Psychologia rozwoju i osobowosci - wyklady(1), Psychologia rozwoju i osobowości (wykłady)


Psychologia rozwoju i osobowości (wykłady)

Wykład 1

PRZEDMIOT I ZASOTOSOWANIE PSYCHOLOGII ROZWOJU

Rozwój: seria progresywnych zmian, które prowadzą do dojrzałości organizmu.

Progresywne - zmiany do przodu

Badania nad rozwojem:

Znaczenia normy w psychologii:

- Znaczenie statystyczne norm -

Norma statystyczna

Stosowanie normy w sensie statystycznym nie może samodzielnie wyrokować o jakiejś sytuacji ale jest przydatne.

Społeczno- kliniczne znaczenie norm:

Norma to brak symptomów sygnalizujących stan patologiczny

Symptomy patologiczne

Teoretyczne znaczenie norm:

Wykorzystanie norm:

Rodzaje zmian w rozwoju:

Przyczyny rozwoju

Dojrzewanie- rozwój lub pojawienie się właściwości potencjalnie obecnych w jednostce a wynikających z jej wyposażenie dziedziczne.

Uczenie się - wymaga ćwiczeń wywołujących zmiany, okres największej plastyczności, w którym uczenie odgrywa największą rolę to dzieciństwo.

Dojrzewanie, a uczenie się

Rozwój psychoruchowy dziecka

Tempo rozwoju:

Do urodzenia się osiągamy:

- 1/3 długości ciała

- 99% wzrostu wagi

Po urodzeniu

- 0-3 r. ż. platau przystosowawcze + intensywny rozwój

- 3-6 r. ż. nieco zwalnia, ale nadal szybko

- 6-12 r. ż. zwolnione

- 12-14 r. ż. szybkie

- 14-20 r. ż. zwolnione

Prawidłowości rozwoju reguła 1

Rozwój odbywa się według określonego prawa, nie jest przypadkowy i niezorganizowany. Każda faza opiera się na poprzedniej i stanowi przygotowanie do następnej, ogólna prawidłowość nie zmienia się mimo przyspieszenia.

Prawidłowości rozwoju reguła 2

Rozwój przebiega od reakcji ogólnych do specyficznych

Prawidłowości rozwoju reguła 3

Rozwój jest ciągły.

Prawidłowości rozwoju reguła 4

Różnice idenwidualne dotyczące rozwoju.

Wzorce rozwoju psychoruchowego

Rozwój harmonijny: rozwój wszystkich czynności psychomotorycznych odbywa się z taką samą szybkością

Rozwój nieharmonijny - poszczególne sfery rozwijania się w innym tempie.

Wykład II

MÓZGOWE PODSTAWY ZACHOWANIA

(Asymetria półkulowa i lateralizacja)

Różnica między półkulami - asymetria półkulowa, żadna istota nie ma tak asymetrycznego mózgu.

Znaczenie różnych pięter układu nerwowego dla funkcjonowania człowieka:

Rdzeń kręgowy - zarządza funkcjami i odruchami, podejmuje decyzje o odruchach

Rdzeń przedłużony - jedna z najbardziej wrażliwych części, odpowiada za : temperaturę, oddychanie, fizjologie

Międzymózgowie - zarządza naszym zachowaniem, zestaw zachowań

Kora mózgowa- czucie w ręku, błysk, pusta struktura

Rozkład funkcji w korze mózgowej:

- teorie frenologiczne

- koncepcje współczesne

Metody badania mózgu

Dwie półkule - jeden mózg

Prawa i lewa półkula połączona spoidłem wielkim.

Wad usypiał jedną półkule człowieka. Do tętnicy szyjnej wstrzykiwał środek usypiający. Jedna z nich usypiała od razu a druga w ciągu minuty. W tym czasie dostrzegł, że człowiek zachowuje się jak dwie istoty,

Myślenie - prawa półkula:

Lewa półkula:

Mowa - prawa półkula:

Lewa półkula:

Emocje- prawa półkula:

Lewa półkula:


Preferencje półkul





Współpraca półkul:

,,stare dobre małżeństwo''

,,dwoje na huśtawce''


Asymetria półkulowa:

Asymetria funkcjonalna - różnią się funkcjami, lewa półkula większa o 1/3 od prawej. Lewa ma więcej funkcji, są dominujące, kiedy lewa półkula dominuje, to prawa strona ciała dominuje. Lewa dominuje to tam jest centrum dowodzenia, dominuje słowo.

