MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Jerzy Filipowski
Wykonanie przeglądów technicznych i obsługi sezonowej
pojazdów 311[22].Z1.08
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
dr inż. Tadeusz Bąkowski
dr inż. Kazimierz Witosław
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Radosław Kacperczyk
Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Kacperczyk
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[22].Z1.08,
,,Wykonanie przeglądów technicznych i obsługi sezonowej pojazdów", zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu technik mechanizacji rolnictwa.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji-Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania 7
4.1. Terminy i zakresy przeglądów technicznych, obsługi sezonowej oraz
zasady konserwacji pojazdów rolniczych 7
4.1.1. Materiał nauczania 7
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 12
4.1.3. Ćwiczenia 12
4.1.4. Sprawdzian postępów 15
4.2. Przeglądy techniczne pojazdów rolniczych oraz bhp podczas ich
wykonywania 16
4.2.1. Materiał nauczania 16
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 26
4.2.3. Ćwiczenia 26
4.2.4. Sprawdzian postępów 28
4.3. Zasady ekonomicznej eksploatacji pojazdu 29
4.3.1. Materiał nauczania 29
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 32
4.3.3. Ćwiczenia 32
4.3.4. Sprawdzian postępów 34
5. Sprawdzian osiągnięć ucznia 35
6. Literatura 39
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Poradnik ten pomoże Ci w przyswojeniu sobie wiedzy o zasadach wykonywania
przeglądów technicznych i obsługi sezonowej.
Poradnik zawiera:
- wymagania wstępne, czyli wykaz umiejętności jakie powinieneś opanować przed
przystąpieniem do realizacji jednostki modułowej,
- cele kształcenia, czyli wykaz umiejętności jakie ukształtujesz podczas pracy
z przewodnikiem,
- materiał nauczania, czyli wiadomości i umiejętności dotyczące terminu przeglądów
technicznych, zakresu tych czynności i zasad ekonomicznej eksploatacji pojazdu,
- zestawy pytań sprawdzających, które pomogą Ci sprawdzić, czy opanowałeś materiał
o przeglądach technicznych pojazdów rolniczych,
- ćwiczenia, które pozwolą nabyć Ci umiejętności praktyczne,
- sprawdzian postępów,
- sprawdzian osiągnięć
- wykaz literatury.
W materiale nauczania zostały wyjaśnione zagadnienia dotyczące terminów wykonania
przeglądów technicznych ciągników rolniczych, zakresy czynności oraz warunki bezpiecznej
pracy przy wykonywaniu przeglądów.
Przy wyborze odpowiednich treści pomoże Ci nauczyciel, który wskaże zagadnienia
szczególnie ważne. Do poszerzenia wiedzy wykorzystaj podaną literaturę. Powinieneś
również nauczyć się korzystać z innych z
ródeł informacji. W przypadku trudności
z opanowaniem materiału lub zrealizowaniem ćwiczenia poproś nauczyciela o pomoc. Po
wykonaniu ćwiczeń sprawdz
poziom swoich postępów rozwiązując sprawdzian. W czasie
zajęć dydaktycznych musisz przestrzegać regulaminów i przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
311[22].Z1
Eksploatacja pojazdów rolniczych
311[22].Z1.03
311[22].Z1.01
Diagnozowanie i naprawa silników spalinowych
Stosowanie przepisów ruchu drogowego
311[22].Z1.04
311[22].Z1.02
Diagnozowanie i naprawa układów napędowych
Kierowanie pojazdem samochodowym
w pojazdach rolniczych
311[22].Z1.05
Diagnozowanie i naprawa układów
kierowniczych i hamulcowych
311[22].Z1.06
Diagnozowanie i naprawa układów
elektronicznych w pojazdach i maszynach
311[22].Z1.07
Organizowanie warsztatu obsługi
i naprawy pojazdów
311[22].Z1.08
Wykonywanie przeglądów technicznych
i obsługi sezonowej pojazdów
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej powinieneś umieć:
- wykonywać podstawowe operacje montażu i demontażu ciągnika,
- zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
- posługiwać się wyposażeniem diagnostycznym do badania pojazdów,
- posługiwać się podstawową dokumentacją technologiczną,
- posługiwać się katalogami, instrukcjami użytkowania oraz poradnikami,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- uzasadnić konieczność wykonywania przeglądów technicznych pojazdów,
- określić zakres czynności obsługi technicznej pojazdów z uwzględnieniem
nowoczesnych komputerowych metod diagnostycznych,
- określić terminy wykonywania przeglądów technicznych pojazdów rolniczych,
- wyjaśnić zasady obsługi sezonowej, konserwacji i przechowywania pojazdów,
- obliczyć koszty eksploatacji pojazdu,
- wykonać czynności przeglądów technicznych pojazdów rolniczych,
- wykonać obsługę sezonową pojazdów rolniczych,
- przygotować ciągnik i przyczepę do badań technicznych,
- wypełnić dokumentację pracy pojazdu i środków transportu stosowanych w rolnictwie,
- zastosować przepisy bhp podczas wykonywania przeglądów technicznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. MATERIAA
NAUCZANIA
4.1. Terminy i zakresy przeglądów technicznych, obsługi
sezonowej oraz zasady konserwacji pojazdów rolniczych
4.1.1. Materiał nauczania
Uzasadnienie wykonania przeglądów technicznych
Przeglądy techniczne mają na celu okresowe sprawdzenie stopnia zużycia pojazdu,
wykrycie usterek oraz w miarę potrzeby wykonanie we właściwym czasie czynności
konserwacyjnych i naprawczych. PrzeglÄ…dy techniczne wykonane w okresie gwarancyjnym
noszą nazwę przeglądów gwarancyjnych, a po tym okresie nazywamy je przeglądami
okresowymi.
Podczas użytkowania pojazdu w wyniku naturalnych procesów zużycia oraz
oddziaływania czynników otoczenia następuje zmiana stanu technicznego poszczególnych
zespołów i elementów, która może doprowadzić do ich uszkodzenia lub zakłócenia pracy
powodując nie planowany przestój pojazdu. Zmiana stanu technicznego niektórych układów
(np. układu kierowniczego, hamulcowego) może być przyczyną wypadków. Dbałość
o właściwy stan techniczny pojazdu oraz przestrzeganie zalecanych terminów dokonywania
przeglądów technicznych przyczyniają się do obniżenia kosztów eksploatacji pojazdu.
W tabeli 1 przedstawiono przykładowy wzór karty ewidencyjnej przeglądów technicznych
ciągników.
Tabela 1. Przykładowy wzór karty ewidencyjnej przeglądów technicznych ciągników [11, s. 180]
Stan licznika
Data
mth
Rodzaj Podpis kierownika
Nazwisko i imiÄ™ mechanika
przeglądu i pieczęć zakładu
wykonujÄ…cego przeglÄ…d
(nr 2, 3, 4, 5) wykonujÄ…cego przeglÄ…d
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
odbioru
planowany
rzeczywisty
dostarczenia
Cykl i terminy wykonywania przeglądów technicznych
Czas pracy między poszczególnymi przeglądami technicznymi pojazdów (ciągników)
rolniczych określa się w jednostkach umownych zwanymi motogodzinami. W przypadku
samochodów terminy wykonywania przeglądów technicznych wyznacza się odpowiednio do
liczby przejechanych kilometrów.
Przykładowo w ciągnikach produkowanych w ZM  Ursus jedna motogodzina odpowiada
jednej godzinie pracy silnika przy prędkości obrotowej 1500 obr/min dotyczy to ciągników
Ursus przy pozostałych ciągnikach motogodzina odpowiada 1 godzinie pracy silnika przy
prędkości obrotowej 1800 obr/min. Dlatego cykl przeglądowy ciągników produkowanych
w Polsce zawiera siÄ™ w pewnym przedziale motogodzin (mtg).
Pierwsza wartość dotyczy ciągników z serii URSUS, druga ciągników licencyjnych
z serii MF.
PrzeglÄ…d P1  wykonywany jest co 8-10 mtg
PrzeglÄ…d P2  wykonywany jest co 100-125 mtg
PrzeglÄ…d P3  wykonywany jest co 200-250 mtg
PrzeglÄ…d P4  wykonywany jest co 400-500 mtg
PrzeglÄ…d P5  wykonywany jest co 800-100 mtg
Dla ciągników rolniczych przykładowy cykl przeglądowy przedstawiony został na rysunku 1.
Rys. 1. Cykl przeglądowy ciągników rolniczych
Należy pamiętać o tym, że:
- w odniesieniu do ciągników będących w okresie gwarancji fabrycznej obowiązuje zasada
wykonania przeglądów technicznych zgodnie z fabryczną instrukcją obsługi,
- od obowiązującej częstotliwości dopuszczalne są odchyłki w granicach ą 10%.
