__________________________________________________________________________________________

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Małgorzata Kuc

Integrowanie podopiecznego ze środowiskiem lokalnym
346[04].Z2.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr Ewa Goliszek
dr Andrzej Niesporek


Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Tomasz Sułkowski



Konsultacja:
dr Dorota Koprowska








Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 346[04].Z2.03
„Integrowanie podopiecznego ze środowiskiem lokalnym”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

4

3. Cele kształcenia

5

4. Przykładowe scenariusze zajęć

6

5. Materiał nauczania

10

5.1. Cechy zbiorowości lokalnej

10

5.1.1.Ćwiczenia

10

5.2. Formy integracji społecznej

12

5.2.1.Ćwiczenia

12

5.3. Zaburzenia przystosowania społecznego

14

5.3.1.Ćwiczenia

14

5.4. Proces socjalizacji

16

5.4.1.Ćwiczenia

16

5.5. Struktura i funkcje grupy

18

5.5.1. Ćwiczenia

18

5.6. Grupy pierwotne, wtórne i celowe

20

5.6.1. Ćwiczenia

20

5.7. Grupa rówieśnicza

22

5.7.1. Ćwiczenia

22

5.8. Mechanizmy oddziaływania grupy

24

5.8.1. Ćwiczenia

24

5.9. Metody pracy socjalnej: praca z indywidualnym przypadkiem,

organizacja środowiska lokalnego

26

5.9.1. Ćwiczenia

26

5.10. Zasady pracy grupowej, grupy zadaniowe

28

5.10.1. Ćwiczenia

28

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

31

7. Literatura

40

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie opiekun w domu pomocy społecznej.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać, aby bez
problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń nabędzie podczas pracy z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. burzy mózgów, metody
projektu, przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Schemat układu jednostek modułowych

346[04].Z2.01

Organizowanie różnych

form spędzania czasu

wolnego

346[04].Z2

Aktywizacja osób starszych

346[04].Z2.02

Stosowanie terapii

zajęciowej w procesie

aktywizacji podopiecznego

346[04].Z2.03

Integrowanie

podopiecznego ze

środowiskiem lokalnym

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozpoznawać potrzeby i problemy osób niepełnosprawnych, mieszkańców domu pomocy
społecznej,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

stosować umiejętności komunikacji interpersonalnej,

−

wspierać osoby niepełnosprawne w korzystaniu z kompleksowej rehabilitacji,

−

korzystać z różnych metod pracy z podopiecznymi,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić cechy zbiorowości lokalnej i jej wpływ na socjalizację jednostki,

−

wyjaśnić pojęcie przystosowania społecznego,

−

określić wpływ czynników środowiskowych na powstanie zaburzeń przystosowania
społecznego,

−

wyjaśnić znaczenie i celowość integracji podopiecznego ze środowiskiem lokalnym,

−

określić formy integracji podopiecznego ze środowiskiem,

−

wskazać możliwości współdziałania opiekuna ze środowiskiem lokalnym,

−

scharakteryzować formalne i nieformalne systemy pomocy funkcjonujące w ramach
pomocy społecznej,

−

nawiązać współpracę z instytucjami w środowisku lokalnym działającym na rzecz
integracji,

−

zorganizować grupę wsparcia dla osoby niepełnosprawnej,

−

zidentyfikować mechanizmy oddziaływania grupy na osobę niepełnosprawną,

−

zaprojektować pracę z różnymi grupami podopiecznych,

−

zastosować obowiązujące zasady organizacji pracy grupowej,

−

zastosować efektywne metody pracy z grupą,

−

przygotować podopiecznego do racjonalnego wykorzystania czasu wolnego,

−

zastosować różne formy terapii zajęciowej w pracy grupowej i indywidualnej,

−

zaprojektować różne formy wypoczynku podopiecznego,

−

wykazać znaczenie wychowawczego podejścia do pracy z podopiecznymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

………………………………………………….

Modułowy program nauczania: Opiekun w domu pomocy społecznej346[02]
Moduł:

Aktywizacja osób starszych 346[04].Z2

Jednostka modułowa:

Integracja podopiecznego ze środowiskiem lokalnym

346[04].Z2.03

Temat: Rodzaje metod pracy socjalnej. Praca z indywidualnym przypadkiem.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności praktycznego zastosowania jednej z metod pracy

socjalnej – metody indywidualnego przypadku w pracy opiekuna w Domu
pomocy społecznej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zidentyfikować problem podopiecznego,

−

dobrać odpowiednią metodę w pracy socjalnej,

−

zaproponować odpowiednią formę pomocy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

analiza przypadku,

−

dyskusja,

−

scharakteryzować metodę indywidualnego przypadku,

−

zastosować metodę pracy socjalnej.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa.

