jacekptak nazwa pl styl zakopianski html

Pasja i zauroczenie. Oficjalna strona Jacka Ptaka.

Tatry na starej fotografii.

LICZNIK ODWIEDZIN

strona główna

kontakt

Podróż w Tatry w XIX wieku

W epoce odkrywania Tatr.
Turysta w Tatrach w XIX
wieku

Dawno temu w Zakopanem

Krupówek dawnych czar

Spacer po starych
Kuźnicach

"Szkoła Życia" w Kuźnicach.
Szkoła Domowej Pracy
Kobiet

"Szkoła Snycerska" - Szkoła
Przemysłu Drzewnego

W Tatrach lat minionych

Z historii ratownictwa w
Tatrach

Zakopane w okresie II wojny
światowej 1939 - 1945

Z kart historii kolejki linowej
na Kasprowy Wierch

Kasprowy i jego ludzie

Józef Stolarczyk. Pierwszy
zakopiański proboszcz i
pionier taternictwa

Władysław hrabia Zamoyski i
jego zasługi dla Zakopanego

Tytus Chałubiński - "Król
Tatr".

Walery Eljasz - Radzikowski
w epoce odkrywania Tatr

Pierwsze przewodniki
Walerego Eljasza

Oni kochali góry

Ludzie, kultura, zwyczaje

Wierzenia i obrzędy. Magia
świętojańskiej nocy

Wierzenia i obrzędy. Noc
czarownic

Wierzenia i obrzędy. Magia
ludzkiego domostwa

Wspomnienie o Bartku

Pasterstwo w Tatrach

Oscypek - Król serów

Życie codzienne na hali

Na czym pasterze grywali

Z historii łowiectwa w

Dawne Tatry w kolorze

Zakopiański styl

Adam Asnyk i jego

Kazimierz Przerwa-

Mieczysław Karłowicz.

Stefana Żeromskiego

Schroniska Tatr Polskich

strona główna

Rzecz o stylu zakopiańskim.

Stanisław Witkiewicz

twórca stylu zakopiańskiego, otrzymywał bardzo dużo propozycji o projekty willi,

domów, kaplic, kapliczek. Wprawdzie nie wszystkie pomysły udało mu się zrealizować to jednak na Podhalu
i w samym Zakopanem powstało najwięcej stylowych realizacji jego wizji. Na przełomie XIX i XX wieku sztuka

odgrywała bardzo istotną rolę w kształtowaniu tożsamości narodowej. Każdy naród
bowiem posiada swoją odrębność historyczną, która wpływa na jego duchowy
rozwój, a pewne znaki i symbole rozumiane są tylko przez naród, którego dotyczą.
Chociaż Witkiewicz nie był wykształconym architektem to jego szkice i projekty
budowlane cieszyły się dużym powodzeniem. Przyświecała mu pewna idea: chciał
dać polskiemu społeczeństwu podzielonemu trzema zaborami poczucie jednej,
wspólnej przynależności narodowej. Elementem łączącym wszystkich Polaków miał

być polski styl narodowy – styl zakopiański. Mimo powszechnej aprobaty tej idei nie udało się rozpowszechnić
stylu zakopiańskiego na ziemiach polskich. Sztandarowym dziełem Witkiewicza jest kaplica w Jaszczurówce. Jej
powstanie wiąże się z testamentem Adama Uznańskiego, dziedzica posiadłości Poronina i
Szaflar, którego wolą było wybudowanie na terenie dóbr szaflarskich rodzinnej kaplicy do
publicznego użytku. Syn zmarłego dziedzica zlecił Witkiewiczowi w 1904 roku wykonanie
projektu, który był gotowy już po dwóch miesiącach. Poświęcenie ołtarza oraz pierwsza
uroczystość w kaplicy – chrzest Marii Uznańskiej odbyła się w 1907 r. Na samym początku
kaplica nie miała opiekuna ze strony administracji kościelnej. Na początku należała do
parafii Poronin, ale w praktyce opiekowali się nią księża przebywający w Zakopanem na

wypoczynku. Później opiekę przejęli księża marianie i salezjanie,
a do 1983 r. do chwili obecnej opiekę nad kaplicą sprawują
księża marianie z parafii na Cyrhli. Kaplica jest pod wezwaniem
Najświętszego Serca Pana Jezusa, usytuowana na lesistym stoku, nad dawnymi
źródłami cieplicowymi w Jaszczurówce. W jej architekturze wykorzystano szereg
elementów typowych dla podhalańskich chałup, a nie występujących w obiektach
sakralnych. Obiekt usadowiony jest na wysokiej granitowej podmurówce, co daje
wrażenie mocnej podstawy. Górną część podmurówki osłania przed deszczem

gontowy

„fartuszek”

obiegający kaplicę dookoła. Ściany zbudowane są z szerokich płazów połączonych na

węgłach

„zamkiem podhalańskim”

, od wewnątrz wykończone na gładko bez umszonych szpar. Łuki ozdobione

są bogatym drewnianym „

kołkowaniem”

. Okap dachu podniesiono i oparto go na

przedłużonych słupach, co podkreśla lekkość ażurowej konstrukcji. Główne wejście
do kaplicy nakryte jest dwuspadowym daszkiem, nad wejściem umieszczono rzeźbę
Chrystusa Frasobliwego. Kaplica przykryta jest stromym półszczytowym dachem
gontowym z wysunięty okapem, który wsparty jest na bogato zdobionych

„rysiach”

Dach zwieńczony jest strzelistą wieżyczką, szczyty
ozdobiono motywem

„wschodzącego słoneczka”

oraz

„pazdurami”

z blachy. W oknach prezbiterium widnieją

witraże projektu Witkiewicza z Matką Boską Częstochowską i herbem Polski i Matką
Boską Ostrobramską z herbem Litwy. Sam artysta pochodził właśnie z Litwy, a jego
rodzina wraz z nim brała czynny udział w powstaniu styczniowym, za co zostali
wszyscy zesłani na Syberię.

Jacek Ptak

Źródła:

Ks. Zbigniew Pytel, Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jaszczurówce, [w:] W górach, nr 3/2007.

Wojciech Wilczek, Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jaszczurówce, Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego, Wyd. II,
Zakopane 2006.

Page 1 of 3

Tatry na starej fotografii. Oficjalna strona Jacka Ptaka. Zakopiański styl Witkiewicza.

2016-11-17

http://jacekptak.nazwa.pl/styl%20zakopianski.html

Obrochcie

Prawda o Janosiku

Imię:

Adres e-mail:

Wiadomość:

Wyślij

Reset

Napisz do autora strony

Page 2 of 3

Tatry na starej fotografii. Oficjalna strona Jacka Ptaka. Zakopiański styl Witkiewicza.

2016-11-17

http://jacekptak.nazwa.pl/styl%20zakopianski.html

Page 3 of 3

Tatry na starej fotografii. Oficjalna strona Jacka Ptaka. Zakopiański styl Witkiewicza.

2016-11-17

http://jacekptak.nazwa.pl/styl%20zakopianski.html