Helga Kuhn Poradnik Pani Domu

Helga Kuhn

Poradnik pani domu

Z niemieckiego przełożyła Anna Matylda Bender

Świat Książki, Warszawa 1997

ISBN 83-7129-320-8

Przedmowa

Plama z czerwonego wina na dywanie!
Ślady szminki na bluzce!
Zabrakło Ci proszku do pieczenia!
Przypaliłaś pieczeń? Przesoliłaś zupę!
Właśnie skończył się lakier do włosów!
Mszyce niszczą Twoje rośliny!
Jak przywrócić połysk liściom fikusa?
Co zrobić, żeby nie kapały świeczki choinkowe?
Co zrobić...? jak zaradzić...? Czym zastąpić...? Ratunku!
W życiu domowym nieustannie dzieje się coś, na co potrzebna jest dobra
rada, skuteczny sposób, niezawodny środek. A "dobra rada nieraz droższa
złota", jak mówi przysłowie.
"Droższa złota" nie znaczy, że kosztowna. Niniejsza książeczka jest zbio-
rem tanich, prostych i sprawdzonych rozwiązań z zakresu prowadzenia go-
spodarstwa domowego, przechowywania i przygotowywania żywności,
pielęgnacji odzieży, wyrobów skórzanych i biżuterii, hodowli roślin do-
mowych i ogrodowych, pielęgnacji urody i zdrowia.
Wykorzystanie tych rad i pomysłów pozwoli Ci zrezygnować z kupowa-
nia drogich i, co gorsza, z reguły szkodliwych środków chemicznych.
Wszyscy wiemy, jak groźne są skutki degradacji środowiska naturalnego -
poczynając od wymierania lasów, a kończąc na dziurze ozonowej. Tym
ważniejszy jest więc powrót do naturalnych i zawsze skutecznych metod,
jakie stosowały nasze babki w gospodarstwie domowym.
Niektóre znasz doskonale, ale z pewnością znajdziesz tu i takie, o których
wcześniej nie słyszałaś.

Przyjemnej lektury życzy
Helga Kuhn

Gospodarstwo domowe

Kuchnia

Brak filtra do kawy
Jeśli zapomniałaś kupić nowe filtry do kawy, możesz je zastąpić papiero-
wymi ręcznikami kuchennymi (z rolki).

Usuwanie kamienia z ekspresu do kawy
Nie musisz się obawiać zatrucia resztkami chemicznego preparatu od-
wapniającego, wystarczy, że zastąpisz ten kosztowny środek roztworem
wody i octu (proporcje: 2 części wody na 1 część octu). Po wyczyszczeniu
przegotuj w ekspresie kilka razy czystą wodę. Nie polecam natomiast sto-
sowania octu do usuwania kamiennego osadu z pralki, ponieważ akurat w
tym wypadku ocet służy do zmiękczania wody.

Osad w naczyniu do gotowania jaj
Osad, który utworzył się na dnie teflonowego naczynia do gotowania jaj,
możesz usunąć używając roztworu wody z octem. Wlej roztwór do naczy-
nia i pozostaw na godzinę, następnie wypłucz je zimną wodą.

Cytryna w zmywarce
Zanim uruchomisz automatyczną zmywarkę do naczyń, włóż do koszycz-
ka na sztućce skórkę z wyciśniętej cytryny, a unikniesz nieprzyjemnych za-
pachów wewnątrz urządzenia.

Zmywak do naczyń
Ściereczka do zmywania naczyń lepiej wchłania wodę, jeśli przed pierw-
szym użyciem włożysz ją do wrzątku i pozostawisz w nim aż do ostygnię-
cia wody.

Ścierka do kurzu
Ścierka do kurzu dokładniej zbiera kurz, jeśli raz na jakiś czas wypierzesz
ją w wodzie z dodatkiem gliceryny.

Tworzywo tępi noże
Na plastikowej desce kuchennej szybko tępią się noże. Najlepsza jest de-
ska drewniana, ale musisz dbać o utrzymywanie jej w idealnej czystości.

Obie strony do użytku
Jeśli używasz obu stron deski kuchennej, pamiętaj, żeby cebulę i czosnek
kroić zawsze po tej samej stronie.

Przebarwiona deska kuchenna
Pozbędziesz się nieestetycznych plam na drewnianej desce, jeśli namo-
czysz
ją na noc w wodzie z octem.

Krzywa deska kuchenna
Wypaczonej drewnianej desce możesz przywrócić pierwotny kształt, jeśli
zmoczysz ją wodą, a następnie położysz na równej powierzchni i przyci-
śniesz jakimś ciężkim przedmiotem, np. dużym garnkiem pełnym wody.
Deska na pewno "wróci do formy".

Poplamione drewniane łyżki
Drewniane łyżki kuchenne trudno doczyścić, ponieważ łatwo wchłaniają
tłuszcz, który wsiąka w drewno i pozostawia trwałe plamy. Jeśli jednak
przed każdym użyciem zmoczysz łyżkę zimną wodą, będzie bardziej od-
porna na przesiąkanie tłuszczem i obcymi zapachami. Brudne plamy z
drewnianych łyżek można również usunąć, mocząc je przez cały noc w roz-
tworze sody oczyszczanej.

Nieprzyjemna woń w lodówce
Nieprzyjemny zapach w lodówce można zlikwidować proszkiem do pie-
czenia. Wstaw do lodówki talerzyk z proszkiem (wymieniaj proszek co 2
tygodnie), możesz też dodatkowo położyć połówkę jabłka. Po każdym
rozmrożeniu i umyciu lodówki pamiętaj, żeby przetrzeć jej wnętrze ście-
reczką zwilżoną w wodzie z
octem.

Sól wchłania swąd
Kipiące mleko, które zalewa płytę kuchenną, możesz zatrzymać, błyska-
wicznie posypując je solą. Poza tym sól wchłania paskudny swąd przypala-
jącego się mleka.

Usuwanie lodu
Jeśli chcesz się szybko pozbyć grubej oszronionej warstwy lodu z obudo-
wy
zamrażalnika, wstaw do wyłączonej lodówki naczynie z wrzątkiem.

Czyszczenie powierzchni chromowych
Przedmioty o chromowanej powierzchni najlepiej czyści się ściereczką
zwilżoną naftą. Do czyszczenia nadaje się również zmywacz do paznokci.
Potem należy przedmiot starannie opłukać.

Mosiądz lśni jak złoto
Wyroby z mosiądzu znów będą pięknie błyszczeć, jeśli je wyczyścisz
papką sporządzoną z soli i octu. Po wyczyszczeniu opłucz przedmiot, wy-
trzyj go do sucha i starannie wypoleruj. Tak samo możesz postępować z
wyrobami ze stali szlachetnej.

Szare mydło do kafelków
Do mycia podłóg i ścian wyłożonych naturalnymi płytkami ceramiczny-
mi, np. terakotą, doskonale nadaje się szare mydło. Cienka matowa war-

stewka, jaka pozostaje po użyciu mydła potasowego, nadaje powierzchni
estetyczny wygląd i działa ochronnie.

Czysta płyta kuchenna
Do czyszczenia ceramicznej płyty kuchennej można używać skórek z wy-
ciśniętej cytryny. Natrzyj brudne miejsca mokrą stroną skórki, odczekaj ja-
kiś czas, a następnie zmyj ciepłą wodą. Tak samo możesz czyścić kuchenną
glazurę.

Wazelina do płyt kuchennych
Płyty kuchenne ze stali szlachetnej dobrze jest raz w tygodniu nasmaro-
wać wazeliną (oczywiście zimną i umytą płytę). Dzięki temu zabiegowi
brud nie przypala się tak szybko, łatwiej też potem czyścić płytę.

Sól do brudnego piekarnika
Brudne urządzenia do pieczenia: piekarnik, grill, blachę, brytfanny, posyp
solą i podgrzewaj tak długo, dopóki sól nie zbrązowieje. Potem zetrzyj sól
papierowym ręcznikiem i umyj przedmiot tak jak zwykle.

Sito do mąki płucz zimną wodą
Sito do przesiewania mąki płucz zawsze zimną wodą; ciepła woda zakleja
dziurki w sicie.

Corega Tabs usuwa osad
1 tabletka środka do mycia protez zębowych, rozpuszczona w ciepłej wo-
dzie, nadaje się nie tylko do czyszczenia protez, lecz również usuwa brudny
osad z wnętrza imbryków i dzbanków do kawy.

Gąbka w pojemniku do warzyw
Warzywa będą dłużej świeże, jeśli do pojemnika, w którym je przechowu-
jesz w lodówce, włożysz suchą gąbkę, która będzie wchłaniała wilgoć; mo-
żesz też wyłożyć pojemnik bibułą kuchenną.

Szpinak czyści garnki
Zamiast wylać wodę, w której gotowałaś szpinak, użyj jej do wyczysz-
czenia garnków ze stali szlachetnej. Kwas szczawiowy, znajdujący się w
szpinaku, nadaje metalowym powierzchniom lśniący połysk. Podobne dzia-
łanie ma zimny ocet, który usuwa ciemne plamy z garnków chromowanych
i stalowych.

Czyszczenie żeliwnej patelni
Jeśli nie chcesz dopuścić do rdzewienia żeliwnej patelni, nie myj jej w
wodzie, lecz jedynie czyść na sucho, posypując solą i wycierając papierem,
następnie lekko przecieraj olejem jadalnym.

Rabarbar do emaliowanych garnków
Aby zapobiec pękaniu i odpryskiwaniu emalii z naczyń, nie należy wle-
wać do gorącego garnka (tuż po zdjęciu z ognia) zimnej wody. Poczerniałe
w środku garnki znów będą jak nowe, jeśli przegotujesz w nich rabarbar.

Chleb przez maszynkę
Resztki mięsa możesz bez trudu usunąć z maszynki, jeśli po jego zmiele-
niu przepuścisz przez maszynkę kawałek suchego chleba.

Proszek do pieczenia czyści termos
Poczerniały w środku termos do herbaty lub kawy możesz oczyścić
proszkiem do pieczenia (1 opakowanie) rozpuszczonym w ciepłej wodzie.
Zostaw roztwór w naczyniu na 2 godziny, potem opłucz je starannie. Pod-
czas mycia nigdy nie zanurzaj całego termosu w wodzie, bo jeśli woda do-
stanie się między obudowę a szklany wkład, termos nie będzie się już
nadawał do użytku. Termos
przechowuj zawsze otwarty!

Przymarznięty pojemnik na lód
Pojemnik na lód nie będzie przymarzał do dna półki w zamrażarce, jeżeli
posypiesz go odrobiną soli albo nalejesz kilka kropel wosku.

Usuwanie zapachów kuchennych
Do usunięcia nieprzyjemnych zapachów kuchennych wcale nie jest po-
trzebny specjalny odświeżający aerozol. Odrobina zmielonej kawy wysy-
pana na gorącą płytę kuchenną albo skórka pomarańczy położona na płycie
skutecznie pochłoną inne zapachy. Można też skropić płytę octem albo za-
gotować wodę z
cynamonem bez przykrywania garnka.

Aromatyczny olejek w odkurzaczu
Jeśli chcesz, żeby w mieszkaniu roznosił się przyjemny zapach po odku-
rzaniu, wlej odrobinę pachnącego olejku ziołowego do filtra w odkurzaczu
albo do worka na kurz.

Czysta szczotka do naczyń
Brudna szczotka do mycia naczyń znów będzie idealnie czysta, jeśli ją
umyjesz w automatycznej zmywarce do naczyń; najlepiej umieścić ją w
koszyczku na sztućce.

Nowa miotła dobrze zamiata
Nową szczotkę do zamiatania dobrze jest włożyć przed pierwszym uży-
ciem do kubła z zimną wodą z solą, a wówczas będzie lepiej zamiatać. Że-
by nie płaszczyło się włosie, należy szczotkę przechowywać w pozycji wi-
szącej.

Podmrożona folia
Przezroczysta folia do przechowywania żywności często się skleja. Ażeby
tego uniknąć, przed użyciem włóż folię na kilka minut do zamrażalnika.

Folia aluminiowa
Metalowe (ze srebra, mosiądzu itp.) półmiski i naczynia do serwowania
potraw nie powinny być przykrywane aluminiową folią, ponieważ uaktyw-
niają się wtedy pewne związki chemiczne, pod wpływem których potrawy
nabierają metalicznego smaku.

Szkodniki w szafie
Ażeby definitywnie pozbyć się z domu robactwa, rozkładaj co parę mie-
sięcy świeże liście laurowe na uprzednio wysprzątanych półkach w szafach
i na regałach. Karaluchy, grasujące po kuchni, wygonisz, wkładając w róż-
ne szczeliny i rowki skórki świeżego ogórka.

Ocet na komary
Muchy i komary można przegonić z kuchni, jeśli od czasu do czasu wyle-
je się kilka kropel octu na rozgrzaną płytę kuchenną. Parujący ocet sku-
tecznie odstrasza owady.

Szkło, porcelana, sztućce

Kryształy w zimnej wodzie
Pod wpływem ciepła kryształowe naczynia tracą połysk, dlatego należy je
myć wyłącznie w zimnej wodzie.

Szkło znów przejrzyste
Mętne szkło znów będzie idealnie czyste, jeśli je wyczyścisz skórką cy-
tryny. Zmatowiałym szklanym naczyniom możesz przywrócić połysk roz-
tworem popiołu drzewnego i soli amoniakalnej (salmiaku). Wlej roztwór
do naczyń i pozostaw na jakiś czas, a znów będą lśniąco czyste.

Szklanki do piwa tylko wodą
Szklanice i szklane kufle do piwa myj wyłącznie w ciepłej wodzie. Nigdy
nie używaj płynów do mycia naczyń, ponieważ hamują potem tworzenie
się piany na piwie.
Czysta szklanka do mycia zębów
Skutecznie usuniesz osad ze szklanki do mycia zębów, jeśli ją umyjesz w
wodzie z octem.

Rozdzielanie szklanek
Jeśli nie możesz rozdzielić dwóch szklanek, zassanych jedna w drugiej,
wstaw dolną szklankę do ciepłej wody, a do górnej nalej zimnej.

Szkło nie pęka
Szklanki i szklane półmiski nie będą pękać, jeśli przed nałożeniem na nie
gorącej potrawy albo wlaniem gorącego płynu postawisz je na wilgotnej
ścierce.

Nieszczelny wazon
Pęknięty wazon do kwiatów możesz uszczelnić, zalewając pęknięcie od
wewnątrz woskiem (stearyną). Drobniejsze rysy wystarczy pokryć lakierem
do paznokci.

Skorupki jaj w butelce
Brudny osad w szklanym wazonie albo butelce o długiej, wąskiej szyjce
możesz zlikwidować używając skorupek jaj. Rozkrusz drobno skorupki i
wsyp do naczynia, następnie zalej je gorący wodą z octem. Wstrząsaj na-
czyniem tak długo, póki nie zniknie osad. Zamiast skorupek możesz też
użyć ziarenek
ryżu (1 łyżka stołowa).

Nadpalone popielniczki
Plamy z nadpalenia papierosami na porcelanowej popielniczce usuniesz
bez trudu, trąc je mokrym korkiem zanurzonym w soli.

Porcelana ręcznie malowana
Porcelanowe naczynia z ręcznie malowanym wzorem powinno się myć
wyłącznie miękką ściereczką. Nigdy nie używaj do tego celu ostrych zmy-
waków (gąbek).

Przechowywanie porcelany
Zanim odstawisz do kredensu bezcenny porcelanowy serwis, poprzekładaj
poszczególne naczynia listkami papierowego ręcznika kuchennego albo
papierowymi serwetkami, aby naczynia nie stykały się ze sobą.

Drewniane trzonki
W wyniku częstego mycia niszczą się drewniane trzonki sztućców; dla
utrzymania estetycznego wyglądu nacieraj je od czasu do czasu olejem ja-
dalnym.

Ceramiczne trzonki
Sztućców w ceramicznej oprawie nie wstawiaj zbyt ciasno do koszyczka
w zmywarce do naczyń! Najpierw upewnij się, czy w ogóle nadają się do
mycia w zmywarce, ponieważ może się zdarzyć, że trzonki rozpuszczą się
pod wpływem wysokiej temperatury i detergentów.

Trzonkiem w dół
Sztućce wstawiaj do koszyczka w zmywarce zawsze trzonkami do dołu.
W ten sposób dokładnie wymyją się ostrza noży i zęby widelców.

Srebro myj ręcznie
Srebrne sztućce niszczą się w zmywarce do naczyń - ciemnieje i rysuje się
ich powierzchnia, dlatego warto zadać sobie trochę trudu i zawsze myć je
ręcznie.

Trująca śniedź
Nigdy nie zostawiaj srebrnych sztućców w kwaśnych potrawach, ponie-
waż pod wpływem kwasu śniedzieje miedź, która znajduje się w srebrze, a
śniedź jest trująca. Pamiętaj, żeby nie wkładać srebrnych sztućców do sała-
tek owocowych, kwaśnych sosów do sałat, potraw solonych i przyprawia-
nych octem.

Srebro z dala od jajek
Srebrne sztućce nie powinny stykać się z jajkiem, ani surowym, ani ugo-
towanym na miękko. Pod wpływem znajdujących się w jaju związków
siarki srebro pokrywa się ciemnym nalotem.

Kąp srebro w kwaśnym mleku
Twoje srebra znów będą pięknie wyglądać, jeżeli włożysz je na ok. 30
minut do kwaśnego mleka. Po tej kąpieli wypłucz przedmioty ciepłą wodą i
wypoleruj do sucha.

Poplamione ostrza
Jeśli na ostrzach noży porobiły się ciemne plamy, które nie schodzą pod-
czas szorowania, posyp je solą i trzyj wilgotnym korkiem.

Łazienka, ubikacja

Samoprzylepne haczyki
Haczyki samoprzylepne mocniej trzymają się glazury albo drewnianej
powierzchni, jeśli posmarujesz je od spodu białkiem albo piwem.

Kamień wodny na kranie
Wapienny osad na kranie możesz zlikwidować octem. Kawałek waty albo
szmatkę nasącz octem, owiń wokół kranu i pozostaw na 1-2 godziny.

Lśniąca armatura
Zmatowiała armatura znów będzie pięknie błyszczeć, jeśli ją wyczyścisz
szmatką nasączoną spirytusem lub octem, a potem wypolerujesz.

Kolorowa armatura
Do czyszczenia kolorowej armatury z tworzywa sztucznego używaj tylko
łagodnych środków czyszczących, nigdy spirytusu albo octu, ponieważ pod
ich wpływem tworzywo chropowacieje.

Pozłacana armatura
Pozłacana armatura łatwo się rysuje, dlatego należy ją czyścić tylko ciepłą
wodą z mydłem i miękką ściereczką.

Lśniące kafelki
Trudne do usunięcia plamy na kafelkach zlikwidujesz bez trudu octem.
Kafelki będą lśnić, a także staną się odporne na wilgoć i tworzenie się ka-
mienia wodnego, jeśli po umyciu natrzesz je specjalną emulsją do polero-
wania płytek ceramicznych. Pozostaw emulsję na glazurze na jakiś czas, a
potem, zanim zupełnie zaschnie, wypoleruj kafelki miękką szmatką. Zma-
towiałym kafelkom przywrócisz połysk roztworem soli amoniakalnej (sal-
miakiem).

Brudne fugi
Brudne, poczerniałe fugi między kafelkami możesz idealnie oczyścić i
wybielić roztworem amoniaku. Tak samo skuteczny jest proszek do pie-
czenia. Wilgotną szmatkę zanurzaj w proszku i trzyj brudne miejsca.

Drzwi do kabiny prysznica
Na szklanych drzwiach do kabiny prysznica (z brodzikiem) często tworzy
się matowy osad z mydła, który bez trudu daje się usunąć szmatką nasą-
czoną octem.

Odpryski emalii na wannie
Miejsca w wannie, z których poodpryskiwała emalia, możesz pokryć
cienką warstwą lakieru do urządzeń sanitarnych.

Najpierw zimna, potem ciepła
Żeby nie pękała i nie odpryskiwała emalia ze ścian wanny, przy nabiera-
niu wody najpierw odkręcaj kran z zimną wodą, a potem z ciepłą. W ten
sposób unikniesz też pary w łazience.

Zażółcona wanna
Pożółkła wanna znów będzie lśniąco biała, jeśli ją wyszorujesz roztworem
soli z terpentyną.

Cicha kąpiel
Jeśli zachciało ci się wziąć kąpiel późną nocą, a szanujesz sen swoich są-
siadów, nałóż na kran nylonową pończochę (powinna sięgać powierzchni
wody), która stłumi głośny szum wody. Możesz też nalać wody prysznicem
ułożonym na dnie wanny.

Zapotniałe lustro
Lustro w łazience, które całkowicie zaszło parą, podgrzej chwilę suszarką
do włosów a para natychmiast zniknie.

Plamy po farbie do włosów
Zanim przystąpisz do farbowania włosów w łazience, wyszoruj wannę al-
bo umywalkę płynnym środkiem do mycia naczyń.

Mata przeciwpoślizgowa
Od czasu do czasu wyjmuj z wanny gumową matę przeciwpoślizgową,
ponieważ spodnie przyssawki pozostawiają brzydkie, ciemne ślady, jeśli
zbyt długo stykają się z dnem wanny.

Kamień na główce od prysznica
Zwłaszcza pod wpływem twardej wody na główce od prysznica łatwo
osadza się kamień wodny. Rozkręć główkę i wyczyść starannie wszystkie
części starą szczoteczką do zębów albo do paznokci. Dziurki sitka poodty-
kaj igłą. Plastikowe części możesz namoczyć w ciepłej wodzie z octem al-
bo wyczyścić połówką cytryny.

Boraks likwiduje wyziewy
Nieprzyjemne wyziewy z odpływów, urządzeń sanitarnych zlikwidujesz,
przelewając urządzenia wodą z dodatkiem jednej łyżki stołowej boraksu.

Zatkany odpływ
Środki do przepychania i udrażniania rur i odpływów składają się głównie
z substancji silnie zasadowych, np. sody żrącej, poza tym z azotanów i
wiórków metali lekkich. Substancje te są groźne dla środowiska, mogą też
uszkodzić rury odpływowe. Przede wszystkim więc staraj się w ogóle nie
doprowadzać do zatykania się odpływów, zabezpiecz je siteczkiem zatrzy-
mującym większe odpadki. Jeśli zatka się odpływ, użyj do przepychania
gumowej ssawy, która zazwyczaj jest skuteczna.

Wrażliwy marmur
Od czasu do czasu nacieraj marmur specjalnym woskiem ochronnym.
Powierzchnie marmurowe czyść szmatką maczaną w łagodnym roztworze
mydła. Olej, tłuszcz i kwas łatwo wsiąkają w porowatą powierzchnię mar-

muru i pozostawiają na niej plamy, dlatego nigdy nie stawiaj na marmurze
szklanek
czy filiżanek bez spodeczka. Trudno usuwalne plamy możesz ewentualnie
zlikwidować sokiem z cytryny. Uwaga! Kwas nie powinien oddziaływać na
powierzchnię dłużej niż 1-2 minuty. Następnie zmyj powierzchnię czystą
wodą i starannie wypoleruj.

Kosz w łazience
Kosz na śmieci w łazience nie powinien być z metalu, ponieważ szybko
zardzewieje od wilgoci.

Pianka do grzebienia
Do mycia grzebieni i szczotek do włosów doskonale nadaje się pianka do
golenia. Wystarczy spryskać pianką grzebień, zostawić ją na parę minut, a
potem spłukać czystą wodą.

Gąbka znów miękka
Stwardniałą i nieprzyjemnie pachnącą naturalną gąbkę namocz na noc w
wodzie z solą, a znów będzie miękka i pachnąca. Pamiętaj, żeby ją potem
kilka razy bardzo starannie wypłukać!

Precz z rybikami
Rybiki cukrowe są owadami lubiącymi przede wszystkim wilgotne po-
mieszczenia. Żywią się odpadkami pochodzenia roślinnego, potrafią też
niszczyć odzież i książki. Skutecznym środkiem do ich zwalczania jest
mieszanka boraksu z cukrem. Posyp tym środkiem zagrożone miejsca.

Zapałka przeciw wyziewom z WC
Kostki zapachowe, umieszczane w muszli klozetowej, zawierają środki
powierzchniowo czynne i inne substancje odkażające, które zatruwają wo-
dy. Środki te poza tym nie likwidują całkowicie bakterii z muszli klozeto-
wej, ich działanie sprowadza się jedynie do odświeżania powietrza. Spróbuj

innego sposobu: wypal w całości zapałkę i wrzuć do sedesu, a nieprzyjem-
ny zapach z klo zniknie.

Kamień w muszli
Wlej na noc do muszli klozetowej roztwór wody i octu w proporcjach: 10
części wody: 1 część octu. Rano bez trudu usuniesz z muszli wapienny
osad.

Trujące środki
Środki do czyszczenia WC są silnie trujące. Kupuj je tylko w opakowa-
niach z bezpiecznym zamknięciem i przechowuj w miejscach niedostęp-
nych dla dzieci.

Nie wrzucaj niedopałków do klo!
Nigdy nie wrzucaj niedopałków papierosów do muszli klozetowej. Niedo-
pałki trudno się rozpuszczają, toteż najprawdopodobniej docierają aż do
morza, a przede wszystkim niepotrzebnie obciążają urządzenia do oczysz-
czania ścieków. Resztki papierosów pal w piecu albo wyrzucaj do śmieci.

Meble

Ostrożnie ze środkami do konserwacji mebli
Staraj się jak najrzadziej używać chemicznych środków do konserwacji i
pielęgnacji mebli, ponieważ efekty są raczej mizerne, a drewnu chemia
zdecydowanie nie służy. A oto recepta na politurę własnej roboty: 1/3 ter-
pentyny, 1/3 pokostu lnianego i 1/3 octu. Przed nałożeniem mocno wstrzą-
śnij buteleczką, potem wypoleruj powierzchnię mebli miękką szmatką.

Piwo do mahoniu
Ciepłe piwo to znany i sprawdzony, a przede wszystkim tani środek do
pielęgnacji mebli dębowych i mahoniowych, który nadaje meblom piękny
połysk.

Rysy na meblach
Niewielkie rysy na meblach nasmaruj bezbarwną wazeliną, pozostaw na
24 godziny, a następnie wypoleruj.

Klej na drewnie
Klej, który rozlał się na drewnianej powierzchni, staraj się usunąć jak naj-
szybciej, zanim zaschnie. Plamę spróbuj zetrzeć kremem kosmetycznym,
masłem albo olejem jadalnym.

Jasne plamy na meblach
Skuteczny środek do usuwania jasnych plam z wody na meblach: zmocz
korek w oleju roślinnym, zanurz w popiele z papierosa i trzyj nim plamę.
Potem wywoskuj powierzchnię. Skuteczna jest także nafta.

Do mebli skórzanych
Meble kryte ciemną skóry należy raz lub dwa razy w roku konserwować
olejem rycynowym. Do jasnej skóry można używać wazeliny kosmetycznej
albo bezbarwnej pasty do butów.

Skóra potrzebuje wilgoci
Skóra na meblach będzie miękka i gładka, jeśli zadbasz o odpowiednią
wilgotność pomieszczeń, w których stoją skórzane meble.

Sól konserwuje wiklinowe meble
Do konserwacji i rozjaśniania mebli wiklinowych albo bambusowych do-
skonale nadaje się ciepła woda z solą. Po wyszorowaniu meble muszą do-
brze wyschnąć, najlepiej wystawić je na świeże powietrze i działanie słoń-
ca, później nasmarować olejkiem cytrynowym. Lakierowane meble wikli-
nowe powinno się tylko przecierać na mokro.

Wgniecenia na kanapie
Pozagniatane miejsca na obiciu kanapy (foteli, wyściełanych krzeseł) na-
leży zwilżyć ciepłą wodą, a potem wyszczotkować czystą, suchą szczo-
teczką.
Odkurzanie "tapicerki"
Wyściełane meble odkurzaj zawsze pod włos i używaj do tego celu zwy-
kłej ssawki odkurzacza, a nie szczotki, która może powyciągać włókna z
tkaniny. Przed włączeniem odkurzacza przeszukaj wszystkie zagłębienia
rowki, czy przypadkiem nie wpadł tam klips, guzik czy inny drobiazg. W
ten sposób nie
tylko unikniesz zatkania się odkurzacza, lecz również straty cennego
przedmiotu.

Linijka do szczelin
Szczeliny w drzwiach z deszczułek (albo w okiennicach) bez trudu wy-
czyścisz linijką owiniętą szmatką.

Waciki do kącików
Waciki do uszu albo cieniutkie pędzelki doskonale nadają się do czysz-
czenia trudno dostępnych kącików, rowków i szczelinek w meblach i in-
nych sprzętach domowych.

Usuwanie plam z wosku i stearyny
Plamy z wosku lub stearyny na fornirze można usunąć w następujący spo-
sób: posyp zaplamione miejsca grubo talkiem, przykryj kilkoma papiero-
wymi serwetkami i przeprasuj ciepłym żelazkiem. Stearyna wsiąknie w pa-
pier.

Złote ramy
Gładkie, pozłacane ramy obrazów wyczyścisz kawałkiem surowego
ziemniaka. Nigdy nie używaj do tego celu wody.

Pożółkłe klawisze
Pożółkłe klawisze pianina znów będą białe, jeśli je wyczyścisz zwykłą pa-
stą do zębów albo rozcieńczonym spirytusem. Nigdy nie używaj do tego
celu wody, ponieważ znów szybko pożółkną.

Dywany, podłogi

Sierść na dywanie
Włosy z kociej albo psiej sierści najłatwiej zbierzesz z dywanu wilgotną
gąbką.

Brud na dywanie
Plamy' z ulicznego brudu na dywanie zlikwidujesz solą. Posyp brudne
miejsca, odczekaj 15 minut i wyczyść dywan odkurzaczem.

Dywan na śniegu
Aby dywan odzyskał żywe kolory, w zimie trzeba go położyć wierzchnią
stroną do śniegu i porządnie wytrzepać trzepaczką. Śnieg nie powinien być
zbyt mokry, żeby dywan nie wchłonął za dużo wilgoci.

Kiszona kapusta
Do czyszczenia dywanów i wykładzin podłogowych można użyć mocno
odciśniętej kapusty kiszonej: posyp dywan kapustą i mocno trzyj. Większe
resztki zmieć szczotką, a drobne zbierz odkurzaczem. Jest to też skuteczny
sposób na odświeżenie kolorów tkaniny.

Żywe kolory
Wyblakłe, zatarte kolory dywanu znów będą żywe, jeśli po odkurzeniu
przetrzesz dywan wodą z octem.
Schludne frędzle
Frędzle od dywanu nie będą się splątywać i przesuwać, jeśli je lekko spry-
skasz krochmalem. Zanim to zrobisz, koniecznie zakryj papierem brzegi
dywanu.