Czas: 4 godziny dydaktyczne

Środki dydaktyczne:

−

opis przypadku,

−

papier,

−

mazaki,

−

tablica.

Zadanie dla ucznia

Na podstawie opisu przypadku, wybierz odpowiednią metodę pracy z podopiecznym.

Opis przypadku:

W Domu pomocy społecznej powstał problem, ponieważ jeden z mieszkańców nadużywa

alkoholu. Po spożyciu alkoholu staje się agresywny i nieprzyjemny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Czynności organizacyjno-porządkowe.
2. Podanie tematu lekcji.

Faza właściwa
1. Nauczyciel przeprowadza mini-wykład wprowadzający na temat metod pracy socjalnej.
2. Nauczyciel zapoznaje uczniów z metodą pracy z indywidualnym przypadkiem.
3. Uczniowie zapoznają się z opisem przypadku..
4. Nauczyciel dzieli uczniów na czteroosobowe grupy.
5. Uczniowie diagnozują problem i dobierają metodę pracy socjalnej.
6. Nauczyciel służy pomocą udzielając wyjaśnień jeżeli uczniowie potrzebują jej.
7. Uczniowie zapisują wyniki swojej pracy na arkuszu papieru.
8. Wybrani uczniowie prezentują wyniki pracy na forum grupy.

Zakończenie zajęć

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują cechy metody pracy z indywidualnym

przypadkiem uzasadniając wybór tej metody do rozwiązania problemu podanego
w ćwiczeniu.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

………………………………………………..

Modułowy program nauczania: Opiekun w domu pomocy społecznej346[02]
Moduł:

Aktywizacja osób starszych 346[04].Z2

Jednostka modułowa:

Integrowanie

podopiecznego

ze

środowiskiem

lokalnym346[04].Z2.03

Temat: Wpływ grupy rówieśniczej na jednostkę.

Cel ogólny: Poznanie siły oddziaływania grupy rówieśniczej na jednostkę.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić cechy grupy rówieśniczej,

−

scharakteryzować grupę rówieśniczą,

−

wymienić cechy charakterystyczne grupy rówieśniczej,

−

wymienić typy grup rówieśniczych,

−

określić elementy tworzące istotę stosunków społecznych w grupie rówieśniczej.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

analiza przypadku,

−

dyskusja.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa.

Czas: 4 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

telewizor,

−

odtwarzacz DVD,

−

płyta DVD,

−

podręcznik dla ucznia.

Zadanie dla ucznia

Określ wpływ grupy rówieśniczej na głównego bohatera filmu „Hooligans”

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Czynności organizacyjno-porządkowe.
2. Podanie tematu lekcji.
3. Zainstalowanie stanowiska projekcyjnego.

Faza właściwa
1. Nauczyciel przeprowadza mini-wykład wprowadzający na temat grupy rówieśniczej.
2. Zapoznaje uczniów z charakterystyką grupy, czym się wyróżnia, jakich skupia członków,

jakie są jej cele.

3. Wyjaśnia stosunki społeczne panujące w grupie, a także elementy tworzące strukturę

grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

4. Uczniowie zapoznają się z treścią zadania do wykonania podczas zajęć.
5. Uczniowie oglądają film „Hooligans”.
6. Po obejrzeniu filmu uczniowie diagnozują grupę rówieśniczą.
7. W formie panelu dyskusyjnego wyrażają swoje spostrzeżenia na temat wpływu grupy

rówieśniczej na głównego bohatera.

8. Wymieniają cechy grupy przedstawionej w filmie.
9. Zastanawiają się nad wpływem grupy na życie bohatera od chwili ich spotkania.

Zakończenie zajęć:

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują wpływ cech pozytywnych i negatywnych

grupy rówieśniczej na głównego bohatera.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

5. ĆWICZENIA

5.1. Cechy zbiorowości lokalnej

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie analizy wyników obserwacji najbliższego otoczenia scharakteryzuj

zbiorowość lokalną, i zapisz jej cechy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizuj wynik obserwacji najbliższego otoczenia ,
2) określić cechy wybranej zbiorowości,
3) zapisać cechy na kartkach papieru,
4) przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki,
5) zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

analiza przypadku,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz papieru,

−

pisaki,

−

podręcznik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Przedstaw cechy społeczności lokalnej po obejrzeniu odcinka nr 4 pt. „Pierwsza noc”

serialu „Alternatywy 4” (czas trwania filmu 51 minut).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film,

