Informatyka dyscyplina naukowa, gaÅ‚Ä…z wiedzy dotyczÄ…ca przetwarzania informacji przy użyciu Å›rodków technicznych (komputerów). dziedzina dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej zwiÄ…zana z produkcjÄ… komputerów i ich oprogramowania, budowÄ… systemów informatycznych i ich zastosowaniami w gospodarce. Budowa Komputera W peÅ‚ni dziaÅ‚ajÄ…cy komputer skÅ‚ada siÄ™ z dwóch grup elementów: sprzÄ™tu i oprogramowania Architektura PC ZaÅ‚ożenia von Neumanna (1903-1957) ØðKomputer powinien posiadać pamięć w której przechowywane bÄ™dÄ… zarówno dane jak i instrukcje z możliwoÅ›ciÄ… zapisu i odczytu w dowolnej kolejnoÅ›ci ØðPowinien być wyposażony w jednostkÄ™ obliczeniowÄ… wykonujÄ…cÄ… operacje arytmetyczne i logiczne ØðPowinien posiadać urzÄ…dzenia wejÅ›ciowe pozwalajÄ…ce na wprowadzanie danych i urzÄ…dzenia wyjÅ›ciowe umożliwiajÄ…ce wyprowadzanie danych ØðPowinien zawierać takie ukÅ‚ady sterujÄ…ce jego pracÄ…, które pozwalaÅ‚yby na interpretacjÄ™ rozkazów pobieranych z pamiÄ™ci oraz wybór alternatywnych dziaÅ‚aÅ„ (zmianÄ™ kolejnoÅ›ci rozkazów) w zależnoÅ›ci od wyniku poprzednich operacji Cechy komputerów IBM PC " Programowalność możliwość zmiany sposobu dziaÅ‚ania w zależnoÅ›ci od dostarczonego przez użytkownika programu co znacznie rozszerza różnorodność zastosowaÅ„ " Otwarta architektura pozwalajÄ…ca na modyfikacjÄ™, rozbudowÄ™ i rozszerzanie możliwoÅ›ci funkcjonalnych komputera w zależnoÅ›ci od potrzeb użytkownika " Obszerna dokumentacja oraz standaryzacja elementów konstrukcyjnych Jednostka centralna ZASILACZ STACJA DYSKIETEK DYSK TWARDY PAYTA ODTWARZACZ GAÓWNA CD Typy obudowy Desktop Tower Obudowa od przodu KieszeÅ„ na duże napÄ™dy KieszeÅ„ na maÅ‚e WÅ‚Ä…cznik napÄ™dy Reset Obudowa z tyÅ‚u Zasilacz którego zadaniem jest doprowadzenie energii do wszystkich podzespołów komputera. Poniżej gniazdo zasilacza, do którego wkÅ‚ada siÄ™ koÅ„cówkÄ™ kabla zasilajÄ…cego. W pobliżu zasilacza widoczny jest otwór wentylacyjny, przez który widać wentylator. Zadaniem jego jest chÅ‚odzenie wnÄ™trza komputera nagrzewajÄ…cego siÄ™ w trakcie pracy ZakoÅ„czenia kabli zasilajÄ…cych Port USB Uniwersal Serial Bus technologia pozwalajÄ…ca na jednoczesne podÅ‚Ä…czenie do 128 urzÄ…dzeÅ„, zapewnia wysoki transfer danych dużo wyższy niż port szeregowy czy równolegÅ‚y Port szeregowy- sÅ‚uży do podÅ‚Ä…czania urzÄ…dzeÅ„ peryferyjnych. Transfer danych odbywa siÄ™ szeregowo, czyli bit po bicie. Taki sposób wymiany danych pozwala na używanie dÅ‚ugich poÅ‚Ä…czeÅ„, ponieważ jest stosunkowo odporny na zakłócenia. Cena jest dość niska prÄ™dkość transferu. Port równolegÅ‚y możemy tu podÅ‚Ä…czyć skaner, drukarkÄ™, modem zewnÄ™trzny. Port ten zapewnia znacznie wyższy transfer danych, lecz mniejszÄ… odporność na zakłócenia. Dlatego maksymalna dÅ‚ugość kabla może wynosić do 6 metrów. Gniazda wyprowadzeÅ„ LPT Gniazdo procesora PS/2 MYSZ COM 2 COM 1 PS/2 KLAWIATURA USB PÅ‚yta główna Stanowi najważniejszy element jednostki centralnej. UkÅ‚ady elektroniczne pÅ‚yty realizujÄ… wiÄ™kszość