MUZYKA I RUCH – JAKO WAŻNY ELEMENT

ROZWOJU DZIECKA W NAUCZANIU

ZINTEGROWANYM.

„Rytmika nie jest sztuką ,nie jest celem samym w sobie,

jest przygotowaniem do wszystkich sztuk, jest wychowaniem.
Muzyka w greckim ujęciu tego słowa jest elementem
pedagogicznym najwyższej rangi................. .”

(Emil Jaques-Dalcroze)

Jedną ze skuteczniejszych form pracy rozwijającej ekspresję w młodszym
wieku szkolnym , jest kształcenie muzyczno-ruchowe.
Ma to ogromny wpływ na prawidłowy rozwój psychofizyczny dziecka .
Wrażliwosć słuchowa doskonali się z wiekiem.
Ruch jest czynnikiem niezbędnym dla prawidłowego rozwoju dziecka ,
kształtuje mięsnie i układ nerwowy.
Percepcja muzyki rozwija wyobraźnię , samodzielność myślenia oraz kształtuje
postawę twórczą.
Od kilku lat prowadzimy zajęcia rytmiki w przedszkolu ,a od jakiegoś
czasu także w szkole, w kształceniu zintegrowanym dla najmłodszych.
Uważamy, iż są one bardzo potrzebne i mają ogromny wpływ na prawidłowy
rozwój psychoruchowy dziecka.
W oparciu o wieloletnie doświadczenia w pracy z dziećmi, opracowałyśmy
program nauczania.
Podczas pisania programu założyłyśmy sobie cele, które będą realizowane
poprzez następujące formy:
1.Śpiew
2.Gra na instrumentach
3.Ruch przy muzyce
4.Tworzenie muzyki
5.Słuchanie muzyki
Chciałybyśmy przybliżyć naszą pracę podając przykładowe zabawy:

-1-

ZABAWY WPROWADZANE NA LEKCJI RYTMIKI.

1.Z użyciem ciała:
Dziecko bawi się własnymi rękami, nogami, palcami wykonując ruchy
dynamiczne i powolne w napięciu i rozluźnieniu;
a) z towarzyszeniem muzyki żywej , wesołej:

tańczą same ręce , tańczą same nogi, tańczy głowa ,tańczy całe ciało

b) z towarzyszeniem muzyki spokojnej :

swobodny taniec indywidualny, a gdy muzyka przestanie grać zatrzymujemy
się w bezruchu dotykając jedną częścią ciała do drugiej części np. łokciem do
kolana

2.Wyczucie przestrzeni ;
Dzieci wykorzystują przestrzeń poprzez bieg , podskoki, obroty, skoki i
rysowanie w przestrzeni jakiejś litery , figury lub elementu;
dowolne przebieganie z fantazyjnymi ruchami ciała tzw.spacer w przestrzeni.
Podczas zajęć jest wiele miejsca na tradycyjne formy pieśni , zabaw,
tańców,bajek, legend,porzekadeł i różnych folklorystycznych form słowno-
muzyczno-tanecznych.
1.Ćwiczenia mowy służą przyswajaniu przez dzieci zjawisk rytmicznych,
dynamicznych oraz przygotowują do wyrazistej i prawidłowej dykcji podczas
śpiewania piosenek.
Ciekawym elementem są improwizacje przez dzieci tematów rytmicznych
głosem, ruchem z towarzyszeniem instrumentów perkusyjnych;

a) dzieci wystukują na instrumentach perkusyjnych rytm do słów

np.: deszcz , deszcz, pada, pada, deszcz
mogą być również przysłowia.

b) teksty imion lub wyliczanek mogą być zaśpiewane własną melodią,

jest to punkt wyjścia do budowania prostych form muzycznych;
pierwsze ćwiczenia opierają się na dwóch lub trzech dźwiękach w formie
pytań i odpowiedzi
np.: pyt.: Jak ma na imię twoja koleżanka?
odp.: Moja koleżanka ma na imię Ania.

Ważnym elementem w zajęciach jest ruch i możliwość łączenia improwizacji z
ruchem:

a) dzieci słuchają i obserwują ruchy wybranego kolegi i powtarzają rytm na

instrumentach perkusyjnych lub odwrotnie

b) naśladują ruchem długość trwania dźwięków ( całej nuty, półnuty,

ćwierćnuty, ósemki ) w starszych grupach nuty z kropką

c) reagują na pauzy w muzyce

d)tworzą opowiadania za pomocą tańca

-2-

Dzieci już od klas najmłodszych powinny poznawać tajniki muzyki
ludowej. Proste układy taneczne ( michałek, kujawiak, krakowiak,polonez,
grozik) i melodie, łatwe do zapamiętania ,zachęcają do wspólnej zabawy.
Poprzez kontakt z taką muzyką podtrzynujemy tradycje ludowe różnych
regionów Polski ,wzmacniając poczucie tożsamości narodowej.

Uczniowie klas I-III powinni zagrać na instrumentach melodycznych
(dzwonki , flet) proste melodie.
Gra na instrumencie powinna być przyjemnością a nie trudnym do
wykonania zadaniem.

Rozwijanie zainteresowań muzycznych u dzieci w ciekawy, interesujący
sposób, absorbują je do czynnego udziału w zajęciach i staną się podstawą do
poszerzania swych wiadomości w klasach starszych .


Opracowały:
mgr Katarzyna Łagodzińska

nauczyciel Zespołu Szkół nr 3 w Częstochowie

mgr Edyta Oracz

nauczyciel Szkoły Podstawowej nr 30 w Częstochowie

Bibliografia:
1.Wychowanie muzyczne w przedszkolu- maj 1983r
2.Rytmika w klasach I-III –A.Dasiewicz-Tobiasz,Anna Kępska

-3-