Tytuł oryginału: Horseback Riding For Dummies®
Tłumaczenie: Magda Witkowska
ISBN: 978-83-246-6626-3
Oryginalne angielskie wydanie © 2007 by Wiley Publishing, Inc., Indianapolis, Indiana
Wszelkie prawa, włączając prawo do reprodukcji całości lub części w jakiejkolwiek formie,
zarezerwowane. Tłumaczenie opublikowane na mocy porozumienia z Wiley Publishing, Inc.
Wiley, the Wiley Publishing logo, For Dummies, the Dummies Man logo, A Reference for the Rest of Us!,
The Dummies Way, Dummies Daily, The Fun and Easy Way, Dummies.com i związana z tym szata
graficzna są markami handlowymi John Wiley and Sons, Inc. i/lub firm stowarzyszonych w Stanach
Zjednoczonych i/lub innych krajach. Wykorzystywane na podstawie licencji.
Translation copyright © 2013 by Helion S.A.
Polish language edition published by Wydawnictwo Helion.
Copyright © 2013.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej
publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną,
fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje
naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były
kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane
z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie
ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji
zawartych w książce.
Fotografia na okładce została wykorzystana za zgodą Shutterstock.
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://dlabystrzakow.pl/user/opinie/jakoby
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail: dlabystrzakow@dlabystrzakow.pl
WWW: http://dlabystrzakow.pl
Printed in Poland.
•
Kup książkę
•
Poleć książkę
•
Oceń książkę
•
Księgarnia internetowa
•
Lubię to! » Nasza społeczność
Spis tre!ci
O autorach ....................................................................................................................15
Podzi#kowania od autorów ...........................................................................................17
Wprowadzenie ...............................................................................................................19
O ksi!"ce .........................................................................................................................................19
Konwencje zastosowane w ksi!"ce ......................................................................................................20
Czego nie czyta$ ...............................................................................................................................20
Naiwne za%o"enia ..............................................................................................................................20
Jak podzielona jest ksi!"ka .................................................................................................................21
Cz&'$ I. Podstawowe informacje na temat jazdy konnej ...................................................................21
Cz&'$ II. Czas oswoi$ si& z wybranym stylem jazdy i sprz&tem ..........................................................21
Cz&'$ III. Czas zaj!$ miejsce w siodle i zacz!$ je(dzi$ .....................................................................21
Cz&'$ IV. Jazda na poziomie zaawansowanym ................................................................................21
Cz&'$ V. Inne style jazdy i konne formy rozrywki ............................................................................22
Cz&'$ VI. Dekalogi .......................................................................................................................22
Ikony zastosowane w ksi!"ce ..............................................................................................................22
Co dalej ...........................................................................................................................................23
Cz "# I: Podstawowe informacje
na temat jazdy konnej ............................................ 25
Rozdzia$ 1: Na ko%! Witaj w !wiecie jazdy konnej ........................................................27
Umys% i cia%o konia ...........................................................................................................................27
Nauka jazdy konnej ...........................................................................................................................28
Forma je(dziecka ..............................................................................................................................29
Bezpiecze)stwo w'ród koni ................................................................................................................29
W%a'ciwy styl jazdy i sprz&t ................................................................................................................30
Od razu z wysokiego konia ................................................................................................................31
Przygotowania na ziemi ................................................................................................................31
Wsiadanie i zsiadanie ...................................................................................................................31
Chody konia .................................................................................................................................32
Skoki ...........................................................................................................................................32
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
6
Jazda konna dla bystrzaków
Je(dziectwo w wersji zaawansowanej ...................................................................................................33
Nowe podej'cie do jazdy ...............................................................................................................33
Zakup w%asnego konia ..................................................................................................................33
Opieka nad koniem ......................................................................................................................34
Rozrywka i zawody konne .................................................................................................................34
Rozdzia$ 2: Od kopyt do g$owy. Umys$ i mechanika konia ............................................ 37
Zrozumie$ sposób my'lenia konia ......................................................................................................37
Tajniki ko)skiego spo%ecze)stwa ....................................................................................................38
Interpretacja ko)skiego wyrazu pyska .............................................................................................38
Dogada$ si& z koniem ...................................................................................................................39
Spojrzenie na cia%o konia ...................................................................................................................41
Cz&'ci cia%a konia .........................................................................................................................41
Wysoko'$ konia ............................................................................................................................42
Ogólna budowa, czyli pokrój .........................................................................................................43
W drog&, czyli chody konia ...........................................................................................................44
Umaszczenie i odmiany ................................................................................................................45
Ró"nice mi&dzy rasami ......................................................................................................................48
Rasa mo"e mie$ du"e znaczenie .....................................................................................................48
Przegl!d popularnych ras ..............................................................................................................49
Rozdzia$ 3: Nauk# czas zacz'(. Lekcje jazdy konnej .................................................... 53
Poszukiwanie stajni, która najlepiej spe%ni Twoje oczekiwania ..............................................................54
Wst&pne poszukiwania. Lista stajni w okolicy .................................................................................54
G%ówny przedmiot nauczania. Poszukiwania szko%y kszta%c!cej je(d(ców w okre'lonym stylu .............54
Wizyta na miejscu. Krytyczny rzut oka na stajni& ............................................................................55
Wybór instruktora lub trenera ............................................................................................................56
Wybór mi&dzy instruktorem a trenerem ..........................................................................................56
Czego nale"y oczekiwa$ od instruktora b!d( trenera? ......................................................................57
Gdy sko)cz! si& stajnie, czyli poszukiwania innego nauczyciela ........................................................58
Maksymalne wykorzystanie lekcji jazdy konnej ....................................................................................59
Wybór mi&dzy lekcjami indywidualnymi a grupowymi .....................................................................59
Ustalanie harmonogramu lekcji ......................................................................................................59
Wspó%praca z instruktorem lub trenerem .........................................................................................61
Rozdzia$ 4: Cia$o i umys$. Kondycyjne przygotowanie do jazdy .................................... 65
Dlaczego nale"y dba$ o kondycj&? ......................................................................................................65
Praca nad kondycj! je(dzieck! ...........................................................................................................66
Mniejszy ci&"ar. Warto zrzuci$ par& zb&dnych kilogramów ..............................................................66
*wiczenia aerobowe sposobem na popraw& wytrzyma%o'ci ...............................................................67
Wi&cej si%y ...................................................................................................................................68
Trening ogólnorozwojowy. Joga i pilates jako sposób na uzyskanie odpowiedniej gibko'ci i si%y ..........70
Rozci!ganie. Zwi&kszanie elastyczno'ci mi&'ni tu" przed zaj&ciem miejsca w siodle ...........................71
Przygotowanie umys%u .......................................................................................................................74
Cz%owiek jako pan konia ...............................................................................................................74
Uwolni$ si& od strachu ..................................................................................................................75
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Spis tre!ci
7
Rozdzia$ 5: Przede wszystkim bezpiecze%stwo.
Jak si# chroni( w kontakcie z koniem? ........................................................................77
Strój odpowiedni do roli, czyli bezpieczny ...........................................................................................77
Nakrycie g%owy .............................................................................................................................78
Odpowiednia koszula ....................................................................................................................79
Ochrona nóg ................................................................................................................................80
Buty stworzone z my'l! o je(d(cach, czyli w%a'ciwe obuwie ..............................................................80
Bez bi"uterii .................................................................................................................................81
Uwa"ne obserwowanie konia z ziemi ..................................................................................................81
Z koniem w ciasnym boksie ...........................................................................................................82
Z koniem na uwi&zi ......................................................................................................................82
Rozpoznawanie niebezpiecznych zachowa) konia ...........................................................................83
Bezpiecze)stwo na koniu ...................................................................................................................84
Sprawdzanie sprz&tu przed siod%aniem ...........................................................................................84
Jazda w grupie ..............................................................................................................................85
Samotnie na szlaku .......................................................................................................................86
Cz "# II: Czas oswoi# si
z wybranym stylem jazdy i sprz tem ........................ 87
Rozdzia$ 6: Ku zachodz'cemu s$o%cu. Jazda konna w stylu western ...........................89
Je(dziectwo w stylu western w pigu%ce .................................................................................................89
Zastosowania ...............................................................................................................................89
Sprz&t i strój .................................................................................................................................90
Konie ..........................................................................................................................................90
Jazda ...........................................................................................................................................91
Formy aktywno'ci je(dzieckiej w stylu western .....................................................................................92
W terenie .....................................................................................................................................92
Pokazy je(dzieckie ........................................................................................................................93
Praca z byd%em .............................................................................................................................94
Rozdzia$ 7: Nie tylko dla Brytyjczyków. Styl klasyczny, czyli angielski .........................97
Podstawy jazdy w stylu klasycznym ....................................................................................................97
Zastosowania ...............................................................................................................................98
Sprz&t i strój .................................................................................................................................98
Konie ..........................................................................................................................................99
Przypomnienie informacji na temat podstawowych form stylu klasycznego .............................................99
Pó%siad jako sposób na skoki i nie tylko ........................................................................................100
Kroki w uje"d"eniu .....................................................................................................................101
Rozdzia$ 8: O siod$ach .................................................................................................103
Podstawowe elementy budowy siod%a ................................................................................................103
Ci&"ki sprz&t — siod%o western ........................................................................................................104
Siod%o pleasure ...........................................................................................................................106
Siod%o typu barrel racing .............................................................................................................106
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
8
Jazda konna dla bystrzaków
Siod%o typu roping ......................................................................................................................107
Siod%o trail .................................................................................................................................107
Mniejszy kaliber — siod%o klasyczne ................................................................................................109
Siod%o wszechstronne ..................................................................................................................109
Siod%o skokowe ...........................................................................................................................110
Siod%o uje"d"eniowe ...................................................................................................................110
Dobór czapraka ..............................................................................................................................112
Dopasowanie siod%a ........................................................................................................................112
Dopasowanie siod%a do konia ......................................................................................................113
Dopasowanie siod%a do je(d(ca ....................................................................................................115
Rozdzia$ 9: Tajniki og$owia ......................................................................................... 117
Podstawowe elementy og%owia .........................................................................................................117
Og%owie i kie%zna typu western .........................................................................................................119
Og%owie typu western .................................................................................................................119
W&dzid%a western .......................................................................................................................120
Hackamore — kie%zno alternatywne .............................................................................................121
