Embriologia Ćw. II Układ rozrodczy męski I. Budowa układu rozrodczego męskiego : a) Narządy b) Moszna c) Prącie d) Jądro e) przewody wyprowadzające : - najądrza -nasieniowody - przewody wytryskowe f) gruczoły dodatkowe -pęcherzyki nasienne -gruczoł krokowy - gruczoły opuszkowo-cewkowe II. Charakterystyka poszczególnych narządów : 1. Jądro a) jest narządem o jajowatym kształcie, położonym w worku mosznowym. Narząd ten jest pokryty od zewnątrz błoną surowiczną, a głębiej błoną białawą, przechodzącą w przegrody oddzielające od siebie płaty jądra. b) W płatach tych znajdują się kanaliki nasieniotwórcze o bardzo krętym przebiegu, w okolicy wnęki jądra przechodzą one w kanaliki proste, tworzące w tej wnęce siec jądra, z której wychodzą dalej kanaliki najądrza. c) Kanaliki kręte(nasienne) wyścielone są nablonkiem plemnikotwórczym -silnie ukrwione -wydłużone w szczytowej części -proces spermatogenezy -procesy spermiogenezy d) Pomiędzy tymi kanalikami występują komórki śródmiąższowe Leydiga - budujące gruczoł śródmiąższowy -produkujący hormony płciowe męskie.(testosteron) e) znajdują się tu także komórki podporowe Sertoliego -posiadają wypustyki cytoplazmatyczne -fagocytarne pochłaniają resztę cytoplazmy odrzuconą przez dojrzałe komórki -Sekrecyjne: * (8-9 tydz) wydzielają substancję hamujące rozwój przewodu Millera * przedpokwitanie- wydziela substancje zapobiegające podziały komórek plemnikowych * dojrzałe wydzielają białko wiążące androgeny (ABP) -podporowe f) kanaliki proste : -kanaliki kręte przechodzą w kanaliki proste -początkowy odcinek kanalików prostych wysłany nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym -dalsze odcinki kanalików wysłane nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym -kanaliki dochodzą do śródjądrza. Śród jadrze zawiera sieć jądra- czyli krzyżujące się kanaliki nasienne poszczególnych płatów jądra 2. Najądrze -przewód najądrza ma długość 6 m -pokryty jest nabłonkiem wielorzędowym walcowatym z długimi mikrokosmkami (stereocilie) -otoczony pochewką mięśni okrężnych gładkich -magazynowanie plemników oraz produkcja wydzieliny o kwaśnym odczynie która powoduje dojrzewanie. 3. Nasieniowód -zawiera żyły, tętnice oraz naczynia limfatyczne tworząc powróżek nasienny -w końcowym odcinku łączy się z pęcherzykiem nasiennym , przechodzi w bańkę i przewód wytryskowy. -pęcherzyki nasienne wytwarzają wydzielinę bogatą w globuliny , witaminę C i fruktozę -skurcz przewodów wytryskowych powoduje ejakulację 4. Gruczoł pęcherzykowo-nasienny (tzw. pęcherzyk nasienny) -parzysty gruczoł ukł. Rozrodczego męskiego -ma kształt woreczka o długości około 5 cm -Wyściela go błona zawierająca nabłonek sześcienny wydzielający składniki nasienia (fruktozę, enzymy, proteiny) -pęcherzyk nasienny położony jest w okolicy dna pęcherza moczowego, - jego ujścia wnikają do nasieniowodu w miejscu zwanym bańką. -wydzieliny : *stanowią około 70 % objętości nasienia * zawiera: liczne białka, tłuszcz, kwasy askorbinowe , kwasy cytrynowe, fruktozę (materiał energetyczny) , wesikulinę (prowadzącą do koagulowania nasienia ,czyli zapobiegają wypływania nasienia z pochwy) , sole mineralne i inne . 5. Gruczoł krokowy Prostata -pokryta torebką łącznotkankową -przegrody łącznotkankowe dzielą gruczoły na płaty (zawierające końcówki mięśni gładkich ) -skłąda się z : * 30-50 gruczołów cewkowo-pęcherzykowych *elementy wydzielnicze , tworzące 3 warstwy : +warstwa okołocewkowa gruczołu śluzówki + warstwa gruczołów podśluzówkowych + warstwa gruczołów głównych -wydzielina gruczołu krokowego to około 20 % objętości nasienia -wydzielina zawiera: *sperminę *fosfatazą kwaśną (w przypadku raka prostaty zwiększa się jej poziom) * transaminy * fruktozę * kwas cytrynowy * kamyki sterczowe -kamyki sterczowe (Kamyki sterczowe złogi zmineralizowanej wydzieliny gruczołu krokowego w świetle rzeczonego gruczołu. W ich skład wchodzą białka i węglowodany. Ich przekrój ukazuje budowę koncentryczną. Liczba kamyków może zwiększać się w miarę starzenia się mężczyzny. Wskutek wapnienia tworzą się z nich kamienie sterczowe. 6. Gruczoły opuszkowo-cewkowe ( Cowpera ) -narząd parzysty - wysłane nabłonkiem walcowatym sześciennym - Ich zadaniem jest wydzielanie preejakulatu z cewki moczowej. Wydzielina ta zabezpiecza plemniki przed kwaśnym środowiskiem cewki moczowej i pochwy, gdyż ma ona charakter zasadowy.