Kryteria klasyfikacji dzieci niepełnosprawnych:

• psychologiczne (subiektywne odczucie stopnia upośledzenia)

• społeczne (sposób funkcjonowania społecznego)

• pedagogiczne (stopień wyuczalności)

• kliniczne (lokalizacja, stopień i przyczyny uszkodzenia)

Ze względu na rodzaj naruszonej sprawności psychofizycznej i z punktu widzenia potrzeb praktycznych w szkolnictwie najczęściej wyróżnia się dzieci:

• upośledzone umysłowo

• z obniżoną sprawnością sensoryczną

• z wadami słuchu/wzroku

• z obniżoną sprawnością ruchową

• z obniżoną ogólną sprawnością psychofizyczną z powodu chorób somatycznych (przewlekle chore) oraz na tle anomalii wagi i wzrostu

• z obniżoną sprawnością komunikowania się

• z obniżoną sprawnością funkcjonowania społecznego (dzieci z trudnościami wychowawczymi, niedostosowane społecznie, z zaburzeniami równowagi nerwowej i emocjonalnej, z zaburzeniami zdrowia psychicznego)

• z defektami sprzężonymi (z niepełnosprawnością sprzężoną)

ODMIENNOŚĆ SOMATYCZNA

spowodowana chorobą

• choroba genetyczna

• zespół Downa, zespół Turnera, dystrofia mięśniowa, etc.

• nadczynność/niedoczynność narządów

• gigantyzm, karłowatość, wole, etc.

spowodowana wadą urodzeniową

• „zajęcza warga”

• inna niż zazwyczaj ilość palców, etc.

„wady urody”

• genetycznie uwarunkowane

• np. duży nos, krzywe nogi

• kolor skóry

• „brzydota” człowieka (może nieatrakcyjny, albo mało atrakcyjny wygląd?)

• nabyte

• wskutek urazu (np. krzywe zrośnięcie nosa po złamaniu)

• choroby skóry

• sterydy

• wskutek niedoborów rozwojowych, etc.

Interseksualizm i hermafrodytyzm jako rodzaje odmienności somatycznych

Interseksualizm - czyli niepełne wyobrażenie płci również stanowi typ odmienności somatycznej

Hermafrodytyzm - zjawisko występowania cech obu płci i jednej osoby. Bywa ono rezultatem nieprawidłowo przebiegającego rozwoju płciowego człowieka. Odmienność somatyczna dotyczy tu układu moczowo - płciowego i manifestuje się mniejszym lub większym defektem narządów płciowych dziecka.

Psychologowie podkreślają fakt, że odmienność somatyczna dziecka modyfikuje bardzo ważny osobowościowy mechanizm regulacyjny, jakim jest obraz własnej osoby i samoocena składająca się na tzw. pojęcie o samym sobie. Na ogół uznaje się, że odmienności somatyczne są przyczynami zaniżonej samooceny.

Savoir-vivre wobec osób „innych”

• Wobec osób niskiego wzrostu (karłowatych)

• Należy zadbać, by wszystkie niezbędne do użytku przedmioty znajdowały się na odpowiedniej wysokości

• W miejscach publicznych należy starać się ograniczać korzystanie z urządzeń dostosowanych do niskiego wzrostu osób

• Nie wolno głaskać po głowie, ani tym bardziej w nią całować osoby niskiego wzrostu

• Podczas komunikowania się, należy zadbać, by rozmówcy znajdowali się na tej samej wysokości (można przyklęknąć, bo osoba o niskim wzroście nie musiała zadzierać głowy podczas konwersacji; odsunąć się, by umożliwić kontakt wzrokowy lub usiąść na krześle). Przede wszystkim należy zachowywać się naturalnie i reagować na wskazówki ze strony rozmówcy

• Wobec osób o odmiennym wyglądzie

• Nie należy piętnować swoim zachowaniem osób wyglądających inaczej niż ludzie mieszczący się w tak zwanej „normie”

• Uśmiech jest zawsze mile widziany

• Należy traktować taką osobę jak przeciętnego człowieka, rozmawiać z nią normalnie i nie przyglądać się jej odmienności

Opracowano na podstawie: http://www.bg.ap.siedlce.pl/22227.pdf

*Odpowiedzi przedstawione w tabeli są odpowiedziami twierdzącymi

Badania CBOS z 2003 roku http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2003/K_152_03.PDF