Og%owie i w&dzid%a klasyczne ...........................................................................................................121
Og%owie klasyczne ......................................................................................................................122
W&dzid%a klasyczne ....................................................................................................................123
Rozdzia$ 10: Strój do jazdy konnej i dodatkowy sprz#t je)dziecki .............................. 125
Strój z klas! ....................................................................................................................................125
Wybór stroju jako klucz do bezpiecze)stwa i wygody .....................................................................126
Zgodnie z tradycj!. Strój western ................................................................................................126
Model konserwatywny, czyli strój klasyczny ..................................................................................129
Sztuczne pomoce je(dzieckie ............................................................................................................132
Na nogach: ostrogi ......................................................................................................................132
W d%oni: baty i palcaty ................................................................................................................133
Cz "# III: Czas zaj%# miejsce w siodle
i zacz%# je&dzi# ....................................................135
Rozdzia$ 11: Praca z koniem z poziomu ziemi. Siod$anie i kie$znanie ......................... 137
Post&powanie z koniem z poziomu ziemi ..........................................................................................137
Zabawa w berka, czyli jak podej'$ do konia ..................................................................................138
Zapinamy pasy, czyli zak%adanie kantara ......................................................................................139
Za mn!, czyli prowadzenie konia .................................................................................................140
Supe%ek z p&telk!, czyli jak uwi!za$ konia ....................................................................................142
Zasady prawid%owego siod%ania konia ..............................................................................................144
Siod%a typu western ....................................................................................................................145
Siod%a klasyczne .........................................................................................................................147
Na koniec — og%owie ......................................................................................................................149
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Spis tre!ci
9
Rozdzia$ 12: Wsiadanie na i zsiadanie z konia ............................................................153
Do startu, czyli przygotowania do wsiadania .....................................................................................153
Kontrola sprz&tu .........................................................................................................................153
Wybór miejsca do wsiadania ........................................................................................................154
Na ko). Jak dosi!'$ konia? ..............................................................................................................155
Wsiadanie w stylu western ...........................................................................................................155
Wsiadanie w stylu klasycznym .....................................................................................................158
Pora si& zbiera$, czyli przygotowania do zsiadania .............................................................................160
Z konia. Jak zsiada$ z konia? ...........................................................................................................161
Zsiadanie w stylu western ...........................................................................................................161
Zsiadanie w stylu klasycznym ......................................................................................................163
Rozdzia$ 13: Komfortowa jazda st#pem ......................................................................165
Mowa cia%a. Naturalna pomoc podczas jazdy konnej .........................................................................166
R&ce ..........................................................................................................................................166
Nogi ..........................................................................................................................................166
Dosiad .......................................................................................................................................167
G%os ..........................................................................................................................................167
Zach&canie konia do st&pa ...............................................................................................................167
Sygna%y w stylu western ...............................................................................................................168
Komendy w je(dziectwie klasycznym ............................................................................................168
St&p w stylu western ........................................................................................................................168
Pozycja cia%a ..............................................................................................................................169
Próba trzymania wodzy ...............................................................................................................170
W%a'ciwa pozycja nóg .................................................................................................................171
Ruch w stylu western ..................................................................................................................171
Jazda st&pem w stylu klasycznym ......................................................................................................171
Pozycja cia%a ..............................................................................................................................172
Dwoma r&kami, czyli jak trzyma$ wodze .......................................................................................173
W%a'ciwa pozycja nóg .................................................................................................................173
Ruch w je(dziectwie klasycznym ..................................................................................................173
St&p w uje"d"eniu ...........................................................................................................................174
Pozycja cia%a ..............................................................................................................................174
Wodze w d%o) ............................................................................................................................175
Nogi we w%a'ciwej pozycji ...........................................................................................................175
Ruch konia w uje"d"eniu ............................................................................................................175
Manewry w st&pie ...........................................................................................................................175
Zatrzymanie ...............................................................................................................................176
Skr&canie w lewo i w prawo .........................................................................................................177
Chodzenie po okr&gu ..................................................................................................................180
Na wstecznym ................................................................................................................................182
Kilka $wicze) w st&pie .....................................................................................................................183
Beczki w stylu western .................................................................................................................183
Szalone ósemki — kr&cenie ósemek w je(dziectwie klasycznym ......................................................185
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
10
Jazda konna dla bystrzaków
Rozdzia$ 14: Kolejny krok, czyli k$us ........................................................................... 187
Zach&canie konia do przyspieszenia tempa .......................................................................................187
Zach&ta do k%usa w stylu western .................................................................................................188
Zach&ta do k%usa w stylu klasycznym ...........................................................................................188
K%us w stylu western ........................................................................................................................189
Pozycja cia%a ..............................................................................................................................189
Trzymanie wodzy w stylu western ................................................................................................190
W%a'ciwa pozycja nóg .................................................................................................................190
Ruch w stylu western ..................................................................................................................190
K%us w stylu klasycznym ..................................................................................................................191
Pozycja cia%a ..............................................................................................................................191
Trzymanie wodzy .......................................................................................................................191
Pozycja nóg ...............................................................................................................................192
Ruch w stylu klasycznym .............................................................................................................192
K%us w uje"d"eniu ...........................................................................................................................194
Pozycja cia%a ..............................................................................................................................194
Trzymanie wodzy .......................................................................................................................195
Pozycja nóg je(d(ca w uje"d"eniu ................................................................................................195
Ruch konia podczas uje"d"enia ...................................................................................................195
Manewry w k%usie ...........................................................................................................................197
Zatrzymanie konia ......................................................................................................................197
Skr&canie w lewo i w prawo .........................................................................................................198
Chodzenie po okr&gu ..................................................................................................................200
Kilka $wicze) .................................................................................................................................203
Serpentyna w stylu western ..........................................................................................................203
Kr!"enie po dr!"kach w stylu klasycznym .....................................................................................204
Rozdzia$ 15: Szybkie tempo w galopie ........................................................................ 207
Zach&canie konia do galopu ............................................................................................................208
Styl western — jak da$ wierzchowcowi do zrozumienia, "e powinien ruszy$ galopem? .....................208
Styl klasyczny — przechodzenie w galop ......................................................................................208
Galop w stylu western .....................................................................................................................209
Pozycja cia%a w stylu western .......................................................................................................209
Trzymanie wodzy .......................................................................................................................210
U%o"enie nóg w galopie ...............................................................................................................210
Ruch w stylu western ..................................................................................................................211
Galop w je(dziectwie klasycznym .....................................................................................................211
Pozycja cia%a w pó%siadzie ...........................................................................................................212
Trzymanie wodzy .......................................................................................................................212
U%o"enie nóg w galopie ...............................................................................................................212
Ruch w galopie w pó%siadzie .......................................................................................................213
Galop w uje"d"eniu ........................................................................................................................213
Pozycja cia%a w uje"d"eniu ..........................................................................................................214
Trzymanie wodzy .......................................................................................................................214
W%a'ciwa pozycja nóg .................................................................................................................214
Ruch w galopie w uje"d"eniu ......................................................................................................215
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Spis tre!ci
11
Manewry ........................................................................................................................................215
Prr, koby%o! Zatrzymywanie konia ...............................................................................................215
Skr&canie po literze L .................................................................................................................216
Chodzenie po okr&gu ..................................................................................................................218
Kilka $wicze) na równowag& ...........................................................................................................220
Bez r!k! Praca na lon"y w stylu western .......................................................................................221
Z jedn! r&k! na lon"y w stylu klasycznym .....................................................................................222
Rozdzia$ 16: Skok na skoki ..........................................................................................225
Ró"ne rodzaje skoków .....................................................................................................................225
Pod dachem. Skoki na uje"d"alni ................................................................................................226
Pod go%ym niebem. Próba terenowa .............................................................................................227
Rodzaje przeszkód ..........................................................................................................................228
Tam, gdzie krzy"yk. Koperta .......................................................................................................228
G%&boki wdech. Stacjonata ..........................................................................................................229
Ca%a naprzód. Okser ..................................................................................................................229
Nie taki diabe% straszny. Mur ......................................................................................................230
Sprawdzian wytrzyma%o'ci. Skoki crossowe ..................................................................................230
Proces skoku ...................................................................................................................................230
Doskonalenie dosiadu skokowego .................................................................................................231
Do skoku ...................................................................................................................................232
Pokonywanie kilku przeszkód jedna po drugiej ..................................................................................233
Szereg przeszkód ........................................................................................................................233
Trzyma$ lini& .............................................................................................................................234
Parkur .......................................................................................................................................235
Rozwi!zywanie problemów ze skokami .............................................................................................236
Odmowa ....................................................................................................................................236
Wy%amanie .................................................................................................................................237
