Drogi nerwów czaszkowych

III – nervus oculomotorius –

a)

jądra: leżą w przedniej części istoty szarej śródmózgowia na wysokości wzgórków górnych;

•

jądro główne nerwu okoruchowego (wielkokomórkowe)

•

jądro środkowe nerwu okoruchowego – leży między jądrami głównymi

•

jądro ogonowe środkowe nerwu okoruchowego – leży poniżej jądra środkowego,

między dolnymi odcinkami jądra głównego

•

jądro dodatkowe (autonomiczne) nerwu okoruchowego 0 jest widoczne w

przekroju poprzecznym po stronie grzbietowej jądra środkowego oraz po stronie

przyśrodkowej lub grzbietowej jądra głównego

b)

wyjście z mózgowia: na powierzchni podstawnej mózgowia, w dole międzykonarowym

powyżej górnego brzegu mostu

c)

wyjście z czaszki: szczelina oczodołowa górna

d)

obszar unerwienia: m. dźwigacz powieki górnej, m. skośny dolny, m. prosty górny,

przyśrodkowy, dolny; przywspółczulnie: m. zwieracz źrenicy, m. rzęskowy

IV – nervus trochlearis -

a)

jądra: leży na tylnej powierzchni pęczka podłużnego przyśrodkowego, na pograniczu z istotą

szarą środkową, na wysokości wzgórków dolnych

b)

wyjście z mózgowia: ku dołowi od wzgórków dolnych blaszki pokrywy i bocznie od

wędzidełka zasłony rdzeniowej górnej

c)

wyjście z czaszki: szczelina oczodołowa górna

d)

obszar unerwienia: m. skośny górny

VI – nervus abducens -

a)

jądra: we wzgórku twarzowym w istocie szarej środkowej dna komory czwartej; z przodu i z

boku przylega do tworu siatkowatego, a od strony przyśrodkowej owijają się dookoła niego

włókna korzeniowe nerwu twarzowego

b)

wyjście z mózgowia: na dolnym brzegu mostu, między nim a piramidą rdzenia przedłużonego

c)

wyjście z czaszki: szczelina oczodołowa górna

d)

obszar unerwienia: m. prosty boczny

V – nervus trigeminus –

a)

jądra:

•

jądro czuciowe główne nerwu trójdzielnego – leży w środkowym odcinku mostu, w

bocznej części tworu siatkowatego; po jego stronie przyśrodkowej leży jądro

ruchowe nerwu trójdzielnego, oddzielone włóknami korzeniowymi; z boku

znajduje się w dolnej jego części pasmo rdzeniowe nerwu trójdzielnego, a wyżej –

konar środkowy móżdżku

•

jądro pasma rdzeniowego – ciągnie się przez całą długość rdzenia przedłużonego,

swym dolnym końcem wchodząc do szyjnych segmentów rdzenia kręgowego, a

górnym do dolnego odcinka mostu

•

jądro pasma śródmózgowiowego – jest jądrem końcowym włókien pasma

śródmózgowiowego, które oddziela się od pozostałych włókien nerwu w

środkowym odcinku mostu i biegnie do śródmózgowia po przyśrodkowej stronie

konaru górnego móżdżku

•

jądro ruchowe nerwu trójdzielnego – leży w środkowym odcinku mostu, w bocznej

części tworu siatkowatego, przyśrodkowo do jądra czuciowego głównego nerwu

trójdzielnego

•

jądro przywspółczulne nerwu trójdzielnego – leży w obrębie miejsca sinawego dołu

równoległobocznego

b)

wyjście z mózgowia: dwoma korzeniami na przednio – bocznej powierzchni mostu, w

miejscu odejścia konaru środkowego móżdżku

c)

wyjście z czaszki:

•

n. oczny – szczelina oczodołowa górna

•

n. szczękowy – otwór okrągły

•

n. żuchwowy – otwór owalny

d)

obszar unerwienia: mm. żwacze, mm. dna jamy ustnej, m. napinacz błony bębenkowej, m.

napinacz podniebienia miękkiego; skóra i błony śluzowe twarzy, opony mózgowia

VII – nervus facialis -

a)

jądra: czuciowe komórki korzeniowe leżą w zwoju kolanka;

•

jądro początkowe nerwu twarzowego – zaczyna się u dołu na pograniczu mostu i

rdzenia przedłużonego, leży ono w grzbietowej części mostu za jądrami ciała

czworobocznego, granicząc od tyłu z jądrem pasma rdzeniowego nerwu

trójdzielnego

•

jądro ślinowe górne – leży w dolnym odcinku mostu

b)

wyjście z mózgowia: z kąta móżdżkowo – mostowego między konarem środkowym móżdżku

a oliwka rdzenia przedłużonego

c)

wyjście z czaszki: otwór rylcowo - sutkowy

d)

obszar unerwienia:

IX – nervus glossopharyngeus –

a)

jądra: czuciowe komórki korzeniowe leżą w zwoju górnym i częściowo dolnym

•

ruchowe komórki korzeniowe leżą w górnej części jądra dwuznacznego

•

jądro ślinowe dolne – powyżej jądra grzbietowego nerwu błędnego, w jego

przedłużeniu

b)

wyjście z mózgowia: wychodzi z rdzenia przedłużonego w bruździe boczno – tylnej ku tyłowi

od oliwki, poniżej nerwu przedsionkowo - ślimakowego

c)

wyjście z czaszki: przyśrodkowa część otworu szyjnego

d)

obszar unerwienia:

X – nervus vagus –

a)

jądra: czuciowe komórki korzeniowe leżą w zwoju górnym i częściowo dolnym

•

ruchowe komórki korzeniowe wytwarzają główną część jądra dwuznacznego – leży w

tworze siatkowatym rdzenia przedłużonego, kończy się na granicy rdzenia

przedłużonego i mostu

•

jądro grzbietowe nerwu błędnego - leży w istocie szarej środkowej rdzenia

przedłużonego między jądrem pasma samotnego a jądrem nerwu podjęzykowego

b)

wyjście z mózgowia: z rdzenia przedłużonego w bruździe boczno – tylnej za oliwką, tuz

poniżej nerwu językowo - gardłowego

c)

wyjście z czaszki: część boczna otworu szyjnego

d)

obszar unerwienia:

XI – nervus accessorius –

a)

jądra: ruchowe komórki korzeniowe leżą w dalszej części jądra dwuznacznego

b)

wyjście z mózgowia:

•

korzenie czaszkowe – z rdzenia przedłużonego, za nerwem błędnym między oliwką a

konarem dolnym móżdżku

•

korzenie rdzeniowe – z rdzenia między przednimi i tylnymi korzeniami nerwów

czaszkowych

c)

wyjście z czaszki: cześć boczna otworu szyjnego

d)

obszar unerwienia: m. mostkowo – obojczykowo – sutkowy, m. czworoboczny

XII – nervus hypoglossus –

a)

jądra: jądro początkowe nerwu podjęzykowego – leży w rdzeniu przedłużonym, dolny

odcinek za się powyżej skrzyżowania piramid, górny – zajmuje w dnie komory czwartej

znaczną część trójkąta nerwu podjęzykowego, kończąc się w pobliżu mostu

b)

wyjście z mózgowia: z rdzenia przedłużonego w bruździe przednio – bocznej między

piramidą i oliwką

c)

wyjście z czaszki: kanał nerwu podjęzykowego

d)

obszar unerwienia: mięsnie wewn. i zewn. języka