Sytuacja kobiet i mezczyzn na rynku pracy w 2011 r
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy SYTUACJA KOBIET I MŻCZYZN NA RYNKU PRACY W 2011 ROKU I. Aktywność ekonomiczna na podstawie Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności1 Zgodnie z wynikami BAEL kobiety niezmiennie stanowią około 52% ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej. Natomiast wśród aktywnych zawodowo stanowią one przeszło 45%, a wśród biernych zawodowo jest ponad 61% kobiet. Ludność w wieku produkcyjnym stanowią AKTYWNI ZAWODOWO W WIEKU 15 LAT I WICEJ ORAZ WSPÓACZYNNIK AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ WEDAUG BAEL kobiety w wieku 18 59 lat oraz mężczyzni w wieku 18 64 lata. Osoby do 17 roku życia 10 000 75,0 są zaliczane do grupy w wieku przedproduk- 9 000 70,0 64,7 64,3 8 000 63,5 cyjnym, zaś kobiety w wieku 60 lat i więcej 62,4 62,7 62,9 63,1 62,3 62,2 65,0 7 000 60,0 oraz mężczyzni w wieku 65 lat i więcej zali- 6 000 55,0 5 000 48,7 47,9 48,1 47,9 47,1 48,2 czani są do grupy w wieku poprodukcyjnym. 46,7 47,5 50,0 46,7 4 000 45,0 3 000 40,0 2 000 W IV kwartale 2011 r. liczba aktywnych za- 35,0 1 000 0 30,0 wodowo kobiet wyniosła 8 138 tys. osób IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. i w porównaniu z IV kwartałem 2010 r. 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 zwiększyła się o 116 tys. osób, podczas gdy aktywne zawodowo kobiety w wieku 15 lat i więcej aktywni zawodowo mężczyzni w wieku 15 lat i więcej wśród mężczyzn omawiana subpopulacja współczynnik aktyw. zawod. kobiet w wieku 15 lat i więcej współczynnik aktywn. zawod. mężczyzn w wieku 15 lat i więcej zwiększyła się o 111 tys. osób do poziomu 9 813 tys. osób. W omawianym okresie współczynnik aktywności zawodowej osób w wieku 15 lat i więcej wy- niósł 56,3%, przy czym współczynnik ten dla kobiet wynosił 48,7%, a dla mężczyzn 64,7%. W porównaniu z IV kwartałem 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej kobiet zwiększył się o 0,5 p.p, a mężczyzn o 0,4 p.p. Wśród kobiet najwyższym poziomem aktywności zawodowej charakteryzują się kobiety z wyższym wykształceniem (78,6%), dla porównania wśród mężczyzn wskaznik ten wy- nosił 82,9%, a więc nawet kobiety z dyplomami wyższych uczelni są mniej aktywne niż mężczyzni. W omawianym okresie wskaznik zatrud- nienia (udział ludności pracującej PRACUJCY ORAZ WSKAyNIK ZATRUDNIENIA WEDAUG BAEL w ogólnej liczbie ludności w wieku 15 lat 59,3 58,6 58,9 58,3 i więcej) wyniósł 50,8%, przy czym 10 000 57,4 60,0 55,5 9 000 52,2 53,2 współczynnik ten dla kobiet wynosił 55,0 50,9 8 000 7 000 50,0 43,4%, a dla mężczyzn 58,9%. W porów- 6 000 43,4 43,5 43,3 43,4 5 000 42,3 45,0 naniu z IV kwartałem 2010 r. wskaznik 40,3 4 000 39,2 38,5 38,2 40,0 3 000 zatrudnienia wzrósł w populacji męż- 2 000 35,0 1 000 czyzn (o 0,3 p. p.), natomiast dla kobiet 0 30,0 nie zmienił się. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 W IV kwartale 2011 r. posiadanie pracujące kobiety w wieku 15 lat i więcej pracujący mężczyzni w wieku 15 lat i więcej wskaznik zatrudnienia kobiet w wieku 15 lat i więcej wskaznik zatrudnienia mężczyzn w wieku 15 lat i więcej pracy deklarowało 7 255 tys. ko- biet, tj. o 24 tys. osób więcej niż w IV kwartale 2010 r. oraz 8 946 tys. mężczyzn, tj. o 102 tys. osób więcej. 1 Aktywność Ekonomiczna Ludności Polski w IV kwartale 2011 r., GUS, Warszawa 2012 r. w % w tysiącach osób w % w tysiącach osób Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy Podobnie jak w poprzednich kwartałach kobiety pracowały krócej niż mężczyzni. W IV kwartale 2011 r. przeciętny tygodniowy czas pracy kobiet wyniósł 36,6 godziny, na- tomiast mężczyzni pracowali 39,9 godziny. W IV kwartale 2011 r. populacja niepełnozatrudnionych liczyła 341 tys. osób i stanowiła 2,1% ogółu pracujących. W liczbie tej kobiety stanowiły 61,6%, a więc zdecydowanie do- minowały. Liczba kobiet pracujących w więcej niż jednym miejscu pracy wyniosła 428 tys. (tj. o 20 tys. osób mniej niż w IV kwartale 2010 r.), co stanowiło 6,0% pracujących kobiet. Wśród mężczyzn dodatkową pracę posiadało 8,3% pracujących mężczyzn (741 tys. osób). W IV kwartale 2011 r. w porównaniu do BEZROBOTNI ORAZ STOPA BEZROBOCIA WEDAUG BAEL IV kwartału 2010 r., odnotowano wzrost bezrobocia o 101 tys. osób, tj. o 6,1%. 2 000 25,0 20,3 Bezrobocie osiągnęło poziom 1 750 tys. 19,5 20,0 18,3 1 500 osób, z tego bezrobotnymi pozostawa- 18,4 13,7 15,0 ło 867 tys. mężczyzn i 883 tys. kobiet. 16,7 10,9 15,4 1 000 9,9 8,8 Kobiety stanowiły 50,5% bezrobotnych 9,4 10,0 7,6 11,0 w rozumieniu BAEL. 8,8 8,8 500 7,8 8,2 5,0 6,0 Stopa bezrobocia kobiet jest wyższa niż 0 0,0 stopa bezrobocia mężczyzn. Kobietom IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 trudniej jest powrócić do pracy zwłasz- cza po dłuższej przerwie związanej z urlopem macierzyńskim bądz wycho- bezrobotne kobiety w wieku 15 lat i więcej bezrobotni mężczyzni w wieku 15 lat i więcej stopa bezrobocia kobiet w wieku 15 lat i więcej stopa bezrobocia mężczyzn w wieku 15 lat i więcej wawczym. W trudniejszej sytuacji są również kobiety poszukujące pracy po raz pierwszy. Wskaznik stopy bezrobocia w omawianym okresie wyniósł 9,7%, przy czym stopa bezro- bocia kobiet wynosiła 10,9%, a mężczyzn 8,8%. W porównaniu z IV kwartałem 2010 r. stopa bezrobocia ogółem wzrosła o 0,4 p.p., wśród kobiet wzrost wyniósł 1,0 p.p., a wśród mężczyzn wskaznik ten nie uległ zmianie. Należy zauważyć, że bezrobotne kobiety są lepiej wykształcone niż bezrobotni mężczyzni. Przeszło 64% bezrobotnych kobiet w IV kwartale 2011 r. posiadało wykształcenie średnie, policealne lub wyższe, natomiast wśród mężczyzn odsetek ten wynosił 43,4%. W IV kwartale 2011 r. wśród biernych zawodowo przeważały kobiety 8 568 tys. osób, tj. 61,5% ogółu biernych zawodowo (13 934 tys. osób). W wieku produkcyjnym (18 59 lat) było 42,6% biernych kobiet, 40,5% kobiet biernych zawodowo miało wykształcenie gimna- zjalne i poniżej, a 18,3% policealne i średnie zawodowe. Mężczyzni stanowili 38,5% (5 365 tys. osób) GAÓWNE PRZYCZYNY BIERNOŚCI ZAWODOWEJ KOBIET I MŻCZYZN W IV KWARTALE 2011 ROKU WEDAUG BAEL ogółu osób biernych zawodowo. Mężczyzni 5000 50,0 bierni zawodowo posiadali przede wszyst- 46,4 45,0 kim wykształcenie gimnazjalne i poniżej 4000 40,0 35,0 (40,9%) oraz zasadnicze zawodowe (26,2%), 3000 30,0 25,0 a co drugi był w wieku produkcyjnym. 18,1 16,9 2000 20,0 11,5 15,0 W IV kwartale 2011 r. główną przyczyną 1000 10,0 3,0 5,0 bierności dla 46,4% kobiet i 44,9% męż- 0 0,0 zniechęcenie nauka, uzupełnanie obowiązki rodzinne emerytura choroba, niesprawność bezskutecznością kwalifikacji i związane czyzn była emerytura, następnie nauka poszukiwania pracy z prowadzeniem domu i uzupełnianie kwalifikacji wskazane przez bierne zawodowo kobiety w wieku 15 lat i więcej według głównych przyczyn bierności w tys. bierni zawodowo mężczyzni w wieku 15 lat i więcej według głównych przyczyn bierności w tys. 18,1% kobiet i 27,2% mężczyzn oraz bierne zawodowo kobiety w wieku 15 lat i więcej według głównych przyczyn bierności obowiązki rodzinne i związane z prowadze- w procencie do ogółu kobiet biernych zawodowo niem domu wskazane przez 16,9% kobiet i 3,1% mężczyzn. Kolejną przyczyną dla 11,5% kobiet i 18,7% mężczyzn była choroba lub niepełnosprawność. Natomiast kobiet zniechęconych bezskutecznością poszukiwania pracy było 3,0%, a mężczyzn 3,5%. 