Rozdział 7
Zintegrowana obsługa sieci
Nie tak dawno temu większość użytkowników komputerów
osobistych wymieniało informacje za pośrednictwem dyskietek lub
drukowanych sprawozdań. Nieco póz
niej kilku producentów zaczęło
łączyć swe komputery w sieci. Zaczęły się formować wspólnoty
komputerowe, wpierw ściśle badawcze, które wtedy skłaniały się ku
komputerom UNIX i VAX. Ponieważ musiały one przesyłać duże
pliki pomiędzy maszynami, opracowano odpowiednie programy
usługowe, które transmisję całej informacji realizowały za pomocą
kart sieciowych.
Gdy tylko programy te  okrzepły i z laboratoriów wyszły do
produkcji, szersze już rzesze nowych użytkowników zakrzątnęły się
nad żywotną dla nich sprawą: połączeniem komputerów biurowych
siecią. Początkowo chodziło tylko o wspólne użytkowanie drukarek
i przekazywanie sobie nawzajem kilku plików. Co było dalej, wiemy
- zaczęto opracowywać sposoby przechowywania programów na
serwerach i reglamentowania licencji na ich stosowanie przez
poszczególnych użytkowników, a prócz tego powstało mnóstwo
innych użytecznych narzędzi. Pewne instytucje zaczęły nawet
przechowywać  w cyfrowej formie  swe kluczowe informacje
i udostępniały je poprzez sieć z jednego, scentralizowanego
ośrodka.
Windows NT powstał zaraz po tym, gdy ów pęd ku sieciom nabrał
prawdziwego rozmachu. Zespół inżynierów Microsoft-u zrozumiał,
że trend ten utrzyma się na stałe i od tego czasu wbudowuje obsługę
sieci w system operacyjny jako jego centralny składnik (podobnie
jak wiele systemów unixowych, dostępnych na rynku).
W przeszłości większość systemów PC (takich jak Windows 3.1)
instalowano bez żadnych wbudowanych mechanizmów sieciowych,
a użytkownicy musieli sami dokupować pakiety rozszerzające (add-
on) u rozmaitych producentów. Każdy z nich miał odmienną wizję
tego, jak obsługa sieci winna być zaimplementowana i trzeba było
poświęcać mnóstwo czasu i wysiłku na uczenie się ich systemów.
264 Rozdział 7
Ponadto ciągle i na wiele sposobów pakiety te przypominały, że są
tylko rozszerzeniami, a nie integralnymi częściami samego systemu
operacyjnego (na przykład zarządzanie pamięcią, które staje się
koszmarem, gdy jest załadowanych kilka sterowników sieciowych).
Windows NT wbudował obsługę sieci do systemu operacyjnego, jako
jego integralną część. Nadal można wybierać sterowniki i usługi,
lecz pomiędzy systemem operacyjnym a siecią istnieje teraz
standardowy interfejs, do którego stosują się wszyscy inni
producenci. A także - ponieważ Windows NT jest systemem 32-
bitowym, który wspiera lepsze zarządzanie pamięcią
i wielozadaniowość - o wiele łatwiej jest implementować sterowniki
i usługi sieciowe. Odnosi się to zwłaszcza do tych usług sieciowych,
które (jak FTP ) muszą nieprzerwanie monitorować w tle stan sieci,
by na bieżąco obsługiwać żądania informacji wysyłane przez
pozostałe komputery.
I tutaj dochodzimy do sedna niniejszego rozdziału. Jak sam tytuł
wskazuje, główną uwagę poświęca on instalowaniu tych składników
sieciowych, które stanowią część systemu operacyjnego serwera NT
jako takiego. Istnieją jeszcze pewne ilości pakietów rozszerzających
(add-on), pochodzących od Microsoft-u lub innych wytwórców.
Objemują one na przykład serwery Telnetu lub World Wide Web.
Obsługa sieci w Windows NT
Rozpocznijmy od przypomnienia tego, co składa się na
zintegrowaną obsługę sieci w Windows NT. W poprzednich
rozdziałach omówiliśmy niektóre z technologii (takie jak usługi
NetWare i FTP) z realizacyjnego punktu widzenia. Zadaniem tego
podrozdziału jest zaprezentowanie globalnego obrazu składników
sieciowych i pokazanie, w jaki sposób składają się one w spójną
całość (schemat poglądowy ilustruje rysunek 7.1).
Zintegrowana obsługa sieci 265
Aplikacje P rzy kłady
Rys. 7.1. Schemat
mechanizmów
sieciowych
Usługi
w W indows NT
Serwer FTP
P rotokoły
TCP/IP
Karta
Ethernet
Sieć
Zanim przystąpi się do konfigurowania sieci, trzeba koniecznie
zapoznać się z tymi składnikami i zrozumieć, jak ze sobą
współpracują. Zasadniczym ich celem jest przeniesienie danych
z aplikacji użytkownika (takiej jak Eksplorator lub aplikacja bazy
danych klient/serwer) do kabla sieciowego, wychodzącego
z komputera użytkownika. Dla celów niniejszego omówienia, całą
tę hierarchię sieciową podzieliliśmy na trzy składniki:
Usługi i programy: Warstwę tę stanowi szereg usług, które
realizują funkcje wysokiego poziomu, czyli te, których żądają
użytkownicy i programy. Przykładem usługi może być File and
Print Sharing (Współużytkowanie plików i drukarek) dla sieci
Microsoft Networks. Windows NT Server ma również kilka
usług, które działają w tle i są dostępne po uruchomieniu (nawet
wtedy, gdy nikt nie jest zalogowany przy konsoli serwera).
Przykładami takich usług jest serwer FTP oraz serwer zdalnych
wywołań procedur (RPC). Poza tym jest szereg aplikacji,
pracujących w pierwszym planie, które dostarczają specjalnych
usług sieciowych, takich jak sprawdzanie, czy dostępne są inne
komputery TCP/IP (Ping), lub logowanie się do zdalnych
komputerów (Telnet).
Protokół: Jest to język i format sygnałów komunikacyjnych.
W istocie schodzimy tu do poziomu sieciowej  kuchni , z jej
niezrozumiałymi parametrami komunikacyjnymi. Na szczęście,
z punktu widzenia większości administratorów sieciowych
266 Rozdział 7
wystarczy, by wszystkie maszyny, z którymi będą się
komunikować, używały jednakowego protokołu. Windows NT,
który pozwala na jednoczesne stosowanie kilku protokołów,
wymaga nieco większej staranności - trzeba bowiem mieć
odpowiednie protokoły dla wszystkich aplikacji i wszystkich
zdalnych maszyn, obsługiwanych przez serwer NT.
Karta: Jest to urządzenie, które wprowadza sygnały logiczne,
uformowane w protokołowej części hierarchii sieciowej, do
fizycznego kabla (lub przekształca je w promieniowanie
elektromagnetyczne, ponieważ istnieją nawet sieci
bezprzewodowe), łączącego dany komputer z pozostałymi.
Windows NT traktuje modem tak, jakby był kartą sieciową
(choć, by skonfigurować go całkowicie, w Panelu sterowania
udostępnia dodatkowe ikony), i dlatego trzeba dla niego także
instalować protokoły i usługi.
