Page 1 of 4

Anaemia, vitamin B12 and folate deficiency | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008

Anemia, niedobór witaminy B12 i kwasu foliowego

Wprowadzenie

Krew zawiera trzy różne rodzaje komórek. Białe krwinki chronią organizm przed

infekcjami, czerwone krwinki transportują tlen za pomocą substancji noszącej

nazwę hemoglobina, a płytki krwi odpowiadają za krzepnięcie krwi.

Organizm produkuje codziennie miliony nowych czerwonych krwinek, aby zastąpić

stare komórki ulegające rozpadowi. Składniki odżywcze znajdujące się w

pożywieniu, takie jak żelazo i witaminy, np. witamina B12 i kwas foliowy, pomagają

zapewnić ciągłą zdolność organizmu do produkcji tych krwinek.

Anemia to stan, który pojawia się, jeżeli liczba czerwonych krwinek lub stężenie

hemoglobiny zmniejsza się.

Istnieje kilka rodzajów anemii, a każdy z nich ma inną przyczynę.
Najpowszech

niejsza postać anemii jest wywołana niedoborem żelaza, inne zaś —

brakiem witaminy B12 lub kwasu foliowego.

W tym materiale skoncentrowano się

na anemii wywołanej niedoborem witaminy B12 i kwasu foliowego.

Niedobór witaminy B12 i kwasu foliowego występuje najczęściej u osób powyżej 75

roku życia.

Objawy

Każdy rodzaj anemii ma określone objawy, uzależnione od przyczyny powodującej

anemię.

Istnieją jednak pewne ogólne objawy, związane ze wszystkimi typami anemii.

Należą do nich zmęczenie, duszności, omdlenia i nieregularne bicie serca
(palpitacje).

Może także występować ból głowy, szum w uszach i utrata apetytu.

Jeśli anemia spowodowana jest niedoborem witaminy B12, mogą pojawić się także
inne symptomy.

Należą do nich żółty odcień skóry (spowodowany przez żółtaczkę,

chorobę, która powstaje, jeśli podnosi się zawartość bilirubiny we krwi). Do innych

objawów należą ból i zaczerwienienie języka (zapalenie języka), owrzodzenie jamy

ustnej i zmieniony lub zmniejszony zmysł dotyku.

Inne symptomy anemii wy

wołanej niedoborem witaminy B12 to zmniejszona

zdolność odczuwania bólu, zmiana sposobu chodzenia i poruszania się,

zaburzenia wzroku, drażliwość i depresja.

Niedobór kwasu foliowego może — oprócz ogólnych objawów anemii —

powodować także utratę czucia, niemożność kontrolowania mięśni i depresję.

Page 2 of 4

Anaemia, vitamin B12 and folate deficiency | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008

Przyczyny

W Wielkiej Brytanii anemia złośliwa jest najpowszechniejszą przyczyną niedoboru
witaminy B12.

Anemia złośliwa to choroba, która blokuje przyswajanie witaminy

B12 przez organizm.
Inne przyczyny nied

oboru witaminy B12 występują rzadko. Niedobór ten może

jednak wynikać z czynników takich jak brak witaminy B12 w diecie, choroba

żołądka lub jelit, która uniemożliwia przyswajanie witaminy B12, lub przyjmowanie

określonych rodzajów leków.

Niedobór kwasu

foliowego może być spowodowany przez wiele czynników, takich

jak brak kwasu foliowego w diecie lub choroba, która utrudnia jego skuteczne

przyswajanie (np. zespół jelita drażliwego).

Utrata kwasu foliowego jest możliwa w przypadku częstego oddawania moczu

wskutek chorób wpływających na nerki lub wątrobę.

Jeśli organizm potrzebuje więcej kwasu foliowego niż normalnie, spełnienie tego

zapotrzebowania może być niemożliwe, co jest przyczyną niedoboru. Większe

zapotrzebowanie na kwas foliowy pojawia się w okresie ciąży, w chorobach
nowotworowych, w chorobach krwi lub podczas zapalenia.

Diagnoza

Jeśli lekarz podejrzewa u Ciebie anemię, zleca zwykle badanie krwi.

Krew zostanie przebadana pod kątem zawartości hemoglobiny; jeśli jej poziom jest

niższy od normy, diagnozowana jest anemia. Można przeprowadzić także badanie

krwi sprawdzające poziom witaminy B12 i kwasu foliowego. Jeśli badania wykażą

niedobór tych witamin, pomoże to lekarzowi określić, na jaki typ anemii cierpisz.

