Verne Juliusz Król Przestrzen

Jules Verne

Król Przestrzeni

Ostatnia powie

ść

Juliusza Verne’a

SPIS TRE

ROZDZIAŁ I

Tajemnicze zjawiska 3

ROZDZIAŁ II

W Morgantonie.

ROZDZIAŁ III

Great-Eyry.

ROZDZIAŁ IV

Konkurs klubu automobilistów.

ROZDZIAŁ V

W zatoce Bosto

skiej.

ROZDZIAŁ VI

List pierwszy. 21

ROZDZIAŁ VII

Na Kirdallu.

ROZDZIAŁ VIII

Za jak

cen

ROZDZIAŁ IX

List drugi.

ROZDZIAŁ X

Poza prawem. 33

ROZDZIAŁ XI

Nowa wyprawa.

ROZDZIAŁ XII

W zatoce Black-Rock.

ROZDZIAŁ XIII

Na pokładzie „Grozy”. 43

ROZDZIAŁ XIV

Niagara. 47

ROZDZIAŁ XV

Gniazdo orle. 51

ROZDZIAŁ XVI

Robur zwyci

zca.

ROZDZIAŁ XVII 61

W imi

prawa! 61

ROZDZIAŁ XVIII 66

Ostatnia rozmowa z Grad.

ROZDZIAŁ I

Tajemnicze zjawiska

Ła

cuch gór, ci

cy si

równolegle do wschodniego wybrze

a Ameryki

Północnej i przerzynaj

cy Stany: Karolin

Północn

, Wirgini

, Maryland,

Pensylwani

, New-York, nosi nazw

Alleganów albo inaczej Apalaszów.

Tworz

go dwa pasma oddzielne: góry Kumberlandzkie na zachodzie i

Niebieskie na wschodzie.

Długo

ść

Alleganów wynosi około 900 mil czyli 1600 kilometrów,

rednia

wysoko

ść

zaledwie dosi

ga 1600 stóp. Najwy

szym szczytem jest

Waszyngton.

Góry te mało przedstawiaj

uroku dla alpinistów.

Na pocz

tku 20-go wieku zwrócił jednak na siebie uwag

szczyt Great-

Eyry, uwa

any przez turystów za niedost

pny.

Jako główny inspektor policyi w Waszyngtonie, wzi

łem czynny udział w

niezwykłych wypadkach, których widowni

była tak niedawno Ameryka

Północna.

Great-Eyry znajduje si

w górach Niebieskich, w Karolinie Północnej. U

stóp jego le

y wioska Pleasant-Garden, a nieco dalej miasteczko Morganton.

d powstała nazwa Great-Eyry? Mo

e orły, s

py i kondory kr

ążą

nad

tym szczytem cz

ęś

ciej, ni

nad innymi wirchami Alleganów? – Przeciwnie, w

ostatnich czasach stada skrzydlatych drapie

ców zdawały si

nawet unika

tajemniczego wirchu, rozpraszaj

c si

w najrozmaitsze strony z oznakami

niezwykłego przera

enia.

Jak

tajemnic

kryły te wysokie, strome urwiska? Mo

e jezioro górskie,

e lagun

, które tak cz

sto znajdujemy nietylko w Alleganach, lecz i we

wszystkich innych systemach orograficznych starego i nowego

wiata?

A mo

e to krater u

pionego wulkanu, który wybuchnie lada chwila,

zlewaj

c na okolic

ski podobne do tych, jakie sprowadzały wybuchy

Krakatoa i Mont-Peleé. Mo

e równinom Karoliny groził opłakany los Martyniki

w 1902 roku.

To ostatnie przypuszczenie zdawało si

mie

uzasadnione podstawy.

Pewnego razu wło

cianie, pracuj

cy na polach, usłyszeli jaki

łoskot, głuchy,

straszliwy.

W nocy zauwa

ono ponad górami jakby snopy bladawych płomieni, które

odbijaj

c si

od chmur zawieszonych poni

ej rzucały na okolic

jakie

blaski

pos

pne.

Z wn

trza Great-Eyry wydobywały si

kł

by dymu i pary, zdradzaj

c prac

sił wulkanicznych. Uniesione wiatrem ku wschodowi pozostawiały na ziemi

lady popiołu i sadzy.

Nic dziwnego zatem,

e w obec zjawisk tak niezwykłych, w całej okolicy

zapanował niepokój i

żą

dza zbadania tajemniczego szczytu. Dzienniki stanu

Karoliny nieustannie potr

cały o tak zwan

„tajemnic

Great-Eyry”,

roztrz

saj

c pytanie czy pobyt w Morganton, Pleasant-Garden oraz

siednich wioskach i fermach nie przedstawia niebezpiecze

stwa

powa

nego; artykuły tego rodzaju rozbudzały zaj

cie niezwykłe w

ród

szerszej publiczno

ci, interesuj

cej si

zjawiskami przyrody w ogóle, oraz

obawy ze strony tych wszystkich, którym katastrofa groziła bezpo

rednio.

ałowano powszechnie,

e dot

d nikt z turystów nie wdarł si

na ten wirch

skalisty i niedost

pny.

W promieniu wielu kilometrów nie było

adnego szczytu wy

szego,

dby si

na było przyjrze

, chocia

by przy pomocy lunety,

tajemniczemu Great-Eyry.

A jednak zbadanie to zdawało si

w chwili obecnej prawie konieczno

Dla dobra całej okolicy nale

ało si

przekona

, czy istnieje tam krater i czy

wybuch wulkanu nie zagra

a stanowi Karoliny. W tym celu postanowiono

urz

dzi

wypraw

na Great-Eyry, nie zwracaj

c uwagi na trudno

ść

zadania.

Przedtem jednak zaszła okoliczno

ść

, mog

ca usun

ąć

potrzeb

tej

wyprawy.

W pierwszych dniach wrze

nia aeronauta Wilker, zapowiedział swój wzlot

w Morgantonie, korzystaj

c z wiatru wschodniego balon mo

naby skierowa

ku Great-Eyry, a wzniosłszy si

o kilkaset stóp ponad wierzchołek, Wilker,

przy pomocy lunety, mógłby zbada

jego tajemnic

Wzlot został wykonany według programu. Wiatr był umiarkowany, niebo

czyste i pogodne. Mgły poranne rozproszyły sl

pod wpływem promieni

słonecznych. Wzrok si

gał daleko. W tych warunkach aeronauta z łatwo

mógłby dostrzedz na Great-Eyry obecno

ść

dymu i pary, które oczywi

cie,

stwierdzałyby hypotez

wulkanu – o co głównie chodziło. Balon wzniósł si

wysoko

ść

1500 stóp i zawisł w przestrzeni nieruchomo. Wiatru nie było

najmniejszego. Lecz co za zawód! Po upływie kwadransa nowy pr

powietrza porwał balon i skierował go ku wschodowi, oddalaj

c od pasma

gór. Wkrótce potem dowiedziano si

e opadł na ziemi

w pobli

u miasta

Raleigh w Karolinie Północnej.

Wielkie nadzieje spełzły na niczem – postanowiono wprawdzie

przedsi

wzi

ąć

now

prób

lecz w warunkach pomy

lniejszych.

Ponad Great-Eyry widywano wci

ąż

dymy sadzowate, błyski migaj

ce,

wiatełka niepewne.

W pierwszych dniach kwietnia r. b. obawy nieokre

lone dot

d zacz

ły

graniczy

z przera

eniem. Dzienniki rozniosły szybko wie

ci zatrwa

ce.

W nocy z 4-go na 5-ty kwietnia straszne wstrz

ąś

nienie, któremu

towarzyszył głuchy, podziemny łoskot, zbudziło ze snu mieszka

ców

Pleasant-Garden. Powstała panika powszechna, wywołana my

e cz

ęść

górskiego ła

cucha zapadła si

w ziemi

. Wszyscy rzucili si

ku drzwiom

gotowi do ucieczki, przekonani,

e za chwil

otworzy si

przed nimi jaka

przepa

ść

olbrzymia, która pochłonie ich, s

siednie fermy i wioski.

Noc była bardzo ciemna. G

ste skł

bione obłoki zwieszały si

nad

pos

równin

. Nie sposób było rozpozna

nic. Zewsz

d rozlegały si

krzyki przera

enia. Spłoszone gromadki m

ęż

czyzn, kobiet i dzieci, tłoczyły si

cie

kach i drogach. Tu i ówdzie rozlegały si

wołania:

– Co to takiego?

– To trz

sienie ziemi.

– To wybuch wulkanu…

– To Great-Eyry przynosi nam zniszczenie!

Okropna wie

ść

, dobiegła a

do Morgantonu. Godzina upłyn

ła, a

aden z

zatrwa

cych objawów si

nie powtórzył. Powoli wszyscy ochłon

li z

przestrachu i zacz

li powraca

do swych domów. Nikt ju

nie w

tpił,

e to

jaki

głaz olbrzymi – oberwał si

z wy

yn Great-Eyry, ka

dy pragn

ł, aby

wit

co pr

dzej rozja

nił ciemno

ci.

Nagle – około godziny trzeciej – nowy popłoch.

Z gł

bi skalistego zr

bu wybuchły płomienie, rzucaj

c potoki

wiatła na

znaczn

przestrze

nieba. Równocze

nie usłyszano grom straszliwy i jakby

trzask pal

cych si

drzew.

Co spowodowało ten po

ar dziwny w miejscu tak niezwykłem? Z

pewno

nie piorun, nikt bowiem nie słyszał jego uderzenia. Materyału dla

ognia była moc, góry Niebieskie bowiem i Kumberlandzkie pokryte s

stym

lasem. Cyprysy, latanje i inne drzewa o listowiu trwałym znajduj

tam w

wielkiej obfito

ci.

– Wybuch!… wybuch!…

Zewsz

d si

rozlegały okrzyki przera

enia.

A zatem Great-Eyry ukrywał w swej gł

bi krater wulkanu! Wulkan ten,

zagasły od tylu lat, a mo

e nawet od tylu wieków, wybuchł znowu.

Wkrótce wi

c deszcz rozpalonych do czerwono

ci kamieni spadnie na

dolin

; potoki lawy i ognia zalej

te niwy, lasy, wsi i miasteczka a

Gleasant-Garden i Morganton.

Tym razem nic ju

paniki powstrzyma

nie mogło. Kobiety, oszalałe

prawie z przera

enia, ci

c za sob

dzieci, uciekały ku wschodowi chc

oddali

co pr

dzej od tych miejsc pełnych grozy. M

ęż

czy

ni zapakowywali

piesznie wszystkie kosztowno

ci, wypuszczali na swobod

bydło

domowe, konie, owce, które si

rozbiegały we wszystkie strony.

To skupienie ludzi i zwierz

t w noc ciemn

, w

ród lasów, wystawionych

na działanie ogni wulkanicznych, nad brzegiem bagnisk, gro

żą

cych wylewem,

wytwarzało jaki

chaos dziwny. Mo

e nawet ziemia rozst

pi si

pod stopami

uciekinierów? Mo

e przypływ lawy, zagrodzi im drog

, uniemo

liwiaj

wszelki ratunek?… Rozs

dniejsi wszelako nie ł

czyli si

z tym tłumem

rozszalałym, którego

adna siła powstrzyma

nie mogła.

Istotnie, blask płomieni zmniejszał si

widocznie, mo

na wi

c było

przypuszcza

e dziwny ten po

ar zaga

nie wkrótce. Ani jeden kamie

nie

spadł na równin

, ani jeden potok lawy nie przedarł si

przez g

szcz le

ny;

aden łoskot podziemny nie wstrz

ł powierzchni

ziemi. Nad równin

zapanowała wkrótce ciemno

ść

i cisza.

Tłum uciekaj

cych zatrzymał si

w pewnej odległo

ci, gdzie ju

niebezpiecze

stwo zdawało si

nie grozi

Odwa

niejsi wrócili nawet z pierwszym brzaskiem dnia do swych ferm i

wiosek.

Około godziny czwartej zaledwie niewyra

ny blask ró

owił jeszcze

wierzchołek Great-Eyry. Oczywi

cie po

ar si

czył i mo

na było mie

nadziej

e si

cej nie powtórzy.

co b

nasuwało si

przypuszczenie,

e dziwne zjawiska,

zwi

zane z Great-Eyry, nie były natury wulkanicznej. Mieszka

com zatem nie

groziła

adna katastrofa.

Nagle, około godziny pi

tej, ponad grzbietem gór ton

cych jeszcze w

cieniach nocy, usłyszano jaki

szum niezwykły, jaki

hałas dziwny, jakby

sapanie miarowe, któremu towarzyszył pot

ęż

ny ruch skrzydeł.

Gdyby nie mrok poranny, mo

eby mieszka

cy s

siednich ferm i wiosek

ujrzeli olbrzymiego ptaka, jakiego

potwora napowietrznego, który, wzniósłszy

ponad Great-Eyry, ulatywał ku wschodowi.]

ROZDZIAŁ II

W Morgantonie.

Dwudziestego siódmego kwietnia stan

łem w Raleigh, głównem mie

cie

Karoliny Północnej.

Dwa dni przedtem pan Ward, dyrektor policyi w Waszyngtonie, wezwał

mnie do swego biura.

– Panie Strock – rzekł do mnie – zwracam si

do pana, jako do agenta

zdolnego, przenikliwego, pełnego zapału. Chc

panu poleci

trudn

misy

Zło

yłem ukłon gł

boki.

– Jestem całkowicie na usługi pana. Co si

tyczy mego

cenia…

– Tego jestem pewny. Zaraz panu wyłuszcz

, o co rzecz idzie.

Pan Ward powierzał mi ju

nieraz sprawy trudne, z których zawsze

wywi

zywałem si

pomy

lnie. Posiadałem wi

c całkowite uznanie dyrektora.

Teraz od dłu

szego ju

czasu nie zdarzył si

aden wypadek ciekawy.

Bezczynno

ść

zaczynała mi ci

ęż

. Z niecierpliwo

c wyczekiwałem

nowego zlecenia.

– Słyszałe

pan, zapewne, o niezwykłych zjawiskach w okolicach

Morgantonu… Potrzeba zbada

na miejscu, czy zaszłe tam nadzwyczajne

wypadki nie przedstawiaj

niebezpiecze

stwa dla ludno

ci okolicznej? Np.,

czy nie s

one zapowiedzi

wybuchów wulkanicznych, albo trz

sienia ziemi.

Musimy si

dowiedzie

koniecznie. Co si

dzieje na tym szczycie

tajemniczym. Utarło si

mniemanie,

e jest on niedost

pny. W

tpi

jednak o

tem. Nale

ałoby przedsi

wzi

ąć

wypraw

dora

, nie ogl

daj

c si

wydatki. Idzie tu przecie

o uspokojenie mieszka

ców i osłoni

cie ich przed

liwem niebezpiecze

stwem…. Zreszt

e si

na Great-Eyry ukrywa

banda złoczy

ców?…

– Czy

by pan przypuszczał?…

– Wszystko jest mo

liwe… Zreszt

mog

myli

… Zale

y mi jednak,

aby w czasie jak najkrótszym rozwikła

spraw

zagadkow

. A mo

Karolinie Północnej grozi opłakany los Martyniki? Wprawdzie góry Allega

skie

nie s

natury wulkanicznej… W ka

dym razie jednak nale

y copr

dzej zaj

ąć

urz

dzeniem wyprawy na Great-Eyry, a przedtem jeszcze rozpyta

dokładnie mieszka

ców. Nie taj

e zadanie to jest bardzo trudne i dlatego

powierzamy je panu.

– Wdzi

czny jestem niezmiernie i postaram si

odpowiedzie

godnie

poło

onemu we mnie zaufaniu.

– Jeszcze jedno panie Strock: zalecam panu jaknajwi

ksz

ostro

ść

dyskrecy

, aby daremnie nie płoszy

mieszka

ców.

– Rozumiem, panie Ward. Kiedy mam wyjecha

– Jutro.

– Pojutrze zatem b

w Morgantonie.

– Nie zapomnij pan donosi

mi codziennie o przebiegu sprawy.

– B

przysyłał listy i telegramy.

egnam pana i dzi

kuj

najgor

cej za

powierzenie mi tej misyi.

Udałem si

co pr

dzej do domu i zaj

łem si

przygotowaniami do

odjazdu.

Nazajutrz o

wicie poci

g po

pieszny unosił mnie do Raleigh, stolicy

Karoliny Północnej.

Przybyłem tam pó

nym wieczorem, przenocowałem, a nazajutrz rano

wyruszyłem w dalsz

drog

. Po południu stan

łem w Morgantonie.

Miasteczko to zbudowane jest na gruncie wapiennym. W okolicy znajduj

bogate pokłady w

gla kamiennego, które wywołały rozwój górnictwa. Obfite

ródła mineralne

gaj

podczas sezonu licznych go

ci. W s

siednich

wioskach rozwija si

pomy

lnie rolnictwo. Mieszka

cy uprawiaj

powodzeniem rozmaite gatunki zbó

. Pola le

żą

przewa

nie w

ród błot,

zaro

tych mchem i trzcin

Lasów bardzo du

o. Wi

kszo

ść

drzew o listowiu trwałym. Brak tylko

ródeł nafty, których obfito

ść

cechuje równiny allega

skie.

Ustrój powierzchni i bogactwo pokładów spowodowały g

sto

ść

zaludnienia; liczne wioski i fermy urozmaicaj

jednostajno

ść

lasów i pól

uprawnych.

Eljasz Smith, mer Morgantonu, wysoki, silnie zbudowany, a

miały i

energiczny, liczył ju

lat przeszło czterdzie

ci. Zahartowany na mróz i upały,

które w Karolinie Północnej bywaj

niezwykle silne, nami

tny my

liwy uganiał

nietylko za dzikiem ptactwem i zwierzyn

, lecz nawet za nied

wiedziami i

panterami, których bardzo wiele znajduje si

w zaro

lach cyprysowych i

wozach allega

skich.

Eljasz Smith był wła

cicielem licznych ferm, któremi zarz

dzał osobi

cie.

Tam te

dzał wszystkie chwile wolne od zaj

ęć

, oddaj

c si

łowiectwu.

Zaraz po przybyciu do Morgantonu udałem si

do mieszkania p. Eljasza,

który o moim przybyciu był ju

uprzedzony. Wr

czyłem mu list polecaj

cy od

p. Warda. Znajomo

ść

zawart

została szybko.

Zasiedli

my do stolika i popijaj

c brandy, oraz pal

c fajki, zacz

rozmow

o wypadkach na Great-Eyry i o mojej misyi. Pan Eljasz Smith

słuchał mnie w milczeniu i bardzo uwa

nie. Od czasu do czasu napełniał

szklanki. Po oczach błyszcz

cych, z pod g

stych brwi i o

ywionym wyrazie

twarzy mo

na było pozna

e sprawa zjawisk tajemniczych obchodzi go

mocno. Nie dziwiłem si

temu wcale: jako najwy

szy urz

dnik w Morgantonie

i wła

ciciel ziemski, zainteresowany był przecie

w tem osobi

cie.

… Istnienia krateru nie przypuszczam, Allegany bowiem nie posiadaj

wulkanów. Dot

d nie znaleziono nigdzie popiołów, lawy ani innych

ladów

wybuchu.

– A jednak wstrz

ąś

nienia, które odczuwano w pobli

u Pleasant-Garden…

– Wstrz

ąś

nienia? – powtórzył p. Smith, poruszaj

c głow

niedowierzaniem. Czy jednak nie były one złudzeniem, wywołanem panik

powszechn

? Znajdowałem si

wtedy w swej fermie Wildon, mniej wi

cej o

mil

od Great-Eyry i nie skonstatowałem

adnych wstrz

ąś

nie

ani pod ziemi

ani te

na jej powierzchni.

– A płomienie, wybuchaj

ce z pomi

dzy skał?

– O, płomienie, to rzecz inna!… Widziałem je na własne oczy. Łuna

wietlała niebo na znacznej przestrzeni… Słyszałem te

dziwny ogłuszaj

huk, łoskot… jakby pot

ęż

ny syk kotła, z którego wypuszczaj

par

– Raporty, przysyłane do pana Warda wspominaj

jeszcze o dziwnym

hałasie, który przypominał jakby uderzanie olbrzymich skrzydeł…

– Istotnie… Słyszałem co

podobnego… Uwa

ałem to jednak za

złudzenie wyobra

ni. Nie chce mi si

wierzy

eby Great-Eyry mógł by

gniazdem potworów napowietrznych. Jak

e olbrzymim musiałby by

ten ptak,

eby

my u stóp Great-Eyry słysze

mogli ruch jego skrzydeł!… Tak, w tem

wszystkiem dziwna kryje si

tajemnica!

– Wyja

nimy j

wspólnemi siłami, panie Smith!

– Przynajmniej doło

ymy wszelkich stara

. Zaczynamy od jutra,

nieprawda

– Od jutra!

Udałem si

do hotelu dla zarz

dzenia niezb

dnych przygotowa

napisania listu do pana Warda.

Przed wieczorem zeszli

my si

raz jeszcze dla omowienia wszystkich

szczegółów jutrzejszej wyprawy.

ROZDZIAŁ III

Great-Eyry.

Nazajutrz o

wicie wyruszyli

my z Morgantonu, posuwaj

c si

lewym

brzegiem Sarawby w kierunku Pleasant-Gardenu.

Obaj nasi przewodnicy – trzydziestoletni Harry Horn i

dwudziestopi

cioletni James Bruck – silni i nieustraszeni, znali wybornie góry

Niebieskie i Cumberlandzkie, na Great-Eyry jednak dot

d wej

ść

nie

probowali.

Powozem zaprz

ęż

onym w par

bystrych koni, mieli

my dojecha

zachodniej granicy Stanu. Zapasów

ywno

ci zabrali

my niedu

o, na dwa lub

trzy dni zaledwie, nie przypuszczali

my bowiem, aby wycieczka nasza

potrwa

mogła dłu

ej. Mieli

my z sob

wołowin

peklowan

, szynk

, piecze

sarni

, kilka butelek wisky, baryłk

piwa i chleb. Wody dostarczy

nam miały

potoki górskie, zasilane cz

stym o tej porze roku deszczem.

Mer Morgantonu, jako my

liwy zawołany zabrał z sob

fuzy

i psa,

zwanego Nisko. Nisko biegł obok powozu, tropi

c po drodze zwierzyn

i miał

pozosta

w fermie Wildon a

do chwili naszego powrotu z Great-Eyry.

Niebo było jasne, powietrze chłodne, koniec kwietnia bowiem bywa w

klimacie ameryka

skim dosy

ostry.

Wiatr zmienny, wiej

cy od Atlantyku, od czasu do czasu sprowadzał małe

chmurki, które szybko posuwały si

dalej ku zachodowi.

Pierwszego dnia podró

y przybyli

my do Pleasant-Gardenu i

przenocowali

my u mera, który był osobistym przyjacielem pana Smitha.

Przygl

dałem si

z ciekawo

okolicy; kr

ta dro

yna prowadziła

brzegiem pól uprawnych, bagien zielonych i lasów cyprysowych. Wspaniale
wygl

dały cyprysy proste i wysmukłe, jakby lekko nabrzmiałe u podstawy; w

dolnej cz

ęś

ci pnie naje

one były małemi sto

kami, z których mieszka

przyrz

dzaj ule. Lekki powiew wiatru szumiał w

ród blado-zielonych listków,

kołysał długie, szare włókna, tak zwane „brody hiszpa

skie”, które z dolnych

gał

zi zwieszały si

na ziemi

Lasy te wrzały

yciem. Z drogi umykały spłoszone myszy, chomiki,

jaskrawo upierzone i ogłuszaj

co gadatliwe papugi, dydelfy, unosz

ce swe

małe w workach podbrzusznych; niezliczone chmary ptaków fruwały w

ród

bananów, latanii i drzew pomara

czowych, których młode p

dy przy

pierwszym powiewie wiosny zaczynały ju

rozp

; przechodzie

trudno

by si

przedarł przez g

stw

rododendronów.

Wieczorem przybyli

my do Pleasant-Garden, gdzie przyj

ł nas bardzo

uprzejmie mer miasteczka, osobisty przyjaciel p. Smitha. Podczas kolacyi
panował nastrój bardzo wesoły; rozmowa obracała si

przewa

nie dokoła

tajemniczych zjawisk ostatniej doby i usposobienia ludno

ci.

– Czy w ostatnich czasach nie powtórzyły si

adne niepokoj

ce odgłosy i

wiatła? – zapytałem gospodarza domu.

– Nie zauwa

yli

my nic podejrzanego – odparł. Je

eli legion szatanów

zabawiał si

w tych skałach, to widocznie przeniósł si

gdzieindziej!

– Ba, lecz mam nadziej

e te duchy piekieł pozostawiły po sobie jakie

lady, które odnajdziemy niew

tpliwie. Od tego tu jestem!

Nazajutrz, tj. 29-go raniutko wyruszyli

my w dalsz

drog

. Konie

pop

dzane przez wo

nic

, mkn

ły szybko. Otaczaj

cy krajobraz z mał

odmian

przypominał widoki wczorajsze. Tylko bagna spotykały si

coraz

rzadziej, w miar

bowiem jak zbli

ali

my si

do gór, grunt si

podnosił.

Gdzieniegdzie, w cieniu olbrzymich buków, kryły si

wioski i fermy. Ze

skalistych

cian w

wozów i ze zboczów gór spływały liczne potoki, zasilaj

Sarawb

Flora i fauna była ta sama, co i wczoraj. Zwierzyny mnóstwo.

– Tak

bym miał ochot

wzi

ąć

strzelb

i gwizdn

ąć

na Niska – odezwał si

pan Smith. Po raz pierwszy w

yciu chyba bezkarnie przelatuj

dokoła mnie

kuropatwy i snuj

zaj

ce!… Lecz dzisiaj mamy co innego na głowie:

polowanie na tajemnic

Jechali

my dalej niesko

czenie dług

równin

: tu i owdzie urozmaicały j

py latanii i cyprysów. Na skraju horyzontu dostrzegli

my jakby małe

lepianki, kapry

nie budowane i g

sto skupione, w

ród nich mrowiły si

całe

tłumy gryzoniów. Były to wiewiórki z gatunku, zwanego w Ameryce „psami
ł

kowemi”. Z wygl

du nie były wprawdzie podobne do psów, lecz otrzymały t

nazw

z powodu dziwnie wrzaskliwego głosu, przypominaj

cego szczekanie.

Kłusem przeje

ali

my mimo ich siedzib, a jednak trzeba było zatyka

sobie

uszy.

Podobne osady zwierz

ce nie s

w Stanach Zjednoczonych rzadko

dzy innemi przyrodnicy wymieniaj

Dog-Ville, które liczy przeszło milion

takich mieszka

ców.

Wewiórki te s

zupełnie nieszkodliwe, lecz wycie ich jest niezno

ne,

wprost ogłuszaj

ce.

ywi

przewa

nie traw

i korzeniami. Najulubie

szy

ich przysmak stanowi szara

cza.

Po południu ła

cuch gór Niebieskich, oddalonych o sze

ść

mil zaledwie,

zarysował si

wyra

nie na tle pogodnego nieba, po którem si

przesuwały

małe chmurki. Góry pokryte u podnó

a g

stym iglastym lasem, naje

one

ostremi skalistemi wierzchołkami, miały wygl

d dziwaczny. Górował nad niemi

olbrzymi Black-Dowe, o

wietlony promieniami wiosennego sło

ca.

