Przestrzeń i jej znaczenie
1
Przestrzeń
Teren, powierzchnia ziemi, na której \
yją ludzie we
wzajemnych powiązaniach (zale\
nościach) i
uwarunkowaniach ze środowiskiem przyrodniczym,
oraz określonych układach społecznych,
historycznych i politycznych. Przestrzeń tą ludzie
wykorzystują w ró\
ny sposób dla realizacji potrzeb
bytowych, gospodarczych i społecznych. Często
realizacja tych potrzeb w przestrzeni prowadzi do
sytuacji konfliktowych.
2
Przestrzenie w których \
yją ludzie i realizują swój
rozwój (cele) ró\
nią się istotnie między sobą
wieloma uwarunkowaniami
Czynniki naturalne Czynniki antropogeniczne
1. Poło\
enie geograficzne
1. Sposób u\
ytkowania ziemi
2. Klimat
2. Stopień zurbanizowania (sieć
3. Budowa geologiczna
osadnicza i drogowa)
4. Rzez
ba terenu
3. Stopień i sposób zagospodarowania
rolniczego i leśnego
5. Gleby
4. Zagospodarowanie turystyczne i
6. Szata roślinna
rekreacyjne
7. Świat zwierzęcy
5. Zagospodarowanie przemysłowe
8. Zasoby naturalnych bogactw
6. Infrastruktura komunalna (w tym:
mineralnych
gospodarka wodna, ściekowa
9. Zasoby wodne (powierzchniowe
i odpadowa)
i podziemne)
7. Stopień i sposób zagospodarowania
surowców naturalnych oraz ich
10. Walory przyrodnicze
stopień wykorzystania
i krajobrazowe
8. To\
samość kulturowa, w tym tereny
11. Walory zdrowotne
i miejsca chronione jako dziedzictwo
kulturowe lub dobra kultury
współczesnej
9. Struktura własności i władania
10. Stopień degradacji i
zanieczyszczenia środowiska
przyrodniczego
11. Krajobraz antropogeniczny
12. Tereny chronione o unikatowych
walorach przyrodniczych i
krajobrazowych (parki narodowe,
rezerwaty, parki krajobrazowe,
pomniki przyrody, itp.
3
Walory przestrzeni
Przyrodnicze
Społeczne
Kulturowe
Bytowe
Gospodarcze i ekonomiczne
Polityczne
4
Przestrzeń zagospodarowywana jest przez
społeczność zasiedlającą ją w celu:
Realizacji potrzeb i celów poszczególnych
członków
Realizacji potrzeb i celów wspólnych
Realizacji celów gospodarczych
5
Ludzie zagospodarowując określoną przestrzeń, w
zale\
ności od swoich potrzeb, aspiracji i mo\
liwości,
zmieniają ją.
Przestrzeń jest jednak dobrem wspólnym, dlatego nale\
y
o nią dbać, racjonalnie zagospodarowywać i umiejętnie
czerpać z niej po\
ytki, tak aby dać mo\
liwość rozwoju
następnym pokoleniom.
Ponadto, skutki ingerencji człowieka w określoną
przestrzeń mogą w istotny sposób (bezpośrednio lub
pośrednio) powodować zmiany w przestrzeniach
sąsiednich, a często i globalnej przestrzeni.
6
Planowanie przestrzenne
To termin oznaczający planowe zagospodarowanie danego terenu w
sposób umo\
liwiający produkcję i wszechstronne zaspokojenie potrzeb
ludności przy jednoczesnej ochronie środowiska przyrodniczego i
kulturowego.
Dotyczy krajów, regionów, miast, osiedli i wsi.
Jest sztuką harmonijnego
Jest działalnością
organizowania określonej
interdyscyplinarną, bowiem
przestrzeni geograficznej na
korzysta z pomocy m. in.
potrzeby człowieka, przy
architektury, ekologii,
jednoczesnym uwzględnianiu:
demografii, geografii
gospodarczej, socjologii, nauk
- prawa do własności;
technicznych, itp.
-potrzeb nadrzędnych
(publicznych);
-wzajemnych powiązań między
regionami, miastami, osiedlami
Jest instrumentem politycznym
i wsiami;
rozwoju gospodarczego i
-powiązań (zale\
ności)
społecznego i musi odbywać się
człowieka ze środowiskiem
w ramach obowiązujących norm
przyrodniczym;
prawnych i społecznych.
- poszanowania niezakłóconego
rozwoju środowiska
przyrodniczego.
Jest pewnym ogólnym planem,
propozycją i przedstawia ogólne
normy, zasady, obowiązki,
zakazy i nakazy.
Jest więc wyrazem kompromisu
pomiędzy ró\
nymi interesami i
wyobra\
eniami o
zagospodarowaniu przestrzeni.
7
Urbanistyka
Zgodnie z definicja encyklopedyczną, jest to nauka o planowaniu
przestrzennym i budowie miast i osiedli oraz ich powstawaniu i historii
rozwoju.
Jest terminem u\
ywanym powszechnie jako synonim planowania
przestrzennego.
W praktyce planowanie (zagospodarowanie) przestrzenne miast, osiedli i
ich poszczególnych elementów, a tak\
e innych terenów zabudowanych
lub przeznaczonych pod zabudowę nazywane jest powszechnie
planowaniem urbanistycznym.
"Urbanistyka jest nauką o budowie miast i osiedli oraz wszystkich
problemach związanych z ich planowym urządzeniem i
zagospodarowaniem pod względem technicznym, gospodarczym,
społecznym i kulturalnym" ( W. Czarnecki, Planowanie miast i osiedli, t.1,
Wiadomości ogólne. Planowanie przestrzenne, PWN, Warszawa-Poznań,
1960.)
8
W planowaniu przestrzennym (urbanistycznym)
mo\
na wyró\
nić:
1. Planowanie na terenie zabudowanym, którego celem mo\
e być:
- dopasowanie;
- uzupełnienie;
- odnowa istniejącego skupiska miejskiego lub wsi;
- małe projekty dla rozwoju albo poprawy siedlisk
wiejskich i miejskich;
- zmiana przeznaczenia i sposobu zagospodarowania;
- zagospodarowanie, przeznaczenie, itp. terenów
niezabudowanych;
- itp.
2. Planowanie rozwoju miast, gmin, regionów, itp., czyli planowanie
większych, powiązanych ze sobą projektów, np. rozwój osadnictwa,
przekształcenia terenów przemysłowych, projekty ekologiczne, rozwój
sieci komunikacyjnej, itp.
9
Podstawowe etapy planowania przestrzennego (1)
I. Określenie celu planu i wyłonienie kryteriów analizy terenu
objętego planem
II. Inwentaryzacja i analiza stanu istniejącego
1. Stan obecny dóbr materialnych i niematerialnych (np. kulturowych)
danej miejscowości lub miejsca.
2. Co w stanie obecnym jest dobre, warte zachowania, wymaga
ochrony a co nale\
y lub mo\
na zmienić.
3. Istniejące ograniczenia wynikające:
a/ ze szczególnych przepisów prawa (np. ochrona gruntów rolnych
i leśnych, ochrona dóbr kultury, ochrona parków narodowych,
rezerwatów, itp.);
b/ z funkcji jakie pełni teren, budowle i urządzenia;
c/ z potrzeb celów wy\
szych (jakie zadania programowe muszą być
uwzględnione w planie, np. wynikające z planu zagospodarowania
przestrzennego województwa);
d/ z prawa własności;
e/ stanu infrastruktury komunikacyjnej, technicznej, itp.;
f/ itp.
4. Kwestie sporne i błędne inwestycje:
a/ określenie ich przyczyn oraz określenie ich powiązań i zale\
ności;
b/ określenie ewentualnych przyszłych konfliktów związanych z
prowadzeniem nowego planu.
5. Analiza terenów sąsiadujących.
10
Podstawowe etapy planowania przestrzennego (2)
III. Opracowanie projektu planu
IV. Oszacowanie wyników (skutków) opracowanego projektu
planowania
1. Jakie potencjały rozwojowe (jakościowe i ilościowe) daje plan.
2. Jakiego oddziaływania planu mo\
na się spodziewać (lub jakie jest
oczekiwane oddziaływanie) po jego realizacji na:
a/ środowisko społeczne;
b/ działalność gospodarczą;
c/ infrastrukturę techniczną, drogi, komunikację itp.;
d/ ład przestrzenny i jego uporządkowanie;
e/ środowisko przyrodnicze i równowagę ekologiczną;
f/ dziedzictwo kulturowe;
g/ mo\
liwość realizacji potrzeb interesu publicznego;
h/ skutki finansowe jego realizacji.
3. Jak wysokie są koszty realizacji planu.
4. Jakie nale\
y stworzyć zabezpieczenia prawne umo\
liwiające
realizację planu.
11
System planowania przestrzennego
To przyjęty porządek działania i prawa, celem którego
jest rozmieszczenie w przestrzeni geograficznej, w
sposób skoordynowany i zharmonizowany, sumy działań
ludzkich zmierzających do osiągnięcia szeroko pojętego
rozwoju społeczno-gospodarczego i jakości \
ycia
społeczności związanej z danym obszarem
przestrzennym.
Kryteriami osiągnięcia celu są zało\
enia
zrównowa\
onego rozwoju.
12
Gospodarowanie przestrzenią
Z natury jest procesem konfliktogennym. Jest grą wielu
podmiotów o sprzecznych interesach. Musi być więc
regulowane prawnie.
Zadania regulacji prawnych
Próba godzenia ró\
nych interesów.
Zabezpieczenie mo\
liwości realizacji inwestycji celów
publicznych.
Podział kompetencji w planowaniu przestrzenią.
Utrzymanie ładu przestrzennego.
Zapewnienie zrównowa\
onego rozwoju.
Zapewnienie wymagań ochrony środowiska,
dziedzictwa kulturowego, zdrowia i bezpieczeństwa.
Zapewnienie mo\
liwości rozwoju gospodarczego,
inwestowania i jakości \
ycia społeczności.
Zapewnienie zintegrowanego systemu gospodarowania
przestrzenią na obszarze całego kraju.
Poszanowanie prawa własności, przy jednoczesnym
stworzeniu instrumentów (oraz warunków)
ograniczających to prawo w imię ochrony interesów
wspólnych.
Wypracowanie mechanizmów zapewniających kontrolę
i egzekwowanie prawa w zakresie gospodarowania
przestrzenią.
