background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 

 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 

 
Małgorzata Wieleba 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 612[01]01.03 

 

 

 
 

 
 
 
 
 
 
Poradnik dla nauczyciela

 

 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 

mgr inż. Beata Wawryn–Żmuda 
mgr inż. Bożena Stępień 

 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr Edyta Kozieł  
 
 
 
Konsultacja: 
dr inż. Jacek Przepiórka 
 
 
 

 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej:  612[01]  01.03 
„Posługiwanie się dokumentacją techniczną”, zawartego w modułowym programie nauczania 
dla zawodu Pszczelarz. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI

  

 
1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1. Podstawowe zasady wykonywania rysunku technicznego 

11 

5.1.1.  Ćwiczenia 

11 

5.2. Materiały stosowane w technice rolniczej 

15 

5.2.1.  Ćwiczenia 

15 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

17 

7.  Literatura 

30 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla  nauczyciela,  który  będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie pszczelarz. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami 
nauczania–uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  następujących  metod  nauczania,  np.  pokaz  z  objaśnieniem, 
pokaz z instruktażem, tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych oraz metody projektów. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

612[01].O1.01 

Przestrzeganie przepisów 

bezpieczeństwa i higieny pracy, 

ochrony

 

przeciwpożarowej oraz 

ochrony środowiska

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

612[01].O1 

Podstawy zawodu 

612[01].O1.02 

Charakteryzowanie produkcji 

roślinnej i zwierzęcej 

 

612[01].O1.03 

Posługiwanie się 

dokumentacją 

techniczną 

612[01].O1.04 

Stosowanie przepisów 

ruchu drogowego 

612[01].O1.05 

 Stosowanie technik 

kierowania ciągnikiem 

rolniczym i wykonywanie 

czynności kontrolno–

obsługowych  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE

 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

stosować jednostki układu SI, 

 

przeliczać jednostki, 

 

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu statyki, dynamiki i kinematyki, takimi 
jak: masa, siła, prędkość, energia, 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

posiadać podstawowe wiadomości z geometrii, 

 

użytkować komputer, 

 

współpracować w grupie 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

sporządzić schematy i proste rysunki techniczne, 

 

odczytać schematy oraz skorzystać z instrukcji i dokumentacji technicznej, 

 

zidentyfikować 

symbole 

literowe 

znajdujące 

się 

na 

sprzęcie 

rolniczym 

i pasiecznym, 

 

rozróżnić podstawowe materiały stosowane w technice rolniczej, 

 

określić  właściwości  stali,  żeliwa,  aluminium,  miedzi,  ołowiu,  drewna,  gumy,  skóry, 
i tworzyw  sztucznych  oraz  ich  przydatność  w  budowie  narzędzi,  maszyn,  urządzeń 
rolniczych i pasiecznych, 

 

pozyskać  informacje  na  temat  sposobu  i  warunków  zakupu  sprzętu  rolniczego 
i pasiecznego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4. 

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1  

 
Osoba prowadząca    

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

Pszczelarz 612[01]

 

Moduł: 

 

 

 

Podstawy zawodu 612[01].O1 

Jednostka modułowa: 

Posługiwanie  się  dokumentacją  techniczną  612[01] 
01.03 

Temat: Wykonywanie rysunku technicznego. 

Cel ogólny: Charakteryzowanie i wykonywanie rysunków technicznych. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

charakteryzować rodzaje rysunków,  

 

określić znaczenie i zastosowanie rysunku w technice, 

 

wykonywać podstawowe rysunki, 

 

znać ich zastosowanie wykorzystanie w technice. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

wykład, 

 

pogadanka, 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczeń praktycznych.  

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w 3–4 osobowych grupach, 

 

praca indywidualna. 

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne 
 

Środki dydaktyczne: 

 

plansze i foliogramy omawiające zasady wykonywania rysunków, 

 

środki i materiały rysunkowe,  

 

podstawowy sprzęt do wykonywania rysunków, 

 

film szkoleniowy. 

