25. „Wesele” - symbolizm, problematyka narodowa

Symbolizm:

1. Przedmiotów:

• Złoty Róg - jest symbolem wyzwolenia, sygnału wzywającego do powstania, budzącego w ludziach wolę walki. Ma moc wyrwania społeczeństwa z letargu, dlatego, kiedy Jaśko gubi Złoty Róg, uniemożliwia w ten sposób cały powstańczy zryw.

• Czapka z pawimi piórami - Jaśko schylając się po czapkę zgubił Złoty Róg. Jest to scena symboliczna - wyciągając ręce „po swoje” zaprzepaścił szansę sprawy narodowej. Przywiązanie chłopa do dóbr materialnych, ostrzeżenie aby nie stawiać własności prywatnej ponad sprawami publicznymi i narodowymi

• Dzwon Zygmunta - oznaczał wielkość narodu i władców, a teraz ogłasza pogrzeby. Obniżenie rangi wobec czasów, które stały się bardziej miałkie

• Chochoł - to krzak dzikiej róży, owinięty na zimę słomą. Oznacza uśpione wartości narodu polskiego, niemożność, przegraną sprawę narodową. Po zimie jednak zawsze przychodzi wiosna i wtedy krzak róży budzi się do życia a latem zakwita. Tak jest też z narodem.

Postaci:

• hetman Branicki - ostrzeżenie przed trójlojalizmem proponowanym przez Stańczyków

• Szela - przypomnienie krwawych wydarzeń buntu chłopskiego 1846

• Wernyhora - lirnik ukraiński, symbol solidaryzmu społecznego

• Stańczyk - wyraziciel niepokoju dziennikarza, potępiającego powstanie

• Rycerz Czarny - symbol cnót rycerskich, ucieleśnienie odwagi i niezłomności

Symbolika scen

• scena finałowa - letargiczny taniec odpowiednikiem marazmu, bezideowości, niemocy pokolenia

Problematyka narodowa:

Głównym celem utworu jest ukazanie stosunków pomiędzy chłopami a inteligencją w zaborze austriackim.

Chłopi przedstawieni są jako grupa zróżnicowana, obdarzona jednak pewną świadomością narodową. Na dany znak chłopi są gotowi chwycić za broń i walczyć przeciw obcemu panowaniu. Nie potrafią zrobić tego samodzielnie, potrzebują przywódców spoza swojego stanu. Jasiek gubi powierzony mu Złoty Róg - gospodyni dba o własny dobytek i chowa do kufra zgubioną przez konia cenną podkowę. Czepiec jest ciekawy świata i świadomy siły chłopstwa. Zarzuca panom bierność, niechęć do czynu, wynikającą z obawy przed rewolucja społeczną. To Czepiec organizuje chłopów do walki, wiele spodziewa się po wizycie Wernyhory. Chłopi z kosami mało przypominają jednak dawnych kosynierów. Bez panów są bezsilni. Najbardziej surową opinię wystawił autor polskiej inteligencji - biernej, niezdolnej do objęcia przywództwa nad narodem. Autor bezlitośnie wyszydza chłopomanię, nie mająca nic wspólnego ze zrozumieniem kultury i mentalności ludu. Pokazuje intelektualną pustkę postawy dekadenckiej, demaskuje poczucie wyższości inteligencji, zupełny brak porozumienia między miastem a wsią, wreszcie pijaństwo. Chłopi choć często prymitywni, skłonni do bójek, byliby w stanie podjąć narodowy czyn. Inteligencja zupełnie zawodzi. W najważniejszej chwili Gospodarz powierza Złoty Róg Jaśkowi - prostemu parobkowi.

---