Standardy zaimplementowane w NT 4
Z tego, co powiedziano w poprzednim rozdziale, nasuwa się
nieodparcie, iż kluczem, który przed odizolowanymi od siebie
stacjami roboczymi otwiera świat komunikacji sieciowej, jest
STANDARD. Oczywiście, jest wiele firm, którym wydaje się, że są
z definicji  standardami (nie chodzi tu o Microsoft). Dlatego
możliwość podłączania się do innych stacji roboczych ograniczona
jest do tych standardów, które nasz komputer wspiera. Na szczęście
Windows NT komunikuje się z szeroką gamą najprzeróżniejszych
komputerów, dzięki wbudowanym protokołom i usługom
sieciowym. Ponieważ dziś prawie wszyscy producenci budują
systemy operacyjne, które obsługują Internet, TCP/IP jest obecnie
najpowszechniej wykorzystywanym protokołem komunikacyjnym
i nic dziwnego, że Windows NT wspiera go standardowo (bez
potrzeby dokupowania dodatkowych produktów ).
Dlatego, nim zagłębimy się w szczegóły procedur konfigurujących
obsługę sieci w Windows NT, nie zaszkodzi przejrzeć listę tych
możliwości, które odnoszą się do standardów sieciowych. Obejmują
one nie tylko protokoły, których użyjemy do konfigurowania sieci,
lecz również kilka standardowych interfejsów, pozwalających
zakupionym oddzielnie aplikacjom współpracować z usługami
Zintegrowana obsługa sieci 267
sieciowymi NT i w ten sposób komunikować się ze zdalnymi
systemami:
Protokół TCP/IP - do komunikowania się ze światem Internetu
i UNIX-a.
Protokół NetBEUI - do komunikowania się z tradycyjnymi
sieciami Microsoft-u, takimi jak Windows for Workgroups.
Protokoły IPX i SPX, które umożliwiają komunikację z sieciami
Novell NetWare, z wykorzystaniem ich własnego języka (a nie
bramy lub interpretatora).
Remote Access Service  usługi zdalnego dostępu (standard
Microsoft-u) pozwalają telefonować do naszego serwera ze
zdalnych, kompatybilnych komputerów Microsoft-u i z naszego
serwera do innych takich komputerów (bazujących na Windows
NT lub Windows 95).
Program Telnet pozwala podłączać się do zdalnych serwerów
(takich jak komputery unixowe), na których działa serwer
Telnetu, przez co stajemy się w praktyce terminalem takiego
komputera.
Usługi File Transfer Protocol (FTP) pozwalają innym stacjom
roboczym, które mają FTP, podłączać się do naszej stacji
roboczej, a naszemu komputerowi do innych serwerów FTP.
Zdalne wywoływanie procedur (RPC) pozwala wykonywać
programy na innych komputerach, wspierających RPC.
Named pipes (Nazwane potoki) pozwalają połączyć ze sobą dwie
aplikacje Windows i ustanowić komunikację miedzy nimi.
Open Database Connectivity (ODBC) pozwala aplikacjom
klient/ serwer przysyłać do baz danych zapytania (query)
i odbierać ich rezultaty.
Object Linking and Embedding (OLE) pozwala aplikacjom
komunikować się ze sobą i używać siebie nawzajem w swego
rodzaju kooperacji. OLE może być wykorzystywane zarówno
w operacjach prostych, takich jak osadzenie arkusza
kalkulacyjnego w środku dokumentu, jak i złożonych, takich jak
komunikacja pomiędzy aplikacją-klientem a serwerem bazy
danych.
268 Rozdział 7
Z wyliczonymi powyżej standardami współdziałają dziesiątki innych
składników niższego poziomu, takie jak standardy transmisyjne
Ethernet lub Token Ring, związane z konkretną kartą sieciową.
Jednak dla naszych celów powyższą listę można uważać  w stopniu
podstawowym  za wystarczającą w podsystemie sieciowym
Windows NT. Dzięki wszystkim tym standardom integrowanie
serwerów i stacji roboczych NT z istniejącymi sieciami staje się
zupełnie łatwe. Odnosi się to szczególnie do tych składników, które
zapewniają przyłączeniowość (connectivity) NetWare i TCP/IP
(czyli Unix-a). Być może trzeba będzie jeszcze dopracować
szczegóły połączenia, lecz dobrze jest wiedzieć na początek, że
w środowisku NT komunikacja taka jest możliwa, a nawet względnie
prosta.
Popularne protokoły sieciowe
Często wyobrażamy sobie protokół, jako uzgodniony standard,
zapewniający, że będziemy mogli wymieniać swoje informacje
z innymi. W rozdziale tym skupimy się na pewnym szczególnym
zestawie protokołów, określających, kto w sieci może odbierać
nasze sygnały. Ustanawiają one standardy, pozwalające innym
komputerom w sieci zdecydować wpierw, czy pakiety informacji
przeznaczone są dla nich, a potem, co należy uczynić z odebraną
informacją.
Sams Publishing wydał wiele książek poświęconych szczegółom
takich protokołów; także Windows NT Networking Guide (z
Resource Kit) rozwija tę kwestię. W rozdziale poddaliśmy
charakterystyce te protokoły, bez znajomości których trudno sobie
wyobrazić pracę administratora sieci. Obejmuje ona:
Historyczny zarys protokołu
Podstawowe wiadomości transferze sygnałów
Analiza wad i zalet protokołu
TCP/IP
Naszą  podróż po protokołach rozpoczynamy od TCP/IP. Cóż
takiego sprawiło, że dla dzisiejszych administratorów systemów jest
Zintegrowana obsługa sieci 269
on tak ważny? Otóż przede wszystkim  napędza on Internet. Jest
to również protokół, który można rutować (sygnały wysyłane
tylko do tych segmentów sieci, które ich potrzebują), co pozwala
utrzymać całkowite obciążenie sieci na niskim poziomie. Jest to
w końcu solidny protokół, który implementuje funkcje
niezawodności transmisji i możliwość przyłączania aplikacji do
 gniazdek (sockets), czyli łączy sieciowych realizujących
wyspecjalizowane formy komunikacji (takie jak FT P lub
współpraca z bazą danych typu klient/serwer).
TCP/IP został początkowo opracowany dla armii Stanów
Zjednoczonych. Wkrótce jednak stał się standardem na
uniwersytetach i w różnych agencjach rządowych USA. Wielkie
przyspieszenie nastąpiło wtedy, gdy świat berkeley owskiego Unix-
a zaadoptował TCP/IP jako swój standard. W ciągu następnych lat
Internet i komplet jego protokołów zaczęły żyć własnym życiem.
Istnieją grupy robocze, złożone z ekspertów z przemysłu
i zainteresowanych użytkowników, które pracują nad takim
rozwinięciem standardów, by spełniały nowe, rodzące się właśnie
wymagania. Przykładem niech będzie praca poświęcona zagadnieniu
gwałtownego rozwoju Internetu, udostępnieniu dodatkowych
adresów i poprawie rutingu ruchu sieciowego.
Akronim TCP/IP można podzielić na TCP (Transmission Control
Protocol) i IP (Internet Protocol). TCP zajmuje się detalami
przesyłania, a IP dostarcza każdemu komputerowi, łatwego
w obsłudze i rutowaniu adresu. Istnieje jeszcze pewna ilość innych
(również opartych na standardach) protokołów, w codziennej
praktyce grupowanych wokół rodziny TCP/IP. Obejmują one na
przykład Ping - sprawdzający, czy odległy komputer odpowiada, lub
FTP - do przesyłania plików między komputerami.