13
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym
z 27 marca 2003 roku przyjmując za podstawę działań ład
przestrzenny i zrównowa\
ony rozwój określa:
1. Zasady kształtowania polityki przestrzennej przez
jednostki samorządu terytorialnego i organy
administracji rządowej.
2. Zakres i sposoby postępowania w sprawach
przeznaczania terenów na określone cele oraz
ustalania ich zagospodarowania i zabudowy.
Jednocześnie ustawa zabezpiecza mo\
liwość realizacji
wszystkich inwestycji celów publicznych.
14
W planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza
Wymagania ładu przestrzennego, w tym
urbanistyki i architektury.
Walory architektoniczne i krajoznawcze.
Wymagania ochrony środowiska, w tym
gospodarowania wodami i ochrony gruntów
rolnych i leśnych.
Wymagania ochrony dziedzictwa .
kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury
współczesnej.
Wymagania ochrony zdrowia oraz
bezpieczeństwa ludzi i mienia, a tak\
e
potrzeby osób niepełnosprawnych.
Walory ekonomiczne przestrzeni.
Prawo własności.
Potrzeby obronności i bezpieczeństwa
państwa.
Potrzeby interesu publicznego.
15
Środowisko
Ogół elementów przyrodniczych w tym tak\
e przekształconych w
wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnia
ziemi, kopaliny, wody, powietrze, zwierzęta i rośliny, krajobraz oraz
klimat.
(Art. 3, pkt 39 ustawy Prawo ochrony środowiska z 27.04.2001 r. z
póz
n. zmianami).
A
ad przestrzenny
Takie ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz
uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i
wymagania funkcjonalne społeczno-polityczne, środowiskowe,
kulturowe oraz kompozycyjno-estetyczne.
16
Zrównowa\
ony rozwój
Taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje
proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i
społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz
trwałości podstawowych procesów przyrodniczych w celu
zagwarantowania mo\
liwości zaspokajania podstawowych
potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno
współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.
(Art. 3, pkt 50 ustawy prawo ochrony środowiska z 27.04.2001 r. z
póz
n. zmianami).
- Uwzględnia pokoleniową sprawiedliwość
ekologiczną.
- Trwale utrzymuje kapitał przyrodniczy,
nie uszczupla go w długim okresie czasu.
- Pozwala na stworzenie rezerw i bodz
ców
do dalszego rozwoju.
- Pozwala utrzymać właściwe proporcje między
poziomem konsumpcji i wynikającej z niej
antropopresji a potrzebą ochrony środowiska.
"Człowiek ma prawo do wolności, równości i odpowiednich
warunków \
ycia w środowisku, które pozwoli mu zachować
godność i osiągnąć dobrobyt"
( Pierwsza zasada Deklaracji Sztokholmskiej z 1972 roku)
Nakłada ona na rządy państw, a tym samym tak\
e na gminy
obowiązek ochrony i poprawy stanu środowiska zarówno dla
obecnie \
yjących, jak i dla przyszłych pokoleń.
17
A
ad społeczny A
ad ekonomiczny
A
ad ekologiczny
OBSZAR ZRÓWNOWAśONEGO
ROZWOJU
18
Aspekty planowania przestrzennego
W planowaniu przestrzennym nale\
y nale\
y uwzględnić co najmniej osiem
podstawowych aspektów.
Między tymi aspektami zachodzą ścisłe ró\
norakie powiązania i
uwarunkowania.
Zale\
nie od okoliczności i warunków waga ka\
dego aspektu mo\
e być inna.
Poznanie tych aspektów jest istotne, poniewa\
umo\
liwia wypracowanie
kryteriów oceny wybranych celów i wypracowanie koncepcji rozwoju
społeczno-gospodarczego danego regionu (lub innej określonej przestrzeni)
od strony kształtowania struktury funkcjonalno-przestrzennej, ładu
przestrzennego i zachowania walorów środowiska geograficznego
(przyrodniczego).
2.
Gospodarczy
3. Techniczny
4.
1. Społeczny
Technologicz
ny
5.
8. Czasowy
Przestrzenny
6.
Przyrodniczy
7. Estetyczny
19
Aspekty planowania przestrzennego (2)
Aspekt społeczny planowania przestrzennego
Powinien określać proporcje i wielkości spo\
ycia oraz poziom
zaspokojenia potrzeb.
śądania obywateli są dwojakie:
maksymalne zaspokojenie maksymalne zaspokojenie
interesów osobistych
interesu zbiorowego
śądania te są bardzo często we wzajemnym konflikcie. Stąd zadaniem
planowania jest:
- osłabienie lub całkowite zlikwidowanie tej sprzeczności,
- ustalenie maksymalnych ograniczeń praw jednostki na
rzecz interesów zbiorowych (publicznych).
- ustalenie hierarchii zaspokajania potrzeb,
- oraz ustalenie preferencji co do wielkości i rodzaju
działania w przyszłości na określonym terenie.
20
Aspekty planowania przestrzennego (3)
Aspekt gospodarczy
- Wskazuje cele gospodarowania i kierunki rozwoju.
- Ustala proporcje (rodzaju i ilości) wzrostu na danym terenie
produkcji dóbr i usług.
- Ustala i gromadzi środki realizacji.
- Rozkłada w czasie (etapuje) procesy realizacji celów.
- Sugeruje sposoby osiągnięcia celów przy zachowaniu
wymogów efektywnego gospodarowania przy
jednoczesnym przestrzeganiu zasady racjonalnego
gospodarowania przestrzenią, zasady zrównowa\
onego
rozwoju oraz ładu przestrzennego.
Aspekt techniczny
- Wybór odpowiedniej techniki i konstrukcji procesów
wytwórczych oraz budowlanych.
- Rozwiązania techniczne powinny mieć na względzie ciągłe
wdra\
anie postępu technicznego.
21
Aspekty planowania przestrzennego (4)
Aspekt technologiczny
- Wybór do stosowania odpowiedniej technologii działania
ludzkiego, procesów wytwórczych, usługowych
i budowlanych.
- Wybrane procesy będą:
- miały określony wpływ na środowisko geograficzne
(przyrodnicze) oraz kształtowanie struktury
i intensywności powiązań przestrzennych;
- będą warunkowały właściwy system organizacji
i współpracy, funkcjonowania poszczególnych
jednostek, instytucji i urządzeń technicznych.
Aspekt przestrzenny
Wyra\
a się w analizie warunków miejscowych środowiska geograficznego
oraz przestrzennych powiązań funkcjonalnych między istniejącymi i
projektowanymi jednostkami osadniczymi, obiektami, funkcjami bytu
społecznego, itp. w celu określenia:
- efektywnego poziomu zagospodarowania przestrzeni,
- wyboru lokacji i lokalizacji,
- intensywniejszego wykorzystania przestrzeni
i jej oszczędności,
- minimalizacji ruchu i niezbędnego czasu na pokonywanie
przestrzeni,
- etapów realizacji.
22
Aspekty planowania przestrzennego (5)
Aspekt przyrodniczy
Podstawową ideą tego aspektu jest koncepcja ekorozwoju
(rozwoju zrównowa\
onego).
- Sprowadza się do konieczności zapewnienia coraz bardziej
cennego kontaktu człowieka z przyroda i właściwego
wykorzystania wszelkich zasobów naturalnych środowiska
geograficznego.
- Wymaga umiejętnego poznania i wykorzystywania praw
przyrodniczych w celu zabezpieczenia właściwego
sposobu pozyskania i eksploatacji zasobów przyrody bez
naruszania tych praw.
- Wymaga określenia sposobów przekształcania cech
fizycznych środowiska geograficznego (wprowadzenie cech
sztucznych - ingerencja) w celu uzyskania najwy\
szego
stopnia zaspokojenia potrzeb społecznych i rozwoju
społeczno-gospodarczego bez jednoczesnego naruszania
równowagi tego środowiska.
23
Aspekty planowania przestrzennego (6)
Aspekt estetyczny
- Jest odbiciem humanistycznej i duchowej interpretacji
materialnego stosunku na osi człowiek i technika
a przyroda.
- Wynika z wewnętrznej dą\
ności człowieka i całych
społeczeństw do zaspokajania potrzeb kulturalnych,
a zwłaszcza z potrzeby odczucia piękna (w tym m.in.
przyrody, budowli, obiektów, architektury, środków pracy,
produktów) i doznawania wra\
eń zmysłowych.
Aspekt czasowy
- Wynika z faktu, \
e wszelka działalność ludzka wymaga
czasu na realizację poszczególnych zamierzeń.
- Nie wszystko te\
mo\
na osiągnąć od razu., stąd realizacja
celów mo\
e odbywać się etapami.
- Działania powinny być zatem zaplanowane (przewidywane)
i rozło\
one w czasie.
24
Obszar przestrzeni publicznej
Obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokajania potrzeb
mieszkańców, poprawy jakości ich \
ycia i sprzyjający nawiązywaniu
kontaktów społecznych ze względu na jego poło\
enie oraz cechy
funkcjonalno-przestrzenne, określony w studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.
Interes publiczny
Uogólniony cel dą\
eń i działań uwzględniających zobiektywizowane
potrzeby ogółu społeczeństwa lub lokalnych społeczności,
związanych z zagospodarowaniem przestrzennym.
Inwestycja celu publicznego
Działania o znaczeniu lokalnym (gminnym) i ponad lokalnym
(powiatowym, wojewódzkim i krajowym), stanowiące realizację
celów, o których mowa w art.. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o
gospodarce nieruchomościami.
( Dz. U. 2000 r Nr 46, poz. 543, z póz
niejszymi zmianami ).
25
Cele publiczne (1)
(Art. 6. Ust. z 21.08.1997 r. Ustawa o gospodarce nieruchomościami - Dz.U. 1997, Nr
115, poz. 741).
1. Wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa i
utrzymywanie tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego,
części lotniczych lotnisk oraz słu\
ących do kierowania, kontroli, nadzoru i
zabezpieczania ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść, a tak\
e
czynności publicznej i sygnalizacji.
2. Budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń słu\
ących do zaopatrzenia
ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i
odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym
ich składowania.
3. Ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów
byłych hitlerowskich obozów zagłady.
4. Poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie i składowanie kopalin
stanowiących własność Skarbu Państwa oraz węgla brunatnego
wydobywanego metodą odkrywkową.
7. Budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy,
administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wy\
szych, szkół
publicznych, a tak\
e publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli,
domów opieki społecznej i placówek opiekuńczo-wychowawczych.
8. Zakładanie i utrzymywanie cmentarzy.
26
Cele publiczne (2)
9. Ustanawianie i ochrona miejsc pamięci narodowej.
10. Budowa i utrzymywanie ciągów drena\
owych, przewodów i urządzeń
słu\
ących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a
tak\
e innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych
przewodów i urządzeń.
11. Opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu
przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
12. Budowa i utrzymywanie obiektów oraz urządzeń niezbędnych na potrzeby
obronności państwa i ochrony granicy państwowej, a tak\
e do zapewnienia
bezpieczeństwa publicznego, w tym budowa i utrzymywanie aresztów
śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich.
13. Ochrona zagro\
onych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt lub siedlisk
przyrody.
14. Inne cele publiczne określone w odrębnych ustawach.
27
Dobra kultury współczesnej
Niebędące zabytkami dobra kultury, takie jak pomniki, miejsca pamięci,
budynki, ich wnętrza i detale, zespoły budynków, zało\
enia
urbanistyczne i krajobrazowe, będące uznanym dorobkiem
współcześnie \
yjących pokoleń, je\
eli cechuje je wysoka wartość
artystyczna lub historyczna.
Teren zamknięty
Teren, a w szczególnych przypadkach obiekt budowlany lub jego
część, dostępny wyłącznie dla osób uprawnionych oraz wyznaczony
w sposób określony w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo
geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. 2000 r. Nr 100, poz. 1086 i Nr
120, poz. 1268), niezbędny do celów obronności lub bezpieczeństwa
państwa, będący w dyspozycji jednostek organizacyjnych podległych
Ministrowi Obrony Narodowej, Ministrowi właściwemu do spraw
wewnętrznych, Ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych lub
Szefowi Urzędu Ochrony Państwa.
28
Planowanie przestrzenne dzielimy na:
1. Akty planowania ogólnego
2. Akty planowania specjalistycznego
3. Ró\
nego rodzaju akty planistyczne o charakterze
niezinstytucjonalizowanych analiz i studiów:
- poprzedzających planowanie ogólne
i specjalistyczne na ka\
dym poziomie
planowania,
- bądz
te\
te\
stanowiące samodzielne akty
planistyczne o charakterze informacyjnym
29
Akty planowania ogólnego
Określają ogólne zasady organizacji struktury
przestrzennej, oraz zawierają zadania słu\
ące
realizacji inwestycji celów publicznych lokalnych i
ponadlokalnych; w tym programy
(przedsięwzięcia) specjalistyczne (sektoralne),
przyjęte do realizacji.
30
Akty planowania specjalistycznego
Są to programy odnoszące się do obszarów i zagadnień pozostających w
zakresie programowania strategicznego poszczególnych dziedzin \
ycia
społeczno-gospodarczego (np. plan rozwoju komunikacji) lub konkretnych
przedsięwzięć (np. plan rozmieszczenia lotnisk, autostrad, przebiegu autostrad,
itp.). Dotyczą najczęściej poszczególnych sektorów \
ycia społecznego i
gospodarczego.
Problematyka stanowiąca o ich treści jest wyodrębniona z planowania
ogólnego, ze względu na ich zło\
oność, problematykę i rozmiar.
Są to programy przyjęte do realizacji przez Radę Ministrów (rządowe) lub
sejmiki właściwych województw (programy specjalistyczne opracowane przez
samorząd wojewódzki).
1. Nie mają charakteru aktów prawa powszechnie
obowiązujących.
2. Wią\
ą w stosunkach wewnętrznych administracji
publicznej dopiero po przeniesieniu (wprowadzeniu) ich do
aktów planowania ogólnego danego szczebla.
Ustalenia planów specjalistycznych są wią\
ące przy
formułowaniu i uchwalaniu planów ogólnych gminy
(studium i planów miejscowych).
3. Wprowadzane są do planów ogólnych na zasadzie
dwustronnego uzgadniania i muszą być z nimi zgodne.
31
Rodzaje planowania przestrzennego
I. Akty planowania II. Akty planowania
ogólnego specjalistycznego
1. Studium uwarunkowań 1. Koncepcje i programy
i kierunków odnoszące się do
zagospodarowania obszarów i problemów
przestrzennego gminy zagospodarowania
przestrzennego w
województwie, w tym
2. Miejscowy plan
realizacji inwestycji celu
zagospodarowania
publicznego o znaczeniu
przestrzennego
wojewódzkim
3. Plan zagospodarowania
2. Programy zawierające
przestrzennego
zadania rządowe słu\
ące
województwa
realizacji inwestycji celu
publicznego o znaczeniu
4. Koncepcja krajowym
przestrzennego
zagospodarowania
kraju
III. Inne akty planistyczne
(niezinstytucjonalizowane)
)
1. Analizy i studia:
a/ jako poprzedzające planowanie ogólne i specjalistyczne
b/ jako samodzielne akty planistycznym o charakterze
informacyjnym (np. na szczeblu powiatu0
c/ jako akty wynikające z przepisów szczególnych (np. z ustawy
"Prawo ochrony środowiska", ustawy o odpadach, itp.
2. Prognozy i ekspertyzy
32
Szczeble (poziomy) planowania
Poziom lokalny (gminny)
Poziom wojewódzki
( regionalny )
Poziom krajowy
33
Poziom krajowy (centralny) planowania
przestrzennego
System aktów polityki przestrzennej państwa
tworzą:
1. Koncepcja przestrzennego
zagospodarowania kraju
- akt planowania ogólnego stanowiący
oś całego systemu planowania
2. Programy zawierające zadania rządowe
do realizacji celów publicznych
3. Inne akty planistyczne:
- okresowe raporty o stanie
zagospodarowania przestrzennego
kraju
- studia i analizy planistyczne
34
Koncepcja przestrzennego zagospodarowania
kraju
Określa uwarunkowania, cele i kierunki
zrównowa\
onego rozwoju kraju oraz niezbędne
działania do jego osiągnięcia, a w szczególności:
podstawowe elementy krajowej sieci
osadniczej, z wyodrębnieniem obszarów
metropolitarnych;
wymagania z zakresu ochrony
środowiska i zabytków, z
uwzględnieniem obszarów podlegających
ochronie;
rozmieszczenie infrastruktury społecznej
o znaczeniu międzynarodowym i
krajowym;
rozmieszczenie obiektów infrastruktury
technicznej i transportowej, strategicznych
zasobów wodnych i obiektów gospodarki
wodnej o znaczeniu międzynarodowym i
krajowym;
obszary problemowe o znaczeniu krajowym,
w tym obszary zagro\
eń wymagających
szczegółowych studiów i planów.
35
Instytucje odpowiedzialne za planowanie centralne
1. Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego
2. Minister właściwy do spraw budownictwa,
gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej
3. Ministrowie i centralne organy administracji
rządowej
4. Rada Ministrów
5. Sejm
36
Zadania Rady Ministrów
Kształtuje i prowadzi politykę przestrzenną państwa
wyra\
aną w koncepcji przestrzennego
zagospodarowania kraju.
1. Przyjmuje koncepcję przestrzennego
zagospodarowania kraju sporządzoną
przez ministra właściwego do spraw
rozwoju regionalnego.
2. Przyjmując koncepcję, ustala w jakim
zakresie koncepcja ta będzie stanowiła
podstawę sporządzania przez ministrów
i centralne organy administracji rządowej
programów zadań rządowych słu\
ących
realizacji inwestycji celu publicznego
o znaczeniu krajowym (= programy).
3. Przyjmuje okresowy raporty o stanie
przestrzennego zagospodarowania kraju.
4. Prezes Rady Ministrów przedstawia
Sejmowi RP koncepcję przestrzennego
zagospodarowania kraju oraz okresowe
raporty o stanie zagospodarowania
przestrzennego kraju.
37
Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego
Sporządza koncepcję przestrzennego
zagospodarowania kraju, która uwzględnia zasady
zrównowa\
onego rozwoju kraju w oparciu o
przyrodnicze, kulturowe, społeczne i ekonomiczne
uwarunkowania, a tak\
e prowadzi współpracę
zagraniczną w tym zakresie.
Prowadzi analizy i studia, opracowuje koncepcje oraz
sporządza programy odnoszące się do obszarów i
zagadnień pozostających w zakresie programowania
strategicznego, współpracując z właściwymi
ministrami oraz centralnymi organami administracji
rządowej.
38
Minister właściwy do spraw budownictwa,
gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej
Koordynuje zgodność planów
zagospodarowania przestrzennego
województw z koncepcją przestrzennego
zagospodarowania kraju.
W porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw rozwoju regionalnego prowadzi
współpracę transgraniczną i przygraniczną
w zakresie zagospodarowania przestrzennego.
Przygotowuje okresowe raporty o stanie
zagospodarowania przestrzennego kraju.
Prowadzi rejestr programów.
Występuje do marszałka właściwego
województwa z wnioskiem o wprowadzenie
programu do planu zagospodarowania
przestrzennego województwa.
39
Ministrowie i centralne organy administracji
rządowej
W zakresie swojej właściwości rzeczowej,
sporządzają programy zawierające zadania rządowe
(=programy), słu\
ące realizacji inwestycji celu
publicznego o znaczeniu krajowym.
Programy te podlegają zaopiniowaniu przez sejmiki
właściwych województw.
Opracowane i zaopiniowane przez sejmiki
wojewódzkie programy są przyjmowane przez Radę
Ministrów w drodze rozporządzenia.
40
PLANOWANIE PRZESTRZENNE NA
SZCZEBLU CENTRALNYM
KONCEPCJA
PRZESTRZENNEGOZAGOSPODAROWANIA
KRAJU
Opracowuje
Minister właściwy do spraw rozwoju
regionalnego
Przyjmuje
Rada Ministrów
Prezes RM
przedstawia
Sejmowi
41
PROGRAMY ZAWIERAJ
CE ZADANIA
RZ
DOWE
Słu\
ące realizacji inwestycji celu publicznego o
znaczeniu krajowym
Opracowuje
Ministrowie, Centralne Organy Administracji
Rządowej
Opiniowane
Sejmiki Województwa
Przyjmuje (rozporządzenie)
Rada Ministrów
42
Poziom wojewódzki (regionalny) w systemie
planowania przestrzennego
Do zadań własnych województwa samorządowego
nale\
y kształtowanie i prowadzenie polityki
przestrzennej województwa, w tym uchwalanie planu
zagospodarowania przestrzennego województwa.
