Pozycje kosztów i przychodów wykazywane w rachunku zysków i strat po skompensowaniu

nr 5 (293) z dnia 2011-03-01

www.czasopismaksiegowych.pl

wydawca: Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp.

www.gofin.pl sklep internetowy: www.sklep.gofin.pl

Pozycje kosztów i przychodów wykazywane w rachunku zysków i strat po skompensowaniu

Artykuł pochodzi z czasopisma:

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości

Czy wszystkie koszty i przychody nale

y w rachunku zysków i strat wykazywa

oddzielnie? Czy istniej

jakie

pozycje,

które nale

y ze sob

kompensowa

Przepisy art. 7 ust. 3 ustawy o rachunkowo

ci stanowi

, i

warto

ść

poszczególnych składników aktywów i pasywów, przychodów

i zwi

zanych z nimi kosztów, jak te

zysków i strat nadzwyczajnych ustala si

oddzielnie. Nie mo

na kompensowa

ze sob

warto

ró

nych co do rodzaju aktywów i pasywów, przychodów i kosztów zwi

zanych z nimi oraz zysków i strat nadzwyczajnych.

Ponadto, zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy o rachunkowo

ci, w rachunku zysków i strat wykazuje si

oddzielnie przychody, koszty,

zyski i straty oraz obowi

zkowe obci

ąŜ

enia wyniku finansowego za bie

Ŝą

cy i poprzedni rok obrotowy.

1.1. Prezentacja ró

nic kursowych

Obowi

zek kompensowania ró

nic kursowych wynika z art. 42 ust. 3 ustawy o rachunkowo

ci. W my

l bowiem zawartych w nim

postanowie

, wynik operacji finansowych stanowi ró

nic

dzy przychodami finansowymi, w szczególno

ci z tytułu dywidend

(udziałów w zyskach), odsetek, zysków ze zbycia oraz aktualizacji warto

ci inwestycji finansowych, nadwy

ki dodatnich ró

nic

kursowych nad ujemnymi, a kosztami finansowymi, w szczególno

ci z tytułu odsetek, strat ze zbycia oraz aktualizacji warto

inwestycji finansowych, nadwy

ki ujemnych ró

nic kursowych nad dodatnimi.

Przy czym na wynik finansowy nie wpływaj

odsetki, prowizje oraz ró

nice kursowe koryguj

ce warto

ść

pocz

tkow

rodków

trwałych i warto

ci niematerialnych i prawnych.

W ksi

gach rachunkowych dodatnie i ujemne ró

nice kursowe ujmuje si

odr

bnie, tzn. dodatnie ró

nice kursowe - na koncie 75-0

"Przychody finansowe", a ujemne ró

nice kursowe - na koncie 75-1 "Koszty finansowe".

Natomiast w rachunku zysków i strat dodatnie i ujemne ró

nice kursowe prezentuje si

w nast

puj

cy sposób:

1) nadwy

dodatnich ró

nic kursowych (zarachowanych na koncie przychodów finansowych) nad ujemnymi

ró

nicami kursowymi (zarachowanymi na koncie kosztów finansowych) wykazuje si

w przychodach finansowych

w pozycji J.V (wariant kalkulacyjny) lub G.V (wariant porównawczy) - jako "Inne przychody finansowe",

2) nadwy

ujemnych ró

nic kursowych (zarachowanych na koncie kosztów finansowych) nad dodatnimi ró

nicami

kursowymi (zarachowanymi na koncie przychodów finansowych) wykazuje si

w kosztach finansowych odpowiednio

w pozycji K.IV (wariant kalkulacyjny) lub H.IV (wariant porównawczy) - jako "Inne koszty finansowe".

Przykład

I. Zało

enia:

1. Na dzie

bilansowy jednostka posiadała nierozliczone rozrachunki wyra

one w walutach obcych. Ich warto

w momencie powstania były nast

puj

ce:

Generalnie w rachunku zysków i strat - sporz

dzanym zarówno w wariancie porównawczym, jak i kalkulacyjnym - przychody i koszty z nimi

zwi

zane wykazuje si

oddzielnie, tzn. w odr

bnych pozycjach tego sprawozdania.

Wyj

tkiem od zasady odr

bnego wykazywania w rachunku zysków i strat przychodów i kosztów s

przychody i koszty z tytułu ró

nic kursowych,

przychody i koszty uzyskane ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych oraz przychody i koszty zwi

zane ze zbyciem aktywów finansowych

zaliczonych do inwestycji. Pozycje te wykazuje si

"per saldo", tzn. po skompensowaniu.

