„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Marek Olsza

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska
812[02].O1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Robert Wanic
mgr inż. Andrzej Pasiut



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Marek Olsza



Konsultacja:
mgr inż. Danuta Pawełczyk









Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 812[02].O1.01
„Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
ś

rodowiska”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu operator maszyn

i urządzeń metalurgicznych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

11

5.1.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

11

5.1.1.

Ć

wiczenia

11

5.2.

Ochrona przeciwpożarowa

15

5.2.1.

Ć

wiczenia

15

5.3.

Ochrona środowiska

18

5.3.1.

Ć

wiczenia

18

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

20

7.

Literatura

34

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń
metalurgicznych 812[02].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania

−

uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę teoretyczną oraz
opanować nowe umiejętności. Przedstawiono propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami
o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole.
Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy
określonym zapleczu techniczno-dydaktycznym szkoły, lub jak je zmodyfikować.
Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
Szczególnie jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną
liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie,

−

pogadanka dydaktyczna.

Schemat układu jednostek modułowych

812[02].O1

Techniczne podstawy zawodu

812[02].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

i ochrony środowiska

812[02].O1.02

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

812[02].O1.03

Stosowanie materiałów konstrukcyjnych

i narzędziowych

812[02].O1.04

Rozpoznawanie elementów maszyn

i mechanizmów

812[02].O1.05

Analizowanie układów elektrycznych

i automatyki przemysłowej

812[02].O1.06

Stosowanie podstawowych technik wytwarzania

części maszyn

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

−

interpretować podstawowe prawa fizyczne,

−

interpretować związki wyrażone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów,
tabel,

−

użytkować komputer,

−

pracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

zinterpretować podstawowe przepisy prawa, prawa i obowiązki pracownika oraz
pracodawcy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

określić podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpiecznych
i higienicznych warunków pracy,

−

przewidzieć konsekwencje naruszenia przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy podczas
wykonywania zadań zawodowych,

−

określić wymagania bhp dotyczące pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno-
sanitarnych,

−

dobrać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy,

−

zapobiec zagrożeniom zdrowia i życia,

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
ergonomii,

−

określić prace zabronione młodocianym w przedsiębiorstwie metalurgicznym,

−

określić dopuszczalne normy dotyczące oświetlenia, hałasu, drgań oraz pracy w polu
elektromagnetycznym na typowych stanowiskach operatorskich,

−

wyjaśnić i zastosować zasady ochrony przeciwpożarowej i prowadzenia akcji gaśniczej,

−

powiadomić właściwe służby o zaistniałym pożarze i wypadku przy pracy,

−

udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy,

−

określić główne źródła zanieczyszczeń emitowanych przez huty żelaza i metali
nieżelaznych oraz wskazywać ich wpływ na człowieka i środowisko,

−

ocenić stan zagrożenia środowiska spowodowany emisją gazów, pyłów i innych odpadów
hutniczych na podstawie obowiązujących norm dopuszczalnych zanieczyszczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń metalurgicznych 812[02]

Moduł:

Techniczne podstawy zawodu 812[02].O1

Jednostka modułowa:

Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony

przeciwpożarowej

i

ochrony

ś

rodowiska

812[02].O1.01

Temat: Wymagania bhp dotyczące pomieszczeń pracowniczych oraz higieniczno-

sanitarnych.

Cel ogólny: Opanowanie umiejętności interpretowania przepisów Kodeksu pracy.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozróżniać obowiązki pracodawcy w zakresie pomieszczeń higieniczno-sanitarnych,

−

wyszukiwać i selekcjonować informacje z kodeksu pracy dotyczące wymagań
bezpieczeństwa i higieny pracy.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−−−−

organizowania i planowania pracy,

−−−−

pracy w zespole,

−−−−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna.

Czas trwania zajęć: 1 godzina dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

Kodeks pracy z komentarzem,

−

normy,

−

Dzienniki Ustaw,

−

literatura zgodnie z punktem 7 Poradnika.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w małych zespołach.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

2.

Omówienie celów zajęć.

3.

