WYKŁAD 3 19.10.2010 r.
W Polsce nie ma podanej liczby chorych w populacji.
Współczynnik zachorowalności = liczba osób, które zachorowały w określonym przedziale czasu / suma okresów czasu, kiedy każda osoba z populacji jest narażona x 1000
Współczynnik chorobowości = liczba osób z daną chorobą na danym obszarze w określonym czasie / liczba osób narażonych na zachorowanie x 1000
CHOROBOWOŚĆ = ZAPADALNOŚĆ x CZAS TRWANIA CHOROBY
Współczynnik umieralności = liczba zgonów ogółem w danym czasie / liczba ludności narażona na ryzyko zgonu w danym czasie x 1000
Śmiertelność jest WSKAŹNIKIEM!!!
Śmiertelność = liczba zgonów z powodu choroby w określonym czasie / liczba stwierdzonych przypadków tej choroby w tym samym okresie czasu x 100%
CHOROBOWOŚĆ jest miernikiem potrzeb populacji.
Wskaźniki przeżyć informują nas o wyleczalności chorób w populacji.
Wskaźnik przeżyć - to odsetek osób, które przeżywają określony okres czasu od momentu zdiagnozowania choroby do momentu obserwacji (5-10 lat) albo do momentu zgonu. Wskaźnik jest jedną z metod obliczania chorobowości.
W Polsce nie ma informacji dotyczącej ilości osób żyjących z chorobą nowotworową.
Względne 5-letnie przeżycia dla kobiet dla raka piersi w Polsce wynoszą 70%, a w Finlandii 89%.
Wskaźnik przeżyć informuje nas o dostępności do działań profilaktycznych oraz metod optymalnego leczenia w populacji. Tym samym informuje nas o skuteczności działań systemu ochrony zdrowia w celu zwalczania danej choroby (nowotwory).
Wskaźnik przeżyć może być bardzo dobrym miernikiem skuteczności działań profilaktycznych.
W lipcu 2005 r. wprowadzono ustawę Narodowy Program Zwalczający Choroby Nowotworowe, ustawa ta obowiązuje od 2006 r. i od tego roku mamy Narodowe Programy Profilaktyczne.
Po 8-10 latach możemy spodziewać się zmian w umieralności w związku z daną chorobą.
Wskaźnik przeżyć jest najlepszy do określenia skuteczności programu. Jak wzrasta, to znaczy, że program jest skuteczny.
Śmiertelność jest miarą jakości opieki medycznej.
Standaryzacja współczynników
Współczynnik surowy = liczba zgonów w populacji w danym czasie / liczba ludności narażona na zgon
Współczynnik surowy informuje nas o faktycznym, rzeczywistym występowaniu danego zjawiska w określonej populacji. Współczynniki surowe wykorzystuje się do szacowania potrzeb zdrowotnych w danej konkretnej populacji. Na współczynniki surowe wpływają zmienne mające wpływ na dane zjawisko
Na poziom liczby zgonu wpływa:
Opieka zdrowotna
Styl życia
Wiek
Płeć
Współczynniki surowe nie nadają się do porównania stanu zdrowia różnych populacji.
Standaryzacja jest metodą eliminującą różnice w rozkładach badanych populacji pod względem cechy, która może mieć wpływ na poziom rozpatrywanego zjawiska. W praktyce wymaga wybrania populacji odniesienia - populacji standardowej. Populacja standardowa jest to przyjęty umownie odsetek osób w grupach cech. Standaryzacja jest zabiegiem często matematycznym.
Wybór populacji standardowej:
Standardowa populacja dla świata lub Europy
Populacja z porównywanego regionu
Populacja z ostatniego punktu czasowego (przy porównywaniu zmian współczynnik w czasie)
Standaryzacja bezpośrednia
Grupy wieku |
Liczba populacji |
Liczba zgonów |
Surowy współczynnik umieralności 105 |
Populacja standardowa |
Współczynnik standardowy cząstkowy |
0-4 |
1000 |
100 |
100/1000*105=0,1*105 |
*100 |
1000 |
5-9 |
2000 |
200 |
|
*200 |
4000 |
10-14 |
2500 |
50 |
|
*100 |
|
15-19 |
|
|
|
*50 |
|
20-24 |
|
|
|
|
|
25-29 |
|
|
|
|
|
….. |
|
|
|
|
|
85+ |
|
|
|
|
|
Suma |
|
|
|
Suma populacji standardowej |
Współczynnik standardowy cząstkowy /Suma populacji standardowej |
1