funkcji decydujÄ…cych o poprawnej pracy i wydajnoÅ›ci komputera. Najważniejsze podzespoÅ‚y to: 1. Mikroprocesor (CPU) elektroniczny ukÅ‚ad scalony realizujÄ…cy operacje matematyczne i logiczne; decydujÄ…cy m.in.. o wydajnoÅ›ci (szybkoÅ›ci obliczeÅ„) komputera 2. Pamięć przechowuje dane oraz kod programu 3. Gniazda rozszerzeÅ„ sÅ‚użą do wstawiania standardowych kart dostosowujÄ…cych parametry komputera do potrzeb użytkownika 4. Chipset ukÅ‚ad scalony organizujÄ…cy i kontrolujÄ…cy poÅ‚Ä…czenia i transmisjÄ™ danych pomiÄ™dzy podzespoÅ‚ami pÅ‚yty 5. Sterowniki - ukÅ‚ady kontrolujÄ…ce pracÄ™ urzÄ…dzeÅ„ wejÅ›ciowych i wyjÅ›ciowych 6. BIOS Basic Input Output System Rodzaje pamiÄ™ci na pÅ‚ycie głównej " RAM Random Access Memory (Pamięć o dostÄ™pie swobodnym pamięć robocza).Przechowuje dane w trakcie pracy komputera i pozwala na zapis oraz odczyt danych. Wielkość: od 8 MB (obecnie najczęściej 32-64 MB) " ROM Read Only Memory pamięć staÅ‚a tylko do odczytu " CMOS pamięć o niewielkiej pojemnoÅ›ci (ok. 256 B), której zawartość jest podtrzymywana po wyÅ‚Ä…czeniu komputera przez napiÄ™cie z niewielkiego akumulatorka. Przechowuje dane takie jak : data, czas, rodzaj podÅ‚Ä…czonych dysków i ustawienia zaprogramowane przez użytkownika np.. hasÅ‚o " CACHE (nazywana kieszeniowÄ…) pamięć o pojemnoÅ›ci 128KB 1 MB poÅ›redniczÄ…ca w wymianie danych pomiÄ™dzy procesorem a pamiÄ™ciÄ… RAM przechowujÄ…c najczęściej używane dane PamiÄ™ci robocze Konstruowane w postaci wymiennych modułów o wielkoÅ›ciach: 1MB, 4MB, 8MB, 16MB, 32MB, 64 MB Chipset-y UkÅ‚ady zarzÄ…dzajÄ…ce komunikacjÄ… pomiÄ™dzy procesorem, pamiÄ™ciÄ…, magistralami doÅ‚Ä…czajÄ…cymi urzÄ…dzenia I/O W znacznym stopniu decydujÄ… o funkcjonalnoÅ›ci komputera (możliwoÅ›ciach rozbudowy) Zbudowane zwykle z 2 obwodów scalonych zwanych mostkami (north and south bridge) Produkowane przez wielu producentów: Intel, AMD, VIA, ALI, SIS Gniazda rozszerzeÅ„ Gniazda kart rozszerzeÅ„ Wykorzystywane do instalacji kart: dzwiÄ™kowych, sieciowych itd. DziÄ™ki technologii Plug and Play system automatyczne rozpoznaje urzÄ…dzenie umieszczone w gniezdzie i samodzielnie je konfiguruje Magistrale wejÅ›cia/wyjÅ›cia ISA (Industry Standard Architecture) 16-bitowe zÅ‚Ä…cze do obsÅ‚ugi starszych urzÄ…dzeÅ„ PCI (Peripheral Component Interconnect) 32-bitowe standardowe zÅ‚Ä…cze stosowane we współczesnych komputerach (sÄ… wersje 64- bitowe) USB (Universal Serial Bus) magistrala umożliwiajÄ…ca Å‚aÅ„cuchowe doÅ‚Ä…czanie urzÄ…dzeÅ„ zewnÄ™trznych (modemów, drukarek) Procesor steruje pamiÄ™ciÄ… operacyjna i zainstalowanych kart rozszerzeÅ„- zgodnie z instrukcjami przekazywanymi przez uruchamiane programy i systemy operacyjne. Wydajność procesora zależy od czÄ™stotliwoÅ›ci, czyli szybkoÅ›ci, z jakÄ… jest w stanie wykonać okreÅ›lone zadania. CzÄ™stotliwość mierzona jest w megahercach, MHz. Istotny jest także rozmiar pamiÄ™ci podrÄ™cznej, w której umieszczone sa dane i instrukcje przetwarzane przez procesor. Gniazda procesora Slot 1 - każde do innego typu