 

Przebieg zajęć: 
1.  Faza wstępna 

 

Czynności  organizacyjne:  sprawdzenie  listy  obecności,  sprawdzenie  gotowości 
uczniów do zajęć 

 

Podanie tematu zajęć. 

2.  Faza właściwa 

1)  Wykład nauczyciela na temat rodzajów rysunków.  
2)  Szczegółowe omówienie zasad wykonywania rysunku. 
3)  Prezentacja  plansz,  foliogramów  przedstawiających  sposoby  wykonywania 

rysunków. 

4)  Omówienie sposobów wykonywania rysunków. 
5)  Wykonywanie rysunków. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.  Realizacja ćwiczenia. 

Praca w grupach 2–4 osobowych oraz indywidualnie: 

 

nauczyciel wyjaśnia cele ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania, 

 

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania,  

 

przydzielenie poszczególnym grupom zadania do wykonania, 

 

nauczyciel  dokonuje  pokaz  z  instruktażem  z  jednoczesnym  objaśnianiem  wszystkich 
elementów wykonywanego zadania, 

 

uczniowie przystępują do wykonania zadania, 

 

uczniowie zapisują w zeszytach obserwacje i spostrzeżenia. 

 

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek: 

 

czy uczniowie prawidłowo wykonują ćwiczenie. 

 

czy zachowują zasady BHP. 

 
Zakończenie zajęć. 

 

uczniowie przedstawiają i omawiają wykonane ćwiczenia, 

 

uczniowie prezentują swoje wnioski, 

 

dyskutują na forum klasy na temat swoich uwag i zgłoszonych wniosków, 

 

nauczyciel ocenia pracę każdej grupy oraz indywidualnie. 

 
Praca domowa 

Wykonać rysunek ramki dadanowskiej. 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

nauczyciel ocenia metodą obserwacji indywidualnie każdego ucznia, na bieżąco podczas 
dyskusji  i  podczas  wykonywania  ćwiczenia.  Ocenia  także  aktywność  i  zaangażowanie 
ucznia w wykonywane prace. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Scenariusz zajęć 2  

 
Osoba prowadząca    

 

 

…………………………………….…… 

Modułowy program nauczania: 

 

Pszczelarz 612 [01] 

Moduł: 

   

Podstawy zawodu 612 [01] 01 

Jednostka modułowa: 

Posługiwanie  się  dokumentacją  techniczną  612 
[01] 01.03 

Temat: Rodzaje i zastosowanie metali w technice. 

Cel ogólny: Zapoznanie uczniów z rodzajami metali i ich zastosowaniem. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

charakteryzować poszczególne rodzaje metali,  

 

określać znaczenie i zastosowanie metali w technice, 

 

rozróżniać podstawowe metale, 

 

znać ich zastosowanie i wykorzystanie w technice. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

wykład, 

 

pogadanka, 

 

pokaz z instruktażem,  

 

ćwiczeń praktycznych, 

 

metoda projektu. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 
Grupy 3–4 osobowe 
 
Czas:
 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

plansze i foliogramy omawiające zasady wydobywania metali, 

 

przeróbka metali, 

 

środki i materiały metalowe,  

 

podstawowy sprzęt z zastosowaniem metali, 

 

film szkoleniowy. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Faza wstępna 

 

Czynności  organizacyjne:  sprawdzenie  listy  obecności,  sprawdzenie  gotowości 
uczniów do zajęć. 

 

Podanie tematu zajęć. 

2.  Faza właściwa 

 

Wykład nauczyciela z elementami pogadanki na temat zasad.  

 

Szczegółowe omówienie poszczególnych rodzajów metali. 

 

Prezentacja plansz, foliogramów przedstawiających poszczególne metale. 

 

Omówienie sposobu otrzymywania metali. 

 

Określenie rodzajów metali na podstawie ich właściwości. 