Plan zajęć:
a)

Prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy dotyczące bezpieczeństwa i higieny
pracy.
Wstęp – należy wyjaśnić uczniom znaczenie Kodeksu pracy, scharakteryzować inne
akty prawne, wyjaśnić znaczenie bezpieczeństwa i higieny pracy:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

–

uczniowie otrzymują Kodeks pracy, normy lub inne akty prawne

−

dzienniki

ustaw,

–

uczniowie pracując indywidualnie, wyszukują wymogi dotyczące pomieszczeń
pracowniczych oraz higieniczno sanitarnych,

–

pracując w grupie uczniowie sporządzają wspólne listy obowiązków
pracodawcy w zakresie zapewnienia wymagań bhp w pomieszczeniach pracy
oraz higieniczno-sanitarnych.

b)

Wymagania bhp dotyczące pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno-
sanitarnych:
Wstęp

−

należy podać uczniom pojęcie pomieszczenia pracy, pomieszczeń

higieniczno-sanitarnych:
–

uczniowie

otrzymują

normy

dotyczące

różnych

pomieszczeń

pracy

i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych,

–

uczniowie pracując samodzielnie wypisują przy nazwie określonego
pomieszczenia wymagania odnośnie bhp,

–

pracując w grupie uczniowie sporządzają tabelę wymagań dotyczących
określonych przez nauczyciela pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno-
sanitarnych.

W trakcie wypełniania tabeli nauczyciel zwraca uwagę uczniom na specyfikę wymagań
pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych.

4.

Podsumowanie zajęć:

−−−−

uczniowie uzasadniają znaczenie Kodeksu pracy,

−−−−

określają korzyści wynikające z przestrzegania przepisów bhp,

−−−−

określają podstawowe obowiązki pracodawców, pracowników wynikające z Kodeksu
pracy dotyczące zachowania bhp w pomieszczeniach pracy i pomieszczeniach
higieniczno-sanitarnych,

−−−−

określają wymagania dotyczące pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno-
sanitarnych.

5.

Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności:

−

uczniowie prezentują swoje prace,

−

nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy czyni on postępy,

−

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.

Zakończenie zajęć

Praca domowa: Odszukaj w Kodeksie pracy informacji na temat: Wykonywania pracy

w tym samym miejscu przez pracowników zatrudnionych przez różnych pracodawców.
Wynotuj najważniejsze informacje dotyczące tego tematu.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe pisemne wypowiedzi uczniów dotyczące sposobu prowadzenia zajęć
i opanowanych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń metalurgicznych 812[02]

Moduł:

Techniczne podstawy zawodu 812[02].O1

Jednostka modułowa:

Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony

przeciwpożarowej

i

ochrony

ś

rodowiska

812[02].O1.01

Temat: Znaki ostrzegawcze i informacyjne spotykane w zakładach metalurgicznych.

Cel ogólny: Ukształtowanie

umiejętności

rozpoznawania

znaków

ostrzegawczych

i informacyjnych występujących na zakładach metalurgicznych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać znaki ochrony przeciwpożarowej,

−

rozpoznać znaki informacyjne,

−

rozpoznać znaki zakazu,

−

rozpoznać znaki bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

wskazać konsekwencje naruszenia przepisów i zasad bhp podczas wykonywania zadań
zawodowych.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

prezentowania wyników swojej pracy,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja dydaktyczna.

Czas trwania zajęć: 1 godzina dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

plansze ze znakami ostrzegawczymi i informacyjnymi,

−

literatura zgodnie z punktem 7 Poradnika.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w małych zespołach.

Zadanie dla ucznia

Przedmiotem zadania jest rozpoznawanie znaków ostrzegawczych i informacyjnych.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

2.

Omówienie celów.

3.

Plan:
a)

Prawa i obowiązki pracodawcy dotyczące środków ochrony indywidualnej oraz
odzieży roboczej:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Wstęp – należy wyjaśnić uczniom znaczenie znaków higieny i ochrony pracy, podać
przykłady aktów prawnych dotyczących znaków higieny i ochrony pracy, wyjaśnić
znaczenie ich stosowania oraz ich wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy.