Zakresy czynności przeglądów technicznych
Zakresem przeglądów technicznych nazywamy zestawienie czynności, które należy
wykonywać w trakcie danego rodzaju przeglądu. Szczegółowy zakres czynności kontrolno-
obsługowych wchodzących w skład poszczególnych przeglądów technicznych pojazdu jest
podany w instrukcji obsługi wręczanej nabywcy każdego nowego pojazdu.
W tabeli 2 podana jest treść operacji, którą należy wykonać. Znakiem  X zaznaczono
w kolumnie odpowiadającej przeglądowi operację do wykonania. Na zakończenie podano
operacje warunkowe dotyczy to poz. 40, poz. 46, poz. 47.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Tabela 2. Zakres czynności przeglądów technicznych
Lp. Treść operacji P-I P-II P-III P-IV P-V
1 2 3 4 5 6 7
1. Oczyścić i umyć ciągnik z zewnątrz X X X X X
2. Smarować zgodnie z tablicą smarowania X X X X X
3. Sprawdzić poziom oleju, paliwa i cieczy X X X X X
chłodzącej
4. Sprawdzić działanie hamulców X X X X X
5. Sprawdzić działanie układu kierowniczego X X X X X
6. Sprawdzić pracę silnika oraz wskazania X X X X X
przyrządów na tablicy rozdzielczej
7. Sprawdzić działanie odbiorników prądu X X X X X
8. Wyregulować ciśnienie powietrza w ogumieniu X X X X X
9. Sprawdzić osadnik filtru paliwa i spuścić wodę X X X X X
10. Sprawdzić poziom zanieczyszczeń w osadniku
filtru wstępnego i poziomu oleju w filtrze
głównym mokrego filtru powietrza lub
sprawdzić przewody suchego filtru powietrza i
zawór odciążający X X X X X
11. Usunąć wodę skondensowaną ze zbiornika
powietrza X X X X X
12. Sprawdzić skok jałowy sprzęgła i ewentualnie
wyregulować X X X X
13. Sprawdzić luz pedału hamulca i ewentualnie
wyregulować X X X X
14. Sprawdzić zewnętrzne połączenia śrubowe X X X X
15. Sprawdzić szczelność zbiorników, przewodów
i złącz X X X X
16. Sprawdzić poziom elektrolitu X X X X
17. Sprawdzić naciąg paska klinowego X X X X
18. Sprawdzić poziom oleju w przekładni
hydraulicznej X X X X
19. Sprawdzić ustawienie sprzęgła zależnego WOM
i ewentualnie wyregulować X X X X
20. Sprawdzić gęstość elektrolitu X X
21. Oczyścić i zabezpieczyć smarem zaciski
akumulatora X X
22. Wymienić filtr oleju w silniku X X
23. Wymienić olej w silniku X X X
24. Sprawdzić i ewentualnie wyregulować luzy
łożysk i piast przednich X X X
25. Oczyścić wkład i wymienić olej w mokrym
filtrze powietrza X X X
26. Oczyścić żeberka chłodnicy X X X
27. Oczyścić filtr oleju pompy hydraulicznej X X
28. Wymienić olej w przekładni (skrzynia biegów i
układ hydrauliczny) X X
29. Sprawdzić poziom oleju w mechanizmie
kierowania i ewentualnie uzupełnić X X
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
30. Sprawdzić luzy w zwrotnicach osi przedniej X X
31. Sprawdzić luzy w układzie kierowniczym X X
32. Sprawdzić i ewentualnie wyregulować zbieżność
kół przednich X X
33. Wymienić wkład filtru paliwa X X
34. Sprawdzić stan techniczny wtryskiwaczy X X
35. Wyregulować luzy zaworowe oraz sprawdzić
smarowanie dz
wigienek zaworowych X X
36. Oczyścić przewód odpowietrzający silnika X X
37. Osłuchać silnik stetoskopem X X
38. Sprawdzić blokadę mechanizmu różnicowego X X
39. Sprawdzić ustawienie świateł i ewentualnie
wyregulować X X
40. Sprawdzić stan techniczny i wyregulować na
stole probierczym pompÄ™ wtryskowÄ… X
41. Sprawdzić ciśnienie sprężenia w cylindrach
silnika X
42. Oczyścić zbiornik paliwa i przewody paliwa X
43. Oczyścić i sprawdzić alternator, regulator
napięcia, rozrusznik X
44. Sprawdzić stan techniczny sprężarki i układu
pneumatycznego X
45. Sprawdzić stan techniczny podnośnika X
46. Oczyścić i przepłukać układ chłodzenia oraz
sprawdzić stan techniczny termostatu X
47. Wymienić wkład suchego filtru powietrza
(operacja warunkowa) X
Obsługa sezonowa
Wykonywana jest dwa razy w roku i jest specjalnym rodzajem obsługi okresowej.
Przeprowadza się ją jednocześnie z obsługą okresową, której wykonanie przypada na
początek i koniec okresu zimowego. Celem obsługi sezonowej jest przygotowanie ciągnika
do pracy w zmienionych warunkach klimatycznych. Obsługa sezonowa obejmuje pełny
zakres czynności wykonywanych w ramach przeglądu technicznego ze specjalnym
uwzględnieniem staranności przemycia wewnętrznego mechanizmów oraz zaopatrzenie
ciągnika w odpowiednie dla danej pory roku oleje, smary i płyny. Obsługa sezonowa
obejmuje ponadto następujące czynności:
- oczyszczenie i gruntowne mycie pojazdu,
- odnowienie uszkodzonych powłok lakierniczych,
- zabezpieczenie elementów podzespołów i zespołów przed zniszczeniem.
Szczegółowe zalecenia do przygotowania pojazdów do postoju międzysezonowego zawierają
instrukcje obsługi poszczególnych pojazdów.
Konserwacja pojazdów
Konserwacja jest to całokształt czynności mających na celu zmniejszenie zużywania się
części maszyn i utrzymanie w pełnej sprawności technicznej. Do typowych zabiegów
konserwacyjnych zalicza siÄ™:
- czyszczenie i mycie,
- wymiana olejów,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
- powlekanie powierzchni środkami ochrony czasowej,
- doładowywanie akumulatorów itp.
Niektóre zabiegi konserwacyjne wykonuje się w ramach okresowych obsług
technicznych ciągników. Z uwagi na długi okres przechowywania pojazdów rolniczych po
kampaniach agrotechnicznych stosuje siÄ™ dwa rodzaje konserwacji:
- konserwacjÄ™ smarowÄ…,
- konserwacjÄ™ bezsmarowÄ….
Konserwację smarową wykonuje się za pomocą smarów i olejów pochodzenia naftowego.
Do grupy środków konserwacji bezsmarowej zalicza się masy asfaltowe produkowane na
bazie żywic i asfaltów oraz kompozycje produkowane na bazie lanoliny i wosków
mineralnych.
Na czas dłuższego przechowywania pojazdu zdejmuje się z nich niektóre części np.
akumulatory, paski klinowe i płaskie, łańcuchy napędowe, zespoły tnące i inne, czyści się je,
poddaje zabiegom konserwacyjnym oraz przechowuje w oddzielnym pomieszczeniu.
W zakres konserwacji pojazdów wchodzi wymiana zażytych olejów w silnikach spalinowych,
przekładniach zębatych oraz układach hydraulicznych. Ważnym etapem konserwacji
pojazdów rolniczych przed przechowywaniem jest usunięcie zanieczyszczeń metodą mycia.
Bardzo dobre rezultaty w usuwaniu zanieczyszczeń uzyskuje się przy stosowaniu mycia
parowo-wodnego.
Po oczyszczeniu i wysuszeniu powierzchni podlegających konserwacji przystępuje się do
nakładania powłok ochronnych. Nakładanie środków ochrony czasowej o konsystencji ciekłej
dokonuje się najczęściej ręcznie za pomocą pędzla lub mechanicznie przy użyciu urządzeń
natryskowych. Zbyt gęste preparaty jak Antykor 2 , czy smar ochronny TDM nakłada się po
uprzednim nagrzaniu do temperatury 70÷100ºC. Niektóre preparaty przed użyciem
rozcieńcza się rozcieńczalnikami zgodnie z zaleceniem wytwórcy.
Produkowane są również środki ochrony czasowej w wersji aerozolowej. Umożliwiają
one szybkie i łatwe uzupełnienie uszkodzeń powłoki oraz zabezpieczenie niewielkich
powierzchni. Podczas konserwacji zachodzi potrzeba zabezpieczenia nie tylko powierzchni
zewnętrznych łatwo dostępnych, ale również powierzchni wewnętrznych. Do wnętrza
wprowadza się środek konserwujący metodą natrysku pneumatycznego, wykorzystując
odpowiednie otwory. Do tego celu używa się specjalnie przystosowanych pistoletów
natryskowych. Dobór środków ochrony czasowej i sposób konserwacji są ściśle związane ze
sposobem przechowywania pojazdów rolniczych.