Po stwierdzeniu niedoboru witaminy B12 lub kwasu foliowego mogą być potrzebne

dalsze badania, aby ustalić głębszą przyczynę takiego niedoboru.

W niektórych sytuacjach lekarz może skierować Cię na dalsze badania lub leczenie
specjalistyczne, np. u specjalisty ds. chorób krwi (hematologa) lub specjalisty ds.

leczenia chorób układu pokarmowego (gastroenterologa).

Jeśli niedobór witaminy B12 lub kwasu foliowego wynika z niewłaściwej diety,

lekarz skieruje Cię do dietetyka, który doradzi Ci na temat sposobu zmiany

sposobu odżywiania tak, aby wyleczyć anemię.

Leczenie

Anemia wywołana niedoborem witaminy B12 jest zwykle leczona za pomocą
zastrzyków tej witaminy.

Początkowo, przez dwa tygodnie, przyjmuje się takie

zastrzyki co drugi dzień. Jeśli niedobór witaminy B12 nie wynika z jej braku

Page 3 of 4

Anaemia, vitamin B12 and folate deficiency | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008

w

diecie, zwykle potrzebować będziesz zastrzyków tej witaminy co trzy miesiące

(do końca życia).

Jeśli niedobór witaminy B12 wynika z niewłaściwej diety, otrzymasz receptę na

tabletki z witaminą B12, które zwykle przyjmuje się do momentu powrotu poziomu
tej witaminy do normalnego poziomu.

W celu leczenia anemii wywołanej niedoborem kwasu foliowego lekarz przepisuje

zwykle tabletki z kwasem foliowym, które najczęściej przyjmuje się przez cztery

miesiące.

W przypadku a

nemii wywołanej niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego

ważne jest, aby włączyć te składniki do swojej codziennej diety.

Bogatymi źródłami witaminy B12 są mięso, jajka, produkty mleczne,

witaminizowane płatki śniadaniowe i niektóre produkty sojowe.

Warzywa, takie jak brokuły, brukselka, szparagi, groszek, ciecierzyca i brązowy ryż

zawierają wysoki poziom kwasu foliowego.

Powikłania

Większość przypadków niedoboru witaminy B12 lub kwasu foliowego da się łatwo

wyleczyć, powikłania są więc stosunkowo rzadkie.

W ciężkich przypadkach każdy typ anemii może spowodować powikłania

wpływające na serce i płuca, zaburzające ich normalną pracę.

Niedobór witaminy B12 lub kwasu foliowego może czasem spowodować

przejściową bezpłodność (niemożność zajścia w ciążę). Nie jest to jednak

zaburzenie trwałe i można je wyleczyć za pomocą suplementów witaminowych.

U kobiet w ciąży niedobór witaminy B12 lub kwasu foliowego może zwiększyć

ryzyko wad urodzeniowych u dziecka, np. rozszczepu kręgosłupa (gdy kręgosłup
dziecka

nie formuje się prawidłowo). Brak kwasu foliowego zwiększa także ryzyko

przedwczesnego porodu.

Niedobór kwasu foliowego może także zwiększyć ryzyko chorób sercowo-

naczyniowych (nieprawidłowej pracy serca i układu krążenia).

Badania wykazują, że niedobór kwasu foliowego można powiązać z niektórymi
nowotworami.

Choć nie jest nigdy wyłączną przyczyną zachorowania na raka,

może się do tego przyczynić.

Page 4 of 4

Anaemia, vitamin B12 and folate deficiency | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008

Poufna usługa tłumaczenia

NHS Direct może zapewnić poufne usługi tłumaczy wielu języków w ciągu paru
minut od wizyty pacjenta.

Wystarczy wykonać 3 proste kroki:

Krok 1 — Zad

zwonić na numer NHS Direct, 0845 4647.

Krok 2 —

Kiedy rozmowa zostanie odebrana, powiedzieć po angielsku,

jakiego języka chce się używać. Poczekać przy telefonie na połączenie z

tłumaczem, który pomoże NHS Direct w podaniu niezbędnych informacji i
porad medycznych.

Krok 3 —

Można także poprosić osobę spokrewnioną lub znajomą

o przeprowadzenie rozmowy w imieniu pacjenta.

Przed objaśnieniem

powodu rozmowy należy poczekać na połączenie z tłumaczem.