Jak wszystko, protokół ten posiada (z punktu widzenia
administratora) następujące wady i zalety:
Jest to najpowszechniej w świecie przyjęty protokół. Wspierają
go prawie wszystkie z najważniejszych komputerowych
systemów operacyjnych. Na jego bazie stworzono ogromny
rynek oprogramowania (od przeglądarek Internetu do narzędzi
klient/serwer do obsługi baz danych).
270 Rozdział 7
Jest wystarczająco solidny, by obsługiwać komunikację
o specjalnych wymaganiach. Na przykład, w systemie
zarzadzania bazą danych Oracle bardzo trudno osiągnąć -
poprzez NetBEUI - odpowiednią niezawodność i wydajność
komunikacji między klientem a serwerem bazy danych,
natomiast w TCP nie ma z tym większych kłopotów.
TCP/IP można rutować, co z kolei pozwala dzielić sieć na
segmenty, obsługujące jedynie ruch, generowany w nich przez
użytkowników. Ponadto, dzięki dobrze zdefiniowanemu
zestawowi interfejsów, przeznaczonych dla ściśle określonych
zastosowań, można kontrolować, jaki rodzaj ruchu dozwolony
jest w segmencie sieci. Jest to jeden z kluczy do mechanizmów
zabezpieczających, takich jak firewall.
Jest to protokół transmisyjny ogólnego przeznaczenia. Dlatego
nie jest zoptymalizowany dla prostych usług - w rodzaju
współużytkowania plików i drukarek (choć może robić i to).
Wymaga sporego nakładu pracy konfiguracyjnej, by każdy
z każdym mógł się porozumieć. Do zaimplementowania sieci
TCP/IP bezwzględnie potrzebny jest plan i mechanizmy
kontrolne.
NetBEUI
NetBEUI lokuje się na przeciwnym krańcu spektrum protokołów,
jeśli chodzi o standaryzację i niezawodność. Windows NT korzysta
z protokołu NetBEUI Frame (NBF), który jest rozszerzeniem
starego NetBIOS Extended User Interface (NetBEUI). Ten ostatni
wprowadził IBM w roku 1985 - jako sposób na realizację
komunikacji w swych sieciach PC. Miał być w zamierzeniu
nieskomplikowany i zoptymalizowany do wykonywania prostych
funkcji sieciowych (takich jak drukowanie i współużytkowanie
plików), które w sieciach PC występują powszechnie.
Najważniejszym ulepszeniem, wprowadzonym w NBF (w stosunku
do NetBEUI), jest zniesienie ograniczenia do 254 sesji.
W czasach, gdy opracowano NetBEUI, wydawało się to bardzo
rozsądną granicą dla sieci lokalnych. Bardziej dokuczliwym
ograniczeniem jest fakt, że nie został on zaprojektowany z myślą
o niezawodnej komunikacji z ustanawianiem stałych połączeń
Zintegrowana obsługa sieci 271
logicznych. Windows NT Networking Guide zawiera interesujące
omówienie tego tematu, lecz w istocie chodzi tu o to, że nie
zapewnia on potwierdzenia, iż wiadomość dotarła do adresata. Nie
jest to wielkim problemem dla zadań drukowania, bo jeśli nie
otrzymamy wydruku, to możemy wysłać go ponownie, lecz dla
transmitowanych siecią dużych transakcji w finansowych bazach
danych może już być poważnym problemem.
Podsumowując wady i zalety NetBEUI możemy powiedzieć, iż:
Nie może on być rutowany. Dlatego nie można podzielić sieci na
segmenty, nie tracąc jednocześnie możliwości komunikowania
się z pewnym komputerami lub używania innych protokołów,
takich jak TCP/IP.
Jest zwarty i skuteczny w zadaniach, dla których został
zaprojektowany. Do tej kategorii należy większość
podstawowych zadań przetwarzania w grupach roboczych
i małych domenach.
Wspierany jest przez szeroki wachlarz systemów operacyjnych
Microsoft-u i IBM PC.
Nie jest wystarczająco solidny, aby zaspokajać bardziej
wyszukane potrzeby komunikacyjne, takie jak transakcje
klient/serwer w bazach danych.
Jest prosty w konfiguracji i stanowi dobre rozwiązanie dla
małych i prostych sieci lokalnych.
IPX/SPX
IPX/SPX jest kompletem protokołów, tworzących podstawę
większości instalacji Novell NetWare. Wspomnieć trzeba jednak, że
Novell zapewnił sobie ostatnio możliwość używania we własnych
sieciach protokołu TCP/IP. IPX oznacza Internetwork Packet
Exchange (międzysieciowa wymiana pakietów). Został tak
zaprojektowany, by generował małe obciążenie nieinformacyjne.
Jest zoptymalizowany dla sieci lokalnych. SPX oznacza Sequenced
Packet Exchange (sekwencyjna wymiana pakietów) i działa
podobnie jak NetBIOS dla sieci IPX/SPX - jest zorientowany na
ustanawianie połączeń logicznych (obie strony rozmawiają ze sobą
o transmisji, którą realizują).
272 Rozdział 7
O IPX/SPX należy przede wszystkim wiedzieć, że:
jest on najpowszechniejszą metodą współpracy z sieciami Novell
NetWare. Rozdział 22 omawia ten interfejs bardziej
szczegółowo, lecz i bez tego nie można nie docenić, jak płynnie
przebiega integracja NT w środowisku novellowym i jak
realizowane jest współużytkowanie zasobów.
Jest protokołem rutowalnym.
Jest dość solidny i może obsługiwać nawet sieci o zwiększonych
wymaganiach.
Jest zwarty i skuteczny dla tych rodzajów komunikacji, dla
których został zaprojektowany (współużytkowanie plików
i drukarek).
Jest łatwy w konfiguracji.
Konfigurowanie mechanizmów sieciowych w NT
Podobnie jak większość innych składników Windows NT,
wbudowanych w system operacyjny, obsługę sieci konfiguruje się
w Panelu sterowania. Jak widać na rysunku 7.2, w Panelu sterowania
jest kilka ikon, mających związek z siecią: FTP Server (Serwer
FTP), Modems (Modemy), ODBC, Serv ices (Usługi) oraz ta,
którą w tym rozdziale będziemy najbardziej zainteresowani -
Network( Sieć). Ikona ta stanowi klucz do  sieciowości serwera,
bez niej nie da się zainstalować ani uruchomić żadnych
z pozostałych funkcji.
Zintegrowana obsługa sieci 273
Rys. 7.2. Control
Panel w W indows
NT i ikona
Network .
Gdy dwukrotnie klikniemy ikonę Network, ujrzymy nowe okno
konfiguracyjne NT 4 (rysunek 7.3). Przy okazji pracy z NT 4
i Windows 95 nasuwa się nieodparcie wniosek, że jako interfejs
konfiguracyjny Microsoft upodobał sobie okna dialogowe z kartami
zaopatrzonymi w etykietki, zatem nie od rzeczy będzie zaznajomić
się z nim bliżej. Obsługuje się je stosunkowo prosto: wzdłuż górnej
części okna rozmieszczonych jest kilka etykietek, z których każda
odpowiada jakiejś informacji lub wyświetla kartę, w której wykonuje
się jakąś pracę. Konfigurowane pozycje wyliczone są w oknie
podobnym do tego, które na rysunku 7.3 pokazuje karty sieciowe.
Znak plus sygnalizuje, że jeśli go klikniemy (lub dwukrotnie jego
ikonę), otrzymamy rozwiniętą listę pozycji, związanych z wybraną
ikoną (rozwijanie listy). Jest tutaj poza tym szereg przycisków,
takich jak Add (Dodaj), Remov e (Usuń), Configure
(Właściwości), które pozwalają wykonać na liście dozwolone
operacje.