Środki konserwacyjne lub środki ochrony czasowej stosowane do zabezpieczenia
pojazdów rolniczych klasyfikuje się na następujące grupy:
- oleje konserwacyjne  jest to mieszanina oleju mineralnego z dodatkiem inhibitorów
korozji i substancji wypierajÄ…cych wodÄ™,
- smary ochronne  np. smar A
TG, TDM, STP oraz Antykor 1, Antykor 1R,
- kompozycje ochronne  kompozycje rozpuszczalnikowe zawierajÄ… inhibitory korozji,
lanolinÄ™ lub wosk,
- masy ochronne,
- farby ochronne,
- lotne inhibitory korozji  powszechnym sposobem zabezpieczenia części metalowych
przed korozjÄ… jest owijanie ich papierem przesyconym inhibitorem lotnym.
Po przeprowadzeniu obsługi sezonowej i konserwacji pojazdy rolnicze powinny być
przechowywane w zamkniętych garażach wyposażonych w instalację oświetleniową i system
wentylacji, a także w miarę możliwości w instalację grzewczą. Wyposażenie garażu
w zestawy narzędzi ułatwi operatorom przeprowadzenie drobnych czynności
konserwacyjnych i obsługowych. Pomieszczenia służące do przechowywania pojazdów
rolniczych muszą spełniać wymagania przeciwpożarowe; powinny być wykonane
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
z materiałów niepalnych, a także powinny być wyposażone w instalację odgromową. Obok
przechowywanych pojazdów powinien być rozmieszczony sprzęt przeciwpożarowy
a zwłaszcza gaśnice.
Do przechowywania pojazdów wykorzystuje się specjalnie przystosowane tereny, do
których możemy między innymi zaliczyć:
- parkingi,
- wiaty,
- szopy zamknięte,
- specjalne magazyny.
Elementy robocze w tym koła ogumione powinny być odciążone z pomocą podstawek.
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie sÄ… podstawowe zadania przeglÄ…du technicznego?
2. Co jest podstawą określenia terminu wykonania przeglądu technicznego ciągnika?
3. Na czym polegają czynności przeglądu P1?
4. Jaki jest cykl przeglądów ciągnika rolniczego?
5. Jak nazywa siÄ™ jednostka czasu pracy ciÄ…gnika rolniczego?
6. Ile razy w roku wykonuje się obsługę sezonową?
7. Co jest warunkiem wykonania obsługi sezonowej?
8. Jakie są główne czynności obsługi sezonowej?
9. Jakie są typowe zabiegi konserwacji pojazdów i maszyn rolniczych?
10. Na czym polega konserwacja przy użyciu środków ochrony czasowej?
11. Jakie znasz grupy środków konserwacyjnych?
12. Na czym polega konserwacja smarowa?
13. Gdzie powinny być przechowywane pojazdy rolnicze?
14. Jakie warunki powinien spełniać garaż do przechowywania pojazdów rolniczych?
15. Jakie warunki bhp i przeciwpożarowe powinny być spełnione przy przechowywaniu
pojazdów rolniczych?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
SporzÄ…dz
roczny harmonogram przeglądów technicznych ciągnika Ursus 3512 po okresie
gwarancyjnym. Dla wymienionego ciągnika zostały zaplanowane do wykonania zadania
produkcyjne w motogodzinach podanych na rysunku. Należy podać dekadę miesiąca,
w której należy wykonać przegląd.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
800 mtg 200 mtg 600 mtg
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać materiał  rozdział 4.1,
2) odszukać w instrukcji obsługi ciągnika cykl przeglądów,
3) ustalić na wykresie punkty, w których należy wykonać przegląd,
4) sporządzić harmonogram przeglądów,
5) uzasadnić prawidłowość wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- instrukcja obsługi ciągnika rolniczego,
- materiały piśmiennicze.
Ćwiczenie 2
SporzÄ…dz
zestawienie czynności przeglądu technicznego ciągnika P3 wraz z niezbędnym
oprzyrzÄ…dowaniem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment rozdziału 4.1. Materiał nauczania,
2) odszukać w instrukcji obsługi zakres przeglądu P3,
3) sporządzić zastawienie czynności niezbędnych do wykonania przeglądu technicznego P3,
4) sporządzić wykaz narzędzi i przyrządów do wykonania przeglądu P3,
5) sprawdzić poprawność wykonanych zestawień i wykresów.
Wyposażenie stanowiska:
- instrukcja obsługi ciągnika rolniczego,
- materiały piśmiennicze.
Ćwiczenie 3
Wykonaj przeglÄ…d techniczny P1 ciÄ…gnika rolniczego Ursus 3512.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment rozdziału 4.1. Materiał nauczania,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
2) ustalić zakres przeglądu P1,
3) przeprowadzić przegląd techniczny P1,
4) przekazać ciągnik nauczycielowi.
Wyposażenie stanowiska:
- ciÄ…gnik rolniczy Ursus 3512,
- instrukcja obsługi ciągnika rolniczego,
- instrukcja do przeprowadzenia ćwiczenia,
- materiały i narzędzia niezbędne do wykonania przeglądu technicznego ciągnika.
Ćwiczenie 4
Wykonaj obsługę posezonową przyczepy rolniczej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) zapoznać się z instrukcją obsługi przyczepy w zakresie obsługi posezonowej,
4) dobrać narzędzia i materiały konserwacyjne,
5) przygotować przyczepę do obsługi posezonowej,
6) przeprowadzić obsługę posezonową przyczepy rolniczej,
7) ocenić swoją pracę.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- przyczepa rolnicza,
- zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,
- myjka ciśnieniowa,
- środki konserwujące,
- instrukcja obsługi przyczepy rolniczej.
Ćwiczenie 5
Ciągnik rolniczy dowolnego typu wyłączony będzie z eksploatacji przez okres 60 dni.
Przeprowadz
konserwacjÄ™ ciÄ…gnika rolniczego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do konserwacji ciągnika,
3) przeczytać instrukcję obsługi ciągnika rolniczego w zakresie konserwacji,
4) dobrać narzędzia i materiały konserwacyjne,
5) przygotować ciągnik do konserwacji,
6) przeprowadzić konserwację ciągnika,
7) ocenić swoją pracę.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- ciÄ…gnik rolniczy,
- zestaw kluczy monterskich i podstawowych narzędzi ślusarskie niezbędnych do
konserwacji ciÄ…gnika,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
- myjka ciśnieniowa,
- środki konserwujące,
- instrukcja obsługi ciągnika.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) określić podstawowe zadania przeglądu technicznego ciągnika?
ðð ðð
2) określić termin wykonania przeglądu technicznego ciągnika?
ðð ðð
3) określić czynności przeglądu technicznego P1?
ðð ðð
4) określić cykl przeglądowy ciągnika rolniczego?
ðð ðð
5) określić jednostkę czasu pracy ciągnika rolniczego?
ðð ðð
6) określić jakie zasady wykonania przeglądów technicznych obowiązują
w okresie gwarancyjnym?
ðð ðð
7) wymienić główne czynności obsługi sezonowej?
ðð ðð
8) wymienić typowe zabiegi konserwacji?
ðð ðð
9) określić na czym polega konserwacja przy użyciu środków ochrony
czasowej?
ðð ðð
10) wymienić grupy środków konserwacyjnych?
ðð ðð
11) scharakteryzować oleje konserwujące?
ðð ðð
12) określić na czym polega konserwacja smarowa?
ðð ðð
13) określić jakie warunki powinien spełniać garaż do przechowywania
pojazdów rolniczych?
ðð ðð
14) określić warunki bhp i przeciwpożarowe przy przechowywaniu
pojazdów rolniczych?
ðð ðð
15) określić warunki bhp przy konserwacji?
ðð ðð
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
4.2. Przeglądy techniczne pojazdów rolniczych oraz bhp podczas
ich wykonywania
4.2.1. Materiał nauczania
Stanowisko obsługowo-naprawcze przeznaczone do obsługi i napraw ciągników winno
zapewnić możliwość napraw wszystkich zespołów i ich regulacje w zakresie operacji
przewidzianych dla tego rodzaju napraw. Ze względu na szeroki zakres operacji urządzenia
warsztatowe i narzędzia specjalistyczne należy podzielić na: umieszczone na stałe na
stanowisku oraz na oprzyrządowanej specjalistyczne ogólnie dostępne dla każdego
stanowiska naprawczego wykonującego naprawy i przeglądy ciągników. Na rysunku 4
przedstawiono przykładowe stanowisko obsługowo-naprawcze. Organizacja i wyposażenie
stanowisk w warsztatach obsługi i napraw pojazdów zostało szczegółowo omówione
w module 311[22].Z1.07
Rys. 4. Stanowisko obsługowo-naprawcze [opracowanie własne]
1) wózek WM-II,
2) stół warsztatowy, szafka narzędziowa, imadło,
3) Å‚awa monterska,
4) myjka części drobnych,
5) pojemnik-szmaty: czyste/brudne,
6) stojak na koła i blacharkę,
7) wyposażenie specjalistyczne.