2 w % w tysiącach osób w tysiącach osób Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy II. Bezrobocie rejestrowane2 Struktura bezrobocia według płci W latach 2003 2007 zdecydowanie szybciej zmniejszała się liczba bezrobotnych mężczyzn niż kobiet, co miało swoje odzwierciedlenie we wzroście odsetka kobiet wśród ogółu zarejestrowa- nych (z 51,2% w końcu 2002 r. do 58,2% ZAREJESTROWANI BEZROBOTNI WEDAUG PACI W LATACH 2003-2011 w końcu 2007 r.). W końcu 2008 r. odse- Stan w końcu okresu sprawozdawczego tek ten był niższy i wyniósł 56,6% by 2 000 000 w końcu 2009 r. zmaleć do poziomu 65,0 51,1%. W końcu 2011 r. odnotowano 58,2 1 500 000 56,5 56,6 53,5 wzrost odsetka kobiet do 53,5%. 53,6 51,9 52,3 55,0 51,5 51,1 1 000 000 W urzędach pracy zarejestrowanych było 45,0 500 000 wówczas 1 060,2 tys. bezrobotnych kobiet (tj. o 45,4 tys. kobiet więcej niż w końcu 0 35,0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2010 r.) oraz 922,5 tys. mężczyzn (spadek kobiety mężczyzni udział bezr. kobiet w liczbie bezrobotnych ogółem o 17,4 tys. mężczyzn). Na 100 bezrobotnych mężczyzn przy- ZMIANY POZIOMU BEZROBOCIA KOBIET W KOCCU ROKU padało 115 bezrobotnych kobiet, wobec W PORÓWNANIU DO POPRZEDNIEGO ROKU 108 przed rokiem. zmiany poziomu bezrobocia kobiet 600 000 30,0 w liczbach bezwzględnych Przy wzroście liczby bezrobotnych ogó- zmiany poziomu bezrobocia kobiet w % 16,0 400 000 20,0 łem o 1,4% liczba bezrobotnych kobiet 200 000 5,0 10,0 4,5 132 986 zwiększyła się o 4,5%, natomiast wśród 45 412 48 371 0 0,0 mężczyzn odnotowano spadek o 1,9%. -11 061 -0,7 -66 153 -82 095 -4,0 -200 000 -10,0 -5,2 -180 737 -183 913 Osoby poprzednio pracujące stanowiły -12,2 -288 356 -400 000 -20,0 -18,1 w końcu 2011 r. 80,1% ogółu zare- -22,1 -600 000 -30,0 jestrowanych. Wśród bezrobotnych ko- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 biet było 77,8% poprzednio pracują- cych, a wśród mężczyzn 82,7%. W końcu 2011 r. prawo do zasiłku posiadało 168,7 tys. kobiet (tj. 15,9% ogółu zarejestrowa- nych kobiet) oraz 157,8 tys. mężczyzn (tj. 17,1% ogółu zarejestrowanych mężczyzn). Zatem mężczyzni częściej nabywają prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Kobiety poprzednio pracujące zwolnione ZMIANY POZIOMU BEZROBOCIA MŻCZYZN W KOCCU ROKU z przyczyn dotyczących zakładu pra- W PORÓWNANIU DO POPRZEDNIEGO ROKU cy w liczbie 33,8 tys. osób stanowiły 44,7 zmiany poziomu bezrobocia mężczyzn 600 000 45,0 w liczbach bezwzględnych w końcu 2011 r. 4,1% ogółu kobiet 35,0 zmiany poziomu bezrobocia mężczyzn w % 400 000 poprzednio pracujących, tj. było ich 285 942 25,0 200 000 15,0 o 0,3 tys. osób więcej w porównaniu 1,5 5,0 13 655 do końca 2010 r. 0 -17 442 -5,0 -30 223 -1,9 -88 908 -109 920 -200 000 -1,9 -144 506 -15,0 W art. 49 ustawy o promocji zatrudnie- -12,2 -7,1 -274 481 -25,0 -10,1 -282 853 -400 000 nia i instytucjach rynku pracy wyszcze- -35,0 -22,0 -27,3 -600 000 -45,0 gólnione zostały grupy osób uznane za 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy. 2 Dane pochodzą z miesięcznego sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy oraz załącznika 1 Bezrobotni oraz poszukujący pracy wg czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy , załączni- ka 2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy, poszukujący pracy oraz wolne miej- sca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej i załącznika 3 Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności . Dane dotyczące bezrobocia rejestrowanego różnią się od wielkości pochodzących z reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności. Zasadniczym tego powodem są różnice metodologiczne, jak np. różny wiek bezrobotnych przyjęty w obu sytuacjach. 3 w liczbach bezwzgl . w liczbach bezwzgl zmiany poziomu bezr. kobiet w % . w liczbach bezwzgl zmiany poziomu bezr. mężczyzn w % Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy W końcu omawianego okresu w ewidencji urzędów pracy znajdowało się: 231 tys. bezrobotnych kobiet do 25 r. ż. (tj. 21,8% zarejestrowanych bezrobotnych kobiet) oraz 185,1 tys. mężczyzn (20,1% zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn); 566,7 tys. długotrwale bezrobotnych kobiet (53,5%) oraz 429,9 tys. mężczyzn (46,6%); 205,9 tys. kobiet, które nie podjęły zatrud- BEZROBOTNI W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY W KOCCU 2011 ROKU nienia po urodzeniu dziecka (19,4%); 35,0 181,3 tys. bezrobotnych kobiet powyżej 600 000 28,6 30,0 50 r. ż. (17,1%) oraz 260,1 tys. mężczyzn 500 000 25,0 24,8 (28,2%); 400 000 16,5 20,0 300 000 15,4 15,0 10,4 326,6 tys. bezrobotnych kobiet bez kwalifi- 11,6 200 000 10,0 9,1 kacji zawodowych (30,8%) oraz 264,7 tys. 7,4 2,6 100 000 5,0 0,1 0,1 mężczyzn (28,7%); 0 0,0 306,1 tys. bezrobotnych kobiet bez do- świadczenia zawodowego (28,9%) oraz 213,6 tys. mężczyzn (23,2%); liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet w szczególnej sytuacji na rynku pracy 491,8 tys. bezrobotnych kobiet bez liczba zarejestrowanych bezrobotnych mężczy zn w szczególnej sy tuacji na rynku pracy odsetek bezrobotnych kobiet w szczególnej sytuacji na rynku pracy wśród ogółem zarejestrowanych wykształcenia średniego (46,4%) oraz 609,9 tys. osób (66,1%); 147,1 tys. bezrobotnych kobiet samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia (13,9%) oraz 23,8 tys. mężczyzn (2,6%); 1,9 tys. bezrobotnych kobiet, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia (0,2%) oraz 33,6 tys. mężczyzn (3,6%); 52,2 tys. bezrobotnych niepełnosprawnych kobiet (4,9%) oraz 52,5 tys. mężczyzn (5,7%); 1,6 tys. bezrobotnych kobiet po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego (0,2%) i 0,6 tys. mężczyzn (0,1%). Warto zauważyć, że jedna osoba może spełniać kryteria by jednocześnie być zakwalifiko- waną do kilku grup w szczególnej sytuacji. Bilans bezrobotnych według płci W 2011 r. w urzędach pracy zarejestrowało się 1 269,9 tys. kobiet i 1 321,5 tys. męż- czyzn. Poziom rejestracji w omawianym roku w stosunku do 2010 r. był niższy wśród bezrobotnych kobiet o 197,9 tys. osób (tj. 13,5%), a wśród bezrobotnych mężczyzn był niższy o 252,7 tys. osób (tj. 16,0%). Podstawowym składnikiem napływu były ponowne rejestracje. W 2011 r. po raz kolejny zarejestrowało się 1 001,0 tys. bezrobotnych kobiet (78,8% ogółu nowo zarejestrowanych bezrobotnych kobiet), natomiast po raz pierwszy zarejestrowało się 268,9 tys. kobiet (21,2%). Wśród mężczyzn napływ do bezrobocia po raz kolejny wyniósł 1 046,8 tys. osób (79,2%), a po raz pierwszy 274,7 tys. osób (20,8%). NAPAYW I ODPAYW BEZROBOTNYCH KOBIET W LATACH 2003-2011 W kategorii rejestrujących się bezro- botnych kobiet przeważały osoby za- 1 800 000 60,0 50,5 50,7 49,5 mieszkałe w miastach (755,7 tys. kobiet 1 600 000 48,0 47,3 50,0 44,5 1 400 000 tj. 59,5% ogółu zarejestrowanych w 2011 r. 42,7 37,9 1 200 000 40,0 34,2 kobiet). Natomiast napływ kobiet za- 1 000 000 mieszkałych na wsi ukształtował się na 30,0 800 000 poziomie 514,2 tys. kobiet. 