Czyszczenie maty
Matę z włókien kokosowych najlepiej pierze się w wannie pod bieżącą
wodą i suszy w pozycji wiszącej. Mata musi być idealnie sucha przed poło-
żeniem na podłodze, bo inaczej włókna zaczną gnić.

Odciski na dywanie
Wgniecione miejsca na dywanie, odciśnięte pod ciężarem mebli, możesz
zlikwidować w następujący sposób: połóż na wgnieceniu wilgotną szmatkę
i lekko przeprasuj ją żelazkiem. Potem wyszczotkuj dywan.

"Zastarzałe plamy"
"Zastarzałe" plamy niewiadomego pochodzenia usuniesz z dywanu środ-
kiem do czyszczenia szkła. Spryskaj plamy i przetrzyj czystą szmatką. Na-
wet plamy z pasty do obuwia znikają w ten sposób.

Guma do żucia na dywanie
Jeśli do dywanu przykleiła się guma do żucia, musisz położyć na niej
kostkę lodu, a gdy guma stwardnieje, zeskrobać. Resztki gumy usuniesz
rozpuszczalnikiem terpentynowym albo spirytusem.

Herbata do czyszczenia drewnianej podłogi
Do czyszczenia lakierowanej drewnianej podłogi doskonale nadaje się
zimna esencja czarnej herbaty.

Skrzypiąca podłoga
Jeśli drewniana podłoga skrzypi, możesz nasypać w szczeliny między
klepkami trochę talku.

Piękny parkiet
Lakierowany parkiet znów będzie pięknie wyglądał, jeśli raz albo dwa ra-
zy w miesiącu wyczyścisz go podsuszonymi fusami z czarnej kawy. Potem
wyczyść podłogę odkurzaczem.

Tłuste plamy na parkiecie
Plamy z tłuszczu na drewnianej bejcowanej podłodze schodzą po użyciu
terpentyny. Natrzyj plamy, odczekaj chwilę i zmyj terpentynę wodą. W ra-
zie potrzeby możesz pobejcować czyszczone miejsca.

Ścieranie śladów
Brzydkie czarne smugi na parkiecie - ślady po szuraniu obcasami - można
zetrzeć terpentyną albo zwykłą gumka do ołówka.

Okna

Kruche szkło na zimnie
Nie zabieraj się do mycia okien w zimny dzień, ponieważ szkło łatwo pę-
ka przy niskiej temperaturze.

Niekorzystne słońce
Również źle myje się okna przy dużym słońcu, ponieważ pod wpływem
ciepła woda szybko wysycha i na szybach pozostają smugi. Najlepiej myć
okna w pochmurne dni.

Ocet do szyb
Zamiast drogiego preparatu do mycia szyb, możesz z równie dobrym
skutkiem, a przede wszystkim bez niepotrzebnego wydatku, umyć okna
wodą z octem albo z denaturatem. Do polerowania użyj zamiast gałganka
starych gazet.

Gliceryna do szyb
Jeśli dodasz do wody kilka kropel gliceryny, na umytych szybach nie bę-
dzie tak łatwo osadzał się kurz i brud, a po deszczu nie będą zostawały
smugi. Odrobina denaturatu albo rozcieńczonego amoniaku dodana do wo-
dy przeciwdziała zamarzaniu szyb.

Miękka skórka
Aby skórzana myjka do mycia szyb była zawsze miękka i sprężysta, po
każdym użyciu musisz ją starannie wypłukać w letniej wodzie z solą.

Sznur do żaluzji
Raz na miesiąc natrzyj świecą sznur (taśmy) do żaluzji (lub rolet), a wtedy
na pewno dłużej będzie się nadawał do użytku.

Malowane szkło
Nigdy' nie myj starego, ręcznie malowanego szkła zwykłymi środkami
czyszczącymi. Zazwyczaj bowiem farba nie trzyma się zbyt mocno po-

wierzchni i można ją bezpowrotnie usunąć. Kolorowe szkło najlepiej prze-
cierać suchą szmatką.

Drewniane parapety
Ramy i parapety okienne z surowego drewna od czasu do czasu dobrze
natrzeć zwykłą pastą do podłogi i wypolerować. Dzięki temu mniej się ku-
rzą.

Bardzo brudne szyby
Brudne szyby w oknach albo drzwiach, przez które nic już nie widać,
znów będą przejrzyste, jeśli nasmarujesz je olejem (najlepiej lnianym), a po
ok. 1 godzinie zetrzesz olej miękkim papierem. Potem umyj szyby tak jak
zwykle.

Rajstopy do polerowania
Stare nylonowe rajstopy doskonale nadają się do polerowania umytych
szyb. Dzięki swojej strukturze nylon usuwa ze szkła wszelkie smugi.

Farba na szybie
Paseczek farby olejnej, który pozostał na szybie po malowaniu ram okien-
nych, bez trudu usuniesz solą amoniakalną (salmiakiem).

Ślady po taśmie klejącej
Lepkie ślady, pozostałe na szkle po taśmie klejącej, łatwo zlikwidujesz
zmywaczem do paznokci.

Żywność

Produkty mleczne

Mleko nie wykipi
Mleko nie wykipi, jeśli wewnętrzny brzeg garnka posmarujesz masłem.

Mleko nie przypali się
Zanim wlejesz mleko do garnka, opłucz go zimni wodą, a wtedy mleko
nie przypali się.

Bita śmietana z mleka
Jeśli nie masz akurat w domu świeżej bitej śmietany, możesz ją z łatwo-
ścią ubić ze skondensowanego mleka (10% tłuszczu).

Bez kożucha
Jeśli wrzucisz do gorącego mleka kostkę lodu, nie zrobi się na nim ko-
żuch.

Bita śmietana na sztywno
Bita śmietana ubije się sztywno, jeśli podczas ubijania dodasz do niej
szczyptę cukru pudru.

Trwała bita śmietana
Bita śmietana utrzyma się dłużej, jeśli ją ubijesz z dodatkiem cukru żelu-
jącego.

Świeże masło
Masło może być długo świeże, także wtedy, gdy nie jest przechowywane
w lodówce. Zagotuj wodę z solą, wystudź i zalej nią masło tak, aby było
całkowicie przykryte.

Masło jak krem
Łatwiej utrzesz masło - np. przygotowując ciasto - jeśli dodasz do niego
trochę mąki.

Miękkie masło
Opłucz wrzątkiem miseczkę i na chwilę przykryj nią twarde, wyjęte z lo-
dówki masło. Dzięki temu będzie się łatwo rozsmarowywać, ale nie stopi
się.

Masło bez papieru
Aby łatwiej wydobyć kostkę masła z papierowego opakowania, wystarczy
je polać przedtem zimną wodą. Dzięki temu do masła nie przykleją się
resztki papieru.

Olej do masła
Jeśli nie chcesz, żeby masło na patelni przyrumieniło się za mocno, dodaj
do niego trochę oleju.

Mleko do twarogu
Łatwiej rozrobisz twaróg (biały ser), jeśli dodasz do niego trochę ciepłego
mleka albo śmietany.

Cukier do sera
Kostka cukru włożona pod klosz do serów wchłania wilgoć, a przez to za-
pobiega tworzeniu się pleśni. Tak samo działa sól gruboziarnista. Wsyp
trochę soli do miseczki i wstaw do pojemnika.
Zapiekany ementaler
Pieczony ementaler nie będzie się za bardzo rozpływał, jeśli przedtem
włożysz go na chwilę do zamrażalnika.

Stary ser do mleka
Stary stwardniały żółty ser zanurz na jakiś czas w surowym mleku, a
znów będzie miękki i smaczny.

Jaja

Nie gotuj zimnych jaj
Zimne jaja, prosto z lodówki, łatwo pękają podczas gotowania, dlatego
wyjmuj je odpowiednio wcześnie (na parę godzin przed gotowaniem) z lo-
dówki. Również łatwiej ubijesz pianę z białek, jeśli jaja będą miały tempe-
raturę pokojową.

Białko do przesolonej zupy
Uratujesz przesoloną zupę, dodając do niej białko z jednego lub dwóch
jaj. Ścinające się białko wchłonie nadmiar soli. Potem możesz przecedzić
zupę przez sito, żeby była klarowna. Mętny rosół też można przecedzić.

Piana - szybko
Szybciej ubijesz pianę, jeśli dodasz do białka szczyptę soli albo miałkiego
cukru. Ręczna czy mechaniczna trzepaczka, a także naczynie, które uży-
wasz, muszą być idealnie czyste, suche i bez śladu tłuszczu.

Kolor żółtka
Nie denerwuj się, jeśli, twoim zdaniem, żółtko ma niewłaściwy kolor.
Blade, żółte czy pomarańczowe - nie ma nic wspólnego z jakością jaja,
świadczy jedynie o rodzaju pokarmu, jaki dostawały kury.

Jajo z octem
Jaja nie popękają podczas gotowania, jeśli dodasz do wody trochę octu al-
bo lekko nakłujesz szpilką szerszą, spodnią część jaja.

Obieranie jaj na twardo
Jeśli natychmiast po ugotowaniu w osolonej wodzie włożysz jaja do zim-
nej wody, dadzą się bez trudu obrać ze skorupki.

Surowe czy gotowane?
Oto sposób na odróżnienie jaja surowego od ugotowanego: zakręć na stole
jajem i zaobserwuj, jak się obraca: gotowane kręci się jak bączek, surowe
obraca się powoli, nierównomiernie i szybko się zatrzymuje.

Przebarwione żółtko
W zbyt długo gotowanych jajkach przebarwiają się żółtka, co nie znaczy,
że są one szkodliwe dla zdrowia albo że były nieświeże.

Surowe jajko: świeże czy nieświeże?
Po rozbiciu surowego jaja łatwo można się zorientować, czy jest ono
świeże: białko świeżego jaja jest gęste i sztywno otacza żółtko. W nieświe-
żym jaju białko jest wodniste.
Gotowane jajko: świeże czy nie świeże?
Gotowane jajko jest świeże, jeśli żółtko znajduje się pośrodku, a pęche-
rzyki powietrza w białku są maleńkie. W nieświeżym - żółtko znajduje się
tuż przy skorupce, a pęcherzyki powietrza są większe.

Sprawdzanie świeżości jaj
Świeże jajko zanurzone w osolonej wodzie natychmiast opada i zostaje na
dnie; stare albo nieświeże - unosi się w wodzie i wynurza, ponieważ pęche-
rzyki powietrza są większe, a przez to jajko lżejsze. Również
potrząsając jajkiem możesz zorientować się, czy jest ono świeże: stare jajko
"bulgocze" w środku.

Gotowanie pękniętego jaja
Pęknięte jajko możesz gotować na dwa sposoby: albo przed włożeniem do
wody owiń je folią aluminiową, albo połóż jajo w sicie i trzymaj przez mi-
nutę nad parą, a wtedy białko zetnie się i nie wypłynie podczas
gotowania.

Przechowywanie żółtka
Surowe żółtko, które nie jest ci chwilowo potrzebne, zachowa świeżość,
jeśli polejesz je z wierzchu olejem lub wodą i schowasz do lodówki.

Panier z olejem
Do roztrzepanych, odrobinę posolonych jaj, wlej parę kropel oleju, a wte-
dy panier będzie odpowiednio gęsty i kruchy. Nigdy nie rozprowadzaj jaj
wodą albo mlekiem!

Pieczywo

Nie przechowuj w plastikowych torbach
Pieczywo nie powinno być przechowywane w plastikowych torebkach.
Najlepiej trzymać chleb w lnianym worku albo zawijać w czystą ścierkę do
wycierania naczyń, a wówczas nie będzie pleśnieć.

Pleśń w pojemniku na pieczywo
Aby zapobiec tworzeniu się pleśni w [pojemniku na pieczywo (w kuble
na śmieci też), trzeba raz na tydzień (ew. co dwa tygodnie) umyć go w wo-
dzie z dodatkiem octu. Ocet zabija bakterie.

Jabłko z pieczywem
Pieczywo trzymane w metalowym albo drewnianym pojemniku dłużej za-
chowa świeżość, jeśli włożysz do środka kawałek jabłka albo kilka plaster-
ków surowego ziemniaka w celu zwiększenia wilgotności powietrza.

Pieczywo w rzymskim garnku
Pieczywo będzie dłużej miękkie i jadalne, jeśli je włożysz do kamiennego
albo glinianego naczynia i przykryjesz z wierzchu wilgotną ścierką. Rzym-
ski garnek idealnie nadaje się do przechowywania pieczywa w kromkach.

Chrupiące bułeczki
Świeże bułki i rogaliki doskonale nadają się do zamrażania. Po wyjęciu z
\zamrażarki wystarczy zwliżyć je lekko wodą (albo wodą zmieszaną z mle-
kiem) i włożyć do rozgrzanego piekarnika. To samo można zrobić z "wczo-
rajszym" pieczywem, a będzie smakować jak prosto z piekarni.
Pieczywo tostowe do lodówki
Pieczywo tostowe, niezależnie od tego, czy w już otwartym opakowaniu,
czy jeszcze zamkniętym, przechowuj zawsze w lodówce, a wówczas nie
spleśnieje tak szybko.

Mieszany i ciemny chleb osobno
Pieczywo mieszane (żytnio-pszenne) i ciemne (żytnie) dużo szybciej ple-
śnieje jeśli jest przechowywane razem, w jednym pojemniku albo worku.
Dlatego trzymaj je zawsze oddzielnie.

Spleśniały chleb do kosza
Nigdy nie jedz ani nie dawaj zwierzętom lekko spleśniałego pieczywa,
nawet jeśli powykrawałaś pleśń. Pleśń bardzo szybko się rozprzestrzenia
więc lepiej wyrzuć chleb do śmieci, a zaoszczędzisz sobie i innym kłopo-
tów ze zdrowiem.

Świeże pieczywo
Napoczęty chleb będzie dłużej miękki i świeży, jeśli zakryjesz krojoną
powierzchnię zwilżonym papierem pergaminowym.

Folia trzyma ciepło
Podgrzewane bułeczki albo upieczone tosty będą dłużej chrupiące, jeśli
położysz kawałek folii pod wieczko koszyczka na pieczywo.

Chrupkie pieczywo kruszy się
Aby kromka chrupkiego pieczywa nie kruszyła się podczas smarowania
masłem, podłóż pod nią drugą kromkę.

Zupy, sosy

Tłuszcz na zupie
Tłuszcz z wierzchu zupy albo sosu możesz odsączyć papierowym ręczni-
kiem kuchennym. Jeśli masz trochę więcej czasu, wstaw garnek z ostudzo-
ną zupą do lodówki, a potem bez trudu zdejmiesz z wierzchu zastygłą war-
stwę tłuszczu.

Mąka ziemniaczana zagęszcza
Sosy i zupy zagęszczane mąką ziemniaczaną powinny krótko się gotować,
w przeciwnym razie znów będą rzadkie.

Zupa bez kożucha
Na zupie nie zrobi się kożuch, jeśli posypiesz ją z wierzchu kawałeczkami
masła.

Skorupka do zupy
Aby rosół był klarowny, wrzuć do niego czystą skorupkę jaja. Pamiętaj
też, że rosół nie powinien się gotować, lecz tylko naciągać.

Kości w rosole
Rosół wołowy nabierze wspaniałego smaku koloru, jeśli go ugotujesz na
kościach. Przyrumień lekko kawałki kości (poproś w sklepie, żeby odpo-
wiednio podzielili kości) i gotuj je razem z włoszczyzną.
Mdły rosół
Jeśli zdarzyło ci się zrobić niezbyt smaczny rosół, dodaj do niego trochę
grubo siekanego mięsa i zagotuj.

Cebula nadaje kolor
Przekrój na pół nie obraną cebulę, przyrumień (opiecz) powierzchnię cię-
cia na złoty kolor i wrzuć do rosołu, a nabierze doskonałego smaku i pięk-

nego koloru. Ten sam efekt uzyskasz, wrzucając do rosołu kawałek suche-
go żółtego sera.

Rosołu nie przykrywaj
Mięso na rosół należy wkładać do zimnej wody. Im dłużej gotujesz rosół
na wolnym ogniu, tym bardziej esencjonalny ma smak. Pamiętaj, żeby go-
tować rosół bez przykrywania garnka.

Kostka na końcu
Kostkę rosołową (maggi, bulion) dodaje się do zupy albo sosu dopiero
pod koniec gotowania. Jeśli wrzucisz ją od razu do zupy, straci smak.

Bez krupek
Jeśli chcesz zagęścić zupę albo sos mąką, rozmieszaj ją najpierw z odro-
biną wody albo mleka, a wtedy nie porobią się krupki.

Przesolona zupa
Jeśli zupa jest za słona, wrzuć do niej dwa surowe ziemniaki pokrojone w
ćwiartki i zagotuj. Pod koniec gotowania wyjmij ziemniaki, a przekonasz
się, że wchłonęły nadmiar soli.

Łykowate mięso
Nawet najtwardsze mięso zmięknie, jeśli dodasz trochę octu do wody, w
której je gotujesz.

Udany majonez
Jeżeli wszystkie składniki mają jednakową temperaturę, majonez musi się
udać. Pamiętaj więc, aby odpowiednio wcześnie wyjąć z lodówki jaja. Do
jaj dodaj sól, pieprz i olej i wymieszaj. Odrobina musztardy na koniec gwa-
rantuje właściwą konsystencję majonezu.

Ratowanie majonezu
Jeśli majonez zwarzył się podczas ucierania, możesz go jeszcze uratować:
szybko utrzyj w miseczce żółtko z solą, a gdy stężeje, dodawaj do niego

powoli, kropla po kropli, majonez, cały czas równo go mieszając. Zazwy-
czaj taki zabieg przynosi pozytywny rezultat.

Chleb do przypalonego sosu
Nigdy nie mieszaj przypalonego sosu albo zapiekanki, bo zepsujesz w ten
sposób smak całej potrawy. Przełóż nie przypaloną część do innego naczy-
nia i dodaj do niej kawałek suchego chleba albo surowy ziemniak, które li-
kwidują smak przypalenizny. Moja rada: najlepiej w ogóle nie jedz nicze-
go, co się przypaliło, ponieważ spalenizna jest rakotwórcza.

Kawa do sosu
Szczypta kawy rozpuszczalnej (w proszku albo granulkach), dodana do
sosu do pieczeni, nada potrawie wyśmienity aromat.

Jabłko w pieczeni
Sos do pieczeni będzie bardziej aromatyczny, jeśli dodasz do niego plaste-
rek jabłka. Możesz też przyrumienić trochę cukru na patelni, zalać sokiem
jabłkowym i dodać go do sosu; efekt będzie identyczny.

Przesolony sos
Jeśli przesoliłaś sos, możesz go uratować dolewając trochę wina, mleka,
śmietany albo wody.

Zamrożony sos
Jeśli zostało ci trochę sosu do pieczeni, napełnij nim pojemniczki na lód i
zamroź. Gdy kostki zamarzną, wyjmij je i owiń każdą osobno w folię alu-
miniową, a potem z powrotem umieść w zamrażalniku. W ten sposób zaw-
sze masz pod ręką gotowy sos mięsny.

Sos z resztek sera
Z resztek żółtego sera można zrobić pyszny sos do spaghetti: stop ser na
maśle (ewentualnie dodaj trochę cebulki) i rozprowadź go śmietaną.

Rozmnażanie piwem
Jeśli zrobiłaś za mało sosu, możesz go "rozmnożyć", rozrabiając ze śmie-
taną. Do sosu z pieczeni wieprzowej albo wołowej doskonale nadaje się też
piwo zamiast śmietany.

Mięso

Koniak do wołowiny
Co robić, żeby twarda wołowina albo zleżały drób były miękkie i delikat-
ne? Trzeba wymieszać olej z koniakiem (może też być brandy albo wisky) i
na kilka godzin przed pieczeniem nasmarować tym mięso. Inny sposób:
dodaj kieliszek koniaku do wody, w której dusisz mięso. Smak alkoholu
potem znika.

Cienkie plastry mięsa
Aby mięso dało się pokroić w cienkie plastry (nożem elektrycznym albo
maszynką do krojenia chleba), należy je przedtem wstawić na chwilę do
zamrażalnika.

Polewać wrzątkiem
Pieczeń powinna być polewana podczas pieczenia wyłącznie gorącą wodą
albo rosołem. Od zimnego płynu mięso robi się łykowate.

Ładna skórka
Pieczeń będzie miała ładną rumianą skórkę, jeśli parę razy podlejesz mię-
so piwem albo pod koniec pieczenia posmarujesz je miodem i zostawisz
jeszcze na ok. 10 minut w piekarniku na pełnym ogniu.

Mięso smaruj olejem
Nie przechowuj mięsa w zafoliowanym opakowaniu, lecz od razu po
przyniesieniu ze sklepu wyjmij z plastiku, nasmaruj olejem jadalnym i włóż
do lodówki. W ten sposób możesz je przechowywać nawet przez 3 dni.

Pieczeń wołowa musi postać
Żeby pieczeń wołowa nie była zbyt twarda i sucha, nie należy jej serwo-
wać od razu po wyjęciu z piekarnika, lecz odstawić na pięć minut, a na-
stępnie znów włożyć do gorącego naczynia i piec jeszcze chwilę.

Parówki nie pękające
Oto sposób, żeby parówki nie pękały podczas gotowania: zagotuj wodę,
zmniejsz ogień i wlej do wrzątku trochę mleka. Włóż parówki do wrzątku i
trzymaj na małym ogniu dopóki się nie zagrzeją, nie dopuszczaj do ich za-
gotowania.

Pieczona kiełbasa
Jeśli podczas pieczenia posypiesz kiełbasę odrobiną cukru, będzie wyjąt-
kowo smaczna i chrupiąca.

Parzyć kiełbasę
Aby kiełbasa nie pękała podczas pieczenia, trzeba ją ponacinać z obu
końców albo sparzyć wrzątkiem i osuszyć (żeby potem nie pryskał tłuszcz).
Dzięki temu również jej skórka będzie smaczna. Jeśli temperatura piecze-
nia będzie zbyt wysoka, kiełbaski przyrumienią się, ale w środku będą
niedopieczone.

Mięso z rożna
Pręty i szpikulce (rożna, grilla) do nadziewania mięsa dobrze jest przed
pieczeniem nasmarować olejem. Dzięki temu łatwiej potem zdjąć z nich
mięso.

Delikatne podroby
Podroby, jak np. wątroba albo nerki, będą wyjątkowo delikatne i soczyste,
jeśli przed przyrządzeniem namoczysz je na około 2 godziny w mleku albo
w soku pomidorowym.

Soczyste mielone
Mielone mięso będzie soczyste i luźne, jeśli oprócz bułki rozmoczonej w
mleku i odciśniętej dodasz do niego trochę wody mineralnej.

Szynka w siateczce
Siateczkę na wędzonej szynce należy przed gotowaniem porozluźniać tro-
chę palcami (nie ściągać!), żeby nie poprzywierały do niej kawałki mięsa.

Obieranie ozora
Ozór cielęcy, wieprzowy albo wołowy, łatwiej da się obrać ze skórki, jeśli
po ugotowaniu włożysz go na kilka minut do zimnej wody.

Świeży drób
Przy kupowaniu drobiu (także dzikiego ptactwa) zwracaj uwagę na nastę-
pujące rzeczy: nogi muszą być elastyczne, mostek miękki, a pierś mięsista,
pełna i jasna.

Drobiu nie oprawiaj na drewnie
Do przygotowywania drobiu nie nadaje się drewniana deska , ponieważ
trudno potem idealnie doczyścić jej chropowatą powierzchnię i w drewnie
pozostają bakterie.

Myj drób
Pamiętaj, aby drób porządnie myć w ciepłej wodzie! Potem osuszaj papie-
rowym ręcznikiem.
Sok cytrynowy do kury
Drób pieczony na grillu będzie bardziej soczysty, jeśli przedtem skropisz
mięso sokiem cytrynowym.

Chrupiąca kura
Podczas pieczenia kury (na grillu, w piekarniku) dobrze posmarować ją
kilka razy pędzelkiem namoczonym w piwie, a wtedy jej skórka przyru-
mieni się na złoty kolor i będzie chrupiąca. Metoda ta sprawdza się również
przy pieczeniu mrożonego drobiu.

Soczysta pierś
Jeśli namoczyć kurze mięso w maślance na 2 godziny przed pieczeniem,
będzie wyjątkowo delikatne i smaczne. Dla urozmaicenia możesz od czasu
do czasu wykorzystać chiński przepis: na 30 minut przed przyrządzeniem
nasmaruj kurzą pierś albo udko białkiem. Mięso będzie cudownie soczyste.

Kaczka z miodem
Kaczka wyjątkowo zyska na smaku, jeśli podczas pieczenia posmarujesz
ją kilka razy miodem.

Gęsia skóra chrupie
Skóra pieczonej gęsi albo kaczki będzie cudownie chrupać, jeśli na kwa-
drans przed wyjęciem z piekarnika spryskać ją lodowatą wodą.

Dopieczony drób
Pamiętaj, aby drób był zawsze całkowicie dopieczony, a na pewno unik-
niesz salmonelli.

Dziczyzna w maślance
Potrawa z dziczyzny będzie wyjątkowo smaczna i delikatna, jeśli zalejesz
mięso maślanką, przykryjesz naczynie i wstawisz na noc do lodówki.

Krojenie słoniny
Słonina da się bez trudu pokroić w równe kawałki, jeśli zanurzyć przed-
tem nóż w gorącej wodzie.

Słonina do szpikowania
Zanim naszpikujesz mięso słoniną, włóż ją na chwilę do zamrażalnika, a
wówczas nie będzie się giąć i wyślizgiwać z ręki.

Otwarta konserwa
Zawartość otwartej puszki trzeba od razu przełożyć do innego naczynia.
Nie wolno przechowywać otwartych konserw.

Zepsuta konserwa
Puszka z wybrzuszonym denkiem albo wieczkiem (bombaż) oznacza, że
konserwa jest zepsuta, trzeba ją więc wyrzucić. Należy być ostrożnym
również wtedy, gdy blacha poddaje się pod naciskiem palca, a potem
natychmiast odskakuje.

Olej na rozgrzaną patelnię
Tłuszczu nie należy lać (kłaść) na zimną patelnię. Zawsze, zanim nalejesz
olej czy nałożysz masło, rozgrzej naczynie.

Ziemniak w oleju
Przy fondue z mięsa tłuszcz nie będzie ani pryskał, ani kipiał, jeśli wrzu-
cisz do oleju pół surowego ziemniaka.

Skóra z kiełbasy
Twardą kiełbasę, z której trudno ściągnąć skórę, włóż na moment do zim-
nej wody.

Ryby

Świeża ryba?
Świeża ryba ma lśniącą, śliską skórę o wyraźnym rysunku i przejrzyste,
wypukłe oczy. Skrzela powinny być różowe, a jeśli podchodzą szarością,
ryba jest nieświeża.

Świeża ryba tonie
Świeżą rybę rozpoznasz również po tym, że po włożeniu do wody opada
na dno. Jeśli natomiast ryba utrzymuje się na powierzchni wody, nie nadaje
się już do spożycia.

Czyścić, skrapiać, solić
Zawsze należy trzymać się tej kolejności, niezależnie od tego czy pie-
czesz, gotujesz czy dusisz rybę: najpierw umyj rybę pod bieżącą wodą, na-
stępnie skrop sokiem cytrynowym albo octem (kwas neutralizuje zapach
ryby), a dopiero potem posól.

Szybkie skrobanie
Łatwiej oskrobiesz rybę, jeśli przed tym włożysz ją na chwilę do gorącej
wody i natychmiast potem do zimnej. Łuski najlepiej skrobać tępą stroną
noża, w kierunku: od czubka ogona do głowy.

Sprawianie ryby
Sprawianie ryby należy rozpoczynać od rozcięcia brzucha - od ogona do
głowy - następnie ostrożnie wypatroszyć wnętrzności, a potem starannie
wypłukać rybę pod bieżącą wodą.

Posyp solą
Posyp solą blat, na którym przygotowujesz rybę, a wtedy ryba nie będzie
się ześlizgiwać.

Nie przywiera do patelni
Podczas smażenia ryba nie będzie przywierać do patelni, jeśli posypiesz
tłuszcz solą albo oprószysz rybę mąką.

Ryba gotowana
Gotowana ryba powinna jedynie naciągać w gorącej wodzie (wywarze z
jarzyn)! Jeśli woda zacznie się gotować, ryba rozpadnie się na kawałki.
Ryba jest wtedy gotowa, gdy ości łatwo odchodzą.

Świeża flądra
Nie denerwuj się, jeśli skóra flądry pęka podczas gotowania. Jest to znak,
że ryba jest całkowicie świeża. (Jeśli skóra nie pęka, flądra była prawdopo-
dobnie wcześniej zamrożona.) Możesz zapobiec pękaniu, jeśli na 2 godziny
przed gotowaniem włożysz rybę do lodówki.

Rozmrażanie w mleku
Rybę najlepiej rozmraża się w mleku. Dzięki temu znika smak mrożonki,
a mięso jest delikatniejsze.

Ryba w folii
Jeśli zamierzasz piec rybę w folii aluminiowej, pamiętaj, że błyszcząca
strona folii powinna być skierowana do wewnątrz, dzięki czemu ryba nie
będzie przywierać do opakowania. Poza tym błyszcząca strona folii odbija
promienie cieplne, co przedłuża czas pieczenia. Wysmarowanie folii ma-
słem zapobiega przyklejaniu się ryby.

Chrupiące filety
Filety rybne przyrumienią się na piękny złoty kolor i będą chrupiące, jeśli
do panieru dodasz tarty parmezan.

Usuwanie zapachu ryby
Naczynia, które silnie przesiąkły zapachem ryby, wypłucz najpierw zimną
wodą, a potem wyczyść skórką cytryny albo fusami z kawy. W ten sam
sposób pozbędziesz się zapachu ryby z dłoni.

Ość w gardle
Połknęłaś ość? Najpierw wypij powoli łyżkę octu, który rozmiękczy ość, a
potem zjedz kawałek chleba, żeby ją przepchnąć. Jeśli to nie pomoże, mu-
sisz się zgłosić jak najszybciej do lekarza!

Zbyt intensywny smak
Zbyt intensywny smak ryby możesz złagodzić, płucząc ją w wodzie z oc-
tem i dodając trochę mleka do wody, w której będziesz ją gotować.

Ziemniaki

Przechowywanie ziemniaków
Ziemniaki należy przechowywać w chłodnym, suchym, a przede wszyst-
kim ciemnym miejscu. Pod wpływem światła bulwy zielenieją i wytwarza-
ją solaninę, która jest szkodliwa dla zdrowia. Przy obieraniu ziemniaków
zawsze starannie wycinaj wszystkie zielone plamki.

Trujące kiełki
Dłużej magazynowane ziemniaki po jakimś czasie zaczynają puszczać
kiełki, w których znajdują się trujące substancje. Pamiętaj, żeby podczas
obierania starannie wycinać wszystkie kiełki.