Na stanowiskach obsługowo-naprawczych powinna znajdować się następująca
dokumentacja:
- technologia przeglądów technicznych,
- instrukcja napraw ciągników,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
- instrukcja napraw innych pojazdów rolniczych,
- technologia napraw metodą wymiany zespołów,
- instrukcje obsługi danych typów ciągników,
- katalogi części zamiennych.
Wykonywanie przeglądu technicznego wiąże się niekiedy z koniecznością użycia
materiałów pomocniczych. Wykaz najczęściej stosowanych materiałów pomocniczych przy
przeglÄ…dach podano w tabeli 3.
Tabela 3. Materiały pomocnicze [opracowanie własne]
Lp. Wyszczególnienie materiałów PIII PIV PV
1 2 3 4 5
1. Olej napędowy (do mycia) X X X
2. Nafta X X X
3. Smar stały A
T-42 X X X
4. Wazelina techniczna X X X
5. Benzyna ekstrakcyjna X X
6. Woda destylowana X X X
7. Czyściwo X X X
8. Dwuwęglan sodu X X X
Stanowisko obsługowo-naprawcze powinno być wyposażone w napełniacz oleju, gdyż
niekiedy w czasie naprawy konieczne jest uruchomienie silnika, a konstrukcja ciÄ…gnika nie
pozwala na poruszanie się ciągnika bez oleju. Jako zasadę należy przyjąć:  Ciągnik musi być
napełniony olejami w miejscu ich opróżniania . Należy także zwrócić uwagę na to, że
niektóre regulacje mechanizmów są wykonywane na stanowisku obsługowo-naprawczym
przy uruchomionym silniku ciÄ…gnika.
Przebieg procesu technologicznego przeglądów technicznych obejmuje:
- przyjęcie i przygotowanie pojazdu do przeglądu technicznego,
- określenie stanu technicznego pojazdu i zlokalizowanie przyczyn niesprawności,
- wykonanie czynności objętych zakresem określonego przeglądu i przeprowadzenie
regulacji.
Integralną częścią przeglądów technicznych są badania diagnostyczne umożliwiające
ocenę stanu technicznego pojazdu, oraz ułatwiają postawienie prognoz dotyczących dobrej
eksploatacji ciągnika lub zakresem wykonania niezbędnej regulacji lub naprawy.
Przyjęcie ciągnika do przeglądu technicznego
Pierwszą czynnością w zakresie warsztatowej obsługi technicznej jest przyjęcie ciągnika
do przeglądu technicznego. Oprócz formalności administracyjnych ma ono na celu
przeprowadzenie wstępnej oceny jego sprawności technicznej, opartej na spostrzeżeniach
wizualnych i słuchowych.
W celu wstępnej oceny stanu technicznego ciągnika należy:
- przejrzeć książkę ciągnika i stwierdzić zgodność nr ciągnika i silnika, zgodność nr opon
oraz rodzaj ostatniego przeglÄ…du technicznego lub naprawy, liczbÄ™ motogodzin
przepracowanych przez ciÄ…gnik od ostatniego przeglÄ…du technicznego lub naprawy,
- zebrać informacje odnośnie gatunków olejów znajdujących się w zbiornikach,
- sprawdzić kompletność ciągnika zgodnie z protokołem zdawczo-odbiorczym,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
- sprawdzić ilość paliwa,
- sprawdzić stan bezpieczników i działanie odbiorników prądu,
- uruchomić silnik, zwracając uwagę na łatwość rozruchu, a po rozgrzaniu osłuchać silnik
przy różnych obrotach,
- sprawdzić wskazania wskaz
ników na tablicy wskaz
ników w czasie pracy silnika,
- wykonać próbną jazdę ciągnikiem w celu zbadania pracy:
- sprzęgła,
- układu napędowego,
- sprawdzić działanie układu hamulcowego,
- sprawdzić działanie podnośnika hydraulicznego.
Mycie
Ciągnik przyjęty do przeglądu technicznego należy starannie umyć, a po demontażu umyć
również każdy zespół lub część. Dlatego w każdym warsztacie lub stacji obsługi konieczne
jest urządzenie do mycia wodą i środkami chemicznymi.
Mycie zewnętrzne ciągnika
Mycie wodą pozwala na usunięcie jedynie błota, kurzu, i piasku. W przypadku
zanieczyszczeń olejami i smarami, przed myciem wadą należy stosować emulsyjne środki
myjÄ…ce, rozpuszczone w wodzie jak np.: Roksole, Emulsole, Detersil.
Przed rozpoczęciem mycia ciągnika należy zaślepić wylot rury wydechowej, osłonić
tablice rozdzielczą i zaślepić rurkę odpowietrzania silnika.
Określenie stanu technicznego pojazdu
Badanie stanu technicznego silnika. Silnik jest jednym z najbardziej skomplikowanych
zespołów ciągnika. Jego części pracujące w wysokich temperaturach i trudnych warunkach
wykazują szybsze zużycie niż części innych zespołów.
Osłuchanie silnika
Jedną z metod badawczych opartej na słuchowej kontroli pracy silnika jest osłuchiwanie
go przy pomocy stetoskopu. Do tego rodzaju badań jest niezbędna dobra znajomość
konstrukcji i procesów zachodzących w silniku w czasie jego pracy oraz praktyka
w osłuchiwaniu.
Słuchowa kontrola pracy silnika ma na celu wykrycie stuków wywołanych nadmiernymi
luzami między współpracującymi częściami w następujących obszarach osłuchiwania:
Tabela 4. Osłuchanie silnika [opracowanie własne]
Miejsce osłuchania Sprawdzane luzy
głowica luz zaworowy
górna część korpusu silnika luz między tłokami a gładzią cylindrową
oraz sworzni tłokowych w tulejkach
korbowodów
łożyskowanie wału rozrządu luz podłużny wału
łożyskowanie wału korbowego luz panewek głównych i korbowodowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Badanie ciśnienia sprężenia
Do badania ciśnienia sprężenia w komorach spalania służy próbnik ciśnienia sprężania
SPCS-50 wraz z końcówką do próbnika. Prawidłowy pomiar ciśnienia sprężania wymaga
spełnienia następujących warunków:
- wyregulowania luzów zaworowych,
- wymontowania filtru powietrza,
- zagrzania silnika do temperatury 60 - 70ºC,
- stałej prędkości obrotowej wału korbowego przy obracaniu rozrusznikiem,
- wymontowania wszystkich wtryskiwaczy przed przeprowadzeniem badania.
Ciśnienie sprężania silnika AD3.152 wynosi 2,6  3 MPa. Na rysunku 7 przedstawiono
próbnik ciśnienia sprężania SPCS-50.
Rys. 7. Próbnik ciśnienia sprężania SPCS-50 [www.autonarzedzia.com.pl]
Badanie stanu technicznego wtryskiwaczy
Badanie stanu technicznego wtryskiwaczy wykonuje się na próbniku wtryskiwaczy
PRW 3. Technicznie sprawny wtryskiwacz powinien spełniać następujące wymagania:
- przy prawidłowo wyregulowanym wtryskiwaczu paliwo nie może się pojawiać przy
otworkach wypływowych przed osiągnięciem ciśnienia początku wtrysku wtryskiwacza
tj. 16,6 MPa,
- strumień oleju wytryskującego z rozpylacza nie może zawierać kropli, lecz musi się
składać z bardzo drobno rozpylonego paliwa,
- początek i koniec wtrysku oleju napędowego powinien następować raptownie,
- oś symetrii rozpylonego paliwa powinna znajdować się w osi otworków wtryskiwacza.
Pierwszy zakres badania wtryskiwaczy dotyczy sprawdzenia ich podciekania.
Drugim rodzajem badania jest sprawdzenie ciśnienia początku wtrysku.
Trzecim badaniem wtryskiwacza jest sprawdzenie szczelności w części prowadzącej
iglice rozpylacza. W ramach przeglądu technicznego wykonywanego, co 1000mtg musi być
poddana ocenie stanu technicznego pompa wtryskowa. Oceny i regulacji dokonuje siÄ™ na
stanowisku probierczym, na którym sprawdza się:
- kompletność pompy wtryskowej,
- szczelność pompy wtryskowej,
- parametry pracy pompy wtryskowej,
- prace regulatora obrotów,
- płynność ruchu elementów sterujących.
Na rysunku 8 przedstawiono przykładowy próbnik wtryskiwaczy PRW 3.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Rys. 8. Próbnik wtryskiwaczy PRW 3 [www.ice.put.poznan.pl]
Badanie stanu technicznego układu chłodzenia
Celem badania układu chłodzenia jest sprawdzenie:
- szczelność układu chłodzenia,
- stopnia zanieczyszczenia kamieniem kotłowym,
- stopnia zużycia rdzenia i zbiorników chłodnicy, wentylatora, paska klinowego i pompy
wodnej,
- stanu technicznego termostatu,
- prawidłowość wskazań wskaz
nika temperatury wody.
