Olejki są to tłuste substancje, przeważnie są cieczami, mogą ulec zestalenia. Są to związki aromatyczne zbudowane na podstawie pierścienia. Rozpuszczają się w rozpuszczalnikach organicznych np. eter naftowy benzen, spirytusie i olejach tłustych. Na papierze pozostawiają tłuste plamy. Występują w roślinach okrytonasiennych, szpilkowych, mszakach, paprotnikach i grzybach

Wytwarzanie olejków

Właściwości fizykochemiczne

Bezbarwne lub lekko barwne ciecze które na powietrzu mogą żółknąć lub brunatnieć. Są lżejsze od wody, czynne optycznie. Niektóre olejki zbudowane są z dwóch frakcji: stała - stearopten i ciekła - eleopten. Mogą ulec utlenieniu. Stężenie jest stałe ale zależne od gleby, nasłonecznienia i klimatu w jakim roślina żyła.

Otrzymywanie

Przez wyciskanie, zagęszczanie i destylacje parową.

Działanie olejków:

Coriandri Fructus - owoc kolendry

Roślina przyprawowa, jednoroczna o charakterystycznym ostrym zapachu. Surowiec olejkowy. Skład: geraniol i linalol, tłuszcze, białka, aminokwasy, flawonoidy i kumaryny. Działanie: pobudza wydzielanie soków żołądkowych, żółciotwórczo, żółciopędnie, wiatropędnie i przeciwskurczowo. Preparat: Holesol na kłopoty z żółcią

Thymi Oleum - olejek tymiankowy

Roślina jednoroczna, uprawiana w Polsce pochodzi z rejonów Morza Śródziemnego. Zawiera: olejki - tymol i karakol, żywice, gorycze, flawonoidy i saponiny. Działanie: przeciwskurczowe, wykrztuśne dzięki tymolowi, żółciotwórcze, żółciopędne, przeciwbakteryjne i przeciwgnilne na układ pokarmowy, dezynfekujące i antyseptyczne. Zastosowanie: schorzenia górnych dróg oddechowych, koklusz, nieżyt oskrzeli, zewnętrznie przy reumatyzmie i nerwobólach Preparat - Tusipekt, Thymi Sirupus

Serpuli Herba - macierzanka

Niewielka roślinka o bardzo delikatnym zapachu. Skład: olejki, gorycze, garbniki, flawonoidy. Działanie: żółciopędne, przeciwskurczowe, rozluźnia mięśnie gładkie i zapobiega występowaniu kolek, ściąga błony śluzowe, przeciwzapalne. Zastosowanie: zapobieganie kolek jelitowych i żołądkowych, leczenie stanów skurczowych dróg oddechowych, stany zapalne, nieżyty, katary, stany zapalne przewodu pokarmowego preparat - Septosan - zioła do płukania, odkażające

Arnicae Anthodium - Arnika

Skład: flawonoidy, aminy, karoteny, tłuszcza, związki laktonowe. Działanie: przeciwzapalne, ściągające, bakteriobójcze, zmniejsza obrzęki, likwiduje krwiaki i wybroczyny, antyseptyczne, hipotensyjne, wzmacnia serce i reguluje jego pracę, działa wspomagająco przy miażdżycy i dusznicy bolesnej

Auranti Exocarpi Oleum - olejek z owocni pomarańczy słodkiej

Wytwarzany przez wyciśnięcie owocni pomarańczy. Właściwości: żółto-brunatna ciecz o zapachu i Samku pomarańczy. Skład: linalol, cytral Stosowana: syropy i cukierki - corrigend. Działa: tonizująco. Zastosowanie: przemysł perfumeryjny i spożywczy

Rosa Centrifolia - róża stulistna

Rosa Galica - róża francuska. Otrzymuje się olejek różany. Skład: geraniol, nerol i eugenol - substancje nadające zapach. Działanie: Aqua Rosae - do przemywania oczu. Geraniol - przeciwrobacznie, polepszacz smaku i zapachu

Juniperus Comunis - jałowiec

Działanie lecznicze: szyszko - jagody. Skład: olejki (pinen, limonen), terpeny, cukry, żywice, kwasy organiczne. Działanie: moczopędne, żółciotwórcze, żółciopędne, hipotensyjne. Nadmiar: uszkodzenie nerek i krwawienia

Jambos Caryophyllus - drzewo goździkowe. Skład: olejki (eugenol), ketony, kwas salicylowy. Zastosowanie: w kuchni, znieczula przy bólach zębów, do drażniących nacierań. Działanie: żołądkowe, wiatropędne, rozkurczające.