−

uczniowie otrzymują instrukcje, normy lub inne akty prawne,

−

uczniowie pracując indywidualnie wypisują jak dzielimy znaki ostrzegawcze
i informacyjne.

b)

Wymagania bhp dotyczące umieszczania i zastosowania znaków ostrzegawczych
i informacyjnych spotykanych na zakładach metalurgicznych:

−

uczniowie otrzymują normy dotyczące znaków higieny i ochrony pracy,

−

pracując w grupie uczniowie sporządzają wspólną tabelę stosowanych znaków
higieny i ochrony pracy.

W trakcie tworzenia tabeli nauczyciel zwraca uwagę uczniom na funkcje i zadania

poszczególnych znaków higieny i ochrony pracy.

Podsumowanie

−

uczniowie uzasadniają znaczenie stosowania znaków ostrzegawczych i informacyjnych,

−

wskazują korzyści wynikające z przestrzegania przepisów bhp,

−

wyszczególniają wymagania dotyczące stosowania znaków higieny i ochrony pracy na
poszczególnych stanowiskach pracy.
Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

Praca domowa

Odszukaj w literaturze informacje na temat: znaków ostrzegawczych i informacyjnych

spotykanych na zakładach metalurgicznych. Na podstawie zgromadzonych informacji opisz
zastosowanie w zeszycie do ćwiczeń

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobywania umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5.

ĆWICZENIA

5.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ podstawowe prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy w przypadku

zaistnienia wypadku przy pracy. Wpisz je w poniższą tabelę.

Pracodawca jest zobowiązany

Pracownik jest zobowiązany

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas wykonania ćwiczenia 30 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w Kodeksie Pracy informacje o prawach i obowiązkach pracownika w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy,

2)

zanotować numery artykułów z Kodeksu Pracy,

3)

wypisać prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika w przypadku zaistnienia wypadku
przy pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

Kodeks pracy z komentarzem,

−

Dzienniki Ustaw,

−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika.

Ćwiczenie 2

Określ wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące transportu ręcznego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas wykonania ćwiczenia 30 minut.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w Kodeksie pracy i normach lub w dziennikach ustaw informacje
o wymaganiach bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczących transportu ręcznego,

2)

zanotować najważniejsze wymagania,

3)

zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

Kodeks pracy z komentarzem,

−

Dzienniki Ustaw,

−

Polska Norma,

−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika.

Ćwiczenie 3

Rozpoznaj zagrożenia wypadkowe występujące podczas eksploatacji maszyn.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas wykonania ćwiczenia 30 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zidentyfikować najważniejsze zagrożenia występujące podczas eksploatacji maszyn,

2)

zanotować najważniejsze zagrożenia,

3)

zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

Dzienniki Ustaw,

−

Polska Norma,

−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Ćwiczenie 4

Opisz zastosowanie znaków umieszczonych w tabeli.

Znak

Opis

Znak

Opis

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się ze znakami bhp,

2)

zidentyfikować znaki umieszczone w tabeli,

3)

opisać przeznaczenie znaków,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

plansze poglądowe znaków przeciwpożarowych,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Ćwiczenie 5

Opisz zastosowanie znaków umieszczonych w tabeli.

Znak

Opis

Znak

Opis

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować znaki zakazu,

2)

zidentyfikować znaki umieszczone w tabeli,

3)

opisać przeznaczenie znaków,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

plansze poglądowe znaków zakazu,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2. Ochrona przeciwpożarowa

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz sprzęt i środki gaśnicze w zależności od rodzaju pożaru. Wpisz je do poniższej

tabeli.

Rodzaj pożaru

Zastosowane środki gaśnicze

Uwagi

A –

spalaniu

ulegają

ciała

stałe

pochodzenia organicznego (paliwa
stałe, drewno, papier, tkaniny).

B –

ogień obejmuje ciecze palne lub
substancje stałe przechodzące w stan
płynny pod wpływem wysokiej
temperatury

(paliwa

ciekłe,

alkohole, oleje, smary, materiały
bitumiczne).