 

Zastosowanie metali. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Realizacja ćwiczenia 

Praca w grupach 2–4 osobowych; 

 

nauczyciel wyjaśnia cele ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania, 

 

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania,  

 

przydzielenie poszczególnym grupom zadania do wykonania, 

 

nauczyciel  dokonuje  pokaz  z  instruktażem  z  jednoczesnym  objaśnianiem  wszystkich 
elementów wykonywanego zadania, 

 

uczniowie przystępują do wykonania zadania, 

 

uczniowie zapisują w zeszytach obserwacje i spostrzeżenia. 

 

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek: 

 

czy uczniowie prawidłowo wykonują ćwiczenie. 

 

czy zachowują zasady BHP. 

 
Zakończenie zajęć 

 

uczniowie przedstawiają i omawiają wykonane ćwiczenia, 

 

uczniowie prezentują swoje wnioski, 

 

dyskutują na forum klasy na temat swoich uwag i zgłoszonych wniosków, 

 

nauczyciel ocenia pracę każdej grupy oraz indywidualnie. 

 
Praca domowa 

Opracować charakterystykę sprzętu pasiecznego stosowanego przy miodobraniu. 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

nauczyciel ocenia metodą obserwacji indywidualnie każdego ucznia, na bieżąco podczas 
dyskusji  i  podczas  wykonywania  ćwiczenia.  Ocenia  także  aktywność  i  zaangażowanie 
ucznia w wykonywane prace. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

5.  ĆWICZENIA 

 

5.1.  Podstawowe zasady wykonywania rysunku technicznego  

 
5.1.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Wskazany  przez  nauczyciela  przedmiot  odwzorować  w  trzech  rzutach  i  zwymiarować. 

Układu osi nie zaznaczać. Linii odnoszących nie rysować. 

 
Podczas wykonywania ćwiczenia zwrócić uwagę na: 

1)  taki dobór podziałki  i rozmieszczenia rzutów, by wykorzystać w  możliwie  największym 

stopniu powierzchnię użytkową arkusza, 

2)  dobór grubości linii, zwłaszcza wymiarowych i pomocniczych linii wymiarowych, 
3)  właściwe długości grotów i poprawność ich kształtu, 
4)  umieszczenie wymiarów na tych rzutach,  na których wymiarowane wielkości występują 

najwyraźniej, 

5)  unikanie wymiarowania niewidocznych powierzchni przedmiotu, 
6)  umieszczenie wymiarów wzajemnie ze sobą związanych – na jednym rzucie, 
7)  zakaz  wykorzystywania  linii  rysunkowych  przedmiotu,  linii  pomocniczych  oraz  ich 

przedłużenia – jako linii wymiarowych, 

8)  prowadzenie  linii  wymiarowych  równolegle  do  kierunku  odpowiadających  im 

wymiarów; 

10)  poprawne  rozmieszczenie  linii  wymiarowych  w  równoległych  rzędach;  zachowanie 

jednakowych  odległości  (minimum 5  mm)  i  umieszczanie  linii  wymiarowych  tym dalej 
od rzutu przedmiotu im są dłuższe, 

11)  unikanie  linii  wymiarowych  i  pomocniczych  linii  wymiarowych  przecinających  linie 

rysunkowe  przedmiotu  lub  przecinających  linie  wymiarowe  i  pomocnicze  linie 
wymiarowe innych wymiarów, 

12)  zakończenie linii wymiarowej promienia łuku strzałką tylko po stronie łuku, 
13)  obowiązek  przeciągania  pomocniczych  linii  wymiarowych  poza  odpowiadające  im  linie 

wymiarowe o ok. 2 mm, 

14)  przerywanie linii rysunkowych przedmiotu w przypadku braku miejsca na groty strzałek 

lub liczby wymiarowe, 

15)  pomijanie  po  liczbach  wymiarowych  oznaczenia  „mm",  natomiast  umieszczanie 

wszelkich  innych,  dopuszczalnych  w  rysunku  maszynowym,  jednostek  długości  oraz 
kątów, 

16)  zachowanie  wysokości  cyfr  liczb  wymiarowych  w  ustalonych  granicach  2–4  mm, 

niezależnie od wielkości rzutu i samego wymiaru, 

17)  przestrzeganie  zasady  pisania  liczb  wymiarowych  w  kierunku  linii  wymiarowych  

i umieszczanie ich nad liniami wymiarowymi w pobliżu środka długości tych linii. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres, 
sposób wykonania, 