Wzorce lateralizacji:

- jednostronna ustalona

- nieustalona

- skrzyżowana

Dynamika ustalenia lateralizacji:

Wykład III

ROZWÓJ PERCEPCYJNY - DYSLEKSJA, DYSGRAFIA

Percepcja wzrokowa:

- zlokalizowana w płacie potylicznym

Oko- odbicie rzeczywistości

Nerw wzrokowy - droga doprowadzająca impulsy

Płat potyliczny - procesy analizy i syntezy wzrokowej - rozpoznawanie

Znaczenie percepcji wzrokowej dla nauki pisania i czytania

Analiza wzrokowa -> czytanie

Synteza słuchowa -> pisanie

Percepcja słuchowa:

Ucho - odbicie rzeczywistości

Nerw słuchowy - droga doprowadzająca impulsy

Płat skroniowy - proces analizy i syntezy słuchowej - rozpoznawanie

Dojrzewanie percepcji:


Kasa - kasza

Tacka - taczka

Fura - szura

Wór - żur

Baśń - waśń

Kara - para

Musi umieć rozróżnić głoski!!!!



Znaczenie percepcji słuchowej dla nauki pisania :

K r o w a

S a m o l o t

- uczyć czytać sylabami

Analiza słuchowa -> pisanie

Synteza słuchowa -> czytanie

Sprawność erafomotoryczna (sprawność manualna, a sprawność grafomotoryczna)

Sprawność manualna - sprawność ręki przy dobrych ruchach

Sprawność grafomotoryczna - sprawność ręki przy pisaniu

Proces pisania

0x08 graphic


Analiza słuchowa

0x08 graphic

Synteza wzrokowa

0x08 graphic

Grafomotoryka

Proces czytania

0x08 graphic

Analiza wzrokowa

0x08 graphic

Synteza słuchowa


Dysleksja i dysgrafia


Dysleksja - specyficzne trudności w nauce pisania i czytania


Objawy :


- mylenie liter

- opuszczanie liter

- zniekształcanie liter

- przestawianie

- ortografia - błędy

- zjadanie końcówek

Przyczyny:

- percepcja wzrokowa

- percepcja słuchowa

- lateralizacja

Koncepcja

- genetyczna

- mikrouszkodzenia

- społeczna

- rozwojowa

- psychodysleksja

- neurohormonalna


Dysgrafia - specyficzne trudności w nauce pisania

Objawy:

-brzydkie pismo

- niekształtne litery

- kleksy

-zamazanie łączenia

Przyczyny:

- Grafomotoryka

- lateralizacja

- koordynacja wzrokowo - słuchowa

Koncepcja:

TAK SAMO.



WYKŁAD IV


ROZWÓJ ROZUMIENIA U DZIECI WG. PIAGETA

Dzieci w wieku 5 -6 lat nie liczą tego czego nie ma. Musi mieć coś przed sobą.

Zasady rozwoju wg Piageta:

1. Zasada organizacji:

Inteligencja - forma struktur poznawczych budowanych przez dziecko ( ilościowo, jakościowo)

2. Zasada adaptacji:

Inteligencja - narzędzie, którym posługują się do wyzwań stawianych przez środowisko

Asymilacja otoczenia - dla naszych struktur poznawczych

Akomodacja struktur - tak aby obejmowały nowe dane

3. Zasada rozwoju:

Dzieci budują coraz to bardziej złożone struktury, które pozwalają im na lepsze rozumienie świata.

4. Zasada stadiów rozwojowych:

- okres sensoryczno - motoryczny 0-2 r. ż.

- okres przedoperacyjny 2-6 r. ż.