600 000 20,0 400 000 Kobiet poprzednio pracujących zareje- 10,0 200 000 strowało się 968,3 tys. i stanowiły one 0 0,0 76,2% nowozarejestrowanych bezrobot- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 napływ odpływ wskaznik płynności rynku pracy nych kobiet, natomiast poprzednio pra- cujących mężczyzn zarejestrowało się 4 w liczbach bezwzgl do 25 roku życia niepełnosprawne powyżej 50 roku życia długotrwale bezrobotne kontraktu socjalnego po zakończeniu realizacji bez wykształcenia średniego bez kwalifikacji zawodowych kobiety, które nie podjęły bez doświadczenia zawodowego dziecko do 18 roku życia 1 zatrudnienia po urodzeniu dziecka samotnie wychowujące co najmniej wolności nie podjęły zatrudnienia kobiety, które po odbyciu kary pozbawienia w liczbach bezwzgl wskaznik płynności rynku pracy w % . Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy 1 057,0 tys. (tj. 80,0% nowozarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn). W 2011 r. zarejestrowało się 308,8 tys. kobiet, które nabyły prawo do zasiłku (tj. o 0,3% mniej niż w 2010 r.) oraz 286 tys. mężczyzn (tj. o 16,0% mniej). W 2011 r. w urzędach pracy zarejestrowało się: 400,1 tys. kobiet do 25 r. ż. (31,5% napływu bezrobotnych kobiet) oraz 391,3 tys. męż- czyzn (29,6% napływu bezrobotnych mężczyzn); 179,6 tys. kobiet powyżej 50 r. ż. (14,1%) oraz 259,1 tys. mężczyzn (19,6%); 549,1 tys. kobiet długotrwale bezrobotnych (43,2%) oraz 498,8 tys. mężczyzn (37,7%); 379,7 tys. kobiet bez kwalifikacji zawodowych (29,9%) oraz 369,0 tys. mężczyzn (27,9%); 404,6 tys. kobiet bez doświadczenia zawodowego (31,9%) oraz 360,7 tys. mężczyzn (27,3%); 500,3 tys. kobiet bez wykształcenia średniego (39,4%) oraz 811,5 tys. mężczyzn (61,4%); 148,5 tys. kobiet samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 r. ż. (11,7%) oraz 34,7 tys. mężczyzn (2,6%); 140,4 tys. kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka (11,1%); 67,7 tys. kobiet niepełnosprawnych (5,3%) oraz 68,9 tys. mężczyzn (5,2%); 2,4 tys. kobiet, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia (0,2%) i 49,7 tys. mężczyzn (3,8%); 1,6 tys. kobiet po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego (0,1%) oraz 0,7 tys. mężczyzn (0,1%). W 2011 r. z ewidencji urzędów pracy wyłą- GAÓWNE PRZYCZYNY ODPAYWU BEZROBOTNYCH KOBIET I MŻCZYZN W 2011 ROKU czono 2 563,5 tys. osób, z tego 1 224,5 tys. 25,0 kobiet i 1 339,0 tys. mężczyzn. Wśród kobiet 22,0 600 000 20,1 20,0 w porównaniu do roku 2010 odnotowano 500 000 400 000 15,0 spadek odpływu o 194,9 tys. osób (o 13,7%), 12,3 300 000 10,0 natomiast wśród mężczyzn odpływ zmalał 200 000 1,9 3,0 5,0 o 221,5 tys. osób (tj. o 14,2%). 100 000 0,8 1,1 0,0 0 0,0 Główną składową bilansu odpływu zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn jest liczba osób podejmujących pracę oraz liczba osób wy- kobiety wyłączone z ewidencji bezrobotnych w 2011 r. mężczyzni wyłączeni z ewidencji bezrobotnych w 2011 r. łączonych z powodu niepotwierdzenia goto- odsetek wyrejestrowanych bezrobotnych kobiet w ogólnej liczbie wyrejestrowanych bezrobotnych wości do pracy. Kobiety stanowiły 49,9% w liczbie podejmujących pracę i 38,2% w liczbie osób, które nie potwierdziły gotowości do pracy. W 2011 r. z powodu podjęcia pracy z ewidencji wyłączono 564,7 tys. kobiet, tj. o 8,5 tys. kobiet więcej niż w 2010 r., natomiast wśród mężczyzn pracę podjęło 566,0 tys. osób (tj. o 61,1 tys. osób mniej). Prace niesubsydiowane podjęło 516,2 tys. kobiet (wzrost o 67,8 tys. osób), nato- miast 48,5 tys. kobiet podjęło prace subsydiowane (spadek o 59,3 tys. osób, tj. o 55,0%). Licz- ba bezrobotnych kobiet, które podjęły zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych wyniosła 16,1 tys. osób, natomiast roboty publiczne podjęło 9,1 tys. kobiet. Działalność gospodarczą rozpoczęło 10,4 tys. kobiet, a w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego pracę podjęło 11,5 tys. kobiet. Szkolenie lub staż pracy w omawianym okresie rozpoczęło 99,2 tys. kobiet, natomiast przygotowanie zawodowe 0,2 tys. kobiet, zaś prace społecznie użyteczne 29,0 tys. kobiet. Rozpoczęło realizację indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisało kontrakt socjalny 3,2 tys. kobiet, natomiast 34,0 tys. kobiet odmówiło bez uzasad- nionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy. Wśród mężczyzn prace niesubsydiowane w 2011 r. podjęło 503,7 tys. osób (wzrost o 25,1 tys. osób), zaś 62,4 tys. mężczyzn podjęło prace subsydiowane (spadek o 86,2 tys. osób). Liczba bezrobotnych mężczyzn, którzy podjęli zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych wyniosła 12,1 tys. osób, natomiast roboty publiczne podjęło 13,7 tys. mężczyzn. Działalność gospodar- czą rozpoczęło 16,5 tys. mężczyzn, a w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego pracę podjęło 18,6 tys. mężczyzn. Szkolenie lub staż pracy w omawianym okresie rozpoczęło 63,3 tys. mężczyzn, natomiast przygotowanie zawodowe 0,2 tys. mężczyzn, zaś prace spo- łecznie użyteczne 20,6 tys. mężczyzn. Rozpoczęło realizację indywidualnego programu za- trudnienia socjalnego lub podpisało kontrakt socjalny 1,8 tys. mężczyzn, natomiast 48,6 tys. 5 w liczbach bezwzgl rozpoczęcie subsydiowanej zawodowego społecznie podjęcia pracy podjęcie pracy użytecznych przygotowania podjęcie pracy niesubsydiowanej rozpoczęcie stażu rozpoczęcie prac niepotwierdzenie gotowości do pracy rozpoczęcie szkolenia Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy mężczyzn odmówiło bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy. ZAREJESTROWANI BEZROBOTNI UCZESTNICZCY Aącznie w roku 2011 z aktywnych progra- W AKTYWNYCH PROGRAMACH RYNKU PRACY W 2011 ROKU mów rynku pracy skorzystało 176,8 tys. 100 000 80,0 71,2 kobiet, tj. 54,7% ogółu bezrobotnych, któ- 70,0 80 000 58,5 57,1 rzy uczestniczyli w aktywnych programach 60,0 60 000 48,5 50,0 i 146,5 tys. mężczyzn. Kobiety zdecydowa- 40,0 40,2 40 000 38,6 38,3 40,0 nie dominowały wśród uczestników staży 20 000 30,0 (71,2%), ale również prac społecznie uży- 0 20,0 tecznych (58,5%) i prac interwencyjnych (57,1%). Niepotwierdzenie gotowości do pracy jest obok podejmowania zatrudnienia drugą naj- bezorbotni mężczyzni bezrobotne kobiety bezrobotne kobiety w % do ogółem częstszą przyczyną wyłączania z rejestru bez- robotnych. W 2011 r. z tego powodu wyrejestrowano 316,2 tys. kobiet (tj. o 15,5 tys. kobiet mniej niż w 2010 r.) oraz 511,6 tys. mężczyzn (tj. o 30,8 tys. osób mniej). Poza wskazanymi powyżej przyczynami wyłączeń z ewidencji bezrobotnych w 2011 r., dobrowolnie zrezygnowało ze statusu bezrobotnego 94,1 tys. kobiet oraz 53,1 tys. mężczyzn. Z powodu nabycia praw emerytalnych lub rentowych z ewidencji urzędów pracy wyłączono 14,4 tys. kobiet oraz 12,3 tys. mężczyzn, z powodu uprawnień do świadczenia przedemerytalnego 14,8 tys. kobiet i 7,5 tys. mężczyzn, a z powodu podjęcia nauki 5,1 tys. kobiet i 3,0 tys. mężczyzn. Ukończenie 60 roku życia było przyczyną utraty statusu bezrobotnego przez 5,4 tys. kobiet, a ukończenie 65 r. ż. przez 2,8 tys. mężczyzn. Terytorialne zróżnicowanie UDZIAA KOBIET W OGÓLNEJ LICZBIE BEZROBOTNYCH WEDAUG WOJEWÓDZTW Od lat wysoki pozostaje stopień terytorial- STAN W KOCCU 2011 R. nego zróżnicowania bezrobocia w Polsce. Jest to wynikiem nierównomiernego rozwoju Pomorskie Warmińsko- 56,8% społeczno-gospodarczego regionów oraz ich Mazurskie Zachodnio pomorskie 54,4% położenia geograficznego. Podlaskie 53,8% Kujawsko- 48,1% Pomorskie W końcu 2011 r. odsetek bezrobotnych 56,0% Mazowieckie Wielkopolskie kobiet w stosunku do ogółu zarejestrowa- Lubuskie 49,5% nych w danym województwie kształtował się 