48
www.elektro.info.pl
4/2003
projekt
instalacji alarmowej w domu je-
dnorodzinnym
dzi dobór i rozmieszczenie czujni-
ków alarmowych, dobór centrali
wraz z urz¹dzeniami niezbêdny-
mi do prawid³owego funkcjono-
wania systemu, opracowanie wy-
tycznych dotycz¹cych oprogramo-
wania centrali. Nie wchodzi w za-
kres tego projektu dobór i rozmie-
P
rojekt instalacji alarmowej
w domu jednorodzinnym
zosta³ wykonany na pod-
stawie wizji lokalnej, uzgodnieñ
z w³aœcicielem budynku i zale-
ceñ producentów urz¹dzeñ,
w oparciu o które powsta³.
W zakres tego opracowania wcho-
szczenie urz¹dzeñ do zdalnego
monitoringu obiektu. Kwestiê tê
nale¿y uzgodniæ z firm¹ œwiad-
cz¹c¹ tego typu us³ugi.
Opis techniczny
Ochrona przeciww³amaniowa
domu jednorodzinnego, bêd¹cego
przedmiotem niniejszego projektu,
zrealizowana zosta³a w oparciu
o przestrzenne czujniki podczer-
wieni pasywnej oraz czujniki kon-
taktronowe. Urz¹dzenia te wspó³-
pracuj¹ z mikroprocesorow¹ cen-
tral¹ alarmow¹, która dla wygody
u¿ytkowników zosta³a wyposa¿o-
na w dwie klawiatury LCD. Syg-
nalizacjê w³amania realizuj¹ dwa
sygnalizatory zewnêtrzne, jeden
wewnêtrzny oraz syntezer mowy
s³u¿¹cy do telefonicznego powia-
damiania wybranych osób o alar-
mie.
Dobór czujników
Ze wzglêdu na charakter i roz-
miar chronionych pomieszczeñ,
warunki pracy oraz walory estety-
czne we wszystkich pomieszcze-
niach z wyj¹tkiem gara¿y, nale¿y
zastosowaæ czujniki ENCORE
303D ze standardow¹ soczewk¹
w pomieszczeniach, w polu wi-
dzenia 15,2 x 18,3 m. W pomie-
szczeniach gara¿owych — z uwa-
Mariusz Zwoliñski
Rys. 1 Rozmieszczenie urz¹dzeñ w budynku
49
4/2003
www.elektro.info.pl
Rys. 2 Sposób pod³¹czenia czujników do centrali alarmowej
gi na trudne warunki pracy — na-
le¿y zastosowaæ czujniki DS.
303E, wyposa¿one w lustrzany
uk³ad optyczny. Jako czujniki kon-
taktronowe nale¿y zastosowaæ
urz¹dzenia typu TAPV 10. Dopu-
szcza siê stosowanie kontaktro-
nów innego typu, je¿eli konstruk-
cja drzwi uniemo¿liwia monta¿ w.
w.
Dobór centrali
Ze wzglêdu na liczbê i rodzaj
obs³ugiwanych urz¹dzeñ, tzn. 14
czujników, 3 sygnalizatory, synte-
zer mowy, radioliniê napadow¹,
dwie klawiatury, nale¿y zastoso-
waæ centralê CA 10 plus. W tros-
ce o wygodê u¿ytkownika i ³ a t-
woœæ obs³ugi, system alarmowy
nale¿y wyposa¿yæ w dwie kla-
wiatury z wyœwietlaczem LCD.
Dobór dodatkowych
urz¹dzeñ
W celu umo¿liwienia g³oso-
wego powiadamiania o alarmie
drog¹ telefoniczn¹ nale¿y zastoso-
waæ syntezer mowy typu SM-2.
Aby w pe³ni wykorzystaæ mo¿li-
woœci centrali (16 linii), nale¿y
zastosowaæ expander wejœæ CA
10E. Sygnalizacjê alarmu maj¹ za
zadanie zapewniæ dwa sygnaliza-
tory zewnêtrzne: optyczno-
akustyczne ODYSSEY 2E i we-
wnêtrzny sygnalizator akustyczny
typu SAP 5N. Jako awaryjne Ÿród-
³o zasilania centrali nale¿y zasto-
sowaæ akumulator 12 V/17 Ah.
Obliczenia
Pobór pr¹du przez system
w stanie normalnej pracy:
n
p³yta centrali- 70 mA,
n
klawiatura LCD- 170 mA
max.,
n
czujnik ruchu – 20 mA,
n
syntezer mo/wy – 20 mA,
n
expander wejϾ Р20 mA,
n
³adowanie akumulatora –
700 mA max.,
n
radiolinia napadowa – 100
mA.
