Proekologia.pl

http://www.proekologia.pl/e107_plugins/content/content.php?content.16784

Strona 1/2

Bliski koniec czynnika chBodniczego R22

Oliwka, poniedziaBek 06.04.2009

<h1 align="center"><font size="2">Bliski koniec czynnika chBodniczego R22</font></h1><p align="justify"><strong>HCFC-22, czyli

popularnie zwane R22, jest wci| jednym z najcz[ciej kupowanych syntetycznych czynników chBodniczych w Polsce,

mimo |e od 2004 r. mo|e by stosowany wyBcznie do serwisu istniejcych urzdzeD chBodniczych i

klimatyzacyjnych. Ale ju| niedBugo R22 caBkiem zniknie z u|ycia.</strong></p><p align="justify">Nale|y zwróci uwag

u|ytkowników urzdzeD chBodniczych i klimatyzacyjnych na fakt, |e R22 jest substancj zubo|ajc warstw

ozonow, niebezpieczn dla [rodowiska naturalnego w przypadku doj[cia do emisji. Dlatego zgodnie z

midzynarodow umow, zwan ProtokoBem Montrealskim, spoBeczno[ [wiatowa zdecydowaBa o caBkowitym

wycofaniu HCFC z u|ycia. Warto przypomnie, |e w bie|cym roku mija ju| okrgBe 20 lat od podpisania ProtokoBu

Montrealskiego. W rocznic tego wydarzenia, dokBadnie 16 wrze[nia, [witowali[my kolejny ju| Midzynarodowy

DzieD Ochrony Warstwy Ozonowej. </p><p align="justify"><strong>Ograniczanie produkcji i zu|ycia czynników z grupy HCFC

odbywa si etapami ju| od kilkunastu lat, w ró|nym tempie w ró|nych grupach krajów. </strong>Na rynku Unii

Europejskiej czynnik R22 pochodzcy bezpo[rednio od producentów/dystrybutorów bdzie dostpny wyBcznie do

koDca 2009 r. Poczwszy od stycznia 2010 r. sprzeda| i u|ywanie nowego czynnika R22 bd zabronione. W okresie od

stycznia 2010 r. do koDca 2014 r. do serwisowania (dopeBniania) urzdzeD chBodniczych i klimatyzacyjnych bdzie mo|na

wykorzystywa czynniki HCFC, ale wyBcznie pochodzce z odzysku i poddane kompleksowej regeneracji. Jedyn w

Polsce instytucj posiadajc zezwolenia na odbiór i na prowadzenie peBnej regeneracji syntetycznych czynników

chBodniczych jest Fundacja Ochrony Warstwy Ozonowej PROZON. U|ywanie czynnika R22 do serwisowania urzdzeD

chBodniczych i klimatyzacyjnych poczwszy od 2015 r. bdzie caBkowicie zakazane. Stanowi o tym art. 5 ust. 1 pkt. c ppkt. (v)

Rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2037/2000 w sprawie substancji zubo|ajcych warstw ozonow.

</p><p align="justify"><strong>W zwizku z powy|szym dostpno[ R22 ju| od pocztku 2010 r. bdzie bardzo

ograniczona i stosunkowo szybko mo|e po prostu zabrakn tego czynnika do uzupeBniania ubytków z urzdzeD.

</strong>Jest to tym bardziej prawdopodobne, |e zgodnie z art. 3 ust. 3 pkt. b wspomnianego Rozporzdzenia 2037/2000,

produkcja czynników HCFC w Unii Europejskiej poczwszy od 2008 r. musi zosta zmniejszona a| o 65% w stosunku do

dozwolonego dotychczasowego poziomu. </p><p align="justify">Dlatego w swoim dobrze pojtym interesie zakBady

przemysBowe u|ywajce urzdzeD pracujcych na R22 powinny odpowiednio wcze[nie zaplanowa wymian tego

czynnika na ekologiczne zamienniki typu drop-in z grupy HFC, np. na R417A, R419A, R422A, R422D lub R423A. Najbardziej

wBa[ciwy czynnik nale|y dobra indywidualnie w zale|no[ci od typu instalacji.</p><p align="justify">[newpage]</p><p

align="justify"> <strong>Ju| dzi[ u wiodcych dystrybutorów dostpne s dBugoterminowe zamienniki za R22, które

nie wymagaj skomplikowanego i kosztochBonnego przezbrajania instalacji. </strong>W wielkim skrócie wystarczy

wypompowa stary czynnik R22, wymieni olej, ewentualnie przepBuka instalacj i wpu[ci ekologiczny zamiennik. O

szczegóBy w sprawie doboru najbardziej odpowiednich, ekologicznych czynników dla potrzeb konkretnego urzdzenia

nale|y pyta bezpo[rednio dystrybutorów bdz te| Fundatorów Fundacji PROZON. </p><p align="justify">Natomiast

zu|yty, odzyskany czynnik R22 najlepiej odstawi do Fundacji PROZON (bezpo[rednio do Warszawy lub do jednego z 80