274 Rozdział 7
Rys. 7.3. Okno
konfiguracyjne
Network (Sieć).
Karty odpowiadają składnikom hierarchii, omówionej we
wcześniejszej części tego rozdziału. W tym konkretnym przypadku
sieć budujemy od dołu ku górze, zaczynając od adapterów. Po nich
wybieramy protokoły, potem usługi i - aby wszystko to połączyć
razem - korzystamy z karty Bindings (Powiązania). W końcu
zaglądamy do karty Identification, pozwalającej określić, jak dany
komputer widziany będzie w sieci Microsoft Network. Każda z tych
kart tworzy coraz bardziej kompletny obraz sieci. By więc
skonfigurować sieć, trzeba będzie zająć się wszystkimi poziomami.
Konfigurując obsługę sieci będziemy najprawdopodobniej musieli 
po wpisaniu nowych ustawień  zresetować komputer. Wynika to
z faktu, że obsługa sieci jest ściśle zintegrowana z samym systemem
operacyjnym. Po zakończonej konfiguracji pojawi się komunikat
z pytaniem, czy chcielibyśmy teraz uruchomić komputer
ponownie. Uważamy, że lepiej to zrobić bezpośrednio po
zakończeniu pracy, by bez obaw sprawdzić, czy wszystko poszło jak
trzeba (na przykład drobna pomyłka może przerwać połączenie
klient/serwer do bazy danych). Gdyby jednak zdarzyło nam się
kliknąć niewłaściwy przycisk  Yes, w oknie proponującym restart
- system zostanie zatrzymany i ponownie uruchomiony. Dlatego
takich prac lepiej w ogóle nie wykonywać na serwerze w godzinach
pracy.
Powróćmy do konfigurowania. Jedną z tych rzeczy, których tak
oczekiwano w Windows NT 4, był mechanizm Plug and Play.
Niestety, w tym wydaniu systemu nie będzie jeszcze gotowy.
Zintegrowana obsługa sieci 275
Natomiast w Windows 95 system ma sporą szansę samodzielnie
rozpoznać obecność i rodzaj dużej ilości kart i urządzeń
peryferyjnych - spośród tych, które mogą być do niego
podłączone. By więc zestawić wszystko  miejmy nadzieję 
poprawnie, nie pozostaje nic innego, jak skorzystać z pomocy
Kreatorów (Wizards).
Konfigurowanie karty sieciowej
W czwartej wersji NT nadal wykonujemy wszystko samodzielnie od
początku do końca,  ręcznie wskazując systemowi operacyjnemu,
jakie składniki zostały zainstalowane. Ponieważ początek to karty
sieciowe, więc zaczynamy od nich. Można by odnieść wrażenie, że
Windows NT 4 bardzo przypomina Windows 95. Jednak byłoby to
wrażenie złudne - nawet jeśli modemy stanowią (w NT) składnik
obsługi sieci, to nie są tam widziane jako karta sieciowa (tak jak to
jest w Windows 95). Jednak w dalszych etapach konfigurowania
sieci napotkamy powiązania do  wrapperów (wrappers) RAS,
który więc nie jest systemem zupełnie odizolowanym.
Skupmy się teraz na opcjach karty Adapters, w oknie
konfiguracyjnym Network (rysunek 7.3). Widać w nim kartę
sieciową; okno równie dobrze mogłoby wyświetlić kilka różnych
kart sieciowych i umożliwić skonfigurowanie każdej z nich
oddzielnie. Zobaczmy teraz, na czym konfigurowanie polega.
Gdybyśmy do systemu dodali nowy adapter, musielibyśmy w oknie
konfiguracyjnym sieci kliknąć przycisk Add (Dodaj) z karty
Adapters. NT przedstawiłby wówczas listę kart sieciowych, które
wspiera (i których sterowniki rozprowadzane są wraz z całym
systemem operacyjnym na CD-ROM-ie NT) i poprosił o wybranie
jednej z nich, tak jak to pokazano na rysunku 7.4. W porównaniu
z Windows 95 lista nie jest zbyt długa, dlatego ważne jest, by przed
zakupem karty sieciowej sprawdzić, czy jest ona obsługiwana przez
NT. Jeśli nie jest to żadna z kart, dla których Microsoft dostarcza
sterowników na dysku CD systemu NT, można skorzystać
z przycisku Hav e Disk (Z dysku) i pozwolić systemowi przeszukać
dyskietkę lub napęd CD, zawierający sterowniki oferowane przez
innego producenta.
276 Rozdział 7
Rys. 7.4. Okno do
wybierania kart
sieciowych.
Gdy karta jest już wybrana, trzeba ją skonfigurować. Lecz tu właśnie
dochodzimy do momentu, w którym związane z tym manipulacje
sprzętowe mogą stać się barierą nie do przebycia. Różni producenci
kart sieciowych stosują różne sposoby konfigurowania. U
niektórych są to zworki umieszczone wprost na karcie, inni
używają specjalnego oprogramowania. Jaka by to nie była metoda,
prawie zawsze stajemy wobec niezłej łamigłówki, jak dla danej karty
sieciowej wybrać takie ustawienia, by nie stały one w konflikcie
z innym zainstalowanymi składnikami hardware u, takimi jak porty
szeregowe, napędy lub karty dz
więkowe.
Istnieją dwa podstawowe adresy, o które należy się przede
wszystkim zatroszczyć przy konfigurowaniu komputerów
intelowskich - bez wątpienia najbardziej popularnych platform dla
NT. Pierwszy z nich znany jest jako poziom IRQ (Interrupt
Request), lub też numer przerwania. Jest to jeden z 16 adresów do
przywoływania uwagi systemu operacyjnego na poziomie
sprzętowym. Drugi adres określany jest zwykle jako adres portu
I/O, czyli wejścia/wyjścia (Input/Output). Jest to część pamięci
komputera, używana do przesyłania danych z różnych
zainstalowanych kart i innych składników.
Kiedy kupujemy stacje robocze, oparte na architekturze MIPS lub
Alpha, mają one zwykle adresy przydzielone swym komponentom
na stałe i nasze zadanie polega jedynie na ustaleniu, jakie one są.
Niefortunnym aspektem technologii intelowskiej jest to, że system
operacyjny zajmuje kilka adresów dla takich elementów, jak zegar
systemowy, a reszta pozostaje właściwie niewykorzystana. Niektóre
urządzenia peryferyjne dopuszczają jedynie kilka spośród mnóstwa
Zintegrowana obsługa sieci 277
możliwych kombinacji adresów IRQ i portów I/O. Trzeba to
wszystko dokładnie rozpracować jeszcze przed rozpoczęciem pracy
na serwerze, w przeciwnym razie czekają nas długotrwale przestoje,
gdy zechcemy wypróbować wszystkie możliwe kombinacje.
W niektórych maszynach  niezależnie od użytych zestawień  nie
udaje się nigdy uruchomić pewnych elementów i trzeba zastąpić je
innymi, kompatybilnymi z pozostałymi składnikami systemu.
Od tej dygresji powróćmy do samej czynności konfigurowania:
zostaniemy poproszeni o podanie adresów i być może pewnych
dodatkowych parametrów konfiguracyjnych (dla karty, którą
wybraliśmy). Możemy dokonać nietrafnego wyboru i zostać
poinformowani, że nasze usługi sieciowe nie wystartowały z powodu
konfliktu adresów. Trzeba wtedy poprawić ustawienia na karcie
sieciowej (zmieniając pozycje zworek, albo uruchamiając program
konfiguracyjny, wracając do okna konfiguracyjnego Network).