Przyspieszenie skoku ...................................................................................................................238
Cz "# IV: Jazda na poziomie zaawansowanym ........ 241
Rozdzia$ 17: Je)dziectwo na poziomie zaawansowanym ............................................243
Poszukiwania nowego instruktora lub trenera ....................................................................................243
Zmiana stylu je(dzieckiego ..............................................................................................................244
Dodatkowy trening jako sposób na wzmocnienie ................................................................................245
Lepsza równowaga, lepsze wyczucie czasu ........................................................................................246
Rozdzia$ 18: Zakup konia jako zobowi'zanie ...............................................................249
Decyzja o posiadaniu w%asnego konia ...............................................................................................249
Fakty zwi!zane z posiadaniem konia ............................................................................................249
Podsumowanie kosztów ..............................................................................................................250
Wybór konkretnego konia ................................................................................................................253
Wybór idealnej ko)skiej osobowo'ci .............................................................................................253
Wiek ma znaczenie .....................................................................................................................254
Styl je(dziecki .............................................................................................................................254
Zainteresowanie udzia%em w zawodach ........................................................................................255
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
12
Jazda konna dla bystrzaków
Wybór rasy ................................................................................................................................255
Kwestia p%ci ...............................................................................................................................255
Proces kupowania konia ..................................................................................................................256
Pozyskiwanie pomocy zawczasu ...................................................................................................256
W%a'ciwe ukierunkowanie poszukiwa) .........................................................................................257
Kontrola wierzchowca przed zakupem ..........................................................................................259
Rozdzia$ 19: Opieka nad koniem ................................................................................. 261
Dach nad g%ow!. W%a'ciwe schronienie dla konia ..............................................................................261
Rozeznanie w'ród pensjonatów ...................................................................................................261
Nie ma jak w domu. Trzymanie konia u siebie ..............................................................................263
Pora co' zje'$. Jak sobie radzi$ z g%odem i pragnieniem konia? ...........................................................265
/ywienie konia ...........................................................................................................................265
Pojenie konia .............................................................................................................................266
Cze'$, pi&kny! Piel&gnacja konia ......................................................................................................267
Sprz&t ........................................................................................................................................267
Czesanie konia ...........................................................................................................................267
Mycie konia. Do czysta! ..............................................................................................................271
Troskliwa opieka, czyli jak utrzyma$ konia w dobrym zdrowiu ...........................................................272
Profilaktyka ................................................................................................................................272
Rozpoznawanie sygna%ów 'wiadcz!cych o chorobie .......................................................................275
Najcz&stsze choroby koni .............................................................................................................276
Cz "# V: Inne style jazdy i konne formy rozrywki ....279
Rozdzia$ 20: Krok naprzód. Konie o specyficznych chodach ....................................... 281
Definicja chodu czterotaktowego ......................................................................................................281
Rasy charakteryzuj!ce si& nietypow! prac! nóg .................................................................................283
Jazda na koniu prezentuj!cym odmienny rodzaj chodu .......................................................................285
Pozycja cia%a ..............................................................................................................................285
Trzymanie wodzy .......................................................................................................................286
W%a'ciwe u%o"enie nóg ................................................................................................................286
Ruch w odmiennym chodzie ........................................................................................................286
Rozdzia$ 21: Nie zamykaj mnie za p$otem. Ruszamy w teren! .................................... 287
Przygotowania do wyprawy w teren ..................................................................................................287
W%a'ciwy ko) .............................................................................................................................288
Gdzie je(dzi$? ............................................................................................................................289
Odpowiedni sprz&t .....................................................................................................................291
Przygotowania do trasy dowolnej d%ugo'ci ....................................................................................292
Bezpiecze)stwo na szlaku ................................................................................................................293
Istotne wytyczne .........................................................................................................................293
Radzenie sobie z ko)skim strachem ..............................................................................................295
Szcz&'liwe chwile na szlaku. Znaczenie dobrych manier ....................................................................296
Zasady etykiety obowi!zuj!ce podczas jazdy w grupie ...................................................................296
Spotkanie z innym je(d(cem podczas samotnej wyprawy w teren ....................................................298
U"ytkowanie szlaku wspólnie z osobami nieb&d!cymi je(d(cami ....................................................299
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Spis tre!ci
13
Rozdzia$ 22: Na pokaz. Udzia$ w zawodach .................................................................301
Zasady obowi!zuj!ce podczas imprez konnych .................................................................................302
Rzut oka na system oceniania ......................................................................................................302
Co mo"na zdoby$? Miejsca i nagrody ..........................................................................................302
Ró"ne rodzaje pokazów ...................................................................................................................303
Pokazy szkoleniowe jako wst&p do ko)skiego 'wiata ......................................................................304
Czas podnie'$ poprzeczk& — zawody oficjalne .............................................................................306
Rywalizacja w klasie open ...........................................................................................................307
Pokazy koni rasowych .................................................................................................................307
Pokazy specjalistyczne ................................................................................................................308
Sprz&t na pokazy konne ...................................................................................................................309
Przygotowanie je(d(ca ................................................................................................................309
Przygotowanie konia ...................................................................................................................310
Dobre maniery podczas pokazu ........................................................................................................312
Twoje zachowanie ......................................................................................................................312
W%a'ciwe post&powanie z koniem .................................................................................................313
Rozdzia$ 23: Jeszcze wi#cej stylów i mo*liwo!ci .......................................................315
Drogi mniej ucz&szczane Eksperymenty z innymi formami je(dziectwa ............................................315
Jazda na oklep ............................................................................................................................316
Wysiadywanie w pe%nym siadzie ..................................................................................................317
Siod%o boczne — kobieca tradycja ...............................................................................................318
Zabawy z koniem — sport, wystawy i inne formy aktywno'ci je(dzieckiej ............................................320
Udzia% w rajdach konnych ...........................................................................................................320
Polo, czyli sport królów ...............................................................................................................322
Zwrot w stron& wolty"erki ...........................................................................................................322
Musztra na ko)skim grzbiecie ......................................................................................................324
Parady konne .............................................................................................................................325
Rekonstrukcje historyczne ...........................................................................................................326
Podró"owanie z koniem ...................................................................................................................326
Wycieczki terenowe — przecieranie odleg%ych szlaków ..................................................................327
Wakacje z koniem .......................................................................................................................327
Przewo"enie konia przyczep! ......................................................................................................329
Cz "# VI: Dekalogi ............................................... 333
Rozdzia$ 24: Dziesi#( zasad etykiety je)dzieckiej .......................................................335
Zawi!" czerwon! wst!"k& na ogonie konia, który kopie ......................................................................335
Po zaj&ciu miejsca w siodle ruszaj przed siebie powoli ........................................................................336
Komunikuj si& z innymi je(d(cami ....................................................................................................336
Staraj si& zachowa$ cisz& .................................................................................................................336
Zachowuj bezpieczn! odleg%o'$ od innych ........................................................................................337
Ostro"ne podchodzenie od ty%u ........................................................................................................337
Mijaj inne konie z prawej strony .......................................................................................................337
Przygotuj swojego wierzchowca do jazdy w terenie ............................................................................338
Zachowuj si& uprzejmie podczas postojów na pojenie ........................................................................338
Pomagaj innym w razie k%opotów .....................................................................................................339
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
14
Jazda konna dla bystrzaków
Rozdzia$ 25: Dziesi#( zabaw konnych,
które pozwalaj' rozwija( umiej#tno!ci je)dzieckie ................................................... 341
Ojciec Wirgiliusz ............................................................................................................................341
Jazda za dziesi&$ z%otych ..................................................................................................................342
Poszukiwanie skarbów .....................................................................................................................342
Wy'cig gazetowy .............................................................................................................................342
Ride and Tie ..................................................................................................................................343
Czerwone, zielone ...........................................................................................................................343
Na'ladowanie .................................................................................................................................344
Wiadra i buty .................................................................................................................................344
Jajko na %y"eczce .............................................................................................................................345
Dooko%a 'wiata ...............................................................................................................................345
Dodatek: Uzupe$niaj'ce informacje dla je)d)ców ...................................................... 347
Stowarzyszenia hodowców ...............................................................................................................347
Organizatorzy zawodów oraz innych form aktywno'ci je(dzieckiej ......................................................348
Prasa je(dziecka .............................................................................................................................348
Przyk%adowe polskie sklepy internetowe z artyku%ami dla konia i je(d(ca .............................................349
Polecane ksi!"ki ..............................................................................................................................349
Skorowidz .................................................................................................................. 351
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Rozdzia$ 11: Praca z koniem z poziomu ziemi. Siod$anie i kie$znanie
137
Rozdzia$ 11
Praca z koniem z poziomu ziemi.
Siod$anie i kie$znanie
W tym rozdziale:
Poprawne post#powanie z koniem z poziomu ziemi.
Staranne siod%anie.
Kie%znanie bez przeszkód.
anim dosi(dziemy konia, jeszcze z poziomu ziemi musimy si# ca%kiem sporo
napracowa). Prawd# mówi(c, aby móc wspi() si# na ko*ski grzbiet, wpierw trzeba
twardo st(pa) po ziemi. Dla bezpiecze*stwa w%asnego, ale te- dla bezpiecze*stwa
wierzchowca, je0dziec powinien wiedzie), co robi.
Z tego rozdzia%u dowiesz si#, jak zajmowa) si# koniem przed zaj#ciem miejsca w siodle.
Poznasz te- zasady bezpiecze*stwa i najskuteczniejsze sposoby post#powania podczas
podchodzenia do konia, zak%adania kantara, prowadzenia zwierz#cia i wi(zania go.
Potem przejdziemy do omówienia szczegó%ów zak%adania og%owia i siod%a, bez czego
trudno by%oby dosi(2) wierzchowca i zacz() je0dzi). (Wi#cej wskazówek na temat
bezpiecze*stwa przy pracy z koniem z poziomu ziemi znajdziesz w rozdziale 5.).
W pocz(tkowym okresie nauki jazdy konnej instruktor zapewne przedstawi Ci kolejne
etapy przygotowania konia do pracy. Mo-esz oczekiwa) od niego, -e na kilku pierwszych
lekcjach b#dzie Ci s%u-y% pomoc(. Potem b#dziesz ju- zdany wy%(cznie na siebie.
Lektura tego rozdzia%u pozwoli Ci od2wie-y) wiedz# przed rozpocz#ciem kolejnej lekcji.
Post powanie z koniem z poziomu ziemi
Z uwagi na spore rozmiary konia praca z tym zwierz#ciem wymaga okre2lonej wiedzy
oraz umiej#tno2ci. Znacz(ca wi#kszo2) koni to zwierz#ta %agodne, które nigdy celowo
nie wyrz(dzi%yby cz%owiekowi krzywdy. Niemniej jednak nie s( to zwierz#ta ma%e,
wi#c wypadki czasem si# zdarzaj(. Zachowanie uwagi i wiedza na temat poprawnego
post#powania z tymi du-ymi zwierz#tami pozwala minimalizowa) to ryzyko. W kolejnych
punktach tego rozdzia%u b#d# wyja2nia), jak nale-y podchodzi) do konia, zak%ada) kantar,
a nast#pnie prowadzi) zwierz# i bezpiecznie je wi(za).
Z
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
138
Cz#!( III: Czas zaj'( miejsce w siodle i zacz'( je)dzi(
Zabawa w berka, czyli jak podej"# do konia
Kantar to rodzaj uprz#-y, któr( zak%ada si# koniowi na g%ow#, aby móc go prowadzi)
i kontrolowa) jego ruchy (ale nie s%u-y do jazdy). Pod pyskiem konia znajduje si#
wówczas uchwyt, do którego mocuje si# uwi(z. Dobrze wyszkolony ko*, którzy zd(-y%
si# ju- przyzwyczai) do pracy, zwykle nie opiera si# przed za%o-eniem kantara. Je2li
jednak musisz podej2) do konia, czy to w stajni, czy na wybiegu, warto przestrzega)
pewnych zasad bezpiecze*stwa — zw%aszcza je2li nie znasz danego zwierz#cia.
