WYKŁAD II


WYKŁAD II

  1. Cele przedsiębiorstwa oaz rodzaje podmiotów występujących w przedsiębiorstwie.

  2. Modele organizacji

  3. Różnice i podobieństwa między przedsiębiorstwem a zakładem

  4. Efektywność organizacyjna

  5. Systemowe ujęcie przedsiębiorstwa.

1.CELE PRZEDSIĘBIORSTWA ORAZ RODZAJE PODMIOTÓW GOSPODRACZYCH W PRZEDSIEBIORSTWIE.

Podstawowym celem przedsiębiorstwa jest zdolność do generowania zysku w długim okresie.

NADWYŻKA TO? - w teście!

HIERARCHIA:

W praktyce:

0x08 graphic

PION

Pion może być ekonomiczny, techniczny lub administracyjny lub handlowy

PION - zbiór komórek organizacyjnych na różnych szczeblach w strukturze organizacyjnej

ROZPIĘTOŚĆ I ZASIĘG KIEROWANIA

Rozpiętość - liczba komórek organizacyjnych lub osób w komórce, którymi bezpośrednio kieruje dany przełożony. Rozpiętość np. dyrektora ds. ekonomicznych wynosi np. 2 działy lub np. 8 osób.

Zasięg kierowania - liczba komórek lub osób podległych bezpośrednio lub pośrednio danemu kierownikowi (liczba osób z całego pionu)

W zależności od rozpiętości kierowania potencjalnej i rzeczywistej struktury organizacyjnej mają tendencję do spłaszczania się lub wysmuklania.

PODPORZĄDKOWANIE:

RÓŻNE SPOSOBY OSIĄGANIA CELU:

EKWIFINALNOŚĆ - zdolność dochodzenia do celu różnymi drogami.

Np. ekspansja ilościowa, drogą wewnętrzną lub drogą zewnętrzną

DROGA WEWNĘTRZNA - jest związana ze strategią koncentracji

DROGA ZEWNĘRZNA zwiększanie udziału w rynku poprzez wykup firm, tworzenie filii

DYWERSYFIKACJA - zróżnicowanie działalności albo drogą wewnętrzna lub zewnętrzną

Cele przedsiębiorstwa pozostają w ścisłej zależności ze zmianami otoczenia. W szczególności istnieją konkretne praktyczne sytuacje, w których kwestionowana jest trwałość organizacji i bezpieczeństwo jej funkcjonowania ()sytuacja zaburzeń)

ZABURZENIA:

  1. następuje zmiana strategii lub podstawowych zamierzeń

  2. dokonuje się głęboka zmiana przepisów prawnych np. prywatyzacja

  3. występuje ….. dywersyfikacja (…. zróżnicowanie)

  4. ma miejsce szybka rotacja kadry menedżerskiej, najwyższego szczebla

  5. następuje gwałtowna zmiana skali działania (np. ekspansja na rynki międzynarodowe)

  6. występuje powtarzający się konflikt z pracownikami

  7. występuje nagła utrata najważniejszych klientów

Bardzo często występuje konieczność modyfikacji celów

KLASYFIKACJA CELÓW

PODEJŚCIE

PODMIOTOWE

PRZEDMIOTOWE

Odpowiedź na pytanie

Czyj jest cel?

Czego cel dotyczy?

Klasa celów

formalne

nieformalne

Ogólne np. kierunki ekspansji

Szczegółowe np. ……

PODZIAŁ CELÓW:

KRYTERIUM RODZAJE CELÓW

1) następstwa celów - finalne

- pośrednie

2) rodzaj potrzeby leżącej - rozwoju

u podłoża formułowania - funkcjonowanie

celu działania ( tworzenia dobrych warunków

do rozwoju wpływa na dobre

funkcjonowanie przedsiębiorstwa)

Realizacja celów rozwoju jest uwarunkowana w praktyce w odpowiednio wysokim poziomie efektywności funkcjonowania. Współczesne koncepcje zarządzania bazują na kilku ważnych czynnikach tworzenia i utrzymywania trwałej przewagi konkurencyjnej.

ŹRÓDŁA TRWAŁEJ PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ

  1. czas (wykorzystanie czasu) : logistyka, optymalizacja, wielkości planistyczne.

  2. Umiejętności i związane z tym kluczowe kompetencje (oznacza zbiór zasobów i umiejętności pozwalających firmie utrzymać przewagę konkurencyjną, i przenieść ją lub zastosować w innych sektorach tzn. w pokrewnych i nie pokrewnych czyli nie związanych z danymi sektorami.