Sól do ziemniaków w mundurkach
Łupina ziemniaka nie pęka podczas gotowania, jeśli trochę osolisz wodę.

Stare i młode ziemniaki
Stare i młode ziemniaki różnią się zawartością skrobi, dlatego należy się z
nimi różnie obchodzić. Stare ziemniaki powinno się wkładać od razu do
zimnej wody, młode natomiast wkłada się do wrzątku.

Miękkie równocześnie
Aby ziemniaki różnej wielkości były równocześnie miękkie, przed goto-
waniem trzeba ponakłuwać większe bulwy drutem albo szpikulcem do
szaszłyków.

Nie wykipią
Aby nie kipiała woda podczas gotowania ziemniaków, trzeba dodać do
niej trochę tłuszczu.

Obieranie ziemniaków
Ziemniaki gotowane w mundurkach łatwiej dadzą się obrać, jeśli natych-
miast po gotowaniu przelejesz je zimną wodą. Młode ziemniaki, które mają

jeszcze cienką, łatwo odchodzącą skórkę, bez trudu obierzesz, trąc je czy-
stym druciakiem.

Chrupiące pieczone ziemniaki
Pieczone ziemniaki będą wyjątkowo chrupiące, jeśli przed położeniem na
gorącym tłuszczu oprószysz zimne plasterki mąką.

Puree zagęszcza
Jeśli zdarzyło ci się zrobić zbyt rzadką zapiekankę albo wodniste jarzyny,
dodaj do nich trochę gotowanego puree ziemniaczanego, a potrawy nabiorą
właściwej konsystencji.

Ziemniaki w folii
Ziemniaki w folii aluminiowej nie popękają podczas pieczenia, jeśli przed
zawinięciem w folię nakłujesz każdą bulwę widelcem.

Ziemniaki z rusztu
Przed pieczeniem ziemniaków dobrze jest trochę pogotować większe
bulwy, a dopiero potem owinąć w folię i ułożyć na ruszcie. W ten sposób
szybciej będą miękkie.

Ziemniaki w kuchni mikrofalowej
Jeśli będziesz odgrzewać ziemniaki w kuchence mikrofalowej, powinnaś
je przedtem zwilżyć wodą, a wtedy ich skórka nie wyschnie tak bardzo.

Stare ziemniaki
Poprawisz smak starych ziemniaków, jeśli podczas gotowania wsypiesz
do wody trochę cukru albo wlejesz odrobinę mleka.

Marchew do placków ziemniaczanych
Ciasto na placki ziemniaczane nie będzie ciemnieć, jeśli dodasz do masy
jedną utartą marchew. Jeśli natomiast dodasz do ciasta odrobinę proszku do

pieczenia i zostawisz na chwilę żeby spulchnić masę, placki będą łatwiej
strawne.

Bez przyklejenia
Jeśli przed użyciem solidnie natrzesz patelnię solą, potrawy, np. placki
ziemniaczane albo jaja sadzone, nie będą przywierać do dna naczynia.

Odgrzewane frytki
Frytek nie należy odgrzewać w tłuszczu. Najlepiej wrzucić je do sita i
umieścić nad parującym garnkiem. Dzięki temu nie stwardnieją za bardzo.
Chrupiące chipsy
Chipsy ziemniaczane albo kukurydziane znów będą chrupiące, jeśli wrzu-
cisz je na blachę piekarnika i chwilę podgrzejesz. To samo możesz zrobić
ze słonymi paluszkami i wszelkimi chrupkami, jeśli za bardzo zmiękły.

Makaron, kluski, ryż

Olej do makaronu
Aby makaron i inne wyroby mączne nie sklejały się podczas gotowania,
musisz dolać do mocno osolonej wody trochę oleju. Po ugotowaniu zawsze
przelewaj makaron zimną wodą!

Smak kostki rosołowej
Makaron zdecydowanie zyska na smaku, jeśli podczas gotowania wrzu-
cisz do wody kostkę rosołową (bulion).

Przechowywanie makaronu
Aby ugotowany makaron (pierogi, kluski), który chcesz podać także na
następny obiad, nie posklejał się, musisz go dobrze wymieszać z masłem
albo olejem. Możesz zaraz również po ugotowaniu wstawić makaron na 15
minut do zimnej wody, a potem przecedzić. Krótkie hartowanie w tym wy-
padku nie wystarcza.

Gotowanie ryżu na czas
Ryż gotuj zawsze tyle czasu, ile podano w przepisie na opakowaniu, ale
nigdy na wyczucie. Lepiej gotować o minutę krócej, niż za długo. Podczas
odparowywania ryż jeszcze chwilę dochodzi.

Proporcje 1:2
Prawidłowe proporcje gotowania ryżu (o ile nie podano inaczej w przepi-
sie): jedna szklanka ryżu na dwie szklanki wody.

Biały i sypki
Ugotowany ryż będzie biały i sypki, jeśli dodasz do wody trochę soku z
cytryny.

Odgrzewanie ryżu
Ryż z poprzedniego dnia może smakować jak świeżo ugotowany, jeśli
wsypiesz go do torebki do zamrażania żywności i na 5 minut zanurzysz w
gotującej się wodzie.

Kluski kładzione
Ciasto na kluski kładzione będzie miało odpowiednio luźną konsystencję,
jeżeli do wyrabiania zamiast zwykłej wody użyjesz wody sodowej albo mi-
neralnej.

Kluski z grysiku
Kluski kładzione z grysiku będą pulchne i duże, jeśli dodasz do ciasta
szczyptę sody oczyszczonej.

Knedle i pyzy
Knedle i pyzy z ciasta ziemniaczanego (np. knedle z morelami, pyzy
ziemniaczane) są gotowe w chwili, gdy zaczynają wypływać na wierzch;
knedle z lekkiego ciasta (np. z mąki pszennej) są wtedy gotowe, gdy za-
czynają się kręcić w lekko gotującej się wodzie.

Zioła, przyprawy

Zioła na mokrej desce
Świeże zioła siekane na drewnianej desce łatwo tracą swój aromat, po-
nieważ pochłania go drewno. Możesz temu zapobiec przedtem mocząc de-
skę.

Suszenie ziół
Zioła powinno się suszyć w pozycji wiszącej na świeżym powietrzu, ale
nigdy w pełnym słońcu, które niszczy ważne składniki roślin. Miesiące let-
nie to idealna pora na suszenie ziół, wystarczy tydzień i zioła są
gotowe.

Natki nie gotuj
Ziele pietruszki jest przyprawą kuchenną najbogatszą w witaminy, oprócz
tego poprawia trawienie i usuwa nadmiar wody z organizmu. Nadaje się do
wszystkich potraw solonych, ważne jest jednak, żeby jej nie gotować razem
z potrawą, bo traci swój aromat. Posypuj natką gotowe dania.

Myj natkę w ciepłej wodzie
Natkę należy myć tylko w ciepłej wodzie, inaczej traci aromat i sok.
Zwiędłą natkę możemy odświeżyć, wkładając ją na moment do ciepłej wo-
dy.

Dłużej świeże
Natka, szczypiorek i koperek dłużej będą świeże, jeśli po umyciu posie-
kasz je drobno, wymieszasz z solą i włożysz do zamkniętego naczynia.
Przechowuj je w chłodnym miejscu.

Rzeżucha w miseczce
Rzeżuchę możesz wyhodować w domu, wystarczy plastikowy pojemnik
po twarożku (albo inne niezbyt wysokie naczynie). Wyłóż dno mokrą watą

i nasyp na nią nasiona rzeżuchy. Ustaw w ciepłym miejscu i obficie podle-
waj, a po kilku dniach pojawią się zielone pędy. W ten sposób masz pod
ręką świeżą
przyprawę.

Przyprawy w zaparzaczce
Zapewne nieraz przekonałaś się, jak trudno wyłowić z zupy przyprawy w
ziarnach albo w liściach, zanim poda się zupę na stół. Jest na to sposób:
wkładaj goździki, ziarnka pieprzu lub liście laurowe itp. do zaparzaczki
(zamykana łyżeczka) do herbaty i gotuj razem z zupą.

Pozatykane dziurki w pieprzniczce
Dziurki w pieprzniczce nie będą się zatykać, jeśli do mielonego pieprzu
wrzucisz kilka całych ziarenek pieprzu. Ma to tę dodatkową zaletę, że pod-
nosi aromat przyprawy.

Rozmaryn - oszczędnie
Rozmaryn dodawaj do potraw w niewielkich ilościach. Przyprawa ta na-
daje się do pomidorów, kukurydzy, grzybów, sałatek mięsnych, zielonej sa-
łaty (każdego rodzaju) i do potraw kuchni włoskiej.

Mało tymianku i oregano (lebiodki)
Również tych dwóch przypraw używaj oszczędnie, ponieważ ich silny
aromat przytłumia właściwy smak potraw.

Obrany czosnek trzymaj w oliwie
Czosnek to jedna z najzdrowszych roślin przyprawowych: zawiera wita-
miny i sole mineralne, działa bakteriobójczo i nie uszkadza wątroby. Obra-
ne ząbki czosnku nie powysychają, jeśli będziesz je trzymać w oliwie. Poza
tym oliwa przejdzie smakiem czosnku, doskonale więc będzie się nadawać
do przyprawiania sałatek i zielonej sałaty.

Czosnek w pieczeniu
Do potraw pieczonych (i smażonych) dodawaj czosnek na samym końcu,
ponieważ łatwo się przypala, a wówczas staje się gorzki.

Czekolada pomaga!
Aby złagodzić zapach czosnku z ust, trzeba zjeść kawałek czekolady.

Majeranek i oregano (lebiodka)
Majeranek i oregano "gryzą się" ze sobą, dlatego nie dodawaj ich do jed-
nej potrawy.

Papryka traci kolor
Mielona papryka powinna być przechowywana w ciemnym, szczelnie
zamykanym naczynku. Pod wpływem światła traci czerwony kolor.

Usuwanie goryczy
Podczas smażenia papryka dość szybko gorzknieje, dlatego trzeba ją skra-
piać octem albo wodą.

Olej do musztardy
Napoczęta musztarda szybko wysycha. Możesz temu zapobiec nalewając
na jej wierzch trochę oleju.

Ketchup z butelki
Jeśli mimo silnego potrząsania ketchup nie wypływa z butelki, wsadź do
środka słomkę, tak aby dosięgała dna. Dzięki temu do butelki dostanie się
powietrze i sos łatwo wypłynie.

Warzywa

Obieranie warzyw
Po myciu, skrobaniu czy tarciu warzyw skóra na rękach jest poplamiona i
szorstka. Możesz tego uniknąć, jeśli obróbkę jarzyn będziesz wykonywać
mokrymi dłońmi.

Gorzkie szparagi
Szparagi nie nabiorą gorzkiego smaku, jeśli podczas gotowania dodasz do
wody surowy, obrany ziemniak, kawałek pszennego pieczywa albo wlej
trochę mleka. Nie przykrywaj garnka w czasie gotowania!

Cukier do szparagów
Szparagi nabiorą wyjątkowo delikatnego smaku, jeśli je ugotujesz w wo-
dzie z solą i cukrem (1 łyżeczka). Możesz też dodać odrobinę masła.

Szparagi dłużej świeże
Szparagi będą świeże nawet przez kilka dni, jeśli je owiniesz w wilgotną
ściereczkę i włożysz do lodówki.

Świeże szparagi?
Kupując szparagi zwracaj uwagę na ich końce - powinny być jasne i so-
czyste, o gładkiej skórce. Wtedy są na pewno świeże.

Chleb do brokułów
Nieprzyjemny zapach gotujących się brokułów można złagodzić, wrzuca-
jąc do wody kawałek chleba. Do duszenia i pieczenia brokułów nie używaj
tłuszczu, bo będą włókniste.

Delikatna marchew
Gotowana marchew znacznie zyska na smaku, jeśli dolejesz do wody tro-
chę soku jabłkowego.

Marchew lubi tłuszcz
Pod wpływem tłuszczu (masła) marchew nabiera słodkiego smaku. Poza
tym tłuszcz ułatwia przyswajanie przez organizm karotenu, czyli prowita-
miny A, która zostaje przetworzona w wątrobie na witaminę A.

Skorzonera do octu
Skorzonerę powinno się natychmiast po obraniu włożyć do wody z octem
lub sokiem z cytryny, w przeciwnym razie korzonki ściemnieją.

Białe pieczarki
Jeśli umyte i pokrojone pieczarki skropisz sokiem z cytryny, nie będą
ciemniały.

Grzyby myj krótko
Grzyby powinno się myć krótko i pod bieżącą wodą. Leżąc w wodzie,
szybko nią nasiąkają i tracą smak. Jeśli masz wrażliwy żołądek, nie pij nig-
dy alkoholu do grzybów, a unikniesz przykrych dolegliwości.

Przyprawa grzybowa
Zmiel suszone grzyby w młynku do pieprzu (albo elektrycznym młynku
do kawy), a będziesz miała wspaniałą grzybową przyprawę .

Warzywa podgrzewaj krótko
Unikaj zbyt długiego podgrzewania warzyw, ponieważ tracą smak, kolor i
wartości odżywcze. Po ugotowaniu zdejmij potrawę z ognia, a podgrzewaj
tylko bezpośrednio przed spożyciem.

Delikatny kalafior
Kalafior najlepiej myć w mocno osolonej wodzie, ponieważ wtedy wy-
pływają ze środka wszystkie robaczki, małe ślimaki i owady. Jeśli do wody
wlejesz filiżankę mleka, kalafior nie straci białego koloru i będzie miał wy-
jątkowo delikatny smak.

Woda z jarzyn
Świeże warzywa gotuj w jak najmniejszej ilości wody i nie wylewaj jej.
Woda po jarzynach zawiera sporo wartościowych związków mineralnych,
warto więc ją zużyć na zupę albo sos.

Miękkie pomidory
Zbyt miękkie pomidory znów będą jędrne, jeśli je włożysz na kwadrans
do lodowatej wody. Aby łatwo dały się kroić, maczaj nóż przed każdym
cięciem w zimnej wodzie.

Obieranie pomidorów
Jeśli polejesz pomidor wrzątkiem i natychmiast ochłodzisz, bez trudu zej-
dzie z niego skórka.

Pomidory z dala od ogórków
Ogórki i kalafiory nigdy nie powinny być przechowywane razem z pomi-
dorami. Pomidory wydzielają gaz, który przyspiesza gnicie innych jarzyn.

Zdrowa papryka
Papryka pobudza wydzielanie soków żołądkowych, dlatego zaleca się jej
spożywanie osobom cierpiącym na schorzenia żołądka i jelit. Jest też boga-
tym źródłem witaminy C.

Kukurydza bez soli
Kolby kukurydzy gotuj zawsze bez soli, ponieważ pod jej wpływem ziar-
na robią się łykowate, twarde. Kukurydza zachowa ładny żółty kolor, jeśli
podczas gotowania dodasz do wody odrobinę soku cytrynowego.

Szpinaku nie odgrzewaj
Ugotowanego szpinaku nie powinno się odgrzewać, ponieważ mogą się z
niego wydzielać substancje szkodliwe dla zdrowia.

Świeże rzodkiewki
Rzodkiewki, a także wszelkie odmiany rzodkwi, będą dłużej świeże, jeśli
ich nać będzie zanurzona w naczyniu z wodą.

Rzodkiewki pobudzają apetyt
Rzodkiewki działają niezwykle pobudzająco na apetyt. Na pół godziny
przed posiłkiem zjedz jedną albo dwie rzodkiewki, a poczujesz wilczy
głód.

Cukier do groszku
Świeży groszek nie straci podczas gotowania zielonego koloru, poza tym
będzie wyjątkowo kruchy, jeśli dodasz do wody trochę cukru. Tak samo
mrożony groszek powinno się gotować z cukrem - jest wtedy smaczniejszy.

Groszek w strączkach
Możesz sobie zaoszczędzić mozolnego łuskania młodego groszku, ponie-
waż
podczas gotowania strączki same pękają i wypływają na powierzchnię wo-
dy, skąd łatwo je wyłowić.

Zielone warzywa
Świeże zielone warzywa, takie jak groszek czy fasola, nie stracą pięknego
koloru, jeśli zaraz po ugotowaniu przelejesz je zimną wodą.

Miękki głąb
Duży, gruby głąb kalafiora (albo brokułów) szybciej zmięknie podczas
gotowania, jeśli natniesz na krzyż jego koniec.

Świeże w bibułce
Warzywa dłużej zachowują świeżość, jeśli są przechowywane w wilgot-
nym papierze bibułkowym. Cebula, przechowywana na zapas, nie zacznie
kiełkować, jeśli zawiniesz każdą główkę osobno w suchą bibułkę.

Połówka cebuli
Napoczętą cebulę możesz przechowywać przez kilka dni, jeśli powierzch-
nię przecięcia posmarujesz masłem, a potem owiniesz cebulę w folię alu-
miniową i schowasz do lodówki.

Cebula bez łez
Nie musisz zalewać się łzami przy krojeniu cebuli, wystarczy, że zwilżysz
wodą nóż i deskę. Cebula da się łatwiej obrać, jeśli zanurzysz ją przedtem
na chwilę w ciepłej wodzie.

Szybciej rumiana
Jeśli przed smażeniem oprószysz cebulę mąką, szybciej przyrumieni się
na złoty kolor.

Ostry chrzan
Jeśli podczas tarcia albo jedzenia ostrego chrzanu płyną ci z oczu łzy, po-
wąchaj świeży razowy chleb. Skutkuje natychmiast.

Sałata na sucho
Zasada numer jeden przy przyrządzaniu sałaty listkowej: musi być sucha.
Osusz liście albo owiń w czystą ścierkę do naczyń i odczekaj chwilę, żeby
woda wsiąkła w materiał. Nigdy nie zostawiaj sałaty w wodzie! Straci este-
tyczny wygląd i witaminy.

Korzeń w wodzie
Sałata głowiasta będzie dłużej świeża, jeśli natniesz na krzyż gruby głąb
(korzeń) i włożysz do płaskiego naczynia z niewielką ilością wody.

Zwiędła sałata
Zwiędłe liście sałaty znów będą chrupkie, jeśli do wody, w której je my-
jesz, wsypiesz łyżkę stołową cukru albo zanurzysz sałatę na 10 minut w
wodzie z sokiem cytrynowym. Kwas cytrynowy ujędrni zwiotczałe liście.

Mizerię solisz pod koniec
Mizeria będzie wyjątkowo krucha, jeśli posolisz ogórki tuż przed jedze-
niem, inaczej puszczą za dużo soku i rozmiękną.

Lekko strawna mizeria
Aby mizeria była łatwiej strawna, należy sparzyć wrzątkiem umyte ogórki
i natychmiast przelać je zimną wodą, a dopiero potem kroić. Można też do-

dać łyżeczkę (do kawy) musztardy do sosu, którym przyprawiasz sałatę.
Dzięki temu unikniesz wzdęcia i nie będzie ci się odbijało.

Sos z marynowanych ogórków
Zamiast wylać sos po marynowanych ogórkach, użyj go do przyprawiania
sosów sałatkowych.

Czosnek razem z owocami
Świeże owoce nie zepsują się tak szybko, jeśli je będziesz przechowywać
w pojemniku razem z kilkoma ząbkami czosnku.

Owoce

Woda niszczy witaminy
Owoce nigdy nie powinny leżeć długo w wodzie, ponieważ tracą witaminy,
a także smak i aromat.

Cytryna do owoców
Świeżo pokrojone owoce, takie jak jabłka, gruszki czy banany, nie będą
ciemniały, jeśli je skropisz odrobiną soku z cytryny. Przy większych ilo-
ściach możesz też użyć wody z octem owocowym.

Herbata ze skórek z jabłka
Po obraniu jabłka nie wyrzucaj skórek, ponieważ można z nich zaparzyć
smaczną herbatę, która działa uspokajająco.

Więcej soku z cytrusów
Z cytryn albo pomarańczy możesz otrzymać więcej soku, jeżeli poobra-
casz owoce chwilę w dłoniach, lekko przy tym naciskając ich powierzch-
nię.

Twarda cytryna
Twardą jak kamień cytrynę wystarczy włożyć na moment do ciepłej wo-
dy, a skórka od razu zmięknie.

Ocet do cytryny
Napoczęta cytryna nie wyschnie tak szybko, jeśli ją położysz przekrojoną
powierzchnią na talerzyku z odrobiną octu.

Przekłuj cytrynę
Jeżeli potrzebujesz tylko trochę soku z cytryny, nie przekrawaj całego
owocu, a tylko go nakłuj widelcem albo drutem i wyciśnij tyle soku, ile ci

potrzeba. Dzięki temu napoczęty owoc dłużej będzie się nadawał do spoży-
cia.

Obieranie pomarańczy
Pomarańczę łatwiej będzie obrać ze skórki, jeśli przedtem zanurzysz owoc
na moment w ciepłej wodzie.

Ostrożnie z ananasem
Nie przekrawaj świeżego ananasa tym samym nożem, którym go obiera-
łaś. Skórka ananasa zawiera kwas, który u osoby wrażliwej może wywołać
infekcję jamy ustnej.

Świeży ananas bez żelatyny
Świeży ananas i żelatyna niezbyt dobrze się łączą. Ananas zawiera enzy-
my utrudniające tworzenie się galarety, jeśli jednak poddusisz go przez
chwilę, bez trudu zwiąże się z żelatyną.

Owoce na kompot do wrzątku
Jeśli przygotowujesz kompot, wkładaj owoce do wrzącej wody i trzymaj
na bardzo małym ogniu, tak żeby tylko naciągały, a nie gotowały się. Dzię-
ki temu owoce zachowają swój smak, estetyczny wygląd i wartości odżyw-
cze.

Niedojrzałe brzoskwinie
Niedojrzałe brzoskwinie albo zielone (niedojrzałe) pomidory dojrzewają
szybciej, jeśli je włożysz do tekturowego pudełka, przykryjesz gazetami i
umieścisz w ciemnym miejscu.

Wyciskanie soku
Do wyciskania soku z grejpfrutów, pomarańczy albo cytryn wybieraj tyl-
ko owoce o cienkiej skórce, ponieważ są dużo bardziej soczyste.

Awokado: rezerwuar tłuszczu
Ten zielony owoc jest nie tylko bogatym źródłem tłuszczu, lecz również
zawiera wiele soli mineralnych, pierwiastków śladowych i witamin! Im

bardziej dojrzały, tym smaczniejszy. Skórka dojrzałego owocu awokado ła-
two się poddaje pod naciskiem palca, poza tym przy potrząsaniu słychać
grzechotanie pestki.

Niedojrzałe awokado
Nie całkiem dojrzałe awokado dojrzeje znacznie szybciej, jeśli włożysz je
do naczynia i przysypiesz mąką.

Kiwi w plasterkach
Jeśli potrzebne ci są równe plasterki kiwi do przybrania potrawy, pokrój
obrany owoc w krajarce do jaj. Plasterki będą idealnie równe, a ty zaosz-
czędzisz sobie pracy.

Dojrzały arbuz?
Arbuz (kawon) jest dojrzały, jeśli przy opukiwaniu słychać niski, głęboki
dźwięk. Głuchy ton oznacza, że owoc jeszcze nie dojrzał albo jest w środku
suchy.

Wiśnie dłużej świeże
Wiśnie dłużej zachowają świeżość, jeśli je rozsypiesz na blasze wyłożonej
papierem pergaminowym, dzięki temu nie będą się gniotły.

Banan poza lodówką
Bananów nie powinno się przechowywać w lodówce, ponieważ pod
wpływem chłodu szybko ciemnieją.

Banan łagodzi
Po ostrym posiłku dobrze jest zjeść na deser banana. Owoc ten działa ła-
godząco i neutralizuje ostrość przypraw - pieczenie w ustach ustaje na-
tychmiast.

Rabarbar z cytryną
Po rabarbarze często pozostaje nieprzyjemny smak na zębach. Łatwo te-
mu zapobiec, dodając do kompotu trochę soku cytrynowego albo białego
wina.

Truskawki rano
Truskawki powinno się jeść przed posiłkami albo rano, na czczo, jeszcze
przed śniadaniem. Dzięki temu wszystkie ważne witaminy, żelazo i
wzmacniający fosfor prawidłowo i w pełni przyswajane są przez organizm.

Truskawki wieczorem
Jedz świeże truskawki również wieczorem, a będziesz spać jak suseł, po-
nieważ owoce te zawierają brom.

Najpierw myj, potem obieraj
Truskawki powinno się zawsze najpierw myć, a potem obierać. Jeśli
zmienisz kolejność, owoce wchłoną zbyt dużo wody.

Przechowywanie winogron
Jeśli chcesz dłużej przechowywać winogrona, musisz przede wszystkim
usunąć z nich wszystkie, nawet lekko nadpsute owoce, a końce łodyżek za-
lać woskiem albo lakiem. Potem zawieś grona w chłodnym, przewiewnym
miejscu.

Zgniłe wyrzucaj
Nie wolno ani jeść, ani przerabiać lekko podgniłych owoców. Wszystkie
brązowe plamki powycinaj starannie i ze sporym zapasem, ponieważ są
siedliskiem trujących pleśni, które nie giną nawet podczas gotowania owo-
ców.

Suszone owoce
Suszone owoce szybciej zmiękną podczas gotowania, jeżeli dodasz do
nich cukier dopiero po zagotowaniu.

Napoje

Sól do kawy
Stary, niezawodny sposób doświadczonych gospodyń domowych na pod-
niesienie aromatu kawy: dodać szczyptę soli do zmielonej kawy i dopiero
wymieszać.

Kakao do kawy
Jeśli parzysz kawę w ekspresie z filtrem, dodaj do niej trochę kakao, a na-
bierze pełniejszego, bardziej szlachetnego smaku.

Kawa bez palpitacji
Jeśli nie powinnaś pić mocnej kawy, wypróbuj następujący sposób: poło-
wę ilości czarnej kawy zastąp sproszkowaną pitną czekoladą. Smakuje wy-
bornie.

Dzbanek płucz wrzątkiem
Rzadziej używany dzbanek powinnaś przed podaniem kawy wypłukać
wrzątkiem, a wtedy napój nie będzie zalatywał stęchlizną.

Puszka do kawy
Blaszaną puszkę, w której przechowujesz kawę, powinnaś od czasu do
czasu starannie umyć, aby kawa nie przesiąkła nieprzyjemnym metalicz-
nym zapachem, który skutecznie zabija aromat.

Parzenie herbaty
Herbata parzona przez 2 do 3 minut działa pobudzająco, jeśli naciąga 5
minut działa uspokajająco (nigdy nie parz dłużej!) Nie oceniaj jakości her-
baty po jej kolorze, gdyż zależy on od gatunku herbaty.

Herbata z wanilią
Nie wyrzucaj wydrążonych strączków (laseczek) wanilii, lecz włóż do
imbryka i zaparz razem z herbatą. Smak będzie wyśmienity.

Kakao bez grudek
Jeżeli zalejesz kakao gorącym mlekiem, proszek pozlepia się w grudki.
Łatwo tego uniknąć. Wystarczy, że najpierw rozmieszasz proszek z cu-
krem, dodasz łyżkę letniego mleka i znów starannie rozmieszasz, a potem
zalejesz resztą gorącego mleka.

Nalewanie przez lejek
Nalewanie płynu do butelki przez lejek nie będzie trwać tak długo, jeżeli
między lejek a szyjkę butelki wetkniesz zapałkę. Dzięki temu powietrze
szybciej wydostanie się z butelki.

Wino w piwnicy
Wino powinno być przechowywane w ciemnym i przewiewnym pomiesz-
czeniu o temperaturze 12-14 stopni (najlepiej w piwnicy). Ważne jest też,
aby w jego pobliżu nie znajdowały się żadne produkty o silnym zapachu -
żywność środki czystości, detergenty - ponieważ przez korek od butelki
woń może przeniknąć
do wina.

Wino powinno leżeć
Butelki z winem należy przechowywać w pozycji poziomej, jest to bardzo
ważne, ponieważ korek powinien być stale zanurzony w winie, inaczej wy-
sycha i przepuszcza powietrze. Wino trzymane pionowo traci swój bukiet,
tak samo zresztą wino przechowywane w lodówce.

Wódka może stać
Butelki z likierem, koniakiem whisky, wódką, portwajnem, sherry, także
wina do aperitifów i deserowe przechowuje się w pozycji pionowej.

Kieliszek niepełny
Przy nalewaniu wina do kieliszków obowiązują następujące zasady: bia-
łym winem napełnia się kieliszek na dwie trzecie wysokości, czerwonym -
tylko do połowy. Podczas nalewania wina kieliszki powinny stać na stole.

Inaczej jest przy nalewaniu szampana: każdy bierze swój kieliszek do ręki i
lekko
go przechyla.

Zamrażanie żywności

Resztki wina zamrożone
Jeśli w butelce zostało trochę wina, nie wylewaj go, lecz napełnij nim po-
jemniczki (kostki) na lód i zamroź. W ten sposób zawsze masz pod ręką
"winne kostki" do przyprawiania sosów albo deserów. Resztki wina mo-
żesz też dolać do octu winnego, a będzie bardziej esencjonalny.

Sok cytrynowy zamrożony
Wyciśnij sok z cytryny, przecedź i napełnij nim pojemniczki (kostki) na
lód, a potem zamroź. Tym sposobem zawsze masz gotowy sok cytrynowy,
np. do herbaty, bez brudzenia naczyń (poza tym herbata będzie od razu od-
powiednio schłodzona). Skórki z wyciśniętej cytryny też możesz wykorzy-
stać: włóż je
do plastikowej torebki i przechowuj w zamrażalniku. Przy przyrządzaniu
potraw mącznych zamrożone skórki doskonale nadają się do ścierania.

Pomarańczowy szampan
Wyciśnij sok z pomarańczy, wlej do pojemników (kostek) na lód i wstaw
do zamrażalnika. Jeśli będziesz miała ochotę na szampan o smaku poma-
rańczowym, włóż kostkę do kieliszka i napełnij go szampanem. Napój wy-
gląda bardzo dekoracyjnie, a przy tym jest smaczny.

Chłodny kruszon
Zwykłe kostki lodu jedynie rozwadniają napój. Przy przygotowaniu kru-
szonu odlej część płynu, napełnij nim pojemniki (kostki) na lód i zamroź.
Potem przy serwowaniu kruszonu, będziesz miała odpowiednie kostki lodu
do chłodzenia trunku.

Krystaliczny lód
Nie chciałabyś zrobić wrażenia na gościach, podając kostki lodu przejrzy-
ste jak kryształ? Zanim nalejesz wodę do pojemników na lód, przegotuj ją.

Porzeczka w lodzie
Kostki lodu z zamrożonymi w środku owocami albo ziołami wyjątkowo
dekoracyjnie wyglądają w szklankach do serwowania coctaili. Do tego celu
nadają się zwłaszcza drobne owoce: poziomki, porzeczki, maliny, czarne
jagody. Powrzucaj owoce do pojemników na lód, zalej wodą i zamroź.