Proekologia.pl

http://www.proekologia.pl/e107_plugins/content/content.php?content.16784

Strona 2/2

Lokalnych Centrów Odzysku). To praktycznie jedyne rozwizanie zgodne z prawem i potrzebami ekologii. </p><p

align="justify"><strong>Czynnik chBodniczy odzyskany z pracujcej instalacji zawiera zanieczyszczenia, sukcesywnie kumulowane

podczas eksploatacji urzdzenia chBodniczego lub klimatyzacyjnego. Do zanieczyszczeD zaliczamy:</strong></p><p

align="justify"> <strong> " domieszki obcych czynników chBodniczych</strong> w przypadku czynników jednorodnych

(dot. m.in. R22, R134a),<br> <strong> " odbiegajcy od wzorca skBad czynnika</strong> w przypadku czynników

bdcych mieszaninami (dot. m.in. R404A, R407C, R410A, itd.),<br> <strong> " nadmierne zawilgocenie</strong>

(dopuszczalny zgodnie z Polsk Norm poziom zawilgocenia czynnika chBodniczego to zaledwie 10 ppm, czyli 10 cz[ci

milionowych (!); inaczej mówic maksymalne dopuszczalne zawilgocenie odpowiada 1 gramowi wody zawartej w 100 kg

czynnika chBodniczego!),<br> <strong> " olej, nadmierne zakwaszenie, pozostaBo[ci staBe (m.in. rdza).</strong></p><p

align="justify">U|ywanie zanieczyszczonych czynników chBodniczych zawsze powoduje niepotrzebne koszty wynikajce z

obni|enia efektywno[ci energetycznej oraz wydajno[ci urzdzeD chBodniczych i klimatyzacyjnych. Co gorsze, w wielu

przypadkach grozi awariami urzdzeD i emisj freonów. Wilgo w czynniku prowadzi do korozji wewntrz instalacji i do

wytwarzania kwasów. Od tego jest tylko maBy krok do powstania wikszej nieszczelno[ci i do ucieczki czynnika do

atmosfery.</p><p align="justify"><strong>Jedynie kompleksowa regeneracja czynnika chBodniczego gwarantuje jego odpowiedni

jako[. Prosty recykling dokonywany na miejscu nie przynosi zadowalajcych rezultatów. W Fundacji PROZON

sprawdzili[my to empirycznie.</strong></p><p align="justify">Je[li instalacja, z której odzyskiwany jest freon, zlokalizowana jest

poza Warszaw, to z odzyskanym czynnikiem nie trzeba fatygowa si do siedziby Fundacji do stolicy. W ka|dej z okoBo 80

placówek naszych Fundatorów mo|na wypo|yczy puste, specjalnie przystosowane butle do odzysku czynników

chBodniczych, wyposa|one w zawory dwudro|ne. Do tej samej placówki mo|na zda butl z odzyskanym czynnikiem.

</p><p align="justify">[newpage]</p><p align="justify"><strong>Zostanie ona przetransportowana do Fundacji przez naszych

Fundatorów. </strong>PROZON dokona analizy otrzymanego czynnika i wystawi stosowne pokwitowanie na potrzeby wymaganej

prawem ewidencji substancji kontrolowanych. Czynnik R22 nie zawierajcy domieszek innych czynników (w ilo[ci wicej

ni| 0,5%) przyjmujemy nieodpBatnie. Warto przy tej okazji wspomnie, |e zgodnie z ustaw o odpadach odzyskany czynnik

chBodniczy nieprzeznaczony do regeneracji jest traktowany jako odpad niebezpieczny.</p><p align="justify"><strong>I jeszcze

jeden argument przemawiajcy za szybk wymian czynnika z HCFC na HFC. Dzi[ opBata za korzystanie ze [rodowiska

(tj. za emisj HCFC) jest marginalna, gdy| wynosi zaledwie 3,06 zB/kg. </strong>Oczywi[cie nale|y zaznaczy, |e

rozliczenie si z opBat za korzystanie ze [rodowiska nie wyklucza otrzymania od Inspekcji Ochrony Zrodowiska

wielotysicznego mandatu karnego za emisj freonów. Warto jednak wspomnie, |e Ministerstwa rozwa|aj

zdecydowane podniesienie opBaty za emisj HCFC do atmosfery, nawet do kilkudziesiciu zBotych za kilogram wypuszczonych

w powietrze freonów. </p><p align="justify">MichaB DobrzyDski</p><p align="justify">Dyrektor Fundacji Ochrony Warstwy

Ozonowej PROZON</p>