W boksie lub na padoku
Uchwycenie konia znajduj(cego si# w boksie b(d0 na padoku (to ogrodzony obszar
mniejszy od wybiegu i nieporo2ni#ty traw() polega po prostu na tym, -e podchodzimy
do konia i zak%adamy mu kantar na g%ow#. W wi#kszo2ci przypadków udaje si# podej2) do
konia bez -adnego problemu. Prezentowana poni-ej metoda to bezpieczny i skuteczny
sposób, który sprawdza si# w przypadku wi#kszo2ci koni znajduj(cych si# w boksie
b(d0 na padoku.
1. Zabierz ze sob) kantar, do którego wcze2niej zosta4 przymocowany uwi)z.
2. Mów do konia, aby zorientowa4 si9 co do Twojej obecno2ci, jeszcze
zanim wejdziesz do boksu czy na padok.
Je-eli ko* stoi do Ciebie ty%em, zanim do niego podejdziesz, upewnij si#, -e Ci#
widzi.
3. Wejd< do boksu b)d< na padok i podejd< do konia od strony jego lewej
4opatki, a nie z przodu.
4. Zbli>aj)c si9 do zwierz9cia, wyci)gnij r9k9 z d4oni) skierowan) ku do4owi.
Pozwól zwierz9ciu si9 obw)chaA.
5. Za4ó> koniowi lin9 uwi)zu na szyj9.
6. NasuC kantar na g4ow9 konia i zapnij pasek, który przechodzi za uszami
(szczegó4y znajdziesz w punkcie zatytu4owanym „Zapinamy pasy,
czyli zak4adanie kantara”).
Na wybiegu
Uchwycenie konia znajduj(cego si# na wybiegu mo-e okaza) si# trudniejsze ni-
za%o-enie kantara zwierz#ciu znajduj(cemu si# w boksie czy na padoku. Problem mo-e
si# pojawi) zw%aszcza wtedy, gdy zwierz# nie b#dzie chcia%o da) si# z%apa). Na szcz#2cie
dobrze wyszkolony ko* b#dzie cierpliwie sta% i pozwoli Ci podej2) do siebie z kantarem
nawet na wybiegu. Niestety zdarzaj( si# te- wyj(tki. Je-eli ko* nie ma ochoty pracowa),
mo-e si# od Ciebie oddali) st#pem, k%usem, a nawet galopem, co uniemo-liwi Ci
na%o-enie mu na g%ow# kantara.
Gdy si# podchodzi do konia znajduj(cego si# na wybiegu, du-e znaczenie ma mowa cia%a.
Aby uchwyci) konia w takich warunkach, zw%aszcza je2li przebywa on w towarzystwie
innych zwierz(t, nale-y zastosowa) nast#puj(c( technik#:
1. Trzymaj)c w d4oni kantar i lin9 uwi)zu, zbli>aj si9 spokojnie do konia.
Trzymaj r9ce przy ciele.
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Rozdzia$ 11: Praca z koniem z poziomu ziemi. Siod$anie i kie$znanie
139
2. Podejd< do konia od strony jego lewej 4opatki, nigdy prosto od przodu
czy od ty4u.
3. Wyci)gnij r9k9 w kierunku konia i delikatnie poklep go lub podrap po szyi,
przemawiaj)c do niego 4agodnym tonem.
4. Prze4ó> mu lin9 uwi)zu przez szyj9.
5. Trzymaj)c w d4oni zwini9ty w p9tl9 uwi)z, za4ó> koniowi kantar wed4ug
instrukcji zamieszczonej poni>ej.
Nie poddawaj si#, nawet je2li ko* nie chce zosta) z%apany. Je-eli pozwolisz mu uciec,
dasz mu tylko do zrozumienia, -e taka taktyka si# sprawdza. Je-eli ko* nale-y do Ciebie,
porozmawiaj z trenerem o tym, jak mo-na go nauczy) pos%usze*stwa.
Je-eli ko* znajduje si# na wybiegu samotnie, mo-esz zabra) ze sob( przek(sk#, aby
zach#ci) go do wspó%pracy. Je-eli jednak znajduj( si# tam równie- inne konie, wej2cie
ze smako%ykiem w d%oni mo-e stanowi) zagro-enie dla Twojego zdrowia. Konie mog(
zacz() si# zachowywa) nieprzyjemnie i rywalizowa) ze sob( o przek(sk#, a to nara-a
Ci# na przypadkowe ugryzienie czy kopni#cie.
Zapinamy pasy, czyli zak,adanie kantara
Dopóki pracujesz z koniem z poziomu ziemi, Twoje dwa najwa-niejsze narz#dzia
to kantar i uwi(z. Odpowiednio wyszkolony ko* nie wzbrania si# przed zak%adaniem
kantara na g%ow#.
Najtrudniejszym elementem procesu zak%adania kantara jest ustalenie przeznaczenia
poszczególnych pasków. Najpierw przyjrzyj si# uwa-nie zwierz#ciu, które ma ju-
na g%owie kantar, a dopiero pó0niej podejmij prób# za%o-enia go na g%ow# tego konia,
którego usi%ujesz uchwyci). Je-eli uda%o Ci si# opanowa) rozk%ad poszczególnych
pasków na ko*skiej g%owie, z%ap kantar w d%onie i wyobra0 sobie, -e zosta% on ju-
za%o-ony. To powinno Ci u%atwi) na%o-enie go na wybranego wierzchowca.
Instruktor powinien pokierowa) Twoimi poczynaniami za pierwszym i by) mo-e za
drugim razem, kiedy b#dziesz zak%ada) kantar. Powinien si# upewni), -e post#pujesz
poprawnie. Ty za2 powiniene2 wykona) nast#puj(c( sekwencj# dzia%a*:
1. StaC przy lewej 4opatce konia, zwracaj)c g4ow9 w tym samym kierunku
co zwierz9.
2. Prze4ó> lin9 uwi)zu zakoCczon) swobodn) p9tl) przez 2rodek koCskiej
szyi. Z4ap lin9 w praw) d4oC.
W ten sposób zabezpieczysz konia i powstrzymasz go przed oddalaniem si#.
3. Upewnij si9, >e nag4ówek kantara jest rozpi9ty.
Nag$ówek to element kantara, który zak%ada si# koniowi za uszy i zapina na jego
lewym policzku.
4. Trzymaj)c pasek od strony zapi9cia w lewej d4oni i nag4ówek w prawej
d4oni, wsuC koCski nos w nachrapnik. W tym celu prze4ó> praw) r9k9
pod szyj) zwierz9cia — tak jak to pokazano na rysunku 11.1.
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
140
Cz#!( III: Czas zaj'( miejsce w siodle i zacz'( je)dzi(
Rysunek 11.1.
Zak"adanie
kantara
od lewej strony
5. Gdy koCski nos znajdzie si9 ju> w kantarze, nale>y przesun)A nag4ówek
nad uszy konia i zapi)A w taki sposób, aby zwierz9ciu by4o wygodnie
— ani za mocno, ani za lekko.
Kantar jest zapi#ty zbyt mocno, je2li nie mo-esz w%o-y) palca mi#dzy nachrapnik
a pasek policzkowy.
6. Zdejmij lin9 uwi)zu z koCskiego karku i zwiC j) w lewej d4oni. Praw) r9k9
umie2A na linie tu> poni>ej kantara.
Za mn%, czyli prowadzenie konia
Po za%o-eniu kantara b#dziesz chcia% wyprowadzi) konia z boksu czy z wybiegu, aby móc
go uwi(za) i osiod%a) (o tych zagadnieniach b#dzie mowa za chwil#). Aby bezpiecznie
prowadzi) konia bez wzgl#du na okoliczno2ci, nale-y post#powa) w nast#puj(cy sposób
(por. rysunek 11.2):
1. StaC po lewej stronie konia.
2. ChwyA praw) r9k) lin9 uwi)zu w pobli>u koCskiej g4owy. Twój kciuk
powinien byA skierowany w stron9 g4owy konia.
Powiniene2 trzyma) r#k# w odleg%o2ci mniej wi#cej 15 centymetrów od kantara.
Je-eli ta ko*cówka uwi(zu zako*czona jest %a*cuszkiem, chwy) j( poni-ej, aby
%a*cuszek nie wyrz(dzi% Ci krzywdy, gdyby ko* odskoczy% do ty%u. Je-eli stwierdzisz,
-e musisz w wi#kszym stopniu zapanowa) nad koniem, przesu* d%o* bli-ej
w stron# kantara.
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Rozdzia$ 11: Praca z koniem z poziomu ziemi. Siod$anie i kie$znanie
141
Rysunek 11.2.
Prowadz&c
konia, id( przy
jego lewej "o-
patce i kieruj
wzrok ku swo-
jemu celowi
3. W lewej r9ce nie2 pozosta4) cz92A uwi)zu, zwini9t) w p9tl9.
Nie owijaj reszty liny wokó% r#ki. Je-eli tak zrobisz, a ko* wyrwie si# do ty%u,
p#tla zacie2ni Ci si# wokó% r#ki.
4. Zanim poprosisz konia o wykonanie ruchu do przodu, staC przy jego
lewej 4opatce z twarz) zwrócon) w >)danym kierunku. U4ó> te> d4onie
na linie zgodnie z powy>szymi zaleceniami.
Odsu* si# od konia na d%ugo2) ramienia, aby przypadkiem na Ciebie nie nadepn(%,
gdy ruszy do przodu.
5. Rozpoczynaj)c ruch ku przodowi, delikatnie poci)gnij za lin9 uwi)zu
praw) r9k).
Ko* powinien ruszy) do przodu i dotrzymywa) Ci kroku. Powiniene2 przez ca%y
czas pozostawa) na wysoko2ci jego %opatki.
6. Aby zmieniA kierunek ruchu prowadzonego konia, odsuC praw) r9k9
w prawo b)d< przyci)gnij konia w lewo i wykonaj krok w >)danym
kierunku.
Podczas skr#tu w lewo przez ca%y czas trzymaj si# od konia na odleg%o2) ramienia,
aby nie nadepn(% Ci na stop# podczas wykonywania manewru. Ko* powinien za
Tob( pod(-y).
