Inżynieria kolejowa Budowa dróg kolejowych Nawierzchnia kolejowa
Inżynieria kolejowa-Budowa dróg kolejowych-Nawierzchnia kolejowa http://www.zie.pg.gda.pl/~dwisnie/a.html www.inzynieria-kolejowa.dl.pl Budowa dróg kolejowych-nawierzchnia Nawierzchnia kolejowa Jest to zespół konstrukcyjny, skÅ‚adajÄ…cy siÄ™ z szyn, podkÅ‚adów, zÅ‚Ä…czek i podsypki. Elementy te sÅ‚użą do zbudowania toru szynowego, który stanowiÄ… dwa równolegÅ‚e toki szynowe, uÅ‚ożonew ustalonej miÄ™dzy nimi odlegÅ‚oÅ›ci. Tor ma odpowiednie poÅ‚ożenie w planie i profilu. Tor w planie skÅ‚ada siÄ™ z odcinków prostych i krzywych (onejmujÄ…cych Å‚uki z krzywymi przejÅ›ciowymi), w profilu zaÅ› - z odcinków poÅ‚ożonych w poziomie i na pochyleniu (wzniesienia i spadki) oraz z zaÅ‚omów profilu podÅ‚użnego. Do nawierzchni kolejowej zalicza siÄ™ także rozjazdy oraz skrzyżowania torów. W skÅ‚ad drogi kolejowej wchodzÄ… także przejazdy kolejowe. PrzykÅ‚adowy przekrój: 1 z 13 2007-11-24 22:41 Inżynieria kolejowa-Budowa dróg kolejowych-Nawierzchnia kolejowa http://www.zie.pg.gda.pl/~dwisnie/a.html Podstawowym elementem nawierzchni sÄ… szyny. KsztaÅ‚t przekroju poprzecznego szyny jest zbliżony do belki dwuteowej z uwagi na to, że szyna pracuje przede wszystkim na zginanie. Szyna skÅ‚ada siÄ™ z główki, stopki i szyjki. Główka (C=74,3mm) jest to górna część szyny przystosowana do toczenia siÄ™ kół taboru oraz do nadawania im kierunku biegu. StopkÄ™ (B=150mmm) szyny stanowi jej dolna część przystosowana do przytwierdzania do podkÅ‚adki i podkÅ‚adu. Szyjka (H=172mm) szyny jest częściÄ… poÅ›redniÄ… miÄ™dzy główkÄ… a stopkÄ….(S=16,5) a ciężar takiej szyny M=60,34kg/mb. Zadaniem szyn jest umożliwienie toczenia siÄ… kół pojazdów i nadawanie im kierunku biegu oraz przekazywanie nacisków kół na podkÅ‚ady poÅ›rednio przez podkÅ‚adki szynowe. Szyny sÄ… przymocowywane do podkÅ‚adów za pomocÄ… zÅ‚Ä…czek przytwierdzajÄ…cych, którymi sÄ…: podkÅ‚adki szynowe, wkrÄ™ty lub haki, Å›ruby stopowe, Å‚apki i pierÅ›cienie sprężyste. Oprócz zÅ‚Ä…czek przytwierdzajÄ…cych sÄ… również zÅ‚Ä…czki szynowe, tj. Å‚ubki, Å›ruby Å‚ubkowe i pierÅ›cienie sprężyste, których zadaniem jest poÅ‚Ä…czenie szyn ze sobÄ…. Przy nowszych typach nawierzchni stosowane sÄ… podkÅ‚adki zakÅ‚adane miÄ™dzy stopkÄ™ szyny a podkÅ‚adkÄ™ szynowÄ… w celu zwiÄ™kszenia oporów tarcia. Szyny kolejowe muszÄ… siÄ™ odznaczać dużą wytrzymaÅ‚oÅ›ciÄ… na zginanie i Å›cieranie, twardoÅ›ciÄ… i jednoczeÅ›nie pewnÄ… ciÄ…gliwoÅ›ciÄ…, a ponadto sprężystoÅ›ciÄ… i trwaÅ‚oÅ›ciÄ…. Szyny sÄ… wyrabiane ze stali zlewnej. W skÅ‚ad stali szynowej - oprócz żelaza - wchodzÄ…: wÄ™giel 0,4 - 0,75%, mangan 0,6 - 2,1%, krzem do 0,5%, fosfor do 0,05% o siarka do 0,05%. Od zawartoÅ›ci tych skÅ‚adników zależą 2 z 13 2007-11-24 22:41 Inżynieria kolejowa-Budowa dróg kolejowych-Nawierzchnia kolejowa http://www.zie.pg.gda.pl/~dwisnie/a.html wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci stali szynowej. Efektywnym sposobem podwyższenia