 

przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni fragment z podręcznika celem zapoznania się z problemem,  

 

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zaplanować tok pracy 
2)  zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia, 
3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy, 
4)  przeprowadzić ćwiczenie poprzez rozpoznanie elementów, 
5)  wykonać szkic i schemat połączenia. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

pokaz z instruktażem,  

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

plansze, 

– 

zdjęcia,  

– 

model przedstawiający dany przedmiot, 

– 

poradnik dla ucznia, 

– 

przybory do rysowania, 

– 

rysunek techniczny maszynowy, 

– 

papier: blok techniczny, format A4. 

 
Ćwiczenie 2 

Na  podstawie  otrzymanego  modelu  lub  wskazanego  odwzorowania  przedmiotu  — 

wykonać rysunek w trzech rzutach uwzględniających przedstawienie zarysów wewnętrznych 
przedmiotu  przy  wykorzystaniu  najbardziej  celowych  przekrojów.  Układu  osi  i  linii 
odnoszących nie rysować. Rysunek zwymiarować. Podziałka: znormalizowana. 
 

Wskazówki do realizacji 

– 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres, 
sposób wykonania, 

– 

przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni fragment z podręcznika celem zapoznania się z problemem,  

– 

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie. 
 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zaplanować tok pracy, 
2)  zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia, 
3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy, 
4)  przeprowadzić ćwiczenie poprzez rozpoznanie elementów, 
5)  wykonać szkic i schemat połączenia,  
6)  dobrać podziałki rysunku, 
7)  wykorzystać możliwie największą powierzchnię arkusza, 
8)  wybrać najbardziej uzasadnione przebiegi płaszczyzn przekrojów, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

9)  wrysować wszystkie widoczne zarysy i krawędzie przedmiotu leżących poza płaszczyzną 

przekroju, 

10)  narysować  zarysy  i  krawędzie  niewidocznych  tylko  w  przypadku,  gdy  nie  zmniejsza  to 

czytelności rysunku, 

11)  zaznaczyć położenie każdej płaszczyzny przekroju na odpowiednim rzucie i we właściwy 

sposób, 

12)  rozmieścić poprawnie linie wymiarowe i wpisać wymiary, 
13)  zaprezentować wyniki. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

pokaz z instruktażem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

plansze, 

– 

zdjęcia,  

– 

model przedstawiający dany przedmiot, 

– 

poradnik dla ucznia, 

– 

przybory do rysowania, 

– 

rysunek techniczny maszynowy, 

– 

papier: blok techniczny, format A4. 
 

Ćwiczenie 3 

Na podstawie otrzymanego modelu składającego się z 3–8 części lub tematu wskazanego 

na  arkuszu  –  sporządzić  rysunek  złożeniowy  (zespołowy,  częściowy)  danego  urządzenia 
(przyrządu,  uchwytu).  Na  rysunku  zamieścić  tabliczkę  rysunkową:  złożeniową,  
z wykazem części do stosowanym do ich liczby. W przypadku korzystania z modelu, podczas 
wykonywania ćwiczenia zwrócić uwagę na: 
1)  położenie urządzenia podczas pracy, 
2)  liczbę rzutów, 
3)  przedstawienie  w  widoku  wszystkich tych  części,  których  kształt  nie  budzi  wątpliwości 

(przedmioty obrotowe pełne i drążone, śruby, kliny, nakrętki, wpusty itp.), 

4)  kreskowanie  przekrojów  tego  samego  przedmiotu  w  różnych  rzutach  –  zgodnie  co  do 

podziałki i kierunku, 

5)  właściwą numerację części, 
6)  rozmieszczenie  i  układ  linii  odniesienia  numeracji  części,  możliwość  zastosowania 

wspólnych linii odnoszących dla grup części, 

7)  dobór grubości linii i wysokości cyfr występujących w numeracji, 
8)  poprawne wypełnienie wykazu części (nazwy części, ich wielkości oraz rodzaj materiału 

podawać zgodnie z aktualnie obowiązującymi PN), 

9)  umieszczenie ewentualnych wymiarów i wskazówek dodatkowych (uwag). 
 