- okres operacji - konkretnych 6-12 r. ż.

- okres operacji formalnych 12-13 r. ż.

Okres sensoryczno - motoryczny 0-2 r. ż.

Osiągnięcia:

Okres przedoperacyjny

Ograniczenia:

Okres operacji konkretnych

Osiągnięcia:

Pojęcie stałości liczby i klasy.

Okres operacji formalnych:

1. Rozumowanie hipotetyczno - dedukcyjne (gdyby, może, jeśli)

2. Wymyślanie możliwości.

3. Ocenianie hipotez.

4. Operacje przybierają postać jedynie działania umysłowego, zadania piagetowskie - z plasteliną, monetami i wodą w szklankach.

-> Jedynie przez trening - doświadczane dziecko nabywa nowych umiejętności i następuje rozwój

Cechy treningu:

Dojrzewanie -> ćwiczenie -> szybki rozwój

Ćwiczenie -> dojrzewanie -> brak rozwoju

Dojrzewanie -> brak ćwiczeń -> spowolnienie

Cechy edukacji:

WYKŁAD V

INTELIGENCJA

Podejście psychometryczne :

Badanie inteligencji za pomocą standaryzowanych testów służących określaniu różnic indywidualnych między ludźmi.

Kontrowersja:

1. Normatywność:

Piaget i teorie przetwarzania informacji - nacisk na podobieństwa, procesy wspólne.

Psychometria - nacisk na różnice w zakresie inteligencji (identyfikacja i mierzenie) - ocenianie

2. Cele i zastosowania:

Piaget i teorie przetwarzania informacji, ukierunkowane na teorię, opisywanie procesów psychometrio - ukierunkowane na praktykę.

ISTOTA TESTÓW INTELIGENCJI

1. Binet 1905, Paryż - selekcja dzieci z trudnościami szkolnymi. Badał 4 rodzaje zdolności:

- rozumowanie werbalne, ilościowe, abstrakcyjne, pamięć krótkotrwała

Inteligencja nie ma miary absolutnej.

TO CO MIERZĄ TESTY, FUNKCJE INTELEKTUALNE:

Co to jest iloraz inteligencji?

Wiek rozwoju/ wiek życia * 100 = II

Wariant I => 715 x 100 = 140

Wariant II => 7/11 x 100 = 63

Wariant II => 717 x 100 = 100

Struktura inteligencji:

Czy inteligencja jest cechą ogólną? Czy istnieje wiele specyficznych inteligencji (werbalna, przestrzenna, mechaniczna)

Spearman- dwuczynnikowa teoria inteligencji (pogląd o ogólności inteligencji)

Czynnik g - inteligencja ogólna przenikająca każdą formę funkcjonowania intelektualnego

Czynnik s - zdolności specyficzne

Thurstone- 7 podstawowych zdolności umysłowych: rozumowanie słów, płynność słowa, zdolności liczbowe, wzrokowo - przestrzenne, pamięć, rozumowanie, szybkość spostrzegania

Guilford - 180 różnych zdolności umysłowych słownych

Hierarchiczny model inteligencji - hierarchiczna organizacja zdolności intelektualnych: na szczycie znajdują się zdolności ogólne, niżej usytuowane są zdolności specyficzne

Stabilność inteligencji, a wiek

Wiek

3

6

9

12

18

3

0,57

0,53

0,36

0,35

6

0,80

0,74

0,61

9

0,90

0,76

12

0,78

Czy struktura inteligencji zmienia się wraz z wiekiem?

Korelacja pomiędzy II na różnych poziomach wieku.

Wnioski:

Skąd się biorą różnice indywidualne w zakresie inteligencji?

Dziedziczność, czy wychowanie?

1. Rodzina:

Dziecko - rodzic - 50%

Rodzeństwo - 50 %

Dziadek - wnuk - 25%

Kuzynowie - 12,5%

Wnioski:

Podobieństwo II wiąże się z podobieństwem genetycznym:

Inteligencja ogólna

30

0, 82

0,59

Rozumowanie werbalne

0, 27

0,78

0,59

Dzieci adoptowane.