Stan techniczny określa się na podstawie oględzin i przyrządu MD-1413 (termostat).
Termostat powinien siÄ™ otwierać przy temp. 80÷92ºC.
Na rysunku 9 przedstawiono przykładowe stanowisko do naprawy chłodnic.
Rys. 9. Stanowisko do naprawy chłodnic 1 wanna, 2 stół [19, s. 343]
Na rysunku 10 przedstawiono sposób przeprowadzenia operacji prostowania żeber chłodnicy.
Rys. 10. Prostowanie żeber chłodnicy [19, s. 344]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Na rysunku 11 przedstawiono urządzenie do kontroli termostatów.
Rys. 11. Urządzenie do sprawdzania termostatów [19, s. 344]
1  kuchenka elektryczna,
2  termometr.
Badanie stanu technicznego sprzęgła
Badanie stanu technicznego sprzęgła można wykonać w czasie próby drogowej ciągnika
lub na stacji prób. Celem próby jest stwierdzenie czy w sprzęgle nie występują następujące
niesprawności:
- ślizganie się sprzęgła,
- nie rozłączenie się tarcz sprzęgła,
- niemożliwość płynnego włączenia i wyłączenia sprzęgła.
Badanie stanu technicznego skrzyni przekładniowej i tylnego mostu
Niesprawnościami występującymi w tych zespołach mogą być:
- samoczynne rozłączenie się przekładni,
- stuki,
- utrudnione przełączanie biegów,
- brak przeniesienia napędu na tylne koła,
- nadmierne nagrzewanie się obudowy skrzyni przekładniowej lub tylnego mostu,
- wyciekanie oleju.
Ocenę wykonuje się przez bezpośrednie oględziny, poruszanie wałów napędowych i pomiary
luzów.
Badanie stanu technicznego układu hamulcowego
Układ hamulcowy jest zespołem ciągnika, który w bezpośredni sposób zapewnia
bezpieczeństwo jazdy. Badanie stanu technicznego tego układu pozwala na wykrycie
następujących usterek:
- niedostateczna skuteczność hamowania,
- nierównomierna siła hamowania obu hamowanych kół, co powoduje tendencje do
zmiany kierunku ruchu ciÄ…gnika w czasie hamowania,
- grzanie się jednego lub obu bębnów hamulcowych,
- piszczenie hamulców w czasie hamowania,
- drgania (pulsowanie) pedału hamulca w czasie hamowania.
Badanie skuteczności hamowania wykonuje się za pomocą opóz
nieniomierza. Na
rysunkach 12 i 13 przedstawiono przykładowy opóz
nieniomierz AMX 520.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Rys. 12. UrzÄ…dzenie AMX 520 [www.heka.warszawa.pl]
Rys. 13. Badanie przy pomocy urzÄ…dzenia AMX 520 [www.heka.warszawa.pl}
Badanie stanu technicznego układu kierowniczego
Badanie stanu technicznego układu kierowniczego obejmuje pomiar łącznego luzu
i kontrolę regulacji przekładni kierowniczej. Luz w układzie kierowniczym powstaje w skutek
zużywania się sworzni kulistych, miseczek dociskających i końcówek drążków
kierowniczych. Luz w tym układzie mierzy się sprawdzianem luzu mechanizmu
kierowniczego.
Badanie stanu technicznego osi przedniej
Stan techniczny osi przedniej można określić przez obserwację po podniesieniu przodu
ciągnika. Przegląd taki umożliwia wykrycie pęknięć, skrzywień, odkształceń oraz luzów
w połączeniach ruchomych. Należy również przeprowadzić badanie osi za pomocą przyrządu
do pomiaru ustawienia przednich kół PK-1. Przyrząd ten przeznaczony jest do pomiaru:
- kąta pochylenia koła,
- kÄ…ta wyprzedzenia sworznia zwrotnicy,
- kąta skrętu kół.
Badanie stanu technicznego podnośnika hydraulicznego
Badanie stanu technicznego podnośnika hydraulicznego polega na sprawdzeniu regulacji
siłowej, pozycyjnej i ciśnieniowej, wyboru reakcji oraz sprawdzeniu szybkości opadania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
W tym celu rozgrzany ciągnik należy ustawić na stanowisku sprawdzania podnośnika
hydraulicznego MG-2067A, wykręcić korek w pokrywie podnośnika i w jego miejsce
wkręcić przyrząd K13 do kontroli ciśnienia w układzie hydraulicznym podnośnika oraz
wkrętkę redukcyjną K13-3. następnie należy połączyć belkę zaczepową urządzenia
MG-2067A z dolnymi ramionami trójpunktowego układu podnośnika za pomocą sworzni
obciążyć podnośnik siłą 3924 N. Wielkość siły obciążającej ramiona podnośnika odczytuje
się na skali manometru urządzenia. Sprawdzenie podnośnika można rozpocząć, gdy
temperatura oleju bÄ™dzie wynosić (35-60ºC).
Badanie stanu technicznego układu pneumatycznego
Badanie stanu technicznego tego układu obejmuje:
- określenie wielkości ciśnienia sprężonego powietrza w zbiorniku powietrza,
- ocenę sprawności sprężarki,
- sprawdzenie szczelności,
- badanie zaworu hamulca.
Badanie stanu technicznego zespołów osprzętu elektrycznego
Głównymi zespołami osprzętu elektrycznego podlegającymi badaniom są:
- akumulator,
- rozrusznik,
- alternator.
Badanie akumulatora
W celu określenia stanu technicznego akumulatora należy:
- oczyścić akumulator z kurzu, a zaciski z osadu,
- wykonać oględziny akumulatora z zewnątrz, czy nie ma pęknięć, zużycia zacisków itp.,
- sprawdzić poziom elektrolitu i drożność otworów wentylacyjnych,
- sprawdzić stopień naładowania akumulatora.
Stopień naładowania sprawdza się, mierząc areometrem ciężar właściwy elektrolitu.
Zależności między ciężarem właściwym elektrolitu a stopniem naładowania akumulatora
podano w tabeli 5.
Tabela 5. Zależność między ciężarem właściwym elektrolitu a stopniem naładowania akumulatora
[opracowanie własne]
Ciężar właściwy elektrolitu g/cmł 1,28 1,24 1,19 1,14 1,10
Stopień naładowania akumulatora % 100 75 50 25 0
Badanie alternatora
Po rozmontowaniu alternatora i umyciu jego części w benzynie ekstrakcyjnej należy
wykonać następujące czynności:
- sprawdzić czy poszczególne części nie są uszkodzone,
- sprawdzić stan uzwojeń stojana i wirnika,
- sprawdzić stan i długość szczotek oraz łatwość ich przesuwania się
w szczotkotrzymaczach szczotek,
- sprawdzić czy powierzchnia pierścieni ślizgowych wirnika jest gładka i nie
zanieczyszczona,
- sprawdzić stan izolacji głównej uzwojeń stojana łącznie z połączonymi grupami diod
umocowanych w radiatorze i w tarczy łożyskowej.
Badanie grupy diod w radiatorze należy wykonać w następujący sposób:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
- minus diod (masa) połączyć szeregowo z akumulatorem i woltomierzem
magnetoelektrycznym,
- plus akumulatora połączyć z końcem jednej z diod odizolowanej od masy kolektora.
Badanie rozrusznika
Wymontowany rozrusznik należy przede wszystkim sprawdzić pod względem
mechanicznym, a mianowicie:
- sprawdzić, czy nie nastąpiło zużycie łożysk samosmarnych (wyczuwalny luz
promieniowy wałka) lub skrzywienie wałka (ocieranie wirnika o nasady biegunowe),
- sprawdzić działanie włącznika łącznie z urządzeniem sprzęgającym.
Następnie, po rozmontowaniu rozrusznika na części i umyciu ich w benzynie ekstrakcyjnej
należy:
- wykonać oględziny poszczególnych części pod względem zużycia lub uszkodzeń
mechanicznych (pęknięcia),
- sprawdzić stan izolacji i połączeń lutowanych uzwojenia wzbudzenia,
- sprawdzić, czy nie nastąpiło odlutowanie końców uzwojenia wirnika z wycinków
komutatora lub opalenie powierzchni cylindrycznej komutatora,
- sprawdzić, czy nie ma przerwy w uzwojeniu wzbudzenia,
- sprawdzić przyrządem WT-1, czy wirnik nie ma zwarcia międzyzwojowego i przerwy
w uzwojeniu,
- sprawdzić aparatem probierczym U=220 V, wytrzymałość na przebicie izolacji uzwojeń
wirnika, cewek wzbudzenia, Å‚Ä…cznie ze sworzniem zaciskowym oraz izolowanych
szczotkotrzymaczy.