7. Aby zatrzymaA konia, powiedz „prr” i staC w miejscu, jednocze2nie
praw) r9k) delikatnie poci)gaj)c lin9 ku ty4owi.
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
142
Cz#!( III: Czas zaj'( miejsce w siodle i zacz'( je)dzi(
Prowadz(c konia, powiniene2 mie) ca%y czas na uwadze to, -e zwierz# nie wie, dok(d
zamierzasz je poprowadzi). Pami#taj te-, -e ko* jest znacznie wi#kszy od Ciebie,
a w zwi(zku z tym nie skr#ca i nie zatrzymuje si# tak szybko jak Ty. Ty wiesz, kiedy
zamierzasz skr#ci) lub si# zatrzyma) — ko* tego nie wie.
Konie bardzo sprawnie odczytuj( mow# cia%a. Szybko ucz( si# te- reagowa) na komendy
g%osowe. Zanim wykonasz skr#t czy zatrzymanie, uprzed0 swojego wierzchowca.
Zwolnij kroku przed skr#tem i powiedz „prr” przed zatrzymaniem. Ko* z pewno2ci(
doceni to, -e go uprzedzasz.
Podczas prowadzenia konia patrz, dok(d idziesz, a nie na konia. Dzi#ki temu zwierz#
b#dzie si# czu%o pewniej i nie b#dzie si# zastanawia), co powinno robi).
Supe,ek z p telk%, czyli jak uwi%za# konia
Wi(zanie konia okazuje si# trudniejsze, ni- mog%oby si# z pozoru wydawa). Nie wystarczy
po prostu przymocowa) konia do byle czego za pomoc( zupe%nie dowolnego w#z%a i sobie
pój2). To prosta droga do katastrofy. Niektóre konie bardzo si# denerwuj( i odsadzaj(,
gdy si# je uwi(-e. Je-eli tak si# zdarzy, ko* mo-e wpa2) w panik# — poniewa- stwierdzi,
-e jego g%owa zosta%a do czego2 zamocowana. Wówczas przeniesie ca%y ci#-ar cia%a na
tylne nogi, niemal siadaj(c na zadzie.
Je-eli wi(-esz konia do czego2 mocnego (specjalnej por#czy albo du-ego drzewa gdzie2
na szlaku), zwierz# nie b#dzie w stanie wyrwa) go z ziemi, gdy spanikuje. Poza tym
konia nale-y uwi(za) za pomoc( odpowiedniego w#z%a, który mo-na sprawnie rozwi(za)
jednym poci(gni#ciem, zanim w ataku paniki ko* wyrz(dzi zbyt wiele szkód. Rysunek
11.3 przedstawia jedn( z metod wi(zania takiego bezpiecznego w#z%a. Najogólniej rzecz
bior(c, nale-y zrobi) p#telk# (krok 1.), przeci(gn() drug( p#telk# za zwisaj(cym kawa%kiem
liny, a nast#pnie przez t# pierwsz( (krok 2.), po czym zaci(gn() w#ze% (krok 3.).
Rysunek 11.3.
Do uwi&zania
konia nale+y za-
stosowa, bez-
pieczny w/ze",
który mo+na "a-
two rozwi&za,
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Rozdzia$ 11: Praca z koniem z poziomu ziemi. Siod$anie i kie$znanie
143
Podczas wi(zania konia nale-y przestrzega) nast#puj(cych zasad bezpiecze*stwa:
O ile to tylko mo-liwe, nale-y stosowa) wi(zanie podwójne. Wymaga to
zastosowania dwóch lin lub %a*cuchów, które mocuje si# po dwóch stronach
konia, do obu stron kantara za pomoc( metalowych uchwytów, a nast#pnie
do s%upów po dwóch stronach ko*skiej g%owy. Takie mocowanie powinno
znajdowa) si# co najmniej na wysoko2ci %opatek konia. Zosta% on przedstawiony
na rysunku 11.4.
Rysunek 11.4.
Ko0 uwi&zany
podwójnie
za pomoc& "a0-
cuchów
Upewnij si#, -e ko*, z którym pracujesz, zosta% przyzwyczajony do takiego
rodzaju wi(zania. Je-eli nie, mo-e si# przestraszy), gdy go w ten sposób uwi(-esz.
Upewnij si# te-, -e zapi#cia maj( mo-liwo2) %atwego zwolnienia, aby ko* nie
zawisn(% na uwi(zach, je2li spanikuje. Chodzi o zabezpieczenie, które zwalnia si#,
je-eli ko* zaczyna oddzia%ywa) na wi(zania z ogromn( si%(.
Konia nale-y wi(za) wy%(cznie z wykorzystaniem kantara i uwi(zu b(d0 wi(zania
podwójnego. Nigdy nie nale-y wi(za) konia za pomoc( wodzy mocowanych do
og%owia. Je-eli taki ko* odsadzi, wodze mog( si# zerwa), a wówczas w#dzid%o
mo-e uszkodzi) koniowi szcz#k#.
Konia nale-y wi(za) wy%(cznie do obiektów, których nie da si# przemie2ci).
Lina b(d0 %a*cuch powinny zosta) zamocowane na odpowiedniej wysoko2ci
i w taki sposób, aby nie zsun#%y si# na ziemi#. Konia nale-y wi(za) do:
" mocnych por#czy p%otów,
" specjalnych por#czy do wi(zania,
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
144
Cz#!( III: Czas zaj'( miejsce w siodle i zacz'( je)dzi(
" przyczepy zamocowanej do samochodu,
" specjalnych mocowa* do wi(zania krzy-owego,
" mocnych i bezpiecznych pni drzew (podczas jazdy w terenie).
W#ze% nale-y umieszcza) mniej wi#cej na poziomie k%#bu (czyli punktu, w którym
stykaj( si# %opatki), lin( o d%ugo2ci nieprzekraczaj(cej 90 centymetrów lub %a*cuchem.
Lina uwi(zu powinna prowadzi) od por#czy do kantara. W ten sposób zabezpiecza
si# konia przed owini#ciem sobie liny czy %a*cucha wokó% g%owy, a tak-e przed
owini#ciem uwi(zu wokó% nogi. Rysunek 11.5 przedstawia konia uwi(zanego
w bezpieczny sposób do por#czy.
Rysunek 11.5.
Krótka lina
gwarantuje, +e
ko0 b/dzie
uwi&zany
w bezpieczny
sposób
Nie nale-y wi(za) konia %a*cuchem przeci(gni#tym przez kantar. Je-eli ko*
odsadzi, taki %a*cuch mo-e wyrz(dzi) mu krzywd#.
Nie nale-y pozostawia) uwi(zanego konia samego i bez nadzoru. Konie s(
mistrzami pakowania si# w k%opoty, szczególnie je2li akurat nikt nie patrzy.
Zasady prawid,owego siod,ania konia
Przygotowanie konia do jazdy, a zw%aszcza siod%anie, wymaga praktyki. Warto
zaznajomi) si# z tre2ci( tego punktu, a nast#pnie poprosi) do2wiadczonego koniarza
(na przyk%ad instruktora czy trenera), aby pomóg% Ci osiod%a) konia pierwszych kilka
razy. Prawid%owe za%o-enie siod%a ma ogromne znaczenie, poniewa- b%#dy mog(
skutkowa) zsuni#ciem si# je0d0ca z ko*skiego grzbietu podczas jazdy. Umieszczenie
siod%a we w%a2ciwej pozycji i odpowiednie jego zabezpieczenie ma równie- ogromne
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Rozdzia$ 11: Praca z koniem z poziomu ziemi. Siod$anie i kie$znanie
145
znaczenie z punktu widzenia bezpiecze*stwa i wygody samego konia. Niepoprawnie
na%o-one siod%o mo-e wyrz(dzi) koniowi krzywd#, a to z kolei mo-e go sk%oni) do
stawania d#ba czy wierzgania.
Podczas siod%ania ko* powinien mie) na g%owie kantar i by) przywi(zany (wi#cej
informacji na temat %apania konia, zak%adania kantara, prowadzenia wierzchowca
i wi(zania go znajdziesz we wcze2niejszym punkcie, zatytu%owanym „Post#powanie
z koniem z poziomu ziemi”). Nale-y najpierw osiod%a) konia, a dopiero potem za%o-y)
mu og%owie (zagadnienie kie%znania zostanie omówione za chwil#). Na ko*cu zdejmuje
si# kantar.
Zanim osiod%asz konia, wykonaj nast#puj(ce czynno2ci:
Uwi(- konia bezpiecznie za kantar do por#czy. Zastosuj w#ze%, który daje si# %atwo
rozwi(za), lub wi(zanie podwójne. Kwestia wi(zania konia zosta%a omówiona
szczegó%owo w poprzednim punkcie.
Starannie oporz(d0 konia, dbaj(c o zaczesanie sier2ci na grzbiecie i w okolicach
popr#gu zgodnie z naturalnym kierunkiem w%osia (wi#cej informacji na temat
oporz(dzania konia znajdziesz w rozdziale 19.). Usu* z tych okolic wszelkie
zabrudzenia, 2ció%k# oraz inne rzeczy.
Sprawd0 czaprak oraz popr#g, aby upewni) si#, -e nie ma na nich -adnych
zadziorów, patyczków ani niczego innego, co mog%oby dra-ni) konia.
Siod,a typu western
Zanim zaczniesz, zapoznaj si# z budow( siod%a typu western (por. rozdzia% 8.). Przygotuj
te- zawczasu czaprak. Podczas siod%ania konia nale-y wykona) nast#puj(ce czynno2ci:
1. Po4ó> czaprak na koCskim grzbiecie.
Sta* po lewej stronie konia i umie2) przedni( cz#2) czapraka kilka centymetrów
przed k%#bem konia, u nasady szyi.
2. ZsuC czaprak kilka centymetrów do ty4u — na tyle, aby przedni jego
skraj nadal przykrywa4 k49b.
Je-eli stwierdzisz potrzeb# przemieszczenia czapraka do góry, nie przesuwaj go,
poniewa- to zmierzwi sier2) pod spodem, co z kolei mo-e irytowa) konia podczas
jazdy. Aby przesun() czaprak do przodu, unie2 go do góry. Sprawd0 oba boki konia,
aby upewni) si#, -e czaprak równo roz%o-y% si# pomi#dzy praw( i lew( stron#.
