Metody obliczeń hydraulicznych stosowanych za granicą, a także w kraju bazują na wzorze Manninga
oraz Prandtla-Colebrooka.

Wzór Manninga ma postać:

gdzie:

v

- pr

ę

dko

ść

przepływu

ś

cieków, [m/s]

R

- promie

ń

hydrauliczny, [m]

i

- spadek podłu

ż

ny kanału, [

‰

]

M

- liczba Manninga, [m

1/3

]

Promień hydrauliczny R występujący we wzorze oblicza się ze wzoru:

gdzie:

F

S

- powierzchnia przekroju poprzecznego wypełniona

ś

ciekami, [m

²

]

U

- obwód zwil

ż

ony (stykaj

ą

cy si

ę

ze

ś

ciekami), [m]

W przypadku przekroju w pełni wypełnionego ściekami:

gdzie:

d

W

-

ś

rednica wewn

ę

trzna kanału, [m]

Przepływ Q [m

3

/s] liczony jest ze wzoru:

ul. K. Miarki 20

NIP 498-01-42-359

41-940 Piekary

Ś

l.

REGON: 277200684

tel. [phone] ÷ 13

S

ą

d Rejonowy w Gliwicach

fax. [phone]

X Wydział Gospodarczy

www.keramo-steinzeug.pl

Krajowego Rejestru S

ą

dowego

e-mail: [e-mail]

KRS 0000 22 44 33

KERAMO STEINZEUG N.V. Oddział w Polsce

Konto bankowe: IBAN PL 61 1600 1055 0002 3211 5536 3001

2

1

3

2

i

R

M

v

⋅

⋅

=

4

W

d

R

=

U

F

R

S

=

v

d

Q

w

⋅

=

4

2

π

Obecnie do projektowania sieci kanalizacyjnych coraz częściej stosuje się metodę opartą na wzorze
Prandtla-Colebrooka. Metoda ta została opisana w wersji polskojęzycznej w wytycznych
ATV-DVWK-A110P p.t. „Wytyczne do hydraulicznego wymiarowania i sprawdzania przepustowości
kanałów i przewodów ściekowych”

Wzór Prandtla-Colebrooka ma następującą postać:

gdzie:

λ

- współczynnik liniowych oporów hydraulicznych

Re

- liczba Reynoldsa

k

- hydraulicznie czynna chropowato

ść

(szorstko

ść

) wewn

ę

trznych

ś

cian kanału

zdefiniowana w.w. wzorem okre

ś

lona wył

ą

cznie w oparciu o pomiary hydrauliczne

R

- promie hydrauliczny wg wzoru:

gdzie:

d

W

-

ś

rednica wewn

ę

trzna kanału, [m]

Liczba Reynoldsa jest funkcją temperatury ścieków, średnicy kanału i lepkości ścieków.

gdzie:

v

- pr

ę

dko

ść

przepływu

ś

cieków [m/s]

ν

- współczynnik lepko

ś

ci kinematycznej

ś

cieków [m

²

/s]

ul. K. Miarki 20

NIP 498-01-42-359

41-940 Piekary

Ś

l.

REGON: 277200684

tel. [phone] ÷ 13

S

ą

d Rejonowy w Gliwicach

fax. [phone]

X Wydział Gospodarczy

www.keramo-steinzeug.pl

Krajowego Rejestru S

ą

dowego

e-mail: [e-mail]

KRS 0000 22 44 33

KERAMO STEINZEUG N.V. Oddział w Polsce

Konto bankowe: IBAN PL 61 1600 1055 0002 3211 5536 3001













⋅

+

⋅

−

=

R

k

4

71

,

3

1

Re

51

,

2

lg

0

,

2

1

λ

λ

4

w

d

R

=

ν

W

vd

=

Re

Natężenie przepływu dla przekrojów kołowych liczone jest ze wzoru:

gdzie:

g

- przy

ś

pieszenie ziemskie równe 9,81 m/s

²

J

E

- liniowe opory hydrauliczne [

‰

] rozło

ż

one równomiernie na długo

ś

ci

odcinka kanału (spadek linii energii) okre

ś

lone wzorem:

Współczynnik chropowatości k

b

jest funkcją chropowatości ścian, oporów miejscowych,

promienia hydraulicznego, długości przewodu i liczby Reynoldsa.
W zależności od rozwiązań konstrukcyjnych kanału, studzienek kanalizacyjnych oraz funkcji kanału
zaleca się przyjmować współczynniki chropowatości wg tabeli:

k

b

[mm]

0,25

Przewody ci

ś

nieniowe lub syfony bez strat miejscowych, odcinki kanałów odnowione

za pomoc

ą

technologii typu Relingi bez studzienek kanalizacyjnych

0,50

Kanały tranzytowe bez przykanalików z typowymi studzienkami wbudowanymi w wersji

jak na rys. 1

0,75

Kolektory kanalizacyjne i przewody zbiorcze ze studzienkami typowymi wbudowanymi w wersji

w wersji jak na rys. 1

Kanały tranzytowe ze studzienkami specjalnymi w wersji jak na rys. 2

1,50

Kolektory i przewody zbiorcze, ze studzienkami specjalnymi jak na rys. 2

Wartości średnie chropowatości eksploatacyjnej uwzględniają m.in.:
- chropowatość ścian wewnętrznych rur
- nierówność na złączach rur (przemieszczenia poprzeczne, rozsunięcia podłużne)
- opory na przyłączach przykanalików
- opory w studzienkach kanalizacyjnych
- niedokładności ułożenia rur w profilu podłużnym

ul. K. Miarki 20

NIP 498-01-42-359

41-940 Piekary

Ś

l.

REGON: 277200684

tel. [phone] ÷ 13

S

ą

d Rejonowy w Gliwicach

fax. [phone]

X Wydział Gospodarczy

www.keramo-steinzeug.pl

Krajowego Rejestru S

ą

dowego

e-mail: [e-mail]

KRS 0000 22 44 33

Konto bankowe: IBAN PL 61 1600 1055 0002 3211 5536 3001

Zastosowanie

KERAMO STEINZEUG N.V. Oddział w Polsce















⋅

⋅

⋅

⋅















⋅

+

⋅

⋅

−

=

E

W

W

E

w

W

W

J

d

g

d

J

d

g

d

d

Q

2

71

,

3

1

2

51

,

2

lg

0

,

2

4

2

ν

π

g

v

R

J

E

2

4

1

2

⋅

⋅

=

λ

Wartość współczynnika chropowatości k

b

dla studzienek typowych rys.1 czyli takich, których półki

znajdują się na wysokości najwyższego punktu przekroju odprowadzającego ścieki, oraz dla studzienek
specjalnych rys. 2 tj. takich, których półki nie sięgają wierzchołka przekroju kanału odpływowego
i przy których z tego powodu należy liczyć się z wystąpieniem większych strat hydraulicznych.

Rys. 1

Rys. 2

ul. K. Miarki 20

NIP 498-01-42-359

41-940 Piekary

Ś

l.

REGON: 277200684

tel. [phone] ÷ 13

S

ą

d Rejonowy w Gliwicach

fax. [phone]

X Wydział Gospodarczy

www.keramo-steinzeug.pl

Krajowego Rejestru S

ą

dowego

e-mail: [e-mail]

KRS 0000 22 44 33

KERAMO STEINZEUG N.V. Oddział w Polsce

Konto bankowe: IBAN PL 61 1600 1055 0002 3211 5536 3001

Średnica studzienki

ścieki

hc

d

Średnica studzienki

ścieki

d