43
Akty planowania na szczeblu wojewódzkim
SAMORZ
DOWE
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa
(wraz z prognozą oddziaływania na środowisko)
/ Podstawowy akt planistyczny samorządu wojewódzkiego
integralnie związany ze strategią rozwoju województwa kreującą
kierunki jego rozwoju gospodarczego. /
Plany specjalistyczne
/ Koncepcje i programy odnoszące się do obszarów i problemów
zagospodarowania przestrzennego odpowiednio do potrzeb i
celów. Nastawione są na planowanie specjalistyczne (sektoralne),
np. rozwój sieci dróg wojewódzkich. Słu\
ą realizacji
ponadlokalnych samorządowych celów publicznych. Realizowane
mogą być jedynie po ich umieszczeniu w planie zagospodarowania
przestrzennego województwa. /
Analizy i studia planistyczne
/ Ró\
nego rodzaju prace studialne i koncepcyjne określające
uwarunkowania polityki przestrzennej województwa oraz
wynikające z nich koncepcje określonych rozwiązań planistycznych
wykorzystywane w planie zagospodarowania przestrzennego
województwa i planach specjalistycznych. /
ADMINISTRACJI RZ
DOWEJ
Programy słu\
ące realizacji celów publicznych o
znaczeniu krajowym
/ Sporządzane przez ministrów i centralne urzędy i dotyczą
obszar województwa. / 44
Właściwości planu zagospodarowania
przestrzennego województwa
Jest podstawowym aktem planowania ogólnego opracowywanym dla
terenu całego województwa przez samorząd wojewódzki. Określa
zasady organizacji przestrzennej województwa.
Uwzględnia ustalenia strategii rozwoju województwa kreującą kierunki
rozwoju gospodarczego
Nie ma charakteru prawa powszechnie obowiązującego.
Jednak jego ustalenia wią\
ą w ró\
nym zakresie w stosunkach
wewnętrznych administracji publicznej oraz oddziałują na gminę przy
sporządzaniu przez nią studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego oraz planu miejscowego
zagospodarowania przestrzennego.
Jego ustalenia wprowadzane są do planu miejscowego po uprzednim
uzgodnieniu:
- terminu realizacji inwestycji celu publicznego o
znaczeniu ponadlokalnym,
- oraz warunków wprowadzenia tych inwestycji do
planu miejscowego.
Uzgodnienia marszałka województwa z wójtem, burmistrzem lub
prezydentem miasta potwierdzone są stosowną umową.
45
Plan zagospodarowania przestrzennego
województwa
Określa zasady organizacji przestrzeni województwa, w tym
przede wszystkim:
podstawowe elementy sieci osadniczej województwa i ich
powiązań komunikacyjnych oraz infrastrukturalnych
(w tym transgranicznych);
system obszarów chronionych (ochrony środowiska,
przyrody i krajobrazu kulturowego, ochrony uzdrowisk,
dziedzictwa kulturowego, itp.);
rozmieszczenie inwestycji celu publicznego o znaczeniu
ponadlokalnym wchodzących w skład programów
przyjętych przez Sejm RP, Radę Ministrów, właściwego
ministra lub sejmik wojewódzki, zgodnie z ich
właściwością;
obszary problemowe wraz z zasadami ich
zagospodarowania oraz obszary metropolitarne;
obszary wsparcia;
obszary nara\
one na niebezpieczestwo powodzi;
granice terenów zamkniętych i stref ochronnych;
obszary występowania udokumentowanych złó\
kopalin.
Jego integralną częścią jest prognoza oddziaływania na
środowisko.
Dla obszaru metropolitarnego uchwala się osobny plan
zagospodarowania przestrzennego obszaru metropolitarnego,
jako część planu zagospodarowania przestrzennego
województwa.
46
Procedura uchwalania planu zagospodarowania
Procedura uchwalania planu zagospodarowania
przestrzennego województwa
przestrzennego województwa
Sejmik wojewódzki
Uchwala plan zagospodarowania
Podejmuje uchwałę o
przestrzennego województwa.
przystąpieniu do
sporządzania planu.
Marszałek województwa
Przedkłada uchwalony plan wraz całą
dokumentacją wojewodzie w celu oceny
Marszałek
zgodności z przepisami prawnymi i
województwa
ogłoszenia w woj. dzienniku urzędowym.
/ sporządza plan. /
Przedstawia projekt sejmikowi
Ogłasza w prasie ogólnopolskiej oraz
przez obwieszczenie w urzędach województwa do uchwalenia.
gmin, powiatów, urzędzie
marszałkowskim i wojewódzkim
uchwałę o przystąpieniu do
Przedstawia projekt planu
sporządzania planu, określając
ministr. właśc. do spraw
formę, miejsce i termin składania
budown., gospod. przestrzen. i
wniosków dotyczących planu, nie
mieszkan. w celu stwierdzenia
krótszy ni\
3 miesiące od dnia
jego zgodności z koncepcją
ogłoszenia.
przestrzen. zagospodar. kraju i
programami rządowymi.
Zawiadamia na piśmie o podjęciu
uchwaly o przystąpieniu do
sporzadzania planu instytucje i
Występuje o opinię projektu
organy właściwe do uzgadniania i
planu do:
opiniowania projektu planu.
- właściwych instytucji
i organów;
- wojewody, zarządów
Rozpatruje zło\
one wnioski.
powiatów, wójtów,
burmistrzów i prezydentów
miast poło\
onych na terenie
województwa;
Sporządza projekt planu wraz z
prognozą oddziaływania na
- rządowych i
środowisko.
samorząd. organów
administr. publ. na
terenach przyległych do
granic województwa;
Uzyskuje od wojewódzkiej komisji
- oraz uzgadnia projekt z
urbanistyczno-architektonicznej
organami określonymi w
47
opinię o projekcie.
przepisach odrębnych.
PLAN ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA
Sejmik Województwa
(Podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzania tego planu)
Marszałek Województwa
1 2 3 4 5 6
Ogłasza  Zawiadamia Występuje Przedstawia
Rozpatruje Sporządza
termin nie o podjęciu o opinię do projekt
wnioski projekt
krótszy ni\
uchwały o właściwych ministrowi
wraz z
3 miesiące przystąpie- instyt. i wł. do spr.
prognozą
na niu do organów bud. gosp.
oddziały-
wniesienie sporządza- przestrz. i
wania na
wniosków nia planu mieszkanio
środowisko
dotyczącyc instytucje i wej
h planu org.
właściwe do
uzgadnia-
nia i
opiniowa-
nia planu
Przedstawia do uchwalenia
Sejmik Województwa
(Uchwala plan)
Marszałek Województwa
Przekazuje uchwalony plan wraz z
całą dokumentacją planistyczną
Wojewoda
1
2
Ocenia jego
Ogłasza w wojewódzkim
zgodność z
dzienniku urzędowym
przepisami
48
Rola powiatu w kształtowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym
Zgodnie z ust. 2 art. 3 ustawy o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym, samorządy powiatowe
mogą prowadzić jedynie, analizy i studia planistyczne z
zakresu zagospodarowania przestrzennego odnoszące się do
obszaru powiatu.
Ponadto samorząd powiatowy:
Uzgadnia z samorządem gminnym i wojewódzkim
lokalizacje inwestycji celów publicznych wchodzących
w zakres zadań samorządowych powiatu.
Opiniuje:
- opracowywane przez samorząd gminny studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
gminy;
- opracowywany przez samorząd wojewódzki plan
zagospodarowania przestrzennego województwa.
49
Charakter analiz i studiów wykonywanych przez
samorząd powiatowy
Nie mają charakteru sformalizowanych aktów
planowania przestrzennego.
Nie są aktami prawa powszechnie obowiązującego, nawet
w kategoriach aktów wewnętrznych, wią\
ących w
systemie samorządu terytorialnego na szczeblu
powiatowym.
Posiadają głównie walory informacyjne i
interpretujące ustalenia aktów planistycznych w
odniesieniu do obszaru powiatu.
50
PLANOWANIE PRZESTRZENNE NA SZCZEBLU
GMINNYM
Punkt 1 art. 3 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym wyraz
nie określa, \
e
kształtowanie polityki przestrzennej na terenie gminy, z wyjątkiem
morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej
strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, nale\
y do zadań
do zadań własnych gminy.
W tym celu gmina uchwala dwa akty planowania ogólnego:
1. studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy;
2. miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.
Ponadto, w przypadku braku uchwalonego miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego dla określonego
terenu, wójt, burmistrz lub prezydent miasta na wniosek
inwestora wydaje w drodze administracyjnej:
- decyzję o warunkach zabudowy dla inwestycji,
niepublicznych (= decyzję o warunkach zabudowy),
- decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu
publicznego, zgodnie z procedurą i wymaganiami
określonymi w ustawie o planowaniu przestrzennym
oraz rozporządzeniami wykonawczymi Ministra
Infrastruktury, a tak\
e odrębnymi przepisami.
51
Studium uwarunkowań
i kierunków
zagospodarowania
przestrzennego gminy
52
Co to jest studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy?
1. Jest aktem ogólnym planowania przestrzennego gminy
obligatoryjnie sporządzonym dla obszaru całej gminy.
2. Określa politykę przestrzenną oraz lokalne zasady
zagospodarowania przestrzennego.
3. Zawiera strategie oraz podstawowe kierunki rozwoju
społeczno-gospodarczego gminy.
4. Integruje przestrzeń gminy jako jedną całość.
5. Zawiera ustalenia dla opracowań planów miejscowego
zagospodarowania przestrzennego.
53
Podstawowe zadania, jakie ma spełnić studium, to:
1. Rozpoznanie aktualnej sytuacji gminy, istniejących
uwarunkowań oraz problemów związanych z jej
rozwojem.
( daje mo\
liwość wszechstronnego przeanalizowania
lokalnej sytuacji przyrodniczej, demograficznej,
środowiska naturalnego, ekonomicznej, gospodarczej,
komunikacyjnej, infrastruktury technicznej, kulturowej,
mieszkaniowej, urbanistycznej oraz potrzeb i oczekiwań
mieszkańców ).
2. Sformułowanie kierunków zagospodarowania
przestrzennego i zasad polityki przestrzennej gminy,
w tym zasad interesu publicznego.
3. Zapewnienie realizacji celów publicznych.
4. Zapewnienie równomiernego rozwój gospodarczego i
ekonomicznego gminy;
5. Stworzenie podstawy do koordynacji miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego (planów
miejscowych) oraz decyzji o warunkach zabudowy
i zagospodarowania terenu wydawanych w przypadku
braku uchwalonego planu miejscowego.
6. Promocja gminy.
54
Charakter prawny studium
1. Nie ma charakteru aktu prawa powszechnie
obowiązującego. Wią\
e władze gminy przy sporządzaniu
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
oraz wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy lub
decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego.
2. Brak studium uniemo\
liwia uchwalanie planów
miejscowego zagospodarowania przestrzennego.
3. Przy braku uchwalonego studium lub gdy gmina w
uchwalonym studium nie określiła w nim obszarów
rozmieszczenia inwestycji celu publicznego o znaczeniu
wojewódzkim lub krajowym, ujętych w planie
zagospodarowania przestrzennego województwa lub
programach rządowych, rada gminy, na wezwanie
wojewody, uchwala w wyznaczonym terminie studium
lub wprowadza w nim stosowne zmiany.
4. W przypadku, gdy gmina nie zastosuje się do wezwania,
wojewoda sporządza miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego albo jego zmianę dla obszaru, którego
dotyczy zaniechanie gminy, w zakresie koniecznym dla
mo\
liwości realizacji inwestycji celu publicznego i wydaje
w tej sprawie zarządzenia zastępcze. Przyjęty w tym trybie
plan wywołuje skutki prawne takie jak miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego.
5. Opracowywane jest przy udziale społeczny.
55
UWAGA
Studium uwarunkowań i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego gminy
szczegółowo omówiono w
części ćwiczeniowej.
56
Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego
57
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (1)
Ustalenie przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz
określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy następuje w
miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, który uchwalany jest
przez radę gminy.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (nazywany "planem
miejscowym") jest aktem prawa miejscowego powszechnie
obowiązującego.
Nie podlega zaskar\
eniu po jego uchwaleniu.
Miejscowy plan wraz z innymi przepisami kształtuje sposób wykonywania
prawa własności nieruchomości.
58
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (2)
Miejscowy plan musi być zgodny z ustaleniami zawartymi w studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.
Plan miejscowy sporządza się:
1. Obowiązkowo, gdy:
a/ wynika to z przepisów odrębnych;
b/ dla obszarów określonych w studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania gminy:
- na których przewiduje się rozmieszczenie obiektów handlowych
o pow. sprzeda\
y pow. 2000 m2;
- na których będą przeprowadzane scalenia i podziały
nieruchomości;
- stanowią przestrzeń publiczną;
- na których przewiduje się przeznaczenie części gruntów rolnych
lub leśnych na cele nierolnicze i nieleśne;
- na których przewiduje się realizację ponadlokalnych celów
publicznych;
- innych wskazanych ze względu na istniejące uwarunkowania w
studium.
2. W pozostałych przypadkach w zale\
ności od potrzeb.
3. Nie sporządza się dla terenów zamkniętych.
59
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (3)
W panie miejscowym określa się obowiązkowo:
- przeznaczenie terenów,
- zasady ładu przestrzennego,
- zasady ochrony środowiska i krajobrazu kulturowego,
- wymagania przestrzeni publicznej,
- parametry zabudowy i zagospodarowania terenu
(wskaz
niki intensywności, linie zabudowy, gabaryty),
- tereny zagro\
one (powodziami, osuwiskami, szkodami
górniczymi),
- zasady scalania gruntów,
- sposoby i terminy zagospodarowania tymczasowego,
- zasady ograniczenia u\
ytkowania gruntów i stawki
rekompensat,
- zasady modernizacji i rozbudowy infrastruktury
technicznej i drogowej,
- stawki procentowe, na podstawie których ustala się
opłatę związaną ze wzrostem wartości nieruchomości
w wyniku uchwalenie miejscowego planu.
60
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (4)
Składniki planu miejscowego
1. Właściwy plan (część tekstowa i graficzna) - stanowi treść uchwały
i jednocześnie jest aktem prawa miejscowego powszechnie
obowiązującego.
2. Prognoza skutków wpływu ustaleń planu na środowisko
przyrodnicze:
- zawiera informacje o przewidywanych przyrodniczych skutkach
uchwalonego planu,
- nie ustanawia przepisów prawa powszechnie obowiązującego
oraz nie jest aktem wewnętrznym władz gminy,
3. Prognoza skutków finansowych uchwalonego planu miejscowego:
- charakterem prawnym zbli\
ona jest do prognozy skutków
wpływu ustaleń planu miejscowego na środowisko przyrodnicze,
- pełni funkcję analiz ekonomicznych,
- zawiera prognozę wpływu ustaleń miejscowego planu na
dochody własne gminy oraz wydatki związane z opłatami
i odszkodowaniami za obni\
enie wartości nieruchomości oraz
zmianami lub ograniczeniami ich u\
ytkowania.
61
UWAGA
Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego
szczegółowo omówiono w
części ćwiczeniowej.
62
Skutki ekonomiczne uchwalenia planu miejscowego
Je\
eli w wyniku uchwalenia planu miejscowego lub jego zmiany:
1. nastąpił wzrost lub spadek wartości rynkowej nieruchomości;
2. albo, korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy
sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się
niemo\
liwe bądz
istotnie ograniczone,
wprowadza się mechanizm wzajemnych rozliczeń pomiędzy gminą i
właścicielem, bądz
u\
ytkownikiem wieczystym (art. 36 i 37 ustawy).
63
Zmiana wartości handlowej nieruchomości
1. Stanowi podstawę dochodzenia odszkodowania przez właściciela
nieruchomości, gdy ma miejsce spadek wartości nieruchomości.
2. Stanowi podstawę do obcią\
enia właściciela nieruchomości opłatą
w przypadku wzrostu wartości nieruchomości.
W obu przypadkach:
a/ dopiero sprzeda\
nieruchomości uruchamia mechanizm
wzajemnych rozliczeń między właścicielem nieruchomości a gminą.
b/ roszczeń (ze strony właściciela lub gminy) mo\
na dochodzić
jedynie, gdy sprzeda\
nieruchomości następuje przed upływem
pięciu lat od daty wejścia w \
ycie uchwalonego planu;
c/ wartość nieruchomości ustala się na dzień jej sprzeda\
y.
3. Obni\
enie lub wzrost wartości nieruchomości stanowią ró\
nicę
między wartością określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia
terenu obowiązującego po uchwaleniu (lub zmianie) planu
miejscowego a jej wartością, określoną przy uwzględnieniu
przeznaczenia terenu, obowiązującego przed zmianą tego planu, lub
faktycznego sposobu wykorzystania nieruchomości przed jego
uchwaleniem.
64
Gdy wartość nieruchomości uległa obni\
eniu
1. W momencie sprzeda\
y nieruchomości właściciel mo\
e \
ądać od
gminy odszkodowania równego obni\
eniu wartości nieruchomości.
2. Podstawę stanowi akt notarialny umowy sprzeda\
y, którego wypis w
terminie 7 dni jest dostarczony przez notariusza wójtowi,
burmistrzowi lub prezydentowi miasta.
3. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta ustala niezwłocznie w formie
decyzji wartość roszczenia nale\
ną właścicielowi nieruchomości.
4. Wypłata określonej sumy roszczenia musi nastąpić w ciągu sześciu
miesięcy od dnia zło\
enia wniosku (chyba, \
e strony postanowią
inaczej).
Gdy wartość nieruchomości wzrosła
1. W momencie, gdy właściciel zbywa nieruchomość, wójt, burmistrz
lub prezydent miasta, po otrzymaniu ( w terminie 7 dni od
sporządzenia umowy sprzeda\
y) wypisu z aktu notarialnego, ustala
w formie decyzji i pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie
miejscowym dla terenu, na którym znajduje się nieruchomość,
określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości
nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego. Wysokość opłaty nie mo\
e być wy\
sza ni\
30%
wzrostu wartości nieruchomości.
2. Opłatę pomniejsza się o waloryzowaną wartość nakładów
poniesionych przez właściciela nieruchomości w okresie między
uchwaleniem (lub zmianą) planu miejscowego a dniem sprzeda\
y
nieruchomości - je\
eli nakłady te miały wpływ na wzrost wartości
sprzedawanej nieruchomości.
65
Gdy korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy
sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się
niemo\
liwe bądz
istotnie ograniczone
1. Właściciel nieruchomości mo\
e \
ądać od gminy bez wykazywania
zamiaru sprzeda\
y nieruchomości:
a/ odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę;
b/ wykupienia nieruchomości lub jej części;
c/ realizacja powy\
szych roszczeń mo\
e nastąpić tak\
e w drodze
zamiany nieruchomości na inną.
2. Właściciel (lub u\
ytkownik wieczysty) musi wykazać, \
e uchwalony
plan w porównaniu z poprzednim stanem prawnym wprowadza takie
zmiany w sferze wykonywania prawa własności (u\
ytkowania
wieczystego), które uniemo\
liwiają wykorzystywanie nieruchomości
w sposób dotychczasowy albo istotnie je ograniczają.
3. O wyborze formy wyrównania strat finansowych decyduje sam
zainteresowany.
4. W przypadku wyboru odszkodowania - to obejmuje ono tylko
rzeczywistą poniesioną szkodę od momentu uchwalenia planu
miejscowego do momentu wniesienia \
ądania wypłaty
odszkodowania. Dochodzenie utraconych oczekiwanych korzyści
nie jest mo\
liwe.
5. Wykonanie obowiązku wynikającego z powy\
szych roszczeń
powinno nastąpić w terminie sześciu miesięcy od dnia zło\
enia
wniosku, chyba \
e strony postanowiły inaczej.
66
GOSPODAROWANIE
PRZESTRZENI
NA
OBSZARACH POZBAWIONYCH
MIEJSCOWEGO PLANU
ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
67
Brak planu miejscowego, to brak ograniczeń planistycznych w
inwestowaniu. Daje to większe mo\
liwości realizacji zamiarów
inwestycyjnych. A więc, w sytuacji gdy przepisy szczególne (np. o
ochronie gruntów rolnych i leśnych, czy związane z ochroną środowiska)
nie tworzą ograniczeń w inwestowaniu, inwestor teoretycznie mo\
e
realizować ka\
de zamierzenie inwestycyjne (np. dom mieszkalny, zakład
usługowy, czy te\
zakład przemysłowy). Taka sytuacja jest niekorzystna
dla gminy, zadaniem której jest zapewnienie ładu przestrzennego w
wymiarze lokalnym. Dlatego ustawodawca wprowadza ograniczenia w
inwestowaniu na obszarach pozbawionych planów miejscowych.