2)

określić cechy wybranej społeczności,

3)

cechy zbiorowości zapisać na brystolu,

4)

przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki,

5)

wziąć udział w dyskusji, zaprezentować swoje spostrzeżenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

telewizor,

−

odtwarzacz DVD,

−

płyta z filmem „Alternatywy 4”, odcinek 4 pt. „Pierwsza noc”,

−

brystol,

−

pisaki,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5.2. Formy integracji społecznej

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyszukaj w Internecie instytucje wspomagające integrację społeczną. Dokonaj analizy,

a następnie wybierz formy integracji społecznej odpowiednie dla mieszkańców domu pomocy
społecznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać instytucje wspomagające integrację,
2) dokonać analizy i wybrać formy integracji odpowiednie dla mieszkańca domu pomocy

społecznej,

3) wydrukować lub wypisać na kartkach informacje,
4) przyczepić przygotowane kartki do tablicy,
5) wziąć udział w dyskusji, systematyzując informacje i wyniki pracy innych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

drukarka,

−

arkusz papieru A4,

−

flamastry,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Dokonaj identyfikacji możliwej formy wsparcia społecznego dla bohaterów filmu

„Przystanek Alaska”, odcinek 4.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć film,
2) zidentyfikować problemy bohaterów,
3) określić odpowiednią formę wsparcia społecznego dla bohaterów,
4) odszukać odpowiednią instytucję udzielającą wsparcie,
5) uzasadnić wybór wybranej formy wsparcia społecznego w dyskusji na forum grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

telewizor,

−

odtwarzacz, płyta z nagranym filmem,

−

arkusz papieru,

−

pisaki,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.3. Zaburzenia przystosowania społecznego

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj osoby niedostosowane społecznie, na podstawie obserwacji z twojego

otoczenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zdefiniować pojęcie nieprzystosowania społecznego,
2) określić jakimi cechami charakteryzują się osoby niedostosowane społeczne,
3) zdefiniować problem osób nieprzystosowanych społecznie z najbliższego otoczenia,
4) zaplanować, w jaki sposób można je zresocjalizować,
5) wyniki swojej pracy porównać z wynikami innych i wziąć udział w dyskusji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

analiza przypadku.

Środki dydaktyczne:

−

papier,

−

pisaki,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Dokonaj analizy nieprzystosowania społecznego nowych mieszkańców w domu pomocy

społecznej na podstawie filmu dokumentalnego„Moje drugie życie”.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie powinno być wykonywane
w grupach 3 osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić problemy osób niepełnosprawnych,
2) dokonać analizy postępowania bohaterów filmu,
3) pracując w grupie, określić problem niedostosowania społecznego,
4) zanalizować środowisko Domu pomocy społecznej,
5) wnioski zapisać na kartkach i przyczepić do tablicy,
6) wziąć udział w dyskusji i porównać wyniki swojej grupy z innymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

telewizor,

−

kaseta video z filmem,

−

magnetowid,

−

papier,

−

flamastry,

−

tablica korkowa,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.4. Proces socjalizacji

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj proces socjalizacji życia w rodzinie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel przygotowuje miejsce na
tablicy do naklejania kartek – 3 osobne pola z przyklejonymi pytaniami:

−

czy procesowi socjalizacji może zostać poddane niemowlę?

−

jaką rolę w procesie socjalizacji spełnia rodzina?

−

jakie są różnice pomiędzy procesem socjalizacji wtórnej a pierwotnej?

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zdefiniować czym jest proces socjalizacji,
2) wyjaśnić od jakiego momentu życia zachodzi proces socjalizacji,
3) przygotować się do dyskusji odpowiadając na pytania:

−

czy procesowi socjalizacji może zostać poddane niemowlę?

−

jaką rolę w procesie socjalizacji spełnia rodzina?

−

jakie są różnice pomiędzy procesem socjalizacji wtórnej a pierwotnej?

4) wyniki pracy zapisać na małych kartkach (1 pytanie na jednej kartce),
5) przyczepić kartki na tablicy w wyznaczonych miejscach,
6) wziąć udział w dyskusji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

burza mózgów,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz papieru,

−

pisaki,

−

małe kolorowe kartki,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj proces socjalizacji jakiemu został poddany nowy mieszkaniec domu

pomocy społecznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić charakter i specyfikę domu pomocy społecznej,
2) określić cechy procesu socjalizacji nowych mieszkańców,
3) scharakteryzować proces socjalizacji,
4) zaplanować pomoc opiekuna,
5) wyniki pracy zapisać i zaprezentować na form grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

papier A4,

−

pisaki,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.5. Struktura i funkcje grupy