Umiejętności i kluczowe kompetencje tworzą się przez procesy uczenia się, organizacji opartej na wiedzy istnieje potrzeba zarządzania wiedzą

3) Znaczenia celów w - strategiczne

kierowaniu przedsiębiorstwem - niestrategiczne

4) sfery, w których rozważa się - zewnętrzne

funkcjonowanie przedsiębiorstwa - wewnętrzne

PODMIOTY W PRZEDSIĘBIORSTWIE I ICH FUNKCJE

0x08 graphic
FUNKCJE WŁAŚCICIELA:

Decyduje o lokacie kapitału i zmianie lokaty w związku z istniejącą koniunkturą

0x08 graphic
Przejawianie ambicji gospodarczych i społecznych ujętych w programach działania przedsiębiorstwa

efektywne dążenie do tego, aby pomnażanie kapitału było systematyczne, a nadwyżka znaczna

w konsekwencji prowadzi to do zarządzania wartością firmy

FUNKCJE PRZEDSIĘBIORCY:

  1. Tworzenie wariantów strategii przedsiębiorstwa

  2. Długofalowe decyzje inwestycyjne i produkcyjne związane z wybraną strategią

  3. operacje finansowe zapewniające rozwój przedsiębiorstwa w długich okresach

FUNKCJE ZARZĄDCY:

  1. Taktyka rozwoju przedsiębiorstwa w ramach wybranej strategii

  2. optymalizacja nakładów finansowych i inwestycyjnych

  3. wygospodarowanie zysku

FUNKCJE WYKONAWCY:

  1. doskonalenie zawodowe, rozwój warsztatu pracy

  2. wydajność pracy zbieżna z celami firmy

  3. przyspieszenie uzyskania korzyści, w tym korzyści w postaci płacy i świadczeń

STRATEGIE REALIZACJI CELÓW

  1. ADAPTACYJNE - ZINTEGROWANE

wychwycenie szans0x08 graphic

0x08 graphic
jako proces racjonalny, celowościowy

mocne strony (wnętrze firmy)

ADAPTACJA - dostosowanie firmy do zmian w otoczeniu

SWOT - w wyniku tej metody wychodzi się niejako na 4 strategie określane w kategoriach np.

Maxi - maxi (we wnętrzu firmy występują strony mocne, a w otoczeniu występują słabsze).

Mini - mini (we wnętrzu dominują słabe strony, a w otoczeniu przeważają zagrożenia).

  1. IZOLACJI - buforujące (oddzielające) przedsiębiorstwo od zakłóceń zewnętrznych m.in. strategia autarkii).

Strategia autarkii - strategia prawie 100% niezależności

  1. NADMIARU - REDUNDANCJI - utrzymywanie przez przedsiębiorstwo nadmiaru różnych rozproszonych zasobów i neutralizowanie w ten sposób skutków zakłóceń.

  2. ZMIAN NATYCHMIASTOWYCH - stał gotowość do błyskawicznych innowacji

MODELE ORGANIZACJI

We współczesnych koncepcjach zarządzania istnieje silna tendencja do posługiwania się:

  1. Modelami organizacji

  2. analogiami

  3. metaforami

    1. modele organizacji:

Modele te pokazują główne części, składniki lub podsystemy organizacji oraz powiązania między nimi (np. sprężenia zwrotne) oraz hierarchie zależności

Modele organizacji służą:

  1. do upraszczania rzeczywistości

  2. do zwiększania efektywności funkcjonowania całości

  3. do oceny na ile dana organizacja spełnia warunki do strategicznego zarządzania

  4. do symulacji (eksperymentowania na modelu)

I MODEL - MODEL ORGANIZACJI LEAVITTA

0x08 graphic

Przykłady

Rozpisanie celów na zadania jest ważne gdyż stanowi podstawę tworzenia struktury organizacyjnej w układzie:

0x08 graphic
0x08 graphic
Cel główny komórki organizacyjne

0x08 graphic

0x08 graphic
Cele niższych rzędów

0x08 graphic
0x08 graphic
Zadanie stanowiska podmiotowe

operacjonalizacja 0x08 graphic
0x08 graphic
Czynności stanowiska przedmiotowe

0x08 graphic
Czynności elementarne kryteria grupowanie

Czynności elementarne

Relacja między ludźmi a strukturami związana jest w praktyce z takimi pojęciami jak:

W praktyce istnieją silne powiązania pomiędzy stosowaną techniką i technologią, a strukturą bezpieczną i organizacyjną co przekłada się konkretnie na:

Z daną techniką wiąże się możliwość wykorzystania rozwiązań logistycznych

  1. stopień nowoczesności techniki

  2. potencjał danej technologii

  3. technologie praco i kapitałooszczędne (pracochłonne, kapitałochłonne)

Przedmiotowa organizacja procesu produkcyjnego zakłada z reguły ustawienie stanowisk roboczych według kolejności przebiegu procesu technologicznego , na których realizowana jest całość operacji albo ich duża część.

Proces technologiczny (graficznie)

0x08 graphic

transport

D

Operacja

oczekiwania

może być

łącznie wykonywane

operacja

Struktura technologiczna - oznacza grupowanie stanowisk wg rodzaju wykohywanej operacji np. grupowanie tokarek

TOKARKA

0x08 graphic

0x08 graphic
Toczenie wstępne

0x08 graphic
Toczenie właściwe

0x08 graphic
Toczenie wykańczające

0x08 graphic
Gniazdo technologiczne grupowane stanowiska jednego rodzaju

Struktura mieszana - łączy cechy przedmiotowe i technologiczne

II MODEL - MODEL ORGANIZACJI ANSOFFA

To model, który służy do ustalenia na ile organizacja nadaje się do strategicznego działania. Zakłada posłużenie się 7 zmiennymi, a każda z nich może przybierać określony strony.

