SYLLABUS 

 
Wydział Humanistyczny 
Akademia Podlaska w Siedlcach 

Instytut Nauk Społecznych 

Kierunek 

Bezpieczeństwo narodowe 

Specjalność  Bezpieczeństwo europejskie 

Przedmiot  System bezpieczeństwa 

narodowego 

 

Punkty ECTS 

4 

Autor: Sławomir Zalewski 

Prowadzący: dr Sławomir Zalewski 
 

1. FORMA I WYMIAR GODZINOWY ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH 
 

 

rok studiów  semestr 

wykłady   
l. godzin 

ćwiczenia  
l. godzin 

konwersatoria 
l. godzin 

stacjonarne 

I stopnia 

- 

- 

- 

- 

- 

stacjonarne 

II stopnia 

- 

- 

- 

- 

- 

niestacjonarne  I stopnia 

II 

III 

15 

15 

- 

niestacjonarne  II stopnia 

- 

- 

- 

- 

- 

2. ZałoŜenia i cele przedmiotu: 
- celem głównym przedmiotu jest zapoznanie studentów z systemem bezpieczeństwa narodowego 
w taki sposób, aby umoŜliwić zrozumienie misji, funkcji i zadań tego systemu, jego części składowych 
i zachodzących pomiędzy nimi relacji na wszystkich poziomach organizacji państwa; 
- celem kształcącym jest wyposaŜenie studentów w umiejętność analizy aktów prawa powszechnie 
obowiązującego normującego zadania organów państwa w sferze szeroko pojętego bezpieczeństwa; 
- treści przedmiotu podbudowane wiedzą z zakresu teorii bezpieczeństwa oraz o państwie i prawie. 
Metody dydaktyczne: 
wykład (ukierunkowany na usystematyzowanie wiedzy, wskazanie węzłowych zagadnień, w sposób 
wspomagający samokształcenie w tym przygotowanie do ćwiczeń),  
- ćwiczenia (przebiegające wg schematu: wprowadzenie, wystąpienia przygotowywane przez 
studentów, oceny funkcjonalności podsystemu, dyskusja). 
3. Kryteria i formy oceny przedmiotu : 
- obecność na zajęciach; 
- zaliczenie ćwiczeń uwarunkowane aktywnością w zakresie przygotowania skróconej analizy aktów 
prawnych (wg kryteriów: właściwości, zakresu zadań i uprawnień oraz relacji wzajemnych - 
współdziałania) normujących działalność organów na określonym (w planie zajęć) poziomie systemu 
bezpieczeństwa narodowego; 
- egzamin ustny - do przystąpienia do tegoŜ wymagane jest zaliczenie ćwiczeń. 
4. Treści programowe zgodne z obowiązującymi standardami kształcenia na studiach pierwszego 
stopnia na kierunku Bezpieczeństwo narodowe. 
5. PROGRAM TEMATYCZNY           
Wykłady 
1.Bezpieczeństwo Polski w układzie globalnym i regionalnym (1 godzina) 
2. Istota podejścia systemowego w bezpieczeństwie narodowym (2) 
3.Organizacja systemu bezpieczeństwa narodowego (2) 
4.Kierowanie w systemie bezpieczeństwa narodowego (1) 
5.Podsystemy wykonawcze w systemie bezpieczeństwa narodowego (2) 
6.Polityczne uwarunkowania kształtowania systemu bezpieczeństwa narodowego (1) 
7.Społeczne i ekonomiczne podstawy systemu bezpieczeństwa narodowego (2) 
8. Informacja w kierowaniu bezpieczeństwem państwa (1) 
9.Ochrona informacji niejawnych w systemie bezpieczeństwa narodowego (1) 
10.Koordynacja i współdziałanie w systemie bezpieczeństwa narodowego (2) 
 
 