W tym ostatnim wybieramy kartę Adapters, a na niej przycisk
Configure (Właściwości) (rysunek 7.5).
Rys. 7.5.
Ustawienia
konfiguracyjne
karty sieciowej.
A oto kilka wskazówek, które mogą ułatwić instalowanie
i konfigurowanie hardware u:
Czytać i przechowywać wszystkie instrukcje sprzętu.
Zanotować ustawienia zworek (jeśli są).
Wykonać schemat, zawierający adresy wszystkich składników
systemu - dla zorientowania się, co jest jeszcze wolne.
278 Rozdział 7
Jeśli lubimy i dobrze znamy Windows 95, spróbujmy
zainstalować go wpierw i zobaczyć, czy jego Kreator instalacji
potrafi znalez
ć działającą kombinację ustawień dla sprzętu
w naszej maszynie.
Konfigurowanie protokołu sieciowego
Kolejnym krokiem w konfigurowaniu sieci jest decyzja, które
protokoły będą potrzebne. Zwykle jest to narzucone z góry przez
politykę firmy, miejsca, do których trzeba się będzie podłączać
i tak dalej. A oto kilka ogólnych zaleceń, które dobrze jest wziąć
pod uwagę przy podejmowaniu ostatecznej decyzji:
Gdy w rachubę wchodzi używanie Internetu, trzeba załadować
TCP/IP.
Jeśli zamierzamy pracować intensywnie z bazami danych
w układzie klient/serwer, należy poważnie rozważyć użycie
TCP/IP lub IPX, lecz nie NetBEUI.
Jeśli potrzebujemy jedynie prostej sieci Microsoft Network,
NetBEUI będzie chyba rozwiązaniem najlepszym.
Jeśli będziemy współpracować z systemami Novell NetWare,
potrzebny będzie protokół IPX/SPX.
Do zainstalowania protokołów użyjemy karty Protocols, w oknie
konfiguracyjnym Network (Sieć) ( rysunek 7.6). Z pewnością od
razu spostrzeżemy jej pierwszą miłą właściwość - jej wygląd, bardzo
podobny do poprzedniej karty Adapters. Jest to niezaprzeczalna
korzyść, jaką zapewnia jednolity interfejs do konfigurowania
właściwości. W zasadzie wszystko, co należy zrobić, to dodać
protokoły z listy dostępnych protokołów (można też wprowadzić
protokoły producentów trzecich, z dyskietki). Komplikacje
pojawiają się wtedy, gdy przychodzi do konfigurowania protokołów.
NetBEUI jest pod tym względem stosunkowo prosty, zaś IPX/SPX
wystarczą zwykle minimalne ustawienia domyślne. Z kolei TCP/IP
wymaga większego nakładu pracy.
Zintegrowana obsługa sieci 279
Rys. 7.6.
Konfigurowanie
protokołów.
Przyczyny skomplikowanej konfiguracji TCP/IP wywodzą się
z niektórych jego ambitnych założeń projektowych. A
ączy on
miliony komputerów na całym świecie poprzez sieć logiczną,
utworzoną z wielu tysięcy innych sieci. By wszystko to mogło ze
sobą współpracować, producenci sprzętu i oprogramowania
stworzyli schemat (zapoczątkowany niegdyś przez ministerstwo
obrony Stanów Zjednoczonych), który pozwala odwzorowywać
adresy hardware owe (na przykład adres ethernetowy, będący grupą
liczb heksadecymalnych, przydzielonych przez producenta karty
sieciowej) na grupę liczb odpowiadających organizacji użytkownika
(adres internetowy lub adres IP). Tak więc pierwszą prawdą do
zapamiętania jest to, że adres IP jest kluczem otwierającym
Internet i dlatego całe oprogramowanie TCP/IP przeznaczone jest
do współpracy właśnie z nim (nawet jeśli nie planujemy surfowania
po Internecie).
Rysunek 7.7 pokazuje okno dialogowe, pojawiające się wtedy, gdy
przechodzimy do konfigurowania TCP/IP. Jest ono znacznie
bardziej skomplikowane, niż okno konfiguracyjne protokołów,
i wymaga ponadto pewnego zrozumienia podstaw systemów
TCP/IP, gdyż inaczej nie da się odpowiedzieć na wszystkie pytania.
Istnieje wiele okoliczności, które należy tutaj uwzględnić, dlatego
wyliczymy tylko kilka z najczęściej spotykanych:
280 Rozdział 7
Adresy IP składają się z kilku czwórek liczb (bajtów),
o wartościach od 0 do 255, oddzielonych przecinkami (jak
123,123,123,123).
Jeśli znajdujemy się w odizolowanej sieci, której nie zamierzamy
podłączać do Internetu, wówczas możemy swój adres ułożyć
sobie dowolnie (według przyjętych konwencji, należy użyć adresu
w zakresie 10.x.x.x). Pierwsza liczba we wszystkich adresach,
które będą się ze sobą komunikować, powinna być taka sama.
Jeśli jesteśmy w sieci podłączonej do Internetu, musimy mieć
kogoś (zwykle w grupie sieciowej), kto  rozparcelowuje
oficjalne adresy. Lub też są one koordynowane przez kogoś
odpowiedzialnego za naszą sieć lokalną.
Parametr określany jako maska podsieci umożliwia ignorowanie
adresów, które nas nie dotyczą (spoza grupy i dlatego
interesujące tylko bramę, jeśli takową mamy). Maska podsieci
stanowi wzorzec do porównywania bitowego (255 w jednej z cyfr
oznacza, że w tym miejscu nadchodzący adres musi się
całkowicie zgadzać, podczas gdy 0 akceptuje wszystko, co by się
w tej cyfrze nie znalazło). Na przykład, 255.0.0.0 w masce
podsieci znaczy tyle, co  przepuść wszystko, co ma taką samą
pierwszą liczbę jak mój adres i odrzuć wszystko inne .
Gateway (bramy) są komputerami lub innymi urządzeniami
sieciowymi, które pozwalają komunikować się z wielkim
światem poza naszą siecią lokalną. Gdy definiujemy bramę (lub
kilka bram), ruch TCP/IP spoza naszej maski podsieci jest
kierowany do takiej bramy, a ta sprawdza, czy potrafi rozwiązać
(resolve) adres i przesłać informacje do docelowego komputera.
W rzeczywistości transmisje do odległych komputerów odbywają
się zwykle przez cały szereg bram.
Domain Name Servers (DNS)  serwery nazw domeny to
komputery, dzięki którym w nazwach komputerów zdalnych
używać można nazw tekstowych zamiast adresów IP. Są to
oficjalnie przyznawane nazwy, koordynowane przez rozmaite
agencje Internetu i odzwierciedlające charakter komputera i kraj,
w którym się znajduje (na przykład, aol.com oznacza America
Online; com oznacza organizację komercyjną, zaś brak
przyrostka kraju wskazuje, że są to Stany Zjednoczone).
Zintegrowana obsługa sieci 281
Windows NT może sam działać jako serwer nazw domeny lub do
tłumaczenia nazw IP używać innego. Dozwolone jest posiadanie
podstawowego i zapasowego serwera nazw - na wypadek, gdyby
któryś z tych komputerów był niedostępny.
