Dr Ryszard Rauba

Instytut Politologii

Uniwersytet Zielonogórski

Żołnierze w odpowiedzi Piłsudskiemu –

Odezwa Warszawskiej Rady Delegatów

Żołnierskich z lipca 1920 roku.

Trzeciego lipca 1920 r. Józef Piłsudski - „Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz” wydał

„w imieniu Rady Obrony Państwa”, której przewodniczył

1

niezbyt obszerną odezwę pod tytu-

łem (i tu została zastosowana specjalnie pogrubiona w tym celu czcionka!) : Ojczyzna w po-

trzebie!. Skierowana ona była do „obywateli Rzeczypospolitej”. Sformułowanie : „obywatele

Rzeczypospolitej” podkreślono, pogrubiono i dodano na końcu wykrzyknik.

Oto treść odezwy J. Piłsudskiego: „Wrogowie otaczający nas zewsząd skupili wszystkie

siły, by zniszczyć wywalczoną krwią i trudem żołnierza polskiego niepodległość naszą. Za-

stępy najeźdźców, ciągnące aż z głębi Azji, usiłują złamać bohaterskie wojska nasze, by runąć

na Polskę, stratować nasze niwy, spalić wsie i miasta i na cmentarzysku polskiem, rozpocząć

swoje straszne panowanie.

1 Rada Obrony Państwa (ROP) – specjalny organ rządowo – parlamentarny o charakterze przejściowym

powołany został do życia ustawą z 1 lipca 1920 r.. W jej skład weszli: „Naczelnik Państwa” jako
przewodniczący, marszałek Sejmu Ustawodawczego, 10 posłów wybranych przez Sejm i reprezentujących
stronnictwa polityczne zasiadające w Sejmie, premier, 3 ministrów oraz 3 przedstawicieli wojska
mianowanych przez tak zwanego „Naczelnego Wodza”. (Zob. J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak,
Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 1996, s. 480.).

1

Jak jednolity, niewzruszony mur stanąć musimy do oporu. O pierś całego narodu rozbić

się ma nawała bolszewizmu. Jedność, zgoda i wytężona praca niech skupi nas wszystkich dla

wspólnej sprawy!

Żołnierz polski, krwią broczący na froncie, musi mieć to przeświadczenie, iż stoi za nim

cały naród, każdej chwili gotowy przyjść mu z pomocą.

Chwila taka nadeszła.

Wzywamy tedy wszystkich, zdolnych do noszenia broni, by dobrowolnie zaciągali się w

szeregi armji, stwierdzając, iż za Ojczyznę każdy w Polsce z własnej woli gotów złożyć krew

i życie.

Niech śpieszą wszyscy: i ci, młodość i siłę czujący w żyłach, co żelazem odpierać będą

najazd wroga,, i ci, którzy stanąć mogą do pracy w instytucjach wojskowych, by zwolnić z

nich i zastąpić tych, co na froncie przydatni być mogą. Niech na wołanie Polski nie zabraknie

żadnego z jej wiernych i prawych synów, co wzorem ojców i dziadów pokotem położą wroga

u stóp Rzeczypospolitej. Wszystko dla zwycięstwa ! Do broni!”

2

.

Na wydaną przez Józefa Piłsudskiego patetyczną i „patriotyczną” zarazem odezwę bardzo

szybko zareagowała ściśle związana z Komunistyczną Partią Robotniczą Polski (KPRP) –

Warszawska Rada Delegatów Żołnierskich (WRDŻ). Ona z kolei zatytułowała swoją rewo-

lucyjną odezwę czy może lepiej należałoby mówić rewolucyjną kontr odezwę : Żołnierze w

odpowiedzi Piłsudskiemu.

