CB-radio i PMR
Jesteś początkujący, lub dopiero chcesz założyć CB . Poniżej znaj
dziesz szczegółowe wskazówki co zrobić, gdzie się udać, aby założy
ć i pracować na radiu CB.
CB-Radio to radio, z którego może korzystać każdy. Legalnie
korzystać można z 40 tzw. kanałów, czyli 40 szczegółowo
określonych częstotliwości, zawierających
się w granicach od 26,960 do 27,400 MHz (tzw. podstawowa czter
dziestka).
Do rozmów na dowolne tematy służą prawie wszystkie kanały,
28 - kanał wywoławczy
19 - kanał drogowy (kierowcy informują się o sytuacji poanującej
na drogach itp.),
kiedyś kanał 9 był kanałem ratunkowym, stacjonowały na nim
sztaby i inne służby ratownicze, w razie potrzeby można było
wezwać tam pomoc.
W celu włączenia sie do rozmowy na jakimś kanale należy powied
zieć słowo "break", najczęsciej ktoś nas usłyszy i wpuści na kanał.
PMR-(z ang. Private Mobile Radio) - pasmo częstotliwości w
zakresie 446 MHz (stąd znane również pod nazwa PMR 446)
na którym można prowadzić bezpłatną dwustronną foniczną
łączność radiową.
WAŻNE! W łącznościach radiowych amatorskich (CB i
krótkofalarstwo) a nawet komercyjnych dyspozytorskich (TAXI)
nie używa się zwrotów pan/pani tylko kolega/koleżanka.
Prawdziwy boom na CB w Polsce przypadł w latach 1990...96,
kiedy to dużą część budynków mieszkalnych zdobiły
charakterystyczne anteny, w eterze trudno
było znaleść wolny kanał by z kims porozmawiać, zwłaszcza
wieczorami, wtedy na CB przypada szczyt. Obecnie jest już
znacznie mniej aktywnych użytkowników
jednak ci którzy wytrwali, raczej regularnie sie odzywają na
paśmie. Dominują mężczyz
ni (przynajmniej 90% użytkowników
CB) większosc młodzi ludzie, 17-25 lat.
Zasięg łączności w przypadku używania anten dachowych przez o
bie stacje za pomocą najprostszego nawet radia z podstawową
czterdziestką i mocą 4 W wynosi ok 50-80 km. Zależy to od
wysokości zainstalowanych anten, ich
zestrojenia (SWR), odpowiedniej głośnej i wyrównanej tonacyjnie
modulacji,czułości i selektywności
odbiornika oraz poziomu zakłóceń.
Podany zasięg dotyczy łączności na fali bezpośredniej kiedy to
teoretycznie anteny powinny się widzieć, w paśmie CB i wogóle
na falach krótkich występuje tzw.
Zasięg PMR 446
Generalnie zasięg zależy od mocy nadajnika i konfiguracji
otoczenia.
Moc urządzenia PMR 446 zgodnie z przepisami nie może
przekraczać 500 mW.
Dla porównania, moc domowego telefonu bezprzewodowego
wynosi 10 mW.
Konfiguracja otoczenia - Zasięg w km
Między szczytami gór, otwarta przestrzeń 10 km
Idealne warunki (np.jeziora) 5-6 km
Odkryty teren (pola, łąki) 4-5 km
Rzadka i niska zabudowa 2-3 km
Teren zurbanizowany Do 2 km
propagacja, są to odbicia fali od jonosfery zależne od pory dnia,
aktywności słońca które umożliwiają przeprowadzanie łączności
dalekiego zasięgu mierzonego w tys
km, ze stacjami zagranicznymi ,nawet z innych kontynentów. tzw.
łączności DX. Wielu ludzi się fascynuje właśnie tymi łącznościami
zrzeszają się oni w kluby z reguły
używają jakiegoś umownego kanału (tzw. monitor klubowy).
organizują czasem spotkania, itp. Jako potwierdzenie takich
łączności stosuje się specjalne kartki wysyłane
pocztą (karty QSL) łączności te są prowadzone w języku
angielskim, w zasadzie wystarczy znać tylko podstawy by moc sie
porozumiec z zagraniczną stacją.
często podwyższone warunki propagacyjne utrudniają łączność
lokalną, co jest rzeczą normalną na CB
zależnie od aktywności słonca, najczęsciej pod wieczór zapada
cisza i wtedy włączamy nasze radyjka;-),choć często są okresy,
gdy warunki propagacyjne nie podnoszą się całymi dniami.
Rodzaje emisji.