58,1% Aódzkie 55,3% Lubelskie w przedziale od 48,1% w województwie pod- 51,3% Dolnośląskie 50,8% laskim do 58,1% w województwie wielkopol- Świętokrzyskie 53,2% Opolskie skim. Śląskie 51,6% 54,5% Podkarpackie 56,1% Małopolskie Rozpiętość wskaznika udziału bezrobotnych 52,9% 54,3% kobiet w danym województwie w liczbie ogó- łem zarejestrowanych w województwie wy- 48.1 50.9 53.9 55.4 56.2 58.1 niosła w końcu 2011 r. 10,0 p. p. (w 2010 r. 8,6 p. p.). W końcu 2011 r. najwyższa liczba bezrobotnych kobiet znajdowała się w ewidencji urzędów pracy w województwach, w których znajdowało się też najwięcej zarejestrowa- nych bezrobotnych ogółem, tj. mazowieckim (122,2 tys. kobiet) oraz śląskim (104,4 tys. kobiet). Najmniej bezrobotnych kobiet występowało w województwach opolskim (26,2 tys. kobiet) oraz podlaskim (31,7 tys. kobiet). Województwa te charakteryzują się również najniższym poziomem bezrobocia ogółem. W końcu 2011 r. w stosunku do końca 2010 r. odnotowano wzrost bezrobocia wśród ko- biet w 15 województwach. Najwyższy wzrost w liczbach bezwzględnych miał miejsce w województwach: mazowieckim o 7,1 tys. osób (6,2%) i śląskim o 6,2 tys. osób (6,3%), natomiast spadek odnotowano w województwie dolnośląskim o 1,3 tys. osób (1,7%). 6 w % w liczbach bezwzględnych staż prace szkolenie podjęcie dorosłych ramach zatr. bezr. przygot. zaw. interwencyjne działaln. gosp. podjęcia pr. w refund. kosztów roboty publiczne prace społ.-użyt. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy UDZIAA BEZROBOTNYCH KOBIET W OGÓLNEJ LICZBIE ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH WEDAUG STANU W KOCCU 2011 R. Poziom województw Poziom powiatów Wyszczególnienie 2010 r. 2011 r. 2010 r. 2011 r. Najwyższa wartość w % 56,0 58,1 63,3 67,2 Najniższa wartość w % 47,4 48,1 42,6 40,6 Różnica pomiędzy wartością najwyższą i najniższą w punktach 8,6 10,0 20,7 26,6 procentowych W przypadku powiatów odsetek bezrobotnych kobiet kształtował się w przedziale od 40,6% w powiecie garwolińskim do 67,2% w M. Jastrzębie-Zdrój, a więc rozpiętość tego wskaznika wyniosła 26,6 p. p. Najwięcej powiatów o najwyższych udziałach bezrobotnych kobiet w ogółem zarejestrowanych znajduje się w województwie śląskim, wielkopolskim i dolnośląskim, zaś w najlepszej sytuacji pozostają bezrobotne kobiety w województwach łódzkim, podlaskim i mazowieckim. Należy zauważyć, że w 208 powiatach odsetek bezrobotnych kobiet w liczbie bezrobotnych ogółem był wyższy lub równy średniej krajowej (53,5%), a w 171 powiatach był od niej niższy. Najwyższe odsetki bezrobotnych kobiet, tj. powyżej 65% odnotowano w 4 powiatach: krotoszyńskim (65,0%), rybnickim (65,7%), M. Rybnik (65,9%) oraz M. Jastrzębie-Zdrój (67,2%). 7 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy Bezrobocie wśród mieszkańców wsi W strukturze bezrobocia osób zamieszkałych na wsi, podobnie jak w miastach dominują kobiety. W końcu 2011 r. w ewidencji bezrobotnych znajdowało się 470,0 tys. kobiet zamieszkałych na wsi (44,3% ogółu zarejestrowanych kobiet) oraz 404,5 tys. mężczyzn. W odniesieniu do stanu z końca 2010 r. subpo- ZAREJESTROWANI BEZROBOTNI ZAMIESZKALI NA WSI W LATACH 2003-2011 pulacja bezrobotnych kobiet zamieszkałych na Stan w końcu okresu sprawozdawczego 1 000 000 150 wsi zwiększyła się o 24,8 tys. osób, tj. o 5,6%, 138 140 131 126 800 000 130 natomiast wśród mężczyzn odnotowano spadek 110 116 120 108 105 104 600 000 110 100 o 6,8 tys. osób, tj. 1,6%. 100 400 000 90 80 Procentowy udział bezrobotnych kobiet za- 200 000 70 60 mieszkałych na wsi w ogólnej liczbie bezrobot- 0 50 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 nych tej subpopulacji wyniósł 53,7% i był kobiety zamieszkałe na wsi o 1,7 p.p. wyższy niż w końcu 2010 r. mężczyzni zamieszkali na wsi liczba bezrobotnych kobiet na wsi przypadająca na 100 bezrobotnych mężczyzn na wsi W końcu 2011 r. na 100 bezrobotnych męż- czyzn zamieszkałych na wsi przypadało 116 bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi, natomiast w mieście było to 114 kobiet. Wśród bezrobotnych zamieszkałych na ZAREJESTROWANI BEZROBOTNI ZAMIESZKALI NA WSI wsi w końcu 2011 r. 66,5 tys. kobiet oraz WEDAUG WOJEWÓDZTW W KOCCU 2011 ROKU 60000 70,0 71,1 tys. mężczyzn posiadało prawo do 50000 59,2 58,0 60,0 56,8 56,1 zasiłku. 55,7 55,1 55,3 54,8 40000 54,7 50,7 52,0 51,2 52,8 53,5 49,2 30000 50,0 47,3 Według stanu na koniec 2011 r. 26,2 tys. 20000 bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi 40,0 10000 posiadało gospodarstwo rolne, tj. 5,6% 0 30,0 bezrobotnych kobiet w tej subpopulacji. Natomiast wśród mężczyzn zamieszka- łych na wsi gospodarstwo rolne posiadało liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi liczba zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn zamieszkałych na wsi udział bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi w liczbie bezrobotnych zamieszkałych na wsi ogółem 23,1 tys. osób, tj. 5,7% bezrobotnych mężczyzn w tej populacji. W końcu 2011 r. najwięcej bezrobotnych kobiet zarejestrowanych było na obszarach wiej- skich następujących województw: mazowieckiego 53,6 tys. kobiet (49,2% ogółu bezro- botnych zamieszkałych na wsi w województwie mazowieckim), podkarpackiego 48,1 tys. kobiet (52,8%) i małopolskiego 44,4 tys. kobiet (55,1%). Najmniej bezrobotnych miesz- kanek wsi znajdowało się w ewidencji urzędów pracy w województwach: podlaskim 10,6 tys. kobiet (47,3%) i opolskim 11,9 tys. kobiet (54,8%). Wśród mężczyzn najwięcej bezrobotnych zarejestrowanych było w województwie mazo- wieckim 55,4 tys. osób (50,8% ogółu bezrobotnych zamieszkałych na wsi w wojewódz- twie mazowieckim), natomiast najmniej w opolskim 9,8 tys. osób (45,2%). BEZROBOTNI W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY ZAMIESZKALI NA WSI W KOCCU 2011 ROKU W końcu 2011 r. wśród bezrobotnych 300 000 35,0 30,2 27,0 30,0 250 000 zamieszkałych na wsi zarejestrowanych 25,0 200 000 18,5 20,0 było: 16,9 150 000 14,8 15,0 11,6 100 000 10,0 6,7 129,6 tys. bezrobotnych kobiet do 6,0 50 000 5,0 0,0 1,9 0,1 0 0,0 25 roku życia, (tj. 27,6% zarejestro- wanych kobiet zamieszkałych na wsi) oraz 102,3 tys. mężczyzn do 25 roku życia (25,3% zarejestrowanych męż- czyzn zamieszkałych na wsi); liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi liczba zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn zamieszkałych na wsi odsetek bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi wśród ogółem zarejestrowanych zamieszkałych na wsi 263,8 tys. długotrwale bezrobotnych kobiet (tj. 56,1%) oraz 189,0 tys. mężczyzn (46,7%); 59,0 tys. bezrobotnych kobiet powyżej 50 roku życia (tj. 12,5%) oraz 98,9 tys. męż- czyzn w tej grupie wiekowej (24,5%); 147,6 tys. bezrobotnych kobiet bez kwalifikacji zawodowych (tj. 31,4%) oraz 121,3 tys. mężczyzn (30,0%); 8 w liczbach bezwzgl w liczbach bezwzgl śląskie łódzkie lubuskie lubelskie opolskie podlaskie pomorskie mazurskie warmińsko- dolnośląskie małopolskie mazowieckie podkarpackie wielkopolskie świętokrzyskie kujawsko-pomorskie zachodniopomorskie w liczbach bezwzgl niepełnosprawni do 25 roku życia długotrwale bezrobotni powyżej 50 roku życia kontraktu socjalnego po zakończeniu realizacji osoby, które po odbyciu nie podjęły zatrudnienia kary pozbawienia wolności bez wykształcenia średniego bez kwalifikacji zawodowych kobiety, które nie podjęły bez