Agnieszka Rodowicz

7 stycznia 2014

Polski alkohol z jabøek

Cydr nad Wisø

Polska jest sadownicz pot g Europy. Naszymi jabøkami i sokiem jabøkowym podbijamy rynki eksportowe. Co jeszcze mo na z
jabøka wycisn

?

Cydr to alkohol z przefermentowanego m tnego soku jabøkowego (moszczu). Produkuje si go w Hiszpanii, Francji, Wielkiej Brytanii, Belgii. Swoje cydry
maj Skandynawowie, Niemcy, Austriacy. Produkowane s te w krajach nadbaøtyckich, we Wøoszech, USA, Kanadzie, Australii, Chile i Argentynie.
A w Polsce?

– Jabøecznik, jak nazywano søaby alkohol z jabøek, znany byø u nas ju w redniowieczu – mówi Andrzej Bohdanowicz, który obroniø prac magistersk na
temat historii cydru na Uniwersytecie im. Mikoøaja Kopernika w Toruniu.

Wielu osobom alkohol z jabøek kojarzy si z produkowanym w PRL winem owocowym, zwanym popularnie jabolem. To pokolenie jednak wymiera,
a møodzi do alkoholu z jabøek uprzedze nie maj . – Odk d jeste my w Unii, mnóstwo Polaków migrowaøo do krajów produkuj cych cydry. Tam je poznali
i docenili. Po powrocie zacz li si za nimi rozgl da – wyja nia Paweø Kosecki, dyrektor zarz dzaj cy firmy Kamron, importer i dystrybutor cydrów.

Wg danych Euromonitora w 2011 r. sprzedano w Polsce niewiele ponad 2 mln l cydru oraz perry (odpowiednik cydru produkowany z gruszek). Ta sama
firma badawcza przewidywaøa, e w 2013 r. sprzeda tych alkoholi si gnie ju prawie 6 mln l. Kosecki uwa a, e docelowo polski rynek jest w stanie
wchøon ok. 70 mln l cydru rocznie, odbieraj c ok. 2 proc. warto ci rynkowi piwa, z którym gøównie konkuruje. Kawaøek nas czonego cydrem tortu
chciaøyby wi c uci dla siebie i browary, i zakøady winiarskie. Mogliby te uszczkn co sadownicy, bo ustawa winiarska z 2011 r. zezwala ka demu, kto
ma sad jabøkowy o powierzchni co najmniej hektara, wyprodukowa , rozla i sprzeda do 10 tys. l cydru rocznie. Ale to nie takie proste.

Przed rokiem Zwi zek Sadowników RP i Polska Rada Winiarska zwoøali w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi konferencj prasow pt. „Czy jest szansa
na polski cydr?”. Dominowaø optymizm. Organizatorzy podkre lali, e dzi ki ustawie winiarskiej z 2011 r. alkohol z jabøek mog , na uproszczonych
zasadach, produkowa te sadownicy. Dobry nastrój zepsuø Tomasz Porowski, prawnik, który trzy lata temu postanowiø zaj si produkcj cydru. Zadaø
pytanie, czy kto na sali wie, ilu sadowników (z 50–60 tys., którzy s w kraju) w ci gu 1,5 roku od wej cia ustawy w ycie zacz øo robi alkohol z jabøek?
Odpowied brzmiaøa: dwóch. On i wspólnik.

Polska jest najwi kszym producentem jabøek w Europie (ok. 2,8 mln ton rocznie) i najwi kszym na wiecie ich eksporterem (w 2013 r. nawet przed
Chinami). Okolice Warki i Grójca s najwi kszym sadem Europy. Wøa nie pod Grójcem, w Ignacowie, Tomasz Porowski znalazø wspólnika – Marcina
Hermanowicza, którego rodzina od 180 lat zajmuje si upraw jabøek. Problem w tym, e w Polsce rosn dzi przede wszystkim odmiany deserowe. – Z
takich jabøek bardzo trudno zrobi dobry cydr – mówi Porowski.

– Mam dostawców takich odmian, jak boskop, Cesarz Wilhelm, szara reneta, landsberska – opowiada Krzysztof Maurer, producent soków owocowych,
który od niedawna eksperymentuje z cydrem. Te gatunki jedzone na surowo zdaj si kwa ne. Ale poziom cukru jest w nich wy szy ni w jabøkach
deserowych. A od ilo ci cukru w jabøkach zale y zawarto alkoholu w cydrze. Maurer, który jest nie tylko sadownikiem, ale i wytwórc alkoholi, mo e
takie odmiany dokupi . Porowski i Hermanowicz nie, bo zgodnie z ustaw sadownik produkuj cy cydr mo e u y wyø cznie jabøek pochodz cych z jego
sadu.