C –

płoną gazy palne (acetylen, metan,
propan

−

butan,

wodór,

gaz

koksowniczy lub ziemny).

D –

zapaleniu uległy

metale lekkie

(magnez, sód, potas).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować instrukcje przeciwpożarowe oraz instrukcje stosowania sprzętu i środków
gaśniczych,

2)

dobrać środki gaśnicze,

3)

zanotować możliwe do zastosowania środki gaśnicze,

4)

zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

instrukcje przeciwpożarowe,

−−−−

instrukcje stosowania sprzętu i środków gaśniczych,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Ćwiczenie 2

Wykonaj symulację polegającą na zastosowaniu podręcznego sprzętu i środków

gaśniczych do gaszenia pożaru.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami stosowana podręcznego sprzętu i środków
gaśniczych. Czas wykonania ćwiczenia 30 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wybrać odpowiedni sprzęt lub środek gaśniczy do określonego typu pożaru,

2)

określić sposób użycia danego sprzętu lub środka gaśniczego,

3)

określić najczęściej popełniane błędy przy stosowaniu wymienionych środków
gaśniczych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

sprzęt i środki gaśnicze,

−

instrukcje przeciwpożarowe, instrukcje stosowania sprzętu i środków gaśniczych,

−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika.

Ćwiczenie 3

Opisz zastosowanie znaków umieszczonych w tabeli.

Znak

Opis

Znak

Opis

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować znaki przeciwpożarowymi,

2)

zidentyfikować znaki umieszczone w tabeli,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

3)

opisać przeznaczenie znaków,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze poglądowe znaków przeciwpożarowych,

−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika.

Ćwiczenie 4

Wykonaj symulację polegającą na gaszeniu pudełek tekturowych po narzędziach

skrawających.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Czas wykonania
ć

wiczenia 25 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać sprzęt gaśniczy,

2)

rozpocząć gaszenie,

3)

omówić najczęściej popełniane błędy podczas gaszenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

instrukcję wszczynania alarmu,

−

instrukcje przeciwpożarowe, instrukcje stosowania sprzętu i środków gaśniczych,

−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.3. Ochrona środowiska

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj instrukcje gospodarki odpadami i opakowaniami dla wybranego działu

przedsiębiorstwa metalurgicznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Czas wykonania ćwiczenia 45 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zidentyfikować rodzaje odpadów i opakowań,

2)

wyszukać w regulacjach prawnych dane dotyczące metod składowania i utylizacji
odpadów i opakowań,

3)

pogrupować odpady według metod składowania i utylizacji,

4)

zestawić w tabeli grupy odpadów, metody ich składowania i utylizacji,

5)

scharakteryzować opracowaną instrukcję.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

dyrektywy Unii Europejskiej, Polskie Normy,

−

charakterystyka wydziału metalurgicznego,

−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika.

Ćwiczenie 2

Opracuj instrukcje składowania i zlecania utylizacji popiołów pokoksowniczych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Czas wykonania
ć

wiczenia 45 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zidentyfikować ilość popiołów,

2)

wyszukać w regulacjach prawnych dane dotyczące popiołów pokoksowniczych,

3)

zestawić w tabeli uzyskiwane ilości popiołów wynikających z procesu technologicznego,

4)

scharakteryzować opracowaną instrukcję.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

dyrektywy Unii Europejskiej, Polskie Normy,

−−−−

charakterystyka wydziału metalurgicznego,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika.