Wskazówki do realizacji 

– 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres, 
sposób wykonania, 

– 

przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni fragment z podręcznika celem zapoznania się z problemem,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

– 

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zaplanować tok pracy, 
2)  zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia, 
3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy, 
4)  przeprowadzić ćwiczenie poprzez rozpoznanie elementów, 
5)  wykonać szkic i schemat połączenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

pokaz z instruktażem,  

– 

ćwiczenie praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

plansze, 

– 

zdjęcia,  

– 

model przedstawiający dany przedmiot, 

– 

poradnik dla ucznia, 

– 

przybory do rysowania, 

– 

rysunek techniczny maszynowy, 

– 

papier: blok techniczny, format A4, 

– 

oznaczanie części składowych na rysunkach złożeniowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

5.2.  Materiały stosowane w technice rolniczej 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozróżnij przedstawione metale kolorowe i określ ich właściwości. 
 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres, 
sposób wykonania, 

 

przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni fragment z podręcznika celem zapoznania się z problemem,  

 

ćwiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4 osobowych 
 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  zaplanować tok pracy, 
2)  zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia, 
3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy, 
4)  przeprowadzić ćwiczenie poprzez rozpoznanie próbek, 
5)  wykonać opis próbek z opisem właściwości. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pogadanka, 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

pokaz z instruktażem,  

– 

ćwiczenie praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

plansze, 

– 

zdjęcia, opis właściwości,  

– 

próbki metali,  

– 

poradnik dla ucznia, 

– 

przybory do pisania. 
 

Ćwiczenie 2 

Porównaj przedstawione gatunki drewna, rozróżnij je, określ właściwości i zastosowanie. 
 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres, 
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy, 

 

przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni fragment materiałów na zadany temat, 

 

ćwiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4 osobowych. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  zaplanować tok pracy, 
2)  zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia, 
3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pogadanka, 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

pokaz z instruktażem,  

 

ćwiczenie praktyczne, 
 
Środki dydaktyczne: 

 

plansze i zdjęcia, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

środki ochrony, 

 

próbki drewna. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

6. 

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test 

dwustopniowy 

do 

jednostki 

modułowej 

„Posługiwanie 

się 

dokumentacją techniczną”  

Test składa się z 20 zadań, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 5, 6, 7, 9, 11, 13, 15, 16, 17, 18, 20, są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 3, 4, 8, 10, 12, 19 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt  
 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,  

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  19  zadań,  w tym  co  najmniej  5  z poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. c, 4. c, 5. b, 6. b, 7. c, 8. c, 9. b, 10. a, 11. b, 
12. b, 13. a, 14. a, 15. d, 16. c, 17. a, 18. b, 19. d, 20. b. 

 

Plan testu 

 

Nr 
zad 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Rozróżniać rudy żelaza. 

Określać przebieg oraz procesy 
przebiegające  
w wielkim piecu. 

Charakteryzować stal pod względem 
zawartości węgla. 

PP 

Scharakteryzować stopy żelaza z węglem. 

PP 

Rozróżniać rodzaje obróbek plastycznych.  

b 

Rozróżniać rodzaje metali kolorowych. 

Określać składniki mosiądzu i brązu. 

Scharakteryzować właściwości metali. 

PP 

Określać główny składnik tworzyw 
sztucznych. 

10 

Scharakteryzować właściwości tworzyw 
sztucznych. 

PP 

11  Określać 

rodzaje 

obróbki 

jakim 

są 

b 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

poddawane wyroby hutnicze. 

12 

Scharakteryzować perspektywę. 

PP 

13  Określać twardość ołówków. 

14 

Określać  zasady  opisywania  rysunków 
technicznych. 

15  Znać wymiary formatu papieru. 

16 

Rozróżniać  linie  stosowane  w  rysunku 
technicznym. 

