Strona 1 z 2

 

 

Jak napisać wypracowanie maturalne?  

Krótki poradnik dla maturzystów. 

 

1.  Pierwszy krok na drodze do napisania dobrego wypracowania to 

wnikliwa analiza tematu. 

 

Temat zawiera polecenia (czyli precyzuje, jakie zadania należy wykonać) i wyznacza zakres 
materiału literackiego (precyzuje, jak szeroki materiał literacki należy poddać analizie) . 
Na egzaminie maturalnym najczęściej należy odwołać się do całego utworu literackiego,  
z którego pochodzi zamieszczony w arkuszu  fragment.  
Poniżej zostały zamieszczone przykładowe tematy maturalne. Polecenia i zakres materiału 
zostały podkreślone. 

 

Wizerunek kraju lat dziecinnych w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza.  
Interpretując podane fragmenty, rozważ związek doświadczeń emigracyjnych z obrazem 
utraconej ojczyzny. Wnioski z analizy odnieś do całej epopei.  
 
Carska Rosja i jej stolica. Na podstawie załączonych fragmentów Pana Tadeusza i Dziadów 
cz. III napisz, czym charakteryzowało się życie ludzi w Rosji początku XIX wieku. 
 
Społeczeństwo polskie w krzywym zwierciadle. Co i w jaki sposób krytykuje Ignacy Krasicki 
w  Palinodii? Obraz Polaków wyłaniający się z podanych fragmentów utworu skonfrontuj  
z ich wizerunkiem zawartym w innych znanych Ci satyrach tego poety. 
 
Czym dla bohaterów Lalki  Bolesława Prusa są miłość i małżeństwo? Zanalizuj podane 
fragmenty utworu, odwołując się do swojej wiedzy o wskazanych w nich postaciach. 

 

Analizując wypowiedzi bohaterów romantycznych, porównaj postawę Kordiana i Męża.  
W interpretacyjnych wnioskach wykorzystaj wiedzę o utworach, z których pochodzą 
fragmenty.  

 

Jaki obraz Polski XVII wieku wyłania się z powieści Henryka Sienkiewicza? Punktem 
wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy podanych fragmentów powieści. Zwróć 
uwagę na ich znaczenie dla całości utworu. 

 

WAŻNE!  Kilkakrotnie przeczytaj temat i ustal jakie zadania musisz wykonać i jaki zakres 
materiału musisz uwzględnić. 

 

2.  Drugi krok to praca z tekstem.   

 

Należy dokładnie i kilkakrotnie przeczytać zamieszczony tekst. Podczas czytania wskazane 
jest zaznaczanie fragmentów odnoszących się bezpośrednio do tematu. Zaznaczone 
(podkreślone) w tekście fragmenty nie mogą zostać przepisane jako część wypracowania, 
mają posłużyć do formułowania wniosków związanych z tematem. Można oczywiście 
cytować krótkie fragmenty tekstu, ale trzeba pamiętać o umieszczeniu ich w cudzysłowie.  

 

Strona 2 z 2

 

 

WAŻNE! Tekst w arkuszu możesz podkreślać, na marginesie wolno Ci sporządzać krótkie 
notatki, zapisywać wnioski, które wykorzystasz przy redagowaniu pracy.    

 

3.  Krok trzeci to redagowanie pracy. 

  

Należy pamiętać o trójdzielnej kompozycji wypracowania oraz o zachowaniu właściwych 
proporcji pomiędzy poszczególnymi częściami (wstępem rozwinięciem i zakończeniem).  
W rozwinięciu powinny zostać wykorzystane wnioski z analizy tekstu. Należy dokonać 
selekcji zgromadzonego materiału, przywołać tylko te treści, które są związane  
z omawianymi zagadnieniami Warto także umiejscowić podany fragment w całości utworu, 
ogólnie nakreślić problem, którego fragment dotyczy oraz krótko przedstawić bohaterów. 
Oczywiście wskazówki te dotyczą utworów prozatorskich. W przypadku poezji należy 
określić podmiot mówiący, sytuację liryczną, adresata lirycznego. Jeśli temat tego wymaga, 
należy odwołać się do całości utworu, którego fragment jest analizowany, ale trzeba 
przywołać tylko fakty istotne z punktu widzenia tematu. Warto posłużyć się terminologią 
teoretyczno - literacką, dotyczącą m.in.: 

•  sytuacji nadawczo-odbiorczej (np. narrator pierwszoosobowy, podmiot zbiorowy, 

adresat liryczny); 

•  świata przedstawionego (np. fabuła, wątek); 
•  rodzaju i gatunku (np. liryka, epika, dramat, nowela, sonet, komedia);  

•  środków stylistycznych (np. metafora, wyliczenie). 

Należy zadbać o czytelny podział akapitowy. 
 
WAŻNE! Pamiętaj, napisanie pracy maturalnej nie polega na streszczaniu utworów. 

 

4.  Krok czwarty to poprawa pracy. 

  

Za prawdziwy finał realizacji zadania należy uznać sprawdzenie i korektę pracy. Należy 
uważnie przeczytać swoje wypracowanie przed oddaniem, poprawić  błędy językowe  
i wyeliminować powtarzające się myśli.  

 

WAŻNE! Pamiętaj,  że możesz skorzystać ze słownika ortograficznego i poprawnej 
polszczyzny. Twoja praca nie może być krótsza niż 250 słów. 

 
 

POWODZENIA! 

 
 
 

Autor opracowania: Agnieszka Kapłon, Zespół Szkół Mechanicznych w Rzeszowie