Przykładami zmiennymi są:

poprzez przymus

poprzez przetarg

poprzez konsensus (porozumienie)

charakter przywództwa

ANALOGIE W TEORII ORGANIZACJI:

Służą do uwypuklenia pewnych cech organizacji oraz specyfiki zarządzania nimi przyrównując je do pewnych rzeczy lub sytuacji.

Mamy do czynienia z trzema analogiami:

0x08 graphic

  1. maszyna

  2. organizm do tych rzeczy porównujemy sytuacje

  3. gra organizacyjna

Wymienione analogie charakterystyczne są dla poszczególnych szkół zarządzania i ustawiane są w kolejności chronologicznej.

Maszyna - szkoła klasyczna

Organizm - szkoła behawioralna (zachowań, stosunków międzyludzkich)

Gra organizacyjna - szkoła systemowa

  1. MASZYNA

Oznacza, że organizacja to pewien układ techniczny (cel organizacji jest narzucony z zewnątrz). Przy analogii do maszyny traktuje się organizację jako:

Realizujemy cele wewnętrzne

  1. ORGANIZM

Ta technologia służy do wyjaśnienia pewnych zachowań w organizacji. Organizacja realizuje tutaj cele zarówno zewnętrzne jak i wewnętrzne.

  1. GRA ORGANIZACYJNA

Z tej analogii wynika:

    1. gra o zasoby

    2. projektowanie strategii

    3. finansowanie poszczególnych domen działalności

3. RÓŻNICE I PODOBIEŃSTWA MIĘDZY PRZEDSIĘBIORSTWEM A ZAKŁADEM

Czynniki określające charakter zakładu i przedsiębiorstwa

0x08 graphic

Analizując funkcje przedsiębiorstwa do głównych z nich trzeba zaliczyć:

  1. Łączenie, organizowanie i maksymalizowanie skuteczności pracy, kapitału w procesie produkcji, dystrybucji: towarów i usług

  2. Maksymalizowanie korzyści dla właścicieli (akcjonariuszy)

  3. Izolowanie osobistych aktywów właścicieli od ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej

DYSPONOWANIE ZASOBAMI A PODEJMOWANIE DECYZJI

Właściciele z racji posiadania zasobów materialnych mogą podejmować decyzje dotyczące:

  1. produkcyjnego użytkowania majątku

  2. podziału nadwyżki na część konsumowaną i akumulowaną

  3. zmiany kapitałowej formy majątku z rzeczowej na bardziej płynną i odwrotnie)

  4. zmiany podmiotu uprawnień do decydowania o majątku (sprzedaż darowizna, dziedziczenie, zastaw dzierżawa)

Rodzaje rynków, na których operuje przedsiębiorstwo:

  1. Rynek realny - dotyczy surowców, materiałów, wyrobów gotowych

  2. Rynek finansowy - kupowane i sprzedawane są na nim wyłącznie prawa czyli wartości o charakterze niematerialnym

4. WYMIARY I KRYTERIA EFEKTYWNOŚCI ORGANIZAYCJNEJ

Wymiary pojęcie efektywności Kryteria efektywności

1. EFEKTYWNOŚĆ RZECZOWA - produkt (porównanie ze wzorcem, cechy)

- realizacja planu (porównanie wykonani z planem)

2. EFEKTYWNŚĆ EKONOMICZNA - wydajność (mierzona na różnych poziomach, dotycząca osób, maszyn i urządzeń,

  1. EFEKTYWNOŚĆ SYSTEMOWA

- adaptacja

  1. EFEKTYWNOŚCI POLITYCZNE (kwazipolityczne)

- pozycja przetargowo zewnętrzna firmy, stosunki np. do instrumentów finansowych, ubezpieczeniowych itd.

-pozycja monopolisty

5. EFEKTYWNOŚĆ POLITYCZNA - trwałość systemu politycznego po roku 89` w wyniku wprowadzenia szeregu aktów prawnych sankcjonujących rynkowy charakter gospodarki w krótkim czasie znaczącemu pogorszeniu uległy warunki funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstw państwowych w stosunku do spółek prawa handlowego

6. EFEKTYWNOŚĆ KULTOROWA - tożsamość kulturowa

- adapatywność kulturowa

7. EFEKTYWNOŚCI BEHAWIORALNE - morale

- satysfakcja z pracy

z-ca dyrektora

KIEROWNICTWO

LUDZIE

ZADANIA

STRUKTURY

TECHNIKA

KONTROLA

Operacja technologczna

KONTROLA

PRZEDSIĘBIORSTWO

ZAKŁAD

Czynniki niezależne od systemu gospodarczego

Kombinacje czynników produkcyjnych (pracy, środków pracy, przedmiotów pracy i kapitału

Zasada gospodarności

Zasada równowagi finansowej

Czynniki zależne od systemu gospodarczego

Zasada autonomii, samodzielne ustalanie planu gospodarczego

Zasada dochodowości gospodarczej, maksymalizacja zysku

Zasada własności prywatnej


Wyszukiwarka