WINS oznacza Windows Internet Naming Service, czyli usługę
nazw internetowych dla sieci Windows. Pozwala ona w jednym
miejscu określić adresy IP dla wszystkich komputerów lokalnych
i przykazuje innym komputerom korzystać z takich właśnie
scentralizowanych tablic przeglądowych przy tłumaczeniu nazw
na adresy. Produkt ten współpracuje obecnie z DNS i rozwiązuje
nazwy w sieciach o zasięgu zarówno lokalnym, jak i szerszym.
Również i w tym przypadku NT może działać jako serwer WINS
lub korzystać z jego usług.
Karta Routing określa, czy dana stacja robocza będzie przesyłała
dalej odebrane przez siebie pakiety, przeznaczone dla tych
z pozostałych komputerów TCP/IP, z którymi ma łączność (na
przykład działała jako ruter). Może to być użyteczne wtedy, gdy
mamy kilka sieci i chcielibyśmy wykorzystać jeden z serwerów
do połączenia ze sobą dwóch z nich i transmitowania ruchu dalej
- ale tylko tych pakietów, które powinny przekroczyć granicę
między sieciami.
Rys. 7.7.
Konfigurowanie
protokołu
TCP/IP.
Załóżmy, że nie chcemy niczego niepotrzebnie komplikować
i wystarczy nam uruchomienie podstawowej sieci TCP/IP. Nie
zamierzamy również  wchodzić do Internetu. Zwykle
282 Rozdział 7
rozpoczynamy od wyspecyfikowania zestawu kompletnych adresów
IP, podobnych do pokazanych na rysunku 7.7 (rodzina 10.x.x.x
zarezerwowana jest dla adresów przypisywanych wewnętrznie).
Zadajemy prostą maskę podsieci 255.0.0.0 i tworzymy
specjalny plik, używany przez większość konfiguracji TCP/IP
i znany pod nazwą hosts (który jest plikiem lokalnym, mapującym
nazwy na adresy, podobnie jak to robią serwery WINS i DNS).
Rysunek 7.8 przedstawia przykładowy plik hosts. Jest to proste
odwzorowanie pomiędzy adresami IP a nazwami tekstowymi 
które nam, istotom ludzkim  łatwiej jest wpisywać. Oczywiście,
niemożliwe byłoby utrzymywanie takiej tablicy dla milionów ludzi
w Internecie, lecz sprawdza się ona dobrze w małych grupach
roboczych. Plik ten trzeba umieścić w katalogu Windows NT,
w podkatalogu system32\drivers\etc (u autora jest to
d:\winnt35\system32\drivers\etc, ponieważ przeszedł
on z 3.51 na 4). Należy go rozprowadzić wśród tych wszystkich
klientów, którzy mają korzystać z naszych  łatwych nazw.
Bardziej dokładne omówienie translacji adresów IP znajduje się
w rozdziale 12,  DHCP, WINS i DNS .
Rys. 7.8. Prosty
plik hosts.
Rozdział 11,  Instalowanie i konfigurowanie Microsoft TCP/IP ,
przedstawia proces konfigurowania znacznie bardziej szczegółowo.
Kluczowym punktem do zapamiętania jest to, że każdy komputer
działający w danej chwili w sieci TCP/IP musi mieć niepowtarzalny
Zintegrowana obsługa sieci 283
adres IP. Gdy ten rodzaj sieci zostanie dobrze skonfigurowany,
pracuje póz
niej poprawnie, zapewniając przyłączeniowość
(connectivity) i zakres usług, którym trudno dorównać.
Konfigurowanie usług sieciowych
Jak na razie położyliśmy fundament pod obsługę sieci, lecz nie
mamy wiele z tego, co jest potrzebne użytkownikowi końcowemu.
Przystępujemy więc do instalowania usług, które pozwolą mu
 zaprząc sieć do pożytecznej pracy. Będziemy korzystać z karty
Serv ices (Usługi) w oknie konfiguracyjnym Network (Sieć). Gdy
tylko uda się szczęśliwie uporać z niższymi poziomami obsługi sieci,
instalowanie i konfigurowanie usług będzie stosunkowo proste.
Rys. 7.9.
Konfigurowanie
Services (Usług
sieciowych).
Aby do zainstalowanych usług dodać nową, należy wybrać przycisk
Add (Dodaj). Pojawi się lista usług dostępnych w systemie
z propozycją dodania innych z oddzielnych dysków CD lub
dyskietek (ów magiczny przycisk Hav e disk). Najtrudniejszym
zadaniem jest właściwe zrozumienie proponowanych usług (a jest
jeszcze spora lista usług dostępnych z systemowego CD):
Computer Browser (Przeglądarka komputerów): usługa ta
pozwala wyświetlić listę komputerów, dostępnych w sieci.
284 Rozdział 7
NetBIOS Interface (Interfejs NetBIOS): jest to interfejs do
podstawowego sieciowego systemu wejścia/wyjścia (Network
Basic Input/Output System).
Server (Serwer): pozwala naszej maszynie działać jako serwer
sieciowy.
Workstation (Stacja robocza): zapewnia usługi, które będą
potrzebne, gdy serwera użyjemy jako stacji roboczej.
(BOOTP Relay Agent) (Agent przekazujący BOOTP): jest to
poprzednik DHCP; używamy go wtedy, gdy już mamy taką
właśnie sieć - w przeciwnym razie lepiej trzymać się nowszej
usługi DHCP (nigdy nie wiadomo, kiedy zaprzestaną wspierać
starsze produkty).
FTP Server (Serwer FTP): usługa ta pozwala komputerowi
udostępniać swoje pliki innym maszynom z użyciem protokołu
transmisji plików, powszechnego w komputerach UNIX
i innych.
Gateway/Client Service for NetWare (Usługa bram (i klienta) dla
systemu NetWare): jest to nasza brama do świata Novell
NetWare, zapewniająca współużytkowanie plików, drukarek
i innych popularnych usług Novella.
Microsoft DHCP Server (Serwer Microsoft DHCP): usługa ta -
Dynamic Host Configuration Protocol (protokół dynamicznej
konfiguracji hosta) - umożliwia komputerowi pracę
w charakterze głównego rejestru adresów IP, dzięki czemu nie
trzeba ich przydzielać ręcznie każdemu komputerowi.
Microsoft DNS Server (Serwer Microsoft DNS): pozwala
komputerowi pracować jako serwer nazw domeny TCP/IP.
Microsoft TCP/IP Printing (Drukowanie Microsoft TCP/IP):
pozwala komputerowi korzystać z unixowych usług TCP/IP do
przesyłania zadań drukowania (LPR/LPD).
Network Monitor Agent (Agent monitora sieci): pozwala
komputerowi wykonywać proste monitorowanie sieci.
Network Monitor Tools and Agent (Narzędzia i agent monitora
sieci): dostarcza narzędzi, pozwalających komputerowi
Zintegrowana obsługa sieci 285
monitorować sieć poprzez SNMP, czyli (Simple Network
Monitoring Protocol (prosty protokół monitorowania sieci).
Remote Access Service (Usługa zdalny dostęp): jest to
modemowy interfejs dla Windows NT, pozwalający telefonować
do serwera.
Remoteboot Service (Usługa zdalnego rozruchu): pozwala
serwerowi służyć jako napęd uruchamiający zdalne komputery,
które mają kompatybilne oprogramowanie do zdalnego
uruchamiania.