trwaÅ‚oÅ›ci szyny jest stosowanie stali o zwiÄ™kszonej wytrzymaÅ‚oÅ›ci na rozciÄ…ganie, dzieki czemu szyny sÄ… bardziej odporne na zużycie, zmÄ™czenie, a także zwiÄ™ksza siÄ™ odporność szyny na obciążenia udarowe. Zastosowanie stali o podwyższonej zawartoÅ›ci pierwiastka C do okoÅ‚o 0,6 - 0,7 i Mn do okoÅ‚o 2% podwyższa wytrzymaÅ‚ość stali szynowej na rozciÄ…ganie do 900 MPa, a trwaÅ‚ość szyn, wyrażona w przewiezionej masie brutto, zwiÄ™ksza sie prawie dwukrotnie. W ostatnich latach opanowana zostaÅ‚a przez przemysÅ‚ hutniczy produkcja szyn ze stali dodatkowo termicznie ulepszonej, osiÄ…gajÄ…cej wytrzymaÅ‚ość na rozciÄ…ganie co najmniej 1100 MPa. KLASY TECHNICZNE TORÓW Wg przepisów "D1 - Warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych" opracowanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. i obowiÄ…zujÄ…cych od 6 czerwca 2002 r. Tory szlakowe oraz tory główne zasadnicze i dodatkowe na stacjach sÄ… kwalifikowane do jednej z szeÅ›ciu klas technicznych. Tory stacyjne boczne, za wyjÄ…tkiem torów grup kierunkowych, powinny być utrzymywane jak tory piÄ…tej klasy. Tory grup kierunkowych powinny odpowiadac warunkom klasy toru, do której zostaÅ‚y zakwalifikowane tory główne dodatkowe. Tablica 1 dopuszczalna natężenie klasy dopuszczalny nacisk dopuszczalny nacisk prÄ™dkość pociÄ…gów przewozów torów osi lokomotywy [kN] osi wagonów [kN] [km/h] [Tg/rok] 0 200 221 140 do 25 100 221 221 120 210 205 1 nie normowane 140 210 190 160 205 140 80 221 221 2 100 210 205 16-25 120 205 190 70 221 221 3 9-15 80 210 205 60 221 221 4 4-8 70 210 205 30 221 221 5 do 3 40 210 205 Tor zakwalifikowany do danej klasy technicznej powinien posiadać konstrukcjÄ™ nawierzchni odpowiadajÄ…cÄ… standardom przypisanym do danej klasy lub wyższej. STANDARDY KONSTRUKCYJNE NAWIERZCHNI 3 z 13 2007-11-24 22:41 Inżynieria kolejowa-Budowa dróg kolejowych-Nawierzchnia kolejowa http://www.zie.pg.gda.pl/~dwisnie/a.html Wg przepisów "D1 - Warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych" opracowanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. i obowiÄ…zujÄ…cych od 6 czerwca 2002 r. Standard konstrukcyjny nawierzchni okreÅ›la minimalne wymagania techniczne w zakresie materiałów konstrukcyjnych dla danej klasy torów tj. typ szyn, podkÅ‚adów i przytwierdzeÅ„, maksymalny rozstaw podkÅ‚adów oraz minimalna grubość warstwy podsypki pod podkÅ‚adem a także parametry techniczne wymienionych materiałów. W każdej klasie technicznej torów można stosować kilka równorzÄ™dnych standardów konstrukcyjnych. Standardy konstrukcji nawierzchni należy stosować przy budowie, remontach i modernizacji torów kolejowych uwzglÄ™dniajÄ…c klasÄ™ torów wymaganÄ… warunkami eksploatacyjnymi. Tablica 2. Standardy konstrukcyjne nawierzchni dla torów klasy 0 typ rozstaw typ przytwierdzenia grubość warstwy wariant szyny podkÅ‚adów podkÅ‚adów [m] szyn podsypki [m] UIC60 nowe dla 0.1 PS-93, PS-94 0,60 SB 0,35 v>200 km/h UIC60 nowe dla I/B, II/B 0.2 0,60 Skl, K 