Strona 1 z 2

Jak napisać wypracowanie maturalne?

Krótki poradnik dla maturzystów.

1. Pierwszy krok na drodze do napisania dobrego wypracowania to

wnikliwa analiza tematu.

Temat zawiera polecenia (czyli precyzuje, jakie zadania należy wykonać) i wyznacza zakres
materiału literackiego (precyzuje, jak szeroki materiał literacki należy poddać analizie) .
Na egzaminie maturalnym najczęściej należy odwołać się do całego utworu literackiego,
z którego pochodzi zamieszczony w arkuszu fragment.
Poniżej zostały zamieszczone przykładowe tematy maturalne. Polecenia i zakres materiału
zostały podkreślone.

Wizerunek kraju lat dziecinnych w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza.
Interpretując podane fragmenty, rozważ związek doświadczeń emigracyjnych z obrazem
utraconej ojczyzny. Wnioski z analizy odnieś do całej epopei.

Carska Rosja i jej stolica. Na podstawie załączonych fragmentów Pana Tadeusza i Dziadów
cz. III napisz, czym charakteryzowało się życie ludzi w Rosji początku XIX wieku.

Społeczeństwo polskie w krzywym zwierciadle. Co i w jaki sposób krytykuje Ignacy Krasicki
w Palinodii? Obraz Polaków wyłaniający się z podanych fragmentów utworu skonfrontuj
z ich wizerunkiem zawartym w innych znanych Ci satyrach tego poety.

Czym dla bohaterów Lalki Bolesława Prusa są miłość i małżeństwo? Zanalizuj podane
fragmenty utworu, odwołując się do swojej wiedzy o wskazanych w nich postaciach.

Analizując wypowiedzi bohaterów romantycznych, porównaj postawę Kordiana i Męża.
W interpretacyjnych wnioskach wykorzystaj wiedzę o utworach, z których pochodzą
fragmenty.

Jaki obraz Polski XVII wieku wyłania się z powieści Henryka Sienkiewicza? Punktem
wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy podanych fragmentów powieści. Zwróć
uwagę na ich znaczenie dla całości utworu.

WAŻNE! Kilkakrotnie przeczytaj temat i ustal jakie zadania musisz wykonać i jaki zakres
materiału musisz uwzględnić.

2. Drugi krok to praca z tekstem.

Należy dokładnie i kilkakrotnie przeczytać zamieszczony tekst. Podczas czytania wskazane
jest zaznaczanie fragmentów odnoszących się bezpośrednio do tematu. Zaznaczone
(podkreślone) w tekście fragmenty nie mogą zostać przepisane jako część wypracowania,
mają posłużyć do formułowania wniosków związanych z tematem. Można oczywiście
cytować krótkie fragmenty tekstu, ale trzeba pamiętać o umieszczeniu ich w cudzysłowie.

Strona 2 z 2

WAŻNE! Tekst w arkuszu możesz podkreślać, na marginesie wolno Ci sporządzać krótkie
notatki, zapisywać wnioski, które wykorzystasz przy redagowaniu pracy.

3. Krok trzeci to redagowanie pracy.

Należy pamiętać o trójdzielnej kompozycji wypracowania oraz o zachowaniu właściwych
proporcji pomiędzy poszczególnymi częściami (wstępem rozwinięciem i zakończeniem).
W rozwinięciu powinny zostać wykorzystane wnioski z analizy tekstu. Należy dokonać
selekcji zgromadzonego materiału, przywołać tylko te treści, które są związane
z omawianymi zagadnieniami Warto także umiejscowić podany fragment w całości utworu,
ogólnie nakreślić problem, którego fragment dotyczy oraz krótko przedstawić bohaterów.
Oczywiście wskazówki te dotyczą utworów prozatorskich. W przypadku poezji należy
określić podmiot mówiący, sytuację liryczną, adresata lirycznego. Jeśli temat tego wymaga,
należy odwołać się do całości utworu, którego fragment jest analizowany, ale trzeba
przywołać tylko fakty istotne z punktu widzenia tematu. Warto posłużyć się terminologią
teoretyczno - literacką, dotyczącą m.in.:

• sytuacji nadawczo-odbiorczej (np. narrator pierwszoosobowy, podmiot zbiorowy,

adresat liryczny);

• świata przedstawionego (np. fabuła, wątek);
• rodzaju i gatunku (np. liryka, epika, dramat, nowela, sonet, komedia);

• środków stylistycznych (np. metafora, wyliczenie).

Należy zadbać o czytelny podział akapitowy.

WAŻNE! Pamiętaj, napisanie pracy maturalnej nie polega na streszczaniu utworów.

4. Krok czwarty to poprawa pracy.

Za prawdziwy finał realizacji zadania należy uznać sprawdzenie i korektę pracy. Należy
uważnie przeczytać swoje wypracowanie przed oddaniem, poprawić błędy językowe
i wyeliminować powtarzające się myśli.

WAŻNE! Pamiętaj, że możesz skorzystać ze słownika ortograficznego i poprawnej
polszczyzny. Twoja praca nie może być krótsza niż 250 słów.

POWODZENIA!

Autor opracowania: Agnieszka Kapłon, Zespół Szkół Mechanicznych w Rzeszowie