17  Określać sposób oznaczania przekroju. 

18  Określać zasady wykonywania przekroju. 

19  Scharakteryzować rysunek złożeniowy. 

PP 

20  Definiować przedmioty znormalizowane. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przewidzianego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielenia odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera  20  zadań  Do  każdego zadania  dołączone  są  4  możliwe  odpowiedzi.  Tylko 

jedna jest prawidłowa 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. w przypadku pomyłki  należy  błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Niektóre  zadania  wymagają  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać  przed 

wskazaniem  poprawnego  wyniku.  Tylko  wskazanie  odpowiedzi  nawet  poprawnej  bez 
uzasadnienia, nie będzie uznawane. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli udzielenie odpowiedzi  będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż  jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie masz 45 minut. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia

 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Do rudy żelaza nie należy 

a)  hematyt. 
b)  magnetyt. 
c)  antracyty. 
d)  syderyt. 
 

2.  W wielkim piecu otrzymuje się 

a)  staliwo. 
b)  żeliwo. 
c)  stal. 
d)  surówkę wielkopiecową. 

 

3.  Zawartość węgla w stali wynosi 

a)  powyżej 2%. 
b)  powyżej 5%. 
c)  do 2 %. 
d)  nie zawiera. 
 

4.  Żeliwo to stop żelaza z węglem o zawartości węgla 

a)  powyżej 3,6%. 
b)  1–2%. 
c)  2–3,6%. 
d)  do 1%. 
 

5.  Do obróbki plastycznej nie należy 

a)  walcowanie, 
b)  spawanie, 
c)  kucie, 
d)  tłoczenie. 

 

6.  Metal o barwie złocisto – czerwonej to 

a)  nikiel. 
b)  miedź. 
c)  wolfram. 
d)  cynk. 
 

7.  Głównym składnikiem mosiądzu i brązu jest 

a)  nikiel. 
b)  cyna. 
c)  miedź. 
d)  aluminium. 

 

8.  Metalem ulegającym korozji jest 

a)  ołów. 
b)  cynk. 
c)  żelazo. 
d)  cyna. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

9.  Głównym składnikiem tworzyw sztucznych jest pierwiastek 

a)  N. 
b) C. 
c)  O. 
d) H. 

 
10.  Główną wadą tworzyw sztucznych jest 

a)  długi czas rozkładu. 
b)  mała przewodność cieplna. 
c)  dobra plastyczność. 
d)  właściwości mechaniczne. 
 

11.  Celem stosowania obróbki plastycznej jest 

a)  zmiana struktury. 
b)  zmiana kształtu. 
c)  zmiana składu. 
d)  zmiana właściwości. 
 

12.  Przedstawienie trójwymiarowych przedmiotów na płaszczyźnie z zachowaniem wrażenia 

głębi nosi nazwę 
a)  aksonometrii. 
b)  perspektywy. 
c)  rzutu prostokątnego, 
d)  deformacji liniowej. 
 

13.  Ołówek najtwardszy oznaczony jest symbolem 

a)  4H. 
b)  H. 
c)  HB. 
d)  B. 
 

14.  Pismo techniczne służy do opisywania rysunków i wykonywane jest 

a)  odręcznie. 
b)  szablonem. 
c)  kredką. 
d)  dużymi literami. 
 

15.  Formatu A4 papieru posiada wymiar 

a)  420 x 594. 
b)  297 x 420. 
c)  148 x 210. 
d)  210 x 297. 

 

16.  Kontury przedmiotu wykonuje się linią 

a)  punktową. 
b)  kreskową. 
c)  grubą. 
d)  cienką. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

17.  Przekrój na rysunku oznacza się 

a)  linią przerywaną. 
b)  nie oznacza się. 
c)  zaciemnianie. 
d)  kreskowanie. 
 

18.  Przekrój wykonuje się poprzez 

a)  rzut. 
b)  przecięcie płaszczyzną. 
c)  przecięcie prostą. 
d)  widok. 
 