Ćwiczenia (tematy realizowane w wymiarze po 2 godziny) 
1.System bezpieczeństwa narodowego w Konstytucji RP 
1.1. Uprawnienia Prezydenta 
1.2. Zadania i uprawnienia Rady Ministrów 
1.3. Zadania Prezesa Rady Ministrów oraz Ministra Obrony Narodowej 
1.4. Organy ochrony prawa w Konstytucji RP 
2. Siły zbrojne jako instrument bezpieczeństwa narodowego 
2.1.Przepisy konstytucyjne oraz ustawowe w Polsce 
2.2.Zasady uŜycia sił zbrojnych poza terytorium RP 
3. Podsystem pozamilitarny i jego zadania 
3.1.Bezpieczeństwo powszechne, ochrona ludności i ratownictwo 
3.2.Ochrona porządku publicznego 
3.3.Ochrona porządku konstytucyjnego 
3.4.Ochrona granicy państwowej 
3.5.Ochrona infrastruktury krytycznej 
3.6.Problematyka rezerw strategicznych (mobilizacyjnych i gospodarczych) 
3.7.Ochrona infrastruktury ekonomicznej i transportu 
3.8.Inne sfery ochrony waŜnych interesów narodowych (ochrona kultury narodowej, edukacja dla 
bezpieczeństwa) 
4. Podejście strategiczne w bezpieczeństwie narodowym - omówienie Strategii Bezpieczeństwa RP 
5.Zarządzanie bezpieczeństwem na poziomie lokalnym 
5.1.Gminny system bezpieczeństwa 
5.2.Powiatowy system bezpieczeństwa 
5.3.Wojewódzki system bezpieczeństwa 
6.Organizacja kierowania bezpieczeństwem na poziomie centralnym 
6.1.Organizacja stanowisk kierowania władz naczelnych i centralnych 
6.2.Zadania słuŜb w zakresie organizacji stanowisk kierowania 
7.System bezpieczeństwa narodowego w sytuacjach kryzysowych i stanach nadzwyczajnych 
7.1.Kierowanie bezpieczeństwem w czasie pokoju, kryzysu i wojny. 
7.2.Funkcjonowanie administracji rządowej w stanach nadzwyczajnych. 
7.3.Siły zbrojne w czasie kryzysu i wojny. 
7.4.System zarządzania kryzysowego w Polsce.  
6. Literatura podstawowa:  
Bezpieczeństwo narodowe Polski w XXI wieku, red. J.Flis, R.Jakubczak, Warszawa 2006. 
Kierowanie bezpieczeństwem narodowym, red. B.Wiśniewski, B.Zdrodowski, Warszawa 2008. 
Konstytucja RP oraz ustawy normujące zadania naczelnych i centralnych organów administracji 
rządowej w dziedzinie bezpieczeństwa. 
Strategia Bezpieczeństwa RP z 2007 roku 
7. Literatura uzupełniająca: 
Administracja jako czynnik bezpieczeństwa państwa, red. S.Zalewski, Bielsko-Biała 2007. 
Administracja  publiczna  w  systemie  przeciwdziałania  nadzwyczajnym  zagroŜeniom  dla  ludzi 
i środowiska, Bielsko-Biała – Warszawa, 2007. 
B.Balcerowicz, Siły zbrojne w państwie i stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2006. 
Resort  spraw  wewnętrznych  i  administracji  w  systemie  obronnym  państwa,  materiały  konferencyjne 
Warszawa 2004. 
Współdziałanie  struktur  organizacyjnych  resortu  spraw  wewnętrznych  i  administracji  z  pozostałymi 
elementami systemu obronnego, materiały konferencyjne, Warszawa 2006 
Współczesne  postrzeganie  bezpieczeństwa,  red.  K.Jałoszyński,  B.Wiśniewski,  T.Wojtuszek,  Bielsko-
Biała 2007. 

L. Ciborowski, Analiza zewnętrznych elementów bezpieczeństwa RP, Warszawa, 2001 

S. Koziej, Między piekłem a rajem: Szare bezpieczeństwo na progu XXI wieku, Toruń 2006. 
S.Koziej, Podstawowe problemy strategii i systemu obronności na przełomie XX i XXI wieku, 

Warszawa 2001 
Polityka  bez  strategii.  Bezpieczeństwo  Europy  Środkowo-Wschodniej  i  Polski  w  perspektywie  ładu 
globalnego, red. A.Z.Kamiński, Warszawa 2008. 
Realizacja  zadań  bezpieczeństwa  przez  samorząd  terytorialny,  red.  W.KItler,  Z.Piątek,  Sandomierz 
2006.  
J.Wojnarowski, System obronności państwa, Warszawa 2005. 
Współczesny wymiar terroryzmu, red. Z.Piątek, Zielonka 2006.  
S.Zalewski, Państwo narodowe w Unii Europejskiej. Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa narodowego 
w  warunkach  współzaleŜności,  (w:)  Europa  jako  kontynent  ryzyka.  Społeczne,  polityczne 
i normatywne  uwarunkowania  bezpieczeństwa  w  Europie,  red.  M.BoŜek,  M.Troszyński.  Warszawa 
2007. 
S.Zalewski,  Ochrona  informacji  niejawnych  jako  instrument  bezpieczeństwa  politycznego  państwa, 
(w:) Ochrona informacji niejawnych i biznesowych, red. M.Ciecierski, Katowice 2008. 
S.Zalewski, SłuŜby specjalne. Programowanie, nadzór koordynacja, Warszawa 2003. 
S.Zalewski, SłuŜby specjalne w państwie demokratycznym, Warszawa 2005. 
S.Zalewski,  Funkcja  informacyjna  słuŜb  specjalnych  w  systemie  bezpieczeństwa  państwa,  Warszawa 
2005. 
S.Zalewski,  Ochrona  informacji  niejawnych  w  przygotowaniach  obronnych,  (w:)  Resort  Spraw 
Wewnętrznych i Administracji w systemie obronnym państwa, Warszawa 2004. 
Zaspokajanie potrzeb wojennych resortu spraw wewnętrznych i administracji, materiały konferencyjne, 
Warszawa 2005. 
 
KONSULTACJE: 
dr  S

ł

awomir  Zalewski  –  wtorek:  godz.  15.15-16.45,  sala  215  budynek  E; 

e-mail-

slawzalewski@o2.pl

 oraz w dni zjazdów – bezpośrednio po zakończeniu zajęć. 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

Podpis prowadzącego 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

…………………………