N
O W O C Z E S N Y
T
E C H N I K
D
E N T Y S T Y C Z N Y
104
M A G A Z Y N
Emerytura
a technik dentystyczny
Okresami pracy uzasadniającymi prawo
do świadczeń na zasadach określonych
we wspomnianym Rozporządzeniu są
okresy, w których praca w szczególnych
warunkach lub w szczególnym charak-
terze jest wykonywana stale i w pełnym
wymiarze czasu pracy obowiązującym
na danym stanowisku. Okresy pracy
w takich warunkach stwierdza zakład
pracy na podstawie posiadanej doku-
mentacji, w świadectwie pracy wykony-
wania prac w warunkach szczególnych.
Z
AWODY
UPRZYWILEJOWANE
Wszelkie zawody, takie jak: praca
w górnictwie, w energetyce, w hutnic-
twie i przemyśle metalowym, w chemii,
w budownictwie, w leśnictwie, w trans-
porcie, w rolnictwie, jak również w służ-
bie zdrowia i opiece społecznej, o któ-
rych mowa w Rozporządzeniu, upraw-
niają do niższego wieku emerytalnego.
W Rozporządzeniu tym z zakresu służby
zdrowia są wymienione prace na oddzia-
łach, np. intensywnej opieki medycznej,
w zespołach operacyjnych dyscyplin za-
biegowych oraz lekarzy stomatologów,
prace w prosektoriach, w zespołach po-
mocy doraźnej pogotowia ratunkowego,
w domach pomocy społecznej oraz wy-
konywane przez personel stacji sanitar-
no-epidemiologicznych.
W związku z powyższym, do grupy
zawodowej techników dentystycznych
stosujemy ogólne zasady obowiązujące
przy nabywaniu prawa do emerytury,
określone w przepisach Ustawy o eme-
ryturach i rentach z Funduszu Ubezpie-
czeń Społecznych (2).
O
BLICZANIE
EMERYTUR
W celu ustalenia podstawy wymiaru
emerytury lub renty oblicza się sumę
Katarzyna Baron*
K
westia emerytur dla
techników denty-
stycznych związana jest
z brakiem w Rozporządzeniu
Rady Ministrów w spra-
wie wieku emerytalnego
pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze
takiego stanowiska pracy (1).
Artykuł prezentuje wszelkie
aspekty, o których powinien
wiedzieć technik denty-
styczny myślący o emeryturze.
kwot podstaw wymiaru składek i kwot
takich, jak wynagrodzenie za czas nie-
zdolności do pracy oraz kwoty zasiłków,
w okresie każdego roku z wybranych
przez zainteresowanego lat kalenda-
rzowych. Następnie oblicza się stosu-
nek każdej z tych sum kwot do rocznej
kwoty przeciętnego wynagrodzenia
ogłoszonej za dany rok kalendarzowy,
wyrażając go w procentach, z zaokrą-
gleniem do setnych części procentu.
Oblicza się średnią arytmetyczną tych
procentów (wskaźnik wysokości pod-
stawy wymiaru nie może być wyższy
niż 250%), która stanowi wskaźnik
wysokości podstawy wymiaru emery-
tury lub renty oraz mnoży się przez
ten wskaźnik kwotę bazową, która jest
ustalana corocznie.
D
ŁUGI
STAŻ
PRACY
Pracownicy z długim stażem mają moż-
liwość uzyskania prawa do emerytury
w wieku niższym od powszechnie obo-
wiązującego. Zgodnie z art. 29 Ustawy
o emeryturach i rentach z FUS ubezpie-
czeni urodzeni przed 1 stycznia 1949 r.,
którzy nie osiągnęli wieku emerytalne-
go określonego w art. 27 pkt 1 (czyli
60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn),
mogą przejść na emeryturę wcześniej.
Kobiety nabywają to uprawnienie po
osiągnięciu 55 lat (jeżeli mają co naj-
mniej 30-letni okres składkowy i nie-
składkowy albo jeżeli mają co najmniej
20-letni okres składkowy i nieskładko-
wy oraz zostały uznane za całkowicie
niezdolne do pracy). Mężczyźni naby-
wają prawo do wcześniejszej emerytu-
ry po osiągnięciu 60 lat (jeżeli mają co
najmniej 35-letni okres składkowy i nie-
składkowy albo jeżeli mają co najmniej
25-letni okres składkowy i nieskładko-
P
RACA
RECENZOWANA
4
/ 2 0 1 0
105
M A G A Z Y N
wy oraz zostali uznani za całkowicie niezdolnych do pracy).