– Czy byłe

pan na tym wspaniałym szczycie? zapytałem pana Smitha.

– Nie – odparł. Wej

cie jest podobno bardzo trudne, zreszt

tury

zapewniaj

e nawet z najwy

szego punktu Black-Dowe’a nie wida

wcale,

co si

dzieje na Great-Eyry.

– To prawda! wtr

cił tu Harry Horn. Mog

to potwierdzi

na podstawie

własnego do

wiadczenia.

– Mo

e mgły przeszkadzały – zauwa

yłem.

– Przeciwnie, pogoda była wspaniała, lecz skaliste kraw

dzie zasłaniały

widok.

Dzisiaj ponad Great-Eyry nie dostrzegali

my ani dymu, ani płomieni.

Nazajutrz wstali

my o

wicie. Wysoko

ść

Great-Eyry dochodzi tysi

miuset stóp, równa si

c przeci

tnej wysoko

ci Alleganów.

Przypuszczali

my zatem,

e w kilka godzin dosi

gniemy szczytu, oczywi

cie,

o ile nie natrafimy na trudno

ci nieoczekiwane, przepa

ci nie do przebycia i

przeszkody, zmuszaj

ce nas do zmiany kierunku drogi. Przewo

nicy nie

mogli nam udzieli

adnych wskazówek. Najwi

cej niepokoiło mnie utarte

mniemanie o niedost

pno

ci Great-Eyry. Rachowali

my jednak,

e olbrzymi

głaz, który si

oberwał podczas zjawisk tajemniczych, zrobił wyłom w zwartym

pier

cieniu skał i odsłonił wej

cie na wierzchołek.

– Czy starczy nam zapasów

ywno

ci? – zapytałem pana Smitha –

wycieczka mo

e si

przedłu

– O to niech pan b

dzie zupełnie spokojny, zabieram z sob

strzelb

, a w

lasach tych zwierzyny nie brakuje. Mam te

krzesiwo… rozpalemy wi

ogie

… oczywi

cie, o ile go nie znajdziemy na Great-Eyry.

– O ile go nie znajdziemy?

– Dlaczegó

my go znale

źć

nie mieli? któ

zar

czy,

e ognisko

wspaniałych płomieni, które tak przera

ały naszych poczciwych wie

niaków

wygasło zupełnie. Mo

e w tych popiołach tli si

jeszcze jaka

iskierka?… A

eli tam istnieje krater?… Jaki

to marny byłby wulkan, przy którymby si

nie dało upiec jaj lub kartofli!… Wreszcie zobaczymy!…

Co do mnie nie miałem wyrobionego przekonania o tem, co znale

źć

emy na wierzchołku Great-Eyry. Spełniałem polecenie wy

szej władzy.

Ciekawo

ść

jednak nurtowała moj

dusz

. Pragn

łem gor

co, a

eby si

okazało, i

Great-Eyry jest

ródłem zjawisk niezwykłych, których tajemnic

mógłbym odsłoni

, zdobywaj

c przy tem słuszn

sław

Przewodnicy poszli naprzód. Ja i pan Smith posuwali

my si

za nimi

wolno i ostro

nie.

Na los szcz

ęś

cia Harry Horn skierował si

do w

wozu. Kr

cie

yna

prowadziła zboczem stromych skał, g

sto zaro

tych iglastemi krzewami o

listowiu czarniawym, szerokiemi paprociami i dzikiemi porzeczkami, przez
które trudno si

było przedziera

Całe chmary ptactwa zaludniały ten g

szcz le

ny. Najhała

liwiej krzyczały

papugi, ostrym głosem rozdzieraj

c powietrze. Zaledwie mo

na było

dosłysze

skrzeczenie wiewiórek, chocia

setki ich przemykały si

ród

krzewów.

rodkiem w

wozu wił si

fantastycznie potok, który wzbierał w

porze deszczów i burz, tworz

c liczne kaskady.

Po upływie pół godziny w

wóz stał si

tak trudny do przebycia,

e trzeba

było nieustannie zbacza

cie

ki. Cz

sto noga nie znajdowała

dostatecznego punktu oparcia. Musieli

my si

czepia

kami traw i czołga

na kolanach.

– Do licha! – zawołał pan Smith, oddychaj

c z trudem – nie dziwi

bynajmniej,

e tury

ci omijaj

Great-Eyry.

– Myby

my te

tam nie poszli, gdyby nie powody specyalne –

zauwa

yłem.

– Byłem nieraz na Black-Dowe, – wtr

cił Harry Horn, lecz nigdzie nie

napotkałem takich trudno

ci.

– Byleby si

te trudno

ci nie zamieniły na przeszkody, uniemo

liwiaj

wypraw

! – zako

czył rozmow

James Bruck.

Przedewszystkiem nale

ało rozstrzygn

ąć

kwesty

, czy mamy si

zwróci

na lewo, czy te

na prawo. I tu i tam wznosiły si

ste lasy i krzewy. Wi

trzeba było i

ść

lepo, maj

c jedn

tylko wskazówk

a mianowicie,

e w

górach Niebieskich zbocza wschodnie s

prawie niedost

pne.

Postanowili

my zatem zda

instynkt naszych przewodników,

przedewszystkiem za

Jamesa Brucka, który nie ust

pował małpom co do

czno

ci, a kozicom co do zwinno

ci i szybko

ci.

Spodziewałem si

e mu dorównam, od dzieci

stwa bowiem byłem

zaprawiony do

wicze

fizycznych i gimnastykowałem si

stale.

Miałem jednak pewne w

tpliwo

ci co do pana Smitha. Mer Morgantonu,

starszy ode mnie, wy

szego wzrostu i wi

kszej tuszy był nierównie słabszy i

krok miał mniej pewny. Sapał jak foka i widocznem było,

e pod

ąż

a za nami z

najwi

kszym wysiłkiem.

Prawie na pocz

tku drogi zrozumieli

my,

e wej

cie na Great-Eyry

zabierze nam wi

cej czasu, ni

przypuszczali

my wczoraj. Około godziny

dziesi

tej, po wielokrotnych próbach znalezienia

cie

ki dost

pnej, po

licznych zboczeniach i cofaniach si

dotarli

my wreszcie do skraju lasu.

Oczom naszym ukazały si

pierwsze turnie Great-Eyry. Przewodnicy si

zatrzymali.

– Nareszcie! – westchn

ł pan Smith, opieraj

c si

o pie

latanii. – Nale

nam si

posiłek i troch

wypoczynku!

– Co najmniej godzin

! – zawołałem.

– Tak, tak… dot

d pracowały nasze płuca i nogi, teraz kolej na

oł

dek!

Nie było dwu zda

w tym wzgl

dzie. Strudzone siły domagały si

pokrzepienia. Obna

ona stroma

ciana Great-Eyry, na której nie wida

było

ani

ladu

cie

ki, obudzała w nas pewien niepokój. Harry Horn potrz

głow

z pow

tpiewaniem:

– Mo

e by

całkiem niemo

liw

– odparł James Bruck.

Uwaga jego rozgniewała mnie mocno. Jakto? Wi

c mogliby

my nie

dotrze

wcale do szczytu Great-Eyry? Byłoby to przecie

najzupełniejsze

niepowodzenie mej misyi. Z jak

ąż

min

stan

łbym wtedy przed panem

Wardem, nie mówi

c ju

nic o ciekawo

ci niezaspokojonej!

Otworzyli

my torby podró

ne, posilili

my si

zimnem mi

sem i chlebem.

Pili

my bardzo umiarkowanie. Wypoczynek nasz trwał najwy

ej pół godziny.

Poczem pan Smith podniósł si

pierwszy, nakłaniaj

c nas do po

piechu.

James Bruck poszedł naprzód, posuwali

my si

za nim wolno i ostro

nie.

Przewodnicy nie ukrywali bynajmniej swego zakłopotania. Harry Horn
postanowił wyprzedzi

nas i rozejrze

ród miejscowo

ci. Wrócił po

upływie minut dwudziestu. Za jego rad

obrali

my kierunek północno-

zachodni. Z tej to strony, w odległo

ci trzech czy czterech mil, wznosił si

dumnie Black-Dowe. Wiedzieli

my jednak,

e stamt

d nawet przy pomocy

najsilniejszej lunety, nie zobaczymy, co si

dzieje na Great-Eyry.

Wspinali

my si

pod gór

z wielkim trudem, w

grani

, na której tu i

owdzie sterczały drobne krzaczki lub k

pki traw. Uszli

mynajwy

ej dwie

cie

krokow, kiedy James Bruck zatrzymał si

nagle, wskazuj

c ze zdziwieniem na

gł

bok

kolein

, przerzynaj

grunt. Nieco dalej dostrzegli

my powyrywane

korzenie, połamane gał

zie, na proch zmia

one skały. Rzekłby

obsun

ła

w tym miejscu jaka

olbrzymia lawina.

– T

dy, prawdopodobnie, staczał si

głaz, który si

oberwał z Great-Eyry

– zauwa

ył James Bruck.

– Nie ulega w

tpliwo

ci – odparł pan Smith. – S

e zrobimy

najlepiej, posuwaj

c si

naprzód temi

ladami.

Miał słuszno

ść

zupełn

. Nogi nasze st

pały pewniej, zatrzymuj

c si

nieco na zagł

bieniach powyszarpywanych przez obsuwaj

skał

Poszli

my teraz w kierunku prawie prostopadłym.

O pół do dwunastej dotarli

my do skraju stromej płaszczyzny. Droga

urywała si

nagle. Przed nami o sto kroków zaledwie, lecz o sto kroków w

gór

, sterczały skaliste

ciany, zamykaj

ce tajemniczy wierzchołek.

Przybierały one fantastyczne kształty igieł, słupów, maczug, potworów. Jedna
ze skał przypominała sylwetk

orła z rozpostartemi skrzydłami. Stanowczo od

wschodu wej

cie było niemo

liwe.

– Odpocznijmy chwil

! – zaproponował pan Smith – a potem sprobujmy

obej

ść

szczyt dokoła.

– Głaz mógł si

oberwa

tylko z tej strony – zauwa

ył Harry Horn. –

Czemu

c nie widzimy

adnego wyłomu w skałach otaczaj

cych

wierzchołek?…

Po dziesi

ciu minutach wypoczynku postanowili

my i

ść

dalej. Grunt był

lizgi. Posuwali

my si

c bardzo wolno u samej podstawy skał, wysokich

na pi

ęć

dziesi

t stóp, rozszerzaj

cych si

u góry i nieco wygi

tych poni

ej na

podobie

stwo koszyka. Gdyby

my wi

c nawet mieli drabiny i klamry, wej

cie

na szczyt był niemo

liwo

absolutn

. Great-Eyry nabierał w mych oczach

zabarwienia czarodziejskiego. Nie zdziwiłbym si

bynajmniej, gdyby mi kto

powiedział,

e zamieszkuj

tu smoki, chimery i inne potwory mitologiczne.

Obchodzili

my dokoła muru skalistego, który si

zarysowywał tak

prawidłowo, jak gdyby był dziełem r

ki ludzkiej. Nigdzie

adnego wyłomu,

adnej szczeliny, przez któr

by si

na przesun

ąć

lub zajrze

wewn

trz.

Po upływie półtorej godziny wrócili

my do miejsca, sk

d rozpocz

nasz

drówk

obwodow

Nie mogłem ukry

swego niezadowolenia. Pan Smith zirytowany był

niemniej ode mnie.

– Do kro

set dyabłów! – zawołał. – Wi

c nie dowiemy si

nigdy, jak

tajemnic

kryje w swem łonie przekl

ty Great-Eyry!

– Wulkan lub nie, mniejsza o to! – wtr

ciłem, – dosy

e w chwili obecnej

nie daje powodu do

adnych obaw. Nie dostrzegli

my nigdzie dymu ani

płomieni, nie słyszeli

my huku podziemnego, nie uczuwali

adnego

wstrz

ąś

nienia.

Istotnie na Great-Eyry panowała zupełna cisza i pustka, jak zwykle na tak

znacznej wysoko

ci. Nie widzieli

adnych

ladów

ycia. Tylko kilka

ptaków drapie

nych kr

ąż

yło ponad szczytem.

Była ju

godzina trzecia, kiedy pan Smith odezwał si

tonem zirytowanym.

– Nawet, gdyby

my zostali tutaj do wieczora, nie dowiemy si

niczego

cej. Wracajmy zatem, je

eli chcemy w Pleasant-Garden stan

ąć

przed

noc

Milczałem, nie ruszaj

c si

z miejsca. W ko

cu jednak musiałem si

zdoby

na rezygnacy

i pój

ść

za towarzyszami podró

y. Bóg jeden wie, ile

mnie to kosztowało!

Powrót był du

o łatwiejszy i mniej m

cy. Przed pi

jeszcze

przybyli

my do fermy Wildon, gdzie czekano nas z obiadem.

O pół do dziesi

tej za

powóz nasz zatrzymał si

przed domem mera w

Pleasant-Garden, według programu mieli

my tutaj przenocowa

. Długo nie

mogłem zan

ąć

, rozmy

laj

c nad tem; czy nie nale

ałoby przedzi

wzi

ąć

nazajutrz nowej wyprawy. Czy

jednak miałaby ona jakiekolwiek widoki

powodzenia?… Stanowczo rozs

dniej było wróci

do Waszyngtonu i zapyta

o decyzy

pana Warda.

Nazajutrz wieczorem przybyli

my do Morgantonu; opłaciłem

przewodników, po

egnałem pana Smitha i po

piesznym poci

gem udałem

do Raleigh.

ROZDZIAŁ IV

Konkurs klubu automobilistów.

Ze dwa tygodnie po moim powrocie do Waszyngtonu ciekawo

ść

ogółu

obudził fakt inny, równie tajemniczy i niezwykły, jak zjawiska na Great-Eyry,
fakt, który si

powtórzył w kilku miejscowo

ciach Pensylwanii. W połowie

maja dzienniki rozpisywały si

o nim szeroko.

Od niejakiego

czasu w pobli

u Filadelfii, kr

ąż

ył dziwny wehikuł, który si

tak szybko przenosił z miejsca na miejsce,

e nikt nic pewnego powiedzie

nie mógł o jego rozmiarach, rodzaju i kształcie. Jedno nie ulegało w

tpliwo

ci,

e był to samochód. Lecz jaki motor go poruszał?

W owej epoce najdoskonalsze automobile, niezale

nie od tego, czy

wprawiała je w ruch para wodna, nafta lub elektryczno

ść

, przebiegały sto

trzydzie

ci kilometrów na godzin

, t. j. około półtorej mili na minut

, czyli

mniej wi

cej tyle, ile poci

gi po

pieszne na najlepiej urz

dzonych liniach

kolejowych Europy i Ameryki.

Szybko

ść

tego nowego samochodu była stanowczo dwa razy

ksza.

Oczywi

cie,

e stanowił niebezpiecze

stwo powa

ne dla jezdnych i

pieszych. Przyrz

d tak niezwykły, poruszaj

cy si

z bystro

niesłychan

zjawiał si

nagle niby piorun, poprzedzony hałasem straszliwym i kł

bami

kurzu; przerzynał powietrze z tak

gwałtowno

e si

łamały gał

zie

drzew, przera

one trzody rozbiegały si

z pastwisk, spłoszone ptactwo

rozlatywało si

na wszystkie strony, a nieszcz

ęś

liwi przejezdni znajdywali si

w mgnieniu oka w przydro

nych rowach.

Dzienniki podnosiły jeszcze jeden szczegół zdumiewaj

cy: oto koła

dziwnego przyrz

du nie wrzynały si

w szos

, nie tworzyły kolei, zaledwie

pozostawiały jaki

lad lekki, niewyra

ny, niby mu

cie.

– Widocznie szybko

ść

tak nadzwyczajna znosi ci

ęż

ar– pisał New-York

Herold.

Z rozmaitych miejscowo

ci Pensylwanii dochodziły protesty, głosy

oburzenia. Czy

na pozwoli

, aby po drogach Ameryki bezkarnie

kursował wehikuł, który innym powozom oraz pieszym grozi zmia

eniem?

W jaki sposób jednak zaradzi

złemu? Nie wiedziano do kogo tajemniczy

samochód nale

y, ani dok

d d

ąż

y, ani sk

d przybywa. Dostrzegano go przez

jedn

sekund

zaledwie, kiedy z szybko

zawrotn

niby pocisk armatni

przerzynał powietrze. O motorze, poruszaj

cym ten dziwny przyrz

d, równie

nie miano najl

ejszego poj

cia, poniewa

jednak nie pozostawiał on

adnych

ladów dymu, pary, nafty lub jakiegokolwiek oleju skalnego, wnioskowano i

porusza go siła elektryczno

ci; przypuszczano nawet,

e akumulatory nowego

systemu gromadziły jaki

d niewyczerpany.

Podniecona wyobra

nia chwytała si

hypotez

najnieprawdopodobniejszych, byle tylko znale

źć

odpowied

na niepokoj

ogół pytanie: do kogo nale

y ten wóz tajemniczy?

Gubiono si

w domysłach. Niektórzy przypuszczali,

e kieruje nim jaka

siła tajemnicza, jakie

widmo z innego

wiata, palacz „z piekła rodem”, potwór

mitologiczny, a nawet dyabeł we własnej osobie, Belzebub, Astaroth, hardo
wyzywaj

cy ludzko

ść

, zbrojny w nieograniczon

niewidzialn

pot

szata

Lecz nawet sam szatan nie miał prawa rozbija

z tak

szybko

drogach Stanów Zjednoczonych bez zezwolenia zwierzchno

ci, bez numeru,

wbrew obowi

zuj

cym przepisom. Zreszt

aden zarz

d miejski podobnego

zezwolenia by nie udzielił. Nale

ało zatem obmy

rodki celem

powstrzymania zapału tajemniczego automobilisty.

Tymczasem rozniosła si

wie

ść

e nietylko Pensylwania słu

y za

welodrom dla tak niezwykłych popisów sportowych. Raporty policyjne
donosiły,

e tajemniczy wehikuł ukazał si

w Kentucky, w Ohio, w Missooui, w

Tennessee, nawet w Illinois i to w pobli

u Chicago!

Ostrze

c ze strony policyi nie brakło. Władze miejskie zaj

ły si

obmy

leniem

rodków zapobiegaj

cych niebezpiecze

stwu. Powstrzyma

samochód, p

cy z tak

szybko

było niepodobie

stwem. Nale

ało wi

chyba ustawi

na drodze przeszkody, o które mógłby si

rozbi

– Czy nie zdoła jednak tych przeszkód usun

ąć

? – odpowiadali wi

cej

nieufni.

– Albo przez nie przeskoczy

! – dodawali inni.

– Je

eli to dyabeł, ma przecie

skrzydła i potrafi si

unie

ść

w powietrzu.

– Ba! gdyby miał skrzydła – mówili jeszcze inni – czy

by nie wolał

szybowa

w przestworzach zamiast p

dzi

po ziemi?!

W ko

cu maja wszystkie wie

ci niepokoj

ce ucichły. Tajemniczy

samochód nie ukazywał si

i przestano si

nim zajmowa

W tym czasie klub automobilistów w Wiskonsinie postanowił urz

dzi

cigi. Do tego celu nadawała si

mienicie długa a prosta jak wystrzelił,

szosa wiod

ca od Prairie-du-Chien, t. j. od zachodniej granicy Stanu a

Milwaukee, portu nad Michiganem.

W konkursie miały wzi

ąć

udział wszystkie najwi

cej znane firmy

ameryka

skie i europejskie. Najrozmaitsze systemy motorów miały prawo

ubiega

o nagrody, z których najmniejsza wynosiła 50000 dolarów. W

Prairie-du-Chien stan

ło wi

c czterdzie

ci najrozmaitszych samochodów,

poruszanych za pomoc

pary, nafty, alkoholu i elektryczno

ci. Bior

c pod

uwag

maximum szybko

ci, to znaczy od 130 – 140 kilometrów na godzin

obliczono,

e wy

cig ten mi

dzynarodowy trwa

e najwy

ej trzy godziny.

Przestrze

bowiem, któr

nale

ało przeby

, wynosiła dwie

cie mil. Dla

unikni

cia mo

liwego niebezpiecze

stwa władze Wiskonsinu wzbroniły

osobom prywatnym wszelkiego ruchu w dniu 3-go maja rano na drodze,
wiod

cej od Prairie-du-Chien do Milwaukee.

Tysi

ce ciekawych, nietylko z Wiskonsinu i ze Stanów s

siednich, lecz

nawet z dalszych kra

ców Ameryki, ba! nawet z Europy, zbiegło si

na ten

cig mi

dzynarodowy.

Stosownie do zwyczaju, rozwielmo

nionego w Stanach Zjednoczonych,

stawiano liczne zakłady, kto zwyci

ęż

y na konkursie. W tym celu potworzyły

nawet osobne agencye w rodzaju totalizatora.

O godzinie ósmej zrana dano hasło do odjazdu. Samochody, wybierane

przez losowanie, miały wyrusza

jeden po drugim z przerw

dwuminutow

Po obu stronach drogi stali agenci policyjni, utrzymuj

cy porz

dek i liczni

widzowie. Najwi

cej ciekawych zebrało si

w Madisonie, stolicy Wisconsinu i

w Milwaukee.

Upłyn

ło półtorej godziny. W Prairie-du-Chien pozostał jeden tylko

automobil. Dzi

ki telefonom, co pi

ęć

minut otrzymywano nowe wiadomo

ci, w

jakim porz

dku p

samochody. Naprzód wysun

ł si

przyrz

d firmy

Renault Synów; tu

za nim p

dził Harward-Watson i Dion-Bouton. Zdarzyło

kilka wypadków, motory

le funkcyonowały, niektóre samochody ustały

w drodze, przypuszczano,

e zaledwie dwana

cie dojdzie do Milwaukee. Na

szcz

ęś

cie ludzi ci

ęż

ko rannych nie było. Zreszt

w Ameryce nawet

mier

nie

wywiera wielkiego wra

enia.

Łatwo zrozumie

e ciekawo

ść

i roznami

tnienie tłumów wzrastało w

miar

zbli

ania si

do Milwaukee.

Na zachodniem wybrze

u Michiganu wznosił si

wysoki słup, przystrojony

we flagi mi

dzynarodowe. Był to cel wy

cigów.

po dziesi

tej godzinie stało si

widocznem,

e o główn

nagrod

–

dwadzie

cia tysi

cy dolarów – ubiega

e tylko pi

ęć

samochodów: dwa

ameryka

skie, dwa francuskie i jeden angielski. Łatwo mo

na sobie

wyobrazi

, jak gor

czkowo stawiano ostatnie zakłady. W gr

wchodziła tu

miło

ść

własna narodowa. Stawki podwajano co chwil

. Zdawała si

przeciwnicy gotowi s

skoczy

sobie do oczu.

–Stawiam za Harward-Watsonem!

– A ja za Dion-Bouton'em.

– A ja za Bra

mi Renault.

O pół do dziesi

tej, mniej wi

cej w odległo

ci dwu mil od Pleasant-

Garden, rozległ si

straszliwy hałas, jak gdyby bieg kół powozu, p

cego z

szybko

nadzwyczajn

: towarzyszył mu przeci

gły gwizd maszyny.

Ciekawi zaledwie zd

ąż

yli usun

ąć

z drogi. Jaki

obłok przemkn

szybko niby tr

ba powietrzna i znikn

ł, zostawiaj

c po sobie długi tuman

białego kurzu. Szybko

ść

tego samochodu mo

na było oblicza

na 240

kilometrów na godzin

Widocznem było,

e w przeci

gu godziny wyprzedzi wszystkie pi

ęć

automobilów i pierwszy stanie u celu.

Ze wszystkich stron podniosły si

gło

ne okrzyki.

– To chyba maszyna piekielna, o której przed kilku tygodniami

wspominały dzienniki!

– Ta sama, która przebiegła Illinois, Ohio, Michigan i której policya nie

zdołała zatrzyma

– S

dzili

my,

e ju

znikła z widowni na zawsze!

– To chyba wóz dyabelski, ogrzewany ogniem piekielnym, prowadzony

przez szatana.

Jaka

istota ludzka kierowa

mogła takim przyrz

dem niezwykłym z tak

zadziwiaj

szybko

Gdy pierwsze zdumienie min

ło, przezorniejsi po

pieszyli zatelefonowa

do wszystkich stacyi, ostrzegaj

cigaj

ce si

samochody o gro

żą

cem

niebezpiecze

stwie.

Oczywi

cie musiano zaprzesta

walki o nagrod

, wyznaczon

przez klub.

Zadziwiaj

cy wehikuł wymin

ł inne automobile z tak

szybko

e nikt si

przypatrze

nie mógł jego kształtowi, i rozmiarom; opowiadano tylko pó

niej,

e przypominał nieco wrzeciono, długie na dziesi

ęć

metrów. Nie pozostawił za

sob

ani

ladu dymu, pary lub jakiej

woni.

Konduktora nie widziano wcale. Najwi

ksze wzburzenie panowało w

Milwaukee. Kto

zaproponował ustawienie przeszkody, o któr

by si

ten

przyrz

d niezwykły rozbił na drobne cz

steczki. Czy starczy na to czasu.

Tajemniczy wehikuł mógł si

ukaza

lada chwila. Zreszt

i tak zmuszony

dzie powstrzyma

swój bieg szalony: droga przecie

czyła si

nad

brzegiem Michiganu.

Podobnie jak w Prairie-du-Chien, tworzono najdziwaczniejsze

przypuszczenia co do istoty przyrz

du i zagadkowego palacza, których

oczekiwano z niecierpliwo

gor

czkow

Troch

przed jedenast

usłyszano jaki

huk, jakby turkot odległy i ujrzano

limakowate kł

by dymu. Ostry gwizd raz po raz przerzynał powietrze,

nakazuj

c usuni

cie si

z drogi przed nieznanym potworem, który biegu nie

zwalniał. A jednak jezioro było ju

tylko o pół mili… Czy

by mechanik nie stał

na wysoko

ci swego zadania?…

Z szybko

błyskawicy wehikuł wpadł do Milwaukee, przebiegł miasto i

znikł bez

ladu… Czy

by go pochłon

ły fale Michiganu?…

ROZDZIAŁ V

W zatoce Bosto

skiej.

Kiedy po niefortunnej wyprawie na Great-Eyry wróciłem do Waszyngtonu,

pana Warda nie było w mie

cie. Wyjechał na kilka tygodni z powodu

interesów rodzinnych. Niew

tpliwie jednak wiedział o mojem niepowodzeniu,

dzienniki bowiem Karoliny Północnej natychmiast podały sprawozdanie
szczegółowe z naszej wycieczki.