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ strukturę i cechy grupy społecznej, której jesteś członkiem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonywania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) opisać strukturę grupy, której jesteś członkiem,
2) zidentyfikować cechy charakterystyczne i ewentualne problemy,
3) zapisać wyniki pracy,
4) zaprezentować wyniki na forum grupy,
5) wziąć udział w dyskusji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

analiza przypadku,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

papier,

−

pisaki,

−

podręcznik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj grupy społeczne funkcjonujące w domu pomocy społecznej. Opisz ich

struktury.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zanalizować sytuacje w domu pomocy społecznej,
2) zidentyfikować rodzaje grup istniejących w domu pomocy społecznej,
3) opisać struktury tych grup,
4) zapisać wyniki pracy na kartce papieru,
5) zaprezentować wyniki na forum grupy,
6) wziąć udział w dyskusji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

analiza przypadku,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

papier,

−

pisaki,

−

podręcznik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.6. Grupy pierwotne, wtórne, celowe

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ jaką grupą społeczną jest dom pomocy społecznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić cechy grupy,
2) określić rodzaj grupy społecznej jaka jest dom pomocy społecznej,
3) przeanalizować i uzasadnić swój wybór,
4) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy,
5) zapisać odpowiedzi innych uczniów,
6) wziąć udział w dyskusji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

papier,

−

flamastry,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Określ jaki rodzaj i struktura grupy może Ci pomóc w pracy z osobami starszymi.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonywania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić cechy wybranej zbiorowości,
2) wyszukać potrzebne informacje,
3) określić potrzeby osób starszych,
4) przeanalizować i pogrupować informacje,
5) określić rodzaj i strukturę grupy społecznej,
6) zaprezentować pracę,
7) wziąć udział w dyskusji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

burza mózgów,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

informator lokalny,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

drukarka,

−

papier do drukarki,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.7. Grupa rówieśnicza

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ wpływ grupy rówieśniczej na głównego bohatera filmu „Hooligans”.

Scharakteryzuj rodzaj, cechy i strukturę grupy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Do prawidłowej realizacji ćwiczenia
niezbędna jest projekcja filmu „Hooligans”, czas trwania 109 minut.

Sposób wykonywania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć film „Hooligans”,
2) określić cechy grupy rówieśniczej w filmie,
3) opisać strukturę grupy,
4) określić wpływ grupy rówieśniczej na jednostkę,
5) wziąć udział w dyskusji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

analiza przypadku,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

telewizor,

−

odtwarzacz DVD,

−

płyta DVD z filmem „Hooligans”, reż. L. Alexander,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Podaj przykłady, określ funkcję i rolę grup rówieśniczych tworzących się w domu

pomocy społecznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonywania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z informacjami o wybranym domu pomocy społecznej,
2) podać przykłady grup rówieśniczych w domu pomocy społecznej,
3) określić funkcję wybranych grup w życiu mieszkańca, zbiorowości,
4) przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki,
5) zaprezentować pracę na forum grupy,
6) wziąć udział w dyskusji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

−

analiza przypadku,

−

metoda projektu.

Środki dydaktyczne:

−

informator o Domu pomocy społecznej,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

kartki papieru,

−

pisaki,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Na podstawie obserwacji najbliższego otoczenia, określ zalety i wady przynależności do

grupy społecznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonywania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) rozpoznać przynależność osób z najbliższego otoczenia do grup społecznych,
2) przeanalizować wpływ grupy na wybraną osobę,
3) określić wady i zalety przynależności do grupy,
4) przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki,
5) zaprezentować pracę,
6) zapoznać się z przypadkami opisanymi przez innych,
7) wziąć udział w dyskusji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

burza mózgów,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

papier A4,

−

pisaki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5.8. Mechanizmy oddziaływania grupy

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy mechanizmów oddziaływania grupy i określ czy w przeszłości lub

obecnie ulegałeś lub ulegasz oddziaływaniu otoczenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonywania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy mechanizmów oddziaływania grupy,
2) określić sposoby oddziaływania otoczenia,
3) podać przykłady ulegania wpływom otoczenia,
4) zaprezentować pracę,
5) przeanalizować wyniki na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

analiza przypadku,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

karton,

−

flamastry,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Na kartonie narysuj piramidę z etapami swojego życia w wieku dorastania (od 14 roku

życia). Określ do jakich typów grup należałeś/należałaś w poszczególnych etapach życia i jaki
miały na Ciebie wpływ.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonywania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) narysować piramidę z etapami życia,
2) zapisać do jakich grup należałeś/należałaś w poszczególnych etapach życia,
3) określić jaki to miało wpływ na niego,
4) przeanalizować otrzymane wyniki,
5) zaprezentować pracę,
6) zapoznać się z wynikami pracy innych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

analiza przypadku,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

brystol,

−

kredki,

−

papier,

−

pisaki,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

5.9. Metody

pracy

socjalnej:

praca

z

indywidualnym

przypadkiem, organizacja środowiska lokalnego

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie opisu przypadku, wybierz metodę pracy z podopiecznym.