Page 1 of 5

www.czasopismaksiegowych.pl

2011-10-18

http://www.czasopismaksiegowych.pl/11,2468,131489,pozycje-kosztow-i-przychodo...

a) nale

ść

od kontrahenta "X": 17.000 EUR × 3,80 zł/EUR = 64.600 zł,

b) zobowi

zanie wobec kontrahenta "Z": 9.000 EUR × 3,70 zł/EUR = 33.300 zł.

2. Na dzie

bilansowy

redni kurs NBP, po którym nale

ało wyceni

rozrachunki w walucie obcej wynosił:

3,9603 zł/EUR. W zwi

zku z wycen

bilansow

powstały nast

puj

ce ró

nice kursowe:

a) dodatnia ró

nica kursowa od nale

ci:

17.000 EUR × (3,9603 zł/EUR - 3,80 zł/EUR) = 2.725,10 zł,

b) ujemna ró

nica kursowa od zobowi

zania:

9.000 EUR × (3,9603 zł/EUR - 3,70 zł/EUR) = 2.342,70 zł.

3. Rachunek zysków i strat jednostka sporz

dza w wersji porównawczej.

II. Dekretacja:

III. Ksi

gowania:

IV. Prezentacja w rachunku zysków i strat:

W rachunku zysków i strat sporz

dzonym za 2010 r., w przychodach finansowych (w pozycji G.V) jednostka wyka

e nadwy

dodatnich ró

nic kursowych nad ujemnymi w kwocie: 2.725,10 zł - 2.342,70 zł = 382,40 zł.

Fragment rachunku zysków i strat w wersji porównawczej

1.2. Prezentacja wyniku ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

Obowi

zek kompensowania przychodów i kosztów dotycz

cych zbycia niefinansowych aktywów trwałych wynika z zał

cznika nr 1

do ustawy o rachunkowo

ci. W zał

czniku tym podano, i

w rachunku zysków i strat jednostki wykazuj

m.in. w pozycji pozostałych

przychodów operacyjnych lub pozostałych kosztów operacyjnych odpowiednio zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

(pozycja G.I - wariant kalkulacyjny i D.I - wariant porównawczy) lub strat

ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych (pozycja H.I -

wariant kalkulacyjny i E.I - wariant porównawczy).

Opis operacji

Kwota

Konto

1. PK - ró

nice kursowe z wyceny bilansowej:

a) dotycz

ce nale

2.725,10 zł

75-0

b) dotycz

ce zobowi

2.342,70 zł

75-1

Wiersz

Wyszczególnienie

Dane za 2010 r.

(w złotych)

Przychody finansowe (...)

382,40

Inne (...)

382,40

Page 2 of 5

www.czasopismaksiegowych.pl

2011-10-18

http://www.czasopismaksiegowych.pl/11,2468,131489,pozycje-kosztow-i-przychodo...

W ksi

gach rachunkowych przychody i koszty ze zbycia ww. składników maj

tku ujmuje si

oddzielnie, tzn. przychody ze zbycia - na

koncie 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne", a koszty zwi

zane ze zbyciem - na koncie 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne".

Natomiast w rachunku zysków i strat nale

y wykaza

tylko wynik osi

gni

ty na zbyciu - w postaci ró

nicy pomi

dzy przychodami

uzyskanymi z ich zbycia a kosztami zwi

zanymi ze zbyciem. Gdy przychody s

ksze, wykazuje si

zysk ze zbycia niefinansowych

aktywów trwałych - odpowiednio w pozycji G.I lub D.I. W sytuacji odwrotnej powstaje strata z tego tytułu, któr

nale

y wykaza

w pozycji H.I lub E.I. rachunku zysków i strat.

Przykład

I. Zało

enia:

1. W 2010 r. jednostka sprzedała

rodek trwały. Warto

ść

pocz

tkowa

rodka trwałego wynosiła: 58.000 zł,

dotychczasowe odpisy amortyzacyjne: 39.000 zł, a warto

ść

nieumorzona: 19.000 zł.

2. Faktura VAT dokumentuj

ca sprzeda

rodka trwałego, wystawiona w grudniu 2010 r., opiewała na kwot

brutto:

30.500 zł (w tym VAT: 5.500 zł).

3. Jednostka sporz

dza kalkulacyjny rachunek zysków i strat.

II. Dekretacja:

III. Ksi

gowania:

IV. Prezentacja w rachunku zysków i strat:

W rachunku zysków i strat sporz

dzonym za rok 2010, w pozycji G.I. "Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych" jednostka

wyka

e zysk ze zbycia

rodka trwałego w kwocie: 25.000 zł - 19.000 zł = 6.000 zł.

Fragment rachunku zysków i strat w wersji kalkulacyjnej

Wynik ze zbycia aktywów niefinansowych, zaliczany do wyniku pozostałej działalno

ci operacyjnej, obejmuje zbycie (tzn. sprzeda

i rozchody

z innych tytułów, np. wydanie w formie aportu, nieodpłatne przekazanie) aktywów trwałych o charakterze niefinansowym, czyli

rodków trwałych,

rodków trwałych w budowie, warto

ci niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomo

ci i prawa.