Warunki

Korelacja

Liczba

Bliźnięta jednojajowe wychowanie razem

0,85

526

Bliźnięta dwujajowe, wychowanie razem

0, 53

517

Bliźnięta jednojajowe wychowane oddzielnie

0, 74

69

Rodzeństwo wychowane razem

0,54

1671

Niespokrewnione wychowane razem

0,37

259

Wnioski: I.I dzieci adoptowanych silniej korelacje z I.I matek biologicznych niż rodziców adoptujących, bliźnięta jednojajowe - większa korelacja I.I.

Bliźnięta wychowane oddzielnie - oddzielenie wpływu środowiskowego do genetycznego I. I niespokrewnionych i spokrewnionych dzieci wychowanych w różnych warunkach I.I bliźniąt koreluje w znacznym stopniu mimo oddzielenia.

JAKI WPŁYW MA ŚRODOWISKO NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ INTELIGENCJI

Znaczenie deprywacji

      1. wykład VI

ROZWÓJ EMOCJONALNY DZIECKA

KOMPONENTY EMOCJI

0x08 graphic

ludzie mówią o emocjach na poziomach:

FIZJOLOGIA A PSYCHOLOGIA

Czy można czuć emocje bez pobudzenia fizjologicznego?

BADANIA

Efekt Romea i Julii - dążenie do czegoś, ciche spotykanie się ukradkiem, występuje adrenalina, pobudza się i się zakochują

Eksperyment 1 - witamina E, a wzrok; 3 substancje: adrenalina, sól fizjologiczna i środek blokujący; oglądali komedie Ci z adrenaliną uważali, że film jest super.

Eksperyment 2 - atrakcyjność, atrakcyjność subiektywne tętno (są zdjęcia kobiet, mężczyźni oceniają ich atrakcyjność, puszcza się niby swoje tętno i tam gdzie przyspieszało kobiety były bardziej atrakcyjne, a ze stabilnym nie były atrakcyjne

Eksperyment 3 - emocje okoliczności, a emocje osoby ( z psych. ogól. z mostem i mężczyznami, kiedy most się trzęsie to faceci chcą się umówić z kobieta która stoi za mostem)

DEFINICJE

Emocje - wewnętrzne stany lub uczucia, które mogą mieć charakter pozytywny lub negatywny

Afekt - zewnętrzny wyraz emocji poprzez mimikę, gesty i intonację.

Emocje są pierwotnym systemem komunikowania się (płacz - emocje opiekuńcze)

Emocje gadzie (atak, obrona, agresja, są najbardziej pierwotne, chęć bronienia się, agresja słowna, międzymózgowie się odzywa i chcemy się bronić. Trudno je opanować. Płacz, złość, radość. )

Emocje intelektualne - w korze mózgowej, chce się dowiedzieć, poczucie piękna, łatwo je opanować

EMOCJE PIERWOTNE

Płacz

ROZWÓJ EMOCJI

SOCJALIZACJA EMOCJI - MECHANIZM

ROZPOZNAWANIE EMOCJI

REGULACJA EMOCJI

  1. Ośrodki emocjonalne stanowią skomplikowany, wielopiętrowy system, który grupuje się głównie poniżej kory mózgowej w strukturach podkorowych

  2. Dzięki korze mózgowej dochodzi do uświadamiania przezywanych emocji, a na drodze uczenia się możliwe jest kontrolowanie uczuć:

- hamowanie (nie ujawnianie)

- wypieranie (nie zdawanie sobie sprawy)

  1. Drogi pobudzenia ośrodków emocjonalnych:

- zewnętrzne - przeżycia zdarzenia

- wewnętrzne - narządy wewnętrzne

- ślady pamięciowe

  1. Emocje dziecięce:

  • Z wiekiem układ nerwowy dojrzewa - nastepuje regulacja zachowania przez korę mózgową