Opis przypadku

W środowisku DPS powstał problem, ponieważ jeden z mieszkańców nadużywa

alkoholu. Po spożyciu staje się agresywny i nieuprzejmy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie powinno być realizowane
w podziale na grupy.

Sposób wykonywania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować opis przypadku,
2) określić cechy zaobserwowanego problemu,
3) wybrać odpowiednią metodę pracy i uzasadnić wybór,
4) zaprezentować pracę na forum całej grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

analiza przypadku,

−

burza mózgów,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

papier,

−

pisaki,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Opracuj sposoby integracji ze społecznością Domu pomocy społecznej mieszkańca, który

wcześniej nadużywał alkoholu, był nielubiany.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonywania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) przeanalizować możliwe formy pracy socjalnej,
2) zaproponować metodę integracji,
3) przeanalizować możliwe zalety i wady tej metody,
4) zaprezentować pracę,
5) wziąć udział w dyskusji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

analiza przypadku,

−

burza mózgów,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

notatnik,

−

materiały piśmienne,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

5.10. Zasady pracy grupowej, grupy zadaniowe

5.10.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ zadania powstania grupy i uzasadnij celowość pracy grupowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonywania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zadania grupy,
2) wskazać celowość (zalety, wady) pracy grupowej,
3) przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki,
4) zaprezentować pracę,
5) wziąć udział w dyskusji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

kartki papieru,

−

pisaki,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Opisz zasady powstawania grup wśród osób niepełnosprawnych na podstawie wybranych

przypadków:
Zespół 1 – osoby niepełnosprawnej intelektualnie,
Zespół 2 – osoby chorej psychicznie,
Zespół 3 – osoby z uszkodzonym narządem wzroku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie powinno być wykonywane
w grupach.

Sposób wykonywania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) scharakteryzować przydzielony przypadek osoby niepełnosprawnej (możliwości,

ograniczenia),

2) dokonać analizy powstałych pomysłów,
3) przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki,
4) zredagować wspólną notatkę na temat zadań dla wybranej grupy niepełnosprawnych,
5) zaprezentować przed grupą opracowany materiał.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

burza mózgów,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

arkusze papieru,

−

flamastry,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Zaplanuj aktywizację podopiecznego (osoby starszej) metodą pracy grupowej. Opisz

etapy powstawania i organizacji grupy zadaniowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie powinno być wykonane
w grupach. Podsumowanie ćwiczenia – dyskusja.

Sposób wykonywania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) opisać etapy organizacji grupy zadaniowej,
2) wymienić atrybuty grupy,
3) opisać tendencje jakim się będzie poddawać,
4) przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki,
5) przygotować plakat,
6) zaprezentować wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda projektu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A2,

−

flamastry.

Ćwiczenie 4

Opracuj plan aktywizacji osoby starszej lubiącej śpiewać.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie powinno być realizowane
samodzielnie, a następnie analizowane na forum grupy.

Sposób wykonywania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) opisać cechy charakterystyczne analizowanego przypadku,
2) zaplanować przebieg aktywizacji, zapisując kolejne kroki,
3) przeanalizować wyniki pracy,
4) uzasadnić swoje zapisy,
5) wziąć udział w dyskusji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

analiza przypadku,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

informator kulturalny,

−

papier,

−

pisaki,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Integrowanie podopiecznego
ze środowiskiem lokalnym”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 18, 20 są poziomu podstawowego,

−

zadania 2, 3, 4, 16, 17, 19 są poziomu ponad podstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne z zajęć praktycznych:

−

dopuszczająca – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczna – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobra – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponad podstawowego,

−

bardzo dobra – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponad podstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. a, 5. b, 6. c, 7. a, 8. c, 9. a, 10. b, 11. b,
12. c, 13. b, 14. a, 15. b, 16. a, 17. c, 18. a, 19. b, 20. c.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1 Zidentyfikować zbiorowości lokalne

