4

/ 2 0 1 3

67

C A D / C A M

Wykonywanie podbudów
metodą CAD/CAM

nej strony z samego procesu frezo-
wania (czas i zużycie narzędzi oraz
urządzenia), a z drugiej ze znacznej
utraty materiału, ponieważ znoszo-
ny materiał jest wyrzucany i zasad-
niczo nie można użyć go ponownie.
Należy zatem znaleźć pewien kom-
promis między niezbędną precyzją
a kosztami.

SLM

Ekonomiczną możliwością wykony-
wania podbudów pod korony i mo-
sty, które można licować tradycyj-
nymi ceramikami, jest addycyjna
metoda SLM (Selective Laser Mel-
ting), czyli selektywne topienie lase-
rowe. Polega ona na warstwowym
nakładaniu proszku metalowego,
a następnie jego zestalaniu przy po-
mocy wiązki laserowej. Przy pomo-
cy skanera przekształca się sytuację
wewnątrzustną do postaci zapisu
cyfrowego. Następnie technik den-
tystyczny modeluje uzupełnienie.
W kolejnym etapie powstały obraz
trójwymiarowy zostaje podzielony
na jak gdyby dwuwymiarowe war-
stwy, które nakładane są na siebie
warstwowo w specjalnym urządze-
niu SLM (ryc. 2).

Technologia ta została zaprezento-

wana po raz pierwszy w branży sto-
matologicznej w Niemczech przez
firmę Bego w 2001 roku i od tego
czasu jest coraz częściej stosowa-
na w technice dentystycznej. Dzię-
ki procesowi metalurgii proszków,
wykorzystywanej do opracowania

Metoda CAD/CAM nie jest nowa (1),
jednak w technice dentystycznej
zaczęto ją wykorzystywać dopiero
w ostatnich 10 latach. Istnieje wiele
różnych metod wykonywania pod-
budów metalowych. Rozróżniamy
metody polegające na odejmowaniu
(metody subtrakcyjne) lub dodawa-
niu materiału (metody addycyjne)(2).
Niezależnie od techniki produkcji
konieczne jest przeniesienie sytuacji
z jamy ustnej do świata wirtualnego.
W tym celu należy ją zeskanować
wewnątrzustnie lub zewnątrzustnie
(z wykorzystaniem modelu). Uzy-
skane dane transportowane są na-
stępnie do programu CAD (CAD =
Computer Aided Design), przy po-
mocy którego technik dentystyczny
modeluje wirtualnie uzupełnienie.
Następnie ta wirtualna modelacja
zostaje przesłana do urządzenia pro-
dukującego (3).

F

REZOWANIE

Do metod polegających na odejmo-
waniu materiału zalicza się np. fre-
zowanie, czyli wycinanie uzupełnie-
nia z bloku materiału przy pomocy
narzędzi obrotowych. Pozwala ono
na uzyskanie bardzo dużej precy-
zji, niezbędnej na przykład w im-
plantoprotetyce (4, 5), dlatego też
mosty na implantach wykonuje się
najczęściej właśnie metodą frezo-
wania (ryc. 1). Metoda ta umożliwia
także wykonanie bardzo dokład-
nych belek. Jednak frezowanie jest
stosunkowo drogie. Wynika to z jed-

TITLE



Making base by using

CAD/CAM

SŁOWA KLUCZOWE



podbudowy,

CAD/CAM

STRESZCZENIE



Artykuł prezentuje

metodę SLM, która pozwala
na ekonomiczne wykonanie bardzo
wytrzymałych podbudów pod korony
i mosty.

KEY WORDS



base, CAD/CAM

SUMMARY



This article presents

a SLM method, which allows to make
bases for crowns and bridges.

dr Roland Strietzel, tłum. mgr tech. dent. Marta Szumińska-Mrówka

D

zisiejsza technika
dentystyczna stoi

przed sporym wyzwaniem,
jakim jest wykonywanie
tanich, a jednocześnie

wysokojakościowych uzu-

pełnień protetycznych.

Takie możliwości daje

technologia CAD/CAM.

N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

68

C A D / C A M

czas (dni)

Dzienna emisja jonó

w [μg/cm

2

]

SLM, nieopracowane
SLM, oszlifowane
SLM, 10 min/900°C

Zgodnie z normą ISO 22674 poziom
emisji jonów powinien wynosić poniżej
200μg/cm

2

w ciągu 7 dni

0

1,2

1,1

1,0

0,9

0,8

0,7

0,6

0,5

0,4

0,3

0,2

0,1

0

5

10

15

20

25

30

1

Most wyfrezowany ze stopu Wirobond

®

MI+ ze zintegrowanymi

łącznikami. Miejsca połączenia z implantami wymagają bardzo dużej
precyzji

2

Proces produkcyjny z wykorzystaniem metody SLM (Selective

Laser Melting)

