Ideologia prawicy polskiej XIX i XX wieku:
Przez cały wiek XIX nie było Polski w znaczeniu organizmu państwowego,
naród znajdował się w obrębie 3 różnych zaborów, z których każdy odmiennie
kształtował swoją politykę wewnętrzną.
Wiek ten stanowił okres wielu przemian politycznych w związku z
uformowaniem się ruchów politycznych, które odgrywały znaczącą role w
tworzeniu podstaw odrodzenia się państwowości.
Analogicznie do innych systemów parlamentarnych wykształcił się poddział na
partie prawicowe, centrowe oraz lewicowe.
Główną partią prawicową stanowiła wówczas Narodowa Demokracja ( edencja,
od 1919r. występująca pod oficjalną nazwą Związku Ludowo - Narodowego) i
to na jej podstawie zostanie zaprezentowana ideologia prawicy polskiej 19
wieku.
Wysuwane w niej postulaty stanowiły inny niż lewicowy styl prowadzenia
polityki (w stosunku do zaborców).
Reprezentowano tu interesy burżuazji, części mieszczaństwa a również
pracowników umysłowych.
W wyborach parlamentarnych popierana była także przez część chłopów i
robotników.
W sprawach gospodarczych opierała swój program na uznaniu własności
prywatnej i wolności przedsięwzięć gospodarczych .
Jednakże centralne miejsce w jej założeniach programowych zajmowała
ideologia narodowa, wspierana hasłami solidaryzmu społecznego.
Propaganda wspólnych interesów przeciwdziałać miała hasłom partii
robotniczych , głoszącym odrębność interesów poszczególnych klas.
Dlatego tez założenia ideologii socjalistycznej były systematycznie zwalczane
przez endencje.
Jej nacjonalizm przejawiał się przede wszystkim w przeciwstawieniu się
działaniu mniejszością narodowym.
Propagowano więc antysemityzm.
Element wychowania narodowego widziano w religii katolickiej.
Opowiadano się za systemem parlamentarnym.
Od przewrotu majowego zajmowała opozycyjne stanowisko wobec rządów
sanacyjnych .
Uznanym i głównym przywódcą partii był Roman Dmowski, w kierownictwie
nią duzą role odegrali także Stanisław Grabski, następnie Tadeusz Bielecki,
Kazimierz Kowalski.
Misją dla XX wieku dla ideologii prawicowej było odzyskanie niepodległości
i obrana kraju przed zagrożeniem ze strony komunizmu i nazizmu.
Po zakończeniu II wojny światowej kraj stracił suwerenność.
Koniecznym było przejecie walki ( także na innym polu niż militranym).
Podjęto więc działania zmierzające do destrukcji systemu sowieckiego.
Walki zbrojne po 1945r, wydarzenia z 1956, 1968, 1970 oraz 1980r. mogą
świadczyć o oprze wobec obcej władzy.
Masowy ruch Solidarność stanowił jednoznaczne opowiedzenie się po
stronie innych wartości niż komunistycznych.
Można spotkać się z poglądem iż prawica 20 wieku to nie tylko szukanie
zasadniczych idei co sposobu na powstrzymania lewicy i odsunięcia jej od
władzy.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
091 Polski konstruktywizm w XX leciu międzywojennymWzory poezji tyrtejskiej w literaturze XIX i XX wiekuInżynierowie polscy w XIX i XX wieku ArtykułZnani mi bohaterowie w literaturze XIX i XX wiekuwięcej podobnych podstron