Absinthi Herba - ziele absyntu

Działanie: pobudza apetyt. Zastosowanie: wytwarza się wermut i absynt

Citrus Lemon - cytryna

Skład: cytral i citroneal. Działanie: poprawia smak i zapach, rozkurczające, wiatropędne, żołądkowe, przeciwskurczowe, dezynfekujące, przemysł spożywczy i kosmetyczny

Mentol - mentol

Część stała olejku miętowego. Postać: drobne krystaliczne igły o zapachu i Samku miętowym. Otrzymuje się z olejku mięty pieprzowej. Rozpuszczalność: rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych, spirytusie i olejach tłustych. Działanie: odkażające, dezynfekujące, stymuluje produkcje żółci, drażniące, znieczulające, miejscowo przeciwbólowe. W roztworach spirytusowych służy do nacierań i do spożycia doustnego przy zaburzeniach pracy dróg żółciowych i układu pokarmowego. Zewnętrznie w maściach w schorzeniach skóry i reumatyzmie.

Tymol - tymol

Stearopten olejku tymiankowego, piekący ostry smak. Rozpuszczalność: rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych, spirytusie i olejach tłustych. Działanie: dezynfekujące, antyseptyczne, wykrztuśne, zabezpiecza przed ukąszeniami komarów i łagodzi je. Środek silnie stężony i wywołuje działanie drażniące. Dobrze znieczula. Stosowany na grzybice stóp. Postać: woda do ust, aerozol, maści, kremy, pasta do zębów. Nie połykamy bo jest trujący i uszkadza nerki i wątrobę oraz poraża układ oddechowy

Eugenol - główny składnik olejku goździkowego. Stosowany jako środek dezynfekujący w schorzeniach górnych dróg oddechowych, przy bólach zębów działa znieczulająco i drażni skórę w nerwobólach.

Kajeput - z innej odmiany drzewa herbacianego. Znosi bóle zęba, działa dezynfekująco, przynosi ulgę po użądleniach owadów, drażni skórę

Lemon Grass - trawa cytrynowa

Pochodzi z rodziny traw nazywanych palczatkami. Olejek uzyskuje się przez destylację z parą wodną. Cytral - olejek nadający cierpki smak i przyjemny zapach. Działa: przeciwzapalnie, dezynfekująco, stymuluje do wydzielania gruczoły trawienne, poprawia wydzielanie żółci, aromatyzuje, udrażnia i inhaluje zatoki, zmniejsza wydzielanie potu

Cinnamoni Cortex - kora cynamonu

Skład: olejki - eugenol, żywice, garbniki, cukry śluzy. Działanie: żołądkowe - pobudza wydzielanie soków trawiennych, rozkurczowe, wiatropędne, ściągające, wzmacniające, poprawiające smak i zapach. Zastosowanie: przyprawa w kuchni, w krwawieniach z układu pokarmowego, nieżyt żołądka, do otrzymywania olejku cynamonowego

Inulae Radix - korzeń omanu

Skład: kamfora, inulina, jelenina, gorycze. Działanie: pobudza apetyt i wydzielanie soków żołądkowych, wykrztuśnie, antyseptycznie, żółciotwórczo i żółciopędnie. Zastosowanie: przy zaflegmieniu dróg oddechowych, w krztuścu, nieżyt krtani i górnych dróg oddechowych, środek przeciwpasożytniczy, zewnętrznie w grzybicy. Preparaty - Pektosal, Pektoson, Azalia

Milefolli Herba - ziele krwawnika

Skład: olejki eteryczne, flawonoidy, garbniki, kumaryny. Działanie: przeciwzapalne, antyseptyczne, żołądkowe. Zastosowanie: do hamowanie krwawień, koi wrzody i oparzenia, działa żółciopędnie przy schorzeniach nerek, hamuje krwawienia hemoroidalne i maciczne. Preparaty: Normogram, Digestosan, Digestive

Curcumae Rhizoma - kłącze kurkumy

Pochodzi z Azji, należy do imbirowatych, ma charakterystyczny żółty kolor, kurkumina to substancja nadająca roślinie kolor Skład: olejki, flawonoidy Działanie: żółciotwórcze, żółciopędne, żołądkowe, redukuje nudności. Preparat - Solaren

Anisi Fructus - Anyż

Pochodzi z roślin Biedrzeniec Anyż z rejonu Morza Śródziemnego. Skład: olejki, tłuszcze, cukry, gumy, antocyjany. Działanie: odżywcze, sekretolityczne (wykrztuśne), wiatropędne, estogenne, żołądkowe, laktogenne, uspokajające u dzieci, moczopędne, aromatyzujące, występuję w przemyśle spirytusowym i cukierniczym

Foeniculi Fructus - owoc kopru włoskiego

Skład: cukry, tłuszcze, białka, olejki, flawonoidy. Działanie: podobne do anyżu. Zastosowanie: herbatka koperkowa u dzieci, do przemywania oczu, wykrztuśnie, laktogennie. Preparat: Calmagina, Pectosan, Normosan