B

P

a

2

Dobrać dziedziny nauki nad badaniem populacji
ludzkiej

C

PP

c

3 Analizować grupy cech w zbiorowości lokalnej

D

PP

b

4

Dobrać dziedziny nauki wykorzystywane
w integracji społecznej

C

PP

a

5

Zanalizować wzorce cech dla osób
niedostosowanych społecznie

B

P

b

6 Zanalizować cechy wpływające na grupę

B

P

c

7 Zanalizować wzorce nabyte w rodzinie

B

P

a

8 Zidentyfikować grupę rówieśniczą

B

P

c

9 Zidentyfikować grupę mechanizmu kontroli

B

P

a

10

Zanalizować zachowania człowieka w mechanizmie
oddziaływania grupy

C

P

b

11

Zanalizować źródło pomocy grupy dla jednostki
w pracy grupowej

C

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

12

Scharakteryzować pracę z indywidualnym
przypadkiem

B

P

c

13 Zanalizować cele dla pracy grupowej

C

P

b

14

Dobrać metodę pracy socjalnej przy rozwiązywaniu
problemu lokalnego

C

P

a

15 Zidentyfikować cechy grupy zadaniowej

B

P

b

16 Dobrać metody pracy do problemu podopiecznego

D

PP

a

17

Zanalizować wzorce wpływające na zachowanie
w procesie socjalizacji

D

PP

c

18 Zidentyfikować grupę pierwotną

B

P

a

19

Zanalizować wzorce w mechanizmie socjalizacji
jednostki

D

PP

b

20

Dobrać grupy rówieśnicze do nieformalnej
przynależności podopiecznego

C

P

c

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań. Do każdego pytania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Zbiorowością lokalną nazywamy

a)

rodzina.

b) osoba.
c)

społeczeństwo.

d) wszystkie wymienione powyżej.

2. Badaniem populacji ludzkiej zajmuje się

a)

etnografia.

b) oceanografia.
c)

demografia.

d) ekonomia.

3. Grupa krwi, rasy, wzrost są zespołem cech

a)

geograficznych.

b) biologicznych.
c)

ekonomicznych.

d) kulturowych.

4. Integracja społeczna to termin używany w

a)

socjologii.

b) etymologii.
c)

demografii.

d) etnografii.

5. Osoby niedostosowane społecznie charakteryzują się

a)

biernością.

b) pobudliwością.
c)

spokojem.

d) wycofaniem.

6. Cechy: mała liczebność, bezpośredni kontakt są charakterystyczne dla

a)

grupy celowej.

b) wtórnej.
c)

pierwotnej.

d) żadnej z tych grup.

7. Rodzina jest rodzajem grupy

a)

pierwotnej.

b) wtórnej.
c)

celowej.

d) żadnej z nich.

8. Grupa rówieśnicza to osoby

a)

tej samej płci.

b) o tych samych zainteresowaniach.
c)

w tym samym wieku.

d) w tej samej lokalizacji mieszkania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

9. Mechanizm kontroli społecznej jedną z grup mechanizmów

a) socjalizacyjnych.
b) resocjalizacyjnych.
c) uspołeczniających.
d) demograficznych.

10. Identyfikacja z drugim człowiekiem i naśladowanie go są charakterystyczne dla

mechanizmu
a) kontroli społecznej.
b) wpływu osób znaczących.
c) wzmacniania wewnętrznego.
d) żadnego z wymienionych.

11. Grupa jest głównym źródłem pomocy dla jednostki w metodzie

a) praca z indywidualnym przypadkiem.
b) pracy grupowej.
c) organizacji środowiska lokalnego.
d) żadnej z metod.

12. Praca z indywidualnym przypadkiem to

a) praca z grupą rówieśników.
b) z rodziną.
c) z jednostką.
d) społecznością lokalną.

13. Tworzenie grupy, stabilizacja jej norm, realizacja jej celów są charakterystyczne dla

a) pracy z indywidualnym przypadkiem.
b) pracy grupowej.
c) pracy ze środowiskiem lokalnym.
d) żadnej z wymienionych metod.

14. Jaką metodę pracy socjalnej zastosujesz przy rozwiązywaniu problemu lokalnego

a) organizacja środowiska lokalnego.
b) praca z indywidualnym przypadkiem.
c) metodą pracy grupowej.
d) metodą pracy twórczej.

15. Grupą zadaniową jest

a) społeczność o wspólnych zainteresowaniach.
b) grupa ludzi do wyznaczania zadania.
c) społeczność lokalna.
d) sekta.