0,30 v>200 twarde km/h Tablica 3. Standardy konstrukcyjne nawierzchni dla torów klasy 1 typ rozstaw typ przytwierdzenia grubość warstwy wariant szyny podkÅ‚adów podkÅ‚adów [m] szyn podsypki [m] UIC60 PS-93, 1.1 0,60 SB 0,35 nowe PS-94 UIC60 II/B 1.2 0,60 Skl, K 0,30 nowe twarde Tablica 4. Standardy konstrukcyjne nawierzchni dla torów klasy 2 typ rozstaw typ przytwierdzenia grubość warstwy wariant szyny podkÅ‚adów podkÅ‚adów [m] szyn podsypki [m] UIC60 nowe i PS-83 SB 2.1 0,70 0,30 reprofilo- INBK 7M K wane kl.I UIC60 nowe i II/B 2.2 0,70 K 0,25 reprofilo- twarde wane kl.I S49 PS-83 SB 2.3 nowe i 0,65 0,30 INBK 7M K reprofilo- 4 z 13 2007-11-24 22:41 Inżynieria kolejowa-Budowa dróg kolejowych-Nawierzchnia kolejowa http://www.zie.pg.gda.pl/~dwisnie/a.html wane kl.I S49 nowe i II/B 2.4 0,65 K 0,25 reprofilo- miÄ™kkie wane kl.I Tablica 5. Standardy konstrukcyjne nawierzchni dla torów klasy 3 typ rozstaw typ przytwierdzenia grubość warstwy wariant szyny podkÅ‚adów podkÅ‚adów [m] szyn podsypki [m] UIC60 reprofilo- PS-83 0,75 SB 3.1 wane kl.II 0,30 INBK 7M 0,75 K lub regene- rowane UIC60 II/B, II/O reprofilo- twarde 3.2 wane kl.II nowe 0,80 K 0,25 lub regene- lub regene- rowane rowane UIC60 II/B, II/O reprofilo- miÄ™kkie 3.3 wane kl.II nowe 0,65 K 0,25 lub regene- lub regene- rowane rowane S49 SB PS-83 0,75 reprofilo- K INBK 7 0,75 3.4 wane kl.II K 0,25 INBK 8 0,75 lub regene- K INBK 3 0,60 rowane K S49 III/B, III/O reprofilo- miÄ™kkie 3.5 wane kl.II nowe 0,70 K 0,20 lub regene- lub regene- rowane rowane S49 III/B, III/O reprofilo- miÄ™kkie 3.6 wane kl.II nowe 0,60 K 0,20 lub regene- lub regene- rowane rowane Tablica 6. Standardy konstrukcyjne nawierzchni dla torów klasy 4 typ rozstaw typ przytwierdzenia grubość warstwy wariant szyny podkÅ‚adów podkÅ‚adów [m] szyn podsypki [m] S49 PS-83 0,80 SB 4.1 reprofilo- INBK 7 0,80 K 0,25 wane kl.III PBS 1 0,80 K 5 z 13 2007-11-24 22:41 Inżynieria kolejowa-Budowa dróg kolejowych-Nawierzchnia kolejowa http://www.zie.pg.gda.pl/~dwisnie/a.html INBK 8 0,80 K lub regene- INBK 3 0,70 K rowane INBK 4 0,60 K S49 III/B, III/O reprofilo- miÄ™kkie 4.2 wane kl.III nowe 0,80 K 0,20 lub regene- lub regene- rowane rowane S49 IV/O reprofilo- miÄ™kkie 4.3 wane kl.III nowe 0,70 K 0,20 lub regene- lub regene- rowane rowane S49 III/B, III/O reprofilo- miÄ™kkie 4.4 wane kl.III nowe 0,60 K 0,20 lub regene- lub regene- rowane rowane Tablica 7. Standardy konstrukcyjne nawierzchni dla torów klasy 5 typ rozstaw typ przytwierdzenia grubość warstwy wariant szyny podkÅ‚adów podkÅ‚adów [m] szyn podsypki [m] PS-83 0,70 SB INBK 7 0,70 K S49 PBS 1 0,70 K 5.1 regene- 0,21 INBK 8 0,70 K rowane INBK 3 0,60 K INBK 4 0,60 K INBK 7 0,85 S49 PBS 1 0,85 5.2 regene- INBK 8 0,85 K 0,21 rowane INBK 3 0,75 INBK 4 0,65 S49 drewniane 5.3 regene- regene- 0,60 K 0,16 rowane rowane drewniane 5.4 S42 regene- 0,60 bezpoÅ›rednie 0,16 rowane W nawierzchni bocznych torów stacyjnych, obok materiałów odpowiadajÄ…cych