– Polski klimat wydaje si sprzyja cydrowi – dodaje Tomasz Porowski. Gorzej z klimatem legislacyjnym.

Patowa sytuacja

Porowski i Hermanowicz jesieni 2011 r. zebrali 30 ton jabøek. 18 tys. l wie ego soku podzielili na dwie porcje i zaprawili trzema rodzajami dro d y. – W
trakcie fermentacji trzeba kilkakrotnie zlewa napój znad osadu. Z 10 tys. l soku ubywa ok. 10 proc. – szacuje Porowski. Straty s tak e przy rozlewaniu
napoju do butelek – cz

cydru zostaje na filtrach ci gu rozlewczego. Za te straty sadownik zapøaci dwukrotnie.

– Linia do rozlewania napojów to wydatek rz du 150–200 tys. zø – mówi Tomasz Porowski. – Døugo szukaøam firmy, która rozlaøaby mój cydr – wspomina
Anita Chachulska, producentka z Maj tku Søawno. – Wøa ciciele rozlewni, søysz c o dwóch tysi cach butelek, pukali si w gøow . Mówili, e taka ilo
zginie w rurach.

Podobne argumenty søyszeli Porowski z Hermanowiczem, kiedy przez kilka miesi cy szukali zakøadu, który rozlaøby cydr, gotowy do tego w maju 2012 r.
Kiedy w ko cu znale li, okazaøo si , e nie ma przepisów reguluj cych kwesti transportu cydru od sadownika do rozlewni. Nie mo na te byøo
przekazywa banderol akcyzowych osobom trzecim, nawet w celu naøo enia ich na butelki. – A bez banderol cydr nie miaø prawa opu ci miejsca rozlewu
– mówi Porowski. Kilka miesi cy trwaøo szukanie wyj cia z patowej sytuacji. A cydr wci czekaø. Robiøo si coraz gor cej. Dosøownie i w przeno ni. –
Bali my si , e b dziemy sprzedawa ocet – opowiadaj wspólnicy. – Musieli my wø czy chøodzenie wielkich hal, w których staø cydr. Zacz øy
przychodzi rachunki po kilka tysi cy zøotych miesi cznie. Byøa realna szansa, e popøyniemy finansowo z naszym cydrem – wspomina Porowski. W ko cu
znalazø rozwi zanie: – Musieli my sprzeda cydr zakøadowi winiarskiemu, a rozlany odkupi . Caøa operacja spowodowaøa komplikacje podatkowe,
ksi gowe i wygenerowaøa kolejne koszty.

Sadownik cydrownik mo e zapøaci podatek akcyzowy na dwa sposoby. Jednym z nich jest stworzenie skøadu podatkowego. – Procedura jest bardzo
skomplikowana i kosztowna – komentuje Maurer. Na tak form opodatkowania decyduj si wi c du e podmioty i dzi ki temu pøac akcyz od
faktycznej liczby butelek opuszczaj cych zakøad. Sadownik mo e wybra przedpøat . – W momencie nastawiania soku do fermentacji deklaruje
w urz dzie celnym jego ilo i od niej pøaci z góry caøy podatek – wyja nia Porowski. – Mimo e nie wiadomo, jaka ilo cydru si uda.

Strona 1 z 2

Polski alkohol z jabøek | Cydr nad Wisø - Polityka.pl

2014-01-27

http://www.polityka.pl/rynek/gospodarka/1566231,1,polski-alkohol-z-jablek.read?pri...

Polska Rada Winiarstwa i Miodosytnictwa (zrzesza du e zakøady winiarskie i importerów) oraz Zwi zek Sadowników RP twierdz , e obni enie na
pocz tku 2013 r. stawki podatku akcyzowego na cydr pobudzi jego produkcj . Tyle e obni ka stawki ze 158 zø za 100 l do 97 zø dotyczy tylko cydru
o zawarto ci do 5 proc. alkoholu. Dlaczego, skoro w ustawowej definicji cydr mo e go mie od 1,2 do 8,5 proc.? Dyrektorka biura PRW El bieta
Pawøowska twierdzi, e Rada wyst powaøa do Ministerstwa Finansów z wnioskami o obni enie stawki podatku akcyzowego dla caøej grupy napojów
niskoalkoholowych. – Ministerstwo nie zdecydowaøo si na ten krok, tøumacz c, e bud et pa stwa na tym straci – mówi Pawøowska. Ale ró ne stawki
akcyzy s korzystne dla producentów przemysøowych, którzy mog w peøni kontrolowa proces fermentacji. – Prawidøowa, czyli døuga, fermentacja daje
maøe szanse na cydr poni ej 5 proc. alkoholu – podkre la Porowski. – Wbrew pozorom zró nicowanie stawki akcyzowej jest kar finansow dla osób
produkuj cych cydr w tradycyjny sposób.

