Laboratoria z przedmiotu Prognozowanie i symulacje (6)
Przykład złożonej prognozy demograficznej
Przedmiotem rozważań będzie sytuacja demograficzna w Polsce w roku 2009 i próba prognozy
wybranych zjawisk demograficznych na kolejne lata. W szczególności, celem analizy będzie:
·ð dokonanie prognozy liczby urodzeÅ„ w latach 2010-2050;
·ð ocena zmian liczby dzieci w wieku szkolnym w latach 2010-2050;
·ð ocena zmian liczby kandydatów na studia w latach 2010-2050;
·ð ocena zmian liczby mieszkaÅ„ców Polski;
·ð wyznaczenia wskaz
nika obciążenia dla ludności Polski w badanym okresie.
Podstawę przeprowadzenia prognoz będą dane o strukturze wiekowej polskiego społeczeństwa w
roku 2009, liczbie urodzeń w zależności od wieku matki i liczby zgonów osób dla każdego rocznika wieku.
Prognoza zostanie przeprowadzona z wykorzystaniem formuł arkusza kalkulacyjnego EXCEL.
Proszę otworzyć plik danych Dane do prognozy (C:\Demografia (pliki danych)).
W pierwszej części dokonamy prognozy dla populacji kobiet.
ETAP 1  wyznaczanie wskaz
ników płodności
i współczynnika umieralności dla danych z 2009 roku
Proszę dodać dwie puste kolumny po kolumnie B i zatytułować je: wskaz
nik płodności oraz
wskaz
nik umieralności. Proszę zaproponować formuły, według których wyznaczone zostaną oba wskaz
niki.
Wskaz
nik umieralności wyznaczamy
Wskaz
nik płodności wyznaczamy
odnosząc liczbę zgonów dla kobiet w
odnosząc liczbę urodzeń dla kobiet w
danym wieku do liczby kobiet w tym
danym wieku do liczby kobiet w tym
wieku. Wskaz
nik ten podaje siÄ™ w
wieku. Wskaz
nik ten podaje siÄ™ w
przeliczeniu na 1000 osób.
przeliczeniu na 1000 osób.
Przybliżona prognoza struktury liczby kobiet na lata 2010-2050 zostanie wyznaczona przy
założeniu:
1) stałości współczynników płodności;
2) niezmiennej umieralności.
Aby ułatwić nawigację w arkuszu danych proszę umieścić kursor w komórce G4, następnie
wykorzystujÄ…c polecenie Zablokuj okienko.
ETAP 2 (przygotowanie arkusza oraz uwzględnienie procesu starzenia się i umieralności)
Proszę zaznaczyć komórki G2 i G3 a następnie przeciągnąć je w prawo aż do roku 2050.
W pierwszej kolejności zobrazowany zostanie proces starzenia się i umierania. W tym celu,
obliczona zostanie wartość w komórce H5. Ta sama formuła zostanie zastosowana do wszystkich kolejnych
lat i roczników wiekowych kobiet. Po wprowadzeniu formuły należy ją przeciągnąć  w prawo i  w dół .
1
Laboratoria z przedmiotu Prognozowanie i symulacje (6)
Liczbę osób dla rocznika wiekowego 1 rok
wyznaczamy za pomocą formuły, uwzględniającej
stan ludności z roku poprzedniego, przemnożonej
przez wskaz
nik przeżywalności (1  wskaz
nik
umieralności).
ETAP 3 (wyznaczamy liczbę urodzeń)
Liczbę urodzeń w roku 2010 wyznaczamy wykorzystując informację o liczbie kobiet w odpowiednim wieku
dla tego roku i wskaz
niku płodności. Ponadto uwzględniamy fakt, iż wśród urodzeń, noworodki płci
żeńskiej stanowią mniejszość (ok. 48%).
Po wyznaczeniu liczby urodzeń, formułę z komórki
H4 przeciÄ…gamy w prawo.
ETAP 4 (korekta dla grupy wiekowej >85)
Aby zakończyć prognozę dla populacji kobiet, korygujemy formułę w komórce H89 i przeciągamy
w prawo. Korekta wynika z faktu, iż ostatnia grupa wiekowa (>85) ma charakter  pochłaniający .
Skorygowana formuła będzie miała postać:
ETAP 5 (prognoza dla mężczyzn)
Proszę analogicznie, posługując się podobnymi formułami wyznaczyć prognozę dla populacji
mężczyzn.
Na podstawie przeprowadzonych obliczeń proszę uzupełnić wartości w poniższej tabeli:
Grupa 2009 2025 2050
Ludność Polski
Liczba urodzeń
Liczba kandydatów na studia (19)
Liczba uczniów szkół podst. (7-12)
Liczba osób w wieku 18-64
Liczba osób w wieku Å‚ð65
Wskaz
nik obciążenia
2