1999.04.23 wyrok SN V KKN 13/99 Prok.i Pr. 1999/9/20
Kodeks karny ani kodeks wykroczeń nie przewiduje możliwości orzekania kary łącznej wobec sprawcy skazanego za realnie zbiegające się przestępstwa i wykroczenia (każda z wymierzonych kar podlega odrębnemu wykonaniu), gdyż postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego - po zamianie kary dokonanej w oparciu o przepis art. 12 ust. 2 omawianej ustawy o zmianie ustawy - kodeks wykroczeń… i innych ustaw, podlegało, zgodnie z nakazem zawartym w art. 572 k.p.k., umorzeniu.
I KZP 36/04 - z dnia 25 lutego 2005 r. w składzie 7 sędziów na pytanie prawne składu 3 sędziów Sądu Najwyższego
Zawarty w art. 85 k.k. zwrot: „zanim zapadł pierwszy wyrok” odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstwa.
Nadano powyższej uchwale moc zasady prawnej.
V KK 487/05 - wyrok z dnia 3 kwietnia 2006 r.
Kodeks karny nie przewiduje łączenia kary zasadniczej pozbawienia wolności oraz kary zastępczej pozbawienia wolności.
Wyrok z dnia 21 sierpnia 2007 r., II KK 96/07
Ustawodawca nie unormował odrębnie kwestii orzekania kary łącznej w wyroku łącznym. Mimo oczywistej możliwości nie uzupełnił treści art. 85 k.k. czy 86 § 1 k.k., tak by przy orzekaniu kary łącznej w wyroku łącznym sąd brał za podstawę, w miejsce kar jednostkowych wymierzanych za zbiegające się przestępstwa, kary łączne, jeżeli zostały orzeczone w poszczególnych sprawach. Jednoznaczne językowo brzmienie przytoczonego wyżej fragmentu art. 86 § 1 k.k. (przy braku odmiennej regulacji) zobowiązywało sąd do rozwiązania kary łącznej orzeczonej w uprzednim wyroku łącznym i wymierzenie nowej kary łącznej w granicach od najsurowszej z kar jednostkowych orzeczonych tymi wyrokami do sumy kar orzeczonych za poszczególne przestępstwa.
Artykuł 86 § 1 k.k. nie wyklucza możliwości wymiaru kary łącznej przy zasadzie kumulacji, co stoi w sprzeczności z tezą, iż istnieje ustawowe wymaganie orzekania kary łącznej w sposób korzystny dla skazanego. Wymierzenie in concreto kary łącznej przy stosowaniu zasady kumulacji, uzasadnionego rezultatem dokonanych ocen, nie jest sprzeczne z prawem ani z aksjologią ustawy.
Nie ma zatem żadnych podstaw do zaakceptowania tezy, że „granice nowej kary łącznej wyznaczają także poprzednie kary łączne”
Nie sposób zaakceptować tezę, że racjonalizacja kary orzekanej jako kara łączna w wyroku łącznym musi być rozumiana wyłącznie jako łagodzenie i mieć zatem charakter jednokierunkowy.
Postanowienie z dnia 10 czerwca 2009 r., II KK 15/09 (BPK 8/2009)
W sytuacji, gdy sąd nie dopatruje się możliwości połączenia w wyroku łącznym kar orzeczonych w wyrokach wskazanych we wniosku uprawnionego (zwłaszcza, gdy jest to wniosek samego oskarżonego) z uwagi na brak realnego zbiegu przestępstw jako warunku niezbędnego do orzeczenia nowej kary łącznej, ale dostrzega możliwość wydania wyroku łącznego co do skazań niepowołanych we wniosku, jest zobowiązany taki wyrok wydać.
Stosowanie określonej w art. 85 k.k. instytucji kary łącznej, której to dopełnienie wskazanych w tym przepisie warunków, stanowi w myśl art. 569 § 1 k.p.k., priorytetową przesłankę warunkującą możliwość, ale i obowiązek, wydania wyroku łącznego, jako instytucji prawa karnego materialnego, nie jest uzależnione ani od woli skazanego, ani od woli samego sądu. Jednoznaczna kategoryczność brzmienia treści przepisu art. 85 k.k. („sąd orzeka”), przesądza o tym, że zawsze orzeczenie kary łącznej - o ile zaistnieją wszystkie w tym przepisie określone warunki - jest obowiązkiem, a nie jedynie uprawnieniem sądu.
Wyrok z dnia 18 marca 2010 r., IV KK 8/10 (BPK 3/10)
Brak jest (…) prawnomaterialnych podstaw do orzekania kary łącznej co do kar zastępczych, wymierzonych w miejsce zasadniczych kar ograniczania wolności lub grzywny.