Instrumentem prawnym regulującym inwestowanie i
gospodarowanie przestrzenią na tych obszarach jest wydawana w
trybie administracyjnym decyzja lokalizacyjna ustalająca warunki
zabudowy i zagospodarowania terenu, która jest:
- decyzją o warunkach zabudowy
- dla inwestycji niepublicznych;
- decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego
- dla inwestycji celu publicznego.
68
Decyzja o warunkach
zabudowy
69
Decyzja o warunkach zabudowy
W przypadku inwestycji niepublicznych na obszarze pozbawionym planu
miejscowego, ka\
da zmiana zagospodarowania terenu polegająca na:
- budowie obiektu budowlanego,
- wykonaniu innych robót budowlanych,
- zmianie sposobu u\
ytkowania obiektu budowlanego lub jego części,
- zmianie zagospodarowania terenu, która nie wymaga pozwolenia na
budowę, z wyjątkiem tymczasowej (jednorazowej zmiany
zagospodarowania terenu, trwającej do roku),
wymaga ustalenia warunków zabudowy, w drodze wydania decyzji o warunkach
zabudowy. Dotyczy to tak\
e terenów na których obowiązuje plan miejscowy
uchwalony przed dniem 1 stycznia 1995 roku.
Wymagania dotyczące zakresu decyzji o warunkach, jej formy, oraz procedury
sporządzania i i wydawania określają:
1. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 27 marca
2003 roku (art. 59-67 oraz 86);
2. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 roku:
a/ w sprawie sposobu ustalania wymagań dotyczących nowej
zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;
b/ w sprawie oznaczeń i nazewnictwa stosowanych w decyzji o
ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz w decyzji o
warunkach zabudowy.
70
Wydania decyzji o warunkach zabudowy nie wymagają
1. Roboty budowlane polegające na remoncie, monta\
u lub
przebudowie, je\
eli nie powodują zmiany sposobu
zagospodarowania terenu i u\
ytkowania obiektu
budowlanego oraz nie zmieniają jego formy
architektonicznej i nie naruszają ustaleń planu
miejscowego, a w przypadku jego braku, nie oddziałują
szkodliwie na środowisko, w rozumieniu przepisów o
ochronie środowiska.
2. Roboty budowlane niewymagające pozwolenia na
budowę.
71
Charakter prawny decyzji o warunkach zabudowy
1. Wydana decyzja:
a/ nie rodzi prawa do terenu;
b/ nie narusza prawa własności i nie narusza uprawnień osób
trzecich;
c/ wią\
e organ wydający pozwolenie na budowę.
2. Nie mo\
na odmówić ustalenia warunków zabudowy, je\
eli
zamierzenie nie jest sprzeczne z przepisami szczególnymi.
3. Nie mo\
na uzale\
niać wydania decyzji od spełnienia
nieprzewidzianych obowiązującymi przepisami świadczeń lub
warunków.
4. Je\
eli decyzja o warunkach zabudowy wywołuje skutki, o
których mowa w art. 36 ustawy, przepisy art. 36 i 37 stosuje się
odpowiednio. Koszty realizacji roszczeń ponosi inwestor,
dopiero po uzyskaniu ostatecznej decyzji o pozwoleniu na
budowę.
5. Organ, który wydał decyzję jest obowiązany, za zgodą strony, na
rzecz której została wydana decyzja, do przeniesienia tej decyzji
na rzecz innej osoby, je\
eli przyjmuje ona wszystkie warunki
zawarte w tej decyzji.
6. Organ, który wydał decyzję, stwierdza jej wygaśnięcie, je\
eli:
a/ inny wnioskodawca uzyskał pozwolenie na budowę;
b/ dla tego terenu uchwalono plan miejscowy, którego ustalenia
są inne ni\
w wydanej decyzji, je\
eli nie została wydana
ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę.
72
Decyzję o warunkach zabudowy wydaje (cz. 1)
1. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta, za wyjątkiem opisanym poni\
ej
w punktach 3 i 4, po uzgodnieniu z organami, o których mowa w
art. 53 ust. 4 ustawy, i uzyskaniu uzgodnień lub decyzji wymaganych
przepisami odrębnymi.
2. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta na obszarze którego znajduje
się większa część terenu inwestycji, gdy inwestycja przekracza
obszar gminy, w porozumieniu z zainteresowanymi wójtami,
burmistrzami albo prezydentami miast.
3. Wojewoda w odniesieniu do inwestycji na terenach zamkniętych.
4. Dyrektor właściwego urzędu morskiego w odniesieniu do
inwestycji na obszarach morskich wód wewnętrznych, morza
terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej.
5. Decyzję wydaje się po uzgodnieniu z wojewodą, zarządem
województwa oraz powiatu w zakresie zadań samorządowych i
rządowych. W przypadku odmowy uzgodnienia decyzji o
warunkach zabudowy z uwagi na przewidywaną realizację na
objętym wnioskiem terenie zadań samorządowych lub rządowych
postępowanie zawiesza się na czas nie dłu\
szy ni\
12 miesięcy od
dnia zło\
enia wniosku. Je\
eli w tym okresie nie uchwalono planu
miejscowego lub nie ustalono lokalizacji inwestycji celu
publicznego, decyzję o warunkach zabudowy wydaje się pomimo
braku tego uzgodnienia.
73
Decyzję o warunkach zabudowy wydaje (cz. 2)
6. W celu ewentualnego uchwalenia planu miejscowego, mo\
na
zawiesić postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia
warunków zabudowy na czas nie dłu\
szy ni\
12 miesięcy od dnia
zło\
enia wniosku o ustalenie warunków zabudowy. Jednak
zawieszone postępowanie trzeba podjąć, je\
eli w ciągu 2 miesięcy
od dnia zawieszenia postępowania rada gminy nie podjęła uchwały
o przystąpieniu do sporządzenia planu miejscowego albo w
okresie zawieszenia (tj. 12 miesięcy) nie uchwalono planu
miejscowego. Je\
eli wniosek o ustalenie warunków zabudowy
dotyczy obszaru dla którego istnieje obowiązek sporządzenia
planu miejscowego, postępowanie zawiesza się do czasu
uchwalenia planu.
7. Sporządzenie projektu decyzji powierza się osobie wpisanej na
listę izby samorządu urbanistów lub architektów.
74
Decyzje o warunkach zabudowy wydaje się po uzgodnieniu z:
1. Ministrem właściwym do spraw zdrowia - w odniesieniu do
inwestycji w miejscowościach uzdrowiskowych (zgodnie z
odrębnymi przepisami).
2. Wojewódzkim konserwatorem zabytków - w odniesieniu do
obszarów i obiektów objętych ochroną konserwatorską.
3. Dyrektorem właściwego urzędu morskiego - w odniesieniu do
obszarów pasa technicznego, pasa ochronnego oraz morskich
portów i przystani.
4. Właściwym organem nadzoru górniczego - odniesieniu do terenów
górniczych.
5. Właściwym organem geologicznym - w odniesieniu do terenów
zagro\
onych osuwaniem się mas ziemnych.
6. Organami właściwymi w sprawach ochrony gruntów rolnych i
leśnych oraz melioracji wodnych.
7. Dyrektorem parku narodowego - w odniesieniu do obszarów
poło\
onych w granicach parku i jego otuliny.
8. Wojewódzkim konserwatorem przyrody działającym w imieniu
wojewody - w odniesieniu do innych ni\
wymienione w
poprzednim punkcie obszarów objętych ochroną na podstawie
przepisów o ochronie przyrody.
9. Właściwym zarządcą drogi - w odniesieniu do obszarów
przyległych do pasa drogowego lub obszarów przyległych do ujętej
w planie projektowanej inwestycji drogowej.
75
Wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest mo\
liwe
jedynie w przypadku łącznego spełnienia następujących
warunków:
1. Co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi
publicznej, jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie
wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji
funkcji, parametrów, cech i wskaz
ników kształtowania zabudowy
oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy
architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz
intensywności wykorzystania terenu.
- Jest to zasada dobrego sąsiedztwa.
2. Teren ma dostęp do drogi publicznej.
3. Istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu jest wystarczające
dla zamierzenia budowlanego. Warunek ten jest tak\
e spełniony,
gdy wykonanie uzbrojenia terenu zostanie zagwarantowane w
drodze umowy zawartej między właściwą jednostką organizacyjną a
inwestorem.
4. Teren nie wymaga uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia
gruntów rolnych lub leśnych na cele nierolnicze i nieleśne albo jest
objęty zgodą uzyskaną przy sporządzaniu planów miejscowych,
które utraciły moc.
5. Decyzja jest zgodna z przepisami odrębnymi.
76
Odstępstwa od zasady dobrego sąsiedztwa
1. Nie jest wymagany warunek opisany powy\
ej w punkcie 1
(poprzednia strona) dla inwestycji produkcyjnych lokalizowanych
na ten cel w planach miejscowych sporządzonych przed 1995
rokiem, które utraciły moc z końcem 2002 roku na podstawie
regulacji art. 67 ust. ustawy z 7 lipca 1994 roku o
zagospodarowaniu przestrzennym.
2. Nie są wymagane warunki opisane powy\
ej w punkach 1 i 2
(poprzednia strona) w stosunku do linii kolejowych, obiektów
liniowych i urządzeń infrastruktury technicznej.
3. Nie są wymagane warunki opisane powy\
ej w punkcie 1
(poprzednia strona) dla zabudowy zagrodowej, w przypadku gdy
powierzchnia gospodarstwa rolnego związanego z tą zabudową
przekracza średnią powierzchnię gospodarstwa rolnego w danej
gminie.
77
Ustalenie warunków zabudowy następuje na wniosek
inwestora
Wniosek ten musi zawierać:
1. Granice terenu objętego wnioskiem (inwestycji), przedstawione na
kopii mapy zasadniczej lub katastralnej (z państwowego zasobu
geodezyjnego i kartograficznego) wraz z obszarem , na który ta
inwestycja będzie oddziaływać, w skali 1:500 lub 1:1000, a dla
inwestycji liniowych mo\
e być w skali 1:2000.