W łącznościach radiowych używa się kilka rodzajów emisji, które
się nieco od siebie różnią :
AM (modulacja amplitudy) najbardziej popularna modulacja,
stosowana w Polsce (i innych krajach tez) , obowiązuje na
podstawowej czrterdziestce, ponieważ
praktycznie wszystkie radia CB mają ten rodzaj modulacji; moga
mieć też inne, ale zawsze mają AM.
(bywają i takie bez AM, jednak są to radiotelefony sprowadzane z
krajów gdzie AM nie obowiązuje i są u nas rzadkością)
FM (modulacja częstotliwości) bardziej odporna na zakłócenia,
lecz o nieco mniejszym zasięgu od AM-
dobra do łączności ze stacjami które maja w miarę silny sygnał
wówczas często jakość łączności jest lepsza niż w AM, idealna do
wszelkich łączności cyfrowych (pakiet radio itp.) stosowana także
we wszystkich pasmach
łączności prócz pasma lotniczego. Wszystkie służby profesjonalne,
radiofonia programowa na UKF,fonia telewizji naziemnej,
wszelkiego typu telefony bezprzewodowe i
inne używające fal radiowych,urządzenia łączności na pasmo inne
 niż CB , wszystkie one pracują w FM.
SSB (modulacja jednowstęgowa) o ile AM składa się z dwóch
wstęg bocznych oraz fali nośnej o tyle SSB jest tylko jedną wstęgą
boczną (USB-górna wstęga,LSB-dolna)
z wytłumioną falą nośną, więc nadajnik pracuje tylko wtedy,gdy
mówimy coś do mikrofonu.
Jest to emisja o największym zasięgu, obowiązuje we
wspomnianych wyżej łącznościach DX, (choc na AM/FM też są
one możliwe), także na fali przyziemnej osiaga
się wyraz
nie większe zasięgi łączności.
Ze względu na jej
właściwości konieczne jest dokładne dostrojenie się do
korespondenta, do czego służy specjalne pokrętło.
Emjsję tą posiadają bardziej rozbudowane radia CB.
Większość prostych radii CB ma niezbyt głośną modulację przy
uzyciu oryginalnego mikrofonu, co ujemnie wpływa na zasięg
łączności i utrudnia odbiór w przypadku
dalekich stacji, poleca się wtedy jego wymianę lub zainstalowanie
płytki wzmocnienia, czy też podkręcenie poziomu modulacji w
radiu
Jeżeli problemem są zakłócenia:
Jeżeli drogi czytelniku po przeczytaniu tego tekstu założysz sobie
radyjko, i przyjdzie do Ciebie sasiad stwierdzając że słyszy cię w
telewizorze,radiu, czy też innym
urządzeniu to wiedz że nie zawsze wina leży po stronie twojego
radia, i ze istnieje szereg sposobów na zmniejszenie lub wyelimino
wanie takich zakłóceń.
co możesz zrobić u siebie:
1) zacząć używać emisji FM zamiast AM
2) zainstalować tzw. skrót mocy, czyli płynną regulacje mocy w.cz.
3) antenę dachową powinieneś zainstalować jak najwyżej,
przynajmniej ponad antenami TV; sprawdzic ew. skorygować jej
zestrojenie
4) użyć filtru dolnoprzepustowego
co można poradzić sąsiadowi: (o ile jest to człowiek kontaktowy)
1) jeżeli używa siatkowej anteny szerokopasmowej TV(jeszcze na
dodatek ze wzmacniaczem;), wymianę jej na wąskopasmową ante
nę kierunkową, np typu yagi
lub inną przy której nie będą występowały zakłócenia
2) zastotsowania filtru górnoprzepustowego
Wiekszość telewizorów strarszej generacji jest o wiele bardziej po
datna na zakłócenia, niż te współczesne ,renomowanych firm.
inne rodzaje zakłóceń to szumy, trzaski w radiu powodowane
rozmaitymi przyczynami, linie wysokiego napięcia,iskrzące siliki,
czasem komputery i niesprawne
urządzenia elektroniczne ,ich redukcji slużą filtry w radiu CB, np
przelacznik NB\ANL, pokrętło RF-gain
Jeżeli problemem jest brak zgody administracji na zainstalowanie
anteny CB na dachu budynku ,najczęsciej bloku-
(nie dotyczy budynków indywidualnych);
Do poprawnego działania radia CB potrzebna jest odpowiednia
antena, zainstalowana na odpowiedniej wysokości, im wyżej tym
lepsze osiągi i mniej zakłóceń;
nie zaleca się montażu anten dachowych na balkonach; zasięg
będzie mocno ograniczony i prawie na pewno antena sie nie
zestroi, przez co będą występowały
zakłócenia u sąsiadów...