19.  Rysunek złożeniowy przedstawia 

a)  szczegóły. 
b)  dokładne wymiary. 
c)  współpracujące części. 
d)  szkic. 

 

20.  Przedmioty wykonywane są na rysunkach w uproszczeniu to 

a)  małe. 
b)  znormalizowane. 
c)  duże. 
d)  schematyczne. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

Test II 

 

Test 

dwustopniowy 

do 

jednostki 

modułowej

 

„Posługiwanie 

się 

dokumentacją techniczną”  

Test składa się z 20 zadań, z których: 

 

zadania 1, 2, 4, 5, 7, 9, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20, są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 3, 6, 8, 10, 12, 18 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,  

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  19  zadań,  w tym  co  najmniej  5  z poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. c, 4. c, 5. b, 6. b, 7. c, 8. c, 9. b, 10. a, 11. b, 
12. b,13. a, 14. a, 15. d, 16. c, 17. a, 18. b, 19. d, 20. b. 

 

Plan testu 

 

Nr  
zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategor

ia celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Rozróżniać produkty w procesie wielkopiecowym. 

Określić składniki procesu wielkopiecowego. 

Charakteryzować skład żeliwa. 

PP 

Określać zawartość węgla w stali. 

Rozróżniać rodzaje obróbek jakim są poddawane 
wyroby hutnicze.  

b 

Sccharakteryzować właściwości metali 
kolorowych. 

PP 

Określać skład mosiądzu. 

Scharakteryzować właściwości fizyczne drewna. 

PP 

Rozróżniać rodzaje drewna. 

10  Charakteryzować właściwości tworzyw 

sztucznych. 

PP 

11  Określać cel stosowania obróbki cieplnej. 

b 

12  Scharakteryzować właściwości mechaniczne 

drewna. 

PP 

13  Określać twardość ołówków. 

14  Wskazywać cel stosowania pisma technicznego. 

15  Określać długość odcinka na rysunku w określonej 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

skali. 

16  Obliczać odległość rzeczywistą na podstawie skali 

rysunku. 

17  Określać linie rysunku technicznego. 

18  Wskazywać sposoby rozmieszczenia linii 

wymiarowych. 

PP 

19  Określać skalę na podstawie wymiarów elementu.  

20  Określać elementy rzutów prostokątnych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przewidzianego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielenia odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko 

jedna jest prawidłowa 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. w przypadku pomyłki  należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Niektóre  zadania  wymagają  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać  przed 

wskazaniem  poprawnego  wyniku.  Tylko  wskazanie  odpowiedzi  nawet  poprawnej  bez 
uzasadnienia, nie będzie uznawane. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli udzielenie odpowiedzi  będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż  jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie masz 45 minut. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia

 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 
1.  Z rudy żelaza w wielkim piecu otrzymuje się 

a)  staliwo. 
b) żeliwo. 
c)  surówkę. 
d) stal. 
 

2.  W procesie wielkopiecowym oprócz rudy żelaza potrzebne są 

a)  staliwo. 
b) żeliwo. 
c)  stal. 
d) topniki. 
 

3.  Zawartość węgla w żeliwie wynosi 

a)  poniżej 2%. 
b) powyżej 5%. 
c)  do 3,6 %. 
d) nie zawiera. 
 

4.  Stop żelaza z węglem o zawartości węgla do 2% nazywa się 

a)  surówka. 
b) żeliwo. 
c)  stal. 
d) żelazo. 
 

5.  Do obróbki plastycznej metali należy 

a)  klejenie. 
b) walcowanie. 
c)  spawanie. 
d) lutowanie. 

 
6.  Metal utleniający się do barwy szaro–zielonej to 

a)  nikiel. 
b) miedź. 
c)  wolfram. 
d) cynk. 
 

7.  Mosiądz to stop miedzi z 

a)  niklem. 
b) cyną. 
c)  cynkiem. 
d) aluminium. 
 