- UWAGA!  czas przyłożenia napięcia probierczego U=220 V do badanych elementów
winien wynosić 5-6 sek.,
- sprawdzić stan i długość szczotek (nie powinny być krótsze niż 20 mm); szczotki
popękane lub wytarte wymienić na nowe.
Na rysunku 14 przedstawiono stanowisko do badania rozrusznika na stole probierczym.
Rys. 14. Stanowisko do badania rozrusznika na stole probierczym 1 dynamometr, 2 uchwyt łańcuchowy,
3 dz
wignia, 4 podstawa imadła, 5 nakrętka uchwytu, 6 śruba imadła, 7 regulacja wysokości, 8 płyta
stołu [16, s. 159]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Badanie instalacji elektrycznej
Badanie instalacji elektrycznej polega na sprawdzeniu, czy nie ma przerw w obrotach
elektrycznych, stanu ich izolacji, stanu technicznego odbiorników, przycisków,
przełączników oraz połączeń, zacisków i końcówek. Wszystkie śruby zaciskowe powinny być
dobrze dokręcone, a zaciski i końcówki wolne od osadu, korozji i błota. Badanie instalacji
polega na włączeniu poszczególnych odbiorników, urządzeń i elementów sygnalizacji
świetlnej i dz
więkowej oraz sprawdzeniu ich działania. Do wykrywania przyczyn
niesprawności w instalacji elektrycznej można posłużyć się lampką kontrolną.
Smarowania
Po przeprowadzeniu badań i określenia stanu technicznego pojazdu należy dokonać
zgodnie z zaleceniami i zakresem czynności określonych przeglądów regulacji smarowania
i wymiany olejów. Smarowanie smarem stałym i wymianę olejów przeprowadzić według
następujących zasad:
- przed rozpoczęciem smarowania umyć ciągnik, a następnie usunąć resztki kurzu i błota
ze smarowniczek, aby zapobiec przedostawaniu się zanieczyszczeń na części
współpracujące,
- wtłaczać smar smarownicą tak, aby świeży smar przedostając się do smarowanego
połączenia wytłaczał znajdujący się tam stary smar i zanieczyszczenia,
- jeżeli podczas smarowania nie można przetłoczyć smaru przez połączenie, co wskazuje
na zapieczenie starego smaru wskutek niewłaściwej obsługi ciągnika należy użyć
pompkę-przebijak. Jeżeli nie odniesie to właściwego skutku, połączenie należy
rozmontować, wyczyścić otwory i kanały smarne, a następnie zmontować i nasmarować
(operacje takie należy włączyć do zakresu naprawy bieżącej).
Przy wymianie należy przestrzegać zasady zagrzania oleju przed jego spuszczeniem
przez uprzednią pracę danego zespołu. Ułatwia to spływ oleju i zapewnia szybsze
i dokładniejsze opróżnianie danego zbiornika oleju. Specyficzne własności produkowanych
i stosowanych obecnie olejów nie pozwalają na ich mieszanie nawet w minimalnych
ilościach, gdyż grozi to utratą własności smarnych oleju i w konsekwencji zatarciem silnika
lub uszkodzeniem zespołu ciągnika. Jeżeli zachodzi konieczność przepłukania mechanizmów
należy wykonać to tym samym rodzajem oleju, jakim mechanizm jest smarowany.
BHP podczas wykonywania przeglądów
W celu zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy na stanowisku
przeglądów technicznych nieodzowne jest postrzeganie następujących wymagań:
- stanowisko powinno być urządzone w miejscach dobrze oświetlonych; światło naturalne
i sztuczne powinno padać z boku,
- skomplikowane narzędzia i przyrządy powinny być umieszczone na tablicy lub
w specjalnej szafce wiszÄ…cej,
- przy montażu i demontażu połączeń śrubowych,
- ze względu na niebezpieczeństwo ześlizgnięcia należy dopasować rozwartość kluczy do
wymiarów nakrętek,
- przy zastosowaniu narzędzi o napędzie elektrycznym należy kontrolować stan zerowania
i izolacji,
- zwracać szczególną uwagę na utrzymanie czystości, zanieczyszczenie posadzek olejami
stajÄ… siÄ™ z
ródłem poślizgnięć i potknięć,
- przestrzegać okresowych przeglądów urządzeń dz
wigniowych,
- przestrzegać przepisów przeciw pożarowych poprzez wyposażenie w skuteczną instalację
wentylacyjną oraz sprzęt przeciw pożarowy (gaśnice),
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
- dla materiałów łatwopalnych wydzielić oddzielne pomieszczenie z pełnym
wyposażeniem w sprzęt przeciwpożarowy.
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jaka jest pierwsza czynność bezpośrednio po przyjęciu ciągnika rolniczego do przeglądu
technicznego?
2. Co jest celem osłuchania silnika?
3. Co sprawdza siÄ™ przy badaniu wtryskiwacza?
4. W ramach którego przeglądu technicznego reguluje się pompę wtryskową?
5. W którym przeglądzie technicznym należy sprawdzić poziom oleju w silniku?
6. W którym przeglądzie technicznym należy wymienić olej w silniku?
7. Na czym polegają czynności obsługi codziennej?
8. Po ilu motogodzinach sprawdza i reguluje się układ kierowniczy ciągnika?
9. Jakie zespoły instalacji elektrycznej w czasie przeglądu technicznego podlegają
sprawdzeniu?
10. Których części, stan techniczny określić można przy sprawdzeniu ciśnienia sprężania
silnika?
11. W którym przeglądzie technicznym należy sprawdzić i wyregulować hamulce?
12. Jakie zasady bhp obowiązują na stanowisku obsługowo-naprawczym?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
W ramach przeglądu technicznego P5 wykonaj badanie ciśnienia sprężania w silniku
ciągnika rolniczego Ursus 3512 i określ stan techniczny zespołów silnika.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) przeczytać instrukcję wykonania pomiaru,
4) przygotować silnik do pomiaru ciśnienia,
5) przeprowadzić pomiar ciśnienia,
6) dokonać analizy wyników,
7) określić stan techniczny zespołów silnika,
8) ocenić swoją pracę.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- ciÄ…gnik rolniczy Ursus 3512,
- narzędzia monterskie,
- próbnik ciśnienia sprężenia,
- instrukcja wykonania pomiaru,
- arkusz papieru do wykonania notatek.
Ćwiczenie 2
W ramach przeglądu technicznego P4 wykonaj badanie stanu technicznego układu
kierowniczego ciÄ…gnika rolniczego typ dowolny, dokonaj pomiaru luzu sumarycznego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dobrać narzędzia i przyrządy pomiarowe,
4) przygotować ciągnik do wykonania ćwiczenia,
5) przeprowadzić pomiar luzu na drążkach kierowniczych,
6) przeprowadzić pomiar luzu przekładni kierowniczych,
7) określić luz łączny,
8) dokonać porównania z instrukcją fabryczną,
9) ocenić swoją pracę.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- ciÄ…gnik rolniczy,
- instrukcja obsługi ciągnika rolniczego,
- przyrzÄ…dy do pomiaru luzu kierowniczego,
- narzędzia monterskie i ślusarskie,
- instrukcja obsługi przyrządów pomiarowych,
- arkusz papieru.
Ćwiczenie 3
W ramach przeglądu P2 dokonaj sprawdzenia i obsługi akumulatora w ciągniku
rolniczym dowolnego typu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) zapoznać się z instrukcją obsługi ciągnika,
4) ustalić czynności obsługowe akumulatora,
5) dokonać sprawdzenia parametrów akumulatora (gęstość elektrolitu, stan naładowania),
6) dokonać obsługi akumulatora,
7) ocenić swoją pracę.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- ciÄ…gnik rolniczy,
- instrukcja obsługi ciągnika rolniczego,
- przyrządy pomiarowe do wykonania obsługi (areometr, woltomierz),
- materiały pomocnicze  woda destylowana.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) określić wymiary stanowiska obsługowo-naprawczego?
ðð ðð
2) określić warunki którym powinno odpowiadać stanowisko
obsługowo-naprawczego?
ðð ðð
3) określić rodzaje wyposażenia występującego na stanowisku
obsługowo-naprawczym?
ðð ðð
4) określić cel osłuchania silnika?
ðð ðð
5) określić co sprawdza się przy badaniu wtryskiwacza?
ðð ðð
6) określić numer przeglądu technicznego w którym należy wymienić
olej w silniku?
ðð ðð
7) określić na czym polegają czynności obsługi codziennej ciągnika?
ðð ðð
8) określić zespoły instalacji elektrycznej które są sprawdzane w czasie
przeglÄ…du technicznego?
ðð ðð
9) wymienić części których stan techniczny można określić przy
sprawdzaniu ciśnienia sprężenia silnika?
ðð ðð
10) wymienić zasady bezpiecznej pracy na stanowisku obsługowo-
badawczym?
ðð ðð
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
4.3. Zasady ekonomicznej eksploatacji pojazdu
4.3.1 Materiały nauczania
Zasady eksploatacji pojazdów dotyczą głównie ekonomicznie uzasadnionych kosztów.