Za mało lodu?
Masz dużo gości, a za mało pojemników na lód? Możesz użyć plastikowej
wkładki z bombonierki. Kostki lodu będą miały fantazyjne kształty!

Zaklinowany korek
Jeśli korek (albo zatyczka) tak mocno tkwi w butelce, że nie możesz go
wyciągnąć korkociągiem, musisz rozgrzać szyjkę butelki, pocierając ją
dłońmi albo podgrzać przez chwilę zapałką. Szkło rozszerza się pod wpły-
wem ciepła i korek wyjdzie bez trudu.

Srebrna łyżeczka w butelce
Nie wiesz, czym zamknąć napoczętą butelkę szampana? Zatkaj otwór ka-
wałkiem folii aluminiowej albo srebrną łyżeczką, wsadzając trzonkiem do
dołu. W ten sposób nie ulatnia się dwutlenek węgla, a szampan ma świeży
smak następnego dnia, a nawet po kilku dniach.

Jedna gwiazdka
(*) oznacza minimalną temperaturę chłodzenia: -6 stopni, oraz przecho-
wywania: najdłużej przez 3 dni.

Dwie gwiazdki
(**) oznaczają minimalną temperaturę chłodzenia : -12 stopni, zamrożona
żywność może być przechowywana najdłużej przez 2 tygodnie.

Trzy gwiazdki
(***) oznaczają minimalną temperaturę chłodzenia: -18 stopni, zamrożo-
na

żywność może być przechowywana najdłużej przez 3 miesiące.

Cztery gwiazdki
(****) oznaczają temperaturę chłodzenia: -18 stopni i poniżej, zamrożona
żywność może być przechowywana przez 3 miesiące i dłużej.

Ciecz rozszerza się
Aby zamarzająca ciecz miała dość miejsca na rozszerzanie się, nie należy
do pełna nalewać płynnych potraw do naczyń.

Zamykaj hermetycznie
Do zamrażania żywności najlepiej nadają się plastikowe pojemniki i wo-
reczki, które powinny być hermetycznie zamykane. Na każdym pojemniku
umieść karteczkę z informacją, co zawiera i kiedy zamroziłaś produkt.

Nie należy zamrażać:

* śmietanki, ponieważ kłaczkuje i traci jednorodną konsystencję;
* jogurtu, kwaśnej śmietany i majonezu, ponieważ kłaczkują;
* jaj na twardo, ponieważ robią się ciągliwe;
* żółtego sera w dużym kawałku, ponieważ będzie się kruszył;
* absolutnie nie wolno wstawiać do zamrażalnika butelek z gazowanymi
napojami, ponieważ mogą eksplodować;
* potraw mącznych, ponieważ tracą konsystencję;
* ostrożnie z zamrażaniem świeżych ryb i skorupiaków, ponieważ z regu-
ły już wcześniej były zamrożone, podczas transportu;
* nie zamraża się następujących warzyw: rzodkwi, rzepy, ziemniaków,
kalafiora, selera, fasoli mamut, cebuli;
* grzybów; mogą być groźne dla zdrowia; poza tym tracą estetyczny wy-
gląd i smak.

Nie zamrażaj już zamrożonego
Najważniejsza zasada: raz rozmrożonego produktu nie wolno powtórnie
zamrażać! Grozi to poważnym zatruciem pokarmowym.

Nie zamrażaj ciepłych potraw
Nie należy wstawiać do zamrażalnika ciepłych potraw, ponieważ inten-
sywnie parują i zamrażalnik pokrywa się grubą warstwą lodu.

Mrożonka na patelnię
Zamrożonych filetów rybnych nie powinno się rozmrażać, lecz od razu
kłaść na patelnię i przyprawiać. Filet wcześniej rozmrożony traci estetycz-
ny wygląd i smak.

Mięso nie przymarza
Zanim zamrozisz mięso czy rybę w kawałkach, poprzekładaj albo poowi-
jaj porcje w folię do żywności, a wówczas nie posklejają się podczas za-
mrażania. Łatwiej też później wyjąć z zamrażalnika odpowiedni kawałek
mięsa albo ryby.

Kurę ochłodź
Przed zamrożeniem drobiu należy go odstawić na 12 godzin w chłodne
miejsce.

Drób rozmrażaj powoli
Drób powinien rozmarzać w lodówce, w przykrytym naczyniu. Im wolniej
rozmarza, tym lepszą zachowuje jakość. W zależności od wagi danej sztuki
czas rozmrażania powinien wynosić od 12 do 24 godzin. Potem wylej wodę
i starannie umyj kurę.

Warzywa blanszuj
Warzywa zachowają kolor i smak, jeżeli przed zamrożeniem umieścisz je
na chwilę nad parą albo krótko obgotujesz (3 do 5 minut).

Mrożone szparagi
Szparagi można przechowywać w zamrażarce nawet do 9 miesięcy,
przedtem jednak trzeba je obrać, krótko obgotować i powkładać porcjami

do torebek do zamrażania żywności. Przed spożyciem nie rozmrażaj szpa-
ragów, lecz od razu wkładaj do wrzącej wody.

Zamrażanie ryżu
Zamrożony ryż można przechowywać najdłużej przez 8 miesięcy. Ostudź
ugotowany ryż i włóż do odpowiedniego pojemnika. Przed spożyciem
wsyp ryż do sita i potrzymaj go ok. 10 minut nad parą.

Zamrożone świeże owoce
Jeśli owoce są rzeczywiście świeże, można je doskonale zamrozić
(wszystkie gatunki) i przechowywać przez 8 do 10 miesięcy. Aby nie po-
przymarzały do siebie, zamroź je najpierw luzem, a potem powkładaj do
zamykanych hermetycznie pojemników albo torebek.

Wiśnie lepsze od czereśni
Wiśnie dużo lepiej nadają się do zamrażania niż czereśnie.

Jagody i maliny suche
Jagody i maliny nadają się do zamrożenia, ale przedtem muszą być ideal-
nie suche. Inaczej będą maziowate po rozmrożeniu.

Rozmrażanie owoców
Mrożone owoce najlepiej rozmraża się, polewając gorącą osłodzoną wo-
dą. Dzięki temu owoce nie tracą koloru.

Mrożone surowe jajko
Surowe jajko w skorupce nie nadaje się do zamrażania, traci bowiem swą
konsystencję. Należy zamrażać jaja lekko roztrzepane albo oddzielnie żółt-
ko i białko.

Zamrażanie świeżych ziół
Natka pietruszki i inne świeże warzywa przyprawowe doskonale nadają
się do zamrażania. Umyj natkę, nie siekaj jej, ale odetnij grube łodyżki, po-

tem dobrze osusz i włóż do zamrażalnika. Gdy natka zamarznie całkowicie,
wystarczy kilka razy ścisnąć torebkę a ziele samo się rozkruszy.

Świeże z dala od mrożonego
Uważaj, aby świeża potrawa, którą wkładasz do zamrażalnika, nie stykała
się bezpośrednio z produktami już zamrożonymi. Ich nagły kontakt z cie-
płem nie jest wskazany.

Gazeta dobrze izoluje
Papier gazetowy jest doskonałym materiałem izolacyjnym. Jeżeli przed
zamrożeniem opakujesz produkt w chłodny, wilgotny papier gazetowy,
okres przechowywania mrożonki będzie dłuższy.

Przetwory

Garnki bez uszkodzeń
Do przetworów owocowych należy używać wyłącznie garnków emalio-
wanych albo ze stali szlachetnej bez najdrobniejszych uszkodzeń (nie obi-
tych), bez śladu tłuszczu. Takie garnki są odporne na działanie kwasów.
Garnek powinno się napełniać tylko do połowy i nie przykrywać podczas
gotowania owoców.

Lepsze małe słoiki
Domową marmoladę albo galaretkę owocową najlepiej przechowuje się w
małych słoiczkach. Są one szybciej opróżniane, dzięki czemu ich zawartość
nie zdąży się zepsuć.

Czyste słoiki
Słoiki do przetworów i ich nakrętki muszą być idealnie czyste i nie mogą
mieć jakichkolwiek uszkodzeń. Najlepiej używać słoików z podgumowaną
nakrętką.

Wilgotna folia
Folię (celofan, papier pergaminowy) do zamykania przetworów łatwiej
naciągniesz na otwór słoika, jeżeli przedtem zwilżysz ją lekko wodą albo
spirytusem. Następnie przymocuj przykrycie gumką albo sznurkiem.

Otwieranie słoików
Słoik z przetworem da się bez trudu otworzyć, jeśli go wstawisz do góry
dnem do naczynia z gorącą wodą. Sposób ten sprawdza się również wtedy,
gdy pęknie spodnia gumka mocująca.

Alkohol chroni przed pleśnią
Zanim zamkniesz słoik z marmoladą, nalej na wierz trochę czystego spiry-
tusu albo przykryj przetwór kawałkiem papieru pergaminowego nasączo-

nego alkoholem. Zabieg ten nie będzie konieczny, jeśli mocno zakręcone
słoiki wstawisz na ok. 10 minut do garnka z wrzątkiem (90 stopni) albo do
nagrzanego piekarnika. Dzięki temu marmolada będzie dłużej świeża.

Słoiki do góry dnem
Jeśli używasz do przetworów słoików zakręcanych, przechowuj je do góry
dnem, a wtedy ich zawartość nie będzie pleśniała.

Spleśniałe wyrzucaj
Marmolada, konfitura albo galaretka, gotowane z niewielką ilością cukru
albo w ogóle nie słodzone, nie trzymają się zbyt długo. Jeśli znalazłaś pleśń
w przetworze, wyrzuć go do śmieci. Pleśń rozprzestrzenia się szybko i
prawdopodobnie zdążyła już zaatakować całą marmoladę.

W deszczu nie zbieraj
Owoce, z których chcesz robić przetwory, nie powinny być zbierane w
deszczowy dzień. Wilgoć źle wpłynie na ich smak i trwałość.
Tylko dojrzałe owoce
Na przetwory owocowe (dżemy, marmolady, konfitury, powidła) powinno
się wybierać tylko w pełni dojrzałe owoce, ale nigdy nadgniłe.

Słoiki na wilgotnej ścierce
Słoiki powinno się napełniać gorącą marmoladą, dlatego stawiaj je zawsze
na wilgotnej ściereczce, żeby nie popękały i od razu po napełnieniu zamy-
kaj. Nie zapomnij przedtem o starannym wyczyszczeniu brzegów słoików.

Białko na gumkę
Jeżeli gumka od słoiczka nie przylega dość szczelnie, posmaruj ją
białkiem.

1 kg owoców: 1 kg cukru
Przed włożeniem do garnka owoce powinny jakiś czas poleżeć i nacią-
gnąć. W tym celu wsyp pokrojone owoce do dużej miski i zasyp cukrem.

Na 1 kg owoców przypada 1 kg cukru. Jeśli używasz cukru żelującego, je-
go ilość może być mniejsza, zależnie od indywidualnych upodobań.

Wyschnięta marmolada
Jeżeli słoik był źle zakręcony, marmolada może z wierzchu wyschnąć. W
takiej sytuacji trzeba polać zaschniętą powierzchnię gorącą wodą i zmie-
szać
z resztą marmolady. Zmięknie na pewno, ale trzeba ją szybko zużyć.

Powidła dłużej świeże
Im twardsze, bardziej gęste są powidła, tym dłużej zachowują świeżość.
Aby je zmiękczyć, przegotuj je przed spożyciem z niewielką ilością wody,
odrobiną rumu, kawałkiem laski cynamonu i goździkami. Nabiorą wybor-
nego smaku.

Sok z cytryny do marmolady
Smak marmolady będzie lepszy, jeśli tuż przed zakończeniem gotowania
dodasz do niej sok z całej cytryny. Dzięki temu zachowa też swój kolor.

Galaretka - szybciej
Jeśli połowę cukru żelującego dodasz dopiero pod koniec gotowania,
owocowa galaretka szybciej zastygnie.

Próba gęstości
Aby sprawdzić, czy galaretka z owoców osiągnęła już odpowiednią gę-
stość, trzeba wylać kilka kropel na zimny talerzyk. Jeśli masa zastyga od
razu i nie rozlewa się po brzegach, galaretka jest już gotowa.

Wino do kompotu
Kompot nabierze bardziej delikatnego smaku, jeśli podczas gotowania do-
lejesz do niego trochę wina.

Cynamon do gruszek
Jeśli gruszki, przeznaczone na przetwory, nie są zbyt smaczne, dodaj do
nich kawałek laski cynamonu i trochę soku cytrynowego, a nabiorą aroma-
tu. To samo możesz zrobić z mało aromatycznym kompotem z gruszek.

Do kwaszenia tylko świeże ogórki
Ogórki przeznaczone do kwaszenia muszą być bardzo świeże i mieć gład-
ką skórkę, bez wgnieceń, plam i bruzd. Jeśli przed kwaszeniem przekłujesz
drutem każdy ogórek na całej długości, będą potem bardziej soczyste, aro-
matyczne i kruche. Poza tym lepiej naciągną solą, kwasem i przyprawami.

Wypieki

Wybór mąki
Podstawą każdego udanego ciasta jest wybór odpowiedniej mąki. Krup-
czatki używa się do ciast kruchych, półkruchych, biszkoptowych i torto-
wych; mąki pszennej mieszanej z krupczatką używa się do ciast drożdżo-
wych i smażonych, na strucel natomiast bierze się mąkę bardzo miałką, do-
brze przesianą.

Wyrabianie ciasta
Ciasto należy miesić cały czas w tym samym kierunku. Jeśli będziesz
zmieniać kierunek, ciasto może źle wyrosnąć albo być niedopieczone.

Białko skleja
Biszkoptowy spód jest bardzo kruchy i łatwo pęka (zwłaszcza jeżeli ciasto
było za długo w piekarniku). Możesz uratować ciasto, jeśli posmarujesz
obie części białkiem i mocno do siebie dociśniesz. Również przy pęknię-
tych struclach, kruchych pierożkach z powidłami, ciasteczkach z ciasta pół-
francuskiego i podobnych wypiekach białko (albo woda) pełni funkcję le-
piszcza.

Ciasto łatwo wyjąć
Wysmarowaną tłuszczem brytfannę warto wstawić na chwilę do lodówki.
Dzięki temu tłuszcz nie wymiesza się z ciastem, a gotowy wypiek łatwiej
da się potem wyjąć z formy.

Słonych wypieków nie podawaj na srebrze
Słonych wypieków nigdy nie podawaj na srebrnych naczyniach. Pod
wpływem soli srebro pokrywa się ciemnym nalotem i plamami.

Pudding z pianką
Pudding będzie wyjątkowo pulchny, jeśli dodasz do masy pianę z białek
ubitą na sztywno.

Pudding bez kożucha
Na puddingu (albo budyniu) nie zrobi się kożuch, jeśli posypiesz jeszcze
gorącą masę niewielką ilością cukru.

Wykładanie puddingu
Pudding, budyń albo galaretkę bez trudu wyłożysz z naczynia, jeśli je
przedtem opłuczesz zimną wodą. Jeszcze bardziej ułatwisz sobie zadanie,
jeśli przedtem zanurzysz naczynie na jakiś czas w gorącej wodzie.

Naleśniki jak puch
Naleśniki węgierskie (palacsinta) będą miękkie i pulchne, jeśli dodasz do
ciasta trochę oliwy, jeszcze lepszy będzie rezultat, zmieszasz mleko z wodą
mineralną.

Tort z brzuszkiem
Jeśli wysmarujesz tłuszczem jedynie brzeg tortownicy, ciasto podczas ro-
śnięcia opadnie na brzegach, a w środku się wybrzuszy. Ciasto rośnie rów-
no, jeśli brzegi tortownicy są suche albo grubo oprószone bułką tartą lub
mąką.

Tort pokroisz nicią
Jeśli chcesz pokroić blat tortu do przekładania, a nie masz pod ręką odpo-
wiednio długiego noża, użyj do tego celu mocnej nici. Okręć nić wokół
placka, przełóż jej końce na krzyż i powoli zaciskaj pętlę. W ten sposób
uzyskasz równe powierzchnie.

Praktyczny rozpylacz mąki
Spryskiwacz do wody (w domu służy do zraszania roślin) może być przy-
datny do innego celu - do rozpylania mąki. Bardzo ułatwia zadanie, gdy
trzeba oprószyć mąką blachę albo formę do pieczenia.

Koniak zamiast proszku do pieczenia
Postanowiłeś upiec ciasto, ale nie masz w domu proszku do pieczenia?
Możesz użyć zastępczo 3-4 łyżek rumu albo koniaku. Alkohol spulchnia
ciasto prawie tak dobrze jak proszek do pieczenia.

Proszek do pieczenia nie spulchnia
Proszek do pieczenia traci działanie spulchniające, jeśli go dodasz na po-
czątku, od razu z mąką, do ciasta jeszcze płynnego. Najpierw należy rozro-
bić jedną część mąki, a dopiero potem dodaje się jej resztę razem z
dobrze wymieszanym proszkiem do pieczenia.

Rozmiękłe ciasto owocowe
Zanim ułożysz na blacie tortu soczyste owoce, posyp go bułką tartą albo
mielonymi orzechami lub migdałami. Dzięki temu ciasto nie rozmięknie.

Jabłko przedłuża świeżość
Kruche ciasteczka dłużej będą świeże, jeśli na naczynia, w którym są
przechowywane, wrzucisz ćwiartkę jabłka.

Mokra szarlotka
Szarlotka będzie wyjątkowo soczysta, jeśli przed włożeniem do piekarni-
ka przykryjesz ciasto natłuszczonym papierem, a zdejmiesz go tuż przed
zakończeniem pieczenia.

Olej do ciasta marmurkowego
Aby czekoladowa część ciasta marmurkowego nie była zbyt sucha, dodaj
do masy kakaowej odrobinę oleju.

Ciasto zbyt spieczone
Jeśli ciasto w piekarniku jest już mocno spieczone z wierzchu, a środek
ma jeszcze nie dopieczony, przykryj je specjalną folią do wypieków, a wte-
dy wierzch się nie spali.

Woda do piekarnika
Ciasto drożdżowe będzie miało wspaniałą, pulchną konsystencję, jeśli na
czas pieczenia wstawisz do piekarnika naczynie żaroodporne z wodą.

Zimny wałek do ciasta
Włóż wałek mniej więcej na godzinę przed użyciem do zamrażalnika, a
wtedy ciasto nie będzie się do niego przyklejać w czasie wałkowania.

Wałek z butelki
Jeśli nie masz w domu wałka do ciasta, możesz użyć do wałkowania gład-
kiej, czystej butelki.

Na starych drożdżach ciasto nie rośnie
Używaj do wypieków wyłącznie świeżych drożdży. Stare, zwietrzałe
drożdże tracą zdolność fermentacyjną, najczęściej więc ciasto w ogóle nie
wyrasta. Różnicę między starymi a świeżymi drożdżami łatwo zauważyć:
świeże drożdże mają miękką konsystencję i różowobrązowy kolor, rozłupu-
ją się płatkami i
ładnie pachną. Wyschnięte drożdże są natomiast twarde, spękane, mają zie-
lonkawy odcień, a miejscami są sczerniałe. Takie drożdże straciły siłę pęd-
ną.

Test na drożdże
Oto prosty sposób na sprawdzenie świeżości drożdży: włóż mały kawałek
drożdży do gorącej wody; jeśli od razu wypłynie na wierzch, to znaczy, że
drożdże nie straciły swojej siły pędnej.

Temperatura pokojowa
Wszystkie składniki, a także sprzęty i naczynia wykorzystywane przy
przygotowaniu ciasta drożdżowego powinny mieć temperaturę pokojową.
Jeśli będą zbyt ciepłe, drożdże mogą nie wyrosnąć, ponieważ giną pod
wpływem zbyt wysokiej temperatury. Zimno z kolei hamuje ich rozwój.

Ciasto pod przykryciem
Aby ciasto drożdżowe dobrze wyrosło, powinno być przykryte czystą
ścierką i stać w ciepłym miejscu, osłoniętym od przeciągów. W ten sposób
pod przykryciem utrzymuje się stała temperatura.

Udany sernik
Masa serowa nie będzie się rozpadać, jeśli zostawisz świeżo upieczony
sernik w otwartym, wyłączonym piekarniku tak długo, póki nie osiągnie
temperatury pokojowej.

Nadzienie strudla
Aby z serowego strudla nie wyciekło nadzienie, wstaw przygotowaną ma-
sę serową na chwilę do lodówki, żeby stężała.

Kruche ciasto
Kruche ciasto będzie jeszcze bardziej kruche i luźne, jeśli roztrzepiesz z
odrobiną soku cytrynowego.

Pofałdowany biszkopt
Jeżeli na wierzchu świeżo upieczonego biszkoptu porobiły się fałdy, wy-
łóż ciasto razem z formą do góry dnem, na deskę. Mniej więcej po kwa-
dransie odwróć formę, a przekonasz się, że powierzchnia ciasta jest ideal-
nie gładka i równa.

Równo rośnie
Ciasto będzie rosło równomiernie, jeśli na początku pieczenia zostawisz
na ok. 10 minut uchylone drzwiczki od piekarnika (zablokuj je warzą-
chwią).

Nie wychodzi z formy
Jeśli ciasto mocno utkwiło w formie i nie możesz go wyjąć, musisz na
moment przyłożyć do spodu formy ścierkę zmoczoną w zimnej wodzie.
Nagły kontakt z zimnem powoduje kurczenie się metalu, a wtedy ciasto bez
trudu da się wyjąć z formy.

Soczyste rodzynki
Wyschnięte rodzynki znów będą soczyste, jeśli włożysz je mniej więcej
na pół godziny do ciepłej wody z odrobiną soku cytrynowego. Potem sta-
rannie je osusz.

Rodzynki nie opadną
Jeśli oprószysz mąką rodzynki albo orzechy, nie opadną na dno ciasta.

Rodzynki w rumie
Rodzynki moczone przez noc w rumie znacznie poprawiają aromat ciasta.

Wyschnięte ciasto
Zwykłe ciasto drożdżowe, nie nadziewane owocami ani nie przekładane
kremem, które nieco już podeschło, znów będzie smaczne, jeśli posmaru-
jesz je z wierzchu mlekiem i wstawisz na krótko do rozgrzanego piekarni-
ka. Poza tym przedłużysz świeżość ciasta, jeśli będziesz je przechowywać
w lodówce,
owinięte w folię aluminiową.

Blacha rdzewieje
Blaszane foremki, które są często myte, szybko rdzewieją, dlatego lepiej
po użyciu wycierać je starannie suchą ściereczką.

Próba patyczkiem
Jeśli pieczesz wysokie ciasto (np. babkę drożdżową albo piaskową), po-
winnaś je sprawdzać patyczkiem. Wbij patyczek (może być drut do robótek
ręcznych albo sucha nitka makaronu) w najgrubsze miejsce ciasta, wycią-
gnij i sprawdź, czy ciasto przykleja się jeszcze do patyczka. Jeśli nie, to
znaczy, że jest gotowe.

Błyskawiczny cukier puder
Jeśli zabrakło w domu cukru pudru, a jest ci potrzebny natychmiast, zmiel
w elektrycznym młynku do kawy cukier kryształ. Mak też można mielić w
młynku do kawy.

Dekorowanie tortu
Zanim zaczniesz dekorować tort owocami, bitą śmietaną albo polewą cze-
koladową, poczekaj, aż ciasto zupełnie ostygnie.

Proste i ładne
Na wierzchu tortu połóż ozdobną papierową serwetkę z ażurowym wzo-
rem (może być też plastikowa) - sama też możesz powycinać wzorki na pa-
pierze - i posyp ją całą cukrem pudrem (jeśli ciasto jest jasne - użyj kakao).
Potem zdejmij ostrożnie serwetkę. Prosta i ładna dekoracja gotowa.

Tort z żelkami
Tak udekorowany tort jest doskonały dla małych dzieci: ustaw małe, kolo-
rowe, żelatynowe misie na nie zaschniętym jeszcze lukrze albo na kremie
na wierzchu tortu. Lekko je powciskaj, żeby się nie przewróciły.

Lśniąca polewa na torcie
Jeśli polewa na torcie jest zbyt matowa, wypędzluj stężałą powierzchnię
koniakiem, a tort będzie lśnił jak należy.

Polewa lepiej kryje
Polewa da się łatwiej rozsmarować na torcie albo na cieście i lepiej pokry-
je całą powierzchnię, jeśli rozrobisz ją gorącą wodą a nie zimną.

Z polewą dłużej świeże
Ciasta pokryte polewą dłużej utrzymują świeżość i wilgotność. Rodzaj po-
lewy powinien być dostosowany smakiem do poszczególnych ciast: polewa
czekoladowa do ciasta marmurkowego, lukier cytrynowy do ciasta piasko-
wego.

Marmolada pod polewą
Aby polewa nie wsiąkała w ciasto, tak że w końcu w ogóle nie będzie jej
widać, należy powierzchnię tortów i wszelkich innych ciast przed pokry-
ciem polewą posmarować cienką warstwą ciepłej marmolady.

Lukier o określonym smaku
Aby lukier był nie tylko słodki, lecz również aromatyczny, dodaj do cukru
pudru trochę soku z pomarańczy albo z cytryny. Lukier będzie twardszy,
jeśli rozmieszasz go z kilkoma kroplami białka.

Biały i różowy lukier
Aby lukier miał ładny biały kolor (np. na wypiekach świątecznych), nale-
ży go rozrabiać nie z wodą, lecz z gorącym mlekiem. Różowy lukier
otrzymasz, jeśli dodasz do masy trochę soku z wiśni albo z czerwonych bu-
raków.

Lukrowane poza lodówką
Lukrowane torty (albo z polewą czekoladową) powinny być wprawdzie
przechowywane w chłodnym miejscu, ale nie w lodówce. Zbyt duża różni-
ca temperatur źle wpływa na estetyczny wygląd polewy.

Nóż w gorącej wodzie
Aby podczas krojenia polewa na torcie albo na cieście nie popękała, nale-
ży przed każdym cięciem zanurzyć nóż w gorącej wodzie. Również wypie-
ki polewane bitą śmietaną lepiej kroi się w ten sposób.

Odzież

Pielęgnacja

Tkanina musi oddychać
Zwracaj uwagę na to, aby ubrania w szafie nie wisiały zbyt ciasno. Tkani-
na musi swobodnie oddychać, inaczej się gniecie.

Nie wieszaj dzianin
Wełniane swetry i ubrania z dżerseju nie powinny wisieć długo na wie-
szaku, ponieważ rozciągają się i tracą fason. Najlepiej, jeśli są starannie
składane i trzymane na półce. Nie powinny też być przygniatane zbyt wie-
loma ubraniami, kładzionymi na wierzchu stosu.

Nie składaj jedwabiu
Nie należy składać ubrań z jedwabiu, lecz albo je wieszać na wieszaku al-
bo przechowywać zwinięte w rulon.

Odpowiedni wieszak
Suknie i garnitury nie powinny długo wisieć na cienkich drucianych wie-
szakach. Dobry wieszak powinien być dopasowany do danego rodzaju gar-
deroby, wtedy ubranie nie traci fasonu.

Ubrania rzadziej noszone
Te ubrania, które rzadko nosisz, powinnaś przechowywać w specjalnych
plastikowych pokrowcach albo zakrywać starymi lnianymi obrusami, aby
je zabezpieczyć przed zniszczeniem. Zanim odwiesisz do szafy wieczorową
suknię, wywróć ją na lewą stronę, żeby się nie pyliła i nie defasonowała.

Plisowana spódnica na lewą stronę
Zanim odwiesisz do szafy plisowaną spódnicę, wywróć ją na lewą stronę.
Dzięki temu nie pozaginają się fałdy.

Suszenie aksamitu
Ubranie z aksamitu należy suszyć na wieszaku, nie wyżymać i nie wie-
szać w pobliżu źródła ciepła. Dobrze też, zanim tkanina całkowicie wy-
schnie, wyszczotkować ją miękką szczotką.

Przechowywanie swetrów
Swetry powinny mieć dużo luzu na półce albo w szufladzie. Ściśnięta
wełna łatwo się niszczy, a na swetrze robią się trwałe zagniecenia.

Suwak natrzyj mydłem
Jeśli zacina się suwak w ubraniu, trzeba natrzeć obie jego części mydłem
albo kawałkiem świecy, a znów będzie działał jak należy.

Mole nie lubią gazet
Wełniane ubrania i wyroby futrzarskie zabezpieczysz przed molami, jeśli
owiniesz każdą rzecz osobno w papier gazetowy. Mole nie lubią gazet, nie
lubią też zapachu suchej skórki cytryny i kwiatu lawendy.

Przydatne stare rajstopy
Nie wyrzucaj starych, zniszczonych rajstop i pończoch, ponieważ dosko-
nale nadają się do użytku jako gałganki nie zostawiające kłaczków.

Pachnąca szafa
Nie wyrzucaj do śmieci pustych buteleczek po perfumach. Jeśli je po-
wkładasz w różne miejsca w szafie na ubrania, długo jeszcze ich zapach
będzie się unosił w powietrzu.

Szycie

Nawlekanie nitki
Jeżeli długo i bezskutecznie walczysz z nitką, której nie możesz przewlec
przez ucho igły, spryskaj koniuszek nici odrobiną lakieru do włosów, a
wtedy skończą się twoje kłopoty.

Magnes do igieł
Dużo lepszym sposobem przechowywania igieł od powszechnie stosowa-
nych poduszeczek jest przyczepianie ich do magnesu. Można nim również
błyskawicznie zebrać wszystkie rozsypane igły i szpilki.

Igły na mydle
Mydło też może być praktyczną poduszeczką do igieł. Ma to też dodat-
kową korzyść, że namydlony czubek igły łatwiej przebija się przez gruby,
twardy materiał.

Odcinanie guzików
Przy odcinaniu guzików łatwo jest uszkodzić tkaninę. Aby tego uniknąć,
między guzikiem a materiałem umieść grzebień.

Guziki do futra
Jeśli musisz przyszyć guzik do futrzanego okrycia, znacznie ułatwisz so-
bie zadanie, wkładając między futro a guzik kawałek papieru.

Nawlecz guziki
Aby mieć łatwiejszy dostęp do zbioru guzików, z reguły wrzucanych lu-
zem do pudełka z przyborami do szycia, ponawlekaj guziki tego samego
rodzaju (koloru) na nitki.

Sama skrócisz spódnicę
Jeśli zamierzasz skrócić spódnicę, a nie masz nikogo do pomocy, żeby ją
równo podłożyć, umocuj dobrze naciągnięty sznurek w futrynie drzwi na

wysokości zakładu spódnicy i natrzyj go porządnie mydłem krawieckim.
Następnie włóż spódnicę i obróć się powoli dookoła, cały czas dotykając
materiałem sznurka. W ten sposób mydło zaznaczy na materiale prostą li-
nię.