„Naczelniku i wodzu kapitalistycznej Polski!” - stwierdzali na wstępie zwracając się tym

samym bezpośrednio do Józefa Piłsudskiego autorzy odezwy po czym nie owijając w przy-

słowiową bawełnę odważnie, w pełni świadomie i bez ogródek oświadczali mu prosto w

oczy, że: „Pod potężnymi ciosami Czerwonej Armii robotników i chłopów Sowieckiej Rosji i

Sowieckiej Ukrainy i przy wydatnej pomocy robotników Europy zachodniej zachwiała się i

rozpadła na kawałki kontrrewolucyjna armia polska, którą pędziłeś w głąb Rosji i Ukrainy

Sowieckiej dla obrony majątków szlacheckich, dla celów grabieżczych i zaborczych.

W popłochu i panice biegną przed siebie rozbite pułki, dywizje i armie całe, oszalałe z

bólu i cierpień. A rozmiar klęski uciekającej armii powiększają chłopi ukraińscy, białoruscy i

litewscy, którzy zakosztowali twego „wyzwolenia”, wypisanego im krwawo na grzbietach

nahajkami, kijami i torturami przez twych oficerów, żandarmów, urzędników i powracających

do „swej” własności dziedziców, fabrykantów i bankierów. Dziś chłopi ci chwycili za broń,

2 Oryginał odezwy Józefa Piłsudskiego Ojczyzna w potrzebie! z 3 lipca 1920 r. znajduje się obecnie w

zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Jej reprint znajduje się natomiast w posiadaniu autora
niniejszych słów.

2

za kłonice i widły, by pomścić swoje krzywdy straszliwe”

3

- podkreślali dosadnie autorzy re-

wolucyjnej odezwy krytykujący tu w całej rozciągłości reakcyjne z gruntu i prymitywnie

imperialistyczne „sny o potędze”, które w praktyce nie zważając na nikogo i na nic a w szcze-

gólności na ludzkie życie chciał zrealizować Józef Piłsudski dodając przy tym kłamliwą,

pseudo patriotyczną otoczkę.

Na wstępie odezwy jej autorzy nie zapomnieli przypomnieć także Józefowi Piłsudskiemu

- posługującemu się instrumentalnie według własnego widzimisię „patriotyzmem” i tak

zwaną „racją stanu”, wulgarnemu militaryście nie szanującemu ludzkiego życia i pupilowi

przestraszonej rozwojem wypadków myślącej jedynie o zyskach burżuazji, że „ „leje się tedy

strumieniami we wzajemnej walce serdeczna krew robotników i chłopów polskich, rosyjskich

i ukraińskich. Leje się, boś ty, stokroć przeklęty władco z Belwederu, w swej pysze i zaślepie-

niu, posłuszny rozkazom burżuazji rodzimej i cudzoziemskiej, nie chciał zawrzeć pokoju z

Sowiecką Rosją i Ukrainą , choć ten pokój ciągle ci proponowały ich robotnicze rządy. Boś ty

postanowił unicestwić Sowiecką Ukrainę, aby mógł tam rządzić twój kamrat Petlura, po-

słuszny sługa szlachty i burżuazji polsko – ukraińskiej”

4

.

Dla autorów odezwy w lipcu 1920 r. na ziemiach polskich „wreszcie wybiła godzina sądu

na grabieżców, najeźdźców i kontrrewolucjonistów”

5

.

W związku z powyższym , dramatycznym wyłącznie co należy podkreślić dla polskiej

burżuazji tracącej wówczas grunt pod nogami biegiem wydarzeń skierowano bezpośrednio do

„Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza” Józefa Piłsudskiego faktycznie pełniącego w lip-

cu 1920 r. rolę użytecznego narzędzia w rękach burżuazji taką oto wymowną i bezkompromi-

sową w swojej treści uwagę: „W tę pierwszą straszną godzinę sądu widzisz z przerażeniem,

że idzie za nią druga godzina sądu, godzina powstania rewolucyjnych żołnierzy i robotników

przeciw tobie, twym generałom i całej zgrai szlachecko – kapitalistycznej w Polsce. I ty zwra-

casz się do nas, żołnierzy, z wezwaniem, jako prezes Rady Obrony Państwa, jako wojskowy

dyktator.