standardowm torów klasy piÄ…tej, dopuszcza siÄ™ stosowanie odzyskanych materiałów nawierzchniowych dostosowanych do warunków użytkowania tych torów. UWAGA: Klasa i gatunek podsypki zależy od kategorii linii kolejowej. ELEMENTY NAWIERZCHNI SZYNOWEJ 6 z 13 2007-11-24 22:41 Inżynieria kolejowa-Budowa dróg kolejowych-Nawierzchnia kolejowa http://www.zie.pg.gda.pl/~dwisnie/a.html SZYNY Charakterystyki podstawowych typów szyn stosowanych przez koleje europejskie moment szerokość wskaznik szerokość masa wysokość wytrzymaÅ‚. główki bezwÅ‚. typ stopki> kg/m H [mm] G [mm] Wx [mm3] S [mm] Ix [mm4] S49 49,43 125 65,4 240Ç103 1819Ç104 149 S54 54,54 125 65,8 262Ç103 2073Ç104 154 UIC50 50,18 125 68,6 253,6Ç103 1940Ç104 152 UIC54 54,43 140 68,6 279,19Ç103 2127Ç104 159 UIC60 60,34 150 70,6 335,5Ç103 3055Ç104 172 PODKAADY Charakterystyki podstawowych typów podkÅ‚adów drewnianych stosowanych przez PKP PLK typ dÅ‚ugość objÄ™tość pow. moment wskaznik przekroju bezwÅ‚. wytrzym. [m] [m3] [mm2] [mm4] [mm3] IB 2600 0,0962 37000 6493Ç104 829Ç103 IIB 2600 0,0894 34400 6099Ç104 783Ç103 IIO 2600 0,0923 35500 6210Ç104 788Ç103 IIIB 2500 0,0770 30800 4711Ç104 647Ç103 IIIO 2500 0,0755 30200 4741Ç104 644Ç103 IVO 2500 0,0730 29200 4526Ç104 621Ç103 7 z 13 2007-11-24 22:41 Inżynieria kolejowa-Budowa dróg kolejowych-Nawierzchnia kolejowa http://www.zie.pg.gda.pl/~dwisnie/a.html Charakterystyki podstawowych typów podkÅ‚adów betonowych PRZYTWIERDZENIA SZYN PODSYPKA Minimalne gruboÅ›ci warstwy podsypki [m] kategoria linii kolejowej rodzaj magistralnepierwszorzÄ™dnedrugorzÄ™dne znaczenia podkÅ‚adów miejscowego drewniane 0,30 0,25 0,20 0,16 betonowe 0,35 0,30 0,25 0,25 PodkÅ‚ady uÅ‚ożone w ustalonych odstÄ™pach poprzecznie do osi toru przejmujÄ… naciski kół na szyny, przekazywane za poÅ›rednictwem podkÅ‚adek i przytwierdzeÅ„ szynowych, przenoszÄ… te naciski na warstwÄ™ podsypki, a ponadto zapewniajÄ… prawidÅ‚owe szerokoÅ›ci toru. Zamiast podkÅ‚adów mogÄ… być stosowane inne elementy podparcia szyn, np. pÅ‚yty betonowe. Szyny przytwierdzone do podkÅ‚adów za pomocÄ… zÅ‚Ä…czek stanowiÄ… przÄ™sÅ‚a torowe, które nastÄ™pnie sÄ… ukÅ‚adane na podsypce. podkÅ‚ad pracuje na zginanie, a w miejscach uÅ‚ożenia podkÅ‚adek - na Å›ciskanie. Najwieksze momenty zginajÄ…ce wystepujÄ… w przekroju pod szynÄ… i dlatego najsilniejsze podbicie podkÅ‚adu podsypkÄ… powinno być dokonane pod szynami i po obu stronach, z wyjÄ…tkiem Å›rodkowej części podkÅ‚adu dÅ‚ugoÅ›ci 50 cm, która powinna pozostawać bez podbicia. OdlegÅ‚oÅ›ci miÄ™dzy osiami podkÅ‚adów w torze zależą w szczególnoÅ›ci od nacisku osi, typu 8 z 13 2007-11-24 22:41 Inżynieria kolejowa-Budowa dróg kolejowych-Nawierzchnia kolejowa http://www.zie.pg.gda.pl/~dwisnie/a.html szyn i ich dlugoÅ›ci, rodzaju podkÅ‚adów oraz znaczenia torów. OdlegÅ‚oÅ›ci te wahajÄ… siÄ™ najczęściej w granicach 655 - 578 mm przy liczbie 1566 - 1733 sztuk podkÅ‚adów na 1 km toru. Na PKP sÄ… stosowane podkÅ‚ady drewniane, stalowe i betonowe. PodkÅ‚ady