Ćwiczenie 3

Opracuj harmonogram wywozu odpadów dla wydziału metalurgicznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Czas wykonania
ć

wiczenia 45 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zidentyfikować wielkość produkcji,

2)

zidentyfikować rodzaje i ilość odpadów,

3)

ocenić rozmiary pojemników na odpady,

4)

zapisać w tabeli orientacyjną częstotliwość wywozu odpadów wg typu odpadu,

5)

scharakteryzować opracowany harmonogram.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

dyrektywy Unii Europejskiej, Polskie Normy,

−−−−

przykładowa charakterystyka zakładu pracy (zawierająca charakter produkcji, proces
technologiczny, wielkość zatrudnienia, materiały potrzebne do procesu produkcyjnego,
powstające odpady, opakowania),

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przestrzeganie zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 11, 12, 14, 15, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 9, 10, 13, 16 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. d, 4. c, 5. a, 6. c, 7. a, 8. a, 9. d, 10. d, 11. b,

12. a, 13. c, 14. c, 15. a, 16. a, 17. a, 18. d, 19. b, 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić działania po zażegnanym wypadku

B

P

b

2

Rozpoznać znaczenie używanych kolorów
w znakach BHP

A

P

d

3

Określić przeznaczenie gaśnic

B

P

d

4

Określić obowiązki pracodawcy

B

P

c

5

Rozpoznać znaczenie znaków

A

P

a

6

Określić miejsce składowania

B

P

c

7

Rozpoznać znak nakazu

A

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

8

Zdefiniować urządzenie pracujące pod
ciśnieniem

A

P

a

9

Scharakteryzować zasady prawidłowego
gospodarowania odpadami

C

PP

d

10

Scharakteryzować zasady prawidłowego
gromadzenia odpadów

C

PP

d

11 Rozpoznać zagrożenie hałasem

A

P

b

12 Rozpoznać znak informacyjny

A

P

a

13 Dobrać sprzęt gaśniczy do rodzaju pożaru

C

PP

c

14 Rozpoznać znak ostrzegawczy

A

P

c

15 Rozpoznać znak recyklingu

A

P

a

16

Scharakteryzować bezdotykowe urządzenia
odległościowe

C

PP

a

17 Rozpoznać znak zakazu

A

P

a

18

Zdefiniować pojęcia związane z zagrożeniem
pożarowym

A

P

d

19

Zdefiniować pojęcie odzieży roboczej
dyżurnej

A

P

b

20 Rozpoznać znak informacyjny

A

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj dla każdego ucznia: instrukcje dla ucznia, zestaw zadań testowych, kartę
odpowiedzi.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Na 5 minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Wszystkie zadania są zadaniami
wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi – zaznacz prawidłową
odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

8.

Czas trwania testu 30 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Po zaistniałym wypadku powinieneś
a)

wykonać wpis w książce wypadków lub wypełnić formularz wypadkowy.

b)

zgłosić zaistniałe wydarzenie przełożonemu.

c)

nie robić nic, bo wypadki zawsze się zdarzają.

d)

wyciągnąć wnioski dla siebie bez poinformowania innych osób.

2.

Barwa czerwona służy do oznaczania
a)

lokalizacji sprzętu telekomunikacyjnego.

b)

pomieszczeń lub maszyn które mogą stwarzać niebezpieczeństwo.

c)

lokalizacji sprzętu gaśniczego.

d)

znaków zakazu.

3.

Gaśnice śniegowe służą do gaszenia pożarów typu
a)

AC.

b)

AB.

c)

BC.

d)

ABC.

4.

Zgodnie z Kodeksem pracy, pracodawca przed rozpoczęciem działalności musi
a)

sporządzić wykaz magazynu.

b)

zbadać stan wizualny pomieszczeń.

c)

zawiadomić na piśmie inspektora pracy i inspektora sanitarnego.

d)

określić zakres obowiązków kierownictwa.

5.

Znak stosowany jest do oznaczenia
a)

dbałości o środowisko.

b)

terenów zielonych.

c)

rurociągu z ciepłą wodą.

d)

przycisku alarmowego.

6.

Prawidłowe składowanie olejów przepracowanych to
a)

składowanie oleju w dowolnych pojemnikach na świeżym powietrzu.

b)

składowanie oleju w dowolnych pojemnikach pod ziemią.

c)

składowanie oleju w zbiornikach, lub w szczelnych pojemnikach pod zadaszeniem
i na utwardzonej powierzchni.

d)

pracodawca niema obowiązku składowania przepracowanych olejów.

7.