doświadczenia zawodowego dziecko do 18 roku życia 1 zatrudnienia po urodzeniu dziecka samotnie wychowujący co najmniej Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy 161,6 tys. bezrobotnych kobiet bez doświadczenia zawodowego (tj. 34,4%) oraz 102,9 tys. mężczyzn (25,4%); 236,2 tys. bezrobotnych kobiet bez wykształcenia średniego (tj. 50,3%) oraz 290,3 tys. mężczyzn (71,8%); 52,7 tys. bezrobotnych kobiet samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia (tj. 11,2%) oraz 8,6 tys. mężczyzn (2,1%); 0,3 tys. bezrobotnych kobiet, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia oraz 10,8 tys. mężczyzn (2,7%); 16,5 tys. niepełnosprawnych bezrobotnych kobiet (tj. 3,5%) oraz 16,5 tys. mężczyzn (4,1%); 101,7 tys. kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka (21,6%); 0,7 tys. kobiet po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego (0,1%) oraz ok. 0,2 tys. mężczyzn. BEZROBOTNI ZAMIESZKALI NA WSI WEDAUG STAŻU PRACY W końcu 2011 r. spośród bezrobotnych ko- W KOCCU 2011 ROKU biet zamieszkałych na wsi najliczniejszą po- 150 000 20,0 pulację stanowiły osoby bez stażu pracy 125 000 14,7 15,0 128,3 tys. kobiet (27,3% ogółu bezrobotnych 12,9 100 000 kobiet zamieszkałych na wsi). Drugą grupą 75 000 10,0 9,2 6,8 pod względem wielkości omawianego zjawi- 6,7 50 000 ska były bezrobotne posiadające staż pracy 5,0 2,9 25 000 od 1 do 5 lat 112,7 tys. kobiet (24,0%), 0,6 0 0,0 a następnie bezrobotne ze stażem pracy do 1 roku 1-5 5-10 10-20 20-30 30 i więcej bez stażu do 1 roku 80,7 tys. osób (17,2%). Najmniej liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi liczną populację stanowiły bezrobotne, które liczba zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn zamieszkałych na wsi odsetek zarejestrowanych kobiet zamieszkałych na wsi w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych na wsi przepracowały 30 lat i więcej 5,2 tys. ko- biet (1,1%). Wśród mężczyzn najliczniejszą populację stanowiły osoby ze stażem pracy od 1 do 5 lat 95,7 tys. osób (tj. 23,7% ogółu bezrobotnych mężczyzn zamieszkałych na wsi) oraz bez stażu pracy 80,6 tys. osób (tj. 19,9%). Najmniej było bezrobotnych mężczyzn zamieszkałych na wsi, którzy posiadali 30 letni lub dłuższy staż pracy 15,2 tys. osób (tj. 3,8%). W końcu 2011 r. średni czas pozostawania bez pracy dla bezrobotnych kobiet zamieszka- łych na wsi wynosił 12,3 miesiąca, dla bezrobotnych mężczyzn 10,2 miesiąca. Wśród bezrobotnych kobiet zamieszkałych BEZROBOTNI ZAMIESZKALI NA WSI WEDAUG CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY na wsi dominowały osoby poszukujące W KOCCU 2011 ROKU liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi pracy powyżej 12 miesięcy 188,1 tys. liczba zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn zamieszkałych na wsi 120 000 25,0 odsetek zarejestrowanych kobiet zamieszkałych na wsi w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych na wsi kobiet (40,0%), najmniej liczną grupę sta- 100 000 20,0 nowiły kobiety poszukujące pracy do 80 000 1 miesiąca 31,0 tys. kobiet (6,6%). 15,0 11,5 60 000 10,2 10,0 9,5 9,1 Wśród mężczyzn 129,0 tys. osób poszu- 10,0 40 000 kiwało pracy dłużej niż rok i stanowili 3,5 5,0 20 000 oni 31,9% ogółu bezrobotnych mężczyzn 0 0,0 zamieszkałych na wsi. do 1 miesiąca 1-3 miesiące 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy 12-24 miesiące powyżej 24 miesiecy Najwięcej kobiet zarejestrowanych jako bezrobotne zamieszkałe na wsi posiadało wy- kształcenie zasadnicze zawodowe 125,2 tys. kobiet (26,6%), policealne i średnie zawo- dowe 118,4 tys. kobiet (25,2%) oraz gimnazjalne i poniżej 111,0 tys. kobiet (23,6%), a najmniej legitymowało się dyplomami wyższych uczelni 54,1 tys. kobiet (11,5%). Wśród mężczyzn wykształcenie zasadnicze zawodowe posiadało aż 147,0 tys. osób (36,3%), a gimnazjalne i poniżej 143,4 tys. osób (35,4%). Mężczyzn z wykształceniem wyż- szym było zdecydowanie mniej niż kobiet 18,9 tys. osób (tj. 4,7%). Podobnie było wśród mężczyzn z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (70,1 tys. osób, tj. 17,3%) oraz z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (25,1 tys. osób, tj. 6,2%). Widać zatem wyraznie, że bezrobotne kobiety zamieszkałe na wsi są lepiej wykształcone niż mężczyzni w tej populacji. W końcu 2011 r. średni wiek zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi wyniósł 34 lata, natomiast dla mężczyzn było to 37,4 roku. 9 w procentach w liczbach bezwzgl w liczbach bezwzgl w procentach Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy W omawianej kategorii bezrobotnych kobiet w końcu 2011 r. najwięcej bo aż 154,6 tys. kobiet zarejestrowanych było w grupie wiekowej 25 34 lata (tj. 32,9%) oraz w grupie wie- kowej 18 24 lata 129,6 tys. kobiet (27,6%), najmniej zaś w grupie 55 59 lat 22,0 tys. kobiet (4,7%). Bezrobotne kobiety i mężczyzni według wieku Według stanu w końcu 2011 r. wzrost liczby zarejestrowanych bezrobotnych kobiet według wieku w porównaniu do stanu z końca 2010 r. odnotowano w 3 grupach wieko- wych. Liczba bezrobotnych kobiet w wieku BEZROBOTNE KOBIETY WEDAUG WIEKU W KOCCU 2011 ROKU 347 783 25 34 lata wyniosła 347,8 tys. osób (tj. wzro- 350 000 35,0 300 000 32,8 30,0 sła o 19,5 tys. kobiet, czyli o 5,9%), na- 250 000 25,0 tomiast poziom bezrobocia kobiet w wieku 230 975 211 164 196 598 21,0 200 000 20,0 21,8 35 44 lata zwiększył się do 211,2 tys. osób, 19,9 18,5 150 000 15,0 tj. o 15,0 tys. kobiet (7,6%). W grupie wiekowej 100 000 10,0 55 59 lat liczba bezrobotnych kobiet wzrosła 7,6 73 684 6,9 5,9 50 000 5,0 do poziomu 73,7 tys. osób (o 12,8 tys. kobiet, 19 492 14 991 12 795 -609 0 0,0 tj. o 21,0%). Natomiast wśród kobiet w wieku 18-24 lata 25-34 lata 35-44 lata 45-54 lata 55-59 lat liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet 18 24 lata odnotowano spadek o 0,6 tys. wzrost/spadek w porównaniu do poprzedniego roku w liczbach bezwzgl. wzrost/spadek w porównaniu do poprzedniego roku w % udział w ogólnej liczbie zarejestrowanych kobiet osób do poziomu 231 tys. kobiet (tj. o 0,3%), natomiast wśród kobiet w wieku 45 54 lata spadek wyniósł 1,3 tys. osób (tj. 0,6%), do poziomu 196,6 tys. osób. Wśród bezrobotnych mężczyzn wzrost poziomu bezrobocia odno- towano wśród osób w wieku 55 59 lat o 4,0% i 60 64 lata o 25,8%. W ciągu ostatnich kilku lat systematycznie wzrastał średni wiek zarówno bezrobotnych kobiet jak i mężczyzn. Lata 2008 2009 przyniosły zmianę tendencji, lecz już w końcu 2010 r. odnotowano wzrost średniego wieku ŚREDNI WIEK ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH KOBIET I MŻCZYZN bezrobotnych do 36,9 lat (dla kobiet 35,5 ro- W LATACH 2003-2011 Stan w końcu okresu sprawozdawczego ku, dla mężczyzn 38,4 roku). W 2011 r. rów- nież odnotowano wzrost średniego wieku 39,6 40,0 39,0 38,9 38,5 wśród ogółem bezrobotnych do 37,2 roku, 38,4 37,9 38,0 37,3 dla kobiet do 35,7 roku i dla mężczyzn do 36,4 36,4 36,0 35,9 38,9 roku. Mimo faktu, że bezrobotne Kobie- 35,6 35,5 35,7 36,0 35,4 35,5 34,9 34,5 ty są młodsze niż mężczyzni oraz lepiej wy- kształcone, we wszystkich grupach bez wzglę- 34,0 XII'03 XII'04 XII'05 XII'06 XII'07 XII'08 XII'09 XII'10 XII'11 du na wiek dłużej pozostają w ewidencji urzę- średni wiek bezrobotnych kobiet w latach średni wiek bezrobotnych mężczyzn w latach dów pracy. W końcu 2011 r. średni czas