drewniane wykonane sÄ… z drewna miÄ™kkiego (sosna) lub twardego (buk i dÄ…b). Dla przedÅ‚użenia okresu pracy podkÅ‚adów w torze sÄ… one poddawane nasycaniu Å›rodkami przeciwgnilnymi oraz innym zabiegom. Zasadniczym Å›rodkiem impregnacyjnym jest olej kreozotowy. Przed nasyceniem należy w podkÅ‚adach nawiercić otwory na wkrÄ™ty. PodkÅ‚ady w przekroju poprzecznym majÄ… ksztaÅ‚t belkowy lub obÅ‚y. Każdy z tych rodzajów dzieli siÄ™ na typy. Masa podkÅ‚adów drewnianych wynosi 70 - 75 kg. Pod zÅ‚Ä…czami szynowymi ukÅ‚ada siÄ™ podkÅ‚ady podzÅ‚Ä…czowe, powstajÄ…ce z poÅ‚Ä…czenia Å›rubami dwóch podkÅ‚adów pojedyÅ„czych. PodkÅ‚ady stalowe majÄ… przekrój w ksztaÅ‚cie odwróconego koryta, z koÅ„cami zgiÄ™tymi ku doÅ‚owi. Wymiary podkÅ‚adów sÄ… zbliżone do wymiarów podkÅ‚adów drewnianych. Masa podkÅ‚adów stalowych wynosi 60 - 80 kg. Nowych podkÅ‚adów stalowych dla PKP nie produkuje siÄ™. Najlepszym sposobem przytwierdzenia szyny do podkÅ‚adu stalowego jest przymocowanie jej Å›rubami stopowymi, Å‚apkami i pierÅ›cieniami sprężystymi do podkÅ‚adki żebrowej, przyspawanej do podkÅ‚adu. PodkÅ‚ady betonowe ze wzglÄ™du na ksztaÅ‚t dzielÄ… siÄ™ na: podkÅ‚ady blokowe, podkÅ‚ady belkowe i pÅ‚yty betonowe, a ze wzglÄ™du na sposób zbrojenia - na żelbetowe i strunobetonowe. Beton nie zbrojony z uwagi na kruchość i niskÄ… wytrzymaÅ‚ość na rozciÄ…ganie nie nadaje siÄ™ jako materiaÅ‚ konstrukcyjny na podkÅ‚ady kolejowe. Z tego powodu stosuje siÄ™ zbrojenie betonu, które zwiÄ™ksza jego wytrzymaÅ‚ość, lecz w mniejszym stopniu podwyższa odporność na powstawanie rys i pÄ™knięć. Zastosowanie jako podkÅ‚adu dwóch krótkich u wysokich bloków poÅ‚Ä…czonych sztywnym stalowym Å‚Ä…cznikiem zwiÄ™ksza wybitnie jego wytrzymaÅ‚ość i zmniejsza naprężenia rozciÄ…gajÄ…ce przy zginaniu. PrzykÅ‚adem podkÅ‚adu blokowego (żelbetowego) jest podkÅ‚ad typu Bl-3. ZwiÄ™kszenie odpornoÅ›ci betonu na rysy można uzyskać przez wprowadzenie wstepnego sprężania betonu, co zastosowano przy produkcji podkÅ‚adów strunobetonowych. PodkÅ‚ady strunobetonowe z betonu sprężonego - w czasie wykonywania podkÅ‚adu stalowe struny stanowiÄ…ce zbrojenie poddawane sÄ… okreÅ›lonemu naciÄ…gowi, nastÄ™puje potem silne zwiÄ…zanie betonu ze zbrojeniem, a po stwardnieniu betonu i zwolnieniu naciÄ…gu strun uzyskuje siÄ™ sprężenie betonu. PodkÅ‚ady te maja ksztaÅ‚t belkowy. Aktualnie w torach sieci PKP stosowane sÄ… podkÅ‚ady strunobetonowe typu INBK-3, INBK-4, INBK-7, INBK-8, PBS1, BS65 i BS66. 9 z 13 2007-11-24 22:41 Inżynieria kolejowa-Budowa dróg kolejowych-Nawierzchnia kolejowa http://www.zie.pg.gda.pl/~dwisnie/a.html PodkÅ‚ady betonowe majÄ… w części podszynowej pochylenie 1:20 lub 1:40 ku osi toru i w zwiÄ…zku z tym stosuje siÄ™ do nich podkÅ‚adki żebrowe o staÅ‚ej gruboÅ›ci. W celu przytwierdzenia szyny do podkÅ‚adu betonowego zakÅ‚ada siÄ™ w nim dyble do wkrÄ™tów. Dyble wykonane sÄ… z drewna twardego nasyconego olejem kreozotowym lub z tworzyw sztucznych. Dla uzyskania