Przedstawiony na rysunku znak oznacza nakaz stosowania
a)

osłony twarzy.

b)

ochrony oczu.

c)

osłony.

d)

ochrony.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

8.

Urządzenia pracujące pod ciśnieniem to takie, w których ciecze i gazy znajdują się pod
ciśnieniem
a)

większym od atmosferycznego.

b)

dwa razy większym niż atmosferyczne.

c)

różnym od atmosferycznego.

d)

mniejszym od atmosferycznego.

9.

Zasady prawidłowego gospodarowania odpadami to
a)

zapobieganie i składowanie odpadów.

b)

zapobieganie i gromadzenie odpadów.

c)

usuwanie nagromadzonych odpadów i ich unieszkodliwianie.

d)

zapobieganie, składowanie i gromadzenie odpadów a potem ich częste usuwanie
i unieszkodliwianie.

10.

Pod pojęciem gromadzenia odpadów rozumiemy
a)

składowanie odpadów.

b)

utylizacja odpadów.

c)

usuwanie nagromadzonych odpadów i ich unieszkodliwianie.

d)

umieszczanie odpadów w specjalnie do tego celu przystosowanych pojemnikach.

11.

Nadmierny hałas stanowi zagrożenie dla zdrowia, ponieważ
a)

powoduje natychmiastowe uszkodzenie słuchu.

b)

przyspiesza normalną utratę słuchu, występującą wraz z wiekiem.

c)

powoduje stres.

d)

noszenie ochrony uszu przez dłuższy czas może uszkodzić małżowiny uszne.

12.

Znak przedstawiony na rysunku stosowany jest do oznaczenia
a)

gaśnicy.

b)

hydrantu.

c)

rurociągu z ciepłą wodą.

d)

przycisku alarmowego.

13.

Gaśnice proszkowe służą do gaszenia pożarów typu
a)

AC.

b)

AB.

c)

ABC.

d)

AD.

14.

ś

ółty trójkąt o grubej krawędzi oznacza

a)

zakaz.

b)

nakaz.

c)

ostrzeżenie.

d)

informacje.

15.

Znak przedstawiony na rysunku stosowany jest do oznaczenia
a)

recyklingu oleju.

b)

wyrobów ropopochodnych.

c)

gaśnicy.

d)

przycisku alarmowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

16.

Do bezdotykowych urządzeń odległościowych nienależny urządzenie:
a)

fotoelektryczne,

b)

pojemnościowe,

c)

indukcyjne i ultradźwiękowe,

d)

wyłącznika krańcowego.

17.

Znak przedstawiony na rysunku stosowany jest do oznaczenia
a)

zakazu przewozu osób na urządzeniach transportowych.

b)

przewozu osób na urządzeniach transportowych.

c)

ostrzeżenia o poruszaniu się urządzeń transportowych.

d)

miejsc w których miały miejsce wypadki z udziałem
urządzeń transportowych.

18.

Pożar jest to
a)

kontrolowany proces spalania odbywający się poza paleniskiem.

b)

kontrolowany proces spalania odbywający się w palenisku.

c)

niekontrolowany proces spalania odbywający się w palenisku.

d)

niekontrolowany proces spalania odbywający się poza paleniskiem.

19.

Odzież robocza dyżurna jest to odzież, która
a)

stanowi wyposażenie danego stanowiska pracy i jest wydawana pracownikowi
wyłącznie do jego osobistego użytku.

b)

nie stanowi wyposażenia danego stanowiska pracy i jest przydzielana
poszczególnym jednostkom organizacyjnym jako wyposażenie dodatkowe.

c)

jest własnością pracownika i do jego obowiązków należy utrzymywanie jej
w czystości.

d)

jest dostarczana wraz z maszyną.

20.