RIP for Internet Protocol (Protokół RIP dla Internetu): pozwala
komputerowi pośredniczyć w ruchu TCP/IP pomiędzy
segmentami miejscowej sieci (tzn. działać jako ruter).
RIP for NWLink IPX/SPX Compatible Transport (Protokół RIP
dla kompatybilnego transportu NWLink IPX/SPX): pozwala
komputerowi wybierać trasy dla ruchu IPX/SPX (Novell)
w lokalnej sieci.
RPC Configuration (Konfiguracja RPC): umożliwia
wykonywanie Remote Procedure Call (zdalnych wywołań
procedur) - w świecie UNIX-a standardowego sposobu realizacji
zadań na innych komputerach.
RCP Support for Banyan (RPC dla Banyan): pozwala
wykonywać zadania na komputerach korzystających z sieci
Banyan.
SAP Agent (Agent SAP): ten protokół rozgłaszania usług
(Service Advertising Protocol) pozwala zdalnym komputerom
znajdować sieciowe punkty dostępu w naszym komputerze.
Services for Macintosh (Usługi dla Macintosha): stanowią bramę
do świata sieci AppleTalk Macintosha (dalsze szczegóły -
rozdział 10,  Praca z klientami Macintosha ).
Simple TCP/IP Services (Proste usługi TCP/IP): dostarczają
podstawowych usług, jakich potrzeba, by uczestniczyć w sieci
TCP/IP (wiele innych usług potrzebuje ich, by móc
wystartować).
SNMP Services (Usługa SNMP): pozwala danemu serwerowi
dostarczać podstawowych informacji eksploatacyjnych
286 Rozdział 7
o obciążeniu, dostępności i tak dalej, gromadzonych za pomocą
protokołu Simple Network Monitoring Protocol,
odczytywanego przez wiele pakietów monitorujących.
Windows Internet Name Service (WINS): pozwala serwerowi
rozwiązywać adresy IP dla klientów w jego sieci.
Dla tych usług, które wymagają pewnej formy konfiguracji,
wyświetlone zostanie stosowne dla nich okno, podobne do
pokazanego na rysunku 7.10. Szczegóły dotyczące znaczenia
różnych opcji każdego takiego okna przedstawiliśmy w innych
rozdziałach tej książki i oczywiście w systemie pomocy
i dokumentacji Microsoft-u.
Rys. 7.10. Okno
konfiguracyjne
usługi Remote
Access Service.
Widzimy więc, że w Windows NT dostępny jest szeroki zakres
najróżniejszych usług. Najistotniejsza ich cecha wynika z faktu, iż
skoro tylko zostaną uruchomione (co ma zwykle miejsce przy
starcie systemu), stanowią nieprzerwanie działający proces
drugoplanowy. Dlatego też dostępne są nawet wtedy, gdy nie ma
zalogowanych użytkowników przy konsoli ani żadnych
działających procesów aplikacyjnych.
Konfigurowanie identyfikacji w sieci
Po dość skomplikowanej konfiguracji obsługi sieci TCP/IP karta
w oknie konfiguracyjnym Network (Sieć) wydawać się będzie nam
prosta. Karta Identification (Identyfikacji) określa (w
uproszczeniu) co komputery w sieci widzą, gdy szukają innych
komputerów. Jej pierwszym i podstawowym elementem jest
Computer Name, będąca w istocie dla komputera identyfikatorem
(niepowtarzalnym), który powinien być zrozumiały dla każdego
Zintegrowana obsługa sieci 287
członka grupy roboczej lub domeny. Następnym elementem jest -
w przypadku grupy roboczej - Workgroup (Grupa robocza) (jeśli
przy instalowaniu sieci Microsoft podaliśmy opcję Domain,
zostaniemy poproszenie o podanie domeny). Nazwa grupy roboczej
lub domeny to stworzone przez administratora określenie, służące
do odwoływania się do poszczególnych grup komputerów.
W środowisku domenowym ma ona specjalne znaczenie w tym
sensie, że można  nauczyć domeny  ufać (trust) sobie nawzajem
i nadawać uprawnienia członkom innych domen (temat
szczegółowo omówiony w Windows NT Networking Guide,
w Resource Kit).
Rys. 7.11.
Identyfikacja
w sieci.
Konfigurowanie powiązań sieciowych
Dotychczas zajmowaliśmy się wszystkimi opcjami, które pojawiają
się przy konfigurowaniu różnych typów sieci. Teraz rozważymy
sytuację, która wymaga zainstalowania kilku kart sieciowych i usług
zdalnego dostępu, korzystających z rozmaitych kombinacji
protokołów i usług, a może nawet z odmiennych parametrów
konfiguracyjnych dla każdej usługi lub protokołu. Układ taki może
się wydać dość niezwykły; są jednak sytuacje, w których jest
niezbędny. Klasycznym przykładem jest serwer, działający jako
gateway (brama) między dwoma segmentami sieci. Po jednej
stronie moglibyśmy mieć maszyny novellowskie i TCP/IP, którym
288 Rozdział 7
administrator sieci przypisał zakres adresów IP
123.123.1.xxx. Drugi segment mógłby mieć klientów
sieciowych Microsoft (NetBEUI) i TCP/IP, lecz ci używaliby
zakresu adresów IP 123.123.2.xxx. Można w ten sposób
odizolować od siebie i równomiernie rozłożyć ruch sieciowy
pomiędzy różnymi segmentami sieci. Do ustawienia adresów IP
w obu kartach sieciowych użyjemy karty konfiguracyjnej Adapters,
a póz
niej trzeba będzie skorzystać jeszcze z karty Bindings
(Powiązania) (rysunek 7.12) - aby określić, gdzie jaki protokół
zostanie użyty.
Istnieją trzy sposoby sortowania listy powiązań. To, który z nich
powinien być wybrany, zależy od sposobu widzenia rzeczy
i problemu, nad którym pracujemy. Jak widać na rysunku 7.12,
protokół TCP/IP został powiązany z kartą sieciową i serwerem
usług zdalnego dostępu (RAS). Gdybyśmy chcieli usunąć tę
przyłączeniowość (connectivity) lub dodać nową, skorzystalibyśmy
z przycisków Enable (Włącz) lub Disable (Wyłącz). Przy
blokowaniu powiązań należy zachować ostrożność i przewidzieć
konsekwencje. Kluczowe znaczenie ma świadomość tego, które
protokoły, usługi i karty sieciowe zależą od siebie nawzajem - aby
przy wyłączaniu jednej rzeczy nie wyłączyć też tych, których
potrzebujemy.
Rys. 7.12.
Powiązania
sieciowe.
Zintegrowana obsługa sieci 289
Usługa zdalnego dostępu (RAS)
W Windows 95, Dial-up Networking (modem) uważany jest za
integralną część obsługi sieci i konfigurowany jest niemal tak samo,
jak każdy inny adapter. Ma on oczywiście swoje własne karty
z właściwościami, które uwzględniają specyficzne parametry
modemu (wszystkie ustawienia dla bitów oraz to, czy ekran
terminala należy wyświetlić przed, czy po wybraniu numeru).