Calami Rhizoma - kłącze tataraku

Skład: olejki, garbniki, cukry, gorycze. Działanie: dezynfekujące na jamę ustną (antyseptyczne), żołądkowe, znieczulające, uspokajające na ośrodkowy układ nerwowy, hipotensyjne. Zastosowanie: w dyspepsjach i nieżytach żołądka, nadkwasota, wrzody żołądka, do płukanie jamy ustnej i gardła, w kąpielach (jako wywar), skuteczny lek na skórę (trądzik, wypryski, łojotokowe zmiany skóry). Preparaty: Digestonic, Gastryn, Dicalina

Cinnamonium Camphorae - drzewo kamforowe

Stearopten: produkt destylacji parowej z liśćmi. Charakterystyczny intensywny mocny zapach, gorzki a potem piekący smak, odczucie na skórze to chłodzenie. Działanie: zewnętrznie jako substancja drażniąca, przeciwgnilnie, bakteriobójczo. Zastosowanie: w reumatyzmie, odleżynach i chorobach skóry. Wewnętrznie - zdolność do rozszerzania naczyń wieńcowych, choroba wieńcowa, zatkane tętnice, nieżyt górnych dróg oddechowych, zapalenie płuc i opłucnej.

Myristicae Semen - gałka muszkatołowa

Nadmiar: bezosobowość, halucynacje, „demoniczny śmiech”. Drzewo muszkatołowe. Skład: olejki, kamfora, gorycze, skrobia, karotenoidy, saponiny. Działanie: żołądkowe - ułatwia trawienie i wspomaga produkcje soków trawiennych, wiatropędnie, uspokajająco

Melisae Folium - Melisa

Skład: olejki, flawonoidy, fenolokwasy, garbniki, gorycze, śluzy. Smak: nijaki, gorzki, trawiasty. Działanie: uspokajające (sedatywne), wyciszające, przysposabiające do snu, rozkurczające, przy nerwicach wegetatywnych, wirusostatyczne, bakteriostatyczne, leczy kolki żołądkowe i jelitowe, żółciotwórcze. Zastosowanie: w większości mieszanek uspokajających, obniża poziom TSH - tyreotropiny. Preparaty: Malisana, narwosan

Anthemidis Anthodium - rumian rzymski, szlachetny

Skład: olejki, flawonoidy, triterpeny. Działanie: żołądkowe - pobudza wydzielanie soków trawiennych, przeciwskurczowe, wiatropędne, reguluje menstruacje, wzmacniające, moczopędne

Rosmarini Folium - Rozmaryn

Skład: olejki eteryczne, flawonoidy, fenolokwasy. Działanie: żołądkowe, wiatropędne, rozkurczające, odkażające, wykrztuśne, moczopędne, żółciopędne, przeciwzapalne, prowadzi do przekrwień. Zastosowanie: w nacieraniach w bólach reumatycznych i mięśniowych, odkażające, hamuje biegunki,

Choroby górnych dróg oddechowych

Origini Herba - Oregano, lebiodka

Skład: olejki - tymol i karakol, garbniki, gorycze, flawonoidy. Działanie: żołądkowe, poprawia trawienie, reguluje skurcze, poprawia apetyt, wiatropędne, rozkurczające, żółciopędne, przeciwzapalne. Zastosowanie: stany zapalne układu pokarmowego, w rematyźmie, pobudza cykle menstruacyjne.

Levistici Radix - lubczyk

Skład: olejki, kwasy organiczne, skrobia, kumaryny. Działanie: żołądkowe, zwiększa wydzielanie soków trawiennych, przeciwskurczowe, przeciwzapalne, wiatropędne, wzmacniające. Zastosowanie: zaburzenia trawienia, odkaża drogi moczowe i oddechowe, wspomagająco przy chorobie wątroby i nerek

Gomeol (niaouli) - z innej odmiany drzewa herbacianego. Łagodny, nie drażni skóry, służy do leczenie poparzeń słonecznych i chemicznych, przyspiesza regeneracje skóry.

Melaleuca sp. - drzewo herbaciane

Z jego liści destylowany jest olejek z drzewa herbacianego. Występuję w perfumach, żelach, kremach, olejkach. Działanie: dezynfekujące, przeciwwirusowe, antybakteryjne, przeciwgrzybiczne,. Jest to tak zwany olejek inteligentny. Zastosowany na skórę wybija florę bakteryjną a pozostawia symbiotyczną charakterystyczna dla naszego organizmu. Zastosowanie: składnik środków przeciwgrzybicznych. Leczy się nim ropnie, wypryski, czyraki, robaki, brodawki. Podawany w leczeniu trądziku i stanów zapalnych skóry, w formie okładów na skręcenia, stawy, rany, stłuczenia. Można stosować wewnętrznie na zaburzenia układu pokarmowego wywołane infekcjami. Rozjaśnia skórę, nawilża ją i oczyszcza.