staÅ‚ego docisku szyny do podkÅ‚adu stosuje siÄ™ przekÅ‚adki amortyzacyjne miÄ™dzy podkÅ‚adem a podkÅ‚adkÄ… podszynowÄ…, a pod wkrÄ™ty zakÅ‚ada siÄ™ pierÅ›cienie sprężyste podwójne. Stosowane sÄ… również inne sposoby przytwierdzania szyn do podkÅ‚adów betonowych. W torze z podkÅ‚adami betonowymi jako podkÅ‚ady podzÅ‚Ä…czowe stosuje siÄ™ wyÅ‚Ä…cznie podkÅ‚ady drewniane. Podsypka ma za zadanie: uzyskanie wymaganego poÅ‚ożenia toru w planie i profilu, przejÄ™cie nacisków kół pojazdów z podkÅ‚adów z przekazaniem ich na torowisko, szybkie odprowadzenie wód opadowych oraz przeciwdziaÅ‚anie przesuniÄ™ciom podÅ‚użnym i poprzecznym toru. Ponadto podsypka speÅ‚nia ważnÄ… rolÄ™ odwodnienia nawierzchni. Torowisko w przekroju poprzecznym ma 4% pochylenia dla szybkiego odprowadzenia wody powierzchniowej, ograniczajÄ…c przenikanie jej w podtorze. Podsypka jest wykonywana przez kruszenie twardych skaÅ‚ typu: bazalt, granit, sjenit i dolomit (skaÅ‚y odporne na Å›ciskanie 100 - 140 MPa). TÅ‚uczeÅ„ ten odporny jest na uderzanie przy podbijaniu podkÅ‚adów, wykazuje dużą wytrzymaÅ‚ość na Å›cieranie. Stosuje siÄ™ podsypkÄ™ o uziarnieniu 20/60 mm lub 30/60 mm. W torach o maÅ‚ym obciążeniu dopuszcza siÄ™ stosowanie żwiru, żużla i kliÅ„ca jako materiaÅ‚u podsypkowego. TÅ‚uczeÅ„ wyrabiany jest z twardych skaÅ‚ naturalnych. ziarna tÅ‚ucznia o ostrych krawÄ™dziach powinny mieć wymiary 20-63 mm. dziÄ™ki szorstkoÅ›ci i ostrym krawÄ™dziom ziarna wzajemnie siÄ™ zazÄ™biajÄ… i dlatego tÅ‚uczeÅ„ nadaje siÄ™ doskonale do podbijania podkÅ‚adów. Å»użel wielkopiecowy bez zawartoÅ›ci siarki, o wymiarach ziaren 20-63 mm ma gorsze wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci od podsypki tÅ‚uczniowej. Å»wir rzeczny lub kopalny ma ziarna o zaokrÄ…glonych krawÄ™dziach i wymiarach 5 -63 mm. Spoistosć podsypki żwirowej jest mniejsza niż tÅ‚uczniowej. Å»wir nie może być używany w torach na podkÅ‚adach betonowych Pospółka jest anturalnÄ… mieszaninÄ… żwiru i piasku, wymiary ziaren żwiru wynoszÄ… do 63 mm, przy czym zawartość ziaren o wymiarach do 2 mm nie powinna przekraczać 55% Kliniec oraz gryz o uziarnieniu 5 - 20 mm powstajÄ… przy produkcji tÅ‚ucznia, przy czym kliniec charakteryzuje siÄ™ ziarnami blaszkowatymi, a grys - bryÅ‚kowatymi. Grubość warstwy podsypki jest mierzona od spodu podkÅ‚adów do torowiska lub warstwy ochronnej i zależy od kategorii linii, znaczenia torów oraz rodzaju podkÅ‚adów. W torach głównych i bocznych na podkÅ‚adach drewnianych grubość warstwy podsypki przyjmuje siÄ™ odpowiednio: na liniach magistralnych 30 i 20 cm na liniach pierwszorzÄ™dnych 25 i 20 cm na liniach drugorzÄ™dnych 20 i 16 cm na liniach znaczenia miejscowego 16 i 13 cm Przy ukÅ‚adaniu torów na podkÅ‚adach betonowych grubość warstwy podsypki należy w zasadzie zwiÄ™kszyć o 5 cm. W torach, gdzie normalna grubość warstwy podsypki jest mniejsza niż 20 cm, zwiÄ™kszonÄ… grubość tej warstwy przyjmuje siÄ™ nie mniej niż 25 cm. PodsypkÄ™ ukÅ‚ada siÄ™ wprost na