3

Drobna i bardzo jednolita struktura prac wykonywanych

metodą SLM zapewnia wysoką wytrzymałość mechaniczną, niski odsetek
korozji oraz wysoką biokompatybilność. Potwierdzają to dane przedsta-
wione w postaci trzech krzywych. Na rycinie przedstawiono poziom emisji
jonów dla stopu Wirobond C+ (stopu kobaltowo-chromowego poddanego
obróbce metodą SLM), którego powierzchnię po procesie SLM opracowa-
no w różny sposób

Skanowanie
– zewnątrzustne
– wewnątrzustne

Konstrukcje
– podbudowy
– licowane
– nielicowane

Proces SLM
– podział danych

3D na warstwy

– warstwowe

spiekanie za-
projektowanego
elementu

materiału wyjściowego (np. Wirobond C+, stopu ko-
baltowo-chromowego przeznaczonego do napalania
ceramiki) oraz ochronie surowca (proces przebiega
w atmosferze gazu ochronnego) uzyskuje się bardzo
jednolitą strukturę (ryc. 3), która zapewnia bardzo dużą
wytrzymałość mechaniczną i wysoką odporność na ko-
rozję.

Poziom emisji jonów zmierzono, przeprowadzając

zmodyfikowany test immersyjny zgodnie z normą
ISO 10271 (6). Na ryc. 3 przedstawiono wyniki uzyska-
ne dla stopu kobaltowo-chromowego przeznaczonego

2

3

1

do napalania Wirobond C+, który poddano obróbce
w procesie SLM. Serie próbek (as machined) podda-
no testowi korozji bezpośrednio po procesie SLM,
co oznacza, że ich powierzchnia nie została w żaden
sposób opracowana. Z powierzchni próbek usunięto
sprężonym powietrzem tylko przyklejony proszek.
W przypadku kolejnej serii próbek (szlifowane) po-
wierzchnię opracowano papierem zawierającym węglik
krzemu (o ziarnistości 1200). Przy trzeciej serii próbek
(10 min/900°C) przeprowadzono przed oszlifowaniem
symulację procesu napalania ceramiki. Niezależnie
od rodzaju powierzchni uzyskano bardzo niski poziom
emisji jonów, który dodatkowo po kilku dniach spadł po-
niżej granic oznaczalności (ICP-OES). Niski poziom emi-
sji jonów zmniejsza ryzyko wystąpienia niepożądanych
reakcji biologicznych (np. alergii, reakcji toksycznych)
i zapewnia tym samym wysoką biokompatybilność. Nie-
zależnie od sposobu opracowania powierzchni poziom
emisji jonów znajduje się znacznie poniżej wartości
granicznej wynoszącej 200 μg/cm² w ciągu 7 dni, którą
podaje norma ISO 22674 (7).

Nieznaczna struktura na powierzchni uzupełnień wy-

konanych metodą SLM zapewnia optymalną retencję
dla ceramiki licującej. Dzięki niej również wewnętrzne
powierzchnie korony zapewniają odpowiednie połączenie
z cementem, co zwiększa bezpieczeństwo dla pacjenta.

Metoda SLM pozwala na ekonomiczne wykonanie

bardzo wytrzymałych podbudów pod korony i mosty. Ma-
teriał taki ma doskonałe cechy i gwarantuje pacjentowi
bezpieczeństwo i trwałość uzupełnienia.

‰

KONTAKT

BEGO Bremer Goldschlägerei GmbH & Co. KG

Wilhelm-Herbst-Str. 1

28353 Bremen

[e-mail]

www.bego.com

Piśmiennictwo
1. Duret F., Blouin J.L, Duret B.: CAD-CAM in Dentistry. „JADA”, 1988;

117: 715-720.

2. Kwiedor T., Strietzel R.: Was CAD/CAM heute kann. „DZW”, 2011; 22:

26-27.

3. Strietzel R., Lahl C.: CAD/CAM-Systeme in Labor und Praxis. Mün-

chen: Verlag Neuer Merkur; 2007.

4. Andersson M., Carlsson L., Persson M., Bergman B.: Accuracy of ma-

chine milling and spark erosion with a CAD/CAM system. „J Prosthet
Dent”, 1996; 76: 187-193.

5. Jemt T., Back T., Petersson A.: Precision of CNC-milled titanium frame-

works for implant treatment in the edentulous jaw. „Int J Prosthodont”,
1999; 12: 209-215.

6. DIN_EN_ISO_10271. Dentale metallische Werkstoffe Korrosion-

sprüfverfahren. Berlin: Beuth Verlag; 2001

7. DIN_EN_ISO_22674. Metallische Werkstoffe für festsitzende und he-

rausnehmbaren Zahnersatz und Vorrichtungen. Berlin: Beuth Verlag;
2007

fot. ar

chiwum autora