Znajdowałem si

w stanie niezwykłego rozdra

nienia, do jakiego

doprowadziła mnie upokorzona ambicya i niezaspokojona ciekawo

ść

Nie chciałem si

wyrzec nadziei,

e przyszło

ść

przyniesie mi rozwi

zanie

tak niepokoj

cej zagadki. Musz

posi

ąść

tajemnic

Great-Eyry, chocia

bym

dziesi

ęć

, dwadzie

cia razy miał rozpoczyna

próby!…

Najrozmaitsze pomysły przychodziły mi do głowy. Wzniesienie

rusztowania a

do wierzchołka skalistego zr

bu… przebicie boków przez

niedost

pne głazy… wszystko to było rzecz

zupełnie mo

liw

… Nasi

ynierowie codziennie podejmuj

zada

trudniejszych… Czy

jednak w

tym wypadku opłaciłyby si

wydatki, któreby mogły by

obliczone na tysi

dolarów?… Za t

cen

na było uzyska

tylko zaspokojenie ciekawo

publicznej… gdyby bowiem nawet okazało si

e Great-Eyry jest wulkanem,

jaka

siła powstrzymałaby jego wybuch i usun

ła gro

żą

ce niebezpiecze

stwo.

Nie marzyłem nawet o przedsi

wzi

ciu robót na rachunek osobisty… Na

zbytek podobny mógłby sobie pozwoli

chyba jaki

Astor, Vanderbilt lub

Pierrepont-Morgan! Lecz im to nie w głowie! Gdyby chodziło o miny złota
daliby si

e nakłoni

, lecz teraz!…

15-go czerwca rano pan Ward wezwał mnie do siebie i przyj

ł bardzo

łaskawie.

– Jak si

pan miewa, biedny panie Strock? Có

, nie udało si

panu?

– Niestety, wyprawa moja była równie bezowocn

, jak gdybym si

był

pokusił o zbadanie powierzchni ksi

ęż

yca. – Wi

c mo

e te dziwne zjawiska, o

których tyle mówiono i pisano, s

tylko wytworem rozbujałej wyobra

Karoli

czyków!

– Stanowczo nie! Mer Morgantonu i mer Pleasant-Gardenu potwierdzili

wiarogodno

ść

tych zjawisk. S

e poniewa

przeszkody, które nas

powstrzymały, były natury czysto materyalnej, dałyby si

usun

ąć

przy pomocy

pieni

dzy…

– Zapewne. Lecz w obecnym czasie nic nas nie nagli. Na Great-Eyry

panuje spokój zupełny. Czekajmy! mo

e przyszło

ść

odsłoni nam t

tajemnic

Rozmowa nasza skierowała si

na temat ostatnich wypadków zaszłych w

Wisconsinie. Byłem zdumiony,

e władze miejskie dot

d nie zdołały zebra

adnych bli

szych szczegółów o tajemniczym wehikule, który od niejakiego

czasu kr

ąż

ył po wszystkich wi

kszych drogach zagra

c bezpiecze

stwu

publicznemu, a podczas ostatnich wy

cigów zdystansował wszystkie

samochody. Ukazywał si

i znikał z szybko

błyskawicy; daremnie

ledzili

go liczni agenci. W Milwaukee przepadł bez

ladu i odt

d nic o nim nie

słyszano. Obaj z panem Wardem uwa

ali

my zdarzenie to za mocno i

niezwykle sensacyjne.

– A teraz poka

żę

panu co

, co w równym stopniu zadziwi pana – odezwał

pan Ward.

Podał mi raport policyi Bosto

skiej i zasiadł do pisania jakiego

listu.

Wzi

łem raport skwapliwie i zacz

łem przegl

go z niezwykłem

zaj

ciem.

Od kilku dni na przestrzeni morskiej mi

dzy wybrze

em Nowej Anglii z

jednej, a wybrze

ami stanów Maine, Connecticut i Massachusetts z drugiej

strony – ukazywało si

zjawisko niesłychane. Jaka

masa niewyra

na,

ruchoma, kształtu wrzeciona, barwy zielonkawej,

lizgała si

lekko i zwinnie

po powierzchni wody; znikała nagle w gł

binach, a potem ukazywała si

znowu. Z tak

szybko

przenosiła si

z miejsca na miejsce,

adne

lunety ruchów jej wy

ledzi

nie mogły.

Z Bostonu, Portsmonthu i Portlandu wysyłano kilkakrotnie łodzie i szalupy

z poleceniem zbli

enia si

i obserwowania tajemniczej bryły. Wszelkie

ciganie okazywało si

daremnem, zjawisko bowiem znikało pod wod

Naturalnie na temat ten powstawało rozmaite domysły, jedne

niedorzeczniejsze od drugich.

Marynarze i rybacy przypuszczali,

e jest to jakie

zwierz

ce z

gatunku wielorybów. Wiadomo powszechnie,

e zwierz

ta te w pewnych

regularnych odst

pach czasu zanurzaj

w wod

i potem wypływaj

znowu

na powierzchni

, wyrzucaj

c przez nozdrza jakby słupy wody pomieszanej z

powietrzem. Nikt jednak nie spostrzegł ani razu,

eby ta istota nieznana –

eli to była istota

ywa – zachowywała si

w podobny sposób, nikt te

nigdy

nie słyszał jej oddechu.

e wi

c był to jaki

potwór morski, zamieszkuj

cy gł

bie oceanu, w

rodzaju tych, o których wspominaj

dawne legendy?… Co

w rodzaju

lewiatana albo w

ęż

a morskiego?…

W ka

dym razie od czasu pojawienia si

tego niezwykłego zjawiska łódki

rybackie i szalupy kierowane ostro

, nie wypływały na pełne morze;

skoro tylko zauwa

yły „tajemnicze zwierz

” zawracały do portu.

Statki za

aglowe i parowce nietylko nie unikały potworu, lecz nawet

probowały go

ciga

; zawsze jednak znikał im z oczu.

Przerwałem czytanie, zwracaj

c si

do pana Warda:

– Nie rozumiem zaniepokojenia ludno

ci: zwierz

to nie jest

niebezpieczne… nie napada na małe statki… ucieka przed wielkimi… s

e pierwej czy pó

niej zobaczymy je w muzeum Waszyngto

skiem…

– Tak… je

eli mamy do czynienia z potworem morskim…

– Có

by to mogło by

innego?

– Czytaj pan dalej!… – przerwał pan Ward.

Z drugiej cz

ęś

ci raportu dowiedziałem si

e w zapatrywaniach na

„sensacyjne zjawisko” zaszła zmiana stanowcza. Zacz

to przypuszcza

nie jest to zwierz

nieznane, lecz udoskonalony przyrz

d do pływania. Mo

wynalazca przed sprzedaniem swego pomysłu chce zaciekawi

publiczno

ść

a nawet obudzi

przera

enie w ludno

ci nadmorskiej. Udało mu si

to w

zupełno

ci.

W ostatnich czasach dokonał si

post

p olbrzymi w

egludze parowej.

Przebywano Atlantyk w przeci

gu dni pi

ciu. Marynark

wojenn

posuni

równie

do wielkiej doskonało

ci. Tym razem szło jednak o jaki

statek

zupełnie nowego systemu, nie maj

cy ani

agli, ani komina. Jaka

c siła

poruszała motor, który musiał by

pot

ęż

ny?… O kształcie statku nikt nie miał

poj

cia.

Zamy

liłem si

gł

boko.

– Có

o tem s

dzisz, panie Strock? – odezwał si

szef.

– Zdaje mi si

e motor tego statku jest równie pot

ęż

ny i nieznany, jak

motor owego zagadkowego samochodu, który. tyle hałasu wywołał podczas
konkursu klubu automobilistów…

Równocze

nie przyszło mi na my

e za jak

cen

nale

y zdoby

copr

dzej tajemnic

nowego wynalazku. Ów

eglarz tajemniczy przypomniał

mi zagadkowego palacza, który prawdopodobnie wraz ze swym przyrz

dem

niezwykłym uton

ł w Michiganie. Obaj jednakowo starannie zachowywali

incognito. Pierwszy przepadł bez wie

ci. Niepokój mnie ogarn

ł o los

drugiego: ju

od dwudziestu czterech godzin nie dawał znaku

ycia!

Wszystkie dzienniki odrzuciły pierwotne przypuszczenie o ukazaniu si

nieznanego gatunku zoologicznego, twierdz

e sensacy

powszechn

wywołał nowy przyrz

d do pływania, poruszany zapomoc

motoru

elektrycznego. Nikt tylko nie odgadywał, z jakiego

ródła czerpał sw

sił

dynamiczn

Rozmowa nasza trwała dosy

długo. Wreszcie pan Ward zapytał:

– Czy nie zwróciłe

pan uwagi na dziwne podobie

stwo, zachodz

dzy automobilem a statkiem.

– Niew

tpliwie.

– Wobec tego za

e drugi pojawił si

po znikni

ciu pierwszego, czy nie

przychodzi panu na my

e jest to jeden i ten sam przyrz

d?…

ROZDZIAŁ VI

List pierwszy.

egnałem pana Warda i wróciłem do swego mieszkania przy ulicy

Long-Street. Nie miałem ani

ony ani dzieci, nikt mi wi

c w rozmy

laniach nie

przeszkadzał.

Dobro publiczne, bezpiecze

stwo na l

dzie i morzu wymagało

przeprowadzenia ankiety w sprawie tajemniczego samochodu i zagadkowych
zjawisk w zatoce Bosto

skiej…

Przypuszczałem,

e mnie wła

nie powierz

to trudne zadanie… W jaki

sposób trafi

lad tajemniczego palacza, czy te

palaczy?…

Po spo

yciu

niadania zapaliłem fajk

i zacz

łem przegl

dzienniki…

polityka zazwyczaj niewiele mnie obchodziła. Głównie poci

gała mnie zawsze

kronika wypadków.

W ostatnich czasach najskwapliwiej wyszukiwałem wiadomo

ci z Karoliny

Północnej, korespondecyi z Morgantonu lub z Pleasant Garden. Pan Eliasz
Smith obiecał mnie zawiadomi

w razie ukazania si

tajemniczych płomieni…

Lecz dot

d mnie otrzymałem od niego ani listu ani depeszy… na Great-Eyry

c wszystko było spokojnie.

Z dzienników nie dowiedziałem si

nic nowego. Znowu wi

c wróciłem do

nurtuj

cych mnie my

li.

…Czy

by samochód i statek były dziełem tego samego wynalazcy?… A

e jeden i ten sam przyrz

d daje si

zastosowa

do w

drówki na l

dzie i

morzu… Jakiego rodzaju motor wytwarza szybko

ść

tak niezwykł

, w

dwójnasób przewy

szaj

szybko

ść

najwi

ksz

, osi

gni

dotychczas?…

Jaki zwi

zek istnieje mi

dzy tajemnic

zatoki Bosto

skiej?… Pierwsza

zagra

ała tylko mieszka

com Karoliny Północnej. Druga przedstawiała

niebezpiecze

stwo powa

ne dla całych Stanów Zjednoczonych nawet dla

całej Europy, a wła

ciwie dla całego

wiata.

Nic dziwnego zatem,

e ogół z gor

czkow

niecierpliwo

oczekiwał

wie

ci o tajemniczych wypadkach i rozchwytywał dzienniki.

Nawet stara Grad, dawna słu

żą

ca mojej matki, która obecnie zajmowała

mojem gospodarstwem, była wielce zaniepokojon

I dzisiaj po obiedzie, sprz

taj

c ze stołu, zwróciła si

do mnie z

zapytaniem:

– Có

słycha

nowego?

– O czem? o samochodzie?

Skin

ła głow

w milczeniu.

– Nic!

– A o statku?

– Tak

e nic.

– Mój Bo

e! po co te

mamy policy

– Nieraz stawiałem sobie podobne pytanie.

– A zatem pewnego pi

knego poranku przekl

ty palacz mo

e si

zjawi

na ulicach Waszyngtonu i rozje

przechodniów!

– Tak

le nie b

dzie!

– Dlaczego?

– Zatrzymamy go.

– Ba, skoro to sam dyabeł, któ

go zdoła pochwyci

Co za przepyszny wynalazek ten dyabeł! – pomy

lałem – mo

na mu

przypisa

wszystkie zjawiska, których wytłomaczy

nie umiemy! Dyabeł

rozniecił po

ar na wierzchołku Great-Eyry… dyabeł zdobył pierwsz

nagrod

na wy

cigach automobilistów … Dyabeł przeje

a si

po morzu około

wybrze

y Nowej Anglii!…

li moje uparcie wracały do tego samego przedmiotu: kim był

wynalazca tajemniczy, maj

cy do swego rozporz

dzenia dwa przyrz

znakomite, które przewy

szały wszystko, o czem dot

d ludzko

ść

zamarzy

mogła?… Dlaczego si

ukrywał tak starannie?… Có

by to była za strata

niepowetowana, gdyby si

stał ofiar

jakiego

wypadku i tajemnic

uniósł

ze sob

do grobu!?… Przygody jego zaliczonoby z czasem do legend…

Dzienniki ameryka

skie i europejskie przez czas dłu

szy spraw

zajmowały si

gorliwie. Wypisywano rzeczy niestworzone. Artykuły

nast

powały po artykułach. Publiczno

ść

czytała je chciwie. Kto wie nawet, czy

Europa nie zazdro

ciła Ameryce genialnego mechanika, którego pomysł mógł

zapewni

ojczy

nie zyski nieobliczone i przewag

olbrzymi

Policya z wielk

gorliwo

poszukiwała

ladów tajemniczego palacza. Z

panem Ward prowadziłem na ten temat niesko

czenie długie rozmowy…

15-go czerwca rano stara Grad podała mi list rekomendowany.

Spojrzałem na adres, pismo było zupełnie nieznane, stempel pocztowy z
Morgantonu…

Z Morgantonu?.. Nie w

tpiłem ani na chwil

e to list od pana Eliasza

Smitha i powiedziałem o swem przypuszczeniu staruszce.

– Morganton? – powtórzyła z niepokojem to, – zdaje si

gdzie

w pobli

był ten po

ar piekielny?…

– Tak, przypuszczam,

e znowu zaszło tam co

niezwykłego, skoro pan

Smith pisze do mnie.

– Lecz mam nadziej

e pan ju

tam nie pojedzie!

– Dlaczego

to?

– Bo zgin

łby pan z pewno

na tym przekl

tym Great-Eyry.

– Uspokój si

. Najpierw dowiedzmy si

, o co idzie.

Rozerwałem kopert

opatrzon

piecz

ciami z laku czerwonego. Na

piecz

tce odci

ta była tarcza, a na niej trzy gwiazdy…

Wyj

łem list. Składał si

z jednej tylko

wiartki, zło

onej we czworo.

Rzuciłem okiem na podpis.

Nie było go wcale. Tylko dwa inicyały: K. P.

– To nie jest list od mera z Morgantonu!

– Od kogó

zatem? – zapytała Grad.

– Nie mam najmniejszego poj

cia! W Morgantonie nie znam nikogo

cej!

Pismo było du

e, litery wyra

ne.

Oto kopia dosłowna listu, datowanego z Great-Eyry!

Great-Eyry. Góry Niebieskie. Karolina Północna.

13-go czerwca.

Do pana Strocka, głównego inspektora policyjnego w Waszyngtonie, przy

Long-Street, 34.

Szanowny panie.

„Powierzono panu zbadanie Great-Eyry.

W tym celu 28-go kwietnia, w towarzystwie mera z Morgantonu i dwu

przewodników urz

dziłe

pan wypraw

na szczyt.

Doszedłe

pan a

do zwartego pier

cienia skał, które były tak wysokie,

nie mogłe

na nie dosta

Daremnie szukałe

pan wyłomu albo szczeliny, k

dyby

mógł pan zajrze

do wn

trza.

Pami

taj pan jedno: na Great-Eyry nie wejdzie nikt – a gdyby nawet

wszedł, nie wróci stamt

d z pewno

!…

Zaniechaj wi

c pan dalszych prób, które si

powiod

nie lepiej jak

pierwsze, a mog

sprowadzi

na pana skutki niebezpieczne.

Usłuchaj pan mojej dobrej rady – w przeciwnym razie – biada Ci!”

K. P.

ROZDZIAŁ VII

Na Kirdallu.

Przyznaj

e list ten napełnił mnie zdumieniem bezgranicznem. Poczciwa

Grad, przed któr

zazwyczaj nie miałem tajemnic, przygl

dała mi si

niepokojem.

– Czy złe wiadomo

ci? – zapytała wreszcie.

Za cał

odpowied

przeczytałem jej list zagadkowy.

– Jaka

mistyfikacya niew

tpliwie, – dodałem w ko

cu.

– Albo sprawka dyabelska, list bowiem z tamtych okolic, – zaprzeczyła

stara słu

żą

ca.

List ten nie wychodził mi z głowy. W ko

cu doszedłem do przekonania,

to jaki

koncept niesmaczny. Przygoda moja była znan

powszechnie…

Dzienniki rozpisywały si

o niej szczegółowo. Niew

tpliwie jaki

dowcipni

których nie brak w Ameryce, chciał za

artowa

ze mnie i napisał ten list

tajemniczy.

Gdyby nawet Great-Eyry było kryjówk

złoczy

ców,

aden z nich nie

odwa

yłby si

na napisanie czego

podobnego, z obawy

gni

cia na

siebie uwagi policyi i podniecenia ciekawo

ci agentów. Wreszcie w jaki

sposób złoczy

cy mogliby si

tam dosta

wobec tego, i

na własne oczy

widziałem,

e na szczyt dost

pu niema?… Po namy

le postanowiłem panu

Wardowi nic o li

cie nie wspomina

. Wło

yłem go jednak do biurka na

wszelki wypadek. Gdyby nadeszły jeszcze inne listy, opatrzone, temi samemi
inicyałami, rzecz sama nabrałaby wagi.

Upłyn

ło dni kilka, w ci

gu których nie zaszło nic wa

nego. Codziennie

chodziłem do zarz

du policyi, oczekuj

c jakiej

roboty – daremnie

przewidywałem,

e jedno jeszcze niepowodzenie w rodzaju wyprawy na

Great-Eyry, a b

zmuszony prosi

o dymisy

Ani o tajemniczym samochodzie, ani o statku podwodnym nie było

adnych wie

ci. Rz

d obsadził agentami wszystkie drogi, rzeki i jeziora. Czy

jednak tajemniczy statek nie mógł si

ukry

w obszernem pa

stwie

rozci

gaj

cem si

dzy 60°–125° długo

ci a 30°–40° szeroko

północnej?

Miał do swego rozporz

dzenia Atlantyk, Ocean Spokojny i zatok

Meksyka

. Zreszt

dotychczas nie unikał wcale okolic ucz

szczanych.

Wzi

ł udział w wy

cigach w Wiskonsinie i dni kilka kr

ąż

ył po zatoce

Bosto

skiej.

e wi

c zgin

ł? – A mo

e pow

drował na stary kontynent?..

Od pana Smitha nie miałem

adnej wiadomo

ci – zatem na Great-Eyry

było spokojnie. 17-go czerwca wychodz

c z domu zauwa

yłem dwu

ęż

czyzn, którzy mi si

przygl

dali z pewn

natarczywo

. Nie

przywi

zywałem do tego zbyt wielkiej wagi, lecz gdy wróciłem do domu, stara

Grad z min

tajemnicz

zacz

ła mi opowiada

e od kilku dni ludzie ci

szpieguj

mnie widocznie; przechadzaj

przed domem i id

za mn

, gdy

wychodz

do biura.

– Czy pewn

jeste

tego, co mówisz?

– Najzupełniej

– Poznałaby

ich?

– Z łatwo

– Masz zatem zdolno

ledcze… Mo

e chcesz si

zapisa

do stra

policyjnej?

– Wolne

arty, panie. Lecz mam dobre oczy i wiem co mówi

. Szpieguj

pana z pewno

. Rozka

pan agentom wy

ledzi

tych ludzi.

– Dobrze, dobrze, moja kochana. Uczyni

to z pewno

W gruncie rzeczy jednak nie traktowałem tej sprawy powa

nie.

Wiedziałem,

e moja poczciwa słu

żą

ca niepokoi si

łatwo.

Przez dwa dni nast

pne ani ja ani Grad nie zauwa

yli

my przed domem

adnych osobisto

ci podejrzanych. St

d wnioskowałem,

e staruszka omyliła

Rano, 19-go czerwca poczciwa kobiecina wpadła zadyszana do mego

pokoju wołaj

– Panie, panie,… s

– Kto taki?

– Szpiedzy… z tamtej strony ulicy, naprzeciwko okien… czekaj

pewnie,

pan wyjdzie z mieszkania.

Zbli

yłem si

do okna i podniosłem zlekka firank

, aby nie spłoszy

domniemanych szpiegów.

Po chodniku istotnie przechadzało si

tam i napowrót dwóch ludzi. Obaj

byli

redniego wzrostu, silnie zbudowani, w wieku od 35-40 lat. Ubranie ich

zdradzało wie

niaków: wysokie buty, spodnie z grubej wełny, nasuni

te na

czoło filcowe kapelusze, w r

ku laski.

Nie ulegało najmniejszej w

tpliwo

ci,

ledz

moje mieszkanie.

– Wi

c to s

ci, sami, których zauwa

yła

dawniej? – zapytałem.

– Napewno ci sami.

Postanowiłem wyja

spraw

i dzisiaj jeszcze poleci

jednemu z

agentów wy

ledzenie podejrzanych osobisto

ci. Ubrałem si

piesznie,

zbiegłem prawie po schodach i wyszedłem na ulic

Przed domem nie było nikogo. Rozgl

dałem si

bacznie dokoła. Szpiedzy

znikn

li. W drodze do biura nie spotkałem ich równie

Odt

d ani ja ani stara Grad nie widzieli

my ich wi

cej. Mo

e ju

wiedzieli

o mnie, co wiedzie

chcieli, zapami

tali moj

powierzchowno

ść

, do

ść

zaprzestali

ledzenia. Przestałem my

o całej tej sprawie, podobnie jak i o

cie z podpisem K. P.

O niezwykłym samochodzie i o zdumiewaj

cym przyrz

dzie do pływania

zapominano powoli, podobnie jak zapominano o tajemniczych zjawiskach na
Great-Eyry.

Nagle ciekawo

ść

publiczno

ci zwrócon

została w innym kierunku.

Dnia 22-go czerwca Evening Star ogłosił artykuł nast

puj

cy,

przedrukowany nazajutrz przez wszystkie poczytniejsze dzienniki Stanów
Zjednoczonych:

„Jezioro Kirdall, poło

one w Stanie Kanzas, w okolicy górskiej, o

mdziesi

t mil od głównego miasta Topeka, stało si

w ostatnich czasach

widowni

zjawisk szczególnych.

„Jezioro to zdaje si

nie ł

czy

wcale z sieci

hydrograficzn

Stanów.

Powierzchnia jego wynosi 75 mil kwadratowych. Gł

boko

ść

u brzegów

dochodzi do 50 stóp, a w po

rodku do 300-stu.

„Dost

p do jeziora jest bardzo utrudniony, wobec tego,

e zamykaj

skały ostre i wysokie. Droga prowadzi przez ciasne w

wozy. Po mimo to na

wybrze

u rozsiadły si

liczne wioski, których mieszka

cy zajmuj

rybołówstwem. Jezioro bowiem obfituje w szczupaki, pstr

gi, okonie,

gorze, karpie i inne ryby wód słodkich. Wod

ma dziwnie przezroczyst

„Po jeziorze kr

ążą

nieustannie barki rybackie, oraz małe statki

aglowe i

szalupy, ułatwiaj

ce komunikacy

dzy osadami.

„Kolej

elazna, przeprowadzona prawie do skalistego obwodu jeziora,

ułatwia handel rybami, które stanowi

w Kanzasie wa

ródło dochodu.

„Opis Kirdallu jest niezb

dny dla zrozumienia faktów, przytoczonych

poni

ej”.

Dalej nast

puje sensacyjna cz

ęść

artykułu:

„Od niejakiego

czasu rybacy zauwa

yli na powierzchni jeziora jakie

dziwne wzburzenie. Woda chwilami podnosi si

w gór

, jakgdyby wskutek

odbicia fali gł

binowej.

„Zjawisko podobne daje zauwa

nawet podczas bardzo cichej

pogody; kiedy najl

ejszy wiaterek nie porusza przejrzystej toni, nagle

powstaj

jakie

spienione wiry. Statki zaczynaj

kołysa

gwałtownie,

przechylaj

, zderzaj

ze sob

, a czasem nawet ponosz

silne

uszkodzenia

„Nie ulega w

tpliwo

ci,

e dziwne to zjawisko bierze pocz

tek w

gł

bszych warstwach jeziora.

„Te zaburzenia tak niezwykłe, przypisywano z pocz

tku działaniu sił

podziemnych, pod wpływem których miało si

zmienia

dno jeziora. Hypotez

jednak odrzucono, skoro si

okazało,

e dziwne zjawiska nie s

bynajmniej

umiejscowione, lecz zachodz

na całej powierzchni Kirdallu.

„Próbowano wi

c tłómacze

innych. Przypuszczano obecno

ść

jakiego

potworu morskiego, który burzył i m

cił wod

z niezwykł

gwałtowno

Musiałby to jednak by

jaka

okaz rozmiarów olbrzymich. Istota podobna w

Kirdallu rozwin

ąć

nie mogła, ani te

przypłyn

ąć

z zewn

trz, poniewa

jezioro było wewn

trzne, nie ł

czyło si

ani z oceanem Spokojnym, ani z

Atlantykiem, ani nawet z zatok

Meksyka

. Zagadka wi

c trudn

była do

rozstrzygni

cia.

„Po odrzuceniu dwu pierwszych hypotez, jako niemo

liwych i

nieprawdopodobnych, zacz

to przypuszcza

e w gł

biach jeziora kr

ąż

jaki

statek podwodny. W ostatnich czasach przecie

namno

yło si

tyle

przyrz

dów podobnego rodzaju! Przed kilku laty w Bridgeport (w stanie

Connecticut) kursował „Protector”, zbudowany według systemu in

yniera

Lake, opatrzony dwoma motorami, z których jeden był elektryczny o sile 75
koni, a drugi naftowy, o sile 250 koni. Przyrz

d ten posiadał olbrzymie koła o

rednicy metrowej i poruszał si

z wielk

szybko

na l

dzie na morzu i pod

wod

„Przypuszczaj

c nawet,

e na Kirdallu ukazał si

jaki

nowy udoskonalony

rodzaj statku podwodnego, zachodziło pytanie, jakim sposobem przyrz

d ów

mógł si

dosta

na jezioro zamkni

te ze wszech stron wysokiemi,

niedost

pnemi skałami?

„A przecie

jedynie ta ostatnia hypoteza miała pozory

prawdopodobie

stwa!…

„W dniu 20-go czerwca ustały nawet wszelkie w tym wzgl

dzie

tpliwo

ci.

„Dwumasztowy statek Markel, płyn

c z rozpi

temi

aglami ku północo-

zachodowi, wpadł na jakie

ciało podwodne i poniósł znaczne uszkodzenia.

Udało si

wprawdzie zatka

otwór i statek dopłyn

ł pomy

lnie do portu

siedniego. Wypadek ten przeraził i zadziwił wszystkich. Wiadomo było,

w tym miejscu, gdzie nast

pił wypadek, nie było

adnej skały podwodnej a

gł

boko

ść

jeziora wynosiła od 80-90 stóp.

„Po wyci

gni

ciu statku na brzeg i dokładnem obejrzeniu okazało si

pudło zostało przebite ostrog

jakiego

okr

tu.

