Metodologia badań własnych

(sobota, 27 maj 2006) - Nadesłał Małgorzata Sobocińska

Artykuł przedstawiający, w jaki sposób należy opracować metodologię badań własnych. Pomoc do pisania

prac magisterskich itp.

Metodologia badań własnych

Problem i metodologia badań

Badania naukowe wg J. Brzezińskiego“rozpoczyna się od sformułowania problemu badawczego,

który dotyczy- najogólniej mówiąc- relacji zachodzących miedzy zmiennymi. (1997, s.216)

„Dodajmy, że chodzi tutaj o zmienną zależną (lub ich zbiór) oraz zmienne niezależne traktowane

przez badacza jako pozostające w związku przyczynowo-skutkowym ze zmienną”. (Brzeziński

1997, s.216)

W literaturze z zakresu metodologii spotykamy najczęściej rozumienie problemu badawczego jako

pytania czy zbioru pytań. I tak S. Nowak, wybitny polski socjolog pisał iż: “problem badawczy to

tyle, co pewne pytanie, lub zespół pytań, na które odpowiedzi ma dostarczyć badanie” (1970,

s.214 wg Brzezińskiego ).

W niniejszej pracy problemem badawczym będzie wartościowanie wysiłku edukacyjnego dzieci 6-cio

letnich w zakresie umiejętności językowych.

Przedmiot i cele badań

Określenie przedmiotu badania – polega na wskazaniu obiektów i zjawisk, o których chcemy

formułować sądy w procesie badania, przy czym przedmiotem badania są owe przedmioty i zjawiska.

(Brzeziński, 1997, s.216).

Przedmiotem badań empirycznych mojej pracