2015-10-15
Niweleta drogi
Niweleta drogi
Niweleta jest to linia projektowanej osi drogi przedstawiona
w płaszczyz
nie pionowej na profilu podłużnym
Projektowanie niwelety jest jedną z najważniejszych
" niweleta drogi powinna być odpowiednio wzniesiona
czynności przy projektowaniu drogi, dlatego należy ustalić
ponad poziom wód otwartych (0,5-1,0m nad poziom
ją bardzo dokładnie, zachowując wszystkie wymagania
wielkiej wody) oraz poziom wód gruntowych (0,5-1,6m 
techniczne
w zależności od przepuszczalności gruntu);
Przy projektowaniu niwelety drogi kierujemy siÄ™
" droga na zjazdach i skrzyżowaniach z innymi drogami
następującymi zasadami:
powinna mieć jak najmniejsze spadki;
" pochylenia niwelety nawierzchni należy zachować
" w terenie równinnym dążyć należy do wyniesienia niwelety
w granicach dopuszczalnych dla danego typu drogi. Nie sÄ…
(od 0,15 do 0,30m w zależności od podłoża gruntowego)
korzystne, ze względu na odwodnienie, odcinki dróg w
zwłaszcza na odcinkach bez rowów;
poziomie. Spadek możemy zmniejszyć przez wydłużenie
(rozwinięcie) trasy; w terenie nizinnym, gdy nie jest możliwe
zwiększenie spadku niwelety, zwiększamy spadki rowów
przydrożnych dla lepszego odprowadzenia wody;
Niweleta drogi Niweleta drogi
Największy dopuszczalny spadek niwelety wynosi 13%
Na terenach nizinnych nie powinno się stosować spadków
większych niż 7%
Na drogach gruntowych wzniesienia w kierunku
przeciwnym do kierunku transportu drewna (podjazdy
utrudniające wywóz) nie powinny być >4%, a na drogach
twardych >7%
Minimalny spadek niwelety na drogach z nawierzchniÄ…
twardÄ… to 0,2% i 0,4% na drogach gruntowych profilowanych
Niweleta drogi
Niweleta drogi
Przy projektowaniu niwelety drogi kierujemy siÄ™
1. Ustalamy rzędną początku pierwszego odcinka niwelety (punktu
następującymi zasadami (c.d.):
początku trasy  punkt  A ). Zazwyczaj rzędna tego punktu nie ulega
" niweleta nad obiektami typu most, przepust zależy od zmianie w trakcie projektowania niwelety nawierzchni.
2. Ustalamy rzędną punktu końcowego pierwszego odcinka niwelety 
wysokości otworu mostowego. W zasadzie obiekt powinien
punktu  B . Rzędną tą można odczytać z profilu podłużnego.
być w większym stopniu dostosowany do przebiegu drogi
3. Ustalamy jaka odległość dzieli punkt  A od punktu  B .
niż odwrotnie;
4. Dane podstawiamy do wzoru:
" Bilansowanie robót ziemnych = należy dążyć do możliwie
HB HA
in 100[%]lub1000[?]
niedużych ilości robót ziemnych, wyrównania liczby
Dn
nasypów i wykopów oraz dogodnych warunków transportu
gruntu
gdzie:
" Ekonomia, ekologia, funkcjonalność drogi leśnej,
in  spadek n-tego odcinka niwelety [%]; HA  rzędna punktu początkowego
estetyka trasy, bezpieczeństwo, płynność
n-tego odcinka niwelety [m]; HB  rzędna punktu końcowego n-tego
odcinka niwelety [m]; Dn  odległość pomiędzy punktem  A i B (długość n-
i szybkość ruchu  dojazdy pożarowe
tego odcinaka niwelety) [m].
" Minimalizacja negatywnego oddziaływania  na etapie
realizacji i po zakończeniu inwestycji
1
2015-10-15
Niweleta drogi
Tereny
Przykład: oblicz spadek odcinka (w wartościach bezwzględnych, [%] i [0 ]):
nizinne do
7%!
2
1. HA: 89,63m n.p.m., KMBA: 28,94 HB: 107,16m n.p.m., KMBB: 2+585,77
3
1
81,79
2. HA: 79,08m n.p.m., KMBA: 1+025,56 HB: 99,27m n.p.m., KMBB:
1
2
28, 94
3. HA: 69,53m n.p.m., KMBA: HB: 87,06m n.p.m., KMBB: 2+585,77
3
1
4. HA: 57,07m n.p.m., KMBA: 0+879,63 HB: 36,88m n.p.m., KMBB: 35,86
0
1/3 =17,53m; D=256,83m; i=0,0683 2/4 =20,19m; D=156,23m; i=0,1292
H H
Niweleta drogi
A
uki pionowe A
uki pionowe
L2 L2
" Niweleta drogi jest linią łamaną, składającą się z szeregu prostych A
uk pionowy wypukły:
R
wzajemnie przecinających się odcinków.
2 h 2 1, 20
" Odległość między tymi odcinkami określa się mianem skoku niwelety,
R  promień łuku pionowego [m]; L  widoczność zależna od prędkości
a punkty przecięcia się odcinków niwelety określa się jako punkty
projektowanej [m]; h  wysokość oka kierowcy [m].
załamania się niwelety. Załamania te zaokrąglić należy łukami
pionowymi, które mogą być: wypukłe, wklęsłe, kołowe lub
A
uk pionowy wklęsły: 2
V
paraboliczne. R
a
" Stosowanie łuków pionowych konieczne jest ze względu
V  prÄ™dkość [km·h-1], a  wartość przyspieszenia [m·s-2] (dopuszczalna
na płynność trasy oraz zwiększenie bezpieczeństwa ruchu
wartość przyspieszenia wynosi przeważnie 0,5m·s-2)
na drodze. Załamania niwelety o bezwzględnej różnicy spadków
większej od 1% (czyli o algebraicznej różnicy spadków większej niż
" Promienie krzywych wypukłych i wklęsłych niwelety jezdni,
0,01) należy łagodzić łukami pionowymi.
nie powinny być mniejsze niż 300m.
" Wielkość minimalnego promienia łuku pionowego przyjmuje się
" W wyjÄ…tkowo trudnych warunkach dopuszcza siÄ™ stosowanie
z np. Wytycznych& 2013 (Poradnika& 2006) lub można dokonać
łuków wklęsłych o promieniu 200m.
jego obliczenia.
" Załamania wypukłe niwelety o bezwzględnej różnicy spadków
<5% należy wyokrąglać łukiem o promieniu 1000m
2
2015-10-15
A
uki poziome
" Zmiany kierunku projektowanej trasy wyokrąglamy na załamaniach łukami
najczęściej kołowymi, WI
C podstawowymi elementami trasy sÄ… odcinki
proste, łuki oraz odcinki przejściowe (krzywe bądz
proste);
" Konstrukcja złożonego łuku kołowego składa się z odcinka łuku kołowego
i jego dwóch odcinków przejściowych (krzywych lub prostych);
" Załamania osi projektowanej drogi tworzące kąt zwrotu <2o NIE wymagają
wyokrÄ…glenia;
" Odcinki przejściowe zapewniają trasie płynność i bezpieczeństwo
stanowiąc przejście od normalnej szerokości jezdni na odcinku prostym do
szerokości na łuku (również spadku poprzecznego);
" Długość prostych przejściowych przyjmuje się 30m dla R 40m, 25m dla R
>40m (w wyjątkowych przypadkach można je skrócić do 15m);
" najmniejszy promień łuku poziomego w planie wynosi: 40m, a praktycznie
stosowane promienie łuków poziomych powinny wynosić min. 100m!
" na drodze leśnej dopuszcza się zmniejszenie promienia do 20m, a przy
kącie załamania trasy zbliżonym do 90o - nawet do 12m;
3
2015-10-15
A
uki poziome
A
uki poziome
" wstawki proste pomiędzy dwoma po sobie następującymi łukami
KÄ…t zwrotu trasy drogowej
w tym samym kierunku (ich długość nie powinna być mniejsza od 30m,
To kąt zawarty pomiędzy przedłużeniem pierwszego odcinka osi drogi
a w warunkach górskich od 20m);
a odcinkiem następnym pomiędzy którymi powstało załamanie
" stosowanie najmniejszych dopuszczalnych promieni jest podyktowane
wymagajÄ…ce wyokrÄ…glenia Å‚ukiem o promieniu R.