„Odt

d obecno

ść

statku podwodnego, kr

ążą

cego w gł

biach Kirdallu z

szybko

niesłychan

, stała si

pewnikiem. Wobec tego nasuwał si

cały

szereg pyta

„W jaki sposób statek ten dostał si

na jezioro?… Dlaczego nie wypłynie

nigdy na powierzchni

wody?… Dlaczego zachowuje incognito?…

Artykuł ko

czył si

zestawieniem tajemniczego samochodu ze statkiem i z

nowym przyrz

dem podwodnym.

Czy

by wszystkie były dziełem jednego i tego samego wynalazcy?…”

ROZDZIAŁ VIII

Za jak

cen

Zako

czenie artykułu było jakby objawieniem, przyj

tem jednogło

nie i

wywołało wra

enie olbrzymie. Umysł ludzki skłonny jest do wiary w rzeczy

nadzwyczajne. Nikt ju

c nie chciał w

tpi

e wszystkie trzy niezwykłe

przyrz

dy s

dziełem jednego wynalazcy.

Przypuszczano nawet,

e jeden i ten sam przyrz

d za pomoc

zmian

odpowiednich daje si

przystosowa

do kursowania po l

dzie, po morzu i

nawet pod wod

… A zatem brakowałoby mu tylko mo

ci bujania w

powietrzu!… Publiczno

ść

, znudzona ostatniemi wypadkami, znalazła now

podniet

dla swej ciekawo

ci i fantastycznych domysłów.

Wszyscy si

zgadzali na jedno: za jak

cen

nale

ało posi

ąść

tajemnic

cudownego wynalazku. Mógłby on przynie

ść

korzy

nieobliczalne… Pa

stwo, któreby miało do swego rozporz

dzenia motor tak

pot

ęż

ny i poruszaj

cy jeden albo trzy tak niezwykłe przyrz

dy z szybko

dochodz

2500 metrów na minut

, uzyskałoby olbrzymi

przewag

nad

innemi. Z pewno

adne nie zaniedba stara

, a

eby si

porozumie

wynalazc

. Lecz naby

tajemnic

powinna stanowczo Ameryka. Milionów jej

nie zabraknie!

Tak rozumowały nietylko sfery rz

dowe lecz i szersza publiczno

ść

… W

jaki sposób jednak wzi

ąć

do rzeczy?… Najwi

ksz

trudno

ść

przedstawiało

odnalezienie genjalnego wynalazcy. Daremnie przeszukiwano najstaranniej i
sondowano jezioro Kirdalskie: nie znaleziono

adnego

ladu łódki podwodnej.

Znikn

ła bez wie

ci, podobnie jak poprzednio samochód w Milwaukee i statek

w zatoce Bosto

skiej.

Nieraz mówili

my o tem wszystkiem z p. Wardem, lecz nigdy nie

umieli

my, znale

źć

odpowiedzi na niepokoj

ce nas zagadki.

27-go czerwca raniutko wezwano mnie do zarz

du. Stawiłem si

niezwłocznie. Pan Ward odrazu przyst

pił do rzeczy.

– Czy nie chciałby

, panie Strock, naprawi

wra

enia niefortunnej

wyprawy na Great-Eyry?

– Nawet bardzo.

– Nadarza si

wyborna sposobno

ść

…

– Jaka?

–

ledzenie tajemniczego wynalazcy… pragn

łby

pan podj

ąć

tego

zadania?…

– Z najwi

ksz

ochot

… pomimo trudno

ci…

– Tak, byłoby to rzecz trudniejsza, ni

zbadanie Great-Eyry.

Pan Ward przypominał mi cz

sto Great-Eyry. Nie miałem do

urazy,

poniewa

czynił to bez złej intencji, jakby chc

c mi doda

bod

ca na

przyszło

ść

– Odebrał pan jakie nowe wie

ci?

–

adnych. Agenci

ledz

daremnie jezioro i jego okolice. Gotów jestem

przypuszcza

e mytyczny mechanik umie uczyni

niewidzialnym dla oka

ludzkiego, jak nowy Proteusz!

– Có

pan obmy

lił?

– Mnie si

zdaje,

e pozostaje nam jeden tylko sposób, a mianowicie: za

rednictwem prasy zaproponowa

mu sprzeda

wynalazku na takich

warunkach, których by odrzuci

nie mógł. Przyrz

d ten, nieocenionej warto

dla pa

stwa, małe ma znaczenie dla jednostki pojedy

czej. Trudno bowiem

przypuszcza

e mamy do czynienia ze złoczy

, który ucieka od wymiaru

sprawiedliwo

ci.

Przyznałem panu Wardowi słuszno

ść

zupełn

. Droga przez niego

wskazana była, mojem zdaniem, wspaniała. Có

logiczniejszego nad wej

cie

w układy z tajemniczym” bohaterem dnia”? Obsadzenie agentowi dróg, jezior
i rzek,

ledzenie Kirdallu i zatoki nie przyniosło

adnych rezultatów. Od czasu

owej przygody z Markelem nie wykryto nic.

A mo

e tajemniczy wynalazca wraz ze swym przyrz

dem padł ofiar

jakiego

nieszcz

ęś

liwego wypadku?

Pan Ward nie umiał ukry

swego niezadowolenia, a nawet zawodu.

Ile

trudno

ci przedstawia zapewnienie bezpiecze

stwa publicznego,

eli złoczy

cy mog

uczyni

niepochwytnymi na l

dzie i morzu! W jaki

sposób ich

ciga

? Z chwil

, gdy ludzie wynajd

sposób kierowania

balonami, znaczenie policyi spadnie do zera, a ja i moi koledzy otrzymamy
dymisy

. Nacó

bowiem przyda uganianie za zbrodniarzami w

przestworzach powietrznych?…

Przypomniał mi si

list tajemniczy i gro

by, któremi chciano mnie

zastraszy

. Z pocz

tku miałem zamiar powiedzie

o tem panu Wardowi, lecz

powstrzymałem. Szpiedzy nie pokazywali si

cej, tego byłem pewny,

stara Grad bowiem miała si

na baczno

ci i byłaby ich dostrzegła

niew

tpliwie.

Sprawa Great-Eyry zbladła ogromnie wobec tej drugiej sprawy, która j

zasłoniła całkowicie. „Tajemniczy wynalazca” pochłaniał uwag

wszystkich.

– A zatem, kochany panie Strock, zacz

ł znowu pan Ward, b

gotów

do odjazdu na piewsze wezwanie. Lada chwila bowiem mo

emy usłysze

gdzie

na terytoryum ameryka

skiem pojawił si

przyrz

d tak niezmiernie

intryguj

cy wszystkich obywateli Stanów Zjednoczonych.

– Zastosuj

do pa

skiego rozkazu. Nie b

wychodził z domu wcale,

chyba do zarz

du… Czy mam wyruszy

z Waszyngtonu sam, czy te

mog

wzi

ąć

kogo

do pomocy.

– Mo

esz pan wzi

ąć

dwu agentów, wybór pozostawiam panu.

– Dzi

kuj

. Co mam uczyni

, gdy natrafi

lad owego Proteusza?

– Nie traci

go z oczu, w razie potrzeby nawet uwi

i zawiadomi

mnie

depesz

– Dzi

kuj

za powierzenie misyi, która mo

e mi przynie

ść

sław

…

– I korzy

ść

– zako

czył pan Ward przyja

nie.

Po powrocie do domu zaj

łem si

przygotowaniami do odjazdu. Po

namy

le wybor mój padł na dwu agentów, znanych ze sprytu, odwagi i siły.

Jeden z nich, trzydziestoletni John Hart był rodem z Illinois, drugi, nieco
starszy, Nab Walker, pochodził z Massachusetts.

Upłyn

ło dni kilka. Nie mieli

adnych wiadomo

ci ani o samochodzie

ani o statkach. Dzienniki tylko podały par

wzmianek, uznanych za

niewiarogodne, według jednej bowiem „bohater dnia” ukazał si

26-go

czerwca po południu na drogach Arkanzasu, w pobli

u Little-Rock, według

drugiej za

, tego samego dnia wieczorem widziano tajemniczy przyrz

d w

południowej cz

ęś

ci jeziora Górnego.

Była to niemo

liwo

ść

absolutna. Przestrze

dzy temi punktami wynosi

około 800 mil, pomimo zatem niezwykłej szybko

ci samochód nie mógł jej

przeby

w tak krótkim przeci

gu czasu. Zreszt

, gdyby si

nawet był o to

pokusił, widzianoby go przecie

gdzie

po drodze. W Arkanzasie, w Missouri,

w Iowie lub w Wisconsinie.

Dlatego te

do wzmianek powy

szych nie przywi

zywali

my warto

ci.

Trzeciego lipca wszystkie dzienniki Stanów Zjednoczonych ogłosiły

odezw

nast

puj

„W kwietniu, r. b. po drogach Pennsylwacyi, Kentucky, Ohio, Illinois,

Tennessee, Missouri kursował jaki

samochód niezwykły. 27-go maja, po

cigach w Wiskonsinie, gdzie ukazaniem si

swym wywarł wra

enie

piorunuj

ce, znikł bez

ladu.

„W pierwszej połowie czerwca, w zatoce Bosto

skiej, naprzeciwko

wybrze

y Nowej Anglii, ukazał si

tajemniczy przyrz

d do pływania i po kilku

dniach równie

zgin

ł bez wie

ci.

„W drugiej połowie czerwca na jeziorze Kirdallskiem znajdował si

statek

podwodny, kr

ąż

ył w gł

binach, nie ukazał si

ani razu na powierzchni i znikn

tak

e w sposób tajemniczy.

Przypuszczaj

e wynalazca tych trzech przyrz

dów – a mo

e jednego

przyrz

du, daj

cego si

przystosowa

do poruszania si

na ziemi, w wodzie i

pod wod

– jest jeden i ten sam człowiek, rz

d ameryka

ski zwraca si

niego z propozycy

sprzeda

y wy

ej wspomnianego wynalazku.

„Warunki sprzeda

y, oraz imi

i nazwisko zechce tajemniczy wła

ciciel

przesła

do zarz

du policyi w Waszyngtonie, obwód Kolumbia, Stany

Zjednoczone”.

Odezwa ta, wydrukowana du

emi literami, wpadnie niew

tpliwie w oczy

tego dziwnego człowieka. Odczyta j

i zmuszony b

dzie odpowiedzie

przyjmuj

c lub odrzucaj

c ofert

Lecz pocó

by j

miał odrzuca

Łatwo sobie wyobrazi

, z jak gor

czkow

niecierpliwo

publiczno

ść

wyczekiwała odpowiedzi. Tłumy ludzi, pchane ciewawo

tłoczyły si

przed

zarz

dem policyi.

Reporterzy nie odchodzili od drzwi.

Jaki

to zaszczyt, a zarazem jaki dochód dla dziennika, który pierwszy

ogłosi upragnion

wiadomo

ść

!… Nareszcie imi

, i nazwisko genjalnego

wynalazcy przestanie by

tajemnic

!… Warunki mo

e poda

wysokie…

Ameryka opłaci go hojnie, sta

przecie

na to!… Wreszcie, gdyby nawet

dowi zabrakło milionów, nie ulega w

tpliwo

ci,

e wielcy miliarderzy

otworz

swoje szkatuły!

Upłyn

ł dzie

. Dla wielu nerwowców i niecierpliwych miał on wi

cej ni

dwadzie

cia cztery godzin, a ka

da godzina wi

cej ni

sze

ść

dziesi

t minut.

adnego listu,

adnej depeszy! Noc nast

pna tak

e nie przyniosła nic.

W ten sposób min

ły jeszcze trzy dni.

Wówczas stało si

to, co było do przewidzenia odrazu.

Kable zaniosły sensacyjn

wie

ść

do Europy. Wszystkie pierwszorz

dne

stwa Starego

wiata, jak Anglia, Francya, Niemcy, Rosya, Austrya

postanowiły walczy

z Ameryk

o pierwsze

stwo w nabyciu wynalazku, który

mógł je wywy

szy

ponad inne, zapewniaj

c przewag

olbrzymi

szczególnie podczas wojny. Taki cel czy

nie wart milionów?… Prasa

europejska zacz

ła wydawa

odezwy identyczne z odezw

du Stanów

Zjednoczonych.

Lecz tajemniczy wynalazca nie dawał znaku

ycia. Mógł zosta

miliarderem, rywalem Gouldów Vanderbildów, Morganów, lecz po nagrod

nie zgłaszał.

wiat cały przekształcił si

na jaki

rynek, giełd

, gdzie

prowadzono licytacy

niesłychan

Rano i wieczór gazety podawały cyfr

nagrody, podnosz

c j

za ka

dym

razem. Wreszcie dosi

gła ona olbrzymiej sumy 20000000 dolarów, czyli

100000000 franków.

Na sum

powy

zdecydowały si

Stany Zjednoczone po długiem

posiedzeniu kongresu. Nikt jednak z Amerykanów nie uwa

ał,

e cyfra jest

zbyt wysok

. Słyszano nawet zdanie,

e wynalazek tak znakomity wart du

cej.

stwa europejskie usun

ły si

od licytacyi… Ograniczyły si

tylko do

uwag sceptycznych, jak np…. „tajemniczy wynalazca si

nie pojawia… nic

dziwnego, niema go wcale… nie egzystował nigdy… cała ta sprawa jest
mistyfikacy

na szerok

skal

… Wreszcie mo

e i istniał naprawd

, lecz

zleciał w przepa

ść

lub uton

ł w gł

binach morza…”

Czas upływał, na

adna odpowied

nie nadchodziła… Tajemniczy

przyrz

d nie ukazywał si

nigdzie.

Traciłem zupełnie nadziej

rozwi

zania tej pal

cej zagadki.

Wreszcie 15-go lipca raniutko znaleziono w skrzynce przy zarz

dzie

policyjnym list bez stempla pocztowego.

Władze zaraz po odczytaniu posłały list ten do redakcyi dzienników

waszyngto

skich, które wydały go jako dodatek nadzwyczajny.

Oto jego tre

ść

ROZDZIAŁ IX

List drugi.

Na pokładzie „Grozy”.

15-go lipca.

Do mieszka

ców Starego i Nowego

wiata!

Propozycye poczynione przez rozmaite pa

stwa europejskie i Stany

Zjednoczone Ameryki północnej zmuszaj

mnie do odpowiedzi.

Oznajmiam zatem,

e odmawiam stanowczo przyj

cia nagrody za mój

wynalazek.

Nie b

dzie on nigdy ani francuskim, ani niemieckim, ani angielskim, ani

rosyjskim, ani ameryka

skim, ani austryackim.

Pozostanie zawsze moj

własno

prywatn

i zrobi

z nim, co mi si

spodoba. Przy jego pomocy panowa

mog

nad całym

wiatem. Nie oprze

mnie

adna pot

ga ludzka!

Niech nikt si

nie łudzi,

e zdoła mi wydrze

mój pomysł. Za zło, które mi

zechc

wyrz

dzi

, potrafi

odem

stokrotnie.

Milionami, które mi ofiarowuj

, gardz

. Nie potrzebuj

ich wcale. Zreszt

gdybym ich kiedykolwiek zapragn

ł, wystarczy tylko abym wyci

ł po nie

, a zlej

na mnie obficie.

Niech wie

wiat Stary i Nowy,

e s

wobec mnie bezsilni – ja za

jestem

wzgl

dem nich wszechpot

ęż

nym.

Tym razem podpisuj

otwarcie:

Król Przestrzeni.

ROZDZIAŁ X

Poza prawem.

Noc z 14-go na 15-ty lipca była ciemna, bezksi

ęż

ycowa. Du

o ciekawych

stało na ulicy od zachodu sło

ca a

do wschodu, nikt jednak nie widział, kto

list powy

szy wrzucił do skrzynki. Mo

e nawet sam autor?

Dodatki nadzwyczajne podały równie

facsimile listu, który wywołał

wra

enie olbrzymie. Jedni uwa

ali go za

art, inni znowu traktowali t

spraw

powa

nie

– Tu niema mowy o

adnej mistyfikacyi – twierdzili. List ten pisał

niew

tpliwie twórca niepochwytnego przyrz

du!…

Domysłom nie było ko

ca.

c ten człowiek gienjalny, tak starannie, zachowuj

cy incognito, nie

zgin

ł wcale!… Ukrył si

tylko w takie miejsce, gdzie go r

ka policyi

dosi

ąć

nie mo

e… W odpowiedzi na propozycye rz

dów napisał list… nie

wysłał go poczt

, lecz przybył osobi

cie do stolicy Stanów i wrzucił

własnor

cznie do skrzynki przy zarz

dzie policyjnym…

e te

wkrótce da nowy dowód swego istnienia?…

eli tajemniczy wynalazca pragn

ł rozgłosu, powinien był by

zadowolonym, miliony czytelników, odczytuj

c jego odpowied

, „nie wierzyły

swoim oczom”.

Od pierwszej chwili pismo wydało mi si

znajome. Według grafologii

zdradzało ono temperament gwałtowny, charakter samowolny.

Łamałem sobie głow

, gdzie ju

je widziałem. Nagle z piersi mej wyrwał

okrzyk… przypomniałem sobie list, otrzymany przed miesi

cem z

Morgantonu!…

Dziwnym, znacz

cym mo

e, zbiegiem okoliczno

ci, inicyały, zast

puj

podpis tamtego listu, mogły by

pocz

tkowemi literami wyrazów: „Król

Przestrzeni!…”

Zerwałem si

z krzesła, podszedłem do biurka, wyj

łem z niego list,

otrzymany w dniu 13-go czerwca i porównałem go z fac-simile. Nie było cienia
w

tpliwo

ci. Pismo zupełnie jednakie.

Najrozmaitsze domysły kotłowały mi pod czaszk

. Jaki mógł by

zwi

zek

dzy temi dwoma listami?… Czego dowodzi to

samo

ść

pisma?… Czy

e by

wskazówk

dla agentów i doprowadzi

ich do po

żą

danego celu?…

Schowałem list do kieszeni i udałem si

piesznie do zarz

du policyi.

Pan Ward był w swoim gabinecie. Zapukałem gwałtowniej nieco, ni

zwykle.

– Prosz

Wszedłem. Pan Ward siedział przy biurku, maj

c przed sob

oryginał

listu, którego facsimile podały dzienniki.

– Có

nowego, panie Strock?

Podałem mu list, opatrzony inicyałami. Pan Ward wzi

ł go do r

ki,

przyjrzał si

bacznie i zapytał:

– Sk

d ten list?

– Z Morgantonu.

– Otrzymany kiedy?

– 13-go czerwca.

– Dlaczego przynosisz mi go pan tak pó

no?

– Dot

d s

dziłem,

e to jaki

art… mistyfikacya… Dzisiaj zmieniłem

zdanie…

Pan Ward zagł

bił si

w czytanie.

– Nie ulega w

tpliwo

ci,

e oba listy pisała jedna i ta sama r

ka.

– I ja tak s

– Inicyały K. P. odpowiadaj

podpisowi: „Król Przestrzeni”.

– Tak. Lecz jaki zwi

zek zachodzi

e mi

dzy „Groz

”, a Great-Eyry?

– Nie wiem, i nawet nie mog

sobie wyobrazi

… chyba…

– Co pan ma na my

li?

– …Chyba,

e wynalazca składa na Great-Eyry potrzebny mu materyał…

– To absolutnie niemo

liwe! Jakim sposobem mógłby si

tam dosta

Takie przypuszczenie nie wytrzymuje krytyki!

– A gdyby przypu

e „Groza” ma skrzydła, które pozwalaj

jej

wzlatywa

z orłami i s

pami wydała mi si

tak dziwaczn

e nie mogłem

powstrzyma

miechu niedowierzania. Zreszt

i pan Ward nie upierał si

bynajmniej przy swojem przypuszczeniu. Wzi

ł znowu oba listy i przygl

dał

im bacznie przez lup

. Stanowczo pisane były t

sam

i nawet tym

samym piórem.

– Zatrzymuj

ten list – rzekł w ko

cu do mnie i powtarzam raz jeszcze:

dej chwili gotów do odjazdu… Jestem przekonany,

e odegra pan

rol

w tej dziwnej sprawie… a raczej w tych dwu sprawach… nie

tpi

bowiem,

e mi

dzy niemi istnieje zwi

zek… chocia

poj

ąć

nie mog

jaki…

Opu

ciłem zarz

d policyjny pod tym wra

eniem,

e lada moment

otrzymam wezwanie do odjazdu. Lecz rozkaz nie nadchodził.

Harda i stanowcza odmowa, jak

d ameryka

ski otrzymał od kapitana

„Grozy”, spot

gowała zaciekawienie publiczno

ci.

I w ministeryum i w Białym Domu panowało wzburzenie. Opinia publiczna

domagała si

zastosowania

rodków energicznych. Lecz w jaki sposób wzi

ąć

do działania?… Gdzie znale

źć

tego fantastycznego Króla Przestrzeni?…

A gdyby si

go nawet odszukało, czy

to mo

liwe zawładn

ąć

jego osob

?…

Posiada przecie

na swe usługi maszyn

cudown

?… Z chwil

, gdy tak

dumnie odrzucił dolary, nale

ało si

uciec do siły… Odt

d wi

c uwa

any

dzie jako złoczy

ca, wzgl

dem którego wszystkie

rodki uwa

ane s

legalne. Bezpiecze

stwo nietylko Ameryki, lecz i całego

wiata wymaga,

eby człowieka tego postawi

w niemo

ci szkodzenia innym.

„Wobec tego,

e kapitan „Grozy” odmawia stanowczo wyjawienia swej

tajemnicy, nawet za cen

ofiarowanych mu milionów, a wynalazek jego

zagra

a bezpiecze

stwu publicznemu, człowiek ów zostaje wyj

tym z pod

opieki prawa. Wszelkie

rodki, maj

ce na celu zniszczenie jego wynalazku i

uwi

zienie osoby rz

d uznaje za legalne.”

Była to wi

c wojna otwarta i zaci

ta, wypowiedziana temu, Królowi

Przestrzeni, który o

mielił si

wyzwa

do walki cały naród, i to naród

ameryka

ski!

Wyznaczono znaczne nagrody za wykrycie kryjówki tajemniczego

wynalazcy i za uj

cie jego osoby.

Zbli

ał si

koniec lipca. O „bohaterze dnia”

adnych wie

ci nie było.

Dzienniki od czasu do czasu poruszały t

spraw

, lecz podawane wzmianki

były bardzo lakoniczne i cz

sto zawierały sprzeczno

ci.

Przyn

ta w formie wysokiej nagrody wprowadzała nieraz w bł

d nawet

ludzi wiarogodnych.

Pewnego razu kto

widział samochód, p

cy jak tr

ba powietrzna…

komu

innemu zdawało si

e na powierzchni jednego z jezior ukazał si

dziwaczny przyrz

d do pływania … lecz wszystkie te zjawiska, ogl

dane

przez pryzmat wysokiej nagrody nie miały podstaw rzeczywistych.

Wreszcie 29-go lipca otrzymałem rozkaz stawienia si

do biura

niezwłocznie.

We dwadzie

cia minut pó

niej byłem ju

w gabinecie szefa.

– Za godzin

pan gotów do odjazdu – rzekł do mnie pan Ward.

– Dok

– Do Toledo… Tam pan otrzymasz wskazówki niezb

dne.

– Za godzin

ja i moi agenci b

dziemy ju

w drodze.

– Dobrze… tym razem, mam nadziej

e pan nie zawiedzie mego

zaufania.

ROZDZIAŁ XI

Nowa wyprawa.

Tak wi

c mityczny kapitan ukazał si

znowu i znowu na terytoryum

ameryka

skiem. St

d nale

ało wnioskowa

e był amerykaninem i

Ameryk

tylko chciał uczyni

widowni

swych prób.

Z najwi

ksz

łatwo

mógł si

przecie

dosta

do Europy. Wobec

niezwykłej szybko

ci przyrz

du przebycie Atlantyku zaj

łoby najwy

ej trzy dni.

Burze nie stanowiły dla

przeszkody. Gdy na powierzchni oceanu szalały fale,

o dwadzie

cia stóp poni

ej poziomu mógł znale

ść

zawsze spokój i cisz

Porozumienie mi

dzy zarz

dem policyjnym w Waszyngtonie, a agentem

w Toledo odbyło si

w tajemnicy najgł

bszej.

aden dziennik nie otrzymał

najl

ejszej wzmianki o tem,

e policya wpadła na trop tajemniczego kapitana;

szło o to, by go nie spłoszy

przedwcze

nie.

Przygotowania do odjazdu zrobione były oddawna. Zabrali

my swe

walizki i udali

my si

na stacy

Toledo le

y na północnej granicy stanu Ohio, nad brzegiem jeziora Erie.

Poci

g po

pieszny w przeci

gu nocy przewiózł nas przez Wirgini

wschodni

i Ohio. O ósmej rano stan

my w Toledo.

Na dworcu czekał nas agent policyjny, p. Artur Wells, który był

uprzedzony o mojem przybyciu.

Przygl

dał si

bacznie wszystkim wysiadaj

cym z wagonu.

Podszedłem ku niemu i przedstawiłem si

– Jestem na usługi pana – rzekł.

– Czy mamy si

zatrzyma

w Toledo, czy te

jedziemy wprost?

– Chc

c stan

ąć

na miejscu przed wieczorem, musimy jecha

natychmiast.

Brek czeka nas na stacyi.

Skin

łem na agentów.

– Dok

d jedziemy?

– Do Black-Rock.

– Daleko st

– Mil ze dwadzie

cia.

Po drodze wst

pili

my do White-Hotelu, gdzie zostawili

my swe walizki i

zjedli

niadanie.

O dziesi

tej byli

my ju

w drodze. Zatoka Black-Rock le

ała w

miejscowo

ci pustej i bezludnej, zabrali

my wi

c ze sob

zapasy

ywno

ci na

dni kilka. Lato było gor

ce, perspektywa wi

c sp

dzenia kilka nocy pod gołem

niebem nie przestraszała nas wcale.

Zreszt

, los nasz rozstrzygnie si

za kilka godzin… Albo uda si

nam

uwi

kapitana „Grozy” na l

dzie, kiedy si

tego spodziewa

nie b

dzie,

albo te

wymknie si

z r

k naszych i wtedy go

adna siła nie pochwyci.

Artur Wells, jeden z najzdolniejszych agentów policyi ameryka

skiej, miał

lat około czterdziestu. Silny,

miały, przedsi

biorczy, obdarzony zimn

krwi

odznaczył si

nieraz i to z nara

eniem

ycia. Posiadał nieograniczone

zaufanie zwierzchno

ci, która ceniła go bardzo.

Przypadek tylko naprowadził go na

lad „Grozy”.

Para r

czych koników unosiła nas szybko brzegiem jeziora Erie ku

południowo-zachodniej jego cz

ęś

ci. Jezioro Erie le

y mi

dzy Kanad

, stanami

Ohio, Pensylwani

i New-Yorkiem, na wysoko

ci 600 stóp ponad poziomem

oceanu. Powierzchnia jeziora wynosi 80768 kilometrów kwadratowych. Na
północno-zachodzie ł

czy si

z jeziorem Huron i Saint-Clair, z południa

wpadaj

rzeki Detroit, Rocky i Black. Wszystkie te wody zlewaj

jeziora Ontario, tworz

c sławny wodospad Niagary.