Opis operacji

Kwota

Konto

1. Faktura VAT dokumentuj

ca sprzeda

rodka trwałego:

a) ł

czna kwota nale

30.500 zł

b) VAT nale

5.500 zł

22-2

c) warto

ść

w cenie sprzeda

y netto

25.000 zł

76-0

2. LT - rozchód

rodka trwałego w zwi

zku z jego sprzeda

Ŝą

a) dotychczasowe umorzenie

39.000 zł

07-1

b) warto

ść

nieumorzona

19.000 zł

76-1

Wiersz

Wyszczególnienie

Dane za 2010 r.

(w złotych)

Pozostałe przychody operacyjne (...)

6.000

Page 3 of 5

www.czasopismaksiegowych.pl

2011-10-18

http://www.czasopismaksiegowych.pl/11,2468,131489,pozycje-kosztow-i-przychodo...

1.3. Prezentacja wyniku ze zbycia aktywów finansowych zaliczanych do inwestycji

Według tej samej zasady, co przychody i koszty z tytułu zbycia niefinansowych aktywów trwałych (tzn. "per saldo"), w rachunku

zysków i strat wykazywane s

równie

przychody i koszty zwi

zane ze zbyciem inwestycji (aktywów finansowych zaliczonych

do inwestycji).

Oznacza to,

e w rachunku zysków i strat nie wykazuje si

odr

bnie kosztów i przychodów z tytułu sprzeda

y aktywów finansowych

zaliczonych do inwestycji (np. akcji i udziałów), lecz jedynie wynik finansowy (zysk lub strat

) ze sprzeda

y tych aktywów.

Przypomnie

przy tym nale

y, i

w przypadku sprzeda

y takich aktywów przychodami jest warto

ść

w cenie sprzeda

y udziałów, akcji

i dłu

nych papierów warto

ciowych długoterminowych i krótkoterminowych, a kosztami - warto

ść

tych aktywów w cenach nabycia,

skorygowana o ewentualne odpisy aktualizuj

ce.

Operacj

sprzeda

y aktywów finansowych zaliczanych do inwestycji ujmuje si

w ksi

gach rachunkowych oddzielnie, tzn. zysk ze

sprzeda

y - na koncie 75-0 "Przychody finansowe", a strat

na sprzeda

y - na koncie 75-1 "Koszty finansowe".

Natomiast w rachunku zysków i strat przychody ze zbycia inwestycji i koszty uzyskania tych przychodów wykazywane s

po ich

kompensacie - jako:

1) "Zysk ze zbycia inwestycji" (je

li wynik ze zbycia jest dodatni) - w przychodach finansowych w pozycji J.III wariantu

kalkulacyjnego lub G.III wariantu porównawczego,

2) "Strata ze zbycia inwestycji" (je

li wynik ze zbycia jest ujemny) - w kosztach finansowych odpowiednio w pozycji K.II

wariantu kalkulacyjnego lub H.II wariantu porównawczego.

W wy

ej wymienionych pozycjach rachunku zysków i strat nie wykazuje si

wyniku ze zbycia akcji i udziałów własnych ani zysku

(straty) ze zbycia inwestycji w nieruchomo

ci i prawa.

Przykład

I. Zało

enia:

1. W czerwcu 2010 r. jednostka zakupiła 200 szt. akcji spółki giełdowej. Cena nabycia akcji wyniosła: 38 zł/szt.

Jednostka zaliczyła zakupione akcje do krótkoterminowych aktywów finansowych, jako aktywa przeznaczone

do obrotu. W ci

gu 3 miesi

cy jednostka sprzedała akcje. Cena sprzeda

y wyniosła: 45 zł/szt.

2. Rachunek zysków i strat jednostka sporz

dza w wariancie kalkulacyjnym.

II. Dekretacja:

III. Ksi

gowania:

Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych (...)

6.000

Opis operacji

Kwota

Konto

1. PK - zakup akcji: 200 szt. × 38 zł/szt. =

7.600 zł

13-0

2. PK - rozchód sprzedanych akcji w cenie nabycia: 200 szt. × 38 zł/szt. =

7.600 zł 75-1

3. PK - przychód ze sprzeda

y akcji: 200 szt. × 45 zł/szt. =

9.000 zł

75-0

4. WB - wpływ nale

ci za sprzedane akcje

9.000 zł 13-0

Page 4 of 5

www.czasopismaksiegowych.pl

2011-10-18

http://www.czasopismaksiegowych.pl/11,2468,131489,pozycje-kosztow-i-przychodo...