Znak przedstawiony na rysunku stosowany jest do oznaczenia
a)

włącznika alarmu.

b)

zatrzymania awaryjnego.

c)

włącznika podnoszenia kurtyny ochronnej.

d)

wyłącznika oświetlenia awaryjnego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Przestrzeganie

zasad

bezpieczeństwa

i

higieny

pracy,

ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przestrzeganie zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 18, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 10, 16, 17, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. c, 4. b, 5. d 6. c, 7. d, 8. d, 9. b, 10. b, 11. a,

12. a, 13. c, 14. a, 15. b, 16. a, 17. a, 18. d, 19. b, 20. d.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozróżnić rodzaje znaków

A

P

a

2

Rozpoznać czynniki powodujące zagrożenie
dla zdrowia

A

P

b

3

Rozpoznać znaki informacyjne

A

P

c

4

Określić działania po zażegnanym wypadku

B

P

b

5

Określić przeznaczenie gaśnic

B

P

d

6

Określić obowiązki pracodawcy

B

P

c

7

Rozróżnić kolory używane w znakach
informacyjnych i ostrzegawczych

A

P

d

8

Określić wysokość pomieszczeń tymczasowej
pracy

B

P

b

9

Określić znaczenie stosowania środków
ochrony indywidualnej

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

10

Scharakteryzować konieczność stosowania
ś

rodków ochrony indywidualnej

C

PP

b

11

Określić optymalną temperaturę dla
pracowników przebywających na hali ciężkiej
pracy

B

P

a

12 Rozpoznać środki ochrony głowy i szyi

A

P

a

13 Rozpoznać substancje łatwopalne

A

P

c

14 Rozpoznać urządzenia zabezpieczające

A

P

a

15

Określić odległość pomiędzy magazynem
z substancjami niebezpiecznymi a innymi
budynkami

B

P

b

16

Ustalić częstość wywozu odpadów
zawierających resztki organiczne

C

PP

a

17 Scharakteryzować rodzaje odzieży roboczej

C

PP

a

18

Zdefiniować pojęcia związane z ochronną
ś

rodowiska

A

P

d

19 Rozpoznać rodzaje pożarów

A

P

b

20 Dobrać gaśnicę do rodzaju pożaru

C

PP

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj dla każdego ucznia: instrukcje dla ucznia, zestaw zadań testowych, kartę
odpowiedzi.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Na 5 minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Wszystkie zadania są zadaniami
wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi – zaznacz prawidłową
odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

8.

Czas trwania testu 30 minut.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Znak w kształcie koła przekreślony ukośnie oznacza
a)

zakaz.

b)

nakaz.

c)

ostrzeżenie.

d)

bezpieczne warunki pracy.

2.

Nadmierny hałas stanowi zagrożenie dla zdrowia, ponieważ
a)

powoduje natychmiastowe uszkodzenie słuchu.

b)

przyspiesza normalną utratę słuchu, występującą wraz z wiekiem.

c)

powoduje stres.

d)

noszenie ochrony uszu przez dłuższy czas może uszkodzić małżowiny uszne.

3.

Znak przedstawiony na rysunku stosowany jest do oznaczenia
a)

przycisku alarmowego.

b)

gaśnicy.

c)

hydrantu.

d)

ujęcia wody.

4.

Po wypadku śmiertelnym pracodawca niezwłocznie powinien
a)

wykonać wpis w książce wypadków lub wypełnić formularz wypadkowy.

b)

zawiadomić inspektora pracy i prokuratora.

c)

ustalić okoliczności i przyczyny wypadku.

d)

wyciągnąć wnioski dla siebie bez poinformowania innych osób.

5.

Gaśnice proszkowe służą do gaszenia pożarów rodzaju
a)

AC.

b)

AB.

c)

BC.

d)

ABC.

6.

Zgodnie z Kodeksem pracy, pracodawca przed rozpoczęciem działalności musi
a)

sporządzić wykaz magazynu.

b)

zbadać stan wizualny pomieszczeń.

c)

zawiadomić na piśmie inspektora pracy i inspektora sanitarnego.

d)

określić zakres obowiązków kierownictwa.

7.

Barwa zielona służy do oznaczania
a)

lokalizacji sprzętu telekomunikacyjnego.

b)

pomieszczeń lub maszyn które mogą stwarzać niebezpieczeństwo.

c)

lokalizacji sprzętu gaśniczego.

d)

wyjść ewakuacyjnych, punktów pierwszej pomocy.