Windows NT nie przejął jeszcze całkiem tej technologii. Chociaż
wiążemy już  skojarzenia sieciowe (wrappers) (połączenia
komputerów podłączonych do sieci modemami z komputerami
podłączonymi poprzez karty sieciowe), korzystając z okna
konfiguracyjnego Network, to większość pozostałej pracy
związanej z konfigurowaniem takich połączeń wykonuje się za
pomocą opcji Modems w Panelu sterowania. Rzeczywiste
połączenia modemowe i uprawnienia (np. kto z zewnątrz może
telefonować) ustawia się w programie narzędziowym Remote
Access Administration (Administrator usługi zdalnego dostępu),
osiągalnym z menu Start poprzez Programs i Remote Access
Serv ice (Usługę zdalnego dostępu) (łatwiej to pokazać, niż opisać -
rysunek 7.13).
Pierwszą rzeczą, niezbędną do zainstalowania RAS, jest właściwe
skonfigurowanie modemu. Może się z tym wiązać nieco pracy,
równie kłopotliwej, jak w opisanym wyżej przypadku kart
sieciowych (ładowanie sterowników dla modemu lub dobieranie
adresów pamięci/IRQ). Rysunek 7.14 pokazuje podstawowe okno
do konfigurowania modemów. Trzeba w nim dodać modem
obsługiwany przez NT 4 (znów zaglądamy do listy zgodności
sprzętowej HCL, chyba że mamy sterownik dla NT 4 od producenta
modemu). Następnie podajemy port, do którego modem jest
podłączony (jeszcze jeden adres, tym razem związany
z szeregowymi urządzeniami komunikacyjnymi intelowskiego PC).
290 Rozdział 7
Rys. 7.13. Jak
dojść do
programów
Remote Access
Service.
Rys. 7.14. Okno
do
konfigurowania
modemów.
Ukończywszy konfigurowanie modemu w oknie podstawowym,
trzeba będzie (prawdopodobnie) przejść jeszcze do dwóch okien
dodatkowych. Przycisk Properties (Właściwości) prowadzi do
szczegółów (rysunek 7.15), związanych z komunikacją poprzez
modem i jego połączeniami (szybkość, siła głosu głośnika
i wszystkie te, powszechnie w modemach występujące ustawienia
dla bitów, powinny, jeśli to tylko możliwe, pozostać przy
Zintegrowana obsługa sieci 291
ustawieniach domyślnych). Opcja Dialing properties (Właściwości
wybierania) pozwala ustawić szczegóły wybierania numerów (np.
czy trzeba  wykręcić 9, aby  wyjść na miasto ).
Rys. 7.15. Okno
Properties
(Właściwości)
modemu.
Po skonfigurowaniu modemu system jest gotów do uruchomienia
Administratora usługi zdalnego dostępu (Remote Access
Administrator) - programu narzędziowego umieszczonego w grupie
programów Remote Access Serv ice, pokazanej na rysunku 7.13.
Program ten bazuje na systemie menu rozwijanych, które pozwalają
na wykonanie następujących operacji:
Start\Stop (Uruchamianie\zatrzymywanie) usługi zdalnego
dostępu (na przykład wstrzymanie odbierania nadchodzących
wywołań telefonicznych). Warto zwrócić uwagę, że niekiedy
trzeba tak właśnie postąpić, by umożliwić innym aplikacjom
dostęp do modemu; RAS ma bowiem skłonność do
monopolizowania modemu nawet wtedy, gdy nie obsługuje
aktywnie połączenia.
Udzielanie użytkownikom pozwoleń na telefonowanie do
serwera z odległych miejsc.
Wyświetlanie listy użytkowników podłączonych aktualnie do
RAS.
Wobec rosnącej liczby pracowników, którzy łączą się z sieciami
z odległych miejsc (innych współpracujących grup lub
przedstawicieli firmy nieustannie w delegacji), przyłączeniowość
292 Rozdział 7
RAS i  pula modemów stają się ważną częścią architektury
sieciowej Windows NT. W porównaniu z konfigurowaniem
podobnych funkcji pod UNIX-em i we wcześniejszych wersjach
Novella, konfiguracja RAS jest stosunkowo prosta i niezawodna.
Jeśli mamy modem, warto poświęcić chwilę i nauczyć się, jak
używać go do zdalnego administrowania. Może to uchronić przed
jazdą do pracy w środku nocy (rozdział 20 omawia ten temat
o wiele dokładniej).
Instalowanie klientów sieciowych
Istnieje mnóstwo klientów sieciowych (Windows NT Workstation,
Windows 95, Windows for Workgroups, Macintosh itd.). Taka
różnorodność może stać się poważnym wyzwaniem dla
administratora, jeśli musi im wszystkim zapewnić dostęp do serwera
NT. Zasadniczo do rozpoczęcia komunikacji i po obu stronach sieci
potrzebne są kompatybilne i działające konfiguracje. Najwygodniej
jest opracować standardowe procedury instalacyjne dla każdego
typu wspieranego klienta, zawierające pewne parametry
szczegółowe - jak adres internetowy lokalnego serwera.
Użyteczne techniki sieciowe
Jedną z ujemnych stron pracy i realizacji usług w środowisku
sieciowym jest fakt, że większość użytkowników widzi tylko efekt
końcowy. Dla przykładu: ktoś instaluje na swym komputerze nową
aplikację klient/serwer i skarży się, że nie może uzyskać dostępu do
bazy danych, znajdującej się na naszym serwerze. Gdzie tkwi błąd?
Odwołując się do naszych wcześniejszych rozważań: aby
komunikacja zaistniała, wszystkie te rozliczne warstwy
i powiązania, jakie w niej uczestniczą, muszą być prawidłowo
skonfigurowane po obu stronach. Trzeba również zatroszczyć się
o to, by hasła i identyfikatory logowania, zapewniające dostęp do
zasobów chronionych, były właściwie ustanowione i używane.
Gdy któryś z użytkowników zgłasza kłopoty z dostępem do
serwera, trzeba spróbować dostać się do niego z innej stacji
roboczej, korzystając z ikony My Computer. (Należy zwrócić
uwagę, że Menedżer plików i Eksplorator pozwalają bezpośrednio
zadawać ścieżki sieciowe, które - o dziwo - mogą okazać się
Zintegrowana obsługa sieci 293
dostępne, choć funkcja przeglądania sieci nie wykryła ich w trakcie
skanowania dostępnych węzłów). Można również użyć rozkazu
NET VIEW w wierszu poleceń (na przykład, NET VIEW
\\joe), weryfikując w ten sposób, czy serwer działa i akceptuje
przynajmniej komunikację NetBEUI.
Przy naprawianiu połączenia TCP/IP ze stacji roboczej
użytkownika, przechodzimy zwykle do zachęty DOS-u i piszemy
 ping , po którym podajemy adres IP serwera. Jeśli serwer
odpowie, można spróbować tego samego z nazwą tekstową serwera
- by sprawdzić, czy problem nie tkwi w procesie rozróżniania nazw.
W sumie oba te sposoby upewnią nas, że na serwerze działa
przynajmniej elementarny TCP/IP.
Narzędzia, jakie bywają dostępne, w dużej mierze zależą do
konkretnego środowiska. Mając jednak przed oczami
fundamentalną strukturę sieci, można na ogół - zaczynając
testowanie rozmaitych rodzajów komunikacji od poziomów
niższych (takich jak ping i Menedżer plików) i posuwając się
stopniowo w górę łańcucha - na przykład przez połączenia ODBC
lub próbując dostać się do współużytkowanego katalogu, korzystając
z hasła i identyfikatora logowania użytkownika - znalez
ć problem.
Jeśli i to zawiedzie, można spróbować zrobić to, co nie wychodzi na
jednej stacji roboczej, z innej - w tym samym obszarze,
zalogowawszy się jako ten sam użytkownik.