8.  Zdolność drewna do wchłaniania pary wodnej z powietrza to 

a)  porowatość. 
b) wilgotność. 
c)  higroskopijność. 
d) przesiąkliwość. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

9.  Do drewna twardego należy: 

a)  sosna. 
b)  dąb. 
c)  olcha. 
d)  lipa. 

 

10.  Główną wadą tworzyw sztucznych jest 

a)  długi czas rozkładu. 
b)  mała przewodność cieplna. 
c)  dobra plastyczność. 
d)  właściwości mechaniczne. 
 

11.  Głównym celem stosowania obróbki plastycznej jest zmiana 

a)  struktury. 
b)  kształtu. 
c)  składu. 
d)  właściwości. 
 

12.  Stosunek wytrzymałości drewna na rozciąganie do wytrzymałości na ściskanie to 

a)  twardość. 
b)  kruchość. 
c)  ciągliwość. 
d)  ścieralność. 
 

13.  Ołówek miękki posiada symbol 

a)  B. 
b)  H. 
c)  HB. 
d)  4H. 
 

14.  Pismo techniczne służy do 

a)  opisywania rysunków technicznych. 
b)  wykonywania rysunków. 
c)  pisania. 
d)  kreślenia. 
 

15.  Na rysunku w skali 1:1000 odcinek o długości 50m będzie miał wymiar 

a)  50 cm. 
b)  20 cm. 
c)  10 cm. 
d)  5 cm. 
 

16.  Na  rysunku  w  skali  1:2000  odległość  między  punktem  A  i  B  wynosi 1cm. Rzeczywista 

odległość wyniesie 
a)  2000 m. 
b)  200 m. 
c)  20 m. 
d)  2 m. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

17.  Cienką linię punktową rysuje się 

a)  linie osiowe. 
b)  pręty i kable sprężające. 
c)  kontury niewidocznych przedmiotów. 
d)  krawędzie i zarysy przedmiotów. 
 

18.  Najbliżej rysowanego elementu należy umieścić wymiary 

a)  modularne. 
b)  szczegółowe. 
c)  rozstawienia osi. 
d)  całego obiektu. 
 

19.  Element o długości 5m ma na rysunku długość 10cm, został narysowany w podziałce 

a)  1:10. 
b)  1:20. 
c)  1:50. 
d)  1:100. 

 
20.  Poziomy i pionowy rzut tego samego punktu leżą na jednej prostej zwanej 

a)  głębokością. 
b)  odnosząca. 
c)  wysokością. 
d)  odległością. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko.......................................................................................... 
 

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

7.  LITERATURA 

 
1.  Buliński J., Miszczak M.: Podstawy mechanizacji rolnictwa. WSiP, Warszawa 1996 
2.  Dąbrowski A.: Podstawy techniki w przemyśle spożywczym. WSiP, Warszawa 1999 
3.  Dobrzański T. Rysunek techniczny maszynowy. WSiP Warszawa 1996 
4.  Kozłowska D. Podstawy mechanizacji. WSiP Warszawa 1998 
5.  Kozłowska D. Mechanizacja rolnictwa cz.1, cz.2. WSiP Warszawa 1997 
6.  Majewski Z., Kuczewski J.: Podstawy eksploatacji maszyn rolniczych. WSiP, Warszawa 

1995 

7.  Skrobacki A.: Pojazdy rolnicze. WSiP Warszawa 1996 
8.  Waszkiewicz  Cz.,  Kuczewski  J.:  Maszyny  rolnicze.  Cz.  1.  Maszyny  i urządzenia  do 

produkcji roślinnej. WSiP, Warszawa 1998 

9.  Waszkiewicz E., Waszkiewicz St.: Rysunek zawodowy. WSiP, Warszawa 1999 
10.  Waszkiewicz Cz.: Maszyny i urządzenia rolnicze. WSiP, Warszawa 1998 
 
Czasopisma: 

  Technika Rolnicza, Ogrodnicza, Leśna 

  Inżynieria Rolnicza 

  Problemy Inżynierii Rolniczej 

  Problemy Ekologii 

  Pszczelarstwo, 

  Pszczelarz Polski, 

  Pasieka.