Jeśli administrator odmówi zgody na instalacje/nakaże
deinstalacje już zamontowanej anteny, to czyni to bezpodstawnie,
i bezprawnie,ale:
antena musi być zainstalowana solidnie (jej mocowanie,maszt) w
sposób nie zagrażający uszkodzeniu w razie silnego wiatru,
nie może być uszkodzone pokrycie dachu; wszelkie otwory w
papie, pod maszt, odciągi.. należy zalać gorącym lepikiem.
tak samo jak na zainstalowanie anteny TV nie jest potrzebna
zgoda administracji, tak też jest w przypadku anten CB
Jak zestroić anenę CB:
należy mieć reflektometr ,czyli SWR-
miarkę (można od kogoś pożyczyc), do strojenia używa się
kanałów 1 ; 19 i 40
opiszę to na przykładzie popularnego miernika SWR K 145
Przełącznik PWR/SWR ustawić na SWR, drugi przełącznik FWD/
REF na FWD
ustawić radio na kanał środkowy
(19,20) , wcisnąć przycisk nadawania i ustawić pokrętłem
kalibracji na SWR-
miarce wskazówke do napisu set czyli do konca skali, ale nie tak
aby wskasowka sie opierala o scianke.
przełączyć przełącznik na REF i odczytać wartość SWR, powinien
być jak najmniejszy, czynność powtórzyc na kanałach 1 i 40,
jeżeli SWR będzie miał większą
wartość na 1 kanale niż na 40 to antene nalezy wydłużyc
(najczęsciej tuleją przy podstawie), jeżeli na 1 kanale SWR będzie
mniejszy niż na 40, należy skrócic antene
aż do uzyskania równej wartosci na kanale 1 i 40 i mniejszej na 19
, np SWR=1,5 na 1 i 40 k, i SWR=1,2 na 19 k.
(bardziej rozbudowane radiotelefony np. Alan 87 mają
wbudowany reflektometr).
Należy wiedzieć że fabryczne anteny CB zamontowane ściśle wg.
instrukcji, z reguły nie wymagają strojenia, najwyżej
minimalnego dostrojenia.
Radio CB należałoby zarejestrować w Urzędzie Regulacji Teleko
munikacji i Poczty
(URTiP), zwłaszcza jeśli ma być używane w samochodzie.
Rejestracja odbywa się na poczekaniu, i jest z tym podobnie jak z
rejestracją zwykłych odbiorników radiowych i TV
wówczas powinno posiadać ono świadectwo homologacji.
Częstotliwości kanałów CB :
kanał częstotliwość (MHz) kanał częstotliwość (MHz)
1 26.960 21 27.210
2 26.970 22 27.220
3 26.980 23 27.250
4 27.000 24 27.230
5 27.210 25 27.240
6 27.020 26 27.260
7 27.030 27 27.270
8 27.050 28 27.280
9 27.060 29 27.290
10 27.070 30 27.300
11 27.080 31 27.310
12 27.100 32 27.320
13 27.110 33 27.330
14 27.120 34 27.340
15 27.130 35 27.350
16 27.150 36 27.360
17 27.160 37 27.370
18 27.170 38 27.380
19 27.180 39 27.390
20 27.200 40 27.400
Częstotliwości kanałów PMR :
kanał częstotliwość (MHz) kanał częstotliwość (MHz)
1 446.00625 5 446.05625
2 446.01875 6 446.06875
3 446.03125 7 446.08125
4 446.04375 8 446.09375
Odstęp międzykanałowy wynosi 10 KHz dla CB i 12,5 KHz dla
PMR.
Częstotliwości 26.990;27.040;27.090;27.140;27.190 to dziury
pomiedzykanałowe, na tych częstotliwościach pracują
niektóre alarmy, zdalne sterowania,radiowe urządzenia
przeznaczone do podsłuchu dziecinnego pokoju,
niektóre myszki i klawiatury bezprzewodowe i inne urządzenia.
Mogą być wykorzystane jako dodatkowe
kanały do rozmów, po zainstalowaniu w radiu przełącznika
+10 KHz
Na zachodzie i w niektorych krajach europejskich przyjęto
standart `5` tzn że częstotliwosci kanałów konczą sie na 5
np 39 kanał będzie 27.395 zamiast 27.390, dlatego
radia sprowadzone z zagranicy nalezy przestroić w `0`.
