Błękitny Meczet Ahmeda

Dodane przez Darkol dnia 26 czerwiec 2005

Powrót do - Dział Tematyczny

||

Powrót do - Dział Artykułów

Spacerem po - Błękitnym Meczecie sułtana Ahmeda

Stambuł (Konstantynopol)

Kiedyś na terenach ciągnących się od Aya Sofya aż po dzisiejszy Błękitny Meczet wznosili swe pałace
bizantyjscy cesarze. W jednym z tych pałaców, w opisanym poniżej Muzeum Mozaik, można zobaczyć
zachowane mozaiki.

Sułtan Ahmed I (1603-1617) postanowił wybudować meczet, który konkurowałby; a może wręcz
prześcignął architektoniczne osiągnięcie Justyniana. Trzeba przyznać, że był bliski osiągnięcia celu. Sultan
Ahmet Camii, czyli Meczet Sułtana Ahmeda lub Błękitny Meczet (lata budowy: 1606-1616), to triumf
harmonii, proporcji i elegancji. Architektowi, Mehmedowi Adze, udało się sprawić, że meczet robi podobne
wrażenie z zewnątrz, jak Aya Sofya od wewnątrz.

Podobnie jak w przypadku Aya Sofya, mistrzostwo sztuki architektonicznej ujawnia się dopiero po
odpowiednim przyjrzeniu się budowli. Nie należy jednak z tamtej świątyni przedzierać się przez tłum
handlarzy i kierować prosto do Błękitnego Meczetu. Lepiej przejść do hipodromu i stamtąd zbliżyć się do
meczetu od frontu, a dalej wejść przez bramę w bocznej ścianie.

Warto zwrócić uwagę na niewielką kopułę znajdującą się nad bramą. Jest to typowy motyw stosowany
przez Mehmeda Agę, by kierować wzrok wiernych ku niebu. Po przejściu przez bramę ukażą się schody
wiodące w górę do następnej bramy, zwieńczonej kolejną kopułą. Za nią jest jeszcze jedna kopuła, ponad
sadirvanem (fontanną ablucyjną) na środku dziedzińca. Podczas wspinania się po schodach widoczne stają
się kolejne półkopuły, jedna za drugą: pierwsza ponad głównym wejściem, następna nad nią i jeszcze
jedna, i jeszcze jedna. Nad całością króluje kopuła główna, która skupia uwagę obserwatora na grupie
mniejszych kopułek, co wzmacnia właściwy efekt. W końcu wzrok, podążając za sześcioma minaretami,
ostatecznie sięga nieba.

Page 1 of 3

IMPERIUM OSMAŃSKIE I JEGO DZIEJE

2008-04-06

http://www.osman.livenet.pl/print.php?type=A&item_id=17

Błękitny Meczet to klasyczny przykład architektury osmańskiej. Centralną pozycję na dziedzińcu
wejściowym zajmuje fontanna ablucyjna. Portyk ciągnący się wzdłuż trzech boków zapewnia ochłodę
podczas upałów i może służyć jako miejsce modlitwy, medytacji czy nauki. Meczet stal się obiektem do
tego stopnia obleganym przez turystów, że ograniczono ilość zwiedzających, aby utrzymać uświęconą
atmosferę tego miejsca. Tylko wierni mogą wchodzić głównym wejściem, turyści są wpuszczani przez
boczne drzwi, z północnej strony, i tylko w tych porach, gdy nie ma modłów. Przy wejściu obsługa odbiera
buty, a jeżeli czyjś strój okaże się nieodpowiedni, turysta otrzyma specjalną pelerynę. Za wstęp nie
pobiera się opłaty, ale można spotkać się z prośbą o drobny datek na rzecz świątyni.

Znajdujące się w świątyni witraże nie są oryginalne, chociaż na takie wyglądają. Półkopuły i kopułę główną
pokrywają piękne arabeski. Określenie "błękitny" w nazwie meczetu wzięło się od koloru płytek
fajansowych z Izniku, którymi pokryte są ściany, szczególnie w galerii (nieudostępnionej dla
zwiedzających).

Łatwo zorientować się, dlaczego Błękitny Meczet zbudowany pomiędzy rokiem 1606 a 1616, a więc około
1000 lat po Aya Sofya, nie jest tak imponujący, jak tamta świątynia. Przyczyną takiego wrażenia są cztery
masywne kolumny podtrzymujące kopułę, nie tak eleganckie, ale za to dające poczucie mocy i
bezpieczeństwa.

Page 2 of 3

IMPERIUM OSMAŃSKIE I JEGO DZIEJE

2008-04-06

http://www.osman.livenet.pl/print.php?type=A&item_id=17

wnętrze Błękitnego Meczetu

Warto zwrócić uwagę na pokrytą marmurowym okratowaniem Królewską Lożę (po lewej stronie), na
umieszczony w mihrabie fragment świętego Czarnego Kamienia z Kaaby w Mekce i na stary zegar, którego
przeznaczeniem było wyznaczanie dokładnego czasu trwania modlitwy. Wzrok przyciąga także wysokie,
kunsztownie wykonane krzesło (mahfil), z którego w każdy piątek wygłasza kazanie imam oraz pokryty
pięknymi, marmurowymi rzeźbieniami minbar, czyli kazalnica. Jest to konstrukcja z zasłanianymi kurtyną -
na wysokości podłogi - drzwiami oraz kilkoma schodami wiodącymi do małej budki zwieńczonej iglicą. Stąd
w 1826 r. ogłoszono rozwiązanie oddziałów janczarów.

Przy meczetach wznoszonych przez wielkich i możnych obywateli mieściły się liczne instytucje publiczne.
Przy Sultan Ahmet Camii ulokowały się: medresa (szkoła teologiczna), imaret (jadłodajnia dla ubogich),
hamam (łaźnia), by wierni mogli zażyć kąpieli w każdy piątek (dzień święty), oraz sklepy, z których
dochód przeznaczony był na utrzymanie meczetu. Grobowiec (turbe) wielkiego patrona, sułtana Ahmeda I,
znajduje się w północnej części Błękitnego Meczetu, naprzeciwko parku z fontanną (udostępniony dla
zwiedzających codziennie z wyjątkiem poniedziałków i wtorków, w godz. 9.30-16.30). Oprócz Ahmeda w
grobowcu złożono zwłoki jego braci, sułtana Osmana II i sułtana Murada IV.

Źródło: www.rav.md4.pl/w/turcja/

Powrót do - Dział Tematyczny

||

Powrót do - Dział Artykułów

Page 3 of 3

IMPERIUM OSMAŃSKIE I JEGO DZIEJE

2008-04-06

http://www.osman.livenet.pl/print.php?type=A&item_id=17