    • Intelektualnych - ciekawość

    Społecznych - współczucie

    Estetycznych - poczucie piękna

    INTELIGENCJA EMOCJONALNA

    Badania praspektywne nad EQ

    INTELIGENCJA EMOCJONALNA - podsumowanie

    RADZENIE SOBIE Z EMOCJAMI

    Zdarzenie

    0x08 graphic

    Przekonanie

    0x08 graphic

    Emocja

    CZAS INTERWENCJI

    0x08 graphic

        1. wykład VII

    ZNACZENIE SZKOŁY

    - analizę percepcyjną,

    - pamięć,

    - klasyfikację obiektów,

    - zasób słownictwa,

    - używanie pojęć ogólnych,

    - myślenie abstrakcyjne,

    - metapoznania (myslenie o mysleniu)

    Od czego zależy jakość kształcenia (Rutter)

    - wspólne ustalanie programów przez nauczyciela

    - aktywne metody nauczania

    - regularne zadawanie i ocena prac domowych

    - stosowność, sprawiedliwość ( bez nadmiernej restrykcyjności)

    - stworzenie poczucia więzi ze szkołą efektywność prowadzenia zajęc

    NADPOBUDLIWOŚĆ RUCHOWA

    Sfera ruchowa :

    Sfera poznawcza :

    Sfera emocjonalna:

    Sfera społeczna:

    Cechy układu nerwowego

        1. wysoka reaktywność

        2. niski próg pobudzenia

        3. przewaga procesów pobudzenia nad procesami hamowania

    RADY DLA RODZICÓW DZIECI Z ADHD

    1. Rytualny rytm dnia - wstaje o podobnej porze, kładzie się spać, je obiad…

    1. Telewizja - wpływa na pobudzenie układu nerwowego, rzeczywistość w TV jest większa, jest więcej wydarzeń, osób. Te dzieci muszą sobie radzić w przetwarzaniu tak wielu bodźców, dziecko z ADHD szuka wrażeń i stymulacji. Oglądając TV nie może tych wrażeń rozładować siedząc na kanapie i reaguje impulsywnie, duża jest dynamika wrażeń i emocji podczas rzeczywistości rozładuj ją biegając, kiedy ona się nakumuluje.

    1. Zadaniowe funkcjonowanie - dziecko nie wytrzymuje przy odrabianiu lekcji, dzieci z ADHD szybko się dekoncentrują, potrzebują zmienności, nie może planować czynności, wszystko przykuwa jego uwagę trzeba raz odrobić polski raz matematykę, robić przerwy, dać konkretną uwagę, polecenie w małym czasie .

    1. Negatywne zdarzenia, które spowoduje dziecko - przez dzieci z ADHD inne dzieci są np. pokaleczone, wtedy rodzice widząc złamaną nogę obwiniają dzieci z ADHD, biją j, krzyczą. Jest to błąd. O silna ekspresja w działaniu silnie wzbudza w nim emocje, mają poczucie zagrożenia. Nie wolno zabraniać wychodzić na dwór i siedzieć w pokoju, one muszą się wyładować w ruchu. Trzeba dać mu jakąś odpowiedzialność, nosić plecak koleżanki ze złamaną ręką, przepisywać lekcje jest to konsekwencją jego zachowania. Dając mu rozkaz pokazać trzeba skutek i konsekwencje, gdy tego nie zrobi, nie jest to ara jest to branie konsekwencji, odpowiedzialności. Jest ono podmiotowo związane z osobą.

    SPORT - rozładowuje emocje - gry z samym sobą np. pływanie.

    ZAHAMOWANIE EMOCJONALNE

    Cechy układu nerwowego

    1. niska reaktywność

    2. wysoki próg pobudzenia

    3. przewaga procesów hamowania nad procesami pobudzenia

    RADY DLA RODZICÓW ZAHAMOWANYCH DZIECI

    1. nie wymagać, ze będzie asertywny, dynamiczny, nie wystawiać na publiczne ocenianie

    1. nie oczekiwać czegoś innego niż są ich predyspozycje.

    1. nie oczekiwać ekspresji ruchowej, dawać poczucie bezpieczeństwa, czas, akceptacje.