3. Przygotuj siod4o.
W siodle typu western popr#g jest zamocowany po prawej stronie. Zanim
podejdziesz do konia z siod%em, unie2 go i zahacz o ro-ek. Nast#pnie we0 prawe
strzemi# i prze%ó- je przez ro-ek nad popr#giem. Dzi#ki temu ani popr#g, ani
strzemi# nie b#d( Ci przeszkadza) podczas zak%adania siod%a.
4. Przynie2 siod4o.
Chwy) przedni( cz#2) siod%a lew( r#k(, a pod tyln( pod%ó- praw( d%o*. Podejd0
do konia od lewej strony.
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
146
Cz#!( III: Czas zaj'( miejsce w siodle i zacz'( je)dzi(
Kilkakrotnie unie2 siod%o na wysoko2) ko*skiego grzbietu, aby zorientowa) si#
co do jego wagi. Dopiero pó0niej umie2) siod%o na grzbiecie konia.
5. Za4ó> siod4o na koCski grzbiet.
Ustaw si# po lewej stronie konia i unie2 siod%o ku górze i nad konia. Na%ó- je
delikatnie na ko*ski grzbiet. Siod%o powinno znale0) si# w przestrzeni poni-ej
k%#bu. Nale-y je umie2ci) w taki sposób, aby z przodu i z ty%u wystawa%o spod
niego po oko%o 8 centymetrów czapraka. Aby potwierdzi) prawid%owe u%o-enie
siod%a na ko*skim grzbiecie, nale-y sprawdzi), czy popr#g po zamocowaniu
znajdzie si# tu- za stawami %okciowymi (na rysunku 11.6 przedstawione zosta%o
prawid%owe umiejscowienie siod%a typu western).
Rysunek 11.6.
Prawid"owo
umiejscowione
siod"o typu
western
6. Przejd< na drug) stron9 siod4a, odczep strzemiona od ro>ka i spu2A je
na dó4. Uwolnij te> popr9g, aby zwisa4 swobodnie.
7. WróA na lew) stron9 i zamocuj siod4o za pomoc) popr9gu.
Stoj(c po lewej stronie konia, si#gnij pod jego brzuch i podnie2 popr#g. Przeci(gnij
go przez zapi#cie, rozpoczynaj(c od strony konia, a nast#pnie przeprowad0 pasek
przez odpowiedni pier2cie* (rysunek przedstawiaj(cy budow# siod%a typu western
znajdziesz w rozdziale 8.). Upewnij si#, -e paski s( p%askie i nigdy si# nie skr#caj(.
Przeci(gaj pas przez zapi#cia, a- uwolnisz oko%o 30 centymetrów rzemienia.
8. Upewnij si9, >e popr9g zosta4 zapi9ty na tyle mocno, >e siod4o nie b9dzie
si9 przemieszczaA, ale te> nie za ciasno. Powiniene2 móc w4o>yA palce
roz4o>onej d4oni pomi9dzy popr9g a cia4o konia.
Aby zaci(gn() popr#g, rozlu0nij w#ze% i podci(gnij zewn#trzn( warstw# pasa,
znajduj(c( si# mi#dzy mocowaniami.
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Rozdzia$ 11: Praca z koniem z poziomu ziemi. Siod$anie i kie$znanie
147
Popr#g nale-y ponownie sprawdzi) po pokonaniu przez konia pewnego dystansu i jeszcze
przed zaj#ciem miejsca na jego grzbiecie. Niewykluczone, -e zaistnieje konieczno2)
doci(gni#cia popr#gu.
Siod,a klasyczne
Zanim zaczniesz siod%a) konia, musisz zapozna) si# z budow( angielskiego siod%a.
Szczegó%y znajdziesz w rozdziale 8. Nast#pnie, w celu bezpiecznego na%o-enia siod%a
klasycznego, nale-y post#powa) wed%ug poni-szego przepisu (uprzednio powiniene2
przygotowa) czaprak i popr#g).
1. Na4ó> czaprak na konia.
Sta* po lewej stronie konia i u%ó- przedni( cz#2) czapraka o kilka centymetrów
przed k%#bem, u nasady szyi.
2. ZsuC czaprak o kilka centymetrów, aby przednia cz92A nadal
przykrywa4a k49b.
W razie konieczno2ci zmiany po%o-enia czapraka nie nale-y przesuwa) go do przodu,
poniewa- powoduje to zmierzwienie sier2ci i mo-e irytowa) konia. W takiej
sytuacji nale-y unie2) czaprak do góry. Sprawd0 po obu stronach konia, czy
czaprak jest równomiernie roz%o-ony.
3. Podnie2 siod4o.
W%ó- lew( r#k# pod przedni( cz#2) siod%a, a jego tyln( cz#2) oprzyj na prawym
ramieniu. Upewnij si#, -e strzemiona zosta%y podci(gni#te na pu2liskach, -eby
nie hu2ta%y si# na boki w trakcie siod%ania.
4. Delikatnie po4ó> siod4o na koCskim grzbiecie, w obni>eniu tu> pod k49bem.
Czaprak znajduj(cy si# we w%a2ciwym miejscu powinien wystawa) po oko%o
8 centymetrów z przodu i z ty%u siod%a. Aby skontrolowa) jego po%o-enie, nale-y
sprawdzi), czy zapi#ty popr#g b#dzie si# znajdowa) tu- za stawami %okciowymi
konia (prawid%owe umiejscowienie siod%a klasycznego ukazuje rysunek 11.7).
5. Prze4ó> przystu4y po lewej stronie przez szlufk9 czapraka, wykonuj)c
ruch z góry na dó4.
Przejd0 na drug( stron# konia i powtórz ca%y proces.
6. Przymocuj popr9g po prawej stronie siod4a.
Po bokach siod%a zwisaj( po trzy przystu$y, do siod%ania wykorzystuje si# jednak
tylko dwie zewn#trzne. Trzecia pe%ni funkcj# przystu%y zapasowej, na wypadek
zerwania si# jednej z pozosta%ych.
Przeprowad0 popr#g na praw( stron# konia i zapnij go na dwóch zewn#trznych
przystu%ach (popr#gi bywaj( ró-ne, dlatego niekiedy trzeba si# zwróci) do
instruktora o rozstrzygni#cie, któr( cz#2) popr#gu zamocowa) po danej stronie
siod%a). Zapnij klamry mniej wi#cej w po%owie d%ugo2ci przystu%.
7. Przymocuj popr9g po lewej stronie siod4a.
Przejd0 na lew( stron# konia i si#gnij pod jego brzuchem po popr#g.
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
148
Cz#!( III: Czas zaj'( miejsce w siodle i zacz'( je)dzi(
Rysunek 11.7.
Popr/g mo+na
ulokowa, we
w"a1ciwym
miejscu, je1li
uprzednio pra-
wid"owo na"o-
+y"o si/ siod"o
Przeprowad0 t# sam( procedur# zapinania popr#gu, która zosta%a opisana
w rozdziale 6. Przed zapi#ciem popr#gu upewnij si#, -e znajduje si# on tu- za
stawami %okciowymi konia. Upewnij si# te-, -e nie jest wykrzywiony ani niczym
zabrudzony. Dopnij go tak, -eby 2ci2le przylega%.
8. Stopniowo dopinaj popr9g po lewej stronie. Po2wi9A na to kilka minut.
Stopniowe dopinanie popr#gu to przejaw -yczliwo2ci wobec konia. Popr#g
powinien by) zapi#ty na tyle mocno, aby siod%o nie porusza%o si# zbyt intensywnie,
gdy chwycisz za %#k przedni i zaczniesz nim poci(ga) z boku na bok.
Je-eli sko*cz( Ci si# dziurki po lewej stronie, przejd0 do zacie2niania popr#gu po
prawej stronie. Najlepiej by%oby, gdyby po obu stronach popr#g zosta% zapi#ty na
t# sam( lub zbli-on( liczb# dziurek. To zapewnia równe roz%o-enie obci(-enia.
9. Sprawd< d4ugo2A strzemion.
Zanim dosi(dziesz konia (o czym b#dzie mowa w rozdziale 12.), sprawd0 d%ugo2)
strzemion. Jednym ze sposobów przybli-onej oceny d%ugo2ci strzemion jest
wsuni#cie prawej r#ki pod tybink# siod%a. Nale-y przesun() d%o* w kierunku
zamka (czyli metalowej belki, za pomoc( której pu2lisko jest przymocowane do
siod%a). Je-eli ko* ma ju- za%o-one og%owie, w trakcie wykonywania tej czynno2ci
nale-y lew( r#k( trzyma) wodze. Lew( r#k( nale-y chwyci) za strzemi# i przesun()
je w kierunku pachy wyci(gni#tego prawego ramienia. Je-eli strzemi# dok%adnie
si# w ni( wpasuje, najprawdopodobniej oka-e si# odpowiednio dopasowane.
Je-eli strzemi# wymaga skrócenia lub wyd%u-enia, nale-y zmodyfikowa) jego
d%ugo2) poprzez przepi#cie pu2liska. Po zako*czeniu tej czynno2ci nale-y
podci(gn() sprz(czk# w taki sposób, aby chowa%a si# pod skór( siod%a i nie
obciera%a Ci nóg podczas jazdy.
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Rozdzia$ 11: Praca z koniem z poziomu ziemi. Siod$anie i kie$znanie
149
Niewykluczone, -e po wykonaniu przez konia kilku kroków b#dziesz musia% powtórzy)
czynno2ci z punktu 8. — jeszcze zanim dosi(dziesz konia. Popr#g mo-e si# poluzowa),
gdy zwierz# zacznie si# rusza). Zanim wsi(dziesz na konia, sprawd0, czy palce wchodz(
ciasno mi#dzy popr#g a cia%o konia. Je-eli nie mo-esz w ogóle w%o-y) palców, popr#g
jest zapi#ty zbyt mocno i trzeba go nieco poluzowa).
Na koniec — og,owie
Og%owie to ten element ko*skiego rz#du, który zak%ada si# na koniec. Po za%o-eniu
og%owia nie mo-na ju- konia uwi(za) a- do czasu zako*czenia jazdy. Zanim za%o-ysz
wierzchowcowi og%owie, wykonaj poni-sze czynno2ci.