2. Charakterystykę inwestycji, obejmującą między innymi:
a/ potrzeby w zakresie infrastruktury technicznej; zapotrzebowanie
na wodę, energię elektryczną i inne potrzeby, sposób
odprowadzania lub oczyszczania ścieków, i w razie potrzeby
sposób unieszkodliwiania odpadów;
b/ określenie planowanego sposobu zagospodarowania terenu
oraz charakterystyki zabudowy i zagospodarowania terenu, w
tym przeznaczenia i gabarytów projektowanych obiektów
budowlanych (w formie tekstowej i graficznej);
c/ określenie jej charakterystycznych parametrów technicznych;
d/ w przypadku braku obowiązku przeprowadzenia postępowania w
sprawie oceny oddziaływania na środowisko, tak\
e dane
charakteryzujące jej oddziaływanie (wpływ) na środowisko.
78
Ustalenie warunków zabudowy następuje na wniosek
inwestora
Ocena oddziaływania na środowisko (OOŚ) (1)
To specjalne opracowanie studialne i projektowe, określające
przewidywane skutki w składnikach środowiska i zdrowiu ludzi,
spowodowane budową i u\
ytkowaniem inwestycji (lub istniejącego
obiektu).
Ocena oddziaływania na środowisko powinna obejmować
następujące elementy:
" opis inwestycji,
" charakterystykę rozwiązań technicznych i technologicznych,
" opis stanu środowiska i sposobu zagospodarowania terenu,
" opis sposobu korzystania ze środowiska,
" opis i analizę skuteczności proponowanych sposobów
zminimalizowania ujemnego wpływu na środowisko,
" ustalenie granic ponadnormatywnego oddziaływania
inwestycji lub obiektów na środowisko.
79
Ustalenie warunków zabudowy następuje na wniosek
inwestora
Ocena oddziaływania na środowisko (OOŚ) (2)
Dla ka\
dej inwestycji o zało\
onym programie produkcji, technologii
lub natę\
enia ruchu pojazdów itp. przewiduje się:
" skutki nieodwracalne, długotrwałe i bezpośrednie w
elementach środowiska i ich konsekwencje dla całości stanu
środowiska;
" skutki pośrednie w powiązanych ze sobą elementach
środowiska i wynikający stąd kierunek zmian jego stanu
i stanu zdrowia ludności.
Stwierdza się w ten sposób pola konfliktów
lokalizacyjnych i środowiskowych dla danej inwestycji
lub obiektu i określa warunki techniczne, po których
spełnieniu mo\
na będzie wydać zgodę na budowę lub
u\
ytkowanie obiektu.
80
Elementy decyzji o warunkach zabudowy
Decyzja o warunkach zabudowy składa się z:
a/ z wyników analizy funkcji oraz cech zabudowy i zagospodarowania
terenu w zakresie warunków, o których mowa w art. 61 ust. 1-5
ustawy (dotyczy zasady łącznego spełnienia warunków i odstępstw
od tej zasady),
b/ właściwej decyzji.
Obie części składają się z części tekstowej i graficznej.
Część graficzna:
1. Sporządza się na kopii mapy i w stosownej skali, takiej samej jak
sporządzony wniosek o ustalenie warunków zabudowy we wniosku,
w czytelnej technice graficznej zapewniającej mo\
liwość
wykonywania kopii.
2. Stosuje się nazewnictwo i oznaczenia umo\
liwiające ich
jednoznaczne powiązanie z tekstem analizy lub decyzji.
3. Część graficzną analizy sporządza się z uwzględnieniem
nazewnictwa i oznaczeń graficznych stosowanych w decyzji o
warunkach zabudowy.
4. Podstawowe jednobarwne oznaczenia graficzne dotyczące granic i
linii regulacyjnych, a tak\
e elementów zagospodarowania
przestrzennego stosuje się zgodnie z Polską Normą PN-B-01027 z
dnia 11 lipca 2002 roku.
5. Musi zawierać objaśnienia wszystkich u\
ytych w niej oznaczeń.
6. Dopuszcza się stosowanie oznaczeń uzupełniających, je\
eli
wymaga tego specyfika i zakres ustaleń.
81
Analiza wniosku o ustalenie warunków zabudowy
Organ wydający decyzję o warunkach zabudowy dokonuje analizy:
1. warunków i zasad zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy,
wynikających z przepisów odrębnych;
2. stanu faktycznego i prawnego terenu, na którym przewiduje się
realizację inwestycji;
3. spełnienia warunków "zasady dobrego sąsiedztwa".
Decyzja o warunkach zabudowy określa
1. Rodzaj inwestycji.
2. Warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego
zabudowy wynikające z przepisów odrębnych, a w szczególności w
zakresie;
a/ warunków i wymagań ochrony i kształtowania ładu przestrzennego,
b/ ochrony środowiska i zdrowia ludzi oraz dziedzictwa kulturowego,
zabytków oraz dóbr kultury współczesnej,
c/ obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji,
d/ wymagań dotyczących ochrony interesów osób trzecich,
e/ ochrony obiektów budowlanych na terenach górniczych.
3. Linie rozgraniczające teren inwestycji, wyznaczone na mapie w
stosownej skali (takiej jak we wniosku).
82
Przy zapisie rodzaju zabudowy w decyzji o warunkach
zabudowy stosuje się nastepujące nazewnictwo:
1. Zabudowa mieszkaniowa, w tym:
a/ jednorodzinna
b/ wielorodzinna
2. Zabudowa usługowa
3. Zabudowa zagrodowa w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i
ogrodniczych
4. zabudowa produkcyjna
5. Cmentarze
6. Drogi publiczne
7. Drogi wewnętrzne
8. Obiekty infrastruktury technicznej
83
Ustalenia dotyczące funkcji zabudowy i zagospodarowania
terenu w decyzji o warunkach zabudowy
Zapisuje się przez poprzez określenie sposobu u\
ytkowania obiektów
budowlanych i sposobu zagospodarowania terenu.
Ustalenia dotyczące warunków i wymagań kształtowania ładu
przestrzennego decyzji o warunkach zabudowy
Zapisuje się poprzez określenie parametrów i wskaz
ników kształtowania
zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym:
1. linii zabudowy,
2. wielkości powierzchni zabudowy w stosunku do powierzchni działki
lub terenu;
3. udziału powierzchni biologicznie czynnej;
4. gabarytów i wysokości projektowanej zabudowy, a w tym:
- szerokości elewacji frontowej,
- geometrii dachu (kąta nachylenia, wysokości kalenicy i układu
połaci dachowych),
- wysokości górnej krawędzi elewacji frontowej, jej gzymsu lub
attyki,
84
Ustalenia dotyczące ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu w
decyzji o warunkach zabudowy
Zapisuje się poprzez nakazy, zakazy, dopuszczenia i ograniczenia w
zagospodarowaniu terenu, wynikające z:
a/ potrzeb ochrony środowiska, o których mowa w ustawie Prawo
ochrony środowiska z 27 kwietnia 2001 r. (w szczególności art. 72
i 73);
b/ obowiązujących ustaleń planów ochrony ustanowionych dla
parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków
krajobrazowych, oraz dla innych form ochrony przyrody, o których
mowa w przepisach o ochronie przyrody.
Ustalenia dotyczące ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków
oraz dóbr kultury współczesnej w decyzji o warunkach zabudowy
Zapisuje się poprzez określenie nakazów, zakazów, dopuszczeń i
ograniczeń w zabudowie i zagospodarowaniu terenu.
Ustalenia dotyczące obsługi w zakresie komunikacji i
infrastruktury technicznej w decyzji o warunkach zabudowy
Zapisuje się w szczególności poprzez określenie:
a/ sposobu zaopatrzenia w wodę, energię elektryczną i cieplną oraz
środki łączności;
b/ sposobu odprowadzania ścieków i gospodarowania odpadami;
c/ dostępu do drogi publicznej;
d/ ilości miejsc parkingowych.
85
Ustalenia dotyczące wymagań ochrony interesów osób trzecich
w decyzji o warunkach zabudowy
Zapisuje się w szczególności poprzez określenie warunków ochrony przed:
1. pozbawieniem:
a/ dostępu do drogi publicznej,
b/ mo\
liwości korzystania z wody, kanalizacji, energii elektrycznej i
cieplnej oraz ze środków łączności,
c/ dostępu do światła dziennego do pomieszczeń przeznaczonych na
pobyt ludzi;
2. ucią\
liwościami powodowanymi przez hałas, wibracje, zakłócenia
elektryczne i promieniowanie;
3. zanieczyszczeniem powietrza, wody i gleby.
Ustalenia dotyczące granic i sposobów zagospodarowania
terenów lub obiektów podlegających ochronie* w decyzji o
warunkach zabudowy
ustalonych na podstawie odrębnych przepisów, w tym terenów:
- górniczych,
- nara\
onych na niebezpieczeństwo powodzi,
- zagro\
onych osuwaniem się mas ziemnych,
Zapisuje się poprzez nakazy, zakazy, dopuszczenia i ograniczenia w
zagospodarowaniu tych terenów.
86
Sposób ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i
zagospodarowania terenu w decyzji o warunkach zabudowy
(cz. 1)
W celu określenia warunków i wymagań ochrony i kształtowania ładu
przestrzennego, organ wydający decyzję wyznacza wokół działki budowlanej, której
dotyczy wniosek o ustalenie warunków zabudowy, obszar analizowany i
przeprowadza na nim analizę funkcji oraz cech zabudowy i zagospodarowania
terenu.
Obszar analizowany: teren określony i wyznaczony granicami, którego
funkcję zabudowy i zagospodarowania oraz cechy zabudowy i
zagospodarowania analizuje się w celu ustalenia wymagań dla
nowe zabudowy i zagospodarowania.
Granice obszaru analizowanego wyznacza się na kopii mapy w odległości nie
mniejszej ni\
trzykrotna szerokość frontu działki objętej wnioskiem, ale nie mniejszej
ni\
50 metrów.
87
Sposób ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i
zagospodarowania terenu w decyzji o warunkach zabudowy
(cz. 2)
Wyznaczanie linii zabudowy
1. Obowiązującą linię nowej zabudowy wyznacza się jako przedłu\
enie
linii istniejącej zabudowy na działkach sąsiednich.