po- zostawania bez pracy dla bezrobotnych ogó- łem wyniósł 11 m-cy (11,8 m-ca dla kobiet i 10,1 m-ca dla mężczyzn). Najniższy średni czas pozostawania bez pracy dotyczył bezro- botnych w wieku 18 24 lata (8,9 m-ca dla kobiet i 6,6 m-ca dla mężczyzn) i wraz z wie- kiem wskaznik ten systematycznie wzrastał. Wśród osób w wieku 55 59 lat wyniósł 14,4 m-ca dla kobiet i 13,2 m-ca dla mężczyzn (dla mężczyzn w wieku 60 64 lata wyniósł 15,4 m-ca). Bezrobotne kobiety i mężczyzni według poziomu wykształcenia Analizując strukturę bezrobotnych według poziomu wykształcenia w ostatnich latach można zauważyć dynamiczny wzrost liczby bezrobotnych legitymujących się dyplomami wyższych uczelni (wzrost ten notowany jest w zasadzie z roku na rok już od 1998 r.). W końcu 1998 r. odsetek bezrobotnych z wyższym wykształceniem wynosił 1,6%, zaś w końcu 2011 r. 11,4%. Podobna tendencja jest wśród kobiet w końcu 1998 r. odsetek bezrobotnych kobiet z wyższym wykształceniem wynosił 1,8% natomiast w końcu 2011 r. 14,6%. Wśród mężczyzn zaś udział ten zwiększył się z 1,4% do 7,7%. Wykształcenie to zasadniczy element wpływający na czas poszukiwania zatrudnienia. W końcu 2011 r. średni czas pozostawania bez pracy zarejestrowanych jest zróżnicowany ze względu na poziom wykształcenia. Dla bezrobotnych kobiet z wykształceniem wyższym 10 w procentach w liczbach bezwzgl w latach Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy wynosił on 9,4 m-ca, a dla mężczyzn 9,1 m-ca. Wśród bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i poniżej średni czas pozostawania bez pracy był najdłuższy zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn. Kobiety z wykształceniem zasadni- czym zawodowym średnio poszukiwały zatrudnienia 12,6 m-ca, natomiast mężczyzni wy- raznie krócej, bo 10,3 m-ca. Najgorsza sytuacja jest wśród poszukujących zatrudnienia z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej, w której to grupie kobiety średnio szukały pracy 13,1 m-ca, a mężczyzni 10,9 m-ca. Bezrobotne kobiety są lepiej wykształcone STRUKTURA BEZORBOTNYCH KOBIET I MŻCZYZN WEDAUG POZIOMU WYKSZTAACENIA od mężczyzn. W końcu 2011 r. wykształ- Stan w końcu 2011 r. ceniem wyższym legitymowało się 14,6% zarejestrowanych kobiet (tj. 155,2 tys. 40,0 33,4 32,7 35,0 osób) i 7,7% zarejestrowanych mężczyzn 30,0 25,3 23,3 23,0 25,0 (70,6 tys. osób). Wykształcenie policealne 18,7 20,0 14,6 13,7 i średnie zawodowe posiadało 25,3% ko- 15,0 7,7 7,5 10,0 biet (267,9 tys. kobiet) i 18,7% mężczyzn 5,0 0,0 (172,8 tys. osób), natomiast średnie ogól- Bezrobotne kobiety Bezrobotni mężczyzni nokształcące posiadało 13,7% bezrobot- wyższe policealne i średnie zawodowe śr. ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej nych kobiet (145,3 tys. kobiet) oraz 7,5% bezrobotnych mężczyzn (69,1 tys. osób). W urzędach pracy zarejestrowanych było 247,5 tys. kobiet z wykształceniem zasadniczym zawodowym (23,3%) oraz 244,3 tys. ko- biet z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej (23,0%). Wśród bezrobotnych mężczyzn 33,4% posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe (308,3 tys. osób), a 32,7% gimna- zjalne i poniżej (301,6 tys. osób). Najwyższy udział bezrobotnych kobiet w liczbie bezrobotnych ogółem w danej kategorii odnotowano wśród osób z wykształceniem wyższym (68,7%) oraz średnim ogólnokształcą- cym (67,8%), najniższy zaś wśród kobiet z wykształceniem zasadniczym zawodowym (44,5%). Wysoki jest również udział ko- BEZROBOTNE KOBIETY WEDAUG POZIOMU WYKSZTAACENIA W KOCCU 2011 ROKU biet wśród bezrobotnych z wykształce- 300000 50,0 267 850 247 494 niem policealnym i średnim zawodowym 244 275 250000 40,0 (60,8%). Świadczy to niezbicie, że bezro- 200000 25,3 30,0 botne kobiety są lepiej wykształcone od 155 247 23,3 145 338 23,0 150000 bezrobotnych mężczyzn, ale nie zwiększa 20,0 13,7 14,6 100000 to ich szans na rynku pracy. 13,4 10,0 50000 5,2 13 216 3,5 18 377 8 469 1,9 1,1 W końcu 2011 r. najbardziej wzrosła 2 689 2 661 0 0,0 liczba bezrobotnych kobiet z wykształce- wyższe policealne i średnie średnie zasadnicze zawodowe gimnazjalne zawodowe ogólnokształcące i poniżej niem wyższym (o 13,4%), zaś najniższy liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet wzrost w porównaniu do poprzedniego roku w liczbach bezwzgl. wzrost dotyczył liczby bezrobotnych ko- wzrost w porównaniu do poprzedniego roku w % udział w ogólnej liczbie zarejestrowanych kobiet biet z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej (o 1,1%). W przypadku mężczyzn we wszystkich grupach ze względu na poziom wykształcenia liczba bezrobotnych zmniejszyła się z wyjątkiem mężczyzn z dyplomami wyższych uczelni. W tej grupie poziom bezrobocia był o 4,1% wyższy niż w końcu 2010 r. Bezrobotne kobiety i mężczyzni według stażu pracy W strukturze bezrobotnych kobiet w końcu grud- BEZROBOTNI WEDAUG STAŻU PRACY W KOCCU 2011 ROKU nia 2011 r. najliczniejszą populację stanowiły oso- 250 000 20,0 by bez stażu pracy 235,2 tys. kobiet (22,2% ogółu 200 000 bezrobotnych kobiet). Drugą grupą pod względem 15,0 11,9 12,2 wielkości omawianego zjawiska były bezrobotne 150 000 9,0 posiadające staż pracy od 1 do 5 lat 242,4 tys. 10,0 7,6 7,2 100 000 kobiet (22,9%), a następnie bezrobotne ze stażem 4,4 5,0 do 1 roku 179,4 tys. kobiet (16,9%). Kobiety po- 50 000 1,1 siadające 10 20 lat stażu pracy stanowiły 14,3% 0 0,0 do 1 roku 1-5 5-10 10-20 20-30 30 i więcej bez stażu (151,4 tys. kobiet). Najmniej liczną populację sta- liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet nowiły bezrobotne, które przepracowały 20 30 lat liczba zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn odsetek zarejestrowanych kobiet w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych oraz 30 lat i więcej odpowiednio 87,1 tys. kobiet (8,2%) oraz 21,4 tys. kobiet (2,0%). 11 w % w liczbach bezwzgl w procentach w procentach w liczbach bezwzgl Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy Wśród bezrobotnych mężczyzn najliczniejszą populację stanowiły osoby ze stażem pracy od 1 do 5 lat (204 tys. osób, tj. 22,1%) oraz bez stażu pracy (159,2 tys. osób, tj. 17,3%). Naj- mniej liczną grupę stanowili mężczyzni z 30 letnim i dłuższym stażem pracy (46,3 tys. osób, tj. 5,0%). W odniesieniu do stanu z końca 2010 r. wzrost liczby bezrobotnych kobiet odnotowano we wszystkich grupach bez względu na posiadany staż pracy, jedynym wyjątkiem były kobiety bez stażu pracy, gdzie odnotowano spadek o 2,6 tys. osób, tj. 1,1%. Największy bezwzględny wzrost odnotowano w grupie bezrobotnych kobiet ze stażem pracy od 1 do 5 lat (o 16,1 tys. osób, tj. o 7,1%) oraz w grupie kobiet posiadających staż pracy do 1 roku (o 10,4 tys. osób, tj. o 6,1%). Najniższy wzrost był wśród kobiet ze stażem pracy 30 lat i więcej o 2,7 tys. osób, tj. o 14,7%. Wśród bezrobotnych mężczyzn wzrost odnotowano w grupie posiadających staż do 1 roku (o 0,8 tys.) i 30 lat i więcej (o 1,8 tys.). W pozostałych grupach ze względu na staż pracy liczba bezrobotnych mężczyzn zmniejszyła się. Bezrobotne kobiety i mężczyzni według czasu pozostawania bez pracy W końcu 2011 r. wraz ze wzrostem czasu pozostawania bez pracy procentowy udział kobiet w danej grupie zwiększał się. Wśród bezrobotnych pozostających w ewidencji do 1 miesiąca kobiety stanowiły 41,2%, natomiast w grupie osób oczekujących na podjęcie zatrudnienia