Uwi(- konia bezpiecznie, mocuj(c lin# do kantara i do por#czy (za pomoc(
bezpiecznego w#z%a) b(d0 wi(zania podwójnego. Zasady wi(zania konia wyja2ni%am
we wcze2niejszym punkcie, zatytu%owanym „Supe%ek z p#telk(, czyli jak uwi(za)
konia”.
Oporz(d0 konia i osiod%aj go (w rozdziale 19. znajdziesz informacje na temat
zasad oporz(dzania konia, szczegó%ów na temat siod%ania mo-esz natomiast
szuka) we wcze2niejszym punkcie tego rozdzia%u).
Zak%adaj(c og%owie klasyczne, upewnij si#, -e nachrapnik (element zak%adany
zwierz#ciu na nos) oraz podgardle (pasek zapinany pod gard%em) s( rozpi#te. Je-eli
zak%adasz wierzchowcowi og%owie typu western, w którym wyst#puje podgardle,
równie- nale-y je rozpi().
Je-eli ko* nigdy wcze2niej nie nosi% danego og%owia, popro2 do2wiadczonego
koniarza (na przyk%ad swojego instruktora albo trenera), aby pomóg% Ci oceni)
rozmiary w#dzid%a oraz d%ugo2) poszczególnych pasków.
Zak%adanie og%owia przebiega w%a2ciwie tak samo w przypadku og%owia klasycznego
i og%owia typu western. Zanim przyst(pisz do tej czynno2ci, zapoznaj si# z budow(
obu rodzajów og%owia (wi#cej informacji na temat og%owia znajdziesz w rozdziale 9.).
Nast#pnie wykonaj nast#puj(c( sekwencj# czynno2ci:
1. Zabezpiecz konia za pomoc) kantara.
Ustaw si# po lewej stronie konia, rozepnij kantar, zsu* nachrapnik, a nast#pnie
zapnij kantar ponownie na ko*skiej szyi (szczegó%owe informacje na temat
zak%adania kantara znajdziesz w odpowiednim punkcie tego rozdzia%u).
2. Prze4ó> zwierz9ciu wodze przez g4ow9 tak, aby znalaz4y si9 na jego szyi.
3. ChwyA w9dzid4o oraz reszt9 uprz9>y, a nast9pnie staC po lewej stronie
g4owy konia, patrz)c w tym samym kierunku co on.
Chwy) górn( cz#2) og%owia praw( d%oni(, a w#dzid%o we0 do lewej r#ki. U%ó- je
na otwartych palcach. Sta* przy g%owie konia, ca%y czas spogl(daj(c w tym samym
kierunku co on.
4. Umie2A praw) r9k9 (w której ca4y czas trzymasz uprz)>) tu> nad g4ow)
konia, przed uszami.
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
150
Cz#!( III: Czas zaj'( miejsce w siodle i zacz'( je)dzi(
Je-eli nie mo-esz si#gn() nad g%ow# konia, wyci(gnij r#k# pod jego gard%em i od
prawej strony umie2) j( w taki sposób, aby razem z og%owiem znajdowa%a si# tu-
powy-ej ko*skiego czo%a albo nad jego nosem.
5. Otwórz pysk konia i wprowad< w9dzid4o.
Delikatnie wci2nij kciuk w wewn#trzny róg ko*skiego pyska, aby sk%oni) zwierz#
do otwarcia go. Nast#pnie wprowad0 w#dzid%o do 2rodka, uwa-aj(c, aby nie
uderzy) o przednie z#by. Praw( r#k( uno2 reszt# og%owia, a- w#dzid%o znajdzie
si# we w%a2ciwym miejscu. Je-eli og%owie ma %a*cuszek, upewnij si#, -e znalaz%
si# on pod brod( konia.
6. Delikatnym ruchem wsuC og4owie za uszy konia.
Dopasuj naczó%ek w taki sposób, aby rozk%ada% si# równo na czole wierzchowca.
W przypadku zastosowania og%owia typu na jedno lub na dwoje uszu upewnij si#,
-e ucho b(d0 uszy konia poprawnie u%o-y%y si# w p#telkach og%owia. W tym
momencie og%owie znajduje si# na w%a2ciwym miejscu.
7. Zapnij podgardle oraz nachrapnik, je2li takowe wyst9puj) w og4owiu.
" Og4owie typu western. Rysunek 11.8 przedstawia konia w og%owiu typu
western. W tym przypadku prawdopodobnie nie b#dziesz musia% zapina)
nachrapnika, poniewa- og%owie go nie posiada. Je-eli og%owie jest wyposa-one
w podgardle, zadbaj o pozostawienie odleg%o2ci dwóch palców mi#dzy
paskiem o koniem.
Rysunek 11.8.
Zak"adanie
og"owia typu
western
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Rozdzia$ 11: Praca z koniem z poziomu ziemi. Siod$anie i kie$znanie
151
" Og4owie klasyczne. Rysunek 11.9 przedstawia konia w og%owiu klasycznym.
Podgardle oraz nachrapnik nale-y zapi() 2ci2le, ale nie za mocno — pod
obydwoma paskami powinny si# zmie2ci) trzy palce.
Rysunek 11.9.
Zak"adanie
og"owia typu
klasycznego
Je-eli w#dzid%o ma %a*cuszek, nale-y zadba) o to, aby zwisa% swobodnie, gdy wodze
s( poluzowane, a jednocze2nie %apa% kontakt z podbródkiem konia, gdy czanki
zostan( 2ci(gni#te do 45 stopni.
8. Rozepnij kantar zamocowany na szyi.
Je-eli planujesz od razu dosiada) konia, pozostaw wodze na ko*skim grzbiecie.
Je-eli za2 zamierzasz poprowadzi) konia w inne miejsce i dopiero tam zaj()
miejsce w siodle, zdejmij wodze z szyi konia i za ich pomoc( przeprowad0
zwierz#. W rozdziale 12. znajdziesz szczegó%owe informacje na temat
dosiadania konia.
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
152
Cz#!( III: Czas zaj'( miejsce w siodle i zacz'( je)dzi(
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Skorowidz
A
adopcja konia, 258
anglezowanie, 65, 193
B
badanie konia, 259
bat uje-d-eniowy, 133
bezpiecze*stwo
jazdy samotnej, 86
jazdy w grupie, 85
na koniu, 84
na szlaku, 293
w stajni, 81
w%asne, 29
bezpieczna jazda, 331
bezpieczne w#z%y, 83
bezpieczny strój, 77
bia%e plamy
na g%owie, 47
na nogach, 48
biceps, 69
boks w stajni, 264
bryczesy, 129
budowa cia%a, 42, 43
budowa siod%a, 109
%#k przedni, 104
%#k tylny, 104
siedzisko, 104
strzemiona, 104
terlica, 103
buty do jazdy konnej, 81
C
chody konia
cwa%, 32
galop, 32, 44
k%us, 32, 44
st#p, 32, 44
chodzenie po okr#gu, 180
w stylu klasycznym, 180, 201, 219
w stylu western, 180, 200, 219
choroby koni
gnicie strza%ki, 278
grypa, 277
kolka, 276
rhinopneumonia, 277
zapalenie stawów, 276
chód
czterotaktowy, 281
dwutaktowy, 282
trzytaktowy, 207
cia%o konia, 41
cofanie
w stylu klasycznym, 182
w stylu western, 182
concho, 105
cross, 32
czanka, 190
czaprak
skokowy, 112
uje-d-eniowy, 112
w stylu western, 90, 112
wszechstronny, 112
czapsy, 129
C
)wiczenia
brzucha, 70
karku, 73
nóg, 69
pleców, 73
ramion, 68
uda, 71
)wiczenia aerobowe, 67
D
dobry ucze*, 62
dolna cz#2) pleców, 73
dopasowanie siod%a
do je0d0ca, 115
do konia, 113
klasycznego, 114
western, 113
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
352
Jazda konna dla bystrzaków
dosiad, 167
dosiad skokowy, 231
dosiadanie konia, 153–155
w stylu klasycznym, 158
w stylu western, 155
dzier-awa konia, 252
E
elementy og%owia
uprz(-, 118
w#dzid%o, 117
wodze, 118
elementy stroju, 126
buty je0dzieckie, 126
kapelusze w stylu western, 126
kaski je0dzieckie, 126
spodnie je0dzieckie, 126
etykieta, 296
komunikacja z je0d0cami, 336
mijanie z prawej strony, 337
niesienie pomocy, 339
ostro-ne podchodzenie od ty%u, 337
ostrzeganie czerwon( wst(-k(, 335
powolne ruszanie, 336
przygotowanie do jazdy, 338
uprzejme zachowanie, 338
zachowanie bezpiecznej odleg%o2ci, 337
zachowanie ciszy, 336
F
fazy skoku, 231
FEI, Mi#dzynarodowa Federacja Je0dziecka, 306
flot, 303
fly whisk, 133
G
galop, 207–222
w je0dziectwie klasycznym, 211
w stylu western, 209
w uje-d-eniu, 213
Gymkhana, 94
H
harmonogram lekcji, 59
higiena jamy ustnej, 275
I
inochód, 282
instruktor, 57
interakcja z koniem, 40
J
jazda
na oklep, 316
w grupie, 85
w pe%nym siadzie, 317
w pó%siadzie, 30
w siodle bocznym, 318
w stylu klasycznym, 97
w stylu western, 91
w terenie, 287
przygotowania, 287
wybór szlaku, 289
wyposa-enie dodatkowe, 292
wyposa-enie podstawowe, 291
joga, 70
K
kantar, 31, 138
kie%zno
curb, 120
curb z rollerem, 120
Hackamore, 121
bosal, 121
mechaniczne, 121
Tom Thumb, 120
klacz, 255
klasa open, 307
k%#b, 99, 190
k%us, 187–204
anglezowany, 192, 196
w stylu klasycznym, 188, 191
w stylu western, 188, 189
w uje-d-eniu, 194
wysiadywany, 193, 196
komendy, 168
komunikacja z koniem, 99, 101, 125
kondycja fizyczna, 66
kontrola og%owia i siod%a, 154
ko*skie zdrowie, 272
koszt posiadania konia, 253
kr(-enie po dr(-kach, 204
kr#cenie ósemek, 185