Najwi

ksza gł

boko

ść

jeziora Erie dochodzi 135-ciu stóp. Aczkolwiek

poło

one pod 40º szeroko

ci północnej, od listopada do kwietnia zamarza:

wiatry bowiem arktyczne, wiej

ce od oceanu Lodowatego nie napotykaj

swej drodze

adnych przeszkód i ogromnie obni

temperatur

Oprócz głównych miast, jak Buffalo, Toledo, Cleveland, na brzegach

jeziora znajduje si

jeszcze du

o pomniejszych miasteczek i wsi, Erie bowiem

jest wa

nym punktem handlowym, obrót roczny wynosi najmniej 200000

dolarów.

Zacz

łem rozpytywa

pana Wellsa, co go skłoniło do wysłania depeszy

do zarz

du policyjnego w Waszyngtonie. Oto czego si

dowiedziałem:

27-go lipca po południu Wells wybrał si

konno do miasteczka Hearly.

Przeje

c przez mały lasek o pi

ęć

mil od celu podró

y spostrzegł statek

podwodny wypływaj

cy na powierzchni jeziora. Zeskoczył z konia, ukrył si

stwinie i widział najwyra

niej, jak statek zatrzymał si

w zatoce Crique-

Black, a dwaj ludzie wysiedli na brzeg. Jeden z nich był, prawdopodobnie;
owym Królem Przestrzeni, a przyrz

d jego rozgło

„Groz

” .

– Niestety byłem sam tylko – ci

ł pan Wells. – Gdybym miał do

pomocy pana i agentów, mo

eby nam si

udało pochwyci

tych ludzi…

– Niew

tpliwie – odparłem. – Dowiedzieliby

my si

od nich wreszcie całej

prawdy…

– A mo

e jednym z nich był tajemniczy kapitan „Grozy”?

– Obawiam si

tylko,

e statku mo

emy ju

w zatoce nie zasta

– Przekonamy si

o tem za kilka godzin.

– Czy przedwczoraj zostałe

pan w lasku do wieczora?

– Nie, około pi

tej odjechałem do Toledo i natychmiast wysłałem depesz

do Waszyngtonu.

– Wczoraj byłe

pan w zatoce Black-Rock?…

– Tak.

– Statek był tam jeszcze?

– Na tem samem miejscu.

– A ludzie?

– Ludzie byli tak

e… O ile mi si

zdaje, zaj

ci byli naprawianiem jakiego

uszkodzenia… na brzegu, nagromadzony był nawet materyał…

– To bardzo mo

liwe,

e uszkodzenia nie pozwoliły „Grozie” wróci

zwykłej kryjówki… Czy

by jednak cała załoga tak skomplikowanego

przyrz

du, który si

porusza z tak

szybko

niesłychan

, składała si

dwu ludzi tylko?!…

– Nie s

, panie Strock… W ka

dym razie wczoraj i zawczoraj

widziałem tylko dwu.

Kilkakrotnie wchodzili do lasku, gdzie byłem ukryty.

cinali gał

zie,

rozpalali ogie

…

Zatoka jest tak dzika i pusta,

e si

nie spodziewali, by ich kto

zobaczył.

– Przyjrzałe

im pan dokładnie?

– Najzupełniej… jeden silnie zbudowany,

redniego wzrostu, z brod

, rysy

twarzy ma ostre… Drugi ni

szy, przysadzisty.

A zatem, od trzydziestu sze

ciu godzin tajemniczy statek znajdował si

zatoce Black-Rock, mo

e wi

c zastaniemy go tam jeszcze i dzisiaj. Obecno

ść

„Grozy” na jeziorze Erie nie zdziwiła nas wcale, ostatnim razem widziano j

przecie

na jeziorze Górnem, sk

d bez trudno

ci przyby

mogła do Erie albo

rzek

Detroit, albo te

dem. Tylko w takim razie byłby j

przecie

kto

spostrzegł na drogach Michiganu, strze

onych przez policy

…

eli jednak „Groza” opu

ciła ju

zatok

, co pozostaje nam do zrobienia?

…

Wiedziałem,

e w porcie Buffalo znajduj

dwa parowce. Mogłem je

wezwa

depesz

i wysła

w pogo

za Królem Przestrzeni, lecz „Groza” miała

ksz

szybko

ść

i mogła si

przytem ukrywa

w gł

binie!… Gdyby

my wi

nocy dzisiejszej nie znale

li statku w zatoce, wyprawa nasza zrobiłaby fiasko.

Wells zapewniał mnie,

e zatoka jest pust

i bezludn

. Nawet droga,

prowadz

ca z Toledo do Hearly, przechodzi nieco dalej, o kilka mil od

wybrze

a. Postanowili

my zatem zostawi

brek w lasku, pod osłon

drzew, a

gdy noc nadejdzie zbli

do jeziora, ukry

ród ostrych wysokich skał, i

obserwowa

zatok

O siódmej zbli

yli

my si

do lasu. Było jeszcze prawie zupełnie jasno.

– Czy zatrzymamy si

tutaj? – zapytałem pana Wellsa.

– Nie – odparł. – O kilkaset kroków dalej znajduje si

ładna polanka,

gdzie nas niczyje oko nie dostrze

e. Tam urz

dzimy popas, a skoro si

ciemni, udamy si

do zatoki.

Oczywi

cie zastosowałem si

do rady pana Wellsa. Wysiedli

my z breku i

poszedli

my pieszo. Las był tak g

sty,

e ostatnie promienie zachodz

cego

sło

ca nie przedzierały si

wcale po przez wysokie jodły, cyprysy i d

by.

Ziemia, pokryta g

stym kobiercem traw, usiana była zeschłemi li

ść

mi. Ani

ladu jakichkolwiek dróg lub

cie

ek. Po upływie dziesi

ciu minut znale

na polance. Do zachodu sło

ca mieli

my jeszcze co najmniej godzin

czasu, mogli

my wi

c odpocz

ąć

nieco po długiej i nu

żą

cej podró

y. Wo

nica

wyprz

gł konie i pu

cił je na pasz

, gdzie miały pozosta

do naszego

powrotu. Rozbili

my obóz u stóp wspaniałego cyprysu i zabrali

my si

spo

ycia przywiezionych zapasów, głód bowiem zacz

ł nam dokucza

Poczem zapalili

my fajki, oczekuj

c upragnionej chwili zmroku. Niepokój

dził nas ku zatoce, lecz rozs

dek nakazywał niecierpliwo

ść

. Dokoła

panowała cisza zupełna. Nawet ptaki umilkły. Wieczór zapadał powoli.

wie

wietrzyk lekko poruszał li

cmi drzew. Wreszcie

ciemniło si

zupełnie.

Spojrzałem na zegarek. Było w pół do dziewi

tej.

– Czas na nas, panie Wells.

– Id

my zatem!

Wells poszedł naprzód. Ostro

nie posuwałem si

za nim, a za mn

John

Hart i Nab Walker. W

ród mroków nocy mogli

my z łatwo

zgubi

drog

lecz szcz

ęś

ciem, Wells doskonałym był przewodnikiem. Wreszcie doszli

do skraju lasu. Przed nami rozci

gało si

piaszczyste wybrze

e, dochodz

do samej zatoki. Wsz

dzie pustka i cisza.

Na znak dany przez Wellsa zbli

amy si

powoli… Piasek skrzypi pod

naszemi stopami… Jeszcze kilkaset kroków i jeste

my na samym brzegu

Erie…

Nie widzimy nic… nic!… Miejsce, gdzie wczoraj jeszcze pan Wells widział

„Groz

”, puste… A wi

c Król Przestrzeni opu

cił ju

zatok

Black-Rock!…

ROZDZIAŁ XII

W zatoce Black-Rock.

Wiemy, jak ch

tnie natura ludzka podlega złudzeniom. Tak małe mieli

szanse znalezienia „Grozy” w zatoce Black-Rock, a jednak pod koniec dnia
uwierzyli

my najzupełniej w powodzenie.

To te

łatwo sobie wyobrazi

nasz zawód, nawet rozpacz! Cała wyprawa

na nic!

„Groza”, prawdopodobnie, została ju

naprawiona i odpłyn

ła daleko. A

eli nawet znajduje si

jeszcze na wodach Erie, odnale

źć

i pochwyci

…

nie w naszej le

y mocy. Wobec Króla Przestrzeni jeste

my bezsilni i bezradni!

…

Obaj z Wellsem stali

my zgn

bieni. John Hart i Nab Walker, niemniej

rozczarowani, przechadzali si

brzegiem zatoki, rozgl

daj

c si

dokoła.

A jednak zachowali

my wszelkie

rodki ostro

ci. Obmy

lili

wszystko. Gdyby

my ludzi widzianych przez pana Wellsa, zobaczyli na

wybrze

u, byliby

my wpadli na nich niespodziewanie i uwi

zili… Gdyby za

stali na pokładzie, czekaliby

my a

wyjd

na brzeg i przeci

liby

my im

odwrót…

Tymczasem „Grozy” nie było ju

w zatoce! Milczeli

my obaj i bez słów

odczuwali

my wzajemnie swoj

bole

ść

… Powoli miejsce jej zaj

ł gniew…

Jakto, tyle trudów poszło na marne!… Niemoc nasza i bezradno

ść

doprowadzała nas do rozpaczy.

Upłyn

ła godzina… Nie ruszali

my si

z miejsca.

Wzrok nasz bł

kał si

dokoła, usiłuj

c przenikn

ąć

ciemno

ci… Czasem

na powierzchni wody zamigotały jakie

blaski i gasły szybko, a z nim resztki

nadziei!… Czasem znowu zdawało si

nam,

e dostrzegamy jakby sylwetk

zbli

cego si

statku… to znowu wiry jakie

podnosiły wod

i znowu ton

ły

w gł

binie… Lecz i te słabe wskazowki znikały po krótkiej chwili… była to wi

chyba gra podnieconej wyobra

ni… złudzenie zmysłów…

Agenci zbli

yli si

ku nam.

– Co słycha

nowego? – zapytałem, – cie

nadziei znowu si

zbudził w

mej duszy.

– Nic – odparł John Hart – obeszli

my zatok

dokoła, lecz nigdzie nie

zauwa

yli

my nawet

ladu materyałów o których wspominał pan Wells.

– Czekajmy jeszcze – zawyrokowałem, nie mog

c si

zdecydowa

powrót do lasu.

Nagle uwag

nasz

przykuło do siebie jakie

kołysanie si

wody,

rozchodz

ce si

do podnó

a skał.

– Co to jest? jakby plusk fali, – zauwa

ył Wells.

– Istotnie – odpowiedziałem, – zni

c głos instynktowo. Co za

przyczyna? Wiatr ustał zupełnie… Czy to wzburzenie wody tworzy si

na jej

powierzchni…

– …Czy te

w gł

binie – doko

czył Wells, pochylaj

c si

ku ziemi, by

lepiej usłysze

na było my

e to jaki

statek zbli

a si

do brzegu.

W milczeniu, bez ruchu starali

my si

przenikn

ąć

ciemno

ci, podczas,

gdy fale jeziora rozbijały si

o urwiste brzegi.

Tymczasem John Hart i Nab Walker weszli na szczyt s

siedniej skały. Ja

poło

yłem si

prawie na ziemi, przygl

daj

c si

zjawisku, które nie

zmniejszało si

wcale… przeciwnie stawało si

coraz wyra

niejsze…

dostrzegałem nawet miarowe kołysanie si

fali, podobne do tego jakie

wywołuje obrót

ruby.

– Niema ju

tpliwo

ci –o

wiadczył Wells, pochylaj

c si

ku mnie, –

statek si

zbli

a…

– Tak – przy

wiadczyłem, – o ile to nie jest jakie

zwierz

z gatunku

wielorybów lub haja

arłoczna.

– Nie, to statek z pewno

– Czy w tym samym miejscu widziałe

go pan wczoraj?

– Tak. Oba razy stał tutaj. Teraz przybija tam…

eli

my prawie na brzegu, wpatruj

c si

chciwie w poruszaj

niewyra

mas

. Posuwała si

naprzód bardzo powoli i, prawdopodobnie,

znajdowała si

jeszcze dosy

daleko. Huk motoru zaledwie dawał si

słysze

A wi

c, podobnie jak wczoraj „Groza” sp

dzi noc w zatoce!… Dlaczego

podniosła kotwic

, skoro wraca na to samo miejsce?… Czy jakie

nowe

uszkodzenia nie pozwoliły jej popłyn

ąć

dalej?…

Te i tym podobne pytania opanowały mój umysł, lecz nie miałem czasu na

ich rozstrzygni

cie.

Statek przybli

ał si

coraz wi

cej. Kapitan widocznie znał zatok

wybornie, nie zapalił bowiem

adnej latarni. Od czasu do czasu słycha

było

cichy stuk maszyny. Plusk stawał si

coraz wyra

niejszy. Było jasnem,

statek za chwil

przybije do brzegu. Skały, wznosz

ce si

nieco ponad

powierzchni

jeziora tworzyły rodzaj naturalnego portu.

– Odejd

my st

d – rzekł pan Wells, – bior

c mnie za rami

– Tak – odparłem – musimy si

ukry

w zagł

bieniach skał i czeka

cierpliwie stosownej chwili… Tu mogliby nas dostrzedz.

– Id

my wi

Nie było czasu do stracenia. Niewyra

na masa zbli

ała si

coraz wi

cej.

Na pokładzie, lekko wystaj

cym ponad poziom wody ukazały si

sylwetki dwu

ludzi.

A wi

c naprawd

było ich tylko dwu?!…

Wells, ja, John Hart i Nab Walker wszyscy ukryli

my si

ród skał,

czołgaj

c si

jak najciszej. Je

eli ludzie z „Grozy” wyjd

na brzeg, nie

zobacz

nas z pewno

, my za

dziemy ich widzieli dokładnie i

post

pimy stosownie do okoliczno

ci.

c z krótkich, urywanych słów, które zamieniali ze sob

, nie

tpili

my ju

e maj

wyl

dowa

za chwil

. Rzucili nawet lin

na cypel

przesmyku, który słu

ył nam za punkt obserwacyi. Jeden z marynarzy

zeskoczył na ziemi

i zapomoc

tej liny ci

ł ku sobie statek. Wreszcie

usłyszeli

my skrzyp zarzucanej kotwicy. W kilka sekund pó

niej na piasku

wybrze

a rozległy si

kroki dwu ludzi, którzy kierowali si

w stron

lasu,

szukaj

c drogi przy

wietle okr

towej latarni.

Czy

by wi

c zatoka Black-Rock była miejscem wypoczynku dla „Grozy”?

… Po co ci ludzie szli do lasu?… Czy mieli tam składy

ywno

ci i materyałów,

d czerpali zapasy w razie potrzeby?… Widocznie tak byli przekonani o

pustce tej okolicy,

e nie zachowywali zwykłych ostro

ci.

– Co robi

? – zapytał Wells.

– Zaczeka

ich powrotu, a wtedy…

Nie doko

czyłem.

wiatło latarni padło na twarz jednego z ludzi… w

którym poznałem tajemniczego szpiega z ulicy Long-Street!… Poznałem go
najwyra

niej… On wi

c był tym królem przestrzeni, on pisał oba listy…

przypomniały mi si

gro

by… lecz te si

odnosiły do Great-Eyry!… Po raz nie

wiem ju

który zadawałem sobie pytanie, nie umiej

c na nie znale

ść

odpowiedzi: jaki zwi

zek istnieje mi

dzy Great-Eyry a „Groz

”? W kilku

słowach odpowiedziałem Wellsowi o dr

cej mnie zagadce.

– Istotnie, to bardzo dziwne – odparł.

Tymczasem obaj marynarze znikli w lasku.

– Gdyby

tylko nie natrafili na nasz brek i konie! – szepn

ł Wells.

– Niema obawy… pocó

maj

zapuszcza

tak daleko?…

– Gdyby jednak?

– W takim razie po

piesz

z powrotem, a my przetniemy im drog

statku.

Na jeziorze panowała cisza gł

boka. Wyszedłem z ukrycia i zbli

yłem si

do miejsca, gdzie wbito kotwic

… Statek utrzymywany przez lin

, kołysał si

lekko. Na „Grozie” pusto było i ciemno.

adnego

wiatełka,

adnej istoty

ludzkiej! A gdyby te

wskoczy

na pokład i tam oczekiwa

powrotu kapitana?

…

– Panie Strock… panie Strock… – usłyszałem przytłumiony szept Wellsa.

Wróciłem po

piesznie i przykucn

łem obok niego. A wi

c ju

zapó

no!…

Sposobno

ść

opanowania statku min

ła!… człowiek z latark

i towarzysz

wracali ju

na brzeg. Oczywi

cie w lesie nie zauwa

yli nic podejrzanego.

dy z nich niósł w r

ku du

żą

pak

. Weszli na przesmyk i zatrzymali si

samym cyplu.

– Kapitanie! – rozległ si

jaki

głos.

– Tutaj – brzmiała odpowied

– A wi

c jest ich trzech – szepn

ł mi do ucha Wells.

– Kto wie, a mo

e czterech, pi

ciu, lub sze

ciu – odpowiedziałem równie

cicho. Poło

enie stawało si

trudniejszem. Z liczn

załog

nie damy sobie

rady!… Najmniejsza nieostro

ść

zgubi

nas mo

e… Co maj

zamiar robi

ci ludzie?… Czy zanios

paki na pokład i odpłyn

zaraz, czy te

czeka

witu?… Lecz z chwil

, gdy statek odpłynie, dla nas b

dzie stracony!…

Gdzie

go szuka

dziemy? Czy druga sposobno

ść

nadarzy si

jeszcze?…

– Jest nas czterech – zwróciłem si

do Wellsa. Nie podejrzewaj

niczego… mo

emy wpa

ść

na nich niespodziewanie i uwi

Chciałem ju

przywoła

agentów, lecz Wells pochwycił mnie za rami

– Cicho! słuchaj pan! – szepn

ł.

Jeden z marynarzy zapomoc

liny holował statek do brzegu.

– Czy wszystko w porz

dku? rozległ si

głos z pokładu.

– Tak, kapitanie!…

– Zostały jeszcze dwie paki?

– Tak, kapitanie, dwie.

– A wi

c pójdziecie raz jeszcze i b

dziemy mieli wszystkie zapasy na

„Grozie”

Nie mylili

my si

zatem! Mieli

my do czynienia z Królem przestrzeni!

– Tak, kapitanie!

– Dobrze, odjedziemy jutro o wschodzie sło

ca!

Było zaledwie trzech ludzi.

Dwaj pójd

do lasu po paki… nast

pnie zanios

je na pokład i poło

żą

spa

… Czy

nie b

dzie to wyborna chwila do napadu?… Zdecydowali

my si

na ten plan, uspokojeni,

e „Groza” zostanie w zatoce do rana.

Było ju

w pół do jedenastej. Na piasku znowu rozległy si

kroki ludzi,

cych do lasu.

Skoro tylko znikli w cieniu drzew, Wells poszedł uprzedzi

agentów, a ja

prze

lizn

łem si

na przesmyk

Stan

łem na samym cyplu. Przede mn

lekko kołysała si

„Groza”.

Przypominała ona nieco statek, kursuj

cy po zatoce Bosto

skiej. Nie miała

ani komina, ani masztu, ani lin, ani

agli.

Wrócili

my na dawne miejsca i obejrzeli

my nasze rewolwery.

Upłyn

ło pi

ęć

minut. Lada chwila oczekiwali

my powrotu ludzi z pakami.

W godzin

po ich wej

ciu na statek, kiedy prawdopodobnie wszyscy uło

żą

do snu, wskoczymy na pokład i uwi

zimy

cych. Byleby tylko nie zd

ąż

yli

podnie

ść

kotwicy, albo zanurzy

w gł

biny, wtedy bowiem dostaliby

w ich r

ce.

Nigdy w

yciu nie doznawałem tak silnego wzruszenia i niecierpliwo

ci…

Zdawało mi si

e ludzie ci nie wyjd

z pomi

dzy zaro

li,

e co

ich tam

zatrzymało.

Nagle usłyszeli

my jaki

hałas, jakby tentent koni – to nasze rumaki

dziły szybko brzegiem lasu…

Zaraz potem ukazali si

ludzie z pakami… biegli co sił ku zatoce…

Niew

tpliwie konie nasze obudziły ich czujno

ść

…

Domy

lili si

e gdzie

w pobli

u ukrywaj

agenci…

e im grozi

niebezpiecze

stwo dostania si

w r

ce policyi…

Wpadn

c na przesmyk i podnios

kotwic

i wskocz

ma pokład…

„Groza” z szybko

błyskawicy zniknie nam z przed oczu, a partya nasza

dzie przegrana!…

– Naprzód! – zakomenderowałem.

Zbiegli

my na dół, chc

c zagrodzi

drog

marynarzom.

Skoro nas spostrzegli, rzucili paki i pochwycili rewolwery. Rozległy si

strzały. Kula zraniła Johna Harta w nog

Wystrzelili

my równie

, lecz mniej szcz

ęś

liwie. Nie trafili

my w

adnego z

przeciwników. Pop

dzili dalej, a

na sam cypel i nie podnosz

c kotwicy

wskoczyli na pokład.

Kapitan, stoj

cy na pokładzie, dał ognia… kula drasn

ła Wellsa.

Ja i Nab Walker pochwycili

my lin

i ci

my statek do brzegu.

Gdyby jednak tamci lin

odci

li, mogliby odpłyn

ąć

spokojnie… .

Wtem nagłe wstrz

ąś

nienie… Nab Walker upada na ziemi

… jedno z

ramion wyrwanej z piasku kotwicy zaczepia si

za mój pas i poci

ga mnie ku

statkowi…

Za chwil

„Groza” z cał

szybko

na jak

sta

, odpływa na pełne

wody Erie…

ROZDZIAŁ XIII

Na pokładzie „Grozy”.

Gdy odzyskałem przytomno

ść

był ju

dzie

. Le

ałem na łó

ku w ciasnej,

po o

wietlonej kajucie, starannie okryty kołdr

. Ile godzin upłyn

ło od

chwili mego porwania, nie miałem poj

cia. S

c jednak z uko

nie

padaj

cych promieni, które si

z trudem przedzierały przez małe okienka,

było jeszcze bardzo rano.

W k

cie suszyło si

moje ubranie, a przedarty pas walał si

na podłodze.

Nie poniosłem

adnej rany, uczuwałem tylko niesłychane znu

enie.

Spraw

z przebytego niebezpiecze

stwa zdawałem sobie doskonale. Lina

poci

ła mnie do wody. Wpadłem głow

na dół i byłbym si

udusił

niew

tpliwie, gdyby mnie nie wci

gni

to na pokład. Ostatnia scena gł

boko

utkwiła w mojej pami

ci. Hart raniony w nog

ał rozci

gni

ty na piasku,

Wells celował w kapitana, Walker upadł na ziemi

… Wszyscy oni s

zapewne,

e zgin

łem w falach Erie…

Jak

drog

obrała „Groza”?…

Jedno było pewnem,

e obecnie znajdowali

my si

na powierzchni wody.

Nie przypominam sobie

adnych wstrz

ąś

nie

, prawdopodobnie wi

c kapitan

nie przekształcał statku na samochód i nie jechali

my wcale l

dem, tylko cały

czas płyn

my po Erie. Gdzie byli

my obecnie? Czy na rzece Detroit, czy

e na jeziorze Huron, albo Górnem? Trudno o tem było s

dzi

Przypuszczałem jednak,

e na Erie.

Postanowiłem wyjrze

wiat i zoryentowa

w miejscowo

ci.

Ubierałem si

z pewnym niepokojem. A mo

e zamkni

to mnie na klucz?…

Sprobowałem podnie

ść

klap

w suficie kajuty. Udało mi si

na szcz

ęś

cie i po

chwili wysun

łem si

do połowy na pokład.

Rozejrzałem si

wokoło. Wsz

dzie niezmierzona wodna płaszczyzna!

Płyn

my z ogromn

szybko

a fale rozbijaj

c si

o przód okr

rozpryskiwały si

w drobniuchne bryzgi, które uderzały mnie po twarzy.

Uczułem smak wody słodkiej.

Sło

ce było jeszcze dosy

daleko od zenitu, najwy

ej wi

c godzin o

upłyn

ło od chwili odjazdu z zatoki Black-Rock. Wobec tego,

e długo

ść

Erie

wynosi 225 mil, a szeroko

ść

50 mil, nie dziwiłem si

wcale, nie widz

c nigdzie

brzegów

Na pokładzie znajdowało si

dwu ludzi. Jeden stał na przodzie, wpatrzony

w rozci

gaj

przed nim bezkre

przestrze

, drugi u steru, kieruj

c ku

półno-wschodowi. Pierwszym był jeden ze szpiegów, czatuj

cych na mnie

przy ulicy Long-Street, drugim ten, co niósł latark

, gdy obaj szli do lasu.

Daremnie szukałem trzeciego, który nosił nazw

„Kapitana”… nie było go

nigdzie…

Łatwo poj

ąć

, jak gor

co pragn

łem stan

ąć

oko w oko z tym

miałym

wynalazc

, który nie obawiał si

wyst

do walki z cał

ludzko

, którego

sława rozbrzmiewała po całym

wiecie, a który si

tak dumnie tytułował

„Królem przestrzeni”!…

Zbli

yłem si

do człowieka, stoj

cego na przodzie statku i po chwilowem

milczeniu zapytałem:

– Gdzie kapitan?

Spojrzał na mnie z pod oka, lecz nie raczył odpowiedzie

, chocia

ze słów

zamienionych na brzegu, wiedziałem,

e rozumie po angielsku. Obecno

ść

moja na pokładzie zdawała si

nie wzrusza

go wcale. Odwrócił si

ode mnie

plecami i w dalszym ci

gu obserwował horyzont.

Wtedy zwróciłem si

do sternika, chc

c mu zada

to samo pytanie, lecz

on usun

ł mnie ruchem r

ki, nie mówi

c ani słowa.

Wobec tego postanowiłem czeka

cierpliwie na ukazanie si

samego

kapitana, który powitał nas wystrzałami z rewolweru, gdy

my w zatoce razem

z Walkerem usiłowali przyci

ąć

statek do brzegu.

Tymczasem zacz

łem przygl

„Grozie”.

Pokład i kasztele zbudowane były z jakiego

metalu, którego rozpozna

nie mogłem. W

rodku znajdowała si

klapa, któr

na było podnosi

, a

która prowadziła do maszyn, pracuj

cych bardzo cicho i równomiernie.

Nie było ani komina, ani masztu, ani

agli. Przyrz

d optyczny, tak zwany

heryskop, ułatwiał prawdopodobnie kierowanie pod wod

. Po obu bokach

pokładu znajdowały si

jakie

dziwne, nieznane mi przyrz

dy, których u

ytku

nie rozumiałem wcale

Z przodu i z tyłu statku spostrzegłem klapy kwadratowe, które prowadziły

do kajut; klapy te, otoczone ram

z kauczuku, zamykały si

bardzo szczelnie,

eby woda nie mogła przenikn

ąć

do wn

trza, gdy statek zanurzał si

gł

biny. Nie widziałem ani motoru ani

rub, ani turbin. Zauwa

yłem tylko,

statek pozostawiał za sob

nikł

smug

Widocznem wi

c było,

e motoru nie poruszała ani woda, ani nafta, ani

alkohol, a tylko elektryczno

ść

, nagromadzona do wysokiego punktu napi

cia.