– Cydr jest w grupie napojów fermentowanych okre lanych jako wyroby winiarskie – mówi El bieta Pawøowska. Ale sadowników cydrowników obowi zuj
inne ni winiarzy przepisy. – W dodatku cz sto s niekompletne, sprzeczne i zbyt restrykcyjne – dodaje Porowski. – Rolnik produkuj cy do 100 tys. l wina
nie musi zatwierdza miejsca jego produkcji w sanepidzie – podaje przykøad. – A sadownik cydrownik produkuj cy do 10 tys. l cydru musi przeprowadza
t kosztown i skomplikowan procedur .

Zainteresowanie cydrem

Du e zakøady winiarskie i browary produkuj cydr przez okr gøy rok. Z jabøek przechowywanych w chøodniach, z koncentratu. – Mój Jabcok powstaje
powoli. Z ekologicznych jabøek, nieklarowany, niepasteryzowany, bez dodatku cukru, wody i konserwantów, ma miesi czny termin przydatno ci do
spo ycia – mówi Krzysztof Maurer. – Cydry przemysøowe robi si w dwa–trzy tygodnie.

Tymczasem Ambra SA przechwala si , e jej Cydr Lubelski b dzie „wzorcem cydru” w Polsce. – To jaki ponury art – kwituje krótko èukasz Klesyk,
dziennikarz zajmuj cy si krytyk alkoholow .

Przedsi biorcy wykorzystuj medialne zainteresowanie cydrem. Zamawiaj jabøecznik w zakøadach winiarskich, zajmuj si dystrybucj i promocj marki
(np. Lajk Klinbusiness, Dzik Polski Cydr). – Cydr na polskim rynku to gøównie produkt marketingowy – mówi èukasz Klesyk. Obco brzmi ce nazwy (Cider
Inn, Warka Cider, Lajk, My Cider, X-Cider, Desire Cider) bior si st d, e wedøug bada søowo cydr znane jest nielicznym. A cz sto mylone z cedrem.

Luki prawne, sprzeczne i niekonsekwentne przepisy bardzo utrudniaj produkcj napoju, ale w listopadzie 2013 r. Sejm zaj ø si zmianami w ustawie
winiarskiej. S te sukcesy. Cydr z Maj tku Søawno od niemal dziesi ciu lat ma niewielk , ale staø liczb wielbicieli. Cydr z Ignacowa nominowany byø do
nagrody ródøo Zmian na Festiwalu Smaku w Grucznie, dostaø te Laur Marszaøka Województwa Mazowieckiego – wyró nienie dla regionalnego produktu
wysokiej jako ci.

S te kolejni, którym si chce. Jakub Lorek rok temu kupiø sad. – Miaøem go karczowa pod winnic , ale e byøy tam jabøka, postanowiøem je przerobi –
opowiada. Cydr z szarych renet, boskopów i odmiany golden delicjusz udaø si . Tomasz Prange-Barczy ski, redaktor naczelny miesi cznika „Wino”, mówi,

e jest jednym z lepszych jabøeczników, jakie w yciu piø.

Tomasz Rembowski, wøa ciciel tøoczni naturalnych soków owocowych pod Poznaniem, po trzech latach prób zrobiø wøa nie nastaw na pierwsz legaln
parti cydru. – Musz pochwali urz dników: wszystkie formalno ci akcyzowe i za wiadczenia z ministerstwa uzyskaøem w ci gu 6 tygodni – mówi
producent. Z ko cem zimy Cydr Wielkopolski trafi do sklepów.

Mo e jest wi c szansa na pyszny polski jabøecznik?

Naturalny cydr jest produktem sezonowym. Jesieni zbiera si jabøka, myje, mia d y, wyciska sok. Dzikie dro d e znajduj ce si na owocu (albo
dodane do moszczu szlachetne dro d e winiarskie) w procesie kilkutygodniowej fermentacji zamieniaj znajduj cy si w soku cukier w alkohol. Gaz
ulatnia si . Gotowy cydr rozlewa si do butelek. Na tym etapie niektórzy producenci nasycaj go mniej lub bardziej CO

2

. Albo przeprowadzaj wtórn

fermentacj , dzi ki czemu cydr zyskuje naturalne b belki.

Wykonanie Javatech | Prawa autorskie © POLITYKA

Sp. z o.o. S.K.A. (dawniej „POLITYKA” Spóødzielnia Pracy)

Strona 2 z 2

Polski alkohol z jabøek | Cydr nad Wisø - Polityka.pl

2014-01-27

http://www.polityka.pl/rynek/gospodarka/1566231,1,polski-alkohol-z-jablek.read?pri...