TEORIA I METODYKA GIMNASTYKI

1. Wymiar godzin:

• ćwiczenia: sem. I – IV w wymiarze 7 godz.
• wykłady: sem IV – w wymiarze 7 godz.

2. Cel przedmiotu: Przygotowanie teoretyczne i praktyczne studentów AWFiS do

prowadzenia różnych form gimnastycznych w ramach lekcji wychowania fizycznego
w szkole podstawowej i gimnazjum.

3. Kompetencje: wiedza i umiejętności w zakresie oddziaływania środkami z obszaru

sportu gimnastycznego w kształtowaniu psychofizycznych możliwości człowieka o
zróżnicowanej aktywności fizycznej i w różnym wieku.

4. Treści przewidziane w minimum programowym:
• usprawnienie osobiste – umiejętności wykonania ćwiczeń objętych programem,
• zapoznanie z techniką wykonania i metodyką nauczania ćwiczeń objętych programem,
• zapoznanie z podstawowymi wiadomościami teoretycznymi rodzajów gimnastyki,
• wyposażenie studentów w umiejętności kierowania zespołem ćwiczebnym

i stosowania ruchu jako środka kształtującego psychofizyczne możliwości człowieka.

5. Tematy wykładów:
• Metodyka nauczania określonych ćwiczeń akrobatycznych, skoków gimnastycznych

oraz ćwiczeń na przyrządach.

• Pomoc i ochrona jako istotna składowa metodyki nauczania ćwiczeń gimnastycznych.

Struktura lekcji gimnastycznej - cele i zadania poszczególnych części.

• Cele i zadania gimnastyki jako działu wychowania fizycznego i sportu.
• Kierunki i rodzaje gimnastyki oraz ich cele i zadania.
• Charakterystyka gimnastyki podstawowej.
• Charakterystyka sportów gimnastycznych.
• Podział materiału ćwiczebnego w gimnastyce.
• Geneza gimnastyki - starożytność, Chiny, Egipt, Grecja (gymnos, gymnasta). J.Ch.F.

Guts - Muts - twórca nowożytnej gimnastyki. J.F.L. Jahn i inni twórcy niemieckiego
systemu gimnastycznego. Piotr i Hijalmar Lingowie twórcy szwedzkiego systemu
gimnastycznego. Towarzystwo Gimnastyczne "SOKÓŁ" i jego twórca Mirosław Tyrs;
działalność i dokonania na terenie krajów ościennych i w Polsce.

6. Forma zaliczenia: ocena prezentacji wybranych ćwiczeń gimnastycznych na

poszczególnych przyrządach.

7. Status przedmiotu: obligatoryjny.

8. Zasady zaliczenia przedmiotu:

A. kryteria uzyskania zaliczenia:

• aktywne uczestnictwo w zajęciach gimnastyki sportowej,
• pozytywna ocena zaliczenia elementów na poszczególnych przyrządach.

B. znajomość zagadnień egzaminacyjnych.

9. Tematy ćwiczeń:

SEMESTR I (kobiety)

Teoria:

• informacja o strukturze działalności naukowo – dydaktycznej zakładu
• ćwiczenia porządkowo dyscyplinujące
• wymogi organizacyjno – programowe z gimnastyki podstawowej
• ćwiczenia kształtujące, pozycje wyjściowe
• pomoc i ochrona – instruktaż i umiejętności stosowania

Praktyka:
a) Skok:

• przeskok rozkroczny przez kozła

b) Poręcze:

• wymyk na dolnej żerdzi, przemach okroczny prawą i lewą nogą, zeskok w głąb

z podporu tyłem

• wymyk na górną żerdź – odmyk do zwisu

c) Równoważnia:

• naskok na równoważnię
• podskok „koci” ze zmianą nóg

d) Ćwiczenia wolne:

• przewrót w przód do rozkroku
• przerzut bokiem na RL i RP

SEMESTR II (kobiety)

Teoria:

• ćwiczenia porządkowo dyscyplinujące
• ćwiczenia kształtujące, pozycje wyjściowe
• pomoc i ochrona – instruktaż i umiejętności stosowania
• systematyka ćwiczeń na poszczególnych przyrządach

Praktyka:
a) Skok:

• skok kuczny przez konia

b) Poręcze:

• kołowrót w tył w podporze przodem
• wymyk na górną żerdź z leżenia tyłem na dolnej żerdzi

c) Równoważnia:

• przewrót w przód z uniku podpartego
• leżenie przewrotne, siad równoważny, powstanie jednonóż

d) Ćwiczenia wolne:

• stanie na rękach, przewrót w przód do rozkroku
• przerzut bokiem na 1 ręce

SEMESTR III (kobiety)

Teoria:

• instruktaż i umiejętność prowadzenie części wstępnej w różnej formie
• ćwiczenia porządkowo – dyscyplinujące c.d.
• pomoc i ochrona c.d.
• terminologia podstawowych ćwiczeń gimnastycznych c.d.

Praktyka:
a) Skok:

• skok kuczny przez konia

b) Poręcze:

• kołowrót okroczny w przód na dolnej żerdzi
• kołowrót w tył na górnej żerdzi w podporze przodem

d) Równoważnia:

• przewrót w tył przez bark
• zeskok przerzutem bokiem z ¼ obrotem
• wiązanka wybranych podskoków (2 z 3)
• ½ piruet – element równoważny

a) Ćwiczenia wolne:

• przerzut bokiem z ¼ obrotu
• przewrót w tył do postawy o nogach wyprostowanych
• wiązanka 3 podskoków

SEMESTR IV (kobiety)

Teoria:

• informacja o organizacji zawodów gimnastycznych
• informacja o zasadach sędziowania w gimnastyce sportowej
• kompozycja układów dowolnych na poszczególnych przyrządach w

gimnastyce sportowej.

• taktyka walki w gimnastyce
• ćwiczenia porządkowo – dyscyplinujące c.d
• pomoc i ochrona c.d
• terminologia podstawowych ćwiczeń gimnastycznych c.d

Praktyka:
b) Skok:

• doskonalenie skoków objętych programem sem. I, II, i III

c) Poręcze:

• doskonalenie elementów technicznych objętych programem sem. I, II i III
• połączenia elementów technicznych w układ ćwiczeń.

d) Równoważnia:

• doskonalenie elementów technicznych objętych programem sem. I, II. i III
• połączenia elementów technicznych w układ ćwiczeń.

a) Ćwiczenia wolne:

• poskonalenie elementów technicznych objętych programem sem. I, II i III
• połączenia elementów technicznych w układ ćwiczeń

SEMESTR I (mężczyźni)

Teoria:

• informacja o strukturze działalności naukowo – dydaktycznej zakładu
• ćwiczenia porządkowo dyscyplinujące
• wymogi organizacyjno – programowe z gimnastyki podstawowej
• ćwiczenia kształtujące, pozycje wyjściowe
• pomoc i ochrona – instruktaż i umiejętności stosowania

Praktyka:
a) Ćwiczenia wolne:

• przewroty w przód i w tył

• stania na rękach
• stanie na rękach i przewrót w przód
• przerzut bokiem na RL i RP

b) Skok:

• skok kuczny

c) Poręcze:

• zamach w oparciu na ramionach
• zamach w podporze
• wspieranie w przednim zamachu
• zeskok zawrotny

d) Drążek:

• ze zwisu wymyk do podporu przodem, odmyk
• zamachy na drążku
• kołowrót okroczny w przód

SEMESTR II (mężczyźni)

Teoria:

• ćwiczenia porządkowo dyscyplinujące
• ćwiczenia kształtujące, pozycje wyjściowe
• pomoc i ochrona – instruktaż i umiejętności stosowania
• systematyka ćwiczeń na poszczególnych przyrządach

Praktyka:
a) Ćwiczenia wolne:

• przewroty w tył przez stanie na rękach
• przewrót w przód do różnych pozycji końcowych
• waga przodem, stanie na rękach i przewrót w przód
• stanie na głowie

b) Skok:

• skok kuczny
• skok chyłkiem

c) Poręcze:

• wspieranie w tylnym zamachu
• stanie na barkach i przewrót w przód do oparcia
• zeskok odwrotny z ½ obr.

d) Drążek:

• wspieranie wychwytem
• kołowrót w tył w podporze przodem
• zeskok podmykiem

SEMESTR III (mężczyźni)

Teoria:

• instruktaż i umiejętność prowadzenie części wstępnej w różnej formie
• ćwiczenia porządkowo – dyscyplinujące c.d.
• pomoc i ochrona c.d.
• terminologia podstawowych ćwiczeń gimnastycznych c.d.

Praktyka:
a) Ćwiczenia wolne:

• doskonalenie elementów technicznych objętych programem sem. I i II.

• przerzut w przód

b) Skok:

• skok przerzutem.

c) Poręcze:

• stanie na barkach i przewrót w przód o tułowiu do wspierania w tylnym

zamachu.

• wspieranie wychwytem z oparcia do podporu przodem
• doskonalenie elementów technicznych objętych programem sem. I i II.

d) Drążek:

• doskonalenie elementów technicznych objętych programem sem. I i II.
• Nauczanie wybranych elementów (kołowrót okroczny w tył, kołowrót w przód

w podporze przodem, wymyk tyłem, półobroty w zamachu).

SEMESTR IV (mężczyźni)

Teoria:

• informacja o organizacji zawodów gimnastycznych
• informacja o zasadach sędziowania w gimnastyce sportowej
• kompozycja układów dowolnych na poszczególnych przyrządach w

gimnastyce sportowej

• taktyka walki w gimnastyce
• ćwiczenia porządkowo – dyscyplinujące c.d
• pomoc i ochrona c.d
• terminologia podstawowych ćwiczeń gimnastycznych c.d

Praktyka:
a) Ćwiczenia wolne:

• doskonalenie elementów technicznych objętych programem sem. I, II i III
• połączenia elementów technicznych w układ ćwiczeń

b) Skok:

• doskonalenie skoków objętych programem sem. I, II, i III

c) Poręcze:

• doskonalenie elementów technicznych objętych programem sem. I, II i III
• połączenia elementów technicznych w układ ćwiczeń

d) Drążek:

• doskonalenie elementów technicznych objętych programem sem. I, II. i III
• połączenia elementów technicznych w układ ćwiczeń

10. Literatura:
A. obowiązkowa:
• Barański K., Malczyk C., Orłowski W., (1968) Gimnastyka PZWS Warszawa
• Lejkin M. (2003) Wybrane rozdziały biomechaniki w gimnastyce. Wydawnictwo

Politechniki Radomskiej.

• Mazurek L., (1970) Gimnastyka podstawowa. Słownictwo – systematyka, SiT,

Warszawa

• Szot Z. (1997) Ćwiczenia zwinnościowo – akrobatyczne i skoki. technika wykonania

metodyka nauczania, nauczanie programowe. Warszawa ĆOS, RCM Sz.K.F

B. uzupełniająca:
• Szot Z(2004) Gdański model funkcjonowania katedry Gimnastyki w Świetle nowych

wyzwań. AWFiS w Gdańsku. Katedra Teorii, Metodyki Gimnastyki i Ćwiczeń
Muzyczno – Ruchowych.

• Szot Z. (2005) Skoki do Europy – wielka pedagogizacja. AWFiS w Gdańsku. Katedra

Teorii Metodyki Gimnastyki i Ćwiczeń Muzyczno-Ruchowych

• Kochanowicz K. (1998) Kompleksowa kontrola w gimnastyce sportowej. AWF,

Gdańsk.

• Sawczyn S. (2000) Obciążenia treningowe w gimnastyce sportowej w wieloletnim

procesie przygotowań. AWF, Gdańsk,