Gdzie było jej

ródło? Czy wytwarzały j

stosy, czy akumulatory? Jakiego

systemu? Czy znajd

kiedy rozwikłanie tej zagadki?

Potem my

l moja wróciła do towarzyszy wyprawy, pozostałych na brzegu

zatoki. Hart był raniony, a mo

e Wells i Walker równie

. Widzieli jak kotwica

unosiła mnie od brzegu, prawdopodobnie s

e zgin

łem.

Czy

mog

przypuszcza

e zabrano mnie na pokład Grozy?… Wells

telegraficznie zawiadomił o mojej

mierci pana Warda, któ

teraz o

mieli

przedsiewzi

ąć

wypraw

przeciw Królowi Przestrzeni?

Te i tym podobne my

li tłoczyły si

w mej głowie podczas gdy z

niecierpliwo

oczekiwałem na przyj

cie kapitana.

Lecz ten si

nie ukazywał.

Głód dokuczał mi srodze. Przeszło dwana

cie godzin nic w ustach nie

miałem… zdawało mi si

e si

nikt o moje po

ywienie… nie troszczy. Nagle

człowiek, stoj

cy na przodzie statku zeszedł na dół i wrócił po krótkiej chwili. Z

rado

spostrzegłem,

e przyniósł mi kawał mi

sa solonego, suchary i kufel

czarnego piwa. Z zapałem zabrałem si

do tego

niadania. Marynarze nie

dotrzymywali mi towarzystwa. Widz

e nie maj

wcale zamiaru rozmawia

ze mn

, pogr

ąż

yłem si

znowu w rozmy

laniach, jak si

zako

czy cała ta

przygoda?… Czy ujrz

wreszcie tego mytycznego kapitana?… Czy zwróci mi

swobod

?… Czy zdołam si

wymkn

ąć

wbrew jego woli?… Prawdopodobnie

dzie to zale

ało od okoliczno

ci… Nie mog

nawet marzy

o ucieczce,

dopóki Groza płyn

ąć

dzie

rodkiem jeziora… tem mniej je

eli si

zanurzy w

gł

biny… Chyba,

e si

przekształci na samochód…

Lecz nie miałem najl

ejszej ochoty do wydostania si

na swobod

przed

zbadaniem tajemnic tak dziwnego statku. Wyprawa moja nie została
wprawdzie uwie

czona powodzeniem, nawet nieomal nie utraciłem w niej

ycia, lecz b

co b

był to wa

ny krok naprzód.

Groza posuwała si

gle w kierunku północno-wschodnim, tj. w kierunku

długo

ci Erie, płyn

my ze

redni

szybko

, pomimo to obliczałem,

e za

kilka godzin b

dziemy na samym kra

cu jeziora, tam gdzie si

ono ł

czy z

Ontario za po

rednictwem rzeki Niagary. O 15 mil poni

ej Buffalo znajduj

owe sławne wodospady… Wobec tego,

e kapitan nie zwrócił si

na rzek

Détroit, pozostaje mu tylko przybi

do brzegu i przekształci

statek na

samochód.

Sło

ce przeszło południk. Pogoda była wspaniała, upał silny, lecz zno

ny,

dzi

ki chłodz

cemu wietrzykowi. Brzegów jeziora nie wida

było wcale. Czy

ten kapitan nie uka

e si

dzisiaj wcale?… Mo

e nie chce bym go zobaczył?…

W takim razie ma chyba zamiar zwróci

mi swobod

, gdy dopłyniemy do

brzegu?… Lecz to znów wydawało mi si

niepodobie

stwem!…

Wreszcie około drugiej po południu usłyszałem lekki szelest. Podniosła

klapa

rodkowa i upragniony kapitan stan

ł przed nami.

Podobnie jak i jego podwładni nie zwrócił na mnie

adnej uwagi. Zbli

ył

do sternika i usiadł za nim. Półgłosem zamienili ze sob

słów kilka,

poczem sternik zeszedł na dół do maszyn.

Kapitan rozejrzał si

dokoła, rzucił okiem na busol

, zmienił lekko

kierunek statku, posuwali

my si

naprzód ze zwi

kszon

szybko

Kapitan wygl

dał na lat przeszło pi

ęć

dziesi

t. Wzrostu

redniego,

barczysty, wyprostowany, włosy miał szare, krótko przystrzy

one, r

ce i nogi

muskularne, szcz

ki silne, piersi szerokie i brwi

gaj

ce si

ustawicznie.

Nie nosił w

sów ani faworytów, tylko g

krod

po ameryka

sku. Wida

było,

e zdrowie ma

elazne, krew gor

, energj

niezłomn

Podobnie jak i jego towarzysze ubrany był, w kostyum marynarza, płaszcz

gumowy i czapk

wełnian

Przygl

dałem mu si

bacznie. Nie unikał mych spojrze

, lecz zachowywał

z tak

oboj

tno

, jak gdyby na pokładzie nie było nikogo obcego.

Poznałem w nim odrazu jednego z tych ludzi, którzy mnie

ledzili na Long

Street.

Niew

tpliwie poznał mnie równie

. Im dłu

ej wpatrywałem si

w t

twarz

charakterystyczn

, tem wi

cej dochodziłem do przekonania

e ju

widziałem, niegdy

jeszcze przed spotkaniem na Long-Street, tylko gdzie?…

e na jakiej

fotografii za szyb

wystawow

lub w biurze informacyjnem…

Wspomnienie pozostało bardzo niejasne, mo

e zreszt

, było to tylko

złudzenie wyobra

ni…

Czy zrobi mi wi

cej honoru, ni

jego załoga i zechce odpowiedzie

pytania?… Musz

przecie

dowiedzie

, jakie wzgl

dem mnie

ywi

zamiary… Chyba nie zechce pozbawia

ycia?… W takim razie byłby mnie

przecie

pozostawił własnemu losowi w zatoce Black-Rock!… Powstałem z

miejsca i stan

łem przed nim.

Spojrzał na mnie oczami płon

cemi.

– Pan jeste

kapitanem? – zapytałem.

Milczenie.

– A statek ten… to Groza?…

adnej odpowiedzi.

Zbli

yłem si

jeszcze o krok i chciałem go schwyci

za rami

Odtr

cił mnie lekko, lecz ruch ten zdradzał sił

niezwykł

Podszedłem ku niemu po raz drugi.

– Powiedz mi pan, jakie masz wzgl

dem mnie zamiary? – zapytałem ju

mniej spokojnie.

Zdawało mi si

e z ust jego,

gni

tych gniewem zerw

jakie

słowa. Powstrzymał si

jednak i odwrócił głow

, r

oparł si

o regulator.

Maszyna zacz

ła funkcyonowa

z wi

ksz

szybko

Opanowała mnie w

ciekło

ść

. Chciałem krzykn

ąć

: – Dobrze! milcz pan,

eli si

tak panu podoba… wiem dobrze kim jeste

! Nazywasz siebie

Królem Przestrzeni… A statek ten, to słynna Groza!… Napisałe

pan list do

du ameryka

skiego i do mnie… Wyobra

asz pan sobie,

e jeste

dosy

pot

ęż

ny, a

eby wyzwa

do walki

wiat cały!…

Czy

by mógł zaprzeczy

?. Inicjały K. P. widziałem na sterze.

Szcz

ęś

ciem stłumiłem gniew, a wiedz

e nie otrzymam odpowiedzi,

wróciłem na dawne miejsce … Siedziałem tam długie godziny wpatruj

c si

horyzont i oczekuj

c ukazania si

ziemi.

ROZDZIAŁ XIV

Niagara.

Czas upływał, a w poło

eniu mojem nic si

nie zmieniało. Sternik wrócił

do rudla, a kapitan do maszyn, pomimo zwi

kszonej szybko

ci Groza

posuwała si

cicho. Ani razu nie doznałem wstrz

ąś

nie

, nieuniknionych przy

systemie walców. St

d wnioskowałem,

e zastosowano tutaj system kołowy,

lecz przypuszcze

moich stwierdzi

nie mogłem.

Płyn

my ci

gle w kierunku północno-wschodnim, t. j. ku Buffalo. Nie

tpiłem,

e staniemy tam przed noc

– Jak

e jednak kapitan mógł si

odwa

na obranie tej drogi?… Czy

miał zamiar stan

ąć

na kotwicy w porcie tak ludnym, w

ród tylu statków

rybackich i handlowych?… Wypłyn

ąć

z Erie nie mo

e, poniewa

wodospady

Niagary zagrodz

mu drog

… A mo

e oczekuje nadej

cia nocy, a

eby

zbli

do brzegu i przekształci

statek na samochód?…

eli podczas wyl

dowywania na ziemi

nie uda mi si

wymkn

ąć

niepostrze

enie, wszelka nadzieja na odzyskanie swobody b

dzie stracona!

…

Wprawdzie zostaj

c przy boku Króla Przestrzeni mog

zbada

, gdzie si

ten dziwny człowiek ukrywa tak umiej

tnie,

e dot

adne oko wy

ledzi

nie zdołało! Lecz kto wie, czy on ju

nie wydał na mnie wyroku

mierci?…

e czeka tylko chwili odpowiedniej?…

Wschodni

ęść

jeziora znałem doskonale, przed trzema laty bowiem z

powodu wa

nej sprawy sp

dziłem czas dłu

szy w stanie New-York, mi

dzy

Albany i Buffalo. Wtedy zwiedziłem dokładnie wodospady, główne wyspy,
le

żą

ce mi

dzy Buffalo i Niagara-Falls, potem wysp

Navy i wysp

Goat-

Island, która dzieli wodospad ameryka

ski od kanadyjskiego.

Gdyby si

c nadarzyła sposobno

ść

do ucieczki znalazłbym si

okolicy znajomej. Czy jednak istotnie pragn

łbym z takiej sposobno

skorzysta

?. Ile

tajemnic niezbadanych przykuwa mnie do statku, na który

los pomy

lny – mo

e nieprzyjazny – los wczoraj mnie rzucił.

Zreszt

niema co nawet i my

o brzegach Niagary – przecie

tam

popłyn

ąć

nie mo

emy!

Łamałem sobie głow

, dlaczego napisał do mnie ten list gro

żą

cy i

dlaczego

ledził mnie w Waszyngtonie… W ogóle, co go obchodziła sprawa

Great-Eyry?… Za pomoc

kanałów podziemnych mógł si

dosta

na jezioro

Kirdallskie, lecz nawet przy pomocy tak niezwykłego przyrz

du, jak Groza, nie

zdoła przeby

czwartego pier

cienia skał na Great-Eyry!…

Od czasu do czasu na dalekim horyzoncie widywali

my jakie

statki lecz

te nas mijały, nie spostrzegaj

c Grozy, któr

trudno było zauwa

Tymczasem w oddali zacz

ły si

zarysowywa

wzgórza, tworz

c na

kra

cu jeziora rodzaj lejka, przez który Erie wlewa swe wody do koryta

Niagary. Na prawo łagodne zagł

bienia urozmaicały wybrze

e. Tu i owdzie

sterczały grupy drzew. Z dala dostrzegałem statki rybackie i handlowe,
szalupy i parowce, ku niebu wznosiły si

słupy dymów, poruszane lekkim

wietrzykiem.

Ciekawo

ść

moja doszła do najwy

szego punktu nat

ęż

enia. Có

zamy

kapitan posuwaj

c si

w najlepsze, drog

ku Buffalo?… Ci

gle oczekiwałem

jakiego

sygnału do odwrotu albo do zanurzenia si

w gł

biny Erie!…

Nagle sternik, nie spuszczaj

cy oczu z północo-wschodu, skin

ł na swego

towarzysza. Ten zeszedł natychmiast do maszyn

Za chwil

na pokładzie ukazał si

kapitan, podszedł do sternika i zacz

ł z

nim rozmow

po cichu. Sternik wskazywał mu r

dwa ciemne punkty w

kierunku Buffalo, odległe mniej wi

cej na 5-6 mil.

Kapitan przygl

dał si

im uwa

nie, poczem ruszył ramionami i usiadł przy

rudlu nie zmieniaj

c bynajmniej kierunku drogi.

W kwadrans pó

niej rozpoznałem dwa słupy dymu, zarysowuj

ce si

północno-wschodniej stronie horyzontu. Zbli

ały si

ku nam z szybko

ogromn

. Nagle przyszło mi na my

e s

to prawdopodobnie, parowce, o

których wspominał pan Wells i którym powierzono

cisły nadzór nad jeziorem.

Zbudowane według najnowszego systemu mogły przeby

dwadzie

cia

siedem mil na godzin

Szybko

ść

ich jednak nie dorównywała szybko

ci Grozy, która przytem, w

razie niebezpiecze

stwa mogła si

przekształci

na statek podwodny i uj

ść

przed pogoni

Parowce spostrzegłszy Groz

dziły ku niej o ile mogły najszybcej.

Widocznem było,

e chc

wzi

ąć

we dwa ognie, odci

ąć

od Buffalo i

wepchn

ąć

w ten k

t jeziora, sk

d niema innego wyj

cia prócz Niagary. Nie

tpiłem ju

e parowce te wysłał pan Wells.

Kapitan zasiadł przy rudlu, jeden z załogi zeszedł na dół, a drugi stał na

przodzie statku.

Na mnie nikt nie zwracał uwagi.

Gł

boko wzruszony i podniecony nie spuszczałem oka z parowców,

odległo

ść

dzy nami zmniejszyła si

do 2 mil.

Na twarzy Króla Przestrzeni malowała si

wzgarda najwy

sza. Wiedział,

e nie grozi mu nic… Ka

dej chwili mógł statek swój zanurzy

w gł

biny,

gdzie go kule armatnie nie dosi

Upłyn

ło jeszcze dziesi

ęć

minut. Ju

tylko jedna mila dzieliła nas od

parowców.

Kapitan zachowywał si

najoboj

tniej w

wiecie, zwi

kszył tylko szybko

ść

Grozy, jak gdyby chciał igra

z prze

ladowcami, albo, gdy noc zapadnie,

prze

lizn

ąć

dzy nimi.

Na prawym brzegu jeziora zarysowało si

Buffalo. Coraz wyra

niej

odró

niałem jego gmachy, dzwonnic

, elewatory. Troch

ku północo-

zachodowi, najwy

ej o 4-5 mil, wody jeziora zlewały si

do Niagary.

Co nale

ało mi uczyni

? … B

c wybornym pływakiem mogłem

zeskoczy

z pokładu, gdy si

znajdziemy mi

dzy parowcami… a ztamt

d z

pewno

dadz

mi pomóc.

Co prawda na Niagarze miałbym szanse du

o lepsze. Mógłbym si

rzuci

wpław około wyspy Navy, któr

znam wybornie… Czy mog

jednak rachowa

na to,

e kapitanowi starczy odwagi, by obra

wła

nie drog

? Przecie

wodospadów przeby

nie zdoła, nawet maj

c do swego rozporz

dzenia taki

statek jak Groza.

Nie mogłem si

zdoby

na decyzy

… Co prawda,

al mi te

było

opuszcza

stanowisko, na którem miałem mo

ść

zbadania pal

cej mnie

tajemnicy… Nie chciałem wi

c rozstawa

z Groz

i tymi dziwnymi lud

mi!

…

Było ju

po szóstej Parowce zbli

ały si

coraz wi

cej. Chwila jeszcze, a

znajdziemy si

dzy nimi.

Nie ruszyłem si

z miejsca. Jeden z marynarzy stał tu

obok mnie.

Nieruchomo, z oczami płon

cemi, z brwiami

gni

temi kapitan zdawał

wyczekiwa

chwili odpowiedniej do wykonania ostatniego manewru.

Nagle z lewego parowca rozległ si

wystrzał, kula musn

ła powierzchni

wody i przeszła przed samym dziobem Grozy.

Wyprostowałem si

. Marynarz, znajduj

cy si

za mn

spojrzał pytaj

na kapitana. Ten nie odwrócił nawet głowy. Nigdy nie zapomn

wyrazu

gł

bokiej pogardy jak

tchn

ły rysy jego energicznej twarzy.

Równocze

nie wepchni

ty zostałem do kajuty i usłyszałem stuk

zamykanej klapy, chwila jeszcze i statek zagł

bił si

w wod

Do uszu moich dochodził głuchy łoskot wystrzałów armatnich. Potem

wszystko ucichło. Przez okienko kajuty przedzierały si

jakie

blade blaski –

Groza bez

adnego kołysania si

mkn

ła cicho przez Erie. Zdumiony byłem

niesłychan

szybko

i łatwo

z jak

dokonało przekształcenie Grozy

na statek podwodny.

Có

teraz pocznie nieustraszony Król Przestrzeni?… Najprawdopodobniej

zmieni kierunek drogi, albo te

zbli

y si

do brzegu i zmieni przyrz

podwodny na samochód.

Przypuszczenia moje nie sprawdziły si

wcale Po upływie najwy

dziesi

ciu minut usłyszałem jaki

ruch niezwykły. Nast

piła bystra wymiana

słów urywanych. Maszyny funkcyonowały z niezwykłym stukiem i hałasem.
Domy

liłem si

e si

zepsuło i statek musi znowu wypłyn

ąć

powierzchni

wody.

Tak si

i stało. Za chwil

blaski wieczorne wpadły do mojej kajuty. Na

pokładzie usłyszałem kroki, otworzono klap

… W mgnieniu oka byłem ju

pokładzie. Kapitan siedział u steru.

Parowce znajdowały si

najwy

ej o

wier

mili. Skoro tylko spostrzeg

Groz

znowu rozpoczn

pogo

. Płyn

my w kierunku Niagary. Wyznaj

kombinacyi kapitana nie rozumiałem zupełnie. Stracił chyba rozum, je

eli

wybiera drog

przez rzek

, z której niema wyj

cia. A mo

e chce si

zbli

brzegów i ucieka

dem?… Zreszt

mógłby przecie

płyn

ąć

z wi

ksz

szybko

, wyprzedzi

swych prze

ladowców i pod osłon

nocy znikn

ąć

im z

oczu, zawracaj

c chocia

by ku zachodowi.

Buffalo zostało na prawo. Troch

po siódmej ujrzeli

my Niagar

Co teraz zrobi kapitan?… Spokojny, oboj

tny nie raczył nawet

obserwowa

parowców. Jezioro było zupełnie puste. Nie widzieli

my nawet

łódki rybackiej.

Niagara oddziela terytoryum kanadyjskie od ameryka

skiego. Szeroko

ść

jej wynosi prawie 3/4 mili; zbli

c si

ku wodospadom rzeka zw

ęż

a si

znacznie. Przestrze

dzy Erie a Ontario równa si

tnastu milom.

Ró

nica mi

dzy poziomem wód Erie, a Ontario wynosi 340 stóp; wysoko

ść

wodospadu ma przeszło 150 stóp. Wodospad nosi nazw

„Wodospadu

podkowy” poniewa

przypomina nieco kształt podkowy; Indyanie zowi

„Wodo-grzmotem”, huk bowiem spadaj

cych wód podobny jest do huku

grzmotu, który si

rozlega nieustannie i słysze

daje w promieniu wielu mil

dokoła. Mi

dzy Buffalo a miasteczkiem Niagara-Falls znajduj

dwie

wyspy: wyspa Navy o mil

powy

ej „wodospadu podkowy” i wyspa Goat-

Island, oddzielaj

ca wodospad kanadyjski od ameryka

skiego. Na cyplu tej

wyspy, prawie nad sam

przepa

, wznosiła si

niegdy

wie

ółwia;

dzisiaj j

zwalono wobec cofania si

bowiem wodospadu, fale byłyby j

uniosły w otchła

bezdenn

Na wysoko

ci wyspy Navy le

żą

dwa miasteczka: Schlosser na prawym

brzegu Niagary, Chipewa na lewym. St

d ju

d rzeki staje si

gwałtowniejszy, a o dwie mile poni

ej wody spadaj

z wysoko

ci 150 stóp,

tworz

c sławne wodospady.

Groza min

ła fort Erié. Sło

ce chyliło si

ku zachodowi, a okr

gła tarcza

ksi

ęż

yca wychylała si

z mgieł południo-wschodu.

Za godzin

zapadnie noc.

Parowce, p

c cał

sił

pary oddalone były jeszcze prawi

o mil

Mkn

my szybko w

ród brzegów, ocienionych drzewami i zielonemi

równinami, w

ród których bieliły si

ste dworki.

Nie mogłem poj

ąć

taktyki kapitana. Za pół godziny najwy

ej zagrodz

nam drog

wodospady. Odwrót uniemo

liwiały parowce, któreby niew

tpliwie

zatopiły… Groz

Musz

c zdecydowa

wreszcie na ucieczk

, rzuci

wpław i

dosta

na wysp

Navy. Lecz czułem,

e teraz wła

nie jestem

ledzony

pilnie. Jeden z marynarzy nie spuszczał mnie z oczu. A wi

c los mój zwi

zany

le z losem Króla Przestrzeni!

Odległo

ść

dzy Groz

a parowcami, zmniejsza si

z ka

chwil

Czy

by wskutek ostatniego wypadku cudowny statek nie mógł si

porusza

z wi

ksz

szybko

?… kapitan jednak nie zdradza najmniejszego

niepokoju… nie zbli

a si

do brzegu.

Z jednej strony słyszymy gwizd wypuszczanej pary, widzimy g

ste słupy

czarnego dymu – z drugiej dochodzi nas ryk wodospadów, odległych najwy

o trzy mile.

Płyniemy w pobli

u lewego brzegu rzeki, mijamy Navy. Przed nami

widniej

wysokie drzewa na Goat-Island. Pr

d staje si

coraz

bystrzejszy… Za chwil

parowce zmuszone b

zaprzesta

pogoni… Nie

mog

przecie

ciga

przekl

tego kapitana w spienionych nurtach

wodogrzmotu, nie pójd

za nim w przepa

ść

, 180 stóp gł

bok

Istotnie, przeci

gły

wist maszyn – rozdziera powietrze; parowce

zatrzymuj

na odległo

ci 500-600 stop od wodospadu. Rozlegaj

wystrzały. Kilka kul armatnich przelatuje ponad Groz

, nie wyrz

dzaj

c jej

szkody.

Sło

ce zaszło. Ksi

ęż

yc rzuca swe srebrne promienie na pogr

ąż

mrokach ziemi

. Szybko

ść

du podwaja szybko

ść

Grozy. Za chwil

uniesie

nas ku czarnej, gro

nej otchłani…

Z przera

aniem spogl

dam na znikaj

ce brzegi Goat-Island. Drobniuchne

bryzgi spienionych wód uderzaj

mnie po twarzy, chłodz

c rozpalone czoło.

Powstaj

z miejsca, by rzuci

w rzek

Lecz r

ka marynarza chwyta mnie za rami

Równocze

nie uszu moich dochodzi gło

ny huk motoru. Du

e, dot

niezrozumiałe dla mnie przyrz

dy, umieszczone po obu bokach statku,

roztaczaj

na podobie

stwo skrzydeł… Groza wznosi si

w przestrze

, a

w sekund

pó

niej przelatuje ponad rycz

cym wodospadem, oblanym

potokami seledynowego

wiatła.

ROZDZIAŁ XV

Gniazdo orle.

Kiedy nazajutrz zbudziłem si

z ci

ęż

kiego snu, Groza stała bez ruchu.

Zrozumiałem to odrazu. Czy miałem zt

d wnioskowa

e si

znajdujemy

w owej tajemniczej kryjówce, której dot

d odnale

źć

nie mogła

adna istota

ludzka?…

Kapitan zabrał mnie z sob

… Czy

by zamierzał odsłoni

przede mn

tak

starannie ukrywan

tajemnic

?…

Dziwnem si

e wyda

e podczas podró

y napowietrznej zasn

łem

tak gł

doko. Nie mogłem poj

ąć

, jak si

to stało. Przypuszczam,

e do

jedzenia dosypano mi jakich

proszków usypiaj

cych. Zapewne w ten sposób

chciał mnie kapitan pozbawi

ci zorjentowania si

dy i dok

lecimy. Ostatnie wra

enie, które zapami

tałem, było niezwykle pot

ęż

ne…

Miałem wci

ąż

jeszcze przed oczami te chwile, kiedy Groza, któr

prawie

porywały kł

by spienionej wody pot

ęż

nym ruchem olbrzymich skrzydeł

uniosła si

w powietrze…

A zatem niezwykły przyrz

d Króla Przestrzeni miał zastosowanie

czworakie: słu

ył do je

enia po ziemi, do pływania po powierzchni wody,

pod wod

i do latania w powietrzu. W ka

dym

rodowisku mógł si

porusza

z niepraktykowan

dot

d sił

, łatwo

i szybko

! Przekształcenia

dokonywały si

w czasie niesłychanie krótkim! Motor był zawsze jeden i ten

sam… lecz sk

d czerpał

ródło swej energii o tem nie miałem poj

cia… Kim

był ten genjalny Król Przestrzeni, którego zr

czno

ść

i odwag

mogłem

podziwia

wczoraj?

Gdy przelatywali

my ponad wodospadem wieczór był jasny, widziałem

c doskonale, jak o trzy mile min

my most Suspension, poni

wodospadu Podkowy, gdzie pr

d rzeki jest najsilniejszy. St

d te

Niagara

zwraca si

ku Ontario. Zaraz za mostem skierowali

my si

lekko ku

wschodowi. Kapitan stał zawsze przy sterze. Kierował Groz

z łatwo

zupełn

. Widocznie w powietrzu czuł si

równie bezpiecznym, jak na l

dzie i

morzu.

Wobec podobnych rezultatów przestała mnie zadziwia

bezdenna pycha

tego, który mianował siebie Królem Przestrzeni. Miał przecie

do swego

rozporz

dzenia przyrz

d jedyny w swoim rodzaju, przewy

szaj

cy wszystko,

co dot

d stworzył rozum ludzki, i z którym wszelka walka była

niepodobie

stwem… Pocó

miał go sprzedawa

za miliony?… Có

by za nie

mógł naby

lepszego?

W pół godziny pó

niej ogarn

ło mnie obezwładnienie zupełne. Nie

pozostał mi nawet cie

wspomnienia, co zaszło pó

niej owej nocy z 31 lipca

na l sierpnia.

Obudziłem si

w tej samej kajucie, w której sp

dziłem noc na jeziorze

Erie. Skonstatowałem odrazu,

e Groza znajduje si

w spoczynku zupełnym.

Nie odczuwałem najl

ejszych porusze

. Widocznie znajdowali

my si

gdzie

na l

dzie. Spróbowałem. podnie

ść

klap

, wiod

na pokład. Daremnie.

Czy

by trzymano mnie w zamkni

ciu a

do chwili, gdy Groza rozpocznie

znowu w

drówk

napowietrzn

lub podwodn

?…

Łatwo zrozumie

niepokój i gor

czkow

nie cierpliwo

ść

, które mnie

ogarn

ły.