po- wyżej 24 miesięcy było 59,5% kobiet. W końcu 2011 r. w ewidencji urzędów BEZROBOTNI WEDAUG CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY pracy najwięcej bo aż 218,5 tys. kobiet W KOCCU 2011 ROKU 250 000 20,0 (tj. 20,6% bezrobotnych kobiet) pozostawało bez pracy od 12 do 24 miesięcy, natomiast 200 000 15,0 najmniej było bezrobotnych kobiet pozosta- 11,0 150 000 10,4 jących bez pracy do 1 m-ca 77,2 tys. osób 9,5 9,6 9,1 10,0 (tj. 7,3% bezrobotnych kobiet). W stosunku 100 000 do analogicznego okresu 2010 r. odnoto- 5,0 50 000 3,9 wano spadek bezrobocia wśród kobiet 0 0,0 w 3 grupach, największy wśród kobiet po- do 1 miesiąca 1-3 miesiące 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy 12-24 miesiące powyżej 24 zostających bez pracy od 1 do 3 miesięcy miesiecy liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet (o 34,4 tys. osób, tj. o 15,5%). Wzrost bez- liczba zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn odsetek zarejestrowanych kobiet w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych robocia wśród kobiet odnotowano również w 3 grupach, najwyższy wśród kobiet pozostających bez pracy powyżej 24 miesięcy. W końcu 2011 r. w tej grupie bezrobotnych kobiet zarejestrowanych było 180,6 tys. osób, tj. 17,0% ogółu zarejestrowanych kobiet. W stosunku do stanu z końca 2010 r. poziom bezrobocia w omawianej kategorii wzrósł o 38,6 tys. kobiet, czyli o 27,2%. Wśród bezro- botnych mężczyzn pozostających bez pracy powyżej 24 miesięcy odnotowano wzrost o 31,2 tys. osób w stosunku do stanu z końca 2010 r. (tj. o 34,1%). Analiza średniego czasu pozostawania bez pracy pokazuje, że kobiety pozostają w ewidencji urzędów pracy o 1,7 miesiąca dłużej niż mężczyzni (tj. 11,8 m-ca wobec 10,1 m-ca). Należy zauważyć, że różnica ŚREDNI CZAS PO ZO STAWANIA BEZ PRACY WEDAUG PACI W MIESICACH w czasie pozostawania bez pracy kobiet (przyjmując jako górną granicę 36 mie się cy) Stan w końcu okresu sprawozdawczego i mężczyzn, zmniejszała się systematycznie do 2010 r., lecz w 2011 r. nieco wzrosła. 17,4 17,3 16,8 16,5 18,0 15,5 Opierając się na powyższych danych można 14,2 14,0 15,0 13,8 13,5 12,5 12,2 11,8 stwierdzić, że kobiety są bardziej narażone 10,5 12,0 10,4 9,7 na długotrwałe bezrobocie niż mężczyz- 10,1 8,3 8,9 9,0 ni. Niższy wiek kobiet zarejestrowanych 6,0 w urzędach pracy oraz wyższy poziom wy- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 kształcenia nie ułatwiają kobietom szybsze- kobiety mężczyzni go wychodzenia z bezrobocia. 12 w procentach w liczbach bezwzgl w miesiącach Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy Bezrobotne kobiety i mężczyzni według Polskiej Klasyfikacji Działalności Istotnym zródłem informacji o dokonujących się przemianach w gospodarce narodowej jest statystyka rynku pracy dotycząca bezrobotnych według Polskiej Klasyfikacji Działalności okre- ślająca przynależność ostatniego pracodawcy osoby bezrobotnej do odpowiedniej sekcji i sektora własności. Wśród populacji bezrobotnych (zarówno kobiet jak i mężczyzn) dominują osoby, które pra- cowały przed nabyciem statusu bezrobotnego. W końcu 2011 r. zbiorowość ta wynosiła 1 588,3 tys. osób, z tego 825,0 tys. stanowiły kobiety (77,8% ogółu bezrobotnych kobiet) i 763,3 tys. mężczyzni (82,7% ogółu bezrobotnych mężczyzn). W odniesieniu do stanu z końca 2010 r. populacja bezrobotnych kobiet poprzednio pracu- jących wzrosła o blisko 48,0 tys. osób, tj. o 6,2%, a liczba bezrobotnych kobiet dotychczas niepracujących (235,2 tys. osób) zmniejszyła się o 1,1% tj. o 2,6 tys. kobiet. W liczbie bezrobotnych poprzednio pracujących kobiet w końcu 2011 r. 131,7 tys. kobiet poprzednio pracowało w sektorze publicznym (16,0% poprzednio pracujących kobiet), a 564,4 tys. kobiet w sektorze prywatnym (68,4%). Wśród mężczyzn w sektorze publicz- nym pracowało 109,7 tys. osób (tj. 14,4% poprzednio pracujących mężczyzn), a w sektorze prywatnym 519,7 tys. osób (tj. 68,1%). Wśród bezrobotnych poprzednio pracujących kobiet najliczniejszą grupę stanowiły ko- biety, które przed zarejestrowaniem pracowały w zakładach pracy należących do sekcji handel hurtowy i detaliczny. Z tych zakładów pochodziło 184,6 tys. zarejestrowanych bez- robotnych kobiet, tj. 22,4% populacji bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących. Z tej sekcji pochodziło 7,0 tys. kobiet zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy, tj. 3,8% ogółu bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących w sekcji handel hurtowy i detaliczny. Druga pod względem liczebności grupa bezrobotnych kobiet pochodziła z zakładów pracy należących do sekcji przetwórstwo przemysłowe. Z zakładów tych pochodziło 166,5 tys. bezrobotnych kobiet (tj. 20,2% ogółu bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących). W sekcji tej ze zwolnień z przyczyn dotyczących zakładu pracy pochodziło 10,6 tys. kobiet (tj. 6,4%). Wśród bezrobotnych mężczyzn najwyższe były udziały poprzednio pracujących w prze- twórstwie przemysłowym (20,4%), budownictwie (17,4%) oraz handlu hurtowym i deta- licznym (11,5%). Kobiety dominowały wśród poprzednio pracujących aż w 14 sekcjach PKD, najbardziej w sekcjach: opieka zdrowotna i pomoc BEZROBOTNE KOBIETY I MŻCZYyNI POPRZEDNIO PRACUJCY społeczna 81,0% poprzednio WEDAUG SEKCJI PKD Stan w końcu 2011 r. pracujących w końcu 2011 r.; w % 200000 90,0 81,0 77,6 77,1 76,6 działalność związana z za- 180000 71,9 80,0 67,8 160000 63,8 70,0 kwaterowaniem i usługami 55,3 58,0 56,8 140000 55,1 54,6 49,1 51,7 60,0 50,5 120000 gastronomicznymi 77,6%; 45,3 45,4 50,0 100000 35,5 40,0 30,4 29,7 80000 24,1 edukacja 77,1%; 30,0 60000 20,0 40000 10,3 10,0 20000 działalność finansowa i ubez- 0 0,0 pieczeniowa 76,6%; gospodarstwa domowe za- trudniające pracowników; gospodarstwa domowe pro- bezrobotne kobiety poprzednio pracujące zarejestrowane w końcu 2011 r. bezrobotni mężczyzni poprzednio pracujący zarejestrowani w końcu 2011 r. udział bezrob. kobiet poprzed. prac. w ogólnej liczbie zarejestrowanych poprzednio pracujących w danej sekcji PKD dukujące wyroby i świadczą- ce usługi na własne potrzeby 71,9%. Najniższy był udział bezrobotnych kobiet w sekcjach budownictwo (10,3%) oraz górnictwo i wydobywanie (24,1%). 13 w liczbach bezwzgl. Edukacja zespoły leśnictwo, Rolnictwo, domowe Górnictwo Informacja i komunikacja Działalność Organizacje i przemysłowe Budownictwo zakresie usług Przetwórstwo Działalność w Gospodarstwa zaopatr. w en. profesjonalna, Wytwarzanie i Działalność magazynowa Pozostała Dostawa wody; Działalność Działalność gospodarowanie obsługą rynku Transport i gosp. Działalność zw. z finansowa i ubezp. Handel hurtowy i Działalność zw. z pomoc społeczna związana z kulturą, zakwaterowaniem i i obrona narodowa; Administracja publ. Opieka zdrowotna i niezidentyfikowana detaliczny; naprawa działalność usługowa Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy Zarejestrowani bezrobotni według Polskiej Klasyfikacji Działalności w końcu 2011 r. Zarejestrowani bezrobotni w końcu 2011 r. WYSZCZEGÓLNIENIE mężczyzni kobiety w liczbach bezwzględnych w % do ogółem Ogółem 922 472 1 060 204 53,5 z tego: dotychczas nie pracujący 159 150 235 219 59,6 poprzednio pracujący 763 322 824 985 51,9 z tego w sekcjach: Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 26 173 21 718 45,3 Górnictwo i wydobywanie 3 243 1 029 24,1 Przetwórstwo przemysłowe 155 767 166 496 51,7 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektr., gaz, parę wodną, 2 878 1 215 29,7 gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami 10 037 4 384 30,4 oraz działalność związana z rekultywacją Budownictwo 132 724 15 310 10,3 Handel hurt. i detal., naprawa pojazdów samoch., 87 623 184 594 67,8 włączając motocykle Działalność związana z zakwaterowaniem 10 876 37 584 77,6 i usługami gastronomicznymi Transport i gospodarka magazynowa 24 800 13 626 35,5 Informacja i komunikacja 3 989 5 246 56,8 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 4 277 13 984 76,6 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 6 738 6 866 50,5 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 14 515 17 781 55,1 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność 24 492 33 848 58,0 wspierająca Administracja publ. i obrona narodowa; obowiązkowe zabezp. 