16. Pani Basia cierpi na chorobę psychiczną ciężką odmianę schizofrenii, ale obecny stan jej

zdrowia pozwala jej na życie w środowisku Domu pomocy społecznej. Nie jest
akceptowana przez środowisko lokalne. Najodpowiedniejszą metodą pracy socjalnej
byłaby
a) praca z indywidualnym przypadkiem.
b) metoda pracy grupowej.
c) organizacja życia lokalnego.
d) żadna z wymienionych metod.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

17. Ela jest osobą upośledzoną umysłową. Jej jedynym problemem jest chęć posiadania

wszystkiego co jej się podoba (w związku z tym liczne kradzieże w swoim środowisku).
Proces socjalizacji, w którym został popełniony błąd to
a) w żadnym wynika to z jej cech charakteru.
b) wtórnym.
c) pierwotnym.

d) w żadnym wynika to z charakteru środowiska.

18. Typem grupy pierwotnej jest

a) zabawowa grupa dziecięca.
b) grupa terapeutyczna.
c) uczniowie szkoły.
d) wszystkie z wymienionych powyżej.

19. Zosia lubi przebywać w towarzystwie swojej przyjaciółki Bożenki. Jest zafascynowana

jej osobą, sposobem ubierania, czesania, bycia. Mechanizm socjalizacyjny, którym jest
jej zachowanie to mechanizm

a) kontroli społecznej.
b) wpływu osób znaczących.
c) wzmacniania wewnętrznego.
d) samozachowawczy.

20. Ania przynależy do nieformalnej grupy rówieśniczej. Grupa ta to

a) chór szkolny.
b) klasa.
c) paczka.
d) kółko plastyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Integrowanie podopiecznego ze środowiskiem lokalnym

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

TEST 2

Test

praktyczny

wysoko

symulowany

do

jednostki

modułowej

„Integrowanie podopiecznego ze środowiskiem lokalnym”

Zadanie praktyczne wymaga wykazania się przez ucznia umiejętnościami z poziomu

ponadpodstawowego.

Uczeń powinien być oceniany według następujących kryteriów:

1. Wskazanie możliwości utworzenia grupy wsparcia.
2. Dobranie odpowiedniej metody pracy.
3. Wskazanie możliwości zaangażowania instytucji znajdujących się w środowisku

lokalnym.

4. Uwzględnienie potrzeb, możliwości i ograniczeń uczestników grupy.
5. Uzasadnienie celowości zaproponowanych działań.

Sposób punktowania:

Kryteria 1–4 oceniane są w skali 3-stopniowej:

−

0 – nie wykazuje umiejętności – nie udzielił odpowiedzi,

−

1 – wykazuje umiejętność w ograniczonym zakresie, odpowiedź jest niepełna lub
częściowo poprawna,

−

2 – wykazuje umiejętność w pełnym zakresie – udzielił pełnej i wyczerpującej
odpowiedzi.
Kryterium 5 oceniane jest od 0–3 punktów:

−

0 za brak uzasadnienia lub uzasadnienie całkowicie błędne,

−

1 lub 2 punkty powinny być przyznane, jeżeli odpowiedź jest niepełna lub obarczona
błędami,

−

3 punkty z pełną, wyczerpującą i logiczną odpowiedź.

Proponuje się następujące normy wymagań

−

dopuszczający – uczeń uzyskał co najmniej 6 punktów,

−

dostateczny – uczeń uzyskał co najmniej 8 punktów,

−

dobry – uczeń uzyskał co najmniej 10 punktów,

−

bardzo dobry – uczeń uzyskał co najmniej 12 punktów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.
3. Podaj uczniom zasady oceniania wykonania zadania.
4. Uczniowie wykonują zadanie praktyczne indywidualnie.
5. Daj uczniowi przygotowane: instrukcję dla ucznia i treść zadania praktycznego oraz kartę

odpowiedzi.

6. Udzielaj odpowiedzi na pytania formalne uczniów.
7. Oceniaj wykonywanie zadania przez ucznia na karcie odpowiedzi, uwzględniając podane

kryteria i sposób punktowania.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z poleceniem zamieszczonym w zadaniu.
3. Przeczytaj opis sytuacji.
4. Zapoznaj się z poleceniami pomocniczymi zamieszczonymi w zadaniu do wykonania.
5. Udzielaj odpowiedzi wyłącznie na załączonej karcie odpowiedzi.
6. Na wykonanie zadania masz 35 minut.
7. Jeżeli masz pytania i wątpliwości podnieś rękę i zadaj pytanie nauczycielowi.
8. Pamiętaj, że Twoja praca musi być samodzielna.
9. Przed oddaniem karty odpowiedzi sprawdź poprawność udzielonych odpowiedzi.
10. Sprawdź ponownie, czy Twoja karta odpowiedzi jest prawidłowo podpisana.
11. Powodzenia.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

treść zadania praktycznego,

−

karta odpowiedzi.

Zadanie praktyczne

Zaprojektuj organizację i metody poprowadzenia zajęć integracyjnych dla grupy

podopiecznych w starszym wieku, nowo przyjętych do DPS.