Wełna skręcona po pruciu
Wełna ze sprutego swetra jest poskręcana i splątana. Jeśli chcesz, żeby
przędza znów była prosta, nalej gorącej wody do butelki i nawiń na nią
wełnę.

Pranie, czyszczenie

Proszki bez fosforanów
Używaj do prania wyłącznie takich środków piorących, które nie zawiera-
ją fosforanów (a ściślej: ortotrójfosforanu sodu), zatruwających zbiorniki
wodne. W ten sposób przyczynisz się do ochrony środowiska.

Ocet zmiękcza wodę
Używając środków zmiękczających wodę do prania niepotrzebnie tylko
zatruwasz środowisko. Środki te zawierają substancje powierzchniowo
czynne, które częściowo pozostają w bieliźnie i zazwyczaj zmniejszają hi-
groskopijność tkaniny Może też się zdarzyć, że wywołają skórne alergie.
Zamiast chemikaliów, do zmiękczania wody można używać octu. Dodaje
się go do ostatniego płukania. Działa identycznie, a nie zatruwa wód.

Cukier usztywnia
Aby usztywnić firanki albo ozdobne szydełkowe serwetki, należy dodać
do ostatniego płukania roztwór cukru.

Sól czyści
Firanki będą dłużej czyste, jeśli do wody, w której je pierzesz, wsypiesz
garść soli.

Moczenie w soli
Bawełniane chustki do nosa i serwetki, których nie sposób dobrze doprać
w pralce, należy przed praniem namoczyć na cały dzień w wodzie z solą.

Resztki mydła
Zbieraj resztki starych mydeł i przechowuj w słoiku z wodą. Dzięki temu
zawsze będziesz mieć pod ręką pachnący roztwór mydlany do drobnych
przepierek.

Aksamit czyść aksamitem
Aksamit najlepiej czyści się drugim kawałkiem aksamitu. Zwilż lekko ak-
samitny gałganek i czyść tkaninę pod włos, a znikną wszelkie wgniecenia.

Tłusty kołnierz
Przetłuszczony kołnierz z aksamitu najlepiej czyści się beznzyną.

Zapylony aksamit
Aksamit pokryty drobniutkimi pyłkami będzie idealnie czysty, jeśli
zanurzysz w soli szczotkę do czyszczenia ubrań i lekko wyszczotkujesz nią
tkaninę. Nawet stare, znoszone ubranie z aksamitu będzie wyglądać
schludnie
po tym zabiegu.

Brudne kołnierze i mankiety
Zabrudzone kołnierze i mankiety należy zwilżyć i natrzeć mydłem rdze-
niowym (zażółcone kołnierze można też nacierać kredą). Po 10 minutach
sczyścić mydło szczoteczką do paznokci, a potem uprać ubranie tak jak
zwykle.

Szampon do brudnych kołnierzyków
Jeśli kołnierzyk koszuli jest bardzo brudny, trzeba go natrzeć szamponem
do włosów, który rozpuści tłuszcz. Po godzinie upierz koszulę tak jak zwy-
kle.

Welur po lewej stronie
Jeśli ubranie z weluru będziesz prać po lewej stronie, nie poprzyczepiają
się do niego kłaczki i pyłki.

Herbata farbuje
Może masz ochotę ufarbować stary, kiedyś biały, a teraz poszarzały pod-
koszulek na beżowo albo na brązowo? Jeśli tak, to namocz go w wywarze z

czarnej herbaty. Im ciemniejszy chciałabyś kolor, tym mocniejsza musi być
esencja i tym dłużej powinna w niej leżeć tkanina.

Pożółkła bielizna
Pożółkłą bieliznę najlepiej namoczyć na noc w zsiadłym mleku, a potem
uprać tak jak zwykle.

Proszek do pieczenia wybiela
Wielokrotnie gotowana bielizna pościelowa i poszarzałe firanki znów bę-
dą śnieżnobiałe, jeśli do głównego prania wsypiesz jedno opakowanie
proszku do pieczenia.

Ocet zabija zapach potu
Nieprzyjemny zapach potu zniknie, jeśli miejsca przepocone wypłuczesz
w silnym roztworze octu.

Pierz w powłoczce
Jeśli ubrania, które łatwo się strzępią, włożysz do powłoczki na poduszkę,
możesz je bez obawy załadować do pralki razem z innymi rzeczami.

Worek do prania z firanki
Uszyj ze starej białej firanki worek do prania rzeczy w pralce. Jest to ide-
alny sposób bezpiecznego prania delikatnej bielizny albo nylonowych poń-
czoch.

Wodoodporna wełna
Aby wełniane rękawiczki były bardziej odporne na wilgoć, musisz je na-
moczyć na godzinę w zasadowym octanie glinu (płynie Burowa).

Jaśniejsze dżinsy
Ciemne dżinsy będą jaśniejsze, jeżeli proszek do prania zmieszasz z
proszkiem do pieczenia.

Bielsze dzięki cytrynie
Białe koszule męskie, poszarzałe od częstego prania, znów będą śnieżno-
białe, jeśli je upierzesz razem z kilkoma plasterkami cytryny.

Angora jest wrażliwa
Ze swetrami z angory i z mohairu trzeba się obchodzić bardzo delikatnie.
Najlepiej pierze się je w łagodnym szamponie do włosów i w chłodnej albo
letniej wodzie. Jeśli masz sweter z angory albo mohairu, który mocno "ob-
łazi", włóż go do plastikowego worka i zamroź na pewien czas.

Miękka wełna
Aby wełniane ubrania nie straciły miękkości, musisz pamiętać, aby woda
do płukania miała tę samą temperaturę co woda do prania. Gwałtowna róż-
nica temperatur powoduje sztywnienie wełnianych ubrań. Do ostatniego
płukania możesz też wlać trochę octu, który dodatkowo zmiękczy wełnę.

Puszysty puch w kurtce
Puch w kurtce puchowej nie zesztywnieje i nie zbije się podczas prania (w
pralce automatycznej, zaprogramowanej na pranie delikatnych tkanin, tem-
peratura 30 stopni), jeżeli będziesz ją suszyć w automatycznej suszarce, na-
stawionej na niski stopień i letnią temperaturę, a do bębna wrzucisz
piłkę tenisową.

Czysta podszewka
Jedwabną podszewkę futrzanego palta najlepiej czyści się tamponem waty
nasączonym spirytusem.

Parasol jak nowy
Twój parasol będzie wyglądał jak nowy, jeśli od czasu do czasu przetrzesz
go szmatką nasączoną spirytusem. Susz otwarty parasol!

Skarpety tenisowe w boraksie
Skarpety do gry w tenisa, zafarbowane od kontaktu z czerwonym podło-
żem kortu, znów będą śnieżnobiałe, jeśli namoczysz je na noc w roztworze
boraksu.

Białe znów białe
Aby poszarzałe pięty w znoszonych białych skarpetach znów były, białe,
należy je uprać w wodzie z dodatkiem cytryny.

Suwak zamknij
Zanim zaczniesz prać ubranie z suwakiem, musisz go zasunąć. Dzięki te-
mu po upraniu suwak będzie działał tak samo dobrze jak przed.

Kostium kąpielowy płucz starannie
Kostium kąpielowy, używany do morskich kąpieli, powinnaś co wieczór
starannie płukać, bo inaczej słona woda zniszczy tkaninę.

Prasowanie

Trwałe kanty
Jeśli spryskasz spodnie krochmalem od wewnętrznej strony tkaniny, w
miejscu gdzie powinny być kanty, i pozostawisz go do zaschnięcia, a na-
stępnie wyprasujesz spodnie tak jak zwykle, kanty będą trzymały się
dłużej.

Bez prasowania
Jeśli używasz automatycznej suszarki do bielizny, natychmiast po zakoń-
czeniu programu wyciągnij z niej pranie, póki rzeczy są jeszcze ciepłe i ła-
two je rozprostować; dzięki temu zaoszczędzisz sobie niepotrzebnego pra-
sowania.

Odwapnianie żelazka
Do żelazka z nawilżaczem wlej od czasu do czasu trochę wody z octem i
pozostaw roztwór na całą noc. Rano razem z wodą wylejesz wapienny
osad.

Odparuj żelazko
Przed użyciem żelazka z nawilżaczem dobrze odparować je dwa, trzy razy
w celu usunięcia z wnętrza resztek kamienia.

Perfumy w żelazku
Jeśli do wody w żelazku z nawilżaczem dolejesz kilka kropelek swoich
ulubionych perfum, ubrania będą pachnieć tak, jak lubisz.

Uwaga: mokra podłoga
Uważaj, aby podczas prasowania nie stać na wilgotnej podłodze. Może to
być niebezpieczne.

Spryskuj ciepłą wodą
Do spryskiwania garderoby przed prasowaniem używaj ciepłej wody.
Szybciej będziesz mogła rozpocząć prasowanie, ponieważ ciepła woda le-
piej i bardziej równomiernie wsiąka w tkaninę.

Welur po lewej stronie
Unikniesz wyświeconych plam na ubraniu z weluru, jeśli zawsze będziesz
je prasować po lewej stronie.

Dbaj o flanelę
Dłużej będziesz mogła nosić ubranie z wełnianej flaneli, jeśli zawsze bę-
dziesz go prasowała przez wilgotną zaparzaczkę. Dzięki temu ubranie nie
wyświeci się.

Prasowanie koszul
Przy prasowaniu męskich koszul powinnaś przestrzegać następującej ko-
lejności: najpierw kołnierzyk i mankiety, potem rękawy i część przednia, a
na końcu tył koszuli. W ten sposób zaoszczędzisz sobie wiele
niepotrzebnego wysiłku.

Ładna plisa z guzikami
Plisę, do której są przyszyte guziki bluzki czy koszuli, najlepiej prasuje się
na miękkim podłożu (np. ręczniku frotte), aby nie odciskały się guziki.

Prasowanie plisowanej spódnicy
Znacznie sobie ułatwisz prasowanie plisowanej spódnicy, jeśli przedtem
pospinasz fałdy spinaczami biurowymi.

Sweter z aplikacją
Aplikacje (z tworzywa, metalowej przędzy) na swetrach i bawełnianych
koszulkach nie zniszczy się przy prasowaniu, jeśli je przykryjesz papiero-
wym ręcznikiem.

Sztruks po lewej stronie
Aby spodnie ze sztruksu nie wyświeciły się, należy je zawsze prasować
po lewej stronie. Potem można wyszczotkować materiał po prawej stronie.

Krepa
Aby nie zniszczyć charakterystycznej szorstkiej powierzchni krepy, trzeba
ją prasować na ręczniku frotte.

Krochmal z solą
Jeśli do krochmalu dodasz trochę soli, unikniesz potem przyklejania się
wykrochmalonej bielizny do żelazka.

Mydło rdzeniowe
Jeśli dodasz do krochmalu kilka płatków mydła rdzeniowego, bielizna da
się wyjątkowo dobrze wyprasować.

Gładkie żelazko
Jeśli spód żelazka jest brudny i lepi się, możesz go oczyścić na dwa spo-
soby: albo postaw na chwilę zimne żelazko na szmatce zwilżonej octem, a
potem przetrzyj nią spód, albo przeciągnij gorącym żelazkiem po papierze
posypanym solą.

Wywabianie plam

Plamy z kleju
Plamy z kleju uniwersalnego można wywabić z tkanin i dywanów aceto-
nem. Trzeba jednak robić to ostrożnie, żeby kolory tkaniny nie wyblakły.

Plamy z piwa
Czyścić słabym roztworem wodnym mydła z niewielką ilością soli amo-
niakalnej (salmiaku), a potem spłukać czystą wodą.

Plamy z krwi
Natychmiast spłukać zimną wodą z solą. Nigdy nie używać ciepłej wody!
Na dywanie: najpierw namoczyć plamę zimną wodą, a potem delikatnie
trzeć mocno rozcieńczonym amoniakiem.

Plamy z jajka
Obrus zaplamiony jajkiem trzeba natychmiast natrzeć mokrą solą albo
wodą z octem, zostawić na jakiś czas, potem spłukać zimną wodą.

Plamy z truskawek
Plamy truskawkowe należy namoczyć przed zwykłym praniem w gorącej
wodzie z octem.

Plamy z tłuszczu
Zatłuszczone miejsca trzeba posypać mąką, talkiem albo sproszkowanym
sepiolitem (pianką morską) i poczekać, aż wchłoną tłuszcz. Tłuste plamy
można też usunąć ciepłym żelazkiem: pod materiał podłożyć bibułkę, zwil-
żyć plamę benzyną, przykryć z wierzchu drugą bibułką i przeprasować
miejsce
kilka razy. Gazowana woda mineralna znakomicie usuwa tłuste plamy ze
swetrów i dzianin.

Zastarzałe tłuste plamy
Stary tłuszcz można usunąć środkiem do mycia naczyń. Należy nim na-
trzeć zaplamione miejsce, a potem starannie wypłukać.

Pasta do zębów czyści też plamy
Jeśli zawiodły wszelkie środki do wywabiania plam, spróbuj użyć pasty
do zębów: nałóż pastę, poczekaj aż zaschnie, a potem usuń szczoteczką.

Brzydka obwódka
Wokół plamy usuwanej środkiem do wywabiania plam nie zrobi się ob-
wódka, jeśli miejsce to natychmiast wysuszysz suszarką do włosów.

Plamy z trawy
Absolutnie nie powinny być zmywane wodą, ponieważ wtedy jeszcze
trudniej je usunąć. Do większości tkanin zaleca się stosowanie 70% alkoho-
lu albo rozcieńczonego amoniaku. Należy zwilżyć plamy alkoholem, od-
czekać, a dopiero potem spłukać zimną wodą.

Plamy z gulaszu
Są wprawdzie dość trudne do usunięcia, ale można sobie z nimi poradzić.
Na wilgotną szmatkę nalej trochę płynu do mycia naczyń i mocno natrzyj
nim plamę. W razie potrzeby możesz powtórzyć czynność kilka razy.

Plamy z czarnych jagód
Z rąk - usuwa się sokiem cytrynowym; z lnu - kwaśnym mlekiem (mo-
czyć przez ok. 30 minut); z wełny usuwa się cytryną, a z jedwabiu - spiry-
tusem. Następnie wypłucz ciepłą wodą.

Plamy z jodyny
Zwilżyć i natrzeć przekrojonym surowym ziemniakiem, przez co plama
ściemnieje. Potem tak długo płukać czystą wodą, aż plama zniknie zupeł-
nie.

Plamy z kawy
Na obrusie albo na ubraniu należy natychmiast namoczyć w zimnej wo-
dzie z solą. Można też zwilżyć plamę gliceryną i sprać zimną wodą, bez
użycia mydła. Na dywanie: polać wodą mineralną i osuszyć, przykładając
ściereczkę; w razie potrzeby doczyścić spirytusem.

Plamy z oleju jadalnego
Na obrusach i na ubraniach znikną bez chemicznych środków do wywa-
biania plam, jeśli je namoczysz, a potem położysz tkaninę na parę godzin w
słońcu.

Plamy z tuszu do długopisu
Trzeba natrzeć kilka razy spirytusem, a potem wywietrzyć tkaninę i sta-
rannie wypłukać. Z rąk bez trudu usuniesz plamy po długopisie pastą do
zębów

Plamy ze szminki
Zazwyczaj znikają po użyciu benzyny aptecznej. Trzeba jednak uważać z
delikatnymi tkaninami! Plamy możesz też zwilżyć gliceryną, a potem uprać
ubranie tak jak zwykle.

Plamy z makijażu
Z ciemnej garderoby schodzą przez lekkie tarcie kawałkiem chleba

Plamy z lakieru do paznokci
Lakier można wywabić acetonem, ale nie zmywaczem do paznokci zawie-
rającym olej. Uwaga! Nie używaj acetonu do tkanin z włókien octanowych,
bo je zniszczysz.

Plamy z nikotyny
Można je zlikwidować, nacierając palce sokiem cytrynowym albo marga-
ryną.

Plamy z owoców
Póki są jeszcze świeże usuwa się wrzątkiem (lać długo). Można też od ra-
zu namoczyć tkaninę w ciepłej maślance, a potem normalnie uprać. Jeśli
pozostało przebarwienie, trzeba natrzeć je sokiem cytrynowym i spłukać
zimną wodą. Niekiedy pomaga również rozcieńczony roztwór soli amonia-
kalnej
(salmiaku).

Plamy z perfum
Są wyjątkowo trudne do usunięcia, zwłaszcza z jedwabiu albo z aksamitu.
Jeśli namoczysz tkaninę w ciepłej glicerynie, a potem upierzesz w wodzie z
mydłem, plamy zazwyczaj schodzą. Z tkanin wełnianych plamy wywabia
się rozcieńczonym amoniakiem albo spirytusem.

Plamy z nafty
Łatwo schodzą w ciepłej wodzie z mydłem.

Plamy z rdzy
Z białych tkanin można wywabić gorącym sokiem cytrynowym. Ostrożnie
z delikatnymi tkaninami! Plamy z rdzy można też zwilżyć i natrzeć prosz-
kiem do pieczenia, a potem uprać tak jak zwykle.

Plamy z czerwonych buraków
Trzeba natychmiast spłukać zimną wodą i zostawić na noc namoczone w
zimnej wodzie. Potem natrzeć plamę skondensowanym (nie rozcieńczać)
środkiem do prania w płynie i wypłukać. Można też posypać wilgotną pla-
mę boraksem i - w zależności od rodzaju tkaniny - polać gorącą wodą.

Plamy z czerwonego wina
Posypuje się grubą warstwą soli, która wchłania kolor i wilgoć. Wypłukać
wodą mineralną. Świeże plamy z czerwonego wina można również usunąć
białym winem albo szampanem. Ślady po ich użyciu schodzą w praniu.

100

Stare plamy z czerwonego wina
Likwiduje się ciepłą wodą z mydłem i z dodatkiem amoniaku. Skutecz-
nym środkiem jest też krem do golenia w tubie: wyciśnij trochę kremu na
plamę, pozostaw na jakiś czas, wypłucz.

Plamy z sadzy
Nigdy nie powinny być usuwane na mokro. Spróbuj je zetrzeć kawałkiem
miękkiego białego pieczywa albo posyp grubo solą, zostaw na chwilę i wy-
czyść szczoteczką.

Plamy z pleśni
Usunąć następującym roztworem: 20 części wody, 5 części nadtlenku wo-
doru i 1 część amoniaku. Można też polać zwilżoną wodą plamę sokiem
cytrynowym i posypać solą. Z wyrobów skórzanych usuwa się plamy z ple-
śni wodnym roztworem spirytusu (proporcje: 1:1). Potem skórę trzeba po-
rządnie natłuścić. Z bardzo delikatnej skóry plamy ściera się kawałkiem
świeżego chleba, a potem poleruje powierzchnię wełnianym gałgankiem.

Plamy z czekolady
Zazwyczaj nie schodzą w zwykłym praniu. Niekiedy skutkuje papka spo-
rządzona z gliceryny i żółtka. Nałóż papkę na plamę, pozostaw na chwilę, a
potem starannie zmyj ciepłą wodą.

Plamy z pasty do butów
Dają się zlikwidować terpentyną, spirytusem albo rozcieńczonym amo-
niakiem.

Plamy z potu
Pot usuwa się rozcieńczonym amoniakiem, spirytusem albo octem.

Plamy z nadpalenia
Nadpalenia należy natychmiast natrzeć wodą z octem albo z boraksem i
spłukać czystą wodą.

101

Plamy ze szpinaku
Natrzyj je surowym ziemniakiem, a następnie wypierz w ciepłej wodzie z
mydłem.

Plamy ze smoły
Naciera się masłem albo gliceryną, zostawia środek na jakiś czas, a potem
spiera. W razie potrzeby można też użyć benzyny.

Plamy z atramentu
Moczy się w gorącym mleku, potem zapiera w ciepłej wodzie z mydłem
(w razie potrzeby ze spirytusem mydlanym). Plamy z atramentu na me-
blach schodzą po użyciu soku z rabarbaru.

Plamy z wosku
Trzeba przykryć bibułką albo papierową serwetką i przykładać ciepłe że-
lazko tak długo, aż wosk (stearyna) całkowicie wsiąknie w papier. W razie
potrzeby, można też użyć benzyny. Plamy z barwionego wosku pozosta-
wiają ślady, które usuwa się rozpuszczalnikiem.

Plamy z wody
Na jedwabiu: natychmiast wytrzyj do sucha! Inaczej po plamie pozostanie
obwódka.

102

Skóra

Pielęgnacja
Brudną kurtkę albo torbę z gładkiej skóry należy czyścić namydloną wil-
gotną ściereczką i starannie wytrzeć do sucha.

Chroń przed słońcem
Aby na skórzanych wyrobach nie porobiły się plamy, nie powinno się ich
wystawiać na zbyt długie działanie promieni słonecznych.

Szampon do rękawiczek
Brudne rękawiczki z jasnej skóry załóż na ręce i umyj w letniej wodzie z
mydłem tak, jakbyś myła ręce. Następnie wypłucz, a do ostatniego płukania
dodaj trochę gliceryny, aby natłuścić skórę. Zdejmij rękawiczki, nadmuchaj
w nie powietrza i powieś do wysuszenia.

Susz na wisząco
Jeśli przemoczyłaś skórzaną kurtkę, zaraz po zdjęciu powieś ją na wiesza-
ku, aby wyschła (ale nie w pobliżu źródła ciepła!). Wyroby ze skóry welu-
rowej powinnaś po wysuszeniu starannie wyszczotkować. Jeśli skóra za-
nadto stwardniała, musisz ją tak długo wygniatać, aż zmięknie.

Lanolina do gładkiej skóry
Wyroby z gładkiej skóry będą zawsze miękkie i bez zadrapań, jeżeli od
czasu do czasu natrzesz je lanoliną albo olejem rycynowym, pozostawisz
chwilę pod działaniem tłuszczu, a potem wypolerujesz miękką ściereczką.

Krokodyla skóra
Wyroby z krokodylej skóry powinno się natłuszczać rzadko, natomiast po
każdym użyciu trzeba je polerować miękką ściereczką.

Chemia z dala od zamszu
Do usuwania plam z wyrobów zamszowych nie zaleca się stosowania
środków chemicznych. Po ich użyciu na skórze wokół plamy zostaje

103

brzydka obwódka, zdarza się również, że skóra blaknie. Tłuste plamy naj-
lepiej likwiduje się specjalną ściereczką do czyszczenia skóry zamszowej.

Tłuste plamy
Tłuste plamy na skórze o szorstkiej powierzchni najlepiej czyści się gęstą
szczoteczką drucianą albo gumową.

Skóra i lakier do włosów
Nowa kurtka z ciemnej, szorstkiej skóry czasem "lubi" farbować. Nie ma
powodu do obaw, ponieważ jest to drobny, delikatny pył, pozostały po ob-
róbce skóry, który z czasem znika. Spryskaj skórę od czasu do czasu lakie-
rem do włosów, a zaoszczędzisz sobie nerwów.

Biały pasek
Biały skórzany pasek warto od czasu do czasu wyczyścić mlekiem.

104

Obuwie

Więcej połysku
Obuwie z gładkiej skóry nabierze wyjątkowo pięknego połysku, jeśli po
wypastowaniu wypolerujesz buty starą nylonową pończochą.

Skóra wodoodporna
Buty z gładkiej skóry staną się wodoodporne, a także wyjątkowo miękkie,
jeśli będziesz je nacierać olejem rycynowym.

Lakier do sznurowadeł
Wystrzępione końcówki sznurowadeł trzeba skręcić i zanurzyć w bez-
barwnym lakierze do paznokci albo w kleju, a wtedy znów będą się łatwo
przewlekać przez dziurki.

Sznurowadła nie do zerwania
Sznurowadła możesz zabezpieczyć przed zerwaniem, jeśli przed użyciem
namoczysz je w zasadowym octanie glinu (płynie Burowa).

But farbuje
Jeśli buty farbują od środka i zostawiają ślady na skarpetach i rajstopach,
trzeba je wewnątrz przetrzeć octem albo spryskać lakierem do włosów.

Tanie prawidła
Jeśli zwiniesz w rulon kolorowe czasopismo, będziesz mieć tanie i prak-
tyczne prawidła do butów.

Prawidła domowej roboty
Prawidła do butów możesz zrobić sama: wypchaj papierem gazetowym
stare nylonowe pończochy i zawiąż je na odpowiedniej wysokości w supeł.
Pozostałą część pończochy odetnij i prawidła gotowe.

105

Wyschnięta pasta do butów
Wyschnięta pasta do butów znów będzie miękka i smarowna, jeśli na
chwilę postawisz pojemnik na czymś ciepłym albo rozmieszasz pastę z kil-
koma kroplami mleka lub oleju terpentynowego.

Nowy but uwiera
Kupiłaś nowe, piękne buty, ale, niestety, uwierają? Naciągnij na prawidła
wełniane skarpety, zwilżone spirytusem, włóż do butów i zostaw w nich na
cały dzień. Możesz też wlać do butów trochę alkoholu, założyć od razu na
nogi i chodzić w nich do wyschnięcia.

Rozklepywanie pięty
Jeśli but uwiera cię w piętę, zwilż skórę spirytusem i lekko rozklep młot-
kiem twarde miejsce od środka.

Mokre buty
Przemoczone buty wypchaj papierem gazetowym, żeby wchłonął wilgoć i
połóż buty na boku. Nie susz mokrego obuwia bezpośrednio na piecu albo
kaloryferze, ponieważ zniszczy się skóra - stwardnieje i popęka.

Codziennie zmieniaj obuwie
Jedną parę skórzanego obuwia powinno się nosić z przerwami, tzn. przez
jeden dzień, a potem należy je odstawić, aby skóra mogła się dobrze prze-
wietrzyć. Od razu po zdjęciu butów, póki są jeszcze ciepłe, wkładaj do nich
prawidła, a wtedy buty nie stracą fasonu.

Lakierki czyścić mlekiem
Lakierki można czyścić mlekiem, wazeliną albo specjalnym płynem do
skóry lakierowanej. Od zwykłej pasty do butów lakierki straciłyby połysk.

Lakier pęka na zimnie
Lakierki źle znoszą chłód, dlatego nim wyjdziesz z domu, załóż je i trochę
pochodź po mieszkaniu, żeby rozgrzały się od wewnątrz. Dzięki temu za-
pobiegniesz pękaniu lakierowanej skóry.

106

Popękane lakierki
But z popękaną lakierowaną skórą należy nałożyć na kopyto (szewskie) i
posmarować białkiem jaja.

Lakier bez połysku
Zmatowiałe lakierki znów będą błyszczeć jeśli natrzesz ją przepołowioną
cebulą i wypolerujesz.

Polakieruj obcasy
Obcasy wysokich butów nie będą się rysować i dłużej zachowają este-
tyczny wygląd, jeśli od czasu do czasu pomalujesz je bezbarwnym lakierem
do paznokci.

Białe obcasy
Porysowane i wyszczerbione obcasy białych butów będą się lepiej prezen-
tować, jeśli je pomalujesz korektorem.

Obuwie tekstylne
Jeśli upierzesz płócienne buty w pralce automatycznej w temperaturze 40
stopni, będą idealnie czyste. Białe lniane buty znów będą wyglądały ładnie,
jeśli je nasmarujesz papką z kredy szlamowanej zmieszanej z mlekiem. Zo-
staw papkę na butach, aż całkowicie zaschnie.

Wodoodporne podeszwy
Skórzane podeszwy butów nasmaruj olejem lnianym albo pokostem. Oba
te środki konserwują i impregnują skórę. Powyższy sposób sprawdza się
przede wszystkim przy używanym obuwiu o wyrobionych podeszwach, ła-
twiej wchłaniających wilgoć.

Śniegowe zacieki
Brzydkie "śniegowe" zacieki na skórzanym obuwiu można usunąć naftą.
Skórę zamszową najlepiej mocno wyszczotkować namydloną szczoteczką
do rąk.

107

Ostrożnie z chemikaliami
Zamszowe buty dłużej wyglądają ładnie, jeśli są spryskiwane specjalnym
środkiem do pielęgnacji zamszu. Trzeba być jednak ostrożnym, ponieważ
opary tego środka są najczęściej szkodliwe dla zdrowia, dlatego operację
należy wykonywać tylko na świeżym powietrzu. Świeżo zaimpregnowane
buty zostaw na jakiś czas na balkonie albo przy oknie, żeby dobrze wywie-
trzały.

Gumowa szczotka do zamszu
Zamszowe buty powinny być po każdym użyciu szczotkowane gumową
szczoteczką. Znoszone buty z zamszu można potrzymać chwilę nad parą,
żeby wyprostowało się włosie. Potem należy wyszczotkować buty miękką
szczoteczką.

Kalosze
Zabłocone kalosze najlepiej myje się wodą z mydłem, a trudno usuwalne
plamy czyści się benzyną. Potem trzeba natrzeć gumową powierzchnię ole-
jem i wypolerować. Absolutnie nie wolno suszyć gumowego obuwia bez-
pośrednio na grzejniku, ponieważ guma kruszeje i pęka pod wpływem cie-
pła.

Buty kupuj po południu
Rano nasze stopy są mniejsze, dlatego buty kupione przed południem
zwykle okazują się za ciasne.

108

Biżuteria

Lśniące kamienie szlachetne
Jeśli kamienie szlachetne, takie jak diamenty, szafiry, rubiny albo szma-
ragdy, straciły połysk, zwykle wystarczy wypolerować je miękką szmatką.
Od czasu do czasu możesz je też namoczyć w letniej wodzie z mydłem i
kilkoma kroplami wodnego roztworu amoniaku. Brud z oprawy kamienia
należy delikatnie usuwać miękką szczoteczką do zębów, następnie wypłu-
kać czystą wodą i osuszyć.

Myj ręce bez biżuterii
Zawsze zanim umyjesz ręce albo zabierzesz się do kuchennych zajęć,
zdejmuj pierścionki, obrączki i bransolety. Tłuszcz i detergenty niszczą po-
łysk złota, srebra i kamieni szlachetnych.

Szmaragd nie lubi słońca
Szmaragdy, opale, topazy i lapis lazuli to kamienie, które źle znoszą słoń-
ce. Intensywne działanie promieni słonecznych zmienia charakterystyczną
barwę tych kamieni. Pamiętaj więc, żeby ich nie nosić na plaży.

Corega Tabs czyści złoto
Biżuterię ze złota i platyny najlepiej wyczyścisz, jeśli rozpuścisz w
szklance jedną tabletkę środka do mycia protez zębowych i włożysz ozdo-
by na jakiś czas do roztworu. Jeśli po kąpieli wypolerujesz je irchą, będą
pięknie błyszczeć.

Popiół z papierosów
Złote łańcuszki doskonale czyści się suchym popiołem z papierosów albo
cygar.

Proszek do pieczenia czyści złoto
Nasyp trochę proszku do pieczenia na wilgotny tampon z waty i wyczyść
nim złote łańcuszki i pierścionki.