Czego chcesz, do czego nas nawołujesz?

Każesz nam nie żałować naszej krwi, nie oszczędzać naszego życia. Ale w imię czego?”

6

-

zapytywali twórcy zapomnianej dziś kompletnie rewolucyjnej odezwy WRDŻ z lipca 1920.

Ich odpowiedź na to nad wyraz istotne i kluczowe pytanie brzmiała następująco: „W imię

obalenia bolszewizmu! To znaczy, każesz nam umierać, aby szlachta, fabrykanci, bankierzy

3 Zob. KPP w obronie niepodległości Polski. Materiały i dokumenty, Warszawa 1953, s. 45.
4 Ibidem.
5 Ibidem.
6 Ibidem, s. 46.

3

na nowo rządzili Rosja i Ukrainą. Każesz nam bronić tych ziem białorusko – ukraińsko – li-

tewskich, które wydarłeś robotnikom i chłopom tych krajów. Każesz nam wreszcie bronić na-

szego domu niewoli, aby w nim dalej swe rządy sprawowała krwawa burżuazja. A w zamian

za to obiecujesz, że zrobisz z Polski dom jasny, w którym szczęśliwi i wolni żyć będziemy w

raz z cały ludem pracującym. Obiecujesz, że troszczyć się będziesz o nasze rodziny, że gdy

wrócimy z boju jako inwalidzi, gdy za kapitalistyczne sprawy stracimy oczy, ręce, nogi, obda-

rzysz nas własnym warsztatem pracy. Ażeby zaś utrzymać szerokie masy żołnierzy w ślepo-

cie (...) szkalujesz i oczerniasz socjalistyczne rządy w Rosji i na Ukrainie, rządy robotników i

chłopów”

7

- zaznaczano w odezwie i od razu dodawano do powyżej przytoczonej, kolejną

następującą równie mocną i wymowną w treści uwagę: „Daremne są twe wysiłki, Józefie Pił-

sudski. Pamiętamy przede wszystkim, żeś jest zdrajca i zaprzaniec, renegat i odstępca sprawy

robotniczej. Wiemy, że jesteś zaprzedany duszą i ciałem kapitalistom rodzimym i obcym”

8

-

podkreślali bez ogródek w swojej rewolucyjnej odezwie jej autorzy.

Autorzy rewolucyjnego dokumentu z lipca 1920 r. wyjątkowo negatywnie oceniali efekty

politycznej rzekomo „państwotwórczej” naznaczonej przede wszystkim krwią i trupami dzia-

łalności Józefa Piłsudskiego: „nie dom jasny budowałeś w Polsce, lecz krwawe, duszne, chło-

dem i głodem ludu ziejące więzienie. Raj dla paskarzy, spekulantów, dziedziców, bankierów

i fabrykantów. Przytulisko dla generałów i siepaczy carskich. Twierdzę imperialistycznej re-

akcji polskiej i ostoję marzeń całej kontrrewolucyjnej burżuazji zachodu. Zamiast wolnej

Polski stworzyłeś Polskę żandarmów, Polskę grabieżców i najeźdźców, Polskę narzucającą

kajdany sąsiednim ludom – Polskę kontrrewolucji”

9

- zauważali z goryczą autorzy odezwy i

zapytywali w związku z tym J. Piłsudskiego : „Któż więc z nas uwierzy dzisiaj twym wezwa-

niom i przyrzeczeniom?”

10

.