Postanowienie SN z dnia 22 lipca 2010 r., IV KK 162/10 (BPK 4/10)
Gdy wyrok łączny obejmuje wyrok, w którym wymierzono karę łączną lub dochodzi do wydania kolejnego wyroku łącznego obejmującego wyrok, w którym orzeczono karę jednostkową z wcześniej wydanym wyrokiem łącznym, to granic nowej kary łącznej w wyroku łącznym nie wyznaczają poprzednie kary łączne, tylko kary jednostkowe wymierzone za poszczególne przestępstwa.
II KK 172/10 - postanowienie z dnia 5 stycznia 2011 r. (Biuletyn SN Nr 2/11)
Nie można przyjąć, że podobieństwo popełnianych przestępstw zawsze stanowi okoliczność łagodzącą w sprawie, ponieważ może również świadczyć o niepoprawności sprawcy i jego konsekwencji, czy wręcz premedytacji w dążeniu do łamania porządku prawnego.
Wyrok z dnia 10 listopada 2010 r., IV KK 315/10 (Biuletyn Prawa Karnego nr 7/10)
Należy (…) przyjąć, iż niezależnie od podstawy wymierzenia kar grzywny, kary te zawsze podlegają połączeniu, jeżeli spełnione są warunki do orzeczenia kary łącznej.
Postanowienie z dnia 8 marca 2011 r., sygn. akt: II KK 312/10 (Biuletyn Prawa Karnego nr 5/11)
W sytuacji gdy postępowanie w przedmiocie wyroku łącznego zainicjował sam skazany, to sposób w jaki we wniosku określił zakres wyroków jednostkowych, które powinny być objęte tym postępowaniem, nie może mieć przesądzającego znaczenia dla określenia zakresu przedmiotowego tego postępowania. Obowiązkiem sądu wynikającym, zarówno z (wspomnianej) procesowej normy z art. 570 k.p.k., jak i (owej) normy materialno - prawnej z art. 85 k.k. jest bowiem i tak przeprowadzenie postępowania w zakresie wszystkich skazań danej osoby będącej przedmiotem tego postępowania, celem ustalenia czy popełnione przez nią przestępstwa pozostają w realnym zbiegu i przez to kary za nie orzeczone podlegają łączeniu.
Wyrok z dnia 15 czerwca 2011 r., II KK 108/11 (Biuletyn Prawa Karnego nr 10/11)
Przy wydawaniu wyroku łącznego, niezależnie od stosowanej przez sąd zasady kształtowania kary łącznej, należy mieć na uwadze także ewentualną zmianę stanu prawnego, gdy zmiana ta dotyczy na nowo kształtowanych składników wymiaru kary [art. 4 § 1 k.k.].
Z uzasadnienia:
(…)
Jeżeli zatem Sąd Rejonowy stosował w niniejszej sprawie faktycznie art. 89 § 1 k.k. w jego brzmieniu i rozumieniu sprzed wejścia w życie nowelizacji listopadowej 2009 r., to uczynił to z naruszeniem prawa, które miało istotny wpływ na treść tego orzeczenia, przez wadliwą wykładnię tego przepisu. Jeżeli zaś miał na uwadze obowiązujące już nowe brzmienie art. 89 § 1 i 1a k.k., to nie zauważył, iż już pod rządem poprzedniego Kodeksu zasadnie przyjmowano, że przy wydawaniu wyroku łącznego, niezależnie od stosowanej przez sąd zasady kształtowania kary łącznej, należy mieć na uwadze także ewentualną zmianę stanu prawnego, gdy zmiana ta dotyczy na nowo kształtowanych składników wymiaru kary (wyrok SN z dnia 20 lutego 1995 r., II KRN 2/95, OSNKW 1995, z. 3-4, poz. 17). Także ostatnio wyraźnie podkreśla się w orzecznictwie Sądu Najwyższego, i to już po wejściu w życie wspomnianej nowelizacji z 2009 r., że obecna dopuszczalność orzekania także przy łączeniu kar z warunkowym zawieszeniem ich wykonania - kary łącznej bez takiego zawieszenia, musi uwzględniać fundamentalną zasadę prawa karnego wyrażoną w art. 4 § 1 k.k., tym bardziej, że wprowadzone nią zmiany odnośnie kary łącznej są dla skazanych mniej korzystne, od tych, które obowiązywały poprzednio (postanowienie SN z dnia 16 grudnia 2010 r., II KK 156/10, LEX nr 783279). Zatem rację ma skarżący, że w takiej sytuacji doszło do obrazy w tej sprawie art. 4 § 1 k.k.
(…)
3
ART. 85 K.K.