109

Matowe złoto
Jeśli nasmarujesz zmatowiałe złote ozdoby sokiem z cebuli, a po paru go-
dzinach wypolerujesz je miękką szmatką, znów będą lśnić jak nowe.

Supeł na naszyjniku
Jeśli na sznurze naszyjnika zrobił się supeł, z którym nie możesz sobie po-
radzić, skrop go kilkoma kroplami oleju i pozostaw na jakiś czas. Potem
szpilką rozsupłasz supeł bez trudu.

Srebro w folii aluminiowej
Srebrne ozdoby, które nosisz rzadko, przechowuj owinięte w miękką ście-
reczkę do czyszczenia srebra. Możesz je też zawinąć w czarną bibułkę albo
w folię aluminiową, a wtedy na pewno nie pokryją się ciemnym nalotem.

Błyszczące srebro
Poczerniałym ozdobom ze srebra przywrócisz piękny połysk, jeśli je wy-
czyścisz zwykłą pastą do zębów. Tak samo możesz postępować ze srebr-
nymi sztućcami.

Srebro w kąpieli
Srebrne łańcuszki znów będą błyszczeć, jeśli je wykąpiesz w gorącej wo-
dzie z odrobiną mydła rdzeniowego z dodatkiem amoniaku.
Perła musi mieć kontakt ze skórą
Naszyjnik z pereł powinnaś nosić jak najczęściej, ponieważ perły, dzięki
zetknięciu z ludzką skórą utrzymują swój piękny kolor i blask. Ostrożnie z
lakierem do włosów i perfumami w rozpylaczu! Jeśli niechcący spryskasz
nimi perły, natychmiast musisz je starannie powycierać.

Kwas rozpuszcza perły
Nie wolno dopuścić do kontaktu pereł z kwasami! Nigdy zatem nie czyść
ich amoniakiem czy solą amoniakalną, ponieważ mogą się rozpuścić. Jeśli
chcesz umyć naszyjnik z pereł, włóż go na kilka godzin do roztworu płat-

110

ków mydlanych, a wtedy i perły, i jedwabny sznureczek naszyjnika będą
znów czyste.

Szklane kamienie
Szklane kamienie można czyścić wodą z dodatkiem octu, natomiast na-
szyjnik ze szklanych paciorków najlepiej umyć w ciepłej wodzie z mydłem.

Lśniące bursztyny
Bursztyny najlepiej myje się w ciepłej wodzie z mydłem. Od razu po
umyciu trzeba je starannie wytrzeć i wypolerować. Nie wolno natomiast
zostawić bursztynu w wodzie na dłużej, ponieważ stracą połysk.

Plamy na bursztynie
Tłuste plamki na bursztynie usuwa się kawałkiem chleba albo olejkiem
migdałowym. Nie wolno natomiast myć bursztynów alkoholem albo ja-
kimkolwiek rozpuszczalnikiem, ponieważ wtedy matowieją. Jeśli masz na
sobie naszyjnik z bursztynów, ostrożnie używaj lakieru do włosów i per-
fum.

Ostrożnie z opalem
Z opalem trzeba obchodzić się niezwykle ostrożnie. Kamień ten źle znosi
wahania temperatury, jest też wyjątkowo kruchy. Równolegle z utratą wil-
gotności powstają na nim pęknięcia, dlatego od czasu do czasu należy go
moczyć w czystej wodzie. Pamiętaj też, żeby przed myciem rąk zdejmować
pierścionek z opalem, ponieważ kamień ten nie lubi ani mydła, ani spray-
ów, ani kremów.

Czyszczenie opalu
Opal najlepiej czyści się paloną magnezją. Włóż kamień na noc do mi-
seczki z proszkiem, a potem wyczyść go miękką szczoteczką.

Lakierowanie biżuterii
Modna biżuteria (z tworzywa, drewna itp.) nie będzie ciemniała ani zo-
stawiała brudnych śladów na skórze i garderobie, jeśli ją zaimpregnujesz
bezbarwnym lakierem do paznokci.

111

Sztuczne diamenty
Jeśli chcesz odróżnić sztuczne diamenty od prawdziwych, włóż je do czy-
stej wody. Nieprawdziwy kamień wygląda w wodzie matowo - prawdziwy
lśni w wodzie tak samo jak zawsze.

Zegarek kwarcowy zawsze na ręce
Jeśli nosisz kwarcowy zegarek, staraj się go jak najrzadziej zdejmować z
ręki, ponieważ dla kwarcu bardzo ważna jest stała temperatura. Mecha-
niczne zegarki natomiast należy zdejmować na noc, ponieważ ciepło ciała
przyspiesza tężenie smaru w werku.

112

Kwiaty, ogród

Kwiaty cięte

Codziennie zmieniaj wodę
Jeśli wlejesz do wody, w której stoją kwiaty środek przedłużający ich ży-
wotność, woda będzie dłużej świeża. Nie musisz jej wtedy zmieniać, wy-
starczy tylko, żebyś dolewała wody do wazonu. Jeśli środka tego nie uży-
wasz, powinnaś codziennie zmieniać wodę w wazonie.

Nacinaj łodygi
Zanim wstawisz kwiaty do wazonu, powinnaś skrócić im nieco łodyżki,
obcinając je pod wodą (nożem, nie nożyczkami!). Miękkie łodygi obcina
się prosto, twarde - na ukos. Usuwaj również dolne liście z łodygi, żeby nie
były zanurzone w wodzie.

Cuchnąca woda
Woda cuchnie, gdy łodygi kwiatów zaczynają gnić. Jeśli wrzucisz do wa-
zonu kawałek węgla drzewnego, zapobiegniesz nieprzyjemnemu zapacho-
wi.

Cukier w wodzie
Cięte kwiaty dłużej będą żyły, jeśli dosypiesz do wody w wazonie ok. pół
łyżeczki (od kawy) cukru albo wrzucisz do środka miedzianą monetę.

Dłużej świeże
Kwiaty cięte dłużej postoją, jeśli nie będą ściśnięte w wazonie. Poza tym
dobrze jest odstawić je na noc w chłodne miejsce.

Kwiaty z ogrodu
Jeśli ścinasz kwiaty we własnym ogrodzie, pamiętaj o paru rzeczach:
kwiaty rozwinięte obcina się rano, kwiaty w pączkach - wieczorem. Kwiaty

113

przeznaczone do wazonu nigdy nie powinny być obcinane w czasie desz-
czu, bo wtedy szybciej więdną.

Aspiryna pomaga
Wrzuć do wody w wazonie tabletkę aspiryny, a wtedy ożyją przywiędłe
kwiaty.

Nie w słońcu
Kwiaty cięte nie powinny stać bezpośrednio w słońcu i nigdy w przecią-
gu.

Zraszaj podczas upału
W upalne dni, a także w przegrzanych pomieszczeniach, należy od czasu
do czasu zraszać kwiaty wodą, a nie zwiędną tak szybko.

Piękne storczyki
Storczyki dłużej zachowają piękny wygląd, jeśli wstawisz je do letniej
wody, a nie do zimnej.

Tulipany
Na koniuszku łodygi tulipana często tworzy się "korek powietrzny", który
uniemożliwia roślinie pobieranie wody. Dlatego od czasu do czasu prze-
kłuwaj koniec łodygi szpilką, a twoje tulipany będą dłużej żyły.

Tulipany ze zwisającymi główkami
Zdarza się dość często, że tulipany "zwieszają głowy", mimo że są jeszcze
świeże. W takiej sytuacji ustaw wazon z tulipanami pod lampą na 1-2 go-
dziny, a niebawem kwiaty znów się wyprostują.

Ogniste chryzantemy
Chryzantemy nie zwiędną szybko, jeśli końcówki łodyg poopalasz chwilę
nad płomieniem świecy. W ten sposób zostaną uszczelnione.

114

Kwiaty z dala od owoców
Kwiaty cięte nigdy nie powinny stać w pobliżu owoców, ponieważ aromat
dojrzałych owoców przyspiesza więdnięcie niektórych gatunków roślin.

Róże w wazonie
Róże trzymają się zdecydowanie dłużej, jeśli codziennie skracasz im
odrobinę łodygi, podcinając je na skos i wzdłuż, a na noc wkładasz kwiaty
do wanny i zalewasz zimną wodą.

Mało wody w narcyzach
Cięte narcyzy nie powinny stać w dużej ilości wody, ponieważ pobierają
jej zbyt wiele i kwiaty stają się szkliste.

Narcyzy "krwawią"
Łodygi narcyzów wydzielają śluzowaty sok, dlatego powinny przez jeden
dzień stać same w wodzie, bez innych kwiatów. Jeśli jednak zanurzysz
końce łodyżek na 5 minut w gorącej wodzie, sok przestanie się wydzielać.
W ten sposób można postępować także z innymi kwiatami, które wydziela-
ją gęsty,
kleisty sok.

Bez w wazonie
Bez będzie dłużej stał w wazonie, jeżeli oskrobiesz końce gałązek (kilka
centymetrów), usuniesz z nich dolne listki i wsadzisz łodygi na parę minut
do ciepłej wody. Dopiero wtedy możesz je wstawić do wazony. Na margi-
nesie: bez w pączkach nie rozwija się w wazonie.

115

Rośliny doniczkowe

Woda powinna odstać
Do podlewania roślin doniczkowych najlepsza jest woda deszczowa.
Również wystała woda mineralna doskonale nadaje się do podlewania ro-
ślin. Woda z kranu powinna najpierw postać przez noc w pomieszczeniu,
aż nabierze temperatury pokojowej, a także chociaż częściowo ulotni się z
niej chlor.
Wtedy nadaje się do podlewania kwiatów, także tych szczególnie wrażli-
wych i wybrednych.

Nie podlewaj za dużo
Podlewaj rośliny tylko wtedy, gdy naprawdę tego potrzebują, tzn. gdy
ziemia w doniczce jest sucha. Zbyt obfite i częste podlewanie szkodzi
kwiatom i nadmiernie zakwasza ziemię. Woda, która zebrała się na pod-
stawce po doniczką, powinna być wylewana w pół godziny po podlaniu ro-
śliny.

Koci żwirek w doniczce
Aby rośliny doniczkowe po podlaniu nie stały w wodzie, nasyp do pod-
stawki trochę kociego żwirku, który wchłonie nadmiar wilgoci.

Woda z akwarium
Jeśli zmieniasz wodę w akwarium z rybkami słodkowodnymi, nie wyle-
waj jej, ponieważ doskonale nadaje się do podlewania i nawożenia roślin
pokojowych.

Witamina dla kwiatów
Nie wylewaj wody, w której gotowałaś ziemniaki albo jajka! Woda ta za-
wiera szereg wartościowych składników pokarmowych, którymi możesz
zasilić
swoje rośliny.

116

Fusy z kawy jako nawóz
Fusy z czarnej kawy, popiół drzewny i fusy herbaciane są bardzo dobrym
nawozem dla roślin pokojowych. Od czasu do czasu wmieszaj trochę któ-
regoś z tych środków do ziemi w doniczce, a rośliny będą rosły bujniej.

Skorupki jaj jako nawóz
Nie wyrzucaj do śmieci skorupek od jaj, ponieważ zawierają węglan wap-
niowy, który doskonale nadaje się jako dodatek do nawozu dla wszystkich
roślin hodowlanych w domu i na balkonie. Zbieraj skorupki, a potem po-
krusz drobno, wrzuć do dużego słoja, zalej wodą i odstaw na mniej więcej
dwa tygodnie. Możesz też drobno rozgnieść skorupki i od razu wmieszać je
bezpośrednio do ziemi w doniczce.

Drożdże jako nawóz
Rozpuszczone drożdże (piekarnicze) są również dobrym nawozem, który
przyspiesza bujny rozwój roślin.

Suche powietrze szkodzi
Zbyt suche powietrze w mieszkaniu ogrzewanym kaloryferami, nie służy
roślinom. Jeśli nie masz nawilżacza powietrza, powinnaś dwa razy dziennie
spryskiwać kwiaty wodą, rano i w południe. Możesz też ustawić kwiaty
obok siebie, w grupie, a przez to powietrze będzie bardziej wilgotne od
ziemi i liści sąsiadujących ze sobą roślin.

Światło tak - słońce nie
Większość roślin pokojowych potrzebuje dużo światła, dlatego powinnaś
je ustawiać jak najbliżej okna. Nie wystawiaj jednak kwiatów na bezpo-
średnie działanie promieni słonecznych, ponieważ mogą one popalić rośli-
nom liście.

Kąpanie nowych doniczek
Doniczka powinna przepuszczać powietrze, dlatego nie wolno jej lakie-
rować z zewnątrz. Nową glinianą doniczkę należy najpierw moczyć w wo-

117

dzie przez kilka godzin, żeby uszczelniły się pory naczynia. Jeśli tego nie
zrobisz, zbyt dużo wody przeznaczonej dla roślin wsiąknie w ścianki do-
niczki. Usuń też z doniczki papierowy kołnierz ozdobny, którym ją owinię-
to w kwiaciarni.

Usuwanie wapiennego osadu
Jeśli na brzegach doniczek utworzył się biały osad wapienny, włóż opróż-
nione doniczki na cały dzień do roztworu wody z octem.

Ozdobna doniczka
Jeśli wstawisz zwykłą doniczkę w drugą, ozdobną, służącą jednocześnie
jako podstawka, pamiętaj, że między obydwoma naczyniami powinna być
przerwa na szerokość palca.

Przesadzanie - luty/marzec
Rośliny powinno się przesadzać na przełomie lutego i marca, zanim roz-
pocznie się nowy okres wegetacji. Zima jest dla roślin okresem spoczynku,
nie mogą się więc w tym czasie ukorzeniać w nowej ziemi. Nowa doniczka
powinna być tylko trochę większa od poprzedniej.

Odkurzaj liście
Pamiętaj, aby od czasu do czasu odkurzać rośliny doniczkowe o dużych
liściach. Przecieraj je miękką, suchą ściereczką. Dzięki temu usuniesz kurz,
który zatyka maleńkie pory w liściach, a więc ułatwisz roślinom prawdziwe
oddychanie.

Połysk od piwa
Od czasu do czasu przecieraj liście roślin pokojowych rozcieńczonym pi-
wem, a będą wtedy pięknie błyszczeć.

Zwiędłe do kosza
Aby rośliny doniczkowe mogły puszczać nowe pędy, musisz pamiętać o
usuwaniu ich zwiędłych kwiatów i liści.

118

Kości jako nawóz
Jeśli pod dolny otworek w doniczce podsypiesz porozgniatane resztki ko-
ści albo skorupki jaj, roślina pobierze z nich szereg wartościowych sub-
stancji pokarmowych.

Szyszka jako wilgotnościomierz
Dojrzała szyszka jodłowa doskonale pełni funkcję wilgotnościomierza.
Reaguje na zmiany wilgotności powietrza, jeszcze zanim zauważy je czło-
wiek. Najlepiej zawiesić szyszkę za oknem na sznurze nasączonym olejem.
Jeśli zbliża się deszcz albo śnieg, łuski na szyszce zamykają się, jeśli pogo-
da ma się poprawić, łuski zaczynają się otwierać.

Pędy pod klosz
Sadzonki pędowe roślin pokojowych, które trzymasz w słoiku z wodą,
rozwiną się lepiej i szybciej, jeśli razem ze słoikiem umieścisz je pod klo-
szem na sery. Zapewnisz im optymalny mikroklimat - o dużej wilgotności
powietrza i bez przeciągów.

Ożywcza kąpiel
Jeśli któraś z twoich roślin gwałtownie wysycha, wstaw doniczkę do wia-
dra z wodą na tak długo, aż przestaną pojawiać się pęcherzyki powietrza.
Będzie to znaczyło, że ziemia jest dobrze nawodniona.

Czosnek na mszyce
Jeśli włożysz do ziemi w doniczce albo w skrzynce na kwiaty ząbek
czosnku, znikną mszyce z rośliny.

Zapałka i pchełki ziemne
Aby pozbyć się pchełek ziemnych grasujących po roślinie, wystarczy we-
tknąć w ziemię w doniczce kilka zapałek, siarczanymi główkami do dołu.

Herbata na muszki
Jeżeli nad rośliną uporczywie krążą roje małych muszek, posyp ziemię w
doniczce fusami herbacianymi, a niebawem muszki się wyniosą.

119

Rośliny i urlop
Jeśli nie masz nikogo, kto mógłby zająć się twoimi kwiatami w czasie
wakacji, postaw na stole wiadro z wodą, a na podłodze, dookoła stołu, po-
ustawiaj doniczki z roślinami. Połącz każdą doniczkę z wiadrem "linią
wodną" - najlepsza jest mocna wełniana przędza. Jeden jej koniec wetknij
do ziemi w doniczce, a drugi zanurz w wiadrze z wodą. W ten sposób ro-
śliny będą automatycznie pobierały tyle wody, ile im potrzeba.

Rośliny tropikalne
Rośliny pokojowe, pochodzące z lasów tropikalnych, nie tolerują prażą-
cego południowego słońca. Wiele gatunków marnieje, jeśli stoją w oknie
od południowej strony.

Fikus potrzebuje dużo światła
Fikus lubi światło, ale nie lubi silnego słońca. W lecie można go wystawić
na dwór, ale pamiętaj, że wysokie rośliny nie mogą stać zbyt nisko na zie-
mi, w zbyt zacienionym miejscu, ponieważ marnieją im z braku światła
dolne liście. Jeśli roślina zaczyna rodzić małe liście, to znaczy, że jest nie-
dostatecznie zaopatrzona w substancje pokarmowe. W zimie fikus powi-
nien stać w nie ogrzewanym pomieszczeniu. Jeśli jego liście zwisają do do-
łu, to znaczy, że stanowisko jest za ciepłe.

Mleko daje połysk
Stare liście fikusa powinno się od czasu do czasu przecierać wilgotną
szmatką, aby usunąć kurz i ewentualne szkodniki. Można też przetrzeć li-
ście od czasu do czasu ściereczką zwilżoną w mleku, a wtedy będą ładnie
błyszczeć, roślina zaś będzie zdrowa.

Fikus gubi liście
Jeżeli fikus gubi liście, trzeba zrobić nacięcie na łodydze, tuż nad miej-
scem, z którego odpadł liść, a niebawem wyrośnie stamtąd nowy.

120

Wrażliwy fiołek afrykański
Fiołek afrykański (sępolia) powinien stać w ciepłym, jasnym, ale nie na-
słonecznionym miejscu, poza tym kwiat ten nie znosi przeciągów. Liście
fiołka są niezwykle wrażliwe na wilgoć, dlatego należy go podlewać tylko
do podstawki albo bezpośrednio pod liście.

Kwitnące rośliny
Kwitnące rośliny doniczkowe potrzebują dużo wody, ale nie powinny w
wodzie stać. Jeżeli w pół godziny po podlaniu woda jeszcze znajduje się na
spodeczku, trzeba ją wylać.

Trująca diffenbachia
Diffenbachia lubi powietrze ciepłe i wilgotne, lubi też światło, ale nie po-
winna stać bezpośrednio w słońcu. Poza tym jest to roślina trująca, uwaga
więc na dzieci!

Azalia znów kwitnie
Stanowisko azalii powinno być dobrze oświetlone, ale nie bezpośrednio
nasłonecznione. Wysoka temperatura i suche powietrze powodują opadanie
liści i uniemożliwiają kwitnienie rośliny. W okresie kwitnienia azalia po-
trzebuje bardzo dużo wody, dlatego powinno się co cztery dni całkowicie
zanurzać roślinę z doniczką w wodzie, żeby ziemia mogła dostatecznie się
nawodnić. Po Trzech Ogrodnikach (środek maja) należy ustawić roślinę w
zacienionym miejscu na balkonie albo w ogrodzie i podlewać raz, dwa razy
w tygodniu. Na jesieni znów przenosi się kwiat do domu i obficie podlewa.
Ponownemu kwitnieniu sprzyja też ustawienie rośliny w zimie na kilka dni
w chłodnym pomieszczeniu, ponieważ w niskiej temperaturze szybciej
rozwijają się pączki. Jeśli potem znów przeniesiesz azalię do cieplejszego
miejsca, wkrótce zacznie bujnie rozkwitać.

Poinsecja lubi światło
Poinsecja potrzebuje dużo światła; dobrze się też czuje na stanowisku
bezpośrednio nasłonecznionym, z wyjątkiem gorących miesięcy letnich. W

121

zimie woli niskie temperatury, inaczej gubi liście. Po okresie kwitnienia
można na jakiś czas przestać ją podlewać, ponieważ potrzebny jest jej
okres spoczynku, wtedy też powinno się ją mocno poprzycinać. Ponowne
podlewanie należy rozpocząć w chwili, gdy pojawią się pierwsze pędy. Po-
nieważ jest to roślina krótkiego dnia, w listopadzie trzeba jej zapewnić
przynajmniej 13 godzin absolutnego zaciemnienia, w przeciwnym razie po-
insecja nie zakwitnie ponownie.

Przegotowana woda do hortensji
Hortensja hodowana w doniczce potrzebuje dużo wody, ale wystałej albo
przegotowanej, ponieważ roślina ta jest niezwykle wrażliwa na wapń. W
razie silnego wysychania należy ją wstawić razem z doniczką na kwadrans
do wiadra z wystałą wodą.

Epifylum odpoczywa
Epifylum należy nawozić tylko w okresie od marca do czerwca. Roślina ta
musi mieć stale wilgotną ziemię. W okresie spoczynku, który przypada na
lipiec-sierpień, należy ją minimalnie podlewać i nie podawać nawozów. W
lecie lepiej wynieść epifylum na balkon albo do ogrodu.

Remont nie służy roślinom
Jeśli przeprowadzasz w mieszkaniu remont, malujesz, tapetujesz albo kła-
dziesz nowe wykładziny, powinnaś co najmniej na dwa tygodnie umieścić
rośliny w innym miejscu, z dala od szkodliwych oparów farb i klejów.

122

Balkon, ogród

Strzyżenie żywopłotu
Aby równo przyciąć żywopłot, trzeba przeciągać poziomo, na planowanej
wysokości sznur i umocować go na obu końcach żywopłotu. Boczne po-
wierzchnie płotu powinny mieć kształt stożka. Na górze wąsko, na dole
szerzej, aby światło mogło dotrzeć w głąb roślin.

Ostry sekator
Nożyce do strzyżenia żywopłotu powinny być zawsze ostre. Tępe ostrza
mogą postrzępić gałązki, a przez to zostanie zahamowany dalszy rozwój
rośliny. Poza tym od tępego sekatora robią się w żywopłocie brzydkie dziu-
ry.

Sadzenie drzew
Jeśli posadzisz zbyt blisko domu drzewa o silnym ukorzenieniu (orzech,
wierzba płacząca itp.), może się zdarzyć, że po pewnym czasie korzenie
zaczną rozsadzać fundament budynku. Nie powinno się również sadzić ta-
kich drzew w pobliżu innych roślin ogrodowych, ponieważ w miarę wzro-
stu będą zabierały im coraz więcej światła i składników pokarmowych.

Popiół drzewny jako nawóz
Nigdy nie wyrzucaj do śmieci popiołu z drewna, którym palisz w piecu
albo kominku, ponieważ przyda ci się do posypania rabat w ogrodzie. Po-
piół drzewny jest dobrym nawozem, a poza tym chroni wiele roślin przed
szkodnikami, m.in. odstrasza ślimaki. Popiół z węgla nie nadaje się do tego
celu.

Lawenda
Lawenda wśród róż odstrasza mszyce.

Popiół z papierosów na mszyce
Jeśli posypiesz popiołem z papierosów lub cygar ziemię wokół rośliny,
pozbędziesz się mszyc. Jeszcze skuteczniejszym środkiem jest wywar z

123

resztek tytoniu, którym po ostudzeniu i przecedzeniu spryskuje się rośliny.
Nie wyrządzisz żadnych szkód roślinom, za to odstraszysz mszyce.

Kreci kopczyk
Nie denerwuj się, jeśli natkniesz się w swoim ogrodzie na kretowisko.
Ziemia z kopczyka wymieszana z ziemią kompostową i miałem torfowym,
jest doskonałym nawozem dla roślin hodowlanych w skrzynkach i donicz-
kach.

Nie przynoś ziemi z lasu
Nigdy nie podsypuj grządek z różami ziemią i liśćmi pochodzącymi z la-
su. Mogą one zarazić twoje rośliny śluzowcami, a grzybów tych nie sposób
potem zwalczyć jakimikolwiek środkami.

Dobry kompost
Ziemia kompostowa jest najlepszym podłożem dla kwiatów i warzyw
ogrodowych. Wyszukaj w swoim ogrodzie jakieś zacienione miejsce do
gromadzenia kompostu. Zbieraj wszystkie odpadki pochodzenia organicz-
nego z gospodarstwa domowego i ogrodu. Nie tylko liście i trawa nadają
się na kompost, lecz również kości, sierść i włosy, resztki warzyw i owo-
ców, popiół. Kolejne warstwy stosu przekładaj gałęziami. Sama trawa albo
same liście przegniją i nie będą nadawać się na kompost.

Kompost bez cytrusów
Na kompost absolutnie nie nadają się owoce cytrusowe! Skórki tych owo-
ców są spryskiwane środkami chemicznymi i nie ulegają procesowi rozkła-
du. Również nie wolno przeznaczać na kompost roślin zaatakowanych
przez szkodniki! Chwasty z nasionami należy umieszczać pośrodku stosu,
gdzie najwyższe jest ciepło rozkładu, a więc hamuje zdolność kiełkowania
nasion.

Dojrzewanie pomidorów
Pomidory, w przeciwieństwie do innych roślin jadalnych, powinno się
każdego roku sadzić w innym miejscu. Nie zapominaj też o nawożeniu!

124

Mimo że pomidor jest rośliną wyjątkowo lubiącą słońce, dojrzewa nawet w
niekorzystnych warunkach pogodowych, w doniczce na balkonie lub tara-
sie.

Groch nie lubi fasoli
Niektóre warzywa źle wegetują w sąsiedztwie innych roślin. Na przykład
groch, fasola i cebula nigdy nie powinny rosnąć obok siebie. Za to mar-
chew, rzodkiewki i ogórki rozwijają się wyjątkowo dobrze w swoim towa-
rzystwie.

Precz z muchami!
Zamiast irytować się z powodu natrętnych much, posadź na wiosnę na
balkonie pomidory, miętę albo lawendę, a wtedy przez całe lato będziesz
miała spokój z muchami.

Piękniejsze peonie
Peonie rozwijają się najlepiej w ziemi gliniastej, bogatej w próchnicę.
Przed sadzeniem spulchnij glebę na 40 cm głębokości i przykryj bulwy ko-
rzenne 5 cm warstwą ziemi. Jeśli zawsze będziesz sadzić peonie w ich sta-
łym miejscu na grządce, z roku na rok będą coraz piękniejsze.

Sadzenie róż
Nigdy nie sadź nowych róż wśród starych, albo słabo rozwiniętych krza-
ków, ponieważ ziemia w tym miejscu jest już wyjałowiona. W takiej sytu-
acji musisz wymienić ziemię.

Oleander lubi ciepło
Oleander lubi słońce i ciepło, dlatego wyjątkowo dobrze rozwija się na
balkonach i tarasach położonych od strony południowej. Roślinę tę trzeba
podlewać codziennie, a do połowy sierpnia powinno się ją raz w tygodniu
nawozić. W chłodne i deszczowe letnie dni lepiej przenieść oleander do
domu, ponieważ źle znosi chłód.

125

Fuksja zimuje w domu
Fuksja powinna być regularnie podlewana i raz w tygodniu nawożona.
Przekwitłe kwiaty i zwiędłe liście trzeba usuwać. Najlepiej rozwija się na
stanowisku częściowo albo całkowicie zacienionym. Na zimę fuksję należy
zabrać do domu i ustawić w miejscu chłodnym i oświetlonym.

Pelargonie lubią słońce
Bodziszki i pelargonie powinno się obficie podlewać i raz w tygodniu, w
okresie kwitnienia, nawozić. Są to rośliny światłolubne, ale rozwijają się
również w półcieniu i kwitną aż do późnej jesieni. Wiszące pelargonie
(skrzynkowe) należy umieszczać w miejscach bezwietrznych. Przed zimo-
waniem pelargonie powinno się poprzycinać i ustawić w piwnicy, w miej-
scu jasnym i przewiewnym.

Begonie lubią wilgoć
Begonia najlepiej rozwija się na stanowisku ciepłym, o stałej temperatu-
rze, niezbyt nasłonecznionym. Roślina ta nie znosi przeciągów. W okresie
kwitnienia musi mieć zawsze dobrze nawilżoną ziemię i raz w
tygodniu powinna być nawożona. Na zimę trzeba ją przenieść do jasnego
pomieszczenia, podlewać umiarkowanie i nawozić co dwa tygodnie.

Mączniak na begoniach
Podczas wilgotnego lata mączniak szczególnie chętnie atakuje begonie
bulwiaste. Przy podlewaniu należy uważać, żeby nie moczyć roślinom liści
i w ten sposób nie sprzyjać rozmnażaniu się grzyba.

Piękny krzew chryzantemy
Krzew chryzantemy jest przepiękną rośliną, ale też i dość wybredną. W
pełni nasłonecznione stanowiska i osłonięte od wiatru jest idealne dla tej
rośliny. Przekwitłe kwiaty należy obcinać, żeby nie wytwarzały nasion. Na
okres zimy trzeba przenieść chryzantemę do piwnicy albo na klatkę scho-
dową i ustawić w miejscu jasnym, chłodnym i niezbyt suchym. Na wiosnę,
zanim wypuści nowe pędy, trzeba ją poprzycinać. W lecie chryzantemy po-

126

trzebują bardzo dużo wody, w zimie z kolei podlewa się je niewiele, ale re-
gularnie.

Czosnek odstrasza nornice
Jeśli zasadzisz w ogrodzie czosnek, krzak czarnej porzeczki, albo wilczo-
mlecz, nornice przeniosą się gdzie indziej. Skutecznym sposobem zwalcza-
nia tych gryzoni jest też zatykanie ich chodników ząbkami czosnku albo je-
go nacią.

Mrówki nie lubią proszku do pieczenia
Mrówki są wprawdzie pożytecznymi owadami, niekiedy jednak stają się
prawdziwą plagą dla roślin w ogrodzie. W takiej sytuacji trzeba usypać
wokół pni drzew grube "wały ochronne" z kredy szlamowanej albo posy-
pać grządki popiołem drzewnym. Szlaki wędrówek mrówek można rów-
nież zablokować proszkiem do pieczenia albo skórkami cytryny.

Chwasty
Jeśli denerwuje cię zielsko wyrastające pomiędzy kamiennymi płytkami
na ścieżkach w ogródku, możesz je zlikwidować, podlewając wrzącą wodą
z solą.