Po upływie kwadransa usłyszałem jaki

hałas, jakby szmer podnoszonych

sztab. Otwarto klap

, potoki

wiatła i powietrza zalały kajut

Jednym skokiem znalazłem si

na pokładzie. Oczy moje skwapliwie obj

ły

horyzont.

Znajdowali

my si

na ziemi. Groza stała w

rodku owalnej płaszczyzny,

pokrytej

ółtawym zwirem i maj

cej od 15-18 stóp w obwodzie. Dokoła

wznosiły si

wysokie skały. Nigdzie ani jednej trawki. Poni

ej rozci

gało si

jakby morze g

stej mgły, przez któr

nie przebijał si

ani jeden promyk

sło

ca. Lekkie obłoczki czepiały si

nawet piaszczystego dna platformy.

Widocznie ranek był jeszcze wczesny. Uczuwałem silny chłód, pomimo,

e był to 1-y sierpnia. Wnioskowałem zt

e si

znajdujemy na znacznej

wysoko

ci, lecz gdzie mianowicie… nie miałem najmniejszego poj

cia. Od

chwili odlotu z nad Niagary upłyn

ło najwy

ej godzin dwana

cie, Groza wi

nie miałaby czasu na przebycie Atlantyku lub oceanu Spokojnego. Byli

c stanowczo na terytoryum Nowego

wiata. Niekiedy w

ród mgły

zarysowywały si

sylwetki du

ych ptaków drapie

nych, które swym krzykiem

chrapliwym zakłócały gł

bok

cisz

poranku. Mo

e przeraził je widok potwora

o skrzydłach pot

ęż

nych, z którym si

mierzy

nie mogły ani co do siły ani co

do szybko

ci.

Nagle ujrzałem kapitana. Wysun

ł si

z pomi

dzy grupy głazów

panych we mgle. Na mnie nie spojrzał.

Obaj towarzysze zbli

yli si

ku niemu. Po chwili wszyscy znikn

li w grocie,

otwieraj

cej si

u stóp skał. Miałem wi

c swobod

zupełn

. Postanowiłem

skorzysta

z dobrej sposobno

ci i przyjrze

bli

ej Grozie.

Wszystkie klapy z wyj

tkiem tej, która prowadziła do mojej kajuty, były

zamkni

te na głucho. O zbadaniu zatem wewn

trznej budowy statku nie

mogłem nawet marzy

Wobec tego zeskoczyłem na ziemi

i zacz

łem ogl

Groz

zewn

trz. Miała ona kształt wrzecionowaty, z przodu wi

cej zaostrzony ni

tyłu, pudło z aluminium, a skrzydła z jakiego

dziwnego, nieznanego mi wcale

materyału. Cztery koła o dwustopowej

rednicy obwiedzione były gum

, która

zapewniała cicho

ść

biegu nawet przy najwi

kszej szybko

ci.

Szprychy kół rozszerzały si

, tworz

c rodzaj szufli, ułatwiało to

niezmiernie poruszanie si

na wodzie i pod wod

Główn

ęść

mechanizmu stanowiły dwie turbiny Parsona, umieszczone

po obu stronach statku w kierunku jego długo

ci. Wprawiane w ruch obrotowy

przez jaki

motor nieznany, przenosiły statek przez przestrzenie wodne z

szybko

niesłychan

Kto wie czy nie ułatwiały równocze

nie lokomocji w

powietrzu?… Niew

tpliwie jednak do szybowania w przestrzeni słu

yły

olbrzymie skrzydła, które w stanie spoczynku przylegały

le do jego boków.

A zatem przyrz

d do latania oparty był na zasadzie ci

ęż

ci wi

kszej od

powietrza.

Sił

, poruszaj

mechanizm tak niezwykły, mogła by

tylko

elektryczno

ść

. Z jakiego

ródła czerpały j

akumulatory? Mo

e wła

nie w

jednej z tych pieczar podziemnych, w której si

ukryli marynarze, pracowały

pot

ęż

ne dynamomaszyny wytwarzaj

ce niewyczerpane zapasy energii?

Obejrzałem koła, turbiny, skrzydła, lecz mechanizm wewn

trzny i siła

poruszaj

ca pozostały dla mnie zagadk

. Có

by mi zreszt

przyszło z

odsłoni

cia tej tajemnicy, je

eli do ko

ycia pozosta

mam wi

ęź

niem Króla

Przestrzeni?!

Przy

wiecała mi wprawdzie, nadzieja ucieczki… Lecz czy si

nadarzy

sposobno

ść

odpowiednia?… i kiedy?…

Przedewszystkiem nale

ało zbada

miejsce, gdzie

my si

znajdowali

obecnie. Czy istnieje jakiekolwiek poł

czenie mi

dzy t

płaszczyzn

zamkni

, a

wiatem otaczaj

cym? jakie wyj

cie z po

ród tych wysokich,

zwartych skał? Jak daleko jeste

my od Erie? W jakiej cz

ęś

ci Stanów

Zjednoczonych?

Coraz uparciej nasuwało mi si

przypuszczenie czy tem gniazdem

skalistem nie jest owo Great-Eyry, dost

pne jedynie dla orłów i s

pów? Lecz

dla Króla Przestrzeni

wiat cały stoi otworem. Mógł wi

c zało

siedzib

w miejscu, gdzie go najczujniejsza policya wytropi

nie zdoła, a

adne

zamachy nie dosi

. Odległo

ść

dzy Great-Eyry i Niagara-Falls wynosi

najwy

ej 450 mil, zatem Groza bez trudu mogła je przeby

w przeci

gu nocy.

l ta wypierała powoli wszystkie inne przypuszczenia… Zaczynałem

pojmowa

zwi

zek, zachodz

cy mi

dzy Great-Eyry i listem podpisanym

inicyałami K. P., a Królem Przestrzeni i tajemniczym jego wehikułem. Gro

by,

wyra

one w li

cie,

ledzenie moich kroków, niezrozumiałe zjawisko…

wszystko to powoli stawało si

jasnem… Gdyby

tylko mgły rozproszyły

dzej!… Mo

ebym rozpoznał co

kolwiek… mo

eby si

wreszcie moje

przypuszczenia zamieniły w pewno

ść

?…

Postanowiłem płaszczyzn

obej

ść

wokoło.

Poniewa

kapitan i obaj jego towarzysze znajdowali si

w grocie

północnej, rozpocz

łem badania od strony południowej.

O wysoko

ci skalistej poszarpanej

ciany nic s

dzi

nie mogłem,

wierzchołki jej bowiem ton

ły we mgle. Jedno tylko rzuciło mi si

w oczy, a

mianowicie gatunek skały był to szpat polny, tworz

cy cały ła

cuch

Alleghanów.

Kapitan i jego towarzysze nie wychodzili z groty, przed któr

stały

skrzynie, przywiezione z Black-Rock. Widocznie zaj

ci byli ich

rozpakowywaniem.

Posuwałem si

naprzód z wielk

ostro

, rozgl

daj

c si

bacznie

dokoła. Tu i owdzie dostrzegałem kawałki drzewa, kupki zeschłych traw,
odci

te na piasku

lady kroków ludzkich. Najwi

cej uderzyły mnie grube

pokłady popiołu, odłamki zw

glonych desek i belek, okucia metalowe,

zniszczone przez ogie

, i resztki popalonych cz

stek jakiego

mechanizmu.

Widocznie miejsce to, niezbyt dawno jeszcze było widowni

olbrzymiego

aru. I znowu mimowoli przyszły mi na my

l tajemnicze zjawiska na Great-

Eyry, buchaj

ce płomienie, huk zagadkowy i hałasy dziwne, które takiem

przera

eniem napełniły mieszka

ców Pleasant-Garden i Morgantonu. Wtem

powiał od wschodu wicher gwałtowny i rozdarł mgły. Potoki

wiatła zalały

płaszczyzn

Z piersi mej wyrwał si

okrzyk!…

Na wschodniej stronie skalistego zr

bu ujrzałem sylwetk

skały,

przypominaj

orła z rozpostartemi skrzydłami, któr

zauwa

yli

my z p.

Eliaszem Smithem podczas wyprawy na Great-Eyry!…

A zatem w

tpliwo

ci sko

czone! Pot

ęż

ny, olbrzymi ptak, gienjalny twór

Króla Przestrzeni, gnie

dził si

na Great-Eyry, gdzie nikt inny dosta

nie

mógł… A mo

e istnieje jakie

przej

cie podziemne, które pozwala kapitanowi

wydosta

wiat szerszy, pozostawiaj

c Groz

w bezpiecznem

schronieniu?!…

Nareszcie wi

c zrozumiałem wszystko, co dot

d było dla mnie zagadk

pal

. W my

li mej przesuwały si

kolejno wszystkie tajemnicze,

niepokoj

ce zjawiska i wypadki. Stałem nieruchomo wpatrzony w sylwetk

kamiennego orła, a my

li najsprzeczniejsze kotłowały pod czaszk

… Czy

obowi

zek nie nakazuje mi pokusi

o zniszczenie przyrz

du, który tyle

szkody wyrz

dzi

e ludzko

ci?…

Poza mn

rozległy si

jakie

kroki.

Obróciłem si

…

To kapitan zbli

ał si

powoli, patrz

c mi prosto w oczy.

Straciłem panowanie nad sob

. Z ust mych zerwały si

wyrazy:

– Great-Eyry! Great-Eyry!

– Tak, inspektorze Strock!

– A pan… pan jeste

Królem Przestrzeni!

– I panem

wiata, któremu ju

pierwej dałem si

pozna

, jako

najpot

ęż

niejszy z ludzi.

– Pan?! – zawołałem w zdumieniu najwy

szem.

– Tak, ja! – odparł prostuj

c si

dumnie – jestem Robur… Robur

zwyci

zca!…

ROZDZIAŁ XVI

Robur zwyci

zca.

Wzrost

redni, ramiona kwadratowe, szyja herkulesowa, muskularna,

głowa okr

gła, oczy płomienne, mi

sie

brwiowy,

gaj

cy si

kurczowo,

oznaka energii niezłomnej; włosy krótkie lekko k

dzierzawe, z połyskiem

metalicznym, piersi szerokie, wznosz

ce si

i opadaj

ce jak miech kowalski,

ce, ramiona i nogi jakby wykute z kamienia, szeroka ameryka

ska bródka,

pozwalaj

ca podziwia

pot

ęż

budow

szcz

k, której mi

ęś

nie

uchwowe

zdawały si

posiada

sił

niezwykł

– oto portret człowieka, który dnia 12-go

czerwca 19… ukazał si

w Filadelfii, na posiedzeniu Instytutu Weldona.

Ten człowiek niezwykły stał dzi

przede mn

w niedost

pnem gnie

dzie

skalistem, rzucaj

c mi swe imi

rozgło

ne jako gro

lub wyzwanie.

Tutaj musz

w krótko

ci przypomnie

zdarzenia, które niegdy

ły

na Robura uwag

całej Ameryki.

12-go czerwca wieczorem w Filadelfii na posiedzeniu Instytutu Weldona

omawiano kwesty

kierowania balonami. Prezesem był wtedy Uncle Prodent,

jedna z najwybitniejszych osobisto

ci Pensylwanii, a sekretarzem Phil Evans.

Dzi

ki staraniom rady administracyjnej zbudowano balon, którego

obj

ść

wynosiła czterdzie

ci tysi

cy metrów sze

ciennych. Przypuszczano,

e balon ten b

dzie mógł si

porusza

w kierunku poziomym za pomoc

maszyny dynamoelektrycznej, lekkiej i pot

ęż

nej, która miała wprowadzi

obrót

rub

. Gdzie jednak umie

nale

ało? Co do tej kwestyi, członkowie

Instytutu w

aden sposób porozumie

nie mogli. Jedni twierdzili,

e z tyłu,

drudzy,

e na przodzie łódki.

Tego wieczora dyskusya była tak o

ywiona,

e nieomal doszło do walki.

W chwili najwi

kszego roznami

tnienia wo

ny oznajmił,

e jaki

cudzoziemiec domaga si

wprowadzenia go na sal

obrad.

Był to Robur. Udzielono mu prawa głosu. Gdy zacz

ł mówi

zapanowała

cisza gł

boka. Wychodz

c z zasady,

e człowiek opanował morze przy

pomocy statków

aglowych, kołowych lub

rubowych, Robur twierdził,

przyrz

dy do latania musz

ęż

sze od powietrza, a

eby si

w niem

mogły porusza

swobodnie.

Była to nieustaj

ca kwestya sporna. Tym razem wi

kszo

ść

członków

wiadczyła si

za zasad

ęż

ci mniejszej od powietrza. Walka toczyła

z tak

zaci

e Robur, któremu przeciwnicy nadali ironiczne miano

zwyci

zcy, zmuszony został do opuszczenia sali.

W kilka godzin pó

niej, prezes i sekretarz instytutu, oraz towarzysz

cy im

lokaj Frycolin przechodz

c przez Fairmont-Park zostali porwani przez jakich

ludzi nieznanych, którzy zakneblowali im usta, zwi

zali r

ce, zaprowadzili w

gł

b parku, i mimo oporu wsadzili do dziwnego przyrz

du, ukrytego na

oddalonej polance. Nazajutrz trzej wi

ęź

niowie wraz z Roburem szybowali w

przestrzeni, przelatuj

c ponad okolic

, która wydawała si

im całkiem obc

Uncle Prudent i Phil Evans sprawdzili na podstawie własnego

wiadczenia,

e przyrz

d do latania, oparty na zasadzie ci

ęż

ci wi

kszej

od powietrza, odpowiadał w zupełno

ci swemu przeznaczeniu.

Przyrz

d ten, obmy

lony i wykonany przez in

yniera Robura, polegał na

dwojakiem działaniu

ruby, która przy obrocie post

puje w kierunku swej osi.

eli o

tkwi pionowo, balon wznosi si

w kierunku pionowym; je

eli

poziomo, balon posuwa si

naprzód po linii poziomej.

Długo

ść

Albatrosa wynosiła trzydzie

ci metrów. Z przodu i z tyłu statku

umieszczone były

ruby okr

towe. Prócz tego znajdował si

jeszcze cały

system

rub, osadzonych na osiach pionowych: po pi

tna

cie z ka

dej strony

pudła i siedem w

rodkowej cz

ęś

ci przyrz

du. Dumnie sterczało trzydzie

siedem masztów, opatrzonych nie

aglami, lecz pr

tami, którym maszyny,

ustawione na dnie statku, nadawały ruch obrotowy, szybko

ci zdumiewaj

cej.

Sił

poruszaj

motor, była niew

tpliwie elektryczno

ść

, lecz nikt si

nigdy nie dowiedział, zk

d j

czerpał genjalny wynalazca.

Najprawdopodobniej z otaczaj

cego powietrza, zawsze mniej lub wi

cej

naładowanego elektryczno

; podobnie ów słynny kapitan Nemo do

poruszania swego Nautilusa brał elektryczno

ść

z otaczaj

cej wody.

Zreszt

tajemnicy tej nie zbadał ani Uncle Prudent ani Phil Evans w

przeci

gu całej napowietrznej w

drówki.

Załoga Robura składała si

z o

miu ludzi: z nadzorcy Turnera, trzech

maszynistów, dwu pomocników i kucharza.

– Przyrz

d mój – mówił Robur – do ludzi, którzy wbrew swej woli wzi

udział w jego podró

y, daje mi panowanie nad przestrzeni

, nad Ikary

powietrzn

, siódm

ęś

wiata, która obszarem swym przewy

sza

Europ

, i Ameryk

i Afryk

i Azy

i Australi

i oceany razem wzi

te.

Biedny Uncle Prudent i Phil Evans rozpocz

li awanturnicz

wypraw

pokładzie Albatrosa. Wymawiali si

daremnie. Protest ich Robur odrzucił

prawem silniejszego. Musieli si

zastosowa

do jego woli.

Albatros p

dził ku zachodowi. Przeleciał ponad olbrzymim ła

cuchem Gór

Skalistych, ponad równinami Kalifornii, min

ł San Francisco, północn

ęść

oceanu Spokojnego, Kamczatk

. Oczom podró

ników ukazywały si

kolejno

krainy Pa

stwa Niebieskiego; podziwiali malowniczy Pekin otoczony murem

poczwórnym. Potem Albatros wzniósł si

jeszcze wy

ej, przeleciał ponad

nie

nymi szczytami i błyszcz

cymi lodowcami Himalajów, ponad Persy

morzem Kaspijskiem. Tu przekroczono granic

Europy i zboczono nieco z

kierunku zachodniego, zwracaj

c si

ku dolinie Wołgi. Ludno

ść

Moskwy,

Petersburga, Finlandyi i wybrze

y Bałtyku ze zdumieniem patrzyła na ten

niezwykły statek napowietrzny.

Podró

nicy przeci

li półwysep Skandynawski po linii, wiod

cej od

Sztokholmu do Chrystyanii, poczem skierowali si

na południe, d

ążą

c przez

Francy

ku Włochom. Nad Pary

em Albatros obni

ył swój lot i zawisł ponad

stolic

wiata, rzucaj

c na zdumion

ziemi

snopy l

cych promieni.

Robur i jego towarzysze przemkn

li ponad Florency

, Rzymem i

Neapolem; przerzynaj

c uko

nie morze

ródziemne znale

li si

ponad

olbrzymi

Afryk

koło przyl

dka Spartel. Tu znowu zmienili kierunek: zwrócili

ku wschodowi, przelecieli ponad Marokko, Algierem, Tunisem, Trypolisem

do Egiptu. Pó

niej pomkn

li ku Timbuktu, a ztamt

d przez Sudan do

Atlantyku.

Trzymaj

c si

gle kierunku południowo-zachodniego, przelatywał

Albatros ponad rozległ

wodn

płaszczyzn

. Nie straszyły go ani burze

gwałtowne, ani tr

by powietrzne. Zimna krew i zr

czno

ść

sternika

wyprowadzała zawsze z niebezpiecze

stwa.

Przy wej

ciu do cie

niny Magellana ujrzeli znowu ziemi

. Od przyl

dku

Horn skierowali si

na południe, pod nimi rozci

gały si

puste, bezludne

krainy oceanu Antarktycznego; przebyli walk

z cyklonem i dosi

gli ziemi

Grahama; w blaskach wspaniałej zorzy południowej godzin kilka kołysał si

balon nad samym biegunem. Poczem silny huragan uniósł go a

do ziej

cego

ogniem wulkanu Erebusa. Cudem zaledwie zdołali unikn

ąć

zguby.

W ko

cu lipca wrócili znowu ponad ocean Spokojny. Wreszcie na

wybrze

u jednej z wysp oceanu Indyjskiego zarzucili kotwic

. Poraz pierwszy

od chwili odjazdu Albatros, utrzymywany w powietrzu przez spr

ęż

yny

hamuj

ce, zawisł nieruchomo, na wysoko

ci stu pi

ęć

dziesi

ciu stóp ponad

ziemi

Była to wyspa Chatham, poło

ona o 15º na wschód od Nowej Zelandyi.

Albatros musiał si

tutaj zatrzyma

dla naprawienia uszkodze

, które

wyrz

dził ostatni huragan.

Nast

pnie Robur miał zamiar wyruszy

na wysp

X, le

żą

na oceanie

Spokojnym i oddalon

o 2800 mil, gdzie niegdy

zbudował swój statek

cudowny.

Uncle Prudent i Phil Evans jasno sobie zdawali spraw

e ich

przymusowa w

drówka mo

e si

przedłu

do niesko

czono

ci. Blisko

ść

ziemi wydała si

im wyborn

sposobno

do ucieczki.

Lina przyczepiona do kotwicy miała zaledwie sto pi

ęć

dziesi

t stóp

długo

ci Nie trudno wi

c było w nocy spu

po niej ku ziemi, z

nadej

ciem

witu jednak spostrze

onoby niew

tpliwie ucieczk

i schwytano

dezerterów.

Wobec tego nieszcz

ęś

liwi je

cy zdobyli si

na pomysł zuchwały: oto

postanowili zaopatrzy

w nabój dynamitowy, który mo

na było wzi

ąć

niepostrze

enia z zapasu amunicyi Albatrosa i wysadzi

w powietrze statek

wraz z jego załog

i Roburem. Mieli nadziej

e, nim lont si

spali, oni zd

ążą

spu

po linie i z ziemi przygl

zniszczeniu Albatrosa, z

którego nie pozostanie nawet szcz

tków.

Zamiar swój wykonali. Zapalili lont i ostro

nie spu

cili si

na ziemi

. Lecz

ucieczk

ich zauwa

ono natychmiast. Z pokładu rozległy si

wystrzały,

szcz

ęś

ciem jednak nie dosi

gły

adnego z uciekinierów. Wtedy Uncle

Prudent przeci

ł lin

Albatros za

, pozbawiony

rub hamuj

cych uniesiony

wiatrem i zmia

ony wybuchem miny pogr

ąż

ył si

w falach oceanu

Spokojnego.

Od czasu owej nocy z 12-go na 13-ty czerwca, kiedy Uncle Prudent, Phil

Evans i Frycolin po wyj

ciu z Instytutu Weldona zgin

li bez

ladu, nie

słyszano o nich ani słowa. Nikt si

nawet nie domy

lał co si

z nimi stało.

Udział Robura w tajemniczej sprawie znikni

cia oczywi

cie nikomu nie mógł

przyj

ść

na my

Koledzy szanowanych powszechnie członków Instytutu niepokoili si

ogromnie o ich los.

Rozpocz

to poszukiwania, udaj

c si

nawet o pomoc do policyi.

Powysyłano depesze na wszystkie kra

wiata, nawet wyznaczono

nagrod

w kwocie 5000 dolarów za jak

kolwiek wiadomo

ść

o zaginionych.

Lecz wszystkie te zabiegi nie przyniosły

adnych rezultatów. W całem

stwie panowało ogromne zainteresowanie. Chwile te zapami

tałem

wybornie.

Nagle 20-go wrze

nia po całej Filadelfii rozbiegła si

błyskawicznie wie

ść

sensacyjna.

Uncle Prudent i Phil Evans ukazali si

cianach gmachu Instytutu

Weldona.

Tego

wieczora zwołano posiedzenie nadzwyczajne. Członkowie z

entuzjazmem powitali odzyskanych kolegów, którzy na zadawane im pytanie
odpowiadali z wielk

ostro

albo te

zachowywali intryguj

ce milczenie.

Prawda wykryła si

pó

niej.

Po zniszczeniu i znikni

ciu Albatrosa, Uncle Prudent i Phil Evans znale

w poło

eniu rozpaczliwem. Na wysp

Chatham statki zawijaj

rzadko.

Nale

ało wi

c uzbroi

w cierpliwo

ść

i pomy

o zapewnieniu sobie

rodków do

ycia. W zachodniej cz

ęś

ci wyspy napotkali plemi

krajowców,

które wcale go

cinnie przyj

ło rozbitków. Zaledwie po upływie pi

ciu tygodni

od zniszczenia Albatrosa jaki

statek

aglowy zabrał nieszcz

snego prezesa,

jego sekretarza i lokaja do Ameryki.

Po powrocie do kraju oddali si

całkowicie jedynemu zadaniu: postanowili

doko

czy

budowy balonu i wyruszy

ponownie do wy

szych stref

powietrznych, zk

d tak niedawno wrócili.

28-go kwietnia roku nast

pnego balon był ju

gotów do podró

y. Kierowa

nim miał znakomity aeronauta Harry Tinder

Od chwili powrotu Uncle Prudenta i Phil Evansa do Filadelfii nic zgoła nie

słyszano o Roburze. Słusznie wi

c i prezes i sekretarz mogli przypuszcza

e fale oceanu Spokojnego pochłon

ły Albatrosa wraz z cał

załog

W dniu naznaczonym na wzlot balonu tysi

ce widzów zgromadziły si

Fairmount Parku. Obj

ść

balonu była olbrzymia. Kwesty

sporn

co do

umieszczenia

ruby rozstrzygni

to w ten sposób,

e postanowiono u

dwie

ruby, umocowuj

c jedn

z przodu, drug

z tyłu łódki. Motor elektryczny sił

przewy

szał wszystko, co dot

d uzyskano w tej gał

zi.

Pogoda była wspaniała, niebo bez chmur, ani cienia wiatru.

O godzinie jedenastej wystrzał armatni oznajmił tłumom,

e balon gotów

do wzlotu.

– Przetnijcie lin

Rzucił te słowa sakramentalne sam Uncle Prudent głosem silnym i

dono

nym.

Balon wolno i majestatycznie wzniósł si

w powietrze. Na wst

pie

posuwano si

czas jaki

w kierunku poziomym. Próba udała si

mienicie.

Nagle rozległ si

krzyk – krzyk powtórzony przez setki tysi

cy ust!…

Na północo-zachodzie ukazała si

jaka

masa ruchoma, zmierzaj

ca ku

balonowi z szybko

niezwykł

Był to taki sam przyrz

d napowietrzny, który w roku zeszłym porwał

szanownych członków Instytutu Weldona i przewiózł ich ponad Europ

Afryk

, Azy

i Ameryk

– Albatros!… Albatros!…

Tak to był Albatros, a na pokładzie stał Robur zwyci

zca we własnej

osobie!

Łatwo sobie wyobrazi

zdumienie, a zarazem przera

enie Uncle Prudenta

i Phil Evansa!…

Po wybuchu miny szcz

tki Albatrosa wraz z cał

załog

zapadły si

morze. Szcz

ęś

ciem jednak przepływał tamt

dy jaki

statek, który uratował

ton

cych i wysadził ich w Australii.

Ztamt

d ju

nie trudno było Roburowi dosta

do wyspy X. My

l zemsty

opanowała go wył

cznie. W tym celu sporz

dził wkrótce nowy przyrz

d do

latania, który nawet przewy

szał poprzedni. Kiedy doszła go wiadomo

ść

zamierzonym wzlocie byłych pasa

erów Albatrosa, postanowił stawi

Filadelfii w dniu i godzinie oznaczonej na prób

Jakie zamiary miał w chwili obecnej?

Obok zemsty mogła nim jeszcze kierowa

ęć

wykazania pierwsze

stwa

Albatrosa nad wszystkiemi balonami i przyrz

dami do latania, opartemi na

zasadzie ci

ęż

ci mniejszej od powietrza.

Uncle Prudent i Phil Evans doskonale zdawali sobie spraw

z gro

żą

cego

niebezpiecze

stwa.

Pozostawała im jedynie ucieczka, lecz nie w kierunku poziomym, gdzieby

Albatros do

cign

ł ich z łatwo

, tylko w pionowym, do wy

szych warstw

atmosfery.

Wznie

li si

zatem na wysoko

ść

5000 metrów.

Albatros poszedł za nimi z cał

szybko

, na jak

go było sta

Odległo

ść

dzy nim, a balonem zmniejszała si

z ka

chwil

. Lecz balon,

z którego wyrzucono cz

ęść

balastu, wzniósł si

o 1000 metrów ,jeszcze…

Albatros, nadaj

c spr

ęż

ynom coraz szybszy ruch post

powy, nie ustawał w

pogoni.

Nagle rozległ si

huk straszliwy. Nast

pił wybuch. Pod naciskiem

nadmiernie rozszerzaj

cego si

gazu, powłoka balonu przerwała si

hałasem. Balon zacz

ł szybko opada

ku ziemi.

