ODMIANA NAZWISK, ETYKIETA J
ZYKOWA, MODEL POLSKIEJ
GRZECZNOŚCI J
ZYKOWEJ
1. W podanych zdaniach wpisz prawidłowo odmienione nazwiska (i imiona):
A. Czy znasz adres sióstr *Aniela i Eugenia Rambelskie+& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ?
B. O naszych wrażeniach z podróży opowiemy *Sylwia Roga-Skąpska+ & & & & & & & & & & .& & .
C. W gazecie przeczytałem artykuł o *Jarosław Szambor+& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..& & . .
D. Mówię o [Wioletta Religa-Sujkowska+& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
E. *Justyna Mądry+& & & & & & & & & & & & & & & & & & nie ma dzisiaj w pracy.
F. Mam zaszczyt zaprosid [Alicja i Tadeusz Grzenia+& & & & & & & & & & & & & & ..& & & & & & & & & & . na
uroczysty wieczór poetycki.
G. Jadę na spotkanie z [Ferdynand Wolny+& & & & & & & & & & ..& & & .. .
H. Dokumenty przekazałem *Antoni Chodz
ko+& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . .
I. Proszę, przekaż pozdrowienia *Jan Duda-A
ąpieś+& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .. .
J. Nigdy nie zapomnę o *Bruno Kopyto+& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . .
2. W podanych zdaniach wskaż i popraw błędy w odmianie nazwisk. Jaki to typ błędu?
A. Wczoraj na spotkaniu nie było pana Kreji.
B. Rokita poparł Ziobro.
C. Dwaj bracia Strzelczyk ulegli wypadkowi.
D. Naszymi sąsiadami są paostwo Nowak-Kowalscy.
E. Oddałam głos na pana Ożóga, a moja żona na pana Rakoczy.
F. Lubię czytad komedie Aleksandra Fredro i poezję Józefa Baka.
G. Ze łzami w oczach wspominam panią Krystynę Puzynina-Cicha.
H. Czekam na informacje o panu Wietrze.
I. Nadaje się obywatelowi Andrzejowi Wiśniewski stopieo porucznika.
J. Od kilku dni nie rozmawiam z panią Marchlewska-Czapla.
3. Proszę wskazad, która odmiana nazwisk niepolskich jest prawidłowa (P), a która błędna (B):
A. W telewizji widziałem reportaż o Silvio Berlusconi.
B. To obraz namalowany przez Canaletto.
C. Przeczytałem wywiad z Joyce em.
D. Ekranizacji doczekał się dramat Dante go.
E. Kobiety uwielbiały Casanovę.
F. Paostwo Bushowie przyjechali z nieoficjalną wizytą do Polski.
G. Komedia z di Caprio to najpopularniejszy film miesiąca.
H. Dzisiaj odbyła się konferencja prasowa Jacques a Chiraca.
I. Marsz Radetzky ego rozbrzmiewa w murach filharmonii.
J. Tutaj kupisz książkę Andrew Bernstein.
4. Proszę utworzyd poprawną formę dopełniacza liczby pojedynczej podanych nazwisk męskich:
a) Jarząb, Dąb, Gołąb d) Kwas, Mech
b) Kozieł, Kocioł, Rydel e) Czaja, Szeja, Mateja
c) Kromer, Luter, Wagner f) Stępieo, Smoleo, Kwiecieo
ODMIANA NAZWISK, ETYKIETA J
ZYKOWA, MODEL POLSKIEJ
GRZECZNOŚCI J
ZYKOWEJ
5. Oceo, które zachowania językowe są zgodne/niezgodne z modelem polskiej grzeczności
językowej:
A. Do osób pełniących funkcje zastępców (nazywanych przy użyciu cząstek wice-, pro-, pod-, np.
wicedyrektor, prodziekan, podporucznik) zwracamy się tak jak do ich bezpośrednich przełożonych.
B. Przełożony ma prawo zadad podwładnemu pytanie grzecznościowe Co tam słychad dobrego?,
podwładny również ma takie prawo.
C. Użycie form powitao Witam i Dzieo dobry zakłada równorzędną relację między rozmówcami.
D. Typową dla Polaków reakcją na komplementy jest zaprzeczenie (np. Świetnie dziś wyglądasz. 
Wez
, przestao!) oraz podawanie  kontrargumentów (np. Piękny płaszcz.  A wiesz, jaki stary?).
Poradniki dobrego wychowania zalecają w takich wypadkach podziękowad (Dziękuję; Miło mi) lub
wzajemny komplement (A
adnie dziś wyglądasz.  Ty również).
E. Przedstawianie się imieniem zdrobniałym w sytuacjach oficjalnych (np. Kierownik Działu
Marketingu Tomek Kowalski) jest dopuszczalne w polskiej etykiecie językowej.
F. Do polskiego zwyczaju językowego nie należy używanie w formule adresatywnej imienia lub
nazwiska (Szanowny Panie Malinowski, Szanowna Pani Jolanto).
6. Do kogo zwracamy się używając tytulatury:
Wasza Eminencjo, Wasza Ekscelencjo / Jego Ekscelencja, Wielce Szanowny Pan / Wielce Szanowna
Pani, Jego / Jej Magnificencja, Panie Profesorze / Pani Profesor, Wasza Świątobliwośd
7. Proszę określid, które zasady zachowania obowiązują w podanych typach grzeczności:
(1) GRZECZNOŚCIOWE POWINNOŚCI M
ŻCZYZNY DŻENTELMENA
(2) GRZECZNOŚD BIZNESOWA
(3) GRZECZNOŚD W RELACJACH PRZEA
OŻONY - PODWA
ADNY
A. Przy podawaniu ręki na powitanie osoby siedzące powinny zawsze wstad  bez względu na płed i
wiek.
B. Przy powitaniu mężczyzna czeka, aż kobieta pierwsza wyciągnie rękę; jeśli kobieta tego nie zrobi,
mężczyzna wstrzymuje się od podania ręki.
C. Mężczyzna może jako pierwszy wyciągnąd do kobiety rękę na powitanie, nawet jeśli jest od niej
młodszy.
D. Osoba niepubliczna przedstawiana jest osobie publicznej wysokiej rangi, np. dyrektor firmy -
parlamentarzyście.
E. W lokalu mężczyzna składa zamówienie kelnerowi, uwzględniając życzenie kobiety w pierwszej
kolejności.
F. Propozycję przejścia na ty może złożyd wyłącznie osoba wyższej rangi zawodowej osobie rangi
niższej (nigdy na odwrót), bez względu na płed i wiek.
G. Najważniejsze miejsce w samochodzie jest z tyłu po prawej stronie, następnie według ważności: z
tyłu po lewej, z tyłu w środku, z przodu obok kierowcy.
H. Przełożony nie ma prawa zwracad się do personelu pomocniczego per ty bez uprzedniego
uzgodnienia.
I. Wyższa ranga przełożonego sprawia, że to jemu powinniśmy jako pierwsi powiedzied Dzieo dobry i
jemu należy przedstawid osobę nieznajomą, a nie na odwrót.
J. W obrębie formuły przedstawiania, zawierającej imię i nazwisko, powinna znalez
d się nazwa
funkcji, stanowiska, ewentualny tytuł naukowy.
K. Jeżeli kobieta podchodzi do siedzącego mężczyzny, by mu coś powiedzied, ten wstaje i
obowiązkowo podczas rozmowy stoi.