Historia jako zjawisko wywiera ogromny wpływ na psychikę ludzi, ich światopogląd i twórczośd. W
każdej generacji można dostrzec jej skutki, niezależnie od tego, czy bodz
cem jest wojna, czy
cokolwiek innego.
Tadeusz Różewicz jako przedstawiciel pokolenia Kolumbów ukazuje nam istotę wojny w całej jej
straszliwości i absurdalności. Jako człowiek młody ocalał  prowadzony na rzez
 , co dowodzi, że wojna
jest czymÅ› czysto nieludzkim- na rzez
prowadzi się przecież zwierzęta. Światopogląd
dwudziestoczteroletniego podmiotu lirycznego i jemu podobnych zmienił się pod wpływem wojny tak
bardzo, że podstawowe pojęcia zmieniły swoje znaczenie, zatarła się granica między dobrem a złem:
Jednako waży cnota i występek
Miłośd została wyparta przez nienawiśd, przyjaciel stał się wrogiem. Jasne kryteria oceny ludzi i ich
postępowania przestały mied zastosowanie, bo moglioni byd jednocześnie dobrzy i z
li:
widziałem:
człowieka który był jeden występny i cnotliwy
Ów młody człowiek ma świadomośd upadku moralnego ludzkości po II Wojnie Światowej i czuje
zarazem potrzebę przywrócenia jakichkolwiek wartości i ideałów. Wie, że świat potrzebuje
ponownego narodzenia się pod względem etycznym, przy czym jest to wyraz
ne nawiÄ…zanie do aktu
stworzenia z Księgi Rodzaju. Poeta posługuje się prostym, ubogim w metafory językiem, a w
poszukiwaniu owych wyższych wartości odwołuje się w ostatniej zwrotce, nieco innej od pozostałych,
do stylistyki Biblii jako najwyższego ideału. Podmiot liryczny szuka ukojenia wobec okrucieostwa
konfliktów militarnych i niepewności sumienia w Piśmie Świętym i u Boga:
Szukam nauczyciela i mistrza.
Józef Baran urodzony znacznie póz
niej od Różewicza ukazuje w swoim wierszu losy człowieka
zupełnie inne od doświadczeo życiowych podmiotu lirycznego wiersza  Ocalały . Jego ja liryczne na
samym początku oznajmia, że ma dwadzieścia pięd lat, jest więc o rok starszy od podmiotu lirycznego
Różewicza. Nie jest to jednak jedyna różnica. W wierszu dowiadujemy się, że bohater to człowiek
znudzony życiem, jego rutyną i powtarzalnością, nie znajdujący żadnego urozmaicenia:
Moje życie zamyka się w siedmiu dniach(& )
żyłem a właściwie spałem (& )
z zachowaniem wszelkich niezbędnych pozorów życia.
Jego życie to jeden wielki sen, złożony z kilku mniejszych części, niektórych może nawet bardziej
ważnych, w czasie których zdarza mu się obudzid. W trzeciej strofie poeta używa swoistych metafor,
opisując te urywki życia, sprowadzając egzysencję człowieka do miłości, inicjacji i śmierci.
Wiersze  Ocalony i  Mam dwadzieścia pięd lat mają ze sobą dużo wspólnego chodby przez sam
fakt, że J. Baran dedykował swoje dzieło Różewiczowi. Oba utwory opisują życie młodego człowieka,
jego spojrzenia na świat przez pryzmat doświadczeo życiowych. Ponadto wiersze łączy liryka
bezpośrednia - forma monologu oraz postawa refleksyjna bohaterów.
made by koperek©