J = (0,07+2x0,17+12x0,02+0
,02+0,02+0,7+0,1) A = 1,49
A<2,2 A
C a ³ kowity pr¹d pobierany
przez system jest mniejszy od wy-
dajnoœci zasilacza centrali (tzn.
2,2 A), dlatego nie ma potrzeby
stosowania dodatkowych Ÿróde³
zasilania. W przypadku alarmu,
gdy sumaryczna wartoœæ pr¹du
pobieranego przez system wzroœ-
nie o sumê pr¹dów sygnalizato-
rów (k. 1 A), bêdzie on pobierany
z akumulatora.
Monta¿ i rozmieszcze-
nie urz¹dzeñ
Rozmieszczenie czujników
alarmowych, sygnalizatorów i kla-
wiatur przedstawia plan instalacji
alarmowej. Pole widzenia czujni-
ków ruchu nale¿y tak wyregulo-
waæ, aby maksymalnie pokrywa³o
ono powierzchniê chronionego po-
mieszczenia. Je¿eli na rysunku nie
zaznaczono inaczej, czujniki te na-
le¿y zamontowaæ na wysokoœci
Rys. 3
2,3 m. Czujniki kontaktronowe na-
le¿y tak zamontowaæ w otworach
drzwiowych, aby przy zamkniê-
tych drzwiach szczelina miêdzy
ich p³aszczyznami roboczymi by-
³a jak najmniejsza, co pozwoli
zminimalizowaæ ryzyko powstania
fa³szywych alarmów.
Wysokoœæ monta¿u sygnaliza-
torów zewnêtrznych nale¿y do-
braæ tak, aby zapewniæ ich mak-
symaln¹ widocznoœæ. Ze wzglêdu
na wysokoœæ budynku, a wiêc
i monta¿u sygnalizatorów, nale¿y
szczególn¹ uwagê zwróciæ na
ochronê antysabota¿ow¹.
Centralê alarmow¹ wraz
z akumulatorem, syntezerem
mowy, expanderem wejϾ i ra-
diolini¹ napadow¹, nale¿y za-
montowaæ w pomieszczeniu go-
spodarczym (zgodnie z rys. 1).
Przy monta¿u w. w. urz¹dzeñ
nale¿y œciœle przestrzegaæ zale-
ceñ producenta.
W przypadku braku ustaleñ
odnoœnie monta¿u nadajnika
z firm¹ prowadz¹c¹ monitoring,
nale¿y przewidzieæ na niego miej-
sce w najwy¿szym swobodnie do-
stêpnym miejscu budynku. Kate-
gorycznie odradza siê umieszcza-
nia nadajnika obok centrali alar-
mowej.
Okablowanie budynku
Okablowanie miêdzy czujnika-
mi ruchu, klawiaturami i sygnali-
zatorami a central¹ alarmow¹,
nale¿y wykonaæ przewodem YTDY
8 x 0,5. W celu uproszczenia
okablowania nale¿y poprowadziæ
jeden przewód z centrali do
dwóch lub trzech (w zale¿noœci
od mo¿liwoœci) czujników. Do ra-
diowego nadajnika monitoringu,
je¿eli firma monitoruj¹ca nie za-
¿yczy sobie inaczej, nale¿y popro-
wadziæ przewód YTDY 14 x 0,5.
Do centrali nale¿y doprowadziæ
przewód telefoniczny trzyparowy
z miejsca, gdzie rozpoczyna siê
instalacja telefoniczna. Zasilanie
do centrali alarmowej i nadajnika
poprowadziæ przewodem YDY¿o
3 x 1,5. Przewody te nale¿y u³o-
¿yæ w tynku, zwracaj¹c uwagê
na delikatn¹ izolacjê przewodów
typu YTDY.
Sposób zasilania centrali
alarmowej i urz¹dzeñ
do monitoringu
Wszystkie urz¹dzenia wcho-
dz¹ce w sk³ad systemu alarmo-
wego wymagaj¹ce zasilania sie-
ciowego nale¿y zasiliæ z wydzielo-
nego obwodu przeznaczonego tyl-
ko i wy³¹cznie do tego celu. Za-
leca siê zastosowanie oddzielnego
wy³¹cznika ró¿nicowopr¹dowego
tylko dla tego obwodu.
Wytyczne odnoœnie bu-
dowy struktury systemu
i jego oprogramowania
Zaleca siê pod³¹czenie czujni-
ków ruchu i radiolinii napadowej
w konfiguracji dwuparametrycz-
nej (2EOL) zgodnie z rys. 2, co
pozwoli na dobr¹ ochronê antysa-
bota¿ow¹ systemu oraz ³atw¹
diagnostykê ewentualnych niepra-
wid³owoœci w jego dzia³aniu.