Klasowo uświadomieni autorzy odezwy, którzy od samego początku nie wierzyli i nie za-

mierzali pod żadnym pozorem uwierzyć w „dramatyczne” wezwania i obłudne – ich zda-

niem przyrzeczenia tak zwanego „Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza” uroczyście de-

klarowali kierując swoje słowa pod jego adresem, że: „Nadchodzi, rychło nadejść musi druga

godzina sądu, w której my, żołnierze, wspólnie z robotnikami wsi i miast obrócimy całą potę-

gę przeciw tobie, przeciw twym oficerom, przeciw całej zgrai kapitalistyczno – szlacheckiej

w Polsce. Skończy się wtedy zbrodnicza wojna, skończą się rządy zbójeckie w Polsce, skoń-

czy się twoja haniebna rola.

7 Ibidem.
8 Ibidem.
9 Ibidem, s. 47.
10 Ibidem.

4

Polska stanie się wtedy naprawdę domem jasnym i wolnym, w którym gospodarzem bę-

dzie polski lud roboczy sprzymierzony z ludem pracującym całego świata. Będzie to Polska

Republika Rad, bez kapitalistów i bez dziedziców.

O taką Polskę przysięgamy walczyć, taką Polskę kochamy, taką Polskę zdobędziemy,

wbrew tobie, wbrew burżuazji rodzimej i cudzoziemskiej. W imię takiej Polski zawrzemy

przymierze z robotniczymi pułkami Czerwonej Armii Sowieckiej Rosji i Sowieckiej Ukrainy,

w których widzimy rycerzy wyzwolenia całego ludu pracującego z pęt kapitału.

Tyś tworzył sojusz bogaczy przeciw ludowi – i przegrałeś.

My tworzymy sojusz braterski robotników i chłopów Polski, Ukrainy, Rosji i całego

świata przeciw kapitalistom – i zwyciężymy!”

11

- deklarowali pełni nadziei i autentycznego

rewolucyjnego optymizmu autorzy dokumentu.

W konkluzji rewolucyjnej odezwy Warszawskiej Rady Delegatów Żołnierskich z lipca

1920 r., odezwy, o której istnieniu koniecznie należy pamiętać w kontekście tak zwanej „woj-

ny polsko – bolszewickiej” - wydarzenia historycznego notorycznie wykorzystywanego w

obrzydliwie manipulatorski sposób przez „miłościwie” nam panujące od 1989 r. w ponownie

niestety kapitalistycznej Polsce ekipy rządzące dla celów doraźnej walki politycznej oraz

przez różnej maści oszalałych z nienawiści do Rosji i Rosjan przez sam fakt ich istnienia

często nawiedzonych, prawicowych do bólu, klerykalnych, faszyzujących i przy tym po pro-

stu zidiociałych pseudo patriotów nie mających bladego pojęcia czym w istocie jest kapita-

lizm i jakie wyrządza szkody jednostce – umieszczono 6 haseł, haseł, które w chwili obecnej,

w 2011 r. wielu „prawdziwych Polaków” uznałoby od razu, z marszu za: „niepatriotyczne”,

„antypolskie”, „anty niepodległościowe” no i oczywiście „anty chrześcijańskie” wręcz nawo-

łujące otwarcie do „zdrady ojczyzny, państwa i narodu polskiego”.

Niech każdy czytelnik, bez niczyjej podpowiedzi dokona w tej kwestii samodzielnej, kry-

tycznej oceny. Niech samodzielnie wyciągnie wnioski!

Oto owe rewolucyjne hasła z lipca 1920 roku : „Niech żyje Czerwona Armia Sowieckiej

Rosji i Ukrainy!, Polska Czerwona Armia niech co rychlej powstanie i niech żyje! Sojusz i

braterstwo robotników, chłopów i żołnierzy Polski, Rosji i Ukrainy niech żyje!, Precz z wojną

z Sowiecką Rosją i Ukrainą!, Niech żyje wojna robotników, chłopów i żołnierzy przeciw ka-

pitalistom!, Niech żyje Polska Republika Rad”

12

.

11 Ibidem, s. 47 – 48.
12 Ibidem, s. 48.

5

6