made by koperek©

Żydzi nie mieli własnego paostwa

od 587 p.n.e.

, kiedy król Babilonii, Nebukadnesar, najechał na Judę,

podbił ją, a mieszkaoców przesiedlił do Mezopotamii. Potem Cyrus, król Persów, podbił Babilonię
i zgodził się na powrót Izraelitów do Judy (

536 p.n.e.

), ale w

66 p.n.e.

Pompejusz zdobył Judę,

która od

6 r. n. e.

stała się częścią rzymskiej prowincji Syrii.

DIASPORA (rozproszenie) Żydów miała miejsce już po niewoli babilooskiej, wzmogła się w po
stłumeniu przez Rzymian powstania w

I w. n. e.

i zburzeniu przez nich świątyni jerozolimskiej.

Kierunek emigracji Żydów w historii europejskiej:

Włochy



Hiszpania



Europa

Wschodnia

(dawna

Rzeczpospolita;

kontynent był targany

reformacją, a przy

tym również

prześladowaniami

Żydów jako

innowierców; Polska

była jednym z

niewielu krajów

tolerancyjnych)

RUCH SYJONISTYCZNY (syjonizm) to ruch polityczny i społeczny, mający na celu powrót Żydów
do Palestyny i odbudowanie paostwa żydowskiego.

Palestyna w XIX wieku była pod panowaniem Imperium Tureckiego.

1897

– powstanie Światowej Organizacji Syjonistycznej (WZO).

1917

– rząd brytyjski przychylnie odniósł się i poparł ideę syjonizmu, więc Żydzi walczyli

…………….

w I Wojnie Światowej, ale po wojnie- wbrew obietnicom- Palestyna została przez ONZ

…………….

oddana Wielkiej Brytanii z powodu sporych złóż ropy naftowej na tym terenie.

AGENCJA ŻYDOWSKA to organizacja syjonistyczna, zbierająca fundusze na przerzut Żydów
do Palestyny oraz propagandę emigracji żydowskiej.

HAGANA to była tajna organizacja paramilitarna (żydowska), mająca na celu chronid Żydów przed
Arabami. Pierwszym dowódcą był Elijahu Golomb.

1930

– powstała Partia Robotnicza Palestyny z David’em Green (Ben Gurion’em) na czele.

Żydzi organizowali bojówki do walki z Arabami, np. :

Irgun Cwai Leumi (Avraham Tehimi);

*

Lohamei Herut Israel;

*

made by koperek©

II WOJNA ŚWIATOWA

drastyczny wzrost emigracji Żydów do Palestyny;

*

w 1943 roku 2 Korpus Polski gen. Andersa uciekając z ZSRR szedł przez Syrię, gdzie dużo

*

Polaków żydowskiego pochodzenia dezertowało. Głównie byli to żołnierze z wykształceniem
wojskowym, którzy zaczęli wspierad szeregi Irgunu i mieli znaczny udział w powstaniu
paostwa żydowskiego;

1944 – Irgun zaczął walczyd ze sprawującą władzę w Palestynie Wielką Brytanią.

*

Nastąpił rozłam wśród Żydów, niektórzy byli przeciw walce z administracją i wydawali
terrorystów Anglikom.

maj 1948

– premier David Ben Gurion oficjalnie ogłosił utworzenie paostwa żydowskiego

protesty Arabów, Ligi Arabskiej;

*

I wojna izraelsko- arabska; sukces Żydów był przesądzony, bo wspierały ich Stany

*

Zjednoczone i ZSRR. Poza tym przez tych kilka miesięcy zdołali oni zgromadzid stosunkowo
dużą armię. Wyparci Arabowie uciekali do paośtw ościennych, tworząc obozy uchodźców,
co stanowiło dla nich (tych paostw) problem. Pokój został zawarty pod naciskiem ONZ,
ale bez zwrotu zdobytych ziem, co powiększyło terytorium Izraela o około ⅓ powierzchni.
Konflikt z Arabami jednak nie został rozwiązany.

1956

– kryzys sueski (  Kanał Sueski, łączący Morze Czerwone z Morzem Śródziemnym, zbudowany

…………

przez Anglików z pomocą Francji, stanowił ważny szlak handlowy); władze Egiptu zdecydowały

…………

o nacjonalizacji Kanału, co wywołało agresję połączonych sił angielskich, francuskich i

…………

żydowskich. ZSRR z powodu pomocy udzielanej Żydom przez USA wspiera Egipt, popierając

…………

jednocześnie Arabów. Związek Radziecki grozi, że jeśli atakujący się nie wycofają, użyje broni

…………

atomowej. Na brak reakcji ze strony Stanów przestraszone paostwa wycofują się.

1967

– II wojna izraelsko- arabska, tzw. sześciodniowa. W jej wyniku Żydzi zdobyli Synaj, drugą częśd

…………

Jerozolimy (była podzielona na częśd arabską i izraelską), wzgórza Golan, Judeę i Samarię.

1973

– wojna Yom Kippur w czasie żydowskiego święta o tej nazwie. Egipt i Syria najechały na Izrael,

…………

zajmując Półwysep Synaj i wzgórza Golan

Arabia Saudyjska ogłosiła embargo naftowe dla USA, potem OPEC dla Holandii i innych

*

paostw Europy Zachodniej, co doprowadziło do kryzysu naftowego na świecie.

1978

– porozumienie w Camp David, podpisane przez prezydenta Egiptu Answara Sadata i premiera

………….

Izraela.

made by koperek©

Palestyoczycy zorganizowali stowarzyszenia terrorystyczne o charakterze nacjonalistycznym:

Islamski Dżihat,

*

Front Wyzwolenia Palestyny,

*

Mezballan,

*

mające na celu wyparcie Żydów. Akcje terrorystyczne wykraczały poza terytorium tych paostw,
np. zamach na izraelskich sportówców w czasie Olimpiady w Monachium w

1972 roku

,

zorganizowany przez tzw. Czarny Październik. Potem izraelski wywiad śledził każdego, kto mógłby byd
z tym związany i zabijał.

1987

– Pierwsza Inflada, masowe powstanie Palestyoczyków przeciw izraelskiej okupacji Palestyny

Jasir Arafat (arab.)



Icchak Rabin (żyd.)



2000

– Druga Inflada

Al- Aks (arab.)



2002

– zatwierdzenie przez władze Izraela planu budowy muru bezpieczeostwa.

porozumienie