Wtedy stała si

rzecz niespodziewana: Albatros pospieszył z pomoc

gin

cym. Robur zapomniał o zem

cie i zabrał na swój pokład Uncle Prudenta,

Phil Evansa i Tindera. W chwil

potem balon, jak łachman olbrzymi spadł na

drzewa Fairmont Parku.

Publiczno

ść

ała ze wzruszenia. i z przestrachu.

Co uczyni Robur z je

cami?… Czy zabierze ich ze sob

w przestworza

powietrzne?… Mo

e tym razem ludzie ci odlec

niepowrotnie?…

tpliwo

ci rozwiały si

szybko. Albatros zacz

ł gwałtownie spuszcza

na dół, jak gdyby mi

ł zamiar zarzuci

kotwic

w Fairmont Parku. Byłby to

dowód odwagi szalonej, podniecony tłum mógł si

bowiem rzuci

na przyrz

tak niezwykły i pochwyci

jego wła

ciciela. Albatros opadał ci

gle. Na

wysoko

ci 5-6 stóp zatrzymał si

nagle.

Nast

piła chwila ogólnego wyczekiwania. W

ród ciszy grobowej rozległ

dono

ny głos Robura:

– Obywatele Stanów Zjednoczonych! Po raz ju

drugi prezes i sekretarz

Instytutu Weldona znajduj

w mojej mocy. Mógłbym ich zatrzyma

siebie na zawsze. Lecz nie uczyni

tego. Straszna zaciekło

ść

, jak

obudza

powodzenie Albatrosa, przekonała mnie,

e ogół nie dorósł jeszcze do

zrozumienia jak koniecznym jest przewrót w poj

ciach o budowie balonów i

nie pojmuje całej doniosło

ci panowania nad przestrzeni

. A zatem, jeste

cie

panowie wolni!

Uncle Prudent, Phil Evans i Tinder w jednej chwili zeskoczyli na ziemi

Albatros za

wzniósł si

o trzydzie

ci stóp wy

ej, gdzie go ju

nikt dosi

ąć

nie mógł.

Robur mówił dalej:

– Obywatele! Próba moja przyniosła rezultaty

wietne, lecz jest

przedwczesn

… Dzi

ludzko

ść

szarpi

i dziel

interesy najsprzeczniejsze.

Odje

am zatem, unosz

c ze sob

tajemnic

, lecz my

l moja i praca nie

zgin

. Gdy ludzko

ść

stanie na tym stopniu rozwoju,

e wynalazku mego

nadu

nie zechce, dowie si

o nim. Pozdrowienie wam, obywatele Stanów

Zjednoczonych!

W chwil

pó

niej Albatros w

ród oklasków rozentuzjazmowanego tłumu

znikn

ł z przed oczu, kieruj

c si

ku wschodowi.

Ust

p ten przytoczyłem w cało

ci, chc

c poda

dokładn

charakterystyk

Robura. Wówczas, o ile si

zdaje, nie

ywił on w swym sercu niech

ci do

ludzi. Zastrzegał sobie przyszło

ść

. Dumny i energiczny, wierzył niezachwianie

w sw

nadludzk

prawie pot

i genjusz.

Bardzo mo

liwe, i

uczucia powy

sze rozwin

ły si

w nim do tego stopnia,

e zapragn

ł ujarzmi

wiat cały – jak o tem s

dzi

mogłem z jego listów i

zawartych tam gro

b. Mo

e wi

c dzisiaj zdolnym ju

był do nadu

ycia swej

władzy i najgorszych wybryków?…

Łatwo mogłem sobie odtworzy

w my

li, co si

działo z Roburem po

odlocie z Filadelfii.

Albatros pomimo całej swej doskonało

ci nie zadowolił genjalnego

wynalazcy, przyszła mu ochota zbudowa

przyrz

d taki, któryby mógł si

porusza

na ziemi, na wodzie i pod wod

z równ

łatwo

jak w powietrzu,

przypuszczalnie dzieła tego dokonał na wyspie X przy pomocy niezwykle
zdolnych robotników, którzy si

zobowi

zali do zachowania tajemnicy.

Albatros prawdopodobnie został zniszczony na Great-Eyry, a Groza

ukazała si

najpierw na drogach Stanów Zjednoczonych, w Zatoce

Bosto

skiej, na jeziorze Erie, zk

d uszła pogoni drog

napowietrzn

zabieraj

c mnie jako je

ca.

ROZDZIAŁ XVII

W imi

prawa!

Kto mógłby przewidzie

jaki los mnie czeka?… Wszystko spoczywa w

kach Robura… moja rola jest całkiem bierna… prawdopodobnie nigdy mi

nie nadarzy sposobno

ść

ucieczki, jak Uncle Prudentowi i Phil Evansowi.

Trzeba si

c uzbroi

w cierpliwo

ść

i czeka

… czeka

…

Ciekawo

ść

zaspokoiłem tylko cz

ęś

ciowo, o tyle, o ile dotyczyła ona

tajemnic Great-Eyry. Zbadałem dokładnie ten szczyt niedost

pny i miałem

pewno

ść

najzupełniejsz

e mieszka

com Morgantonu, Pleasant-Gardenu i

ferm okolicznych nie groził ani wybuch wulkanu ani trz

sienie ziemi. Great-

Eyry było tylko schronieniem Robura, składem jego materyałów i zapasów.
Prawdopodobnie miejsce to uwa

ał on za bezpieczniejsze od owej wyspy X

na Oceanie Spokojnym…

Lecz co si

tyczy niezwykłego motoru, sposobów szybkiego

przekształcania jednego przyrz

du na drugi, nie dowiedziałem si

zgoła nic…

Przypuszczaj

c nawet,

e skomplikowany ten mechanizm wprawiała w ruch

siła elektryczno

ci, któr

zapomoc

jakich

nieznanych akumulatorów Robur

czerpał z otaczaj

cego powietrza, o budowie tego mechanizmu nie miałem

najmniejszego poj

cia. Systematycznie trzymano mnie w oddaleniu.

lałem nieraz,

e jestem jedynym człowiekiem, który mo

e stwierdzi

samo

ść

Robura i Króla Przestrzeni… Wło

ono na mnie obowi

zek

uwi

zienia tego człowieka, a tymczasem ja sam byłem jego wi

ęź

niem!…

adn

pomoc z zewn

trz rachowa

nie mog

… Władze wiedz

wszystkiem, co zaszło w Block-Rock… prawdopodobnie John Hart i Nab
Walker wrócili do Waszyngtonu razem z Wellsem… pan Ward nie łudzi si

c co do mego losu…, przypuszcza, niew

tpliwie, jedno z dwojga: albo

uton

łem w Erié, albo te

e dostałem si

na pokład Grozy i jestem w

niewoli.

Tak czy owak, nie ma ju

nadziei zobaczenia mnie wi

cej.

Parowce, wysłane w pogo

za Groz

cigały j

do samych prawie

wodospadów, gdzie znikła im z oczu. W

ród zapadaj

cych ciemno

ci nikt nie

mógł dojrze

przekształcenia statku na przyrz

d do latania, oczywi

cie wi

dzono,

e Groza zgin

ła w otchłani wodnej.

Nie chciałem o nic pyta

Robura, przypuszczałem,

e nie zechce mi

odpowiada

Rzucił dumnie swe imi

i s

dził,

e to mi wystarczy

powinno.

Dzie

min

ł, nie sprowadzaj

c w mym poło

eniu zmiany najmniejszej.

Robur i obaj towarzysze zaj

ci byli nieodst

pnie przy maszynach.

Wywnioskowałem zt

e Król Przestrzeni obmy

la now

podró

i ma zamiar

zabra

mnie ze sob

. Co prawda, mógł mnie te

zostawi

samego na Great-

Eyry, sk

dbym si

bez jego pomocy wydosta

nie mógł.

Uwag

moj

zwróciło niezwykłe podniecenie Robura. Czy tworzył plany

na przyszło

ść

? czy te

obmy

lał nowe sposoby udoskonalenia swego

przyrz

du?…

Noc sp

dziłem w jednej z grot, na posłaniu z suchej trawy. Tam

przyniesiono mi posiłek, 2-go i 3-go sierpnia Robur i jego towarzysze nie
ustawali w pracy. Niekiedy zamieniali ze sob

jakie

słowa urywane.

Zapakowywali

ywno

ść

, o ile mi si

zdaje, na czas dłu

szy.

e wi

c Robur wybierał si

w jakie

krainy odległe,

najprawdopodobniej na wysp

X. Od czasu do czasu przechadzał si

zamy

leniu po piaszczystej płaszczyznie, podnosił r

ku niebu, jak gdyby

wyzywaj

c do walki tego Boga, z którym chciał dzieli

panowanie nad

wiatem. Czy

ta pycha szalona nie doprowadzi go do zguby w któr

poci

gni

za sob

i swych towarzyszy?…

Rozporz

dzał jedn

tylko Groz

, a chciał, ujarzmi

wszystkie

ywioły!…

Przyszło

ść

c przedstawiała mi si

w barwach czarnych. Byłem

przygotowany na rzeczy najgorsze. O ucieczce z Great-Eyry przed now

wypraw

, trudno było nawet marzy

– Tem mniej podczas podró

napowietrznej, lub wodnej.

Od chwili przybycia na Great-Eyry nosiłem si

z my

rozpytania Robura

co ze mn

zrobi

zamierza. Dzisiaj postanowiłem przyst

do tej rozmowy.

Całe popołudnie chodziłem po grocie tam i napowrót. Robur stał u

wej

cia, przygl

daj

c mi si

bocznie.

Zbli

yłem si

ku niemu:

– Kapitanie – rzekłem – zapytywałem ju

pana przed kilku dniami, jakie

masz wzgl

dem mnie zamiary? Nie raczyłe

mi odpowiedzie

… mo

e dzisiaj

szcz

ęś

liwszym?

Stali

my naprzeciw siebie. Z r

kami skrzy

owanemi na piersiach patrzał

mi prosto w oczy. Wzrok jego przeraził mnie. Było w nim co

nad ludzkiego.

Ponowiłem pytanie tonem rozkazuj

cym. Na chwil

zdawało mi si

wyjdzie ze swej roli milcz

cej. Wywierał wra

enie człowieka, opanowanego

wył

czn

… zdawało si

e jaka

siła nieprzeparta odrywa go od ziemi,

unosz

c ku wy

szym szlakom atmosfery.

Nie wyrzekł słowa i odszedł do groty, gdzie na

czekał Turner.

Nie miałem najmniejszego poj

cia, jak długo potrwa nasz pobyt na Great-

Eyry. Trzeciego sierpnia jednak pod wieczor zauwa

yłem,

e roboty około

naprawy przyrz

du zostały uko

czone. Wszystkie składy statku napełniono

zapasami

ywno

ci, przechowywanej w grotach. Wreszcie w

rodku

płaszczyzny, na grubym pokładzie z suchej trawy Turner i jego towarzysz
uło

yli stos z resztek materyałów, pustych skrzy

, kawałków drzewa. Przyszło

mi na my

e Robur zamierza opu

Great-Eyry na zawsze.

Nie dziwiło mnie to bynajmniej. Wiedział przecie

e uwaga ogółu

zwrócona była na ten szczyt tajemniczy,

e pierwej czy pó

niej nowa

wyprawa postanowiona zostanie. Na wszelki wypadek chciał wi

c zatrze

lady swego tutaj pobytu.

Sło

ce znikło za grzbietem gór Bł

kitnych, tylko ostatnie promienie złociły

stercz

cy dumnie Black-Dome. Prawdopodobnie z nadej

ciem nocy

rozpocznie si

napowietrzna w

drówka.

Około dziewi

tej zapanowały ciemno

ci zupełne. Skł

bione chmury

zawisły na niebiosach. Nie wida

było ani jednej gwiazdy. Z pewno

mieszka

cy nizin nie spostrzeg

odlotu Grozy…

Nagle Turner zbli

ył si

do stosu i podło

ył ogie

pod suche trawy.

W jednej chwili wszystko stan

ło w płomieniach. Snopy

wiateł wydzierały

z pomi

dzy g

stych kł

bów dymu wznosz

c si

wysoko po nad skaliste

złomy. Raz wi

c jeszcze mieszka

cy Morgantonu i Pleasant-Gardenu zadr

eli

z obawy przed wybuchem wulkanicznym.

Stałem nieco opodal, przygl

daj

c si

arowi i wsłuchuj

c si

w trzask

pal

cych si

drzew, Robur w gł

bokiem milczeniu przypatrywał si

wspaniałemu widokowi, Turner i jego towarzysz zbierali niedopalone kawałki
drzewa i wrzucali je w

rodek płomienia.

Powoli ogie

zacz

ł si

zmniejsza

, wreszcie zagasł zupełnie,

arzyły si

tylko w

gle przykryte g

warstw

popiołu. Zapanowała cisza.

Nagle r

ka jaka

pochwyciła mnie za rami

. To Turner poci

ł mnie

gwałtownie na pokład. Wszelki opór byłby daremny, zreszt

có

za cel byłby

pozostawa

samemu na Great-Eyry?

W chwil

pó

niej klapa zamkn

ła si

za mn

. Znalazłem si

w swej

dawnej kajucie, jak w wi

zieniu. Podobnie jak wtedy, gdy

my opuszczali

Niagar

skazany byłem na odosobnienie ruchów Grozy obserwowa

nie

mogłem.

Słyszałem tylko huk maszyny, odczułem kilka wstrz

ąś

nie

, jak gdyby

kołysa

statku, poczem dolne turbiny zacz

ły si

porusza

z szybko

gwałtown

, a pot

ęż

ne skrzydła biły rytmicznie.

A zatem Groza opu

ciła Great-Eyry i prawdopodobnie na zawsze.

Wznie

my si

ponad Alleghany, lecz dok

d lecimy? O tem nie miałem

najmniejszego poj

cia. Gdy jutro znajd

na pokładzie i dokoła siebie ujrz

niebo i morze, jak

e odgadn

, czy szybujemy nad Atlantykiem, czy te

ponad

Oceanem Spokojnym lub zatok

Meksyka

Upłyn

ło kilka długich godzin. Nie probowałem nawet zasn

ąć

. My

bezładne, niepokoj

ce , tłoczyły si

w moim mózgu. Zdawało mi si

e jaki

potwór napowietrzny unosi mnie w przestworza…, przypominała mi si

nadzwyczajna podró

Albatrosa, której opis podali swego czasu Uncle

Prudent i Phil Evans. Dzisiaj Robur Zwyci

sca, pan ziemi, morza i powietrza

jest przecie w warunkach du

wietniejszych.

Wreszcie pierwsze promienie

witu wpadły przez okienko kajuty.

Sprobowałem podnie

ść

klap

. Na szcz

ęś

cie nie była zamkni

ta.

Wysun

łem si

do połowy. Dokoła roz

cielała si

bezkre

na wodna

płaszczyzna. Znajdowali

my si

przynajmniej o jakie 1000-1200 stóp ponad

poziomem.

Robura na pokładzie nie było.

Turner stał przy rudlu, towarzysz jego na przodzie.

Na wst

pie uderzył mnie ruch pot

ęż

nych skrzydeł, czego podczas nocnej

podró

y z nad Niagary dostrzedz nie mogłem.

Oryentuj

c si

przy pomocy sło

ca, które si

wzniosło o kilka stopni po

nadhoryzont, zrozumiałem,

e lecimy na południe. A zatem, je

eli od chwili

odlotu z Great-Eyry, Groza nie zmieniła kierunku, mieli

my pod stopami

zatok

Meksyka

. Dzie

zapowiadał si

upalny. Od zachodu ci

ły

ste, sine chmury. Były to oznaki zbli

cej si

burzy. Nie uszły one uwagi

Robura, który około ósmej wszedł na pokład i zast

pił Turnera. Mo

przypomniała mu si

straszliwa tr

ba powietrzna i gro

ny cyklon, z których

cudem prawie został uratowany Albatros.

Co prawda Groza jest przyrz

dem o wiele doskonalszym. W razie burzy

e przecie

spu

na powierzchni

oceanu, a gdyby i tutaj groziły jej

rozhukane fale, mo

e si

zanurzy

w gł

biny, gdzie nic spokoju i ciszy nie

zakłóci.

Zreszt

, o ile mi si

wydało, Robur nie przypuszczał, a

eby burza miała

wybuchn

ąć

dzisiaj. Nie zni

ał wi

c lotu i Groza szybowała w powietrzu, jak

olbrzymi ptak morski, który miał t

przewag

e metalowe członki, poruszane

elektryczno

, nie znały znu

enia.

Nieogarniona, niezmierzona powierzchnia wody była pusta zupełnie. Na

horyzoncie nie dostrzegałem ani jednego

agla, ani jednego słupa dymu.

Po południu nic godnego uwagi nie zaszło, Groza posuwała si

wci

ąż

południowi ze

redni

szybko

. Lec

c dalej w tym kierunku zbli

ali

my si

do wysp Antylskich, Kolumbii i Venezueli. Mo

e jednak nocy nast

pnej

przetniemy przesmyk i znajdziemy si

nad oceanem Spokojnym, d

ążą

c ku

wyspie!…

Tymczasem zni

yli

my si

na powierzchni

wody.

Sło

ce zachodziło krwawo. Dokoła nas iskrzyło si

i paliło morze…

Wszystko zapowiadało burz

Prawdopodobnie tego samego zdania był i Robur. Na jego rozkaz

musiałem opu

pokład i zej

ść

do kajuty. Klapa zamkn

ła si

za mn

natychmiast.

Równocze

nie usłyszałem szmer i hałas, zapowiadaj

cy,

e Groza

zamieni si

na statek podwodny. Istotnie w pi

ęć

minut pó

niej płyn

my ju

w gł

binie.

czony fizycznie i moralnie zapadłem wkrótce w gł

boki, długi i ci

ęż

sen… tym razem nie potrzebne były proszki usypiaj

ce.

Gdy si

zbudziłem, płyn

my jeszcze pod wod

. Lecz wkrótce

wydostali

my si

na jej powierzchni

. Szaro zielony brzask przenikał przez

okienko kajuty, silne kołysanie si

statku dowodziło,

e fale s

jeszcze bardzo

wzburzone.

pieszyłem na pokład i zaj

łem swe dawne miejsce.

Na północo-zachodzie zbierała si

burza. Błyskawice coraz cz

ęś

ciej

przecinały ciemnosine, prawie czarne chmury Zdala rozlegał si

huk

grzmotów i piorunów, które echo powtarzało wielokrotnie.

Byłem zdumiony i przera

ony szybko

, z jak

burza zbli

ała.

Nagle zerwał si

wicher gwałtowny, rozdzieraj

c g

opon

mgły.

Spienione, rozhukane fale zalały Groz

. Gdybym si

nie był tak mocno

trzymał rampy, byłyby niew

tpliwie uniosły mnie ze sob

. Pozostawał jeden,

jedyny ratunek: przekształci

Groz

na statek podwodny. Czy

nie szale

stwo

stawa

do walki z rozhukanym

ywiołem, skoro o dwadzie

cia stóp gł

biej

znale

ść

mogli

my spokój i bezpiecze

stwo.

Robur był na pokładzie. Spodziewałem si

e za chwil

rozka

e mi zej

ść

do kajuty, lecz si

zawiodłem, ku memu ogromnemu zdumieniu nie czyniono

adnych przygotowa

do przekształcenia Grozy na statek podwodny.

Wyniosły i niewzruszony, okiem płon

cem kapitan wyzywał do walki

rozszalał

burz

i zdawał si

pewnym zwyci

ztwa. Z przera

eniem

zapytywałem siebie, czy człowiek ten nie jest jak

ąś

istot

nadprzyrodzon

Jedno jego słowo, jedno skinienie a Groza mogła si

jeszcze zanurzy

gł

biny… jeszcze mogli

my by

ocaleni! Lecz on stał bez ruchu.

Nagle z ust jego padły wyrazy, zlewaj

ce si

wistem burzy i łoskotem

piorunów:

– Ja… Robur – władca

wiata.

Dał znak r

… towarzysze go zrozumieli… był to rozkaz… rozkaz

nieodwołalny; który nieszcz

ęś

liwi spełnili bez wahania.

Całe niebo zdawało si

obj

te płomieniem. Piorun uderzał po

piorunie, Groza z rozpostartemi skrzydłami wzniosła si

w powietrzu i p

dziła

jak szalona w

ród ogni błyskawic, w

ród łoskotu gromów.

Kilka dni temu ponad Niagar

, szcz

ęś

liwie umkn

ła zwirów wodospadu…

Czy i dzisiaj uniknie w

ciekło

ci huraganu?…

Robur nie zmieniał postawy. Jedn

kierował rudlem, drug

trzymał

na r

czce regulatora. Skrzydła biły tak pot

ęż

nie,

e lada chwila mogły by

złamane. Groza p

dziła w samo ognisko burzy, tam gdzie iskry elektryczne z

najwi

ksz

gwałtowno

wyładowywały si

z jednej chmury na drug

Trzeba było koniecznie ratowa

Groz

, która leciała na zgub

w t

otchła

powietrzn

. Powierzchnia rozszalałego morza przedstawiała

niemniejsze niebezpiecze

stwo. Za jak

cen

nale

ało si

zanurzy

gł

biny.

Poczucie obowi

zku zbudziło si

we mnie z gwałtowno

rozpaczliw

…

Czy

na nie powstrzyma

warjata, złoczy

wyj

tego z pod opieki prawa

i zagra

cego swym wynalazkiem bezpiecze

stwu całego

wiata?… Ja,

Strock, główny inspektor policji waszyngto

skiej powinienem przecie

odda

tego człowieka w r

ce sprawiedliwo

ci!…

Zapominaj

e jestem jeden przeciwko trzem,

e si

znajdujemy o par

tysi

cy stóp po nad rozhukanym

ywiołem, skoczyłem ku Roburowi,

schwyciłem go za kołnierz, staraj

c si

głosem zapanowa

nad rykiem i

wistem burzy:

– W imi

prawa…

Nagle Groza wstrz

ła si

gwałtownie, jak gdyby uderzona pot

ęż

nym

ładunkiem elektryczno

ci. Metalowy szkielet zadrgał, podobnie jak ciało

człowieka pod wpływem silnego pr

du. Poczem, ra

ony w samo j

dro,

rozpadł si

na cz

ęś

ci.

To piorun strzaskał ten przyrz

d cudowny, arcydzieło umysłu ludzkiego.

Ze zmia

onemi skrzydłami, z połamanemi turbinami Groza spadła z

szych szlaków atmosfery w gł

biny morza…! Prawo Najwy

szego

dosi

gło pych

człowieka.

ROZDZIAŁ XVIII

Ostatnia rozmowa z Grad.

Ile godzin byłem zemdlony – nie wiem. Odzyskałem przytomno

ść

kajucie jakiego

nieznanego statku. Le

ałem na łó

ku, otoczony

marynarzami, których starania przywołały mnie do

ycia. U wezgłowia stał

oficer i rozpytywał o szczegóły doznanej katastrofy.

Opowiedziałem mu cał

prawd

, niestety jednak wszyscy obecni

przypuszczali,

e mówi

w malignie.

Znajdowałem si

na parowcu „Ottawa”, który płyn

ł do Nowego Orleanu.

Podczas burzy załoga spostrzegła szcz

tek zmia

onego statku, którego si

czepiałem kurczowo i zabrała mnie na pokład.

Byłem ocalony, lecz Robur i obaj jego towarzysze w falach zatoki

zako

czyli

ywot awanturniczy. Król Przestrzeni, ra

ony piorunem odszedł na

zawsze, unosz

c ze sob

tajemnic

nadzwyczajnego wynalazku.

W pi

ęć

dni pó

niej zbli

yli

my si

do brzegów Luizjany, a 10-go sierpnia

raniutko Ottawa zarzuciła kotwic

w porcie Nowego Orleanu.

egnałem serdecznie oficerów go

cinnego statku i pierwszym

poci

giem odjechałem do Waszyngtonu, gdzie wprost z kolei udałem si

zarz

du policyi.

Trudno opisa

rado

ść

i zdumienie szefa, gdy ujrzał mnie na progu swego

gabinetu. Przekonany był najmocniej,

e zgin

łem w wodach Erié.

Wtajemniczyłem go niezwłocznie we wszystkie szczegóły mojej awanturniczej
podró

y – opowiadałem o pogoni parowców na jeziorze, o przekształceniu

„Grozy” na przyrz

d do latania, o wzniesieniu si

ponad Niagar

, o Great-

Eyry o strasznej burzy i cudownem prawie ocaleniu, dzi

ki załodze „Ottawy”.

Pan Ward zaledwie mógł uwierzy

moim słowom.

– Ostatecznie jednak, wróciłe

do nas, kochany Strock zako

czył

rozmow

– i to jest rzecz główna. Po

mierci Robura pan si

staniesz

bohaterem dnia… Pan przecie

zdarłe

zasłon

z tajemnic Great-Eyry, pan

ogl

dałe

przekształcania si

„Grozy”… Nieszcz

ęś

ciem, tajemnica wynalazku

Króla Przestrzeni zgin

ła z nim razem!…

Jeszcze tego samego wieczora dzienniki podały opis moich przygód

niezwykłych. Pan Ward miał słuszno

ść

zupełn

. Nazajutrz stałem si

bohaterem dnia. Jedno z pism głosiło:

„Dzi

ki inspektorowi Strockowi policya ameryka

ska zaimponowała

wiatu:

ciga zbrodniarzy nietylko na l

dzie i morzu lecz nawet w gł

binach

wód i oceanów, oraz w przestworzach powietrznych…

Istotnie, zdaje mi si

e uczyniłem to, co czyni

moi koledzy w

przyszło

ci.

Wreszcie pojechałem do swego mieszkania przy Long-Strect. Poczciwa

Grad na mój widok omal nie padła zemdlona. Opisu mych przygód
wysłuchała ze łzami w oczach, dzi

kuj

c Opatrzno

ci,

e mnie wyratowała od

zguby.

– Panie, rzekła w ko

cu, czy

nie miałam słuszno

ci?…

– Nie rozumiem ciebie, moja zacna Grad.

– Mówiłam panu przecie

e Great-Eyry to siedlisko szatanów!

– Ale

Robur nie był szatanem!

– Ba, je

eli nim i nie był, to w ka

dym razie na t

nazw

zasłu

ył!…

KONIEC.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Verne Juliusz Król Przestrzeni
Verne Juliusz Król przestrzeni
Verne Juliusz Dramat w przestworzach
Verne Juliusz Nadzwyczajne Przygody Pana Antifera
Verne Juliusz Wspaniałe Orinoko
Verne Juliusz Archipelag w płomieniach
Verne Juliusz Bez przewrotu
Verne Juliusz Wśród Łotyszów
Verne Juliusz Latarnia Na Końcu Świata
Verne Juliusz Mistrz Zachariasz
Verne Juliusz W 80 dni dookola swiata
Verne Juliusz Pływające miasto
Verne Juliusz Sfinks Lodowy
Verne Juliusz Przełamanie blokady
Verne juliusz Z Ziemi na księżyc
Verne Juliusz 500 miljonów Begumy
Verne Juliusz Pan Dis I Panna Es
Verne Juliusz Buntownicy z Bounty
Verne Juliusz Xxix Wiek

więcej podobnych podstron