127

Zrobisz to sama

Gwóźdź w drewnie
Drewno nie będzie się tak łatwo rozłupywało przy wbijaniu w nie gwoź-
dzia, jeśli stępisz jego ostry koniec młotkiem albo w miejscu wbijania
gwoździa nakleisz kawałek taśmy klejącej.

"Kołkociąg"
Kołek, który mocno tkwi w ścianie, bez trudu wykręcisz korkociągiem.

Wiercenie otworów w glazurze
Aby płytka ceramiczna nie pękła podczas wiercenia w niej otworu, należy
zakleić miejsce wiercenia taśmą klejącą, przyłóż do niego gwoźdź i lekko
stukając młotkiem obtłuc najpierw glazurę z kafelka.

Odcinanie szyjki
Do cięcia szkła wcale nie jest konieczny specjalny krajak. Wystarczy na-
sączyć terpentyną kawałek wełnianej przędzy, obwiązać nią szyjkę butelki
na wysokości cięcia i podpalić wełne. Następnie, jak tylko wełna się wypali
zanurzyć jeszcze gorące szkło w zimnej wodzie, a wtedy pęknie we wła-
ściwym miejscu.

Odnowiona tabliczka
Sfatygowana korkowa tabliczka-notatnik (do przypinania "sklerotek")
znów będzie wyglądać estetycznie, jeśli okleisz ją resztkami tapety ze ścia-
ny, na której wisi.

Śruba "na fest"
Śruba będzie solidnie umocowana w drewnianym podłożu, jeśli przed
wkręceniem posmarujesz jej gwint cienką warstwą kleju.

Nierdzewne śruby
Zanim wkręcisz stalową śrubę, nasmaruj ją mazidłem sporządzonym z
oleju smarowego i sproszkowanego grafitu. Dzięki temu śruby są bardziej
odporne na korozję i nawet po latach można je bez trudu odkręcić.

128

Obluzowany hak
Jeśli śruba (albo hak) obluzowała się, wystarczy owinąć jej gwint zwykłą
nicią krawiecką i dodatkowo posmarować go odrobiną kleju. Wtedy śruba
znów będzie mocno siedzieć w podłożu.

Śrubokręt
Aby podczas przykręcania śruby śrubokręt nie ześlizgiwał się, trzeba na-
trzeć jego ostrze kredą.

Zardzewiałe gwoździe
Jeśli nie możesz wyciągnąć zardzewiałej śruby albo gwoździa, rozgrzej
ostrze śrubokręta albo posmaruj gwóźdź (śrubę) naftą.

Pasta do zębów
Drobne rysy albo dziurki w białej ścianie doskonale można zatuszować
zwykłą pastą do zębów.

Trwałe pismo
Nie uda się zetrzeć zwykłą gumką pisma ołówkowego, jeśli posmarujesz
je chudym mlekiem.

Gliceryna do poduszki do stempli
Jeśli skropisz gliceryną wyschniętą poduszkę do stempli, tusz rozpuści się,
a wtedy poduszka znów będzie się nadawać do użytku.

Zardzewiałe narzędzie
Zardzewiałym narzędziom przywrócisz dawną świetność, jeśli namoczysz
je w nafcie, a potem wypolerujesz papierem gazetowym.

Sklejone znaczki
Posklejane znaczki pocztowe możesz bez trudu rozłączyć, jeśli: a) podło-
żysz je pod przezroczysty papier i przeprasujesz gorącym żelazkiem, b)
włożysz je do zamrażarki.

129

Odklejanie znaczków
Jeśli zwilżysz wewnętrzną stronę koperty, znaczek da się bez trudu odkle-
ić od papieru.

Białko - super klej Jeśli do zaklejenia koperty użyjesz białka jaja, listu
nie da się
otworzyć nawet nad parą.

Rozcieńczanie atramentu
Jeśli atrament za bardzo zgęstniał, możesz go rozcieńczyć octem. Nigdy
nie używaj do tego celu wody - atrament wprawdzie rozrzedzi się, ale nie
będzie nadawał się do użytku.

Zgęstniała farba
Zgęstniała farba, w której potworzyły się grudki, będzie się nadawała do
malowania, jeśli ją przecedzisz przez nylonową pończochę.

Obraz wisi krzywo
Jeśli obraz ciągle się przekrzywia na ścianie, przyklej z tyłu na jego obu
dolnych rogach, kawałki taśmy obustronnie klejącej i mocno dociśnij obraz
do ściany.

Obierki do pieca
Wysuszone obierki z ziemniaków dłużej utrzymują żar w piecu. Poza tym
podczas ich spalania rozpuszcza się sadza, która nagromadziła się w piecu i
przewodzie kominowym.

Proszek do prania na rozlany olej
Jeśli na podłogę w piwnicy wylał ci się olej opałowy albo w garażu - olej
samochodowy, musisz zasypać plamę proszkiem do prania albo kocim
żwirkiem. Substancje te wchłoną olej z podłogi, a tobie pozostanie tylko
zamiatanie.

130

Kapiący kran
Jeśli denerwuje cię odgłos wody kapiącej z nieszczelnego kranu, a hy-
draulik przyjdzie dopiero nazajutrz, zawiąż na kranie kawałek włóczki, a
wtedy woda będzie bezgłośnie ściekała do odpływu.

Brudna gumka
Jeśli brudna gumka do wycierania zostawia brzydkie ciemne smugi na pa-
pierze, umyj ją zwykłym mydłem.

Za gruba świeca
Jeśli świeca nie mieści się w otworze świecznika, zanurz jej dolny koniec
w bardzo gorącej wodzie, a wtedy bez trudu ją osadzisz.

Zakurzone świece
Zakurzone czy brudne świece ozdobne najlepiej czyści się tamponem wa-
ty nasączonym benzyną albo alkoholem.

Świeca nie pęknie
Podczas nasadzania na bolec świecznika świeca łatwo pęka. Jeśli jednak
trochę podgrzejesz bolec zapalniczką, świeca na pewno nie pęknie.

Knot na 1 cm
Knot świecy powinien mieć najwyżej 1 cm długości i musi sterczeć pio-
nowo, a wtedy będzie się spalał równomiernie. Jeśli nasypiesz na knot
troszkę soli, świeca będzie się paliła wolniej.

Świeczki do zamrażalnika
Jeśli na kilka godzin przed użyciem włożysz świeczki choinkowe do za-
mrażalnika, nie będzie z nich kapał wosk na choinkę, a poza tym będą się
paliły dłużej. Skuteczne jest również moczenie świeczek przez godzinę w
wodzie z solą, a potem wysuszenie ich na świeżym powietrzu.

131

Świecznik zalany woskiem
Jeśli świecznik jest pozalewany woskiem (stearyną), trzeba go włożyć na
kilka godzin do zamrażalnika. Potem można bez trudu usunąć wosk.

Wyciąganie ogarka
Ogarek świecy, którego nie możesz wyciągnąć z otworu świecznika, z ła-
twością wyciągniesz korkociągiem.

Złoty bukiet
Pożółkły ze starości bukiet z suszonych kwiatów znów będzie wyglądał
pięknie, jak go spryskasz złotą albo srebrną farbą w aerozolu. Bukiet z su-
szonych kłosów zbóż utrzyma się dłużej, jeśli go zaimpregnujesz lakierem
do włosów.

Zrywanie tapet
Bez trudu i wysiłku usuniesz stare tapety, jeżeli go posmarujesz letnią
wodą z niewielkim dodatkiem płynu do mycia naczyń.

Przyklejanie tapet
Jeśli tapeta poodklejała się w różnych miejscach, możesz ją podoklejać,
używając jednorazowej strzykawki. Napełnij strzykawkę klejem do tapet,
wbij w miejsce, gdzie odeszła tapeta i wstrzyknij klej.

Skorupka zamiast lejka
Jeśli chcesz przelać perfumy do rozpylacza, a nie masz w domu lejka,
możesz go zastąpić skorupką jaja, w której wystarczy wywiercić otworek
grubym drutem do ręcznych robótek.

Ostrzenie nożyczek
Tępe nożyczki możesz naostrzyć przecinając nimi kilka razy kawałek
drobnoziarnistego papieru ściernego.

Odkręcanie tubki
Jeśli nie możesz odkręcić tubki, potrzymaj jej szyjkę przez kilka sekund
pod bieżącą gorącą wodą. Tak samo możesz postępować z tubkami zawie-
rającymi klej albo buteleczkami z lakierem do paznokci.

132

Karty myj alkoholem
Brudne karty do gry najlepiej czyści się alkoholem (spirytusem), a potem
poleruje do sucha miękką ściereczką.

Zaparowane okulary
Szkła w okularach nie będą potnieć, jeśli od czasu do czasu przetrzesz je
gliceryną i wypolerujesz ściereczką do czyszczenia szkieł (albo irchą).

Czyste okulary
Szkła w okularach można doskonale wyczyścić wodą i płynem do mycia
naczyń. Do czyszczenia szkieł optycznych nadają się również chusteczki
odświeżające.

Czyszczenie pilniczka
Pilnik do paznokci da się doskonale oczyścić, jeśli wzdłuż jego ostrza
przykleisz taśmę klejącą albo plaster, porządnie podociskasz, a potem zde-
cydowanym ruchem (energicznie) zerwiesz.

Brudny telefon
Brudny aparat telefoniczny, a zwłaszcza powierzchnię pod tarczą nume-
rową, czyści się bardzo trudno. Jeśli jednak użyjesz wilgotnej chusteczki
odświeżającej, idealnie wyczyścisz trudno dostępne miejsce.

Zacinająca się szuflada
Jeśli szuflada zacina się albo skrzypi (zwłaszcza w starych meblach), na-
trzyj jej ruchome części mydłem albo posyp talkiem.

Aerozol nie równy aerozolowi
Aerozole są bez wątpienia bardzo praktyczne i wygodne w użyciu. Po-
wszechnie jednak wiadomo, że gazy nośne używane do aerozoli (freony)
bezpowrotnie niszczą ochronną warstwę ozonową ziemi. Warto więc wie-
dzieć, że są aerozole napełniane mniej szkodliwym dwutlenkiem węgla al-

133

bo działające na zasadzie pompki powietrznej. Jeśli zatem masz wybór ku-
puj właśnie takie.

Słaba bateria
Wyczerpaną baterię możesz jeszcze na chwilę uaktywnić, jeśli położysz ją
na pół godziny na gorącym kaloryferze.

Odczepianie etykietek
Jeśli chcesz odkleić etykietkę ze szklanego opakowania, musisz ją po-
rządnie zmoczyć, a potem podgrzać nad ogniem. Pozostałe skrawki papie-
rowej naklejki można usunąć tłustym kremem. Posmarować, zostawić na
chwilę i zetrzeć ściereczką.

Naklejka na szybie
Naklejki, których nie możesz oderwać z szyby (np. w samochodzie) albo z
mebli, trzeba podgrzać suszarką (bardzo gorące powietrze), a wtedy łatwo
dadzą się odkleić.

134

Podróż

Plisowana spódnica
Aby fałdy plisowanej spódnicy ze sztucznego włókna nie pozagniatały się
w walizce, poświęć starą parę rajstop, odetnij od nich stopy i część biodro-
wą i wciągnij spódnicę do środka. Dzięki temu po wyciągnięciu z walizki
nie będziesz musiała prasować spódnicy.

Ubrania, które łatwo się gniotą
Suknie, lniane żakiety, marynarki, bluzki bawełniane albo jedwabne pakuj
do walizki starannie złożone i przekładaj cienkim papierem bibułowym. W
ten sposób nie wygniotą się tak bardzo podczas transportu. Do przekładania
garderoby nadaje się też papier do pakowania kapeluszy.

Weź kilka wieszaków
Prawie w każdym hotelu w szafie wisi za mało wieszaków na ubrania. Nie
zapomnij więc zabrać w podróż kilku własnych. Najlepsze są składane wie-
szaki podróżne.

Odpowiednie połączenie
Jeśli zabierasz na urlop jakieś urządzenia elektryczne (suszarkę do wło-
sów, żelazko itp.), powinnaś się koniecznie zaopatrzyć w przetwornik prą-
du (kostka, listwa), ponieważ w różnych krajach jest różne napięcie
zasilania. Dobrze też mieć ze sobą przedłużacz.

Silniejsza żarówka
Jeśli potrzebne ci jest mocne światło do czytania (albo nakładania makija-
żu), na wszelki wypadek zabierz w podróż żarówkę o dużej mocy.

Para też prasuje
Zanim weźmiesz po podróży prysznic albo kąpiel, porozwieszaj w łazien-
ce brania z walizki. Garderoba nasiąknie gorącą parą i wyprostują się za-
gniecenia. Potem wywieś ubrania jeszcze na jakiś czas na świeże

135

powietrze. Jeśli na dworze jest wilgoć, wystarczy powiesić je w otwartym
oknie.

Whisky: najlepsze lekarstwo
Whisky działa bakteriobójczo! Osoby podróżujące powinny wypijać co-
dziennie łyk tego alkoholu w celu zapobieżenia ewentualnym chorobom al-
bo infekcjom.

Mydło w walizce
Zanim schowasz po powrocie z podróży walizkę, włóż do jej środka
pachnące mydło albo poduszeczkę z ziołami. Przed następną podróżą spa-
kujesz rzeczy do "aromatycznej" walizki.

Ważny bagaż podręczny
Zdarza się czasem, że walizki docierają do miejsca przeznaczenia z opóź-
nieniem albo w ogóle gubią się po drodze. Dlatego pamiętaj, żeby zawsze
mieć w swoim podręcznym bagażu wszystkie najpotrzebniejsze rzeczy:
m.in. przybory toaletowe, drugą parę okularów (albo szkieł kontaktowych),
lekarstwa, bieliznę osobistą.

Lekka torba
Torba podróżna będzie dużo lżejsza, jeżeli kremy, mleczko, tonik i inne
kosmetyki przełożysz do mniejszych pojemniczków i buteleczek (np. po
próbkach).

136

Kosmetyka

Skóra

Cebula dezynfekuje
Do skóry tłustej ze skłonnością do trądziku warto wykorzystać właściwo-
ści dezynfekujące cebuli. Skuteczna jest następująca maseczka: wymieszaj
startą cebulę albo sok cebuli z otrębami owsianymi i jedną łyżeczką miodu,
a następnie wysmaruj miękką papką twarz i wszystkie inne zanieczyszczo-
ne miejsca na skórze.

Skuteczna na zrogowacenia
Plasterek cebuli przyłożony na noc do zrogowaciałej skóry na stopie
zmiękczy twarde miejsce i nazajutrz będziesz mogła bez trudu usunąć zro-
gowacenie. Skuteczna jest również maść z nagietka.

Czosnek na rany
Czosnek zabija i działa dezynfekująco, doskonale nadaje się m.in. do le-
czenia ropnych krostek i zainfekowanych miejsc na skórze. Jeśli będziesz
regularnie smarować sokiem z czosnku wypryski skórne, znikną niebawem
bez śladu.

Krzemionka na zaskórniki
Krzemionka leczy skórę od wewnątrz. Przez miesiąc, trzy razy dziennie
wypijaj powoli, łykami, szklankę wody z rozpuszczoną w niej krzemionką.
Po tej kuracji skóra staje się czyściejsza i nabiera zdrowego wyglądu.
Krzemionce przypisuje się również korzystny wpływ na porost włosów.

Chropowate łokcie
Nieprzyjemna, szorstka skóra na łokciach wygładzi się i zmięknie, jeśli
będziesz ją regularnie smarować sokiem cytrynowym zmieszanym z taką
samą ilością gliceryny.

137

Rozszerzone naczynka
Jeśli masz skłonności do rozszerzania się naczynek krwionośnych (pa-
jączków) na policzkach albo nosie, powinnaś stosować zimne okłady z od-
waru rumianku albo szałwii. W swoim codziennym jadłospisie powinnaś
też umieścić cytryny. Rutyna (witamina P), znajdująca się w owocach cy-
trusowych i współwystępująca z witaminą C, działa obkurczająco na roz-
szerzone naczynka. Uwaga! Osoby o wrażliwym żołądku nie powinny pić
czystego, skondensowanego soku cytrynowego.

Napój piękności
Jest to stary wypróbowany środek na regenerację skóry i usunięcie z niej
zanieczyszczeń: co rano wypijaj na czczo szklankę wystałej wody z sokiem
wyciśniętym z połówki cytryny. Trzytygodniowa kuracja przywraca skórze
świeży, estetyczny wygląd.

Olejek awokado pod oczy
W skład kremów pod oczy często wchodzą substancje, które naprężają
cienką skórę i wygładzają zmarszczki. Jest to jednak efekt wyłącznie tym-
czasowy, ponieważ po pewnym czasie zmarszczki znów stają się widoczne
i w dodatku są głębsze. Godnym polecenia środkiem ujędrniającym zwiot-
czałą skórę pod oczami jest olejek awokado. Wklepuj go delikatnie w skó-
rę, a po paru minutach ścieraj miejsca, gdzie się go nagromadziło za dużo.
Jeśli będziesz go stosować regularnie, zmniejszą się nawet "kurze łapki".

Olejki wygładzające skórę
Najlepszy sposób na zachowanie delikatnej miękkiej skóry na całym ciele:
starannie nasmaruj całe ciało olejkiem z kiełków kukurydzy, z kiełków
pszenicy albo oliwą (z oliwek), wejdź do wanny z gorącą wodą i poleż w
niej kwadrans. Nie zmywaj olejku mydłem!

Banan uelastycznia skórę
Maseczka z banana jest dobrym środkiem na wiotczejącą skóre szyi: roz-
gnieć mocno dojrzałego banana, wymieszaj go z olejkiem migdałowym,

138

nałóż grubą warstwę papki na szyję i przykryj wilgotnym gorącym okła-
dem. Im dłuższy czas działania (ok. 1 godziny), tym lepszy skutek.

Mleko pielęgnuje
Twoja skóra "odpocznie" i zregeneruje się, jeśli wlejesz do wody do ką-
pieli trochę mleka albo jogurtu. Jest to też dobra okazja, żeby pożytecznie
wykorzystać lekko skwaśniałe mleko albo nie najświeższy już jogurt.

Maślanka oczyszcza
Mydło niszczy ochronny lipidowo-kwasowy płaszcz skóry. Jeśli będziesz
zmywać skórę na twarzy maślanką, w skład której wchodzą m. in. amino-
kwasy, doskonale odżywisz skórę i gruntownie ją oczyścisz. Poza tym bę-
dziesz mogła zrezygnować z kupna drogiego mleczka kosmetycznego.

Mleko odświeża
Gdy tylko nadarzy się okazja, wklepuj w skórę twarzy resztki słodkiego
mleka (wacikiem). Odczekaj jakiś czas i zmyj "maseczkę", a przekonasz
się, że działa odświeżająco.

Miód zapobiega iniekcjom
Prawdziwy miód zawiera oprócz wartościowych witamin także enzym o
działaniu przeciwzapalnym (inhibina). Okłady z miodu przyspieszają goje-
nie się ran i zapobiegają ich ropieniu, dlatego zaleca się stosowanie ich
przy trądziku i zanieczyszczeniach skóry. Nie zaszkodzi też dodać parę
kropli miodu do maseczki albo kremu na noc. Uwaga! Kwas mrówkowy,
występujący w miodzie, może wywołać na wrażliwej skórze zaczerwienie-
nie, które dość szybko ustępują.

Maseczka z miodu i twarogu
Maseczka ta ujędrnia i wygładza cerę, nadaje jej też różowy odcień: 1 ły-
żeczkę miodu rozpuścić w 2 łyżkach ciepłej wody i zmieszaj z chudym
twarożkiem (pół opakowania). Nałóż grubą warstwę papki na twarz, szyję i

139

dekolt. Po 20 minutach zeskrob papkę łyżką, a zaschnięte resztki zmyj let-
nią wodą.

Miód do kąpieli
Jeśli dodasz do wody w kąpieli 1 albo 2 łyżki miodu, twoja skóra nabierze
miękkości, a także natłuści się. Dzięki temu po kąpieli nie będziesz musiała
smarować ciała kremem.

Marchew: środek upiększający
Marchew wpływa wyjątkowo korzystnie na skórę. Karoten, obecny w
marchwi, zostaje przetworzony w organizmie na witaminę A, która prze-
ciwdziała twardnieniu i rogowaceniu skóry. Z kolei witamina P, też znajdu-
jąca się w marchwi, działa obkurczająco na naczynka krwionośne. Wklepuj
czysty sok z marchwi w skórę i zmywaj go po dowolnym czasie.

Peelin z otrębów pszennych
Otręby pszenne doskonale nadają się do ścierania zrogowaciałego naskór-
ka czyli peelingu. Jeśli raz w tygodniu przeprowadzisz taki zabieg, skóra
będzie bez porównania gładsza.

Równa opalenizna
Zanim wybierzesz się na plażę albo do solarium, a także zanim użyjesz
środka samoopalającego, powinnaś wykonać peeling całego ciała. Po usu-
nięciu zrogowaciałego naskórka skóra pokrywa się równo opalenizną.

Perfumy z dala od słońca
Nigdy nie używaj perfum przed opalaniem. Pod wpływem olejku berga-
motowego, który wchodzi w skład większości perfum, na skórze mogą się
pojawiać brzydkie ciemne plamy barwinikowe, których nie sposób później
czymkolwiek usunąć.

Opalenizna z zewnątrz
Opalona skóra powinna być pielęgnowana i odżywiana z zewnątrz. Nacie-
raj skórę świeżym mlekiem albo sokiem z marchwi. Dzięki temu twoja
opalenizna utrzyma się dłużej.

140

Opalenizna od wewnątrz
Niektóre warzywa i owoce zawierają substancje przyspieszające proces
brązowienia skóry. Zalicza się do nich m.in. figi, gruszki, marchew i selery.
Jeśli zatem będziesz je jadła przez pewien czas w większych
ilościach, twoja skóra będzie brązowa i zdrowa. Poza tym stanie się bar-
dziej odporna na działanie promieni słonecznych.

Krem: pół godziny przed opalaniem
Kremem z filtrem ochronnym należy smarować ciało na pół godziny
przed wyjściem na słońce, a wtedy w pełni uaktywniają się w skórze sub-
stancje ochronne kremu.

Zapobieganie przebarwieniom skóry
Możesz zapobiec wystąpieniu starczych plam na skórze, jeśli konse-
kwentnie będziesz je chronić przed słońcem. Jeśli nie chcesz rezygnować z
opalania, używaj, zwłaszcza do smarowania rąk, twarzy i dekoltu, kremów
z filtrem ochronnym.

Ogórek ściąga pory
Pod wpływem soku ogórka zwężają się pory. Oto prosta maseczka: obłóż
twarz na kilka minut plasterkami ogórka. Najwięcej witamin występuje tuż
pod skórką warzywa, warto więc je również wykorzystać do pielęgnacji ce-
ry (przykładaj wewnętrzną stroną). Poza tym sok z ogórka wygładza
szorstką skórę dłoni, rozjaśnia plamy barwnikowe i piegi.

Białko na szyję
Maseczka ujędrniająca zwiotczałą skórę: ubij pianę z białka, wymieszaj z
sokiem cytrynowym i nałóż papkę na zwiotczałe partie skóry na szyi i pod-
bródku. Po 30 minutach zmyj maseczkę i nasmaruj skórę kremem, równo-
cześnie masując ją w kierunku: od brody po nasadę piersi.

Żółtko z cytryną na zmarszczki
Wymieszaj jedno żółtko z łyżeczką (do herbaty) oleju z oliwek i 3 kro-
plami soku z cytryny. Ostrożnie wysmaruj papką skórę wokół oczu (nie-

141

zbyt blisko oczu) i inne partie skóry, szczególnie narażone na wiotczenie.
Tę maseczkę możesz stosować kilka razy w tygodniu, a wtedy wygładzą
się nawet głębokie zmarszczki.

Jabłko na starzejącą się skórę
Jabłka są bogatym źródłem pektyn, substancji m.in. przyspieszających
proces pobierania wilgoci przez skórę, znakomicie więc wpływają na skórę
dojrzałą, suchą i zwiotczałą. Nałóż papkę z utartych jabłek na twarz i szyję
(ewentualnie możesz ją zagęścić łyżką otrębów owsianych, a przy skłonno-
ściach do uczuleń - chudym twarożkiem), pozostaw na skórze na 30 minut,
żeby dobrze wchłonęła sok, a potem zmyj maseczkę. Nie wyrzucaj skórek z
obranego jabłka, lecz delikatnie nacieraj ich wewnętrzną stroną skórę.

Ocet uspokaja
Filiżanka naturalnego octu owocowego dodana do kąpieli reguluje
ochronny kwasowy płaszcz skóry, zmiękcza wodę, a także działa uspokaja-
jąco.

Ziemniak na piękną cerę
Surowy ziemniak jest rewelacyjnym środkiem na poprawę cery - od nor-
malnej po tłustą. Obłóż twarz plasterkami surowego ziemniaka (musi być
młody!) i zostaw na skórze na 20 minut. Przykryj twarz wilgotnym ręczni-
kiem, żeby plasterki nie pozsuwały, się. Potem zmyj twarz wodą.

Długie rzęsy
Rzęsy będą Dłuższe i bardziej jedwabiste, jeśli co wieczór, przed pój-
ściem spać, wyszczotkujesz je szczoteczką zmoczoną w olejku rycyno-
wym.

Opuchnięte powieki
Na opuchnięte powieki pomagają zimne okłady z odwaru rumianku albo
przykładanie do oczu tamponów z waty, nasączonych rozcieńczonym jo-
gurtem.

142

Okłady na woreczki łzowe
Jeśli w luźnej tkance łącznej pod oczami nadmiernie gromadzi się woda,
stosuj kompresy, z rumianku albo czarnej herbaty (w torebkach). Nie po-
winnaś też spać płasko, lecz na lekkim podwyższeniu.

Liście róży na skórę
Garść listków róży (nie pryskanych) zalej 1 litrem wrzącej wody. Po go-
dzinie, gdy mieszanka naciągnie, przecedź ją. Woda różana uelastycznia i
naciąga skórę. Przechowuj płyn w lodówce.

Spierzchnięte wargi
Jeśli masz suchą, spierzchniętą skórę na wargach, smaruj ją masłem i ma-
suj przez kilka minut miękką szczoteczką do zębów. Poprawisz w ten spo-
sób ukrwienie warg i zmiękczysz ich skórę.

Piękne wargi
Za każdym razem, gdy, smarujesz twarz kremem, pamiętaj także o pielę-
gnacji skóry na wargach. Od czasu do czasu wysmaruj wargi miodem i ze-
trzyj go po ok. 10 minutach.

Tłusta skóra pachnie dłużej
Zapach perfum zdecydowanie dłużej utrzymuje się na skórze tłustej. Po
kąpieli najpierw nasmaruj ciało kremem natłuszczającym, a dopiero potem
skrapiaj perfumami. Najlepsze miejsca dla perfum: przeguby dłoni, miejsca
za uszami, stawy łokciowe i kolanowe.

Zamiast pianki
Jeśli nie masz w domu pianki do kąpieli, możesz sama sporządzić zastęp-
czy płyn. Wystarczy trochę oleju (tłoczonego na zimno), 2 łyżki szamponu
do włosów i odrobina perfum.

143

Makijaż

Regulowanie brwi
Przy skubaniu brwi staraj się im nadać kształt głęboko wygiętego łuku. Im
większy jest odstęp między brwiami i oczami, tym bardziej otwarty, mło-
dzieńczy jest wyraz twarzy.

Ciemna kredka do warg
Ciemnoczerwona kredka do warg postarza twarz, a usta sprawiają wraże-
nie wąskich. Im jaśniejsza pomadka, tym pełniej prezentują się wargi, a
twarz wygląda młodziej.

Zaschnięty tusz do rzęs
Zaschnięty tusz do rzęs w sztyfcie (porządnie zamknięty) trzeba potrzy-
mać przez kilka minut pod strumieniem gorącej wody.

Ostrzenie kredek
Przed ostrzeniem ołówków kosmetycznych (konturówek, kredek do oczu)
należy włożyć je na kilka minut do zamrażalnika, a wtedy nie będą się ła-
mać podczas temperowania.

Rozjaśnianie pudru
Jeśli masz za ciemny puder do twarzy, wymieszaj go z mąką kartoflaną.
Odcień pudru będzie oczywiście zależał od ilości dodanej mąki.

Usuwanie makijażu
Tłuszcz roślinny, np. margaryna, jest skutecznym, a przy tym niedrogim
środkiem do zmywania makijażu. Nałóż na skórę, a potem zetrzyj chus-
teczką higieniczną.

Naprawianie pomadki
Pękniętą kredkę do warg trzeba podgrzać chwilę nad ogniem i docisnąć do
siebie oba podtopione kawałki, a następnie włożyć pomadkę na jakiś czas
do zamrażalnika, żeby stwardniała.

144

Depilacja
Jeśli do usuwania włosów używasz zwykłej golarki, nie smaruj pach pian-
ką do golenia, lecz pokryj grubą warstwą tłustego kremu kosmetycznego.
Dzięki temu na delikatnej skórze nie wystąpią zaczerwienienia i krostki.

145

Dłonie, paznokcie

Szorstkie ręce
Za każdym razem po myciu rąk powinnaś smarować skórę tłustym kre-
mem. Zalecane są również częste kąpiele dłoni w oleju. Podgrzej pół
szklanki oleju z oliwek i zanurz w nim dłonie na 20 minut. Jak balsam dzia-
ła też na zniszczoną skórę rąk puree ziemniaczane albo ciepła woda po go-
towanych ziemniakach.

Zimne dłonie
Wiecznie zimne dłonie świadczą zazwyczaj o kłopotach z krążeniem
krwi. Pierwszą rzeczą, którą należy zrobić, jest uwolnienie palców z mocno
przylegających pierścionków i obrączek. Ważne jest też, aby w rękawicz-
kach palce nie były zanadto ściśnięte.

Wilgotne dłonie
Wypróbowane domowe środki na wilgotne dłonie: kąpiele rąk w zimnej
wodzie z octem, w odwarze z szałwi, tymianku albo kory dębowej i okłady
z zasadowego octanu glinu (płynu Burowa).

Mocne paznokcie
Umieść na brzegu wanny skórkę z wyciśniętej cytryny i za każdym razem,
gdy znajdziesz się w łazience, nacieraj skórką paznokcie. Dzięki temu będą
ładne i mocne.

Kruche paznokcie
Jeśli paznokcie łatwo ci się łamią albo pękają, powinnaś jak najczęściej
nacierać je cebulą.

Lakierowanie paznokci
Jeśli przed lakierowaniem paznokci natrzesz je sokiem z cytryny, lakier
utrzyma się na nich dłużej. Nigdy też nie susz lakieru suszarka do włosów,
ponieważ wtedy szybciej odpryskuje.

146

Zaklejona buteleczka
Aby nakrętka nie przeklejała się do buteleczki z lakierem, nasmaruj jej
gwint odrobiną tłustego kremu albo zmywaczem do paznokci.