    1. rozmawiać, zwracać uwagę na talenty, zalety, nie wymuszamy, nie stawiamy przed presje.

    RADY DLA NAUCZYCIELI

    ADHD:

    - posadź w 1 ławce, ma mniej bodźców, które go rozproszą,

    - reaguj na jego zachowanie, połóż rękę na ramieniu,

    - elastyczny, sprawdzaj (sprowokuj) aktywność (podaj kredę, umyj gąbkę),

    - kontroluj wątek myślowy,

    - daj stałe, drobne obowiązki,

    - wycisz w trakcie procesu formułowania wypowiedzi

    ZAHAMOWANIE

    - nie przepytuj publicznie

    - doceń to dziecko, podkreśl zalety,

    - nie przydzielaj do drużyny lepiej rola sędziego w meczu, kiedy jest rywalizacja,

    - nie dawaj głównej roli, ona go spali, lepiej rola tła, statysty, inaczej się wycofa,

    20.04.2009

    Idea metod projekcyjnych

    Metody projekcyjne polegają na tym, aby zaaranżować takie sytuacje, które pozwolą osobie badanej rzutować swoje doświadczenia na sytuacje pozornie obojętne.

    RYSUNEK RODZINY

    1. Poziom graficzny:

    Na podstawie poziomu graficznego można powiedzieć czy dziecko jest lękowe, zahamowane emocjonalnie, zrównoważone emocjonalnie, nadpobudliwe.

    Dzieci zahamowane

    - duża przestrzeń pusta

    - kolory blade

    - małe postacie

    Dzieci lękowe

    - puste postacie

    - mogą być duże

    - czarna kredka

    - słabe kontury

    Dzieci nadpobudliwe

    - duży nacisk na kartkę

    - chaotyczne kolorowanie

    - wychodzenie za linie

    - zmiana kierunku rysowania

    1. Kolorystyka - kolory w psychologii mają swoje znaczenie

    Czerwony - to kolor dynamiki, ekspresji, nadmiar może być wyrazem agresji bądź uczuć

    Czarny - osoba zdecydowana, zasadnicza, wymagająca, bezwzględna

    Szary - osoba, nieangażująca się, ostrożna

    Niebieski - potrzebująca miłości, która daje miłość, otwarta ciepła

    Zielony - zdecydowana, wie czego chce, nie łatwo narzucić

    Żółty - optymistyczna, radosna

    Fioletowy - osoba ambiwalentna, nie chcąca angażować się w głęboki więzi

    Brązowy - miła, umiarkowana, zależy jej na poczuciu bezpieczeństwa w rodzinie

    1. Kolejność postaci - jako pierwsze rysuje postacie najważniejsze dla rodziny

    2. Wielkość postaci - postać powiększona jest osobą najbardziej istotną dla stabilności rodziny

    3. Identyfikacja kolorystyczna

    4. Dom

    5. Ręce i podpory

    6. Przegrody i klamry

    7. Pominięcie postaci

    27.04.2009 HARLOW

    Małpki 1 i 2 podobnie się zachowywały, miały pożywienie, bezpieczeństwo, mogły się przytulić do matki;

    3 i 4 zachowywały się podobni, nie czuły się bezpiecznie, nie mogły się przytulić.

    I OKRES DZIECIŃSTWA

    Małpki 3 i 4 pod wpływem strachu przylegały do podłogi, aby poradzić sobie ze strachem ssią kciuk, kiwają się, nadal czują strach.

    OKRES KRYTYCZNY:

    Okres szczególnej otwartości, gotowości układu nerwowego do nauczenia się danej funkcji, nie ma go całe życie. Potem już się go nie nauczysz w takim stopniu jak w okresie krytycznym, funkcje słyszenia, chodzenia, mówienia, widzenia

    Widzenie do 12 - 13 r.

    Mowa i słyszenie do 12 - 13 r.

    Przywiązanie 6 miesięcy do 2 -3 lat

    Czynniki

    psychiczne

    Czynniki

    fizjologiczne

    Tu możesz zacząć przepraszać

    Tu możesz się zatrzymać


    Wyszukiwarka