torowisku lub na warstwie ochronnej (filtracyjnej) gruboÅ›ci 10 - 30 cm, wykonanej z piasku. Przekrój poprzeczny podsypki jest podany w noramlnych przekrojach poprzecznych podtorza i nawierzchni poszczególnych kategorii linii (Przepisy D1). Profil poprzeczny podsypki zależy od kategorii linii, rodzaju i dÅ‚ugoÅ›ci podkÅ‚adów, rodzaju konstrukcji toru (klasyczny czy bezstykowy), poÅ‚ożenia toru na prostej czy w Å‚uku, odstÄ™pu miÄ™dzy osiami torów oraz urzÄ…dzeÅ„ zrk W szczególnych przypadkach istnieje możliwość eliminacji podsypki - na dÅ‚ugich mostach gdzie stalowa nawierzchnia kolejowa jest uÅ‚ożona na mostownicach, w tunelach, gdzie szyny mogÄ… być przytwierdzone do podÅ‚oża betonowego nie podlegajÄ…cego odksztaÅ‚ceniom oraz na podÅ‚ożu gruntowym, gdzie warunki geotechniczne i 10 z 13 2007-11-24 22:41 Inżynieria kolejowa-Budowa dróg kolejowych-Nawierzchnia kolejowa http://www.zie.pg.gda.pl/~dwisnie/a.html hydrogeologiczne gwarantuÄ… peÅ‚nÄ… stabilność podÅ‚oża szynowego. Do nawierzchni kolejowej zalicza siÄ™ także elementy dodatkowe stosowane w szczególnych przypadkach, jak prowadnice w Å‚ukach o maÅ‚ych promieniach, przyrzÄ…dy wyrównawcze na mostach, oprórki przeciwpeÅ‚zne itp. Do nawierzchni zalicza siÄ™ także rozjazdy i skrzyżowania torów. Rozjazdy sÅ‚użą do poÅ‚Ä…czenia dwóch torow, a tym samym umożliwiajÄ… przejazd taboru z jednego toru na drugi. Skrzyżowanie torów jest przeciÄ™ciem dwóch torów, jednak bez możliwoÅ›ci przejazdu taboru na drugi tor. Rozjazdy sÅ‚użą do poÅ‚Ä…czenia dwóch torow, a tym samym umożliwiajÄ… przejazd taboru z jednego toru na drugi. Skrzyżowanie torów jest przeciÄ™ciem dwóch torów, jednak bez możliwoÅ›ci przejazdu taboru na drugi tor. Rozjazdy dzielÄ… siÄ™ na cztery zasadnicze rodzaje:Rozjazdy sÅ‚użą do poÅ‚Ä…czenia dwóch torow, a tym samym umożliwiajÄ… przejazd taboru z jednego toru na drugi. Skrzyżowanie torów jest przeciÄ™ciem dwóch torów, jednak bez możliwoÅ›ci przejazdu taboru na drugi tor. Rozjazdy dzielÄ… siÄ™ na cztery zasadnicze rodzaje: zwyczajne podwójne krzyżowe Å‚ukowe Rozjazdy zwyczajne majÄ… dwa kierunki jazdy: po prostej i na odgaÅ‚Ä™zienie. Zależnie od kierunku odgaÅ‚Ä™zienia rozjazd zwyczajny może być prawy lub lewy. Rozjazdy podwójne majÄ… trzy kierunki jazdy: po prostej i na dwa odgaÅ‚Ä™zienia. Rozjazdy podwójne jednostronne i dwustronne mogÄ… być prawe i lewe. Stosowane sÄ… również rozjazdy podwójne symetryczne. Rozjazdy krzyżowe dzielÄ… siÄ™ na pojedyÅ„cze i podwójne. Zarówo jedne, jak i drugie, mogÄ… mieć iglice mieszczÄ…ce siÄ™ w granicach czworoboku rozjazdu lub leżące poza granicami tego czworoboku. Rozjazdy krzyżowe pojedyÅ„cze majÄ… trzy kierunki jazdy, natomiast krzyżowe podwójne - cztery kierunki jazdy. Rozjazdy Å‚ukowe powstajÄ… z wyginania rozjazdów zwyczajnych oraz krzyżowych i majÄ… zastosowanie przy odgaÅ‚Ä™zieniach torów w Å‚ukach. Przy wyginaniu rozjazdów zwyczajnych otrzymuje siÄ™ rozjazdy Å‚ukowe jednostronne i dwustronne. Te