Na koszty eksploatacji ( Ke ) pojazdów rolniczych składają się koszty utrzymania ( Kutrz )
i koszty użytkowania ( Kuż ).
K = K + K
e utrz uż
Elementami kosztów utrzymania są:
- amortyzacja ( Ka )
C
m
K = ( zł / rok )
a
T
gdzie:
Cm  cena zakupu (wartość odtworzeniowa zł),
T  okres użytkowania pojazdu (lat),
- koszty przechowywania (garażowanie i konserwacja K ) stanowiÄ… (1÷2)% Cm ,
p
- ubezpieczenie pojazdu ( Kub )  wg aktualnego taryfikatora firm ubezpieczeniowych,
- koszty uzyskania kredytu ( Kkr ).
Zatem koszty utrzymania można określić w/g następujących zależności:
Kutrz = Ka + K + Kub + Kkr.
p
Koszty użytkowania ( Kuż ) wynikają z faktu czynnego zaangażowania pojazdów
rolniczych w procesie produkcyjnym. Koszty te składają się z:
- koszt napraw ( Knp )  obejmuje naprawy bieżące i przeglądy wykonane we własnym
zakresie lub zlecane przedsiębiorcom obsługowo-naprawczym. Koszt ten w całym
okresie użytkowania (T) pojazdu wynosi 90% aktualnej ceny zakupu, z czego 30%
stanowi robocizna, a 60% - części zamienne, materiały do napraw i akcesoria,
- koszt paliw i smarów ( K )  wartość zużytych olejów i smarów wynosi dla ciągników
ps
rolniczych ok. 4% zażytego paliwa,
- koszt materiałów pomocniczych.
Zatem koszty użytkowania można określić wg następującej zależności:
Kuż = Knp + K + Kmp
ps
Ważnym elementem ekonomicznej eksploatacji pojazdów rolniczych jest roczne
wykorzystanie (Wr - h / rok ). Dla szczegółowej analizy kosztów eksploatacji pojazdu określa
siÄ™ jednostkowy koszt eksploatacji ( Ke ).
Ke
Ke = [zł / h]
Wr
Uwaga  wg danych 2005r. jednostkowy koszt eksploatacji ciÄ…gnika Ursus 2812 (gdzie
T=20 lat, Wr = 500 h) wynosi ok. 27 zł/h.
Koszt eksploatacji pojazdów rolniczych obejmują także:
- koszty pracy osób obsługujących,
- koszty ubezpieczenia od zdarzeń losowych,
- podatek od usług  dotyczy świadczenia usług odpłatnie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Z przedstawionych informacji wynika, że ekonomiczne eksploatowanie pojazdów
rolniczych zawiera się w następujących zasadach:
- przy zakupie pojazdu rolniczego należy uwzględnić wartość pojazdu oraz przewidywane
roczne wykorzystanie tak, aby koszty eksploatacji zmniejszyć do minimum,
- przestrzegać warunków bezpiecznej pracy i prawidłowej obsługi pojazdu,
- dbać o jakość i terminowość napraw i przeglądów technicznych,
- zabezpieczyć pojazd poprzez właściwe garażowanie i systematyczną konserwację,
- nie lekceważyć ubezpieczenia obowiązkowego i od zdarzeń losowych.
Dokumentacja eksploatacyjna pojazdu ma ułatwić użytkownikowi racjonalne
wykorzystanie pojazdu, a także dostosowanie się do zaleceń producentów w zakresie
sprawozdawczości oraz pozostawienie większej samodzielności spowodowało znaczne
uproszczenie dokumentacji eksploatacyjnej, a także pewnej dowolności przy jej doborze. Jako
przykłady dokumentów można wymienić:
- dziennik prac polowych  zawiera informacje o rodzaju prac wykonanych  służy za
podstawę do określenia wynagrodzenia,
- karta drogowa SM101  wykorzystywana do szczegółowych zapisów wykonanej pracy
przez pojazd (np. prace polowe, transport, odnotowanie wykonania obsługi codziennej
(OC) oraz wyliczenia zażycia paliwa), aktualnie nie jest wymagana przez kontrole służby
drogowej,
Na rysunkach 15 i 16 przedstawiono przykładową kartę drogową.
Rys. 15. Karta drogowa strona 1
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Rys. 16. Karta drogowa strona 2
Na rysunku 17 przedstawiono przykładową kartę ewidencji przepracowanych motogodzin
i zużycia olejów przez ciągniki rolnicze.
Stan licznika na Olej napędowy
1.01.20....r.
......................
MiesiÄ…c
Styczeń
Luty
Marzec
Kwiecień
Maj
Czerwiec
Lipiec
Sierpień
Wrzesień
Paz
dziernik
Listopad
Grudzień
Ogółem
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
(podpis sporzÄ…dzajÄ…cego) (podpis dyrektora-kierownika)
Rys. 17. Karta ewidencji pracy pojazdu
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
mth
kg
kg
Liczba
miesiÄ…ca
litrów
kg/mth
kg/mth
Przepał
motogodzin
Pobrano z
Zużycie oleju
silnikowego kg
Oszczędność
przepracowanych
Norma zakładowa
magazynu ogółem
Faktyczne zużycie
Stan licznika na koniec
- książka ewidencji pracy pojazdu rolniczego w której ewidencjonuje się przepracowane
motogodziny i zużycie olejów, przeprowadzone przeglądy techniczne i naprawy ciągnika,
- dowód rejestracyjny pojazdu  w którym jest odnotowany aktualny przegląd techniczny
pojazdu,
- dowód opłaty ubezpieczenia obowiązkowego (OC),
- prawo jazdy  potwierdzajÄ…ce uprawnienia do kierowania pojazdem (kat T lub B).
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz podstawowe dokumenty eksploatacji pojazdów?
2. Jakie są zadania dokumentacji eksploatacyjnej pojazdów rolniczych?
3. Posiadanie których dokumentów jest konieczne przy poruszaniu się po drogach
publicznych?
4. Co ma główny wpływ na ekonomiczną eksploatację pojazdów rolniczych?
5. Jakie rodzaje kosztów mają wpływ na koszty eksploatacji pojazdów rolniczych?
6. Z jakich rodzajów kosztów składają się koszty utrzymania?
7. Co ma wpływ na koszty amortyzacji?
8. Jakie składniki kosztów wpływają na koszty przechowywania?
9. Co to jest jednostkowy koszt eksploatacji?
10. Z jakich rodzajów kosztów składają się koszty użytkowania?
11. Jaki procent stanowią koszty napraw pojazdu w okresie użytkowania?
12. Jak określa się koszty olei i smarów przez pojazdy rolnicze?
13. Jakie znasz inne rodzaje kosztów eksploatacji pojazdów rolniczych?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oblicz koszty utrzymania ciągnika Ursus 2812 przyjmując, że:
1. cena zakupu ciągnika  75 000 zł,
2. przewidywany okres użytkowania  20 lat,
3. zużycie paliwa  3,6 l/mtg,
4. koszt przechowywania stanowi 1,5% ceny zakupu,
5. koszt ubezpieczenia  110 zł/rok.
Zakupu dokonano z własnych środków.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować materiał nauczania rozdział 4.4 poradnika ucznia,
2) ustalić elementy składowe kosztów utrzymania ciągnika,
3) obliczyć koszty utrzymania ciągnika Ursus 2812,
4) przeprowadzić analizę otrzymanego wyniku,
5) porównać wyniki z innymi grupami uczniów.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- instrukcja obsługi ciągnika rolniczego,
- materiały piśmiennicze.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Ćwiczenie 2
Oblicz koszty użytkowania i eksploatacji dla ciągnika Ursus 2812 uwzględniając dane
zawarte w ćwiczeniu nr 1.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować materiał nauczania rozdział 4.4 poradnika ucznia,
2) ustalić elementy składowe kosztów użytkowania i eksploatacji ciągnika,
3) obliczyć koszty użytkowania ciągnika Ursus 2812,
4) obliczyć koszty eksploatacji ciągnika Ursus 2812,
5) przeprowadzić analizę otrzymanego wyniku,
6) porównać wyniki z innymi grupami uczniów.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- instrukcja obsługi ciągnika rolniczego,
- materiały piśmiennicze.
Ćwiczenie 3
Oblicz jednostkowy koszt eksploatacji dla ciągnika Ursus 1224 przyjmując, że cena
zakupu wynosi 168 000 zł. Przewidywany okres użytkowania wynosi 20 lat, roczne
wykorzystanie ciągnika (Wr) - 600 mtg, zużycie paliwa  11,4 l/mtg.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować materiał nauczania rozdział 4.4 poradnika ucznia,
2) obliczyć koszty utrzymania ciągnika Ursus 1224,
3) obliczyć koszty użytkowania ciągnika,
4) obliczyć koszty eksploatacji ciągnika,
5) obliczyć jednostkowy koszt eksploatacji,
6) przeprowadzić analizę otrzymanego wyniku,
7) porównać wyniki z innymi grupami uczniów.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- taryfikator ubezpieczenia pojazdów,
- instrukcja do przeprowadzenia ćwiczenia,
- materiały i narzędzia niezbędne do wykonania przeglądu technicznego ciągnika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić dokumenty eksploatacyjne pojazdów rolniczych?