procesora Socked 370 Socked A Slot A Procesor Zasada dziaÅ‚ania procesora. W procesorze ukÅ‚ad sterowania dziaÅ‚a cyklicznie, wykonujÄ…c cykl rozkazowy. Cykl rozkazowy skÅ‚ada siÄ™ z dwóch faz: Fazy pobrania rozkazów. Fazy wykonania rozkazów. Rozkazy te podzielone sÄ… na cztery grupy: sÅ‚użące do przesyÅ‚ania informacji arytmetyczne i logiczne sterujÄ…ce wykonaniem programu (rozkazy skoków) wejÅ›cia-wyjÅ›cia Dysk Twardy Dysk twardy znajduje siÄ™ we wnÄ™trzu obudowy komputera lub w Å‚atwo dostÄ™pnej szufladzie, tzw. kieszeni i sÅ‚uży do przechowywania programów i danych. WiÄ™kszość dysków twardych skÅ‚ada siÄ™ nastÄ™pujÄ…cych komponentów: obudowy, pozycjonera gÅ‚owicy, ram gÅ‚owic, gÅ‚owic zapisu i odczytu, wirujÄ…cych talerzy, ukÅ‚adów sterowania Talerz (ang. plate) ·ð to magnetyczna powierzchnia obracajÄ…ca siÄ™ ze staÅ‚Ä… prÄ™dkoÅ›ciÄ… umożliwiajÄ…ca odczyt danych przez gÅ‚owicÄ™ odczytujÄ…cÄ…-zapisujÄ…cÄ…. Talerzem może być zatem jedna z 2-8 wirujÄ…cych z prÄ™dkoÅ›ciÄ… kilku tysiÄ™cy obrotów na minutÄ™ części dysku twardego, pokryta materiaÅ‚em magnetycznym, który może zostać zapisany/odczytany przez, osobnÄ… dla każdego talerza, gÅ‚owicÄ™ odczytujÄ…cÄ…- zapisujÄ…cÄ…. GÅ‚owice ·ð Każdemu dyskowi pamiÄ™ci przyporzÄ…dkowane sÄ… dwie gÅ‚owice (dla jego dolnej i górnej powierzchni). GÅ‚owice utrzymywane sÄ… na sprężynujÄ…cych ramionach, przy czym wszystkie ramiona gÅ‚owic sÄ… ze sobÄ… poÅ‚Ä…czone i poruszajÄ… siÄ™ synchronicznie, napÄ™dzane pozycjonerem. W stanie spoczynku gÅ‚owice znajdujÄ… siÄ™ na Å›cieżce parkujÄ…cej dysku. W momencie, gdy dysk zaczyna wirować, poduszka powietrzna wytworzona przy powierzchni, unosi gÅ‚owice na wysokoÅ›ci okoÅ‚o 1 mikrometra. Pozycjoner ·ð Zadaniem pozycjonera jest przemieszczenie gÅ‚owic na wybrany cylinder. Pozycjonery zbudowane zostaÅ‚y w oparciu o silnik liniowy, same parkujÄ… gÅ‚owice po wyÅ‚Ä…czeniu zasilania, gdyż sprężyna samoczynnie odciÄ…ga je do poÅ‚ożenia parkowania. Najważniejsze parametry techniczne dysków twardych Pojemność od 10MB do kilku GB Liczba gÅ‚owic zapisu i odczytu (od 4 do kilkunastu) Liczba cylindrów (od 615 do kilku tysiÄ™cy) Åšredni czas dostÄ™pu PrÄ™dkość obrotowa dysku (kilka tysiÄ™cy obrotów na minutÄ™) PrÄ™dkość transmisji danych Zasilanie UrzÄ…dzenia wejÅ›cia i wyjÅ›cia (I/O) MajÄ… za zadanie wprowadzać dane do komputera i wyprowadzać dane z komputera. Może siÄ™ to odbywać w celu np. komunikacji komputera z innymi urzÄ…dzeniami bÄ…dz komputerami. Podstawowym ich zadaniem jest tak przedstawić dane, aby byÅ‚y one zrozumiaÅ‚e i Å‚atwo rozpoznawalne dla czÅ‚owieka, lub przetworzyć dane z postaci zrozumiaÅ‚ej dla czÅ‚owieka do postaci zrozumiaÅ‚ej przez maszynÄ™. Do urzÄ…dzeÅ„ wejÅ›cia można zaliczyć (m.in.): klawiaturÄ™ mysz skaner joystick kamery i aparaty cyfrowe Do urzÄ…dzeÅ„ wyjÅ›cia można zaliczyć (m.in.): monitor z kartÄ… graficznÄ… drukarki plotery Do urzÄ…dzeÅ„ które dane zarówno wprowadzajÄ…, jak i wyprowadzajÄ… można zaliczyć (m.in.): kartÄ™ dzwiÄ™kowÄ… modem kartÄ™ sieciowÄ…