To jednak nie wszystko.
W
CZEŚNIEJSZA
EMERYTURA
Wcześniejsza emerytura przysługuje ubezpieczonym, którzy
ostatnio – czyli przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę –
byli pracownikami oraz w okresie ostatnich 24 miesięcy
podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom
(emerytalnemu i rentowemu) pozostawali w stosunku pracy
co najmniej przez sześć miesięcy, chyba że w dniu zgłosze-
nia wniosku o emeryturę są uprawnieni do renty z tytułu
niezdolności do pracy. Spełnienia tych dodatkowych warun-
ków nie wymaga się od ubezpieczonych, którzy przez cały
wymagany okres zatrudnienia podlegali ubezpieczeniu spo-
łecznemu lub ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowemu,
z tytułu pozostawania w stosunku pracy.
Prawo do wcześniejszej emerytury nie przysługuje tym
ubezpieczonym, którzy przed zgłoszeniem wniosku o eme-
ryturę nie byli pracownikami, lecz np. prowadzili działal-
ność gospodarczą lub byli zleceniobiorcami albo osobami
wykonującymi pracę nakładczą. Potwierdza to Sąd Najwyż-
szy w postanowieniu z 8 lutego 2006 r. (III UZP 3/05), które
mówi, że prawo do wcześniejszej emerytury nie przysługuje
ubezpieczonemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy
o pracę nakładczą.
Często zdarza się jednak, że jedna osoba „zebrała” wie-
le lat pracy w różnych dziedzinach zawodowych. Ciekawy
przypadek występuje, gdy osoba taka przepracowała np.
10 lat jako nauczyciel, po czym pracuje 15 lat jako technik
dentystyczny. Bezspornie okres zatrudnienia na stanowisku
nauczyciela, zgodnie z treścią art. 15 Rozporządzenia Rady
Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników za-
trudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym
charakterze, jest pracą zaliczoną do I kategorii zatrudnienia
i nauczyciel jest uważany za wykonującego pracę w szczegól-
nym charakterze. Powyższe potwierdza przepis pragmatyki
zawodowej nauczycieli (art. 86 Karty Nauczyciela), w myśl
którego praca nauczyciela jest pracą wykonywaną w szcze-
gólnym charakterze. Technik dentystyczny nie zalicza się do
tej grupy prac. Uwzględniając obowiązujące przepisy prawa,
w chwili obecnej brak jest podstaw do zaliczenia pracy tech-
nika dentystycznego do prac uprawniających do niższego
wieku emerytalnego.
Istotną rolę odgrywają dokumenty wystawione przez
zakład pracy potwierdzające okres pracy, tj. świadectwo
pracy w warunkach szczególnych. W każdej chwili można
wystąpić z powództwem o ustalenie do sądu pracy – sądu
rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania. Będzie to
tzw. powództwo o ustalenie, czy okres pracy na stanowisku
technika dentystycznego jest okresem pracy w warunkach
szczególnych lub w szczególnym charakterze. Jako dowód
należy dołączyć świadectwo pracy w warunkach szczegól-
nych, wydane przez zakład pracy, oraz świadectwo pracy
lub zaświadczenie o zatrudnieniu, o ile stosunek pracy trwa.
Jeżeli sąd pracy uzna ten okres pracy za uprawniający do
wcześniejszej emerytury, to wyrok sądu będzie wiążący
dla ZUS-u. Istnieje jeszcze druga możliwość: można złożyć
wniosek o emeryturę do ZUS-u, oczekiwać na decyzję eme-
rytalną (która raczej będzie negatywna) i od tej decyzji od-
wołać się do okręgowego sądu pracy i ubezpieczeń społecz-
nych. Jak wskazuje powyższe, w tej sprawie musi orzekać
sąd, ponieważ przepisy prawa milczą i nie regulują wprost
uprawnień techników dentystycznych do wcześniejszych
emerytur.
*studentka studiów doktoranckich
Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Piśmiennictwo
1. Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku
emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zmia-
nami).
2. Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
z 17 grudnia 1998 r. (Dz.U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zmianami).