ðð ðð
2) określić zadania dokumentacji eksploatacyjnej?
ðð ðð
3) określić dokumenty uprawniające do przejazdu pojazdami po drogach
publicznych?
ðð ðð
4) określić co ma wpływ na ekonomiczną eksploatację pojazdów?
ðð ðð
5) określić jakie rodzaje kosztów wpływają na koszty eksploatacji
pojazdu?
ðð ðð
6) określić jakie rodzaje kosztów składają się na koszty utrzymania?
ðð ðð
7) określić co ma wpływ na amortyzację?
ðð ðð
8) określić jakie rodzaje kosztów składają się na koszty użytkowania?
ðð ðð
9) określić jak określa się koszty olei i smarów w pojazdach?
ðð ðð
10) Wymienić inne rodzaje kosztów eksploatacji?
ðð ðð
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
5. SPRAWDZIAN OSI
GNI
Ć
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiÄ…zanie testu masz 25 min.
Powodzenia!
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. JednostkÄ… czasu pracy ciÄ…gnika rolniczego jest
a) godzina pracy.
b) motogodzina pracy.
c) dni robocze.
d) godziny pracy agregatu.
2. Podstawowe zadanie przeglÄ…du technicznego ciÄ…gnika rolniczego to
a) wykonanie naprawy awaryjnej.
b) dokonanie regulacji silnika.
c) kontrola stanu technicznego zespołów.
d) kontrola, obsługa i regulacja zespołów ciągnika.
3. Przegląd techniczny ciągnika P1 określamy jako
a) obsługę codzienną.
b) obsługę regulacyjną.
c) naprawÄ™ drobnÄ….
d) obsługę diagnostyczną.
4. W okresie gwarancji fabrycznej przeglÄ…dy techniczne
a) wykonuje się według potrzeb.
b) wykonuje się na odrębnych zasadach.
c) wykonuje się według obowiązującego cyklu przeglądów.
d) nie wykonuje siÄ™.
5. Po przyjęciu pojazdu na przegląd techniczny w pierwszej kolejności należy
a) sprawdzenie układu ładowania.
b) mycie zewnętrzne pojazdu.
c) smarowanie wg tabeli smarowania.
d) wymiana oleju.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
6. Osłuchanie pracy silnika umożliwia określenie stanu technicznego
a) układu korbowo-tłokowego.
b) układu smarowania.
c) układu zasilania.
d) układu wydechowego.
7. Dokładną regulację pompy wtryskowej ciągnika rolniczego przeprowadza się
a) w czasie pracy silnika.
b) bezpośrednio na ciągniku.
c) na stole probierczym do badania pomp wtryskowych.
d) przy niepracujÄ…cym silniku ciÄ…gnika.
8. W ciÄ…gniku rolniczym olej wraz z filtrami w silniku wymienia siÄ™ w ramach przeglÄ…du
a) P2.
b) P3.
c) P4.
d) P5.
9. Przegląd układu kierowniczego w ciągniku rolniczym przeprowadza się po
a) 100÷125 mtg.
b) 200÷250 mtg.
c) 400÷500 mtg.
d) 800÷1000 mtg.
10. Obsługę sezonową pojazdów rolniczych wykonuje się gdy
a) stan techniczny pojazdów rolniczych jest niewłaściwy.
b) następuje zmiana warunków klimatycznych.
c) ilość godzin pracy pojazdów rolniczych przekracza normę.
d) następuje zakończenie okresu gwarancyjnego.
11. Do zabiegów konserwacji pojazdów rolniczych nie należy
a) czyszczenie i mycie.
b) wymiana olejów.
c) nakładanie środków ochrony czasowej.
d) diagnostyka silnika.
12. Ochronę czasową możemy przeprowadzić za pomocą
a) konserwacji smarowej.
b) metod galwanotechnicznych.
c) metod galwanicznych.
d) metod diagnostycznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
13. Pojazdy rolnicze zaleca się przechowywać
a) na parkingach.
b) na utwardzonych placach.
c) w stodołach.
d) w garażach.
14. Brak dokumentacji eksploatacyjnej pojazdów rolniczych
a) powoduje nieracjonalne korzystanie z pojazdów rolniczych.
b) umożliwia racjonalne wykorzystanie pojazdów rolniczych.
c) pozwala na kontrolę pracy pojazdów rolniczych.
d) warunkuje prawidłowy obieg dokumentów księgowych.
15. Na ekonomiczną eksploatację pojazdów rolniczych wpływu nie mają
a) koszty wynagrodzenia obsługi.
b) koszty eksploatacyjne.
c) koszty utrzymania.
d) koszty użytkowania.
16. Na koszty amortyzacji pojazdu rolniczego mają wpływ
a) cena zakupu i przewidywany okres użytkowania.
b) cena zakupu i wartość napraw.
c) koszty eksploatacyjne pojazdów rolniczych.
d) jednostkowe koszty utrzymania.
17. Przechowywanie pojazdów rolniczych stanowią koszty
a) garażowania i konserwacji.
b) garażowania i ubezpieczenia.
c) garażowania i utrzymania.
d) garażowania i amortyzacji.
18. Użytkowanie pojazdów stanowią koszty
a) garażowania, napraw.
b) napraw, paliw i smarów.
c) napraw, konserwacji.
d) napraw, eksploatacji.
19. Przyjmuje się, że całkowity koszt napraw pojazdów rolniczych nie może przekroczyć
a) 50% ceny zakupu.
b) 60% ceny zakupu.
c) 70% ceny zakupu.
d) 90% ceny zakupu.
20. Na jednostkowy koszt eksploatacji pojazdu rolniczego ma wpływ
a) przewidywana liczba godzin pracy pojazdu w roku.
b) ilość sprzętu w gospodarstwie.
c) stan techniczny maszyn współpracujących.
d) ilość pojazdów rolniczych w gospodarstwie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Wykonanie przeglądów technicznych i obsługi sezonowej pojazdów
Zakreśl poprawną odpowiedz

Nr Odpowiedzi Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
6. LITERATURA
1. Bocheński C.: Naprawa maszyn i urządzeń rolniczych. Podstawy. WSiP, Warszawa 1997
2. Buliński J., Miszczak M.: Podstawy mechanizacji rolnictwa, WSiP, Warszawa 1996
3. Bryś J: Mechanizacja rolnictwa Ćwiczenia Format AB Warszawa 1998
4. Ćwiczenia praktyczne z mechanizacji rolnictwa, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2006
5. Gródecki A., Lorenc W.: Naprawa maszyn i urządzeń rolniczych. T 2. PWRiL,
Warszawa 1988
6. Dąbrowski S. i Kozłowska D.: Maszyny i ciągniki rolnicze. PWRiL, Warszawa 1981
7. Hołubowicz Z., Lorenc W., Żak S.: Naprawa maszyn rolniczych. PWRiL, Warszawa
1984
8. Kozłowska D.: Podstawy techniki. Hortpress sp. z o.o., Warszawa 2001
9. Kozłowska D.: Mechanizacja rolnictwa cz I. Hortpress sp. z o.o., Warszawa 1996
10. Kuczewski J., MajewskiZ.: Eksploatacja maszyn rolniczych. WSiP, Warszawa 1999
11. Kuczewski J., MajewskiZ.: Podstawy eksploatacji maszyn rolniczych. WSiP, Warszawa
1998
12. Lorenc W.: Naprawa maszyn i urządzeń rolniczych. T 1. PWRiL, Warszawa 1985
13. Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 1999
14. Mechanizacja rolnictwa. TI. PWRiL, Warszawa 1986
15. Muzalewski A: Koszty eksploatacji maszyn JBMER Warszawa 2005
16. Ocioszyński J.: Elektrotechnika i elektronika pojazdów samochodowych. WSiP,
Warszawa 1996
17. Okoniewski S.: Technologia maszyn. WSiP, Warszawa 1999
18. Otmianowski T., Pilecki T., Wronkowski J.: Technologia i organizacja napraw. Część I.
WAR, Lublin 1979
19. Rychter T.: Mechanik pojazdów samochodowych. WSiP, Warszawa 2006
20. Skrobacki A: Pojazdy rolnicze  WSiP S.A Warszawa 1999
21. Uzdowski M., Bramek K., Garczyński K..: Eksploatacja techniczna i naprawa. WKiA

Warszawa 2003
22. Waszkiewicz Cz.: Maszyny i urzÄ…dzenia rolnicze. WSiP, Warszawa 1998
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39