Polecenia pomocnicze:

1. Wskaż możliwość utworzenia grupy wsparcia.
2. Dobierz odpowiednią metodę pracy z grupą.
3. Wskaż możliwość zaangażowania instytucji znajdujących się w Twoim otoczeniu do

integracji.

4. Uwzględnij potrzeby, możliwości i ograniczenia uczestników grupy.
5. Uzasadnij celowość zaproponowanych działań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ..................................................................................................

Integrowanie podopiecznego ze środowiskiem lokalnym

1. Propozycja utworzenia grupy wsparcia
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
2. Propozycja metody pracy z grupą
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
3. Propozycja zaangażowania instytucji
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
4. Potrzeby, możliwości i ograniczenia podopiecznych
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
5. Uzasadnienie celowości zaproponowanych działań
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................

Kryterium

Punkty

1

2

3

4

5

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

7. LITERATURA

1. Auleytner J.: Polityka społeczna pomiędzy ideą a działaniem, Warszawa 1994
2. Bachmann W.: Integracja osób niepełnosprawnych – możliwości i granice, Szkoła

Specjalna 1995 nr 2

3. Bradshaw J.: Zrozumieć rodzinę, Warszawa 1994
4. DeRobertis C., Pascal H.: Postępowanie metodyczne w pracy socjalnej z grupami

i społecznościami. Biblioteka Pracownika Socjalnego, Katowice 1999

5. Dryżałowska G., Żuraw H.: Integracja społeczna osób niepełnosprawnych,

Warszawa 2004

6. Dykcik W.( red) „ Pedagogika specjalna”, Poznań 1997
7. Dymek-Balcerek K.: Pedagogika, Radom 1995
8. Garvin C. D., Seabury B. A.: Działania interpersonalne w pracy socjalnej. Biblioteka

Pracownika Socjalnego, Katowice, 1998

9. Hulek A red.: Pedagogika rewalidacyjna, Warszawa 1988
10. Jagielski A.: Geografia ludności, Warszawa 1977
11. Kamiński A. Funkcje pedagogiki społecznej, Praca socjalna i kulturalna, PWN,

Warszawa 1982

12. Kiereta K.: Lokalna przestrzeń kulturowa a tożsamość, Krajobrazy Dziedzictwa

Narodowego 2002 nr 3

13. Kościelska R.: Integracja społeczna niepełnosprawnych umysłowo, Gdańsk 1995
14. Kowalik S.: Psychospołeczne podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Warszawa

1999

15. Kowalski S.: Socjologia wychowanie w zarysie, Warszawa 1976
16. Macierz A,: Z teorii i badań społecznej integracji dzieci niepełnosprawnych,

Warszawa 1999

17. Mikołajewicz J.: Wiedza o życiu w społeczeństwie, Poznań 1999
18. Mikulski J., Auleytner J.: Polityka społeczna wobec osób niepełnosprawnych. Drogi do

integracji, Warszawa 1996

19. Pilch T. (red.): Encyklopedia Pedagogiczna XXI w. Wyd. Akademickie ,,Żak”,

Warszawa 2005

20. Pilch T., Lepolczyk I.: Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie,

Warszawa 1994

21. Pytka L.: Pedagogika resocjalizacyjna, Warszawa 2000
22. Rychliński S.: Lustracje społeczne, Warszawa 2001
23. Skorny Z.: Proces socjalizacji dzieci i młodzieży, Warszawa 1976
24. Szacha B.: Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003
25. Sztompka P.: Socjologia, analiza społeczna. Znak, Kraków 2003
26. Tarnowska E.: Życie codzienne w domach pomocy społecznej, Warszawa 1994
27. Tokarski J.: Słownik wyrazów obcych, Warszawa 1980
28. Trawińska M.: Socjalizacja w grupie rówieśniczej a wychowanie rodzinne,

Warszawa 983

29. Turowski J.: Socjologia. Małe struktury społeczne. KULTN, Lublin 2001
30. Wall D.: Twórcze wychowanie w okresie dzieciństwa, Warszawa 1986
31. Wódz K.: Praca socjalna w środowisku zamieszkania. Biblioteka Pracownika Socjalnego,

Katowice 1998

32. Zaborowski Z.: Rodzina jako grupa społeczno-wychowawcza, Warszawa 1980
33. Ziembiński Z.: Elementy socjologii, Poznań 1994

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

Filmy:

1. Serial „Alternatywy 4”, odcinek 4 „pierwsza noc”, reż. S. Bareja
2. “Hooligans” reż. L. Alexander
3. Serial „Przystanek Alaska”, odcinek 4.