51 744 43 018 45,4 społeczne Edukacja 8 314 28 056 77,1 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 7 065 30 119 81,0 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 6 917 12 205 63,8 Pozostała działalność usługowa 45 624 54 949 54,6 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa 1 518 3 877 71,9 domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby Organizacje i zespoły eksterytorialne 96 119 55,3 Działalność niezidentyfikowana 133 912 128 961 49,1 Podstawę do zakwalifikowania bezrobotnego według rodzaju działalności wykonywanej w ostatnim miejscu pracy sta- nowi Polska Klasyfikacja Działalności wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (Dz.U. Nr 251, poz. 1885, z 2009 r. Nr 59, poz. 489). Bezrobotne kobiety i mężczyzni według grup zawodów i specjalności W końcu 2011 r. wśród zarejestrowanych bezrobotnych 852,3 tys. kobiet oraz 753,3 tys. mężczyzn posiadało zawód (specjalność). W porównaniu do stanu z końca 2010 r. wśród kobiet z zawodem odnotowano wzrost o 39,9 tys. osób, tj. o 4,9%, natomiast wśród męż- czyzn wystąpił spadek o 19,2 tys. osób, tj. o 2,5%. W końcu 2011 r. udział bezrobotnych bez zawodu wyniósł 19,6% wśród bezrobotnych kobiet (tj. 207,9 tys. osób) i 18,3% wśród bezrobotnych mężczyzn (169,2 tys. osób). W grupie tej w stosunku do stanu z końca 2010 r. wśród kobiet odnotowano wzrost o 5,5 tys., tj. o 2,7%, a wśród mężczyzn o 1,7 tys., tj. o 1,0%. Na rynku pracy trudności ze znalezieniem zatrudnienia mają przede wszystkim osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych, ale napotykają je również specjaliści. Najliczniejszą kategorię stanowiły jednak kobiety z zawodami w grupie pracowników usług i sprzedaw- ców, których było 269,9 tys. osób i stanowiły one 25,5% ogółu zarejestrowanych kobiet. Natomiast wśród mężczyzn dominowały osoby posiadające zawody z grupy robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 331 tys. osób, tj. 35,9% bezrobotnych mężczyzn. Kobiety dominowały wśród bezrobotnych posiadających zawody z grup: pracownicy usług i sprzedawcy 79,1% bezrobotnych w tej grupie stanowiły kobiety; pracownicy biurowi 72,7%; 14 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy specjaliści 69,7%; rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 59,2%; technicy i inny średni personel 59,0. Ranking 15 zawodów wg malejącej liczby bezrobotnych kobiet w końcu 2011 r. Zarejestrowani w tym zarejestrowane bezrobotni bezrobotne kobiety ogółem Zawód w % do w liczbach ran- w liczbach ran- ogółu bezwzgl. king bezwzgl. king bezrob. Ogółem 1 982 676 1 060 204 53,5 Bez zawodu 377 030 207 871 55,1 Posiadający zawody 1 605 646 852 333 53,1 w tym: Sprzedawca 157 681 1 142 254 1 90,2 Technik ekonomista 42 575 3 36 873 2 86,6 Krawiec 34 194 5 33 438 3 97,8 Kucharz 32 375 8 26 176 4 80,9 Szwaczka 23 927 10 23 667 5 98,9 Sprzątaczka biurowa 22 361 12 21 778 6 97,4 Technik prac biurowych 21 796 13 19 083 7 87,6 Fryzjer 17 775 14 17 123 8 96,3 Robotnik gospodarczy 35 898 4 13 626 9 38,0 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 23 652 11 13 528 10 57,2 Ekonomista 16 920 16 12 761 11 75,4 Kucharz małej gastronomii 17 042 15 11 428 12 67,1 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 13 723 23 11 096 13 80,9 Cukiernik 14 968 21 10 969 14 73,3 Kelner 12 539 27 10 782 15 86,0 Cztery na dziesięć bezrobotnych kobiet posiadało jeden z 15 zawodów wymienionych w powyższym rankingu, łącznie 404,6 tys. bezrobotnych kobiet. Są to równocześnie zawo- dy zdominowane przez kobiety. Wśród bezrobotnych szwaczek aż 98,9% stanowiły kobie- ty, wśród krawców 97,8%, a wśród sprzątaczek biurowych 97,4%. W rankingu zawodów bezrobotnych kobiet pierwsze miejsce pod względem liczebności zajmowali sprzedawcy 142,3 tys. osób. Natomiast pierwsze miejsce wśród zawodów niero- botniczych zajął technik ekonomista (36,9 tys. bezrobotnych kobiet w tym zawodzie). Ranking 15 zawodów wg malejącej liczby bezrobotnych mężczyzn w końcu 2011 r. Zarejestrowani w tym zarejestrowani bezrobotni bezrobotni mężczyzni ogółem Zawód w % do w liczbach ran- w liczbach ran- ogółu bezwzgl. king bezwzgl. king bezrob. Ogółem 1 982 676 922 472 46,5 Bez zawodu 377 030 169 159 44,9 Posiadający zawody 1 605 646 753 313 46,9 w tym: Ślusarz 42 998 2 41 364 1 96,2 Murarz 33 555 6 33 462 2 99,7 Robotnik budowlany 32 420 7 32 114 3 99,1 Technik mechanik 24 544 9 22 867 4 93,2 Robotnik gospodarczy 35 898 4 22 272 5 62,0 Sprzedawca 157 681 1 15 427 6 9,8 Mechanik samochodów osobowych 15 102 19 15 063 7 99,7 Mechanik pojazdów samochodowych 15 064 20 15 040 8 99,8 Stolarz 15 665 18 14 647 9 93,5 Magazynier 16 190 17 11 926 10 73,7 Piekarz 14 886 22 11 311 11 76,0 Tokarz w metalu 13 210 25 11 243 12 85,1 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 23 652 11 10 124 13 42,8 Kierowca samochodu osobowego 9 620 34 9 606 14 99,9 Malarz budowlany 10 707 30 9 445 15 88,2 15 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy W końcu 2011 r. najwięcej bezrobotnych mężczyzn posiadało zawód ślusarza (41,4 tys.), murarza (33,5 tys.) oraz robotnika budowlanego (32,1 tys.). W rankingu 15 zawodów o najwyższej liczbie bezrobotnych mężczyzn zarejestrowanych było 276 tys. mężczyzn i stanowili oni 29,9% bezrobotnych mężczyzn. W grupie tej znala- zło się wiele zawodów zdominowanych przez mężczyzn np. kierowca samochodu osobo- wego (99,9% bezrobotnych w tym zawodzie stanowili mężczyzni), mechanik pojazdów samochodowych (99,8%), murarz (99,7%), czy mechanik samochodów osobowych (99,7%). Podkreślić należy, że w wymienionym rankingu nie znalazł się żaden zawód z grupy spe- cjalistów. Biorąc pod uwagę liczbę bezrobotnych kobiet zarejestrowanych w końcu 2011 r. w wiel- kich grupach zawodowych zauważamy, że w stosunku do stanu z końca 2010 r. tylko w grupie rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy odnotowano spadek (o 0,4 tys. osób, tj. o 1,6%). W pozostałych wielkich grupach zawodowych był wzrost, największy w grupie pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (o 20,7 tys. osób, tj. o 8,3%). Wśród mężczyzn spadek odnotowano w 5 grupach, największy w grupie robotnicy przemysłowi i rzemieśl- nicy (o 13,5 tys. osób, tj. o 3,9%), najwyższy wzrost był natomiast wśród przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników (o 0,7 tys. osób, tj. o 14,3%). Opracowano: Wydział Analiz i Statystyki (JMA, WK) 16