kulawizna, 43, 260
kupowanie konia, 256
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Skorowidz
353
L
lekcje grupowe, 59
lekcje indywidualne, 59
M
manewry, 215
w k%usie, 197
w st#pie, 175
ma2ci koni
bu%ana, 46
gniada, 46
jab%kowita, 46
kara, 46
kasztanowata, 46
siwa, 46
skarogniada, 46
mi#2nie
brzucha, 70
czworog%owe uda, 72
nóg, 69
ramion, 68
mowa cia%a, 38, 40, 166
munsztuk, 284
musztra, 324
N
nachrapnik, 149
nadwaga, 67
nag%ówek kantara, 139
nakrycie g%owy
kapelusz kowbojski, 78
kask je0dziecki, 78
toczek, 78
neck reining, 178
niebezpieczne zachowania, 83
O
obci(-enie konia, 66
ocena stajni, 55
odmiany koni, 47
odmienny rodzaj chodu
pozycja cia%a, 285
ruch, 286
trzymanie wodzy, 286
u%o-enie nóg, 286
odmowa, 236
odrobaczanie, 274
odsadzanie, 83
ogier, 256
og%owie, 84, 117
klasyczne, 98, 121
pojedyncze, 122
uje-d-eniowe, 122
typu western, 90, 119
opieka nad koniem, 34, 249, 261–278
ostrogi, 132
klasyczne, 133
w stylu western, 132
o2rodki otwarte dla koni, 328
P
padok, 138, 264
palcat, 133
parady konne, 325
parkur, 235
pasa-, 101
pastwisko, 264
Pavia Audrey, 15
pe%ny siad, 317
pensjonat dla koni, 261
pewno2) siebie, 40, 74
piel#gnacja
czesanie, 267
mycie, 271
sprz#t, 267
pilates, 71
piruet, 101
podgardle, 149
podkuwanie, 274
podró-owanie z koniem, 326
pojenie, 266
pokazy
je0dzieckie, 93
koni rasowych, 307
konne, 34, 302
dobre maniery, 312
przygotowanie je0d0ca, 309
przygotowanie konia, 310
specjalistyczne, 308
szkoleniowe
w stylu klasycznym, 305
w stylu western, 304
pokonywanie przeszkód, 233
pokrój, 43
polo, 322
Polski Zwi(zek Je0dziecki, 348
popr#g, 84, 105, 109
posiadanie konia, 249
pozycja cia%a
w chodzie odmiennym, 285
w stylu klasycznym, 172, 191
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
354
Jazda konna dla bystrzaków
pozycja cia%a
w stylu western, 169, 189, 209
w uje-d-eniu, 174, 194, 214
pozycja cia%a w pó%siadzie, 212
pozycja nóg
w chodzie odmiennym, 286
w stylu klasycznym, 173, 192, 212
w stylu western, 171, 190, 210
w uje-d-eniu, 175, 195, 214
pó%siad, 55, 100
prasa je0dziecka, 348
profesjonalizm instruktora, 63
profilaktyka, 272
prowadzenie konia, 140
przechodzenie mi#dzy beczkami, 184
przeszkoda
koperta, 228
linia, 234
mur, 230
okser, 229
stacjonata, 229
szereg, 233
przewo-enie konia, 329
przygotowanie do skoku, 232
przygotowanie fizyczne, 29, 65
przyspieszenie skoku, 238
pu2lisko, 108, 129
pysk, 38
Q
quirt, 134
R
rajdy konne
d%ugodystansowe, 320
sportowe, 321
rasa, 48, 283
American Saddlebred, 283
Appaloosa, 49
Colonial Spanish Horse, 283
czystej krwi arabskiej, 49
k%usak ameryka*ski, 51
kuc islandzki, 283
Missouri Foxtrotter, 283
Morgan, 50
Paint, 50
Paso Fino, 283
Paso peruwia*ski, 284
pe%nej krwi angielskiej, 52
Quarter Horse, 50
Rocky Mountain Horse, 284
Saddlebred, 51
Tennessee Walker, 52, 284
reakcje na zagro-enia, 295
reining, 180
rodzaj pokarmu
brykiet s%omiany, 266
siano, 266
trawa, 266
rodzaje
batów, 134
pokazów, 303
przeszkód, 228
przyczep, 330
skoków, 225
rozci(ganie, 71
roz%adunek konia, 332
rozmiar terlicy, 105
rozmiary siode%, 105, 115
rozpoznawanie zachowa*, 83
ro-ek, 104
ruch
w chodzie odmiennym, 286
w galopie w pó%siadzie, 213
w galopie w uje-d-eniu, 215
w stylu klasycznym, 173, 192
w stylu western, 171, 190, 211
w uje-d-eniu, 175, 195
S
Sand Shannon, 15
schronienie
pensjonat dla koni, 261
w%asna stajnia, 263
serpentyna, 203
siod%a
bezterlicowe, 104
klasyczne, 109
w stylu western, 104
siod%anie 31, 144–149
siod%o, 66
barrel racing, 106
boczne, 318
klasyczne, 98
pleasure, 106
roping, 107
skokowe, 98, 110
trail, 107
uje-d-eniowe, 98, 110
western, 90
wszechstronne, 109
sklepy internetowe, 349
skoki, 32, 225–239
crossowe, 230
przez przeszkody, 226
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Skorowidz
355
skr#canie
w stylu klasycznym, 179, 199, 217
w stylu western, 178, 198, 216
spotkanie na szlaku, 298
sprz#t na pokazy, 309
stajnie, 54
st#p, 165–186
w stylu klasycznym, 171
w stylu western, 168
w uje-d-eniu, 174
stowarzyszenia hodowców, 347
strach, 75
strach ko*ski, 295
strój
do skoków, 99
do uje-d-enia, 99
klasyczny, 129
pokazowy, 125
klasyczny, 130
w stylu western, 127
treningowy, 125
western, 126
strzemiona, 84
styl jazdy
klasyczny, 30, 55, 97
western, 30, 54, 89, 92, 94
szczepienia, 274
szkolenie koni, 90, 99
szlaki, 289
T
tooling, 105
trawers, 101
trener, 57
trening
interdyscyplinarny, 245, 246
kondycyjny, 293
ogólnorozwojowy, 70
triceps, 69
troki, 105
trzymanie wodzy
w chodzie odmiennym, 286
w stylu kalifornijskim, 170
w stylu klasycznym, 173, 191, 212
w stylu tradycyjnym, 170
w stylu western, 170, 190, 210
w uje-d-eniu, 175, 195, 214
tybinka, 109
U
udo
cz#2) tylna, 69, 71
cz#2) wewn#trzna, 71
mi#sie* czworog%owy, 71
uje-d-enie, 30, 55, 101
uprz(-, 118
USEF, 306
utrata wagi, 67
utrzymanie konia, 251
u-ytkowanie szlaku, 299
W
wa%ach, 255
w#dzid%a klasyczne
pojedynczo %amane, 123
Weymouth, 123
z w(sami, 123
w#dzid%a western, 120
w#dzid%o, 99, 117, 118
w#ze%, 144
wi(zanie konia, 82, 142
wiek konia, 254
w%a2ciwe oddychanie, 68
w%a2ciwe traktowanie, 40
wodze, 118
wolty-erka, 322
wsiadanie, 31
wspó%praca z instruktorem, 61
wybór
instruktora, 56
konia, 253
rasy, 255
stajni, 54
wy%amanie, 237
wyposa-enie
je0d0ca, 31
konia, 30
wyraz pyska
czujny, 39
niebezpieczny, 39
przestraszony, 38
rozlu0niony, 38
wysoko2) konia, 42
wytrzyma%o2), 67
wzory koni
dereszowaty, 46
nakrapiany, 47
srokaty, 46
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
356
Jazda konna dla bystrzaków
Z
zabawy konne
czerwone, zielone, 343
dooko%a 2wiata, 345
jajko na %y-eczce, 345
jazda za dziesi#) z%otych, 342
na2ladowanie, 344
ojciec Wirgiliusz, 341
poszukiwanie skarbów, 342
Ride and Tie, 343
wiadra i buty, 344
wy2cig gazetowy, 342
zach#canie
do galopu, 208
do k%usa, 187
do ruszenia, 168
do st#pa, 167
zachowanie koni, 38
zachowywanie równowagi, 221
zak%adanie
kantara, 31, 138, 139
og%owia, 31, 149
typu klasycznego, 151
typu western, 150
zakup konia, 33
za%adunek konia, 330
zasady etykiety, 296
zatrzymanie
w stylu klasycznym, 177, 198, 216
w stylu western, 176, 197, 215
zawody konne, 34
crossowe, 227
oficjalne, 306
typu hunter, 227
typu reining, 94
w uje-d-eniu, 102
western, 94
zmiana stylu jazdy, 244
zsiadanie, 31, 160
w stylu klasycznym, 163
w stylu western, 161
A
-ywienie konia, 265
Kup ksi
ąĪkĊ
Pole
ü ksiąĪkĊ
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Jazda konna dla bystrzakow
Jazda konna dla bystrzakow jakoby
Jazda konna dla bystrzakow jakoby 2
Jazda konna dla bystrzakow jakoby
Jazda konna dla bystrzakow jakoby
Jazda konna dla bystrzakow jakoby
poradniki anatomia i fizjologia dla bystrzakow donna rae siegfried ebook
poradniki trening umyslu dla bystrzakow tracy packiam alloway ebook
poradniki charakter psa dla bystrzakow dr stanley coren ebook
poradniki joga dla bystrzakow georg feuerstein ph d ebook
poradniki francuski dla bystrzakow dodi katrin schmidt ebook
poradniki akwarium slodkowodne dla bystrzakow maddy hargrove ebook
poradniki zarzadzanie projektami dla bystrzakow stanley e portny ebook
poradniki instrumenty klawiszowe dla bystrzakow wydanie ii blake neely ebook
poradniki trening psow dla bystrzakow jack volhard ebook
poradniki komputery pc dla bystrzakow dan gookin ebook
poradniki gitara rockowa dla bystrzakow jon chappell ebook
jezyki obce wloski dla bystrzakow francesca romana onofri ebook
edukacja historia sztuki dla bystrzakow jesse bryant wilder ebook
więcej podobnych podstron