2. W przypadku niezgodności istniejącej linii zabudowy na działce
sąsiedniej z przepisami odrębnymi, linię zabudowy dla nowej
zabudowy ustala się zgodnie z tymi przepisami.
3. Je\
eli linia zabudowy na działkach sąsiednich tworzy uskok - dla
nowej zabudowy ustala się linię zabudowy jak kontynuację tego
budynku, który znajduje się w największej odległości od pasa
drogowego.
88
Sposób ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i
zagospodarowania terenu w decyzji o warunkach zabudowy
(cz. 3)
Wyznaczanie wskaz
nika powierzchni nowej zabudowy w
stosunku do powierzchni działki albo terenu
Wyznacza się jako średni wskaz
nik wyliczony dla obszaru
analizowanego.
Wyznaczanie szerokości elewacji frontowej
Szerokość elewacji, znajdującej się od strony frontu działki (tj. tej części
działki, która przylega do drogi, z której odbywa się główny wjazd lub wejście
na działkę), wyznacza się jako średnią szerokość elewacji frontowej istniejącej
zabudowy na obszarze analizowanym, z tolerancją do 20%.
89
Sposób ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i
zagospodarowania terenu w decyzji o warunkach zabudowy
(cz. 4)
Wyznaczanie górnej krawędzi elewacji frontowej, jej gzymsu lub
attyki
1. Wyznacza się dla nowe zabudowy jako przedłu\
enie tych krawędzi
odpowiednio istniejącej zabudowy na działkach sąsiednich.
2. Wysokość mierzy się od poziomu terenu przed głównym wejściem do
budynku.
3. Je\
eli wysokość tworzy uskok - przyjmuje się wówczas średnią
wielkość występującą na obszarze analizowanym.
Wyznaczanie geometrii dachu
Kąt nachylenia, wysokość głównej kalenicy i układ połaci dachowych, a tak\
e
kierunek głównej kalenicy dachu w stosunku do frontu działki wyznacza się
odpowiednio do geometrii dachów występujących na obszarze analizowanym
90
DECYZJA O USTALENIU
LOKALIZACJI INWESTYCJI
CELU PUBLICZNEGO
91
DECYZJA O USTALENIU LOKALIZACJI INWESTYCJI CELU
PUBLICZNEGO
Inwestycja celu publicznego w przypadku braku planu miejscowego jest
lokalizowana w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.
Wymagania dotyczące zakresu decyzji, jej formy, oraz procedury sporządzania i
wydawania określają:
1. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 27 marca
2003 roku (art. 50-58, 65 i 67));
2. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 roku
w sprawie oznaczeń i nazewnictwa stosowanych w decyzji o
ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz w decyzji o
warunkach zabudowy.
92
Nie wymagają wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji
celu publicznego
1. Roboty budowlane polegające na remoncie, monta\
u lub
przebudowie, je\
eli nie powodują zmiany sposobu zagospodarowania
terenu i u\
ytkowania obiektu budowlanego oraz nie zmieniają jego
formy architektonicznej i nie naruszają ustaleń planu miejscowego, a
w przypadku jego braku, nie oddziałują szkodliwie na środowisko, w
rozumieniu przepisów o ochronie środowiska.
2. Roboty budowlane niewymagające pozwolenia na budowę.
Inwestycja celu publicznego na terenach zamkniętych
Lokalizowana jest na podstawie decyzji o ustaleniu lokalizacji tej inwestycji na
podstawie przepisów odrębnych.
93
Kto wydaje decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu
publicznego
1. O znaczeniu krajowym i wojewódzkim - wójt, burmistrz lub prezydent
miasta w uzgodnieniu z marszałkiem województwa.
2. O znaczeniu powiatowym i gminnym - wójt, burmistrz lub prezydent
miasta.
3. Na terenach zamkniętych - wojewoda.
4. Na obszarach morskich wód terytorialnych, morza terytorialnego i
wyłącznej strefy ekonomicznej - dyrektor właściwego urzędu
morskiego.
5. W przypadku inwestycji wykraczającej poza obszar jednej gminy
- wójt, burmistrz lub prezydent miasta, na którego obszarze znajduje
się większa część terenu inwestycji, w porozumieniu z
zainteresowanymi wójtami, burmistrzami lub prezydentami miast.
W przypadku niewydania przez wójta, burmistrza lub prezydenta
miasta w terminie 2 miesięcy od dnia zło\
enia wniosku o wydanie
decyzji o ustalenie lokalizacji inwestycji o znaczeniu krajowym lub
wojewódzkim wojewoda wzywa do jej wydania w wyznaczonym
terminie, a po jego bezskutecznym upływie wydaje sam decyzję i
kosztami jej wydania obcią\
a gminę.
94
Ustalenie decyzji o lokalizacji celu publicznego następuje na
wniosek inwestora
Wniosek ten musi zawierać wszystkie elementy jak wniosek o wydanie decyzji o
warunkach zabudowy dla inwestycji niepublicznych.
Elementy decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego
Takie same jak w przypadku decyzji o warunkach zabudowy.
Analiza wniosku o ustalenie decyzji o lokalizacji inwestycji celu
publicznego
1. Organ wydający decyzję dokonuje analizy:
a/ warunków i zasad zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy,
wynikających z przepisów odrębnych;
b/ stanu faktycznego i prawnego teren, na którym przewiduje się
realizację inwestycji.
95
Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego musi być
uzgodniona z:
1. Ministrem właściwym do spraw zdrowia - w odniesieniu do inwestycji
w miejscowościach uzdrowiskowych (zgodnie z odrębnymi
przepisami).
2. Wojewódzkim konserwatorem zabytków - w odniesieniu do
obszarów i obiektów objętych ochroną konserwatorską.
3. Dyrektorem właściwego urzędu morskiego - w odniesieniu do
obszarów pasa technicznego, pasa ochronnego oraz morskich
portów i przystani.
4. Właściwym organem nadzoru górniczego - odniesieniu do terenów
górniczych.
5. Właściwym organem geologicznym - w odniesieniu do terenów
zagro\
onych osuwaniem się mas ziemnych.
6. Organami właściwymi w sprawach ochrony gruntów rolnych i
leśnych oraz melioracji wodnych.
7. Dyrektorem parku narodowego - w odniesieniu do obszarów
poło\
onych w granicach parku i jego otuliny.
8. Wojewódzkim konserwatorem przyrody działającym w imieniu
wojewody - w odniesieniu do innych ni\
wymienione w poprzednim
punkcie obszarów objętych ochroną na podstawie przepisów o
ochronie przyrody.
9. Właściwym zarządcą drogi - w odniesieniu do obszarów przyległych
do pasa drogowego lub obszarów przyległych do ujętej w planie
projektowanej inwestycji drogowej.
96
Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego określa
(tak jak w przypadku decyzji o warunkach zabudowy):
1. Rodzaj inwestycji.
2. Warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego
zabudowy wynikające z przepisów odrębnych, a w szczególności w
zakresie;
a/ warunków i wymagań ochrony i kształtowania ładu
przestrzennego,
b/ ochrony środowiska i zdrowia ludzi oraz dziedzictwa kulturowego,
zabytków oraz dóbr kultury współczesnej,
c/ obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji,
d/ wymagań dotyczących ochrony interesów osób trzecich,
e/ ochrony obiektów budowlanych na terenach górniczych.
3. Linie rozgraniczające teren inwestycji, wyznaczone na mapie w
stosownej skali (takiej jak we wniosku).
97
Przy zapisie rodzaju zabudowy w decyzji o ustaleniu lokalizacji
inwestycji celu publicznego:
1. Stosuje się nazewnictwo takie samo jak w przypadku decyzji o
warunkach zabudowy.
2. Oraz poni\
sze ustalenia zapisuje się i oznacza w taki sam sposób jak
w decyzji o warunkach zabudowy:
a/ dotyczące funkcji zabudowy i zagospodarowania terenu;
b/ dotyczące warunków zabudowy i wymagań kształtowania ładu
przestrzennego;
c/ dotyczące ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu;
d/ dotyczące ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków i dóbr
kultury współczesnej;
e/ dotyczące obsługi w zakresie komunikacji i infrastruktury
technicznej;
f/ dotyczące wymagań ochrony interesów osób trzecich;
g/ dotyczące granic i sposobów zagospodarowania terenów lub
obiektów podlegających ochronie, ustalonych na podstawie
odrębnych przepisów, w tym terenów górniczych oraz nara\
onych
na niebezpieczeństwo powodzi lub zagro\
onych osuwaniem się
mas ziemnych.
98
Kiedy mo\
na zawiesić postępowanie administracyjne w sprawie
ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego
1. W celu umo\
liwienia radzie gminy uchwalenia planu miejscowego
postępowanie mo\
na zawiesić na okres nie dłu\
szy ni\
12 miesięcy
od dnia zło\
enia wniosku.
Ale je\
eli:
a/ w ciągu 2 miesięcy od dnia zawieszenia gmina nie podejmie
uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu miejscowego, lub
b/ w okresie zawieszenia nie uchwali planu miejscowego lub jego
zmiany,
wójt, burmistrz lub prezydent miasta wznawia postępowanie i wydaje
decyzję.
99
Charakter prawny decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu
publicznego
1. Wią\
e organ wydający decyzję o pozwoleniu na budowę.
2. Nie mo\
na odmówić wydania decyzji, je\
eli zamierzenie jest zgodne z
przepisami szczególnymi.
3. Nie mo\
na uzale\
niać wydania decyzji od zobowiązania się
wnioskodawcy do spełnienia nieprzewidzianych odrębnymi
przepisami świadczeń lub warunków.
4. Nie stwierdza się niewa\
ności decyzji, je\
eli od dnia jej doręczenia
lub ogłoszenia upłynęło 12 miesięcy.
5. Je\
eli decyzja wywołuje skutki, o których mowa w art. 36 ustawy,
przepisy art. 36 i 37 stosuje się odpowiednio. koszty realizacji
roszczeń ponosi inwestor.
6. O wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji oraz
postanowieniach i decyzji kończącej postępowanie zawiadamia się w
drodze obwieszczenia, a tak\
e w sposób zwyczajowo przyjęty w
danej miejscowości.
Inwestora oraz właścicieli i u\
ytkowników wieczystych
nieruchomości na których będą lokalizowane inwestycje celu
publiczne , zawiadamia się na piśmie.
100