Podstawowy sprzęt CB-Radio to:
Radiotelefon , czyli urządzenie nadawczo-
odbiorcze, służące do nawiązywania kontaktów z innymi stacjami.
Wyróżnia się 3 rodzaje radiotelefonów:
- bazowe: najdroższe, lecz najlepsze, służące do wykorzystywania
tylko i wyłącznie w budynkach; wymagają zasilania bezpośrednio
z sieci (220V), przeważnie dużych rozmiarów,
- samochodowe lub przewoz
ne: najczęściej wykorzystywane
(w Polsce stanowią ok. 90% wszystkich radiotelefonów CB) jako
bazowe, czyli w budynkach, choć
przeznaczone są do samochodów. Wymagają zasilania z zasilacza
o wartości 13,8 V (można stosować zasilanie z prostowników lub
akumulatorów, jednak należy przy
tym pamiętać, iż wartość napięcia powinna być
w granicach od 12 do 14 V, oraz o tym, że standardowe
samochodowe CB-Radio pobiera - przy nadawaniu -
prąd o wartości około 3A !!!),
-
ręczne lub noszone, wykorzystywane przeważnie w terenie, gdzie
nie ma możliwości korzystania z zasilacza. Posiada własne
akumulatory oraz antenę - całość jako
jedno urządzenie. Ze standardową anteną jego zasięg przy 4W to
około 10 km, czyli najmniejszy z wszystkich rodzajów
radiotelefonów CB.
Antena
od której zależy nasz zasięg. Możliwe jest podłączenie każdego z
w/w radiotelefonów do każdej z poniższych anten, czyli nawet
radia ręcznego z anteną bazową.
Podstawowe rodzaje anten:
- bazowe, o długości około 5 -
6 metrów, przy mocy radiotelefonu 4 W zasięg naszej stacji
wyniesie około 50 km,
- balkonowe, o długości około 1,5 -
2,5 metra, przy mocy radiotelefonu 4 W dają zasięg około 25 km,
- samochodowe, o długości około 1 -
3 metrów, przy mocy radiotelefonu 4 W dają zasięg około 10 -
20 km,
-
do radiotelefonów ręcznych, metalowe (teleskopowe o dł. do około
1,5 m, przy mocy radiotelefonu 4 W dają zasięg około 15 -
20 km) oraz helikalne zwane
(gumowymi, o długości kilkunastu
centymetrów, przy mocy radiotelefonu 4 W dają zasięg około
10 km).
Zasilacz
służący do zasilania radiotelefonów samochodowych, lub
ewentualnie ręcznych. Na wyjściu posiada napięcie około 13,8 V.
Produkuje się zasilacze o różnych
prądach maksymalnych.
Jaki zasilacz będziemy potrzebować zależy już od tego, jakie
radio samochodowe lub ręczne kupimy. Jeżeli będzie to radio z
mocą wyjściową 4 W, wystarczy zasilacz do 3 A.
Przewód antenowy
służący do połączenia radiotelefonu z anteną (nie dotyczy radiotel
efonów ręcznych). Produkuje się przewody o różnej średnicy
przekroju.
Antenowy przewód koncentryczny o impedancji falowej= 50 ohm,
np. popularny RG-58 (cienki) i RG-213 (gruby), nie zaleca się
używania przewodów koncentrycznych
od anten TV impedancja to 75 ohm.
Nie trzeba zezwolenia!
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 24
paz
dziernika 2005 r. w sprawie urządzeń radiowych nadawczych
lub nadawczo-odbiorczych, które mogą być używane bez
pozwolenia (Dz.U.Nr 230, poz. 1955), nie wymaga pozwolenia
radiowego używanie na terytorium Polski urządzeń CB wyłącznie
w zakresie częstotliwości 26,96...27,41MHz pracujących z mocą
wyjściową nadajnika do 4W dla FM i AM, oraz z mocą 12W dla
SSB.
Nie wymaga uzyskania pozwolenia radiowego używanie
radiowych urządzeń nadawczo-odbiorczych typu PMR 446,
przeznaczonych do używania wyłącznie w zakresie częstotliwości
446,0 - 446,1 MHz w ośmiu kanałach radiowych z odstępem 12,5
kHz, gdzie najniższa częstotliwość fali nośnej wynosi 446,00625
MHz, pracujących z zastępczą mocą promieniowaną nadajnika
(e.r.p.) nieprzekraczającą 500 mW, wyposażonych tylko w antenę
zintegrowaną i spełniających wymagania określone w normach
przenoszących normę ETSI EN 300 296-2.
Zapraszamy do grona użytkowników
CB-radio i PMR!