8.

Wysokość pomieszczenia czasowej pracy, w którym nie występują czynniki szkodliwe

nie może być mniejsza niż

a)

2,1 m w świetle.

b)

2,2 m w świetle.

c)

2 m w świetle.

d)

1,9 m w świetle.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

9.

Fakt, że nie możemy zapobiec wszystkim wypadkom, oznacza, że stosowanie środków
ochronny indywidualnej jest
a)

zbędne,

b)

niezbędne,

c)

to zależy od pracodawcy,

d)

to zależy od pracownika.

10.

Aby uniknąć pochwycenia przez wiertarkę stojakową należy stosować
a)

rękawice.

b)

czapkę siatkową.

c)

buty ochronne.

d)

fartuch.

11.

Optymalna temperatura przebywania ludzi na hali ciężkiej pracy wynosi:

a)

+12

o

C.

b)

+1

o

C.

c)

+5

o

C.

d)

+8

o

C.

12.

W celu ochrony głowy i szyi przed urazami należy stosować
a)

kask.

b)

czapkę bawełnianą.

c)

czapkę siatkową.

d)

maskę oddechową.

13.

Substancja niepalna to
a)

klej.

b)

masa uszczelniająca.

c)

azbest.

d)

płyn hamulcowy.

14.

Urządzeniem zabezpieczającym nie jest
a)

osłona.

b)

mata czuła na nacisk.

c)

zawór bezpieczeństwa.

d)

wyłącznik krańcowy.

15.

Budynek magazynu z substancjami niebezpiecznymi powinien być zlokalizowany
w odległości nie mniejszej niż
a)

40 m od innych obiektów.

b)

50 m od innych obiektów.

c)

30 m od innych obiektów.

d)

20 m od innych obiektów.

16.

Częstotliwość wywozu odpadów zawierających resztki organiczne wynosi co
a)

2–3 dni.

b)

5–8 dni.

c)

2–4 tygodnie.

d)

5–6 tygodnie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

17.

Odzież robocza dyżurna jest to odzież, która
a)

stanowi wyposażenie danego stanowiska pracy i jest wydawana pracownikowi
wyłącznie do jego osobistego użytku,

b)

nie stanowi wyposażenia danego stanowiska pracy i jest przydzielana
poszczególnym jednostkom organizacyjnym jako wyposażenie dodatkowe,

c)

jest własnością pracownika i do jego obowiązków należy utrzymywanie jej
w czystości,

d)

jest dostarczana wraz z maszyną.

18.

Pod pojęciem gromadzenia odpadów rozumiemy
a)

składowanie odpadów,

b)

utylizacja odpadów,

c)

usuwanie nagromadzonych odpadów i ich unieszkodliwianie,

d)

umieszczanie odpadów w specjalnie do tego celu przystosowanych pojemnikach.

19.

Płonący olej to rodzaj pożaru
a)

A.

b)

B.

c)

C.

d)

D.

20.

Do gaszenia palącego się paliwa nie można użyć
a)

gaśnic i agregatów pianowych.

b)

gaśnic śniegowych.

c)

gaśnic proszkowych.

d)

hydrantów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Przestrzeganie

zasad

bezpieczeństwa

i

higieny

pracy,

ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

7. LITERATURA

1.

Bernaciak A.: Przedsiębiorstwa wobec wymagań ochrony środowiska. Salamandra,
Poznań 2000

2.

Chałas J., Kwiatkowska H.: Kodeks pracy 2006 z komentarzem. Gazeta Prawna,
Warszawa 2006

3.

Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998

4.

Rączkowski B.: Bhp w praktyce. ODDK, Gdańsk 2002

5.

Stępczak K.: Ochrona i kształtowanie środowiska. WSIP, Warszawa 2001

6.

Ustawa o odpadach, Ustawa o ochronie środowiska

Internet
7.

www.ciop.pl

8.

www.gasnice.waw.pl

9.

www.gras.pl

10.

www.kodeks–pracy.com.pl

11.

www.wydawnictw.forum.nf.pl

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2.

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004

3.

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Radom 1995