wyłącznie wyjątkowo trudnymi warunkami terenowymi;
" w miarę możliwości przy projektowaniu tras leśnych należy dążyć do
lub
stosowania promieni większych od dopuszczalnych najmniejszych ze
względu na bezpieczeństwo ruchu, jego szybkość i płynność oraz względy
To dopełnienie do wartości kąta półpełnego (180o lub 200g) kąta
estetyczne;
wierzchołkowego
p
" w przypadku projektowania bezpośrednio po sobie następujących łuków
o kierunkach odwrotnych łączyć je należy odcinkami prostymi
W1
o długości >20m;
" w wyjątkowo trudnych warunkach terenowych można projektować łuki
o odwrotnych kierunkach bez wstawek prostych, jednakże należy wówczas
zachować, pomiędzy nimi odległość umożliwiającą wstawienie co najmniej
dwóch prostych przejściowych, można również na takich odcinkach
ograniczyć spadki podłużne oraz zmniejszyć prędkość do 20km/h.
p
B
A
Jan Kowalski Poznań, dnia 29.09.2015 r.
Ocena prawidłowości zaprojektowania niwelety nawierzchni w stosunku
III rok
do elementów infrastruktury technicznej (nad, na i podziemnej)
studia nie/stacjonarne, grupa ?
Przy ocenie projektu niwelety nawierzchni kierować się następującymi zasadami:
Zadanie 4: Ocena prawidłowości zaprojektowania konstrukcji niwelety
" niweleta nad obiektami typu linia kolejowa musi uwzględniać rzędne główek szyn 
nawierzchni, łuków pionowych oraz łuków poziomych
chyba, że linia jest własnością inwestora i w likwidacji,
" w miarę możliwości nie zmieniać lub minimalizować zmiany rzędnych wjazdów na
1. Dane inwestycji
szlaki zrywkowe, posesje, wyjazdów gospodarczych, skrzyżowań z innymi drogami 
2. Niweleta nawierzchni  liczba odcinków niwelety; kontrola zachowania spadków
łatwość przebudowy drogi gruntowej leśnej większa niż drogi twardej obcej własności,
minimalnych i maksymalnych z uwzględnieniem głównego kierunku transportu,
" niweletę od przepustu drogowego powinna oddzielać co najmniej 0,5m warstwa
kategorii terenu oraz rodzaju nawierzchni drogi; wielkość robót ziemnych i ich
dobrze zagęszczonego gruntu mineralnego  takie samo założenie przyjąć dla
uzasadnienie, przebudowa skrzyżowań z innymi obiektami infrastrukturalnymi itd.
instalacji podziemnych nie prowadzących substancji mogących zamarznąć  w tym
3. A
uki pionowe  liczba, rodzaje, kontrola doboru promieni, uzasadnienie
przypadku nie zmniejszamy głębokości posadowienia rurociągu (!),
zastosowania promieni minimalnych itd.
" niweleta powinna być dostosowana do rzędnych istniejącej nawierzchni mostowej,
4. Konstrukcja łuków poziomych z prostymi przejściowymi i wstawkami prostymi
" niweleta pod instalacjami energetycznymi napowietrznymi zależy od napięcia
pomiędzy łukami (liczba i rodzaje łuków, odcinków przejściowych i wstawek prostych
przesyłanego prądu elektrycznego, w uproszczeniu przyjąć można jako bezpieczną
w odniesieniu do kategorii terenu; długości promieni; rodzaje, długości i liczebność
odległość 5,5m dla linii niskiego, 7,0m średniego i 9,0m dla wysokiego napięcia,
odcinków przejściowych; prawidłowość dobrania wielkości promienia łuku;
" niweleta pod liniami teleinformatycznymi napowietrznymi powinna być projektowana
ewentualne uzasadnienie skrócenia promieni i długości prostych przejściowych itd.).
poniżej 5,0m,
Informacje w pierwszej kolejności pozyskiwać z Profilu podłużnego (tabliczka
" niweleta drogi powinna być wzniesiona ponad poziom wód otwartych (0,5m) oraz
rysunkowa) dopiero w dalszej z innych elementów np. strony tytułowej dokumentacji
poziom wód gruntowych (0,5-1,6m - w zależności od przepuszczalności gruntu),
Przygotowując opis posługiwać się kmb wszędzie, gdzie to tylko możliwe!!! " w terenie równinnym dążyć należy do wyniesienia niwelety (od 0,15 do 0,30m
w zależności od podłoża gruntowego) zwłaszcza na odcinkach bez rowów.
4