147

Włosy

Żółtko do mycia włosów
Żółtko jako szampon i odżywka do włosów: zmieszaj 2 żółtka z kielisz-
kiem rumu. Wmasuj połowę papki w wilgotne włosy i pozostaw na nich na
5 minut. Spłucz i wmasuj w skórę resztę szamponu z żółtka, a następnie po-
rządnie wypłucz włosy.

Lakiery i żele
Po umyciu włosów nie musisz używać lakierów i żeli, żeby je ułożyć; wy-
starczy, że do ostatniego płukania dodasz przecedzony sok z cytryny albo
trochę octu winnego. Dzięki temu włosy będą lśniące i podatne na układa-
nie. Płukankę taką stosuj tylko od czasu do czasu, ponieważ kwas również
niszczy
włosy.

Piwo do włosów
Żel albo piankę do układania włosów możesz zastąpić piwem. Jest to po
pierwsze środek naturalny, a po drugie, na ogół zawsze jest pod ręką.

Cytryna zamiast odżywki
Nie powinno się stosować po każdym umyciu włosów odżywek i balsa-
mów. Włosy stają się za bardzo zmiękczone, tracą swoją naturalną spręży-
stość. Poza tym po dłuższym, regularnym stosowaniu odżywek, trudno wo-
góle rozczesać bez nich włosy. Najlepiej dla urozmaicenia, od czasu do
czasu płukać włosy w wodzie z cytryną albo octem, zwłaszcza że kwas
skutecznie usuwa resztki szamponu i reguluje ochronną warstwę skóry
głowy.

Walka z łupieżem
Zaleca się częste mycie włosów, czyli mniej więcej co drugi dzień, w ła-
godnych szamponach! Przy skłonności do obfitego łupieżu dobrze jest na-

148

cierać skórę głowy odwarem z tymianku albo rzeżuchy wodnej. Trzeba też
jak najczęściej szczotkować włosy, aby pobudzić gruczoły łojowe do
zwiększonego wydzielania. Poza tym wyszczotkowuje się też z włosów łu-
pież. Dla poprawienia ukrwienia skóry doskonały jest zimny prysznic po
umyciu włosów.

Tłuste włosy
Dwa razy w tygodniu myj włosy szamponem zawierającym siarkę, ichtiol
albo kwas salicylowy. Wcieranie płynów zawierających alkohol i wyżej
wymienione składniki dezynfekują i odtłuszczają skórę głowy.

Białko na tłuste włosy
Nadmiernemu wydzielaniu gruczołów łojowych możesz zapobiegać w
sposób naturalny: ubij pianę z białka, zmieszaj ją z sokiem z cytryny i
wsmaruj papkę w skórę przed myciem włosów. Trzymaj na włosach przez
10 minut.

Po suchych szamponach wypadają włosy
Suche szampony w proszku wchłaniają łój, łatwo też je potem wyszczot-
kować z włosów. Jeśli je stosujesz tylko od czasu do czasu, nie są szkodli-
we. Nie zaleca się natomiast ich częstego stosowania, ponieważ na skórze
pozostają resztki proszku, które uniemożliwiają pełne jej dotlenienie. Sku-
tek jest taki, że włosy zaczynają wypadać albo pojawia się egzema. Lepiej
częściej myć włosy na mokro.

Pokrzywa zapobiega wypadaniu włosów
Włos żyje przeciętnie 3 do 5 lat. Jest zjawiskiem normalnym, jeśli dzien-
nie tracimy około 60 włosów. Jeśli natomiast dziennie wypada nam ponad
100 włosów, jest to już objaw schorzenia. Jeden ze sposobów przeciwdzia-
łania - to nacieranie raz w tygodniu wilgotnych włosów papką sporządzoną
z żółtka i kieliszka spirytusu. Skuteczne są również metody naszych babek:
nacieranie skóry olejkiem cebulowym, wodą brzozową albo chmielową,

149

poza tym płukanie włosów w odwarze z pokrzywy, melisy i łopianu. Jed-
nakże przyczyny nadmiernego wypadania włosów powinien zbadać lekarz.

Szkodliwe praktyki
Jeśli chcesz mieć zdrowe i piękne włosy, musisz zrezygnować z prepara-
tów do farbowania włosów, gorącej lokówki, gorącego powietrza z suszar-
ki, lakierów, wpływu słońca, zwłaszcza w upalne dni, i szamponów o sil-
nym działaniu.

Rabarbar do jasnych włosów
Korzeń rabarbaru ma silniejsze działanie rozjaśniające dla włosów blond
niż rumianek albo sok cytrynowy. Należy zalać 0,25 l wody garść korzenia
rabarbaru (dostępny w sklepach zielarskich i aptekach), odstawić do nacią-
gnięcia, a potem przecedzić. Złotobrunatny płyn stosuj do płukania wło-
sów.

Henna dla rudowłosych
Hennę należy rozrobić z wodą na dość gęstą papkę (przy suchych włosach
można dodać 1 łyżkę oleju), nałożyć na umyte i osuszone ręcznikiem włosy
i starannie rozczesać. Pamiętaj też o nałożeniu na ręce gumowych rękawi-
czek, ponieważ henna farbuje na rudo nie tylko włosy, ale i ręce! Przy far-
bowaniu włosów henną ważna jest stała temperatura, dlatego nałóż na wło-
sy plastikowy czepek.

Orzech włoski dla brunetek
Do pogłębienia odcienia ciemnych włosów znakomicie nadaje się odwar z
orzecha włoskiego. Garść łupin orzecha zalać pół litra wody i parzyć przez
pół godziny. Płukać włosy w odcedzonym wywarze. Przy regularnym sto-
sowaniu płukanka z orzecha kryje nawet siwe włosy.

Siwe włosy
Siwe włosy nabierają z czasem żółtawej barwy. Aby temu zapobiec, nie
należy poddawać włosów działaniu wysokiej temperatury (upalne słońce,

150

gorący nawiew suszarki do włosów). Jeśli jest już za późno na profilaktykę,
żółty odcień można zneutralizować preperatami do włosów (żel, pianka,
spray) w kolorze fioletowym.

151

Zdrowie

Woda z octem
Obmywanie ciała wodą z octem poprawia nie tylko krążenie, lecz również
pływa korzystnie na przemianę materii, a poza tym wzmacnia ogólną od-
porność organizmu. Należy zmoczyć ręcznik frotte w lodowatej wodzie z
octem, porządnie go wyżąć i lekko, bez nacisku i bez tarcia zmywać ciało.
Ruchy należy wykonywać zawsze w kierunku serca!

Zaburzenia krążenia
Przy zaburzeniach krążenia podłóż obie dłonie pod strumień bieżącej
zimnej wody tak, aby uderzał w miejsce, gdzie mierzy się puls. Kąpiele rąk
w zimnej wodzie poprawiają też krążenie.

Lód na użądlenie
Ból po użądleniu pszczoły albo osy najszybciej uśmierzysz, przykładając
do ranki kostkę lodu. Natychmiastową ulgę przynosi też przykładanie wil-
gotnej kostki cukru, surowego ziemniaka, plasterka cebuli albo pomidora, a
także okłady z rozcieńczonego amoniaku.

Cytryna na ukąszenie komara
Jeśli ukąsił cię komar, posmaruj to miejsce sokiem z cytryny, który złago-
dzi swędzenie.

Siemię lnu na przeczyszczenie
Siemię lnu to znakomity, naturalny środek o działaniu przeczyszczającym:
3 łyżki siemienia lnianego popij dużą ilością płynu (0,5 l). Substancje za-
warte w siemieniu pęcznieją i pobudzają perystaltykę jelit.

Letnia woda poprawia trawienie
Każdego ranka wypijaj powoli, małymi łykami szklankę letniej wody
(ewentualnie z 1 łyżky octu), co znakomicie wpływa na trawienie. Osoby
cierpiące na częste zaparcia powinny pić dużo wody.

152

Ananas na zaparcia
Plaster świeżego ananasa jedzony, przed każdym posiłkiem likwiduje
ciężkie zaparcia. Świeży ananas jedzony przed każdym posiłkiem likwiduje
ciężkie zaparcia. Świeży ananas działa również napotnie, a także spędza
gorączkę. Osoby cierpiące na niedostateczne wydzielanie soku żołądkowe-
go powinny pić sok ze świeżych ananasów.

Czosnek czyni cuda
Aby jak najdłużej cieszyć się dobrą kondycją fizyczną i psychiczną, trzeba
jeść dużo czosnku. Czosnek poprawia krążenie krwi i przeciwdziała miaż-
dżycy naczyń, odkaża przewód pokarmowy i drogi oddechowe. W okresie
wzmożonej zachorowalności na grypę zdrowo jest kilka razy, dziennie
wdychać zapach rozgniecionego czosnku.

Buraki likwidują nadmiar kwasu moczowego
Dla wzmocnienia ogólnej odporności organizmu powinno się wypić co-
dziennie 0,25 l z czerwonych buraków. Buraki są dobre na trawienie, usu-
wają nadmiar wody z organizmu, pobudzają wydalanie nadmiernych ilości
kwasu moczowego, mogącego stać się przyczyną gośćca i chorób reuma-
tycznych. Burak zawiera też barwnik roślinny, sprzyjający wytwarzaniu
czerwonych krwinek, a przez to uaktywniający oddychanie tkankowe.

Rzeżucha: źródło młodości
Rzeżucha jest jednym z najbogatszych w żelazo warzyw; wzmaga aktyw-
ność, witalność, dodaje energii. Poza tym pobudza wydzielanie żółci do
przewodu
pokarmowego i przyspiesza procesy trawienia.

Mielona papryka dezynfekuje
Mielona papryka działa odkażająco na błonę śluzową jamy ustnej i żołąd-
ka.

153

Jaskółcze ziele na kurzajki
Jaskółcze ziele, zwane też glistnikiem, rośnie jako chwast na naszych łą-
kach i jest rośliną bardzo trującą (wyłącznie do użytku zewnętrznego!).
Pomarańczowożołtym, gęstym sokiem z łodygi ziela smaruj codziennie ku-
rzajkę. Nie wpadaj w panikę, jeśli po 2 dniach kurzajka zabarwi się na
brunatny kolor - po 3 - 4 tygodniach powinna zniknąć zupełnie.

Olejek cytrynowy na kurzajki
Kurzajki można też codziennie smarować sokiem cytrynowym. Dla uzu-
pełnienia kuracji dobrze nacierać leczone miejsca olejkiem z kiełków psze-
nicy.

Krwawiące rany
Drobne krwawiące rany cięte i zadraśnięcia trzeba od razu polewać bieżą-
cą zimną wodą. Woda tamuje wypływ krwi i przemywa ranę.

Tamowanie krwotoku z nosa
Przy krwotoku z nosa trzeba spokojnie oddychać przez usta, ścisnąć noz-
drza palcami i pochylić się do przodu, aby pęknięte naczynia mogły się za-
sklepić. Przy niewielkim krwawieniu: schylić głowę i położyć zimny okład
na kark.

Na urazy przede wszystkim zimne okłady
Zasada numer jeden przy naciągnięciu albo naderwaniu ścięgna i stłucze-
niach: leczyć na zimno. Przyłóż na uszkodzone miejsce kostkę lodu albo
zimny kompres, aby wessał się wewnętrzny krwawy wylew, który prawie
zawsze występuje przy, urazach tkanki.

Jad meduzy
Jeśli podczas kąpieli morskiej musnęły cię parzydełka meduzy, polej po-
parzone miejsca octem, żeby zobojętnić trujący, jad.

Jogurt chroni przed grzybicą
Jogurt pomaga przede wszystkim w leczeniu stanów zapalnych pochwy,
wywołanych grzybicą. Warto wiedzieć, że na grzybicę zapadają trzy razy

154

rzadziej kobiety, które regularnie piją jogurt. Oczywiście, mowa tu o jogur-
cie niskotłuszczowym i bez dodatku cukru.

Szałwia na stany zapalne
Szałwia działa oczyszczająco na krew. Herbata z szałwi rozpuszcza nad-
mierne ilości śluzu w drogach oddechowych i żołądku. Znane są także wła-
ściwości przeciwzapalne szałwii. Wywar doskonale nadaje się do płukania
gardła przy schorzeniach górnych dróg oddechowych, zapaleniach migdał-
ków.

Szałwia na krwawiące dziąsła
Regularne płukanie jamy ustnej odwarem z szałwii przeciwdziała krwa-
wieniu dziąseł. Można też przykładać do chorych dziąseł mokre torebki z
herbatką z szałwii.

Twaróg na wątrobę
Wątroba jest organem odgrywającym bardzo ważną rolę w odtruwaniu
organizmu. Na szczęście posiada też zdolność do szybkiej autoregeneracji,
gdy, na przykład, nadmiernie ją obciążono alkoholem albo lekarstwami. Tę
naturalną zdolność możesz dodatkowo wspomóc, jeśli w swoim codzien-
nym jadłospisie umieścisz twaróg (biały ser), który przyspiesza regenerację
wątroby.

Dużo wody przeciw starzeniu się
Człowiek, który przekroczył 45 rok życia, powinien wypijać minimum 2 l
wody dziennie, aby zapobiegać fizjologicznemu wysychaniu organizmu,
związanemu z procesem starzenia.

Dużo pić przy gorączce
Zasada numer jeden przy chorobach, którym towarzyszy wysoka tempera-
tura, to podawanie choremu dużej ilości płynów do picia, aby zapobiec
nadmiernemu odwodnieniu organizmu.

155

Ziemniaki odwadniają
W celu usunięcia nadmiarów wody z organizmu, a także obniżenia nadci-
śnienia krwi trzeba jeść dużo ziemniaków, ale gotowanych bez soli. Potas
przyspiesza wypłukiwanie złogów przemiany materii, a przez to ułatwia
prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia.

Ziemniaki na zgagę
Jeśli cierpisz na nadkwasotę, powinnaś codziennie wypijać - najlepiej
przed posiłkami - pół filiżanki soku z surowych ziemniaków,, który łagodzi
pieczenie w przełyku. Unikaj też ostrych przypraw, alkoholu i nikotyny.

Puree ziemniaczane
Dolegliwości żołądka można złagodzić zwykłym domowym środkiem, a
mianowicie lekką, chudą kartoflanką albo świeżym puree ziemniaczanym
(nie z torebki), ale przyrządzonym bez mleka.

Tatarak na nieżyt
Przy nieżycie żołądka (zapaleniu błony śluzowej żołądka) wypijaj przed
każdym posiłkiem filiżankę herbatki z kłącza tataraku. Nie ma mowy o pi-
ciu alkoholu i kawy oraz paleniu papierosów.

Post na nadwerężony żołądek
Jeśli nadarzy się sposobność, że będziesz mogła zrobić sobie jednodniową
głodówkę, wykorzystaj ją i daj nieco odpocząć swojemu żołądkowi. Mo-
żesz najwyżej podgryzać suchary i pić herbatę rumiankową. Jeśli dokucza
ci ból żołądka, poleż z termoforem na brzuchu i żuj nasiona kminku albo
orzechy włoskie.

Czarna rzodkiew na woreczek żółciowy
Jeśli cierpisz na zaburzenia pęcherzyka żółciowego, powinnaś pić sok z
czarnej rzodkwi. Sok możesz przygotować sama, ale pamiętaj, żeby zawsze
pić świeży sok, nie wystały.

156

Koper włoski na gazy
Przy bolesnych wzdęciach albo innych zaburzeniach trawiennych należy
pić ciepłą herbatkę z kopru włoskiego. Na 1 filiżankę wody bierze się 1 ły-
żeczkę (do herbaty) nasion kopru (ewentualnie zmieszanych z kminkiem).
Zalej nasiona zimną wodą, zagotuj, odstaw do naciągnięcia, przecedź i pij
wywar małymi łykami.

Szparagi odwadniają
Szparagi i selery powodują obniżenie ciśnienia krwi, a także działają od-
wadniająco i odtruwająco na organizm. Po regularnym spożywaniu szpara-
gów w większych ilościach mocz może wydzielać nieprzyjemną woń, ale
nie trzeba się tym denerwować, ponieważ jest to jedynie sygnał, że warzy-
wo wypłukało z organizmu toksyczne substancje.

Jabłko zabija przykrą woń z ust
Jeśli często nęka cię nieprzyjemny zapach z ust, powinnaś pić dużą ilość
płynów między posiłkami (ale nie alkohol!), od czasu do czasu zjeść jabłko
albo powoli żuć ziarenka kawy. Najczęściej przyczyną przykrej woni jest
niedobór soku żołądkowego. W takiej sytuacji zaleca się również środek
pobudzający wydzielanie soku, a mianowicie herbatkę piołunową.

Ocet na pocenie się
Przy skłonności do nadmiernego pocenia się stóp zaleca się ich kąpiele w
wodzie z octem. Znaną i sprawdzoną metodą jest też moczenie stóp w wy-
warze z kory dębowej albo z bluszczu. Codziennie, rano i wieczorem, po
umyciu stóp należy je płukać w zimnej wodzie. Ważne: codziennie wkła-
dać czyste skarpety i często zmieniać obuwie!

Poparzone usta
Jeśli oparzyłaś sobie usta albo język, pijąc gorący płyn, natychmiast poliż
i rozpuść w ustach kawałek masła albo powoli napij się śmietany. To
uśmierza ból.

157

Pęcherze na dłoniach
Pęcherze na dłoniach albo na stopach szybciej się wygoją, jeżeli owiniesz
je na noc bandażem (gazą) nasączonym alkoholem.

Zapobieganie pęcherzom
Miejsca najbardziej narażone na tworzenie się pęcherzy zaklej profilak-
tycznie prestoplastem, a unikniesz kłopotu.

Tabletka działa szybciej
Tabletka szybciej zacznie działać, jeśli popijesz ją dużą ilością płynu, a
potem położysz się na kwadrans na prawym boku. W ten sposób żołądek
szybciej opróżni się i lek będzie mógł zadziałać w pełni.

Połykanie dużych pastylek
Duża pastylka łatwiej przejdzie przez przełyk, jeśli ją połkniesz razem z
kawałkiem banana.

Ostrożnie ze środkami przeciwbólowymi
Leki uśmierzające ból o silnym działaniu mogą uszkodzić nerki, wywołać
krwawienie żołądka albo silną migrenę, jeśli będziesz je zażywać w więk-
szych ilościach i zbyt często.

Banan na skurcz mięśni
Przy nagłym skurczu mięśni, trzeba wypić dużo wody mineralnej. Jeśli w
ogóle masz skłonności do nagłych skurczów, powinnaś profilaktycznie ja-
dać banany (są bogate w magnez i potas, które działają rozkurczowo).
Kąpiel przy bólach stawów
Jeśli nadwerężyłaś mięśnie, wejdź do wanny z gorącą wodą i delikatnie
masuj obolałe miejsca.

Kora dębu na hemoroidy
Napuść do wanny tyle wody, żeby ci sięgała do pasa i wlej do niej ok. 1 l
odwaru z kory dębowej. Tego rodzaju nasiadówki działają obkurczowo na

158

rozszerzone żyły. Poza tym powinnaś myć ciało wyłącznie w chłodnej
wodzie i bez użycia mydła, zrezygnować ze słodyczy i alkoholu, pić regu-
larnie sok z czosnku, nie jeść potraw za zimnych i za gorących, a także
dbać o regularne wypróżniania.

Mleko zamiast środka nasennego
Jeśli masz kłopoty z zasypianiem, wypijaj co wieczór szklankę ciepłego
mleka z miodem albo szklankę piwa.

Cebula na chrypkę
Posiekaj cebulę i podgrzej, następnie zawiń w ściereczkę i obłóż nią gar-
dło. Chrypkę łagodzi też herbatka z kwiatu szałwii.

Seler na potencję
Świeży seler zawiera olejki eteryczne, powodujące lepsze ukrwienie na-
rządów płciowych. Mężczyźni cierpiący na obniżoną potencję powinni wy-
pijać codziennie szklankę soku z selera i jeść migdały, miód, płatki owsiane
i szparagi. Należy też spożywać przede wszystkim potrawy o dużej zawar-
tości białka (ryby, mięso).

Usuwanie odcisków
Plasterkiem cebuli, moczonym przez kilka godzin w occie, należy obłożyć
odcisk, obwiązać i zostawić okład na noc. Rano umyć stopy w gorącej wo-
dzie. Powtarzać zabieg dopóty, dopóki jądro odcisku nie oderwie się od
zrogowaciałej skóry. Aby but nie uciskał obolałego miejsca, zabezpiecz je
specjalnym plastrem na odciski 9z dziurką w środku).

Przy przeziębieniu: kąpiel stóp
Przy przeziębieniu pij herbatę z lipy i stosuj kąpiele stóp. Nalej do wanny
tyle wody o temperaturze ciała, żeby ci sięgała do połowy łydek i wsyp do
niej garść soli kuchennej. Wstaw nogi do wanny i powoli dolewaj gorącą
wodę. Gdy już zaczniesz się pocić, natychmiast idź do łóżka. Na noc włóż
wełniane skarpety.

159

Na ból gardła okłady z twarogu
Ból gardła łagodzą okłady z twarogu: nałóż solidną porcję sera na lnianą
ściereczkę i obwiąż nią gardło.

Czarny bez na poty
Przy przeziębieniach powinno się pić herbatkę z czarnego bzu, ponieważ
działa napotnie. Napój należy przygotowywać z suszonych kwiatów krzaku
czarnego bzu. Roślina działa też oczyszczająco na krew, moczopędnie i
rozkurczowo.

Silny kaszel
Przy silnym kaszlu należy pić kilka razy dziennie herbatę z kwiatu lipy
albo z czarnego bzu oraz nacierać szyję i klatkę piersiową olejkiem euka-
liptusowym i tymiankowym. Jeśli nie masz tych olejków, możesz też
nacierać zwykłym tłuszczem wieprzowym. Potem przykryj klatkę piersio-
wą ogrzanym ręcznikiem.

Czarna rzodkiew rozpuszcza śluz
Odetnij czubek korzenia czarnej rzodkwi i wydrąż ją w środku. Napełnij
wnętrze karmelem i nałóż czubek z powrotem. Ułóż rzodkiew w naczyniu
żaroodpornym i wstaw na chwilę do ciepłego piekarnika. Sok, który puści
warzywo, rozluźni śluz i złagodzi drapanie w gardle.

Miód z cytryną na obłożone gardło
Sok z cytryny z dodatkiem miodu jest środkiem rozluźniającym wydzieli-
nę zalegającą w górnych drogach oddechowych. Podobnie działa herbatka
z mchu irlandzkiego (dostępna w aptekach).

Większa odporność
Jeśli wybierasz się w odwiedziny do chorego na grypę, żuj podczas wizy-
ty dwa ziarenka jałowca. Dzięki temu będziesz bardziej odporna na zarazki.

160

Siano na reumatyzm
Bolące miejsca nacieraj spirytusem z pokrzywy albo maścią zawierającą
pszczeli jad. Znanym i sprawdzonym środkiem przeciw przewlekłym bó-
lom reumatycznym jest też okładanie ciała woreczkami z gorącym sianem,
rozgrzanym nad parą.

Unikaj mięs przy gośćcu
Chorzy na gościec powinni zrezygnować z jedzenia mięsa, podrobów, tłu-
stych ryb, kalafiorów, grzybów, szparagów, rosołu wołowego i zup na
kostkach rosołowych! Przy ostrym ataku bólu należy położyć na bolące
miejsca gorące kompresy z soli. Skuteczne są również kąpiele w wywarze z
krwawnika. Poza tym należy pić dużo czystego soku cytrynowego.

Sok z winogron obniża poziom cholesterolu
Sok z czerwonych winogron zawiera substancję, która obniża poziom
cholesterolu i przeciwdziała odkładaniu się tłuszczu w ścianach naczyń, a
przez to zapobiega miażdżycy i zawałom serca.

Magnez na serce
W wyniku stresów kurczą się zasoby magnezu w organizmie. Niedobór
magnezu prowadzi z kolei do osłabienia mięśniowego, potęguje nerwo-
wość, zaburza rytm serca, a to wszystko może stać się przyczyną zawału.
Ilość magnezu w normalnym pożywieniu nie zaspokaja w pełni zapotrze-
bowania organizmu na ten pierwiastek (najbogatsze w magnez są ziarna
zbóż i zielone warzywa liściaste), dlatego zaleca się uzupełnianie magnezu
preparatami farmaceutycznymi.

Wyjmowanie drzazgi
Jeśli nie możesz się zorientować, gdzie dokładnie wbiła ci się drzazga,
zamaluj palec jodyny, a wtedy bez trudu wyciągniesz zadrę, ponieważ wy-
raźnie ściemnieje pod wpływem jodyny.

161

Walka z "kacem"
Przykre skutki nadmiernej ilości alkoholu i całonocnego bankietu, zwane
"kacem", najlepiej leczyć następującą miksturą: na pól szklanki wody ły-
żeczka (do herbaty) sody oczyszczanej i sok z całej cytryny.

Ziarenka kawy
Podczas picia alkoholu (oczywiście nie w przesadnych ilościach) nie za-
kręci ci się w głowie, jeśli co pół godziny będziesz przeżuwać 3-4 ziarenka
kawy. Poza tym nie odmawiaj sobie sutych potraw, ponieważ
stwarzają doskonały podkład pod alkohol.
Mała czarna na ból głowy
Jeśli po całonocnej biesiadzie boli cię głowa, wypij filiżankę mocnej czar-
nej kawy (espresso), bez cukru i bez mleka, ale za to z dwoma łyżeczkami
(do kawy) soku z cytryny.

Na oparzenia zimna woda
Pierwszą i najważniejszą rzeczą, którą należy zrobić przy lekkim oparze-
niu jest polewanie rany zimną wodą. To uśmierza ból i zapobiega tworze-
niu się pęcherzy. Również przykładanie surowego tartego ziemniaka działa
przeciwobrzękowo i gojąco.

Oparzenia chemiczne
Zasada numer jeden: obfite zmywanie oparzonej powierzchni ciała bieżą-
cą wodą, nawet przez kilkanaście minut. Dzięki temu żrąca substancja nie
przeniknie w głębsze warstwy tkanki.

Twaróg na oparzenia słoneczne
Bolesne oparzenia słoneczne należy kurować twarogiem (ewentualnie
kwaśnym mlekiem) albo jogurtem. Gruba warstwa twarogu nałożona na
oparzone miejsca chłodzi skórę i zapobiega powstawaniu pęcherzy. Można
też przykładać ręcznik zmoczony w rozcieńczonym soku cytrynowym albo
w occie.

162

Cytryna na czerwony nos
Nos opalony na purpurowy kolor posmaruj wieczorem sokiem z cytryny i
zmyj go dopiero rano.

Imbir przed podróżą
Imbir pomoże ci znieść trudy podróży w beztroskim nastroju. Wszystko
jedno, czy podróżujesz statkiem, autobusem czy samolotem, imbir skutecz-
nie przeciwdziała chorobie lokomocyjnej.

Cukier przyczyną próchnicy
Mnóstwo rodziców robi wszystko, żeby ich dzieci miały próchnicę, poda-
jąc, zwłaszcza niemowlętom, napoje z cukrem. Słodkie herbatki i słodkie
lemoniadki niewątpliwie uspokajają dziecko, ale mają katastrofalny wpływ
na zęby. Cukier może nie tylko zniszczyć mleczne zęby, lecz również spo-
wodować uszkodzenia kości szczękowej.

Goździk uśmierza ból zęba
Przy stanach zapalnych dziąseł albo przy bólu zęba ulgę przynosi żucie
goździków (przyprawy korzennej). Zawierają one olejki eteryczne o dzia-
łaniu przeciwzapalnym i uśmierzającym ból.

Nić do zębów
Samo mycie zębów nie wystarcza, żeby usunąć wszystkie resztki pokarmu
ze szczelin między zębami. Dlatego powinno się czyścić zęby specjalną ni-
cią dentystyczną.

Krople do oczu
Napoczęte krople do oczu nadają się do użytku najwyżej przez 4 tygodnie
(o ile nie umieszczono na opakowaniu innego terminu ważności). Po prze-
kroczeniu tego okresu krople mogą wywołać stany zapalne oczu, ponieważ
do otwartej buteleczki dostały się bakterie. Krople do nosa i do uszu nadają
się dłużej do użytku.

163

Grzyb w plastikowych klapkach
Plastikowe klapki, używane w celach higienicznych w publicznych pły-
walniach, często same stają się rezerwuarem zarazków i grzybów. Pode-
szwy z gumowej pianki idealnie wchłaniają rozmaite chorobotwórcze
drobnoustroje. Najskuteczniejsze jest mycie stóp mydłem i stosowanie tal-
ków grzybobójczych.

Usuwanie plastra
Jeśli skropisz plaster kilkoma kropelkami oleju i zostawisz je na kilka mi-
nut, żeby dobrze wsiąkły, bezboleśnie odkleisz plaster ze skóry.

164

To, co się przydaje w każdym domu

a mo n i a k, a s p i ry n a , b e n zy n a , b i b u ł a ku c h e n n a , b o -

ra ks , c e b u la , c u ki e r, c y t ry n a , c zo s n e k, d e n a t u ra t , f o -

li a a lu mi n i o w a , g li c e ry n a , g u mka , g w o źd zi e , h e rb a t a ,

j a j a , j o d y n a, ka w a , kl e j , ko re kt o r ( d o m a s zy n ) , ko r-

ko c i ą g , ko n i a k, k ro c h ma l, kw a se k c y t r y n o w y , la n o li -

na, maka ron, mą ka, mą ka ziemniac za na, miód, mł o-

tek, nafta, noży c zki, ocet, ocet winny, olej, olej r y-

c y n o w y , o li w a z o li w e k, o t rę b y p s ze n n e , p a p i e r

ście rny, pasta do butów, piwo, plaster opatrunkowy,

p ro s z e k d o p i e c z e n i a , p r zy p ra w y , ry ż , s o d a o c zy s z-

czona, sł oi ki po d że mach, spi rytus, só l, sza re mydło,

ś rubokręt, śruby, świece, talk, taśma klejąca, te r-

p e n t y n a , w a ze li n a , w i n o b i a ł e , w i n o c ze rw o n e , w o s k,

zapał ki, zi oła, zmywa c z do p aznokci (aceton).

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Helga Kuhn Poradnik Pani Domu
Helga Kuhn Poradnik Pani domu wegług orginału 1996
Kuhn Helga Poradnik Pani domu
24 Poradnik Pani Domu(bitnova info)
24 Poradnik Pani Domu(bitnova info)
Poradnik Pani Domu id 376489 Nieznany
23 Poradnik Pani Domu
Poradnik Pani Domu
PORADNIK PANI DOMU(1) 2
Poradnik Pani Domu(1) 2
PORADNIK PANI DOMU
Poradnik Pani Domu 4
Poradnik Pani Domu
24 Poradnik Pani Domu
Poradnik Pani Domu 2
Poradnik Pani Domu Kuchnia

więcej podobnych podstron