Czujniki kontaktronowe, obwód
sabota¿u sygnalizatorów i centra-
li, nale¿y pod³¹czyæ w konfigura-
cji z pojedynczym rezystorem pa-
rametrycznym (EOL). Ze wzglêdu
na ma³e odleg³oœci, nie ma po-
trzeby stosowania zwiêkszonych
przekrojów ¿y³ zasilaj¹cych czuj-
niki i klawiatury. Korzystne jest
natomiast zwiêkszenie przekrojów
¿y³ zasilaj¹cych sygnalizatory.
Czujniki nale¿y pod³¹czyæ do
centrali z zachowaniem kolejno-
œci linii podanej na rys. 1. Sabo-
ta¿ centrali i sygnalizatorów nale-
¿y pod³¹czyæ do 15. linii, a ra-
dioliniê napadow¹ do 16. linii
centrali. Bardzo istotny jest sposób
pod³¹czenia linii telefonicznej do
centrali. Musi ona byæ doprowa-
dzona bezpoœrednio do centrali
(zaciski TIP, RING) natomiast
wszystkie pozosta³e urz¹dzenia
telefoniczne pod³¹czone zostaj¹
za central¹ (aciski T1, R1). Po-
zwala to na od³¹czenie przez cen-
tralê wszystkich urz¹dzeñ na czas
wysy³ania komunikatu, co elimi-
nuje mo¿liwoœæ zablokowania li-
nii przez inne urz¹dzenie.
Zestawienie najwa¿niej-
szych parametrów, któ-
rych zaprogramowanie
jest niezbêdne do popra-
wnej pracy systemu
n
Typy czujników – linie 2-9, 11-
14 i 16 typ 04 – 2EOL/NC; li-
nie 1, 10,15 typ 03 – EOL.
n
Typy reakcji wejϾ Рlinie
1,2,3,12 – typ 00 – linia we-
jœciowa; linie 4-11, 13,14 typ
03- linia natychmiastowa
zwyk³a; linie 15, 16- typ 08 –
linia 24H g³oœna.
n
Wszystkie linie nale¿y przypo-
rz¹dkowaæ do strefy 1. Linie
3,5,7,8,11 nale¿y zdefiniowaæ
jako pomijane przy za³¹czeniu
czêœciowym.
n
Typy wyjœæ: OUT 1, OUT 2 –
wyjœcia zasilaj¹ce czujniki;
OUT 3, OUT 4 – sygnalizacja
alarmu w³amaniowego.
n
Indywidualne czasy na wejœcie:
linie 1,2,3 – 15s; linia 12 – 60
s.
n
Globalny czas na wyjœcie – 60
s.
n
Globalny czas alarmu – 5 min.
Podsumowanie
Zastosowanie nowoczesnej,
mikroprocesorowej centrali alar-
mowej pozwoli³o stworzyæ system
funkcjonalny i wygodny w obs³u-
dze. Pe³na elastycznoœæ przy de-
finiowaniu typów wejœæ i wyjœæ
centrali, jak równie¿ powi¹zanych
z nimi parametrów, pozwala na
dowolne kszta³towanie struktury
systemu. Warte podkreœlenia s¹
takie mo¿liwoœci sytemu jak np.
mo¿liwoœæ za³¹czenia czêœci sy-
stemu na noc, gdy w œrodku s¹
domownicy, przy normalnym ko-
rzystaniu z sypialni, ³azienki
i kuchni. Mo¿liwoœæ indywidual-
nego definiowania parametrów
wejœæ pozwala np. zró¿nicowaæ
czasy na wejœcie, w celu umo¿li-
wienia swobodnego zaparkowania
samochodu w gara¿u. Mo¿li-
woϾ telefonicznego powiadamia-
nia o alarmie dodatkowo podnosi
bezpieczeñstwo chronionego obie-
ktu.
Zestawienie
materia³ów
n
p³yta centrali CA 10 plus –
1szt.
n
manipulatory LCD – 2 szt.
n
expander wejœæ – CA 10E –
1 szt.
n
syntezer mowy – SM – 2 –
1 szt.
n
obudowa centrali CA 10 –
1 szt.
n
akumulator 12 V/17 Ah –
1 szt.
n
czujniki ruchu ENCORE 301D
– 10 szt.
n
czujniki ruchu DS 303E –
2 szt.
n
kontaktrony TAPV 10 – 2 szt.
n
sygnalizatory zewn. – ODYS-
SEY 2E- 2 szt.
n
sygnalizator wewn. – SAP 5N –
1 szt.
n
radiolinia napadowa – ANT K0
1/1 – 1 szt.
n
dodatkowe piloty wg potrzeb
(jeden dla domownika)
n
kabel YTDY 8 x 0.5 – 200 mb.
n
kabel YTDY 14 x 0.5 – 30 mb.
n
drobne materia³y instalacyjne
– wg. potrzeb.
q
50
www.elektro.info.pl
4/2003