ostatnie mogÄ… być niesymetryczne lub symetryczne. Rozjazdy dzielÄ… siÄ™ także wedÅ‚ug: typu szyn użytych do budowy (S60, S49, S42) promienia Å‚uku w torze zwrotnym (190, 205, 230, 265, 300, 500, 760, 1200 m) skosów (skosy duże - 1:6,6; 1:7; 1:7,5, skos zasadniczy - 1:9, skosy maÅ‚e - 1:10; 1:12; 1:14; 1:18,5) Zastosowanie rozjazdu danego typu zależy przede wszystkim od intensywnoÅ›ci ruchu kolejowego oraz od nacisku osi pojazdów. W torach głównych rozjazdy powinny być takiego samego typu lub cięższego niż szyny toru. Szyny przynajmniej w jednym przęśle szynowym przed i za rozjazdem powinny być tego samego typu co szyny w rozjezdzie. Skrzyżowania torów Skrzyżowania torów ukÅ‚adane jest w miejscu przeciÄ™cia siÄ™ dwóch torów w jednym poziomie. SkÅ‚ada siÄ™ ono z dwóch krzyżownic podwójnych, dwóch krzyżownic zwyczajnych, czterech kierownic oraz torów Å‚Ä…czÄ…cych. Najczęściej stosowane sÄ… skrzyżowania o skosie 1:9. W podwójnych poÅ‚Ä…czeniach torów stosuje siÄ™ skrzyżowanie torów o skosie 1:4,444 zwyczajne podwójne krzyżowe Å‚ukowe Rozjazdy zwyczajne majÄ… dwa kierunki jazdy: po prostej i na odgaÅ‚Ä™zienie. Zależnie od kierunku odgaÅ‚Ä™zienia rozjazd zwyczajny może być prawy lub lewy. Rozjazdy podwójne majÄ… trzy kierunki jazdy: po prostej i na dwa odgaÅ‚Ä™zienia. Rozjazdy podwójne jednostronne i dwustronne mogÄ… być prawe i lewe. Stosowane sÄ… również rozjazdy podwójne symetryczne. Rozjazdy krzyżowe dzielÄ… siÄ™ na pojedyÅ„cze i podwójne. Zarówo jedne, jak i drugie, 11 z 13 2007-11-24 22:41 Inżynieria kolejowa-Budowa dróg kolejowych-Nawierzchnia kolejowa http://www.zie.pg.gda.pl/~dwisnie/a.html mogÄ… mieć iglice mieszczÄ…ce siÄ™ w granicach czworoboku rozjazdu lub leżące poza granicami tego czworoboku. Rozjazdy krzyżowe pojedyÅ„cze majÄ… trzy kierunki jazdy, natomiast krzyżowe podwójne - cztery kierunki jazdy. Rozjazdy Å‚ukowe powstajÄ… z wyginania rozjazdów zwyczajnych oraz krzyżowych i majÄ… zastosowanie przy odgaÅ‚Ä™zieniach torów w Å‚ukach. Przy wyginaniu rozjazdów zwyczajnych otrzymuje siÄ™ rozjazdy Å‚ukowe jednostronne i dwustronne. Te ostatnie mogÄ… być niesymetryczne lub symetryczne. Rozjazdy dzielÄ… siÄ™ także wedÅ‚ug: typu szyn użytych do budowy (S60, S49, S42) promienia Å‚uku w torze zwrotnym (190, 205, 230, 265, 300, 500, 760, 1200 m) skosów (skosy duże - 1:6,6; 1:7; 1:7,5, skos zasadniczy - 1:9, skosy maÅ‚e - 1:10; 1:12; 1:14; 1:18,5) Zastosowanie rozjazdu danego typu zależy przede wszystkim od intensywnoÅ›ci ruchu kolejowego oraz od nacisku osi pojazdów. W torach głównych rozjazdy powinny być takiego samego typu lub cięższego niż szyny toru. Szyny przynajmniej w jednym przęśle szynowym przed i za rozjazdem powinny być tego samego typu co szyny w rozjezdzie. 12 z 13 2007-11-24 22:41 Inżynieria kolejowa-Budowa dróg kolejowych-Nawierzchnia kolejowa http://www.zie.pg.gda.pl/~dwisnie/a.html zródÅ‚o: www.kolej.pl www.il.pw.edu.pl/~zuraw POWRÓT Created by Dominik WiÅ›niewski 13 z 13 2007-11-24 22:41