06 bromowanie i inne do pdf


FLUOROWANIE
Freony
Freony - ogólnie przyjęta nazwa fluorochloropochodnych i fluoropochodnych metanu
i etanu. Nazwa ta została wprowadzona przez firmę Du Pont. Związki te podzielić można
na trzy szeregi - zależnie od wyjściowego surowca chloroorganicznego:
" chloroformu,
" tetrachlorometanu
" lub heksachloroetanu.
Nomenklatura jest oparta na zasadzie, że numer freonu to trzycyfrowa liczba XYZ:
Z - oznacza liczbę atomów fluoru w cząsteczce
Y - oznacza liczbę atomów wodoru zwiększą o jeden,
X - oznacza liczbę atomów węgla zmniejszoną o jeden,
pozostałe atomy w cząsteczce są atomami chloru, występującymi w liczbie
niezbędnej, aby zachowana była czterowartościowość węgla.
R 21 CHCl2F,
R 11 CCl3F
R 12 CCl2F2
R 22 CHClF2
i inne
R 113 Cl2FC-ClF2
OTRZYMYWANIE FREONÓW
W przemyśle do fluorowania związków organicznych nie stosuje się wolnego
fluoru, wykazuje on duże powinowactwo do związków organicznych. Reaguje z
tymi związkami gwałtownie, najczęściej wybuchowo, przy czym wydziela się
bardzo duża ilość ciepła, np.:
C7H16 + 16 F2 C7F16 + 16HF "H= - 6948 kJ/mol
Metody otrzymywania difluorodichlorometanu,
SbCl5
CCl4 + 2HF CF2Cl2 + 2HCl
produkty uboczne:
CCl4 + HF
CFCl3 + HCl
CCl4 + 3HF CF3Cl + 3HCl
Proces może przebiegać w fazie ciekłej, pod zwiększonym ciśnieniem, w
temperaturze ok. 100oC, w obecności fluorków antymonu - lub w fazie gazowej, w
temp. ok. 150oC, w obecności fluorku glinu lub chromu.
Inne freony:
CHCl3 + HgO + 2 HF CHClF2 + HgCl2 + H2O
SbCl5
3CCl4 + 2SbF3
3CCl2F2 + 2SbCl3
Wyższe alkany fluoruje się fluorkami metali o zmiennej wartościowości. Fluorki te
przed reakcją występują na wyższym stopniu utlenienia, a po zajściu reakcji na
niższym oddając atomy fluoru związkowi organicznemu, np. przed reakcją CoF3,
po reakcji CoF2. Inne fluorki stosowane w omawianym procesie to: AgF2, HgF2,
MnF4, PbF4, BiF5.
Zastosowanie freonów:
" Ze względu na korzystną temperaturę i ciągnienie krytyczne, jak też cenne
właściwości szczególnie przydatne są jako chłodziwa w urządzeniach
chłodniczych i klimatyzacyjnych.
" Freony wykorzystuje się jako propelenty, tj. środki wytwarzające ciśnienie w
pojemnikach aerozoli.
" W postaci aerozoli przyrządza się m.in. środki przeciwogniowe, środki
ochrony roślin, środki lecznicze, odświeżacze powietrza, liczne środki kosme-
tyczne (dezodoranty, lakiery do włosów, kremy do opalania i do golenia), farby
i lakiery.
" Pozostaje zastosowania freonów to: środki pianotwórcze przy produkcji
tworzyw piankowych oraz środki myjące w elektronice i monomery w produkcji
specjalnych tworzyw sztucznych.
Dziura ozonowa:
X + O3
XO + O2
X + 2 O2
XO + O3
gdzie:
X= N2, NO, NO2, OH., Br., Cl.
" hipoteza Molina-Rowlanda
R-12
.
CF2Cl2 CF2Cl + Cl.
ClO. + O2
+
Cl. O3
+
ClO. + O3 Cl. 2 O2
W roku 2009, przy bardzo optymistycznych prognozach produkcja freonów może
osiągnąć 50% produkcji z 1986 r. (ok. 1,2 mln t), ale dopiero po 100 latach od
całkowitego zaniechania ich produkcji stężenie freonów w powietrzu może obniżyć
się do połowy swojej wartości maksymalnej.
ZWIZKI BROMU W PRZEMYŚLE:
1,2-dibromoetan  dodatek do benzyny etylizowanej, aby zapobiec zanieczyszczaniu
silnika związkami ołowiu podczas spalania benzyny
CH2 CH2
CH2
CH2 + Br2
Br Br
1,1,2,2-tetrabromoetan (gęstość  3 g/cm3)  należącą do grupy tzw. cieczy ciężkich,
wykorzystuje się do wzbogacania rud i rozdziału minerałów.
chlorobromometan i inne halogenopochodne metanu zawierające w cząsteczce atomy
różnych halogenów (w tym atomy bromu) wykorzystuje się jako substancje gaszące.
6 CH2BrCl + 2 AlCl3
6 CH2Cl2 + 3 Br2 + 2 Al
CF3Br (Halon 1301) i CF2Br-CF2Br (Halon 2402)  jako środki gaśnicze np. w
samolotach
Halogenopochodne metanu zawierające brom jako inhibitory utlenienia.
Liczne bromopochodne wykorzystuje się w lecznictwie jako środki uspakajające i
nasenne, półprodukty oraz substancje pomocnicze.
Półproduktami stosowanymi w syntezie leków są m.in. kwas bromooctowy:
CH2BrCOOH + HBr
CH3COOH + Br2
Kwas ą-bromoizowalerianowy CH(CH3)2CHBrCOOOH w reakcji z mocznikiem
daje bromural środek nasenny i uspokajający.
Wielohalogenopochodna etanu, halotan, 1,1,1-trifluoro-2-chloro-2-bromoetan 
jako środek do znieczulania wziewnego, stosowany w anestezjologii.
Br2
HF
CF3CH2Cl
CF2=CHCl CF3CHBrCl
- HBr
bromopochodne należą do grupy lakrymatorów, tj. bojowych środków drażniących
spojówki. Są to m.in.
bromocyjanek benzylu  C6H5CH(CN)Br,
bromek benzylu  C6H5CH2Br
bromek ksylilu  o-CH3-C6H4CH2Br (kamit)  stężenie 0,0003 mg/l powoduje
silne podrażnienie spojówek oczu i obfite łzawienie. Dłuższe przebywanie w
atmosferze skażonej może spowodować ślepotę.
ZASTOSOWANIE ZWIZKÓW JODU:
Środki kontrastujące (nośniki efektu cieniowego), przy sporządzaniu zdjęć
rentgenowskich  jodowany olej sezamowy, jodowany olej makowy, sól sodowa
kwasu dijodometanosulfonowego I2CHSO3Na
Jodofory  kompleksy jodu pierwiastkowego z rozpuszczalnymi polimerami (np.
poliwinylopirolidonem, poli(alkoholem winylowym) lub niejonowymi związkami
powierzchniowo-czynnymi, np. polioksyetylenowany nonylofenol  wykazują dobrą
aktywność antybakteryjną, antypleśniową, antydrożdżową i czasami antywirusową.
Trijodometan CHI3  środek bakteriostatyczny, przy zetknięciu z tkanką wydziela jod
działający antyseptycznei i bakteriobójczo  stosowany w weterynarii.
3 NaOI
NaOH
CI3COCH3
CH3COCH3
CHI3
Inne środki dezynfekujące:
OH
CH3 CH3
I CH3
aristo
l
H3C I
CH3 CH3
OH
CI CI
IC CI
jodol
N
H
Kwas jodoocowy  silny inhibitor enzymów (w biochemii),
Barwniki  np, róż bengalski stanowi barwnik dla wełny, a erytrozynę, sól sodową
2,4,5,7-tetrajodofluoresceiny, stosowano do niedawna do barwienia artykułów
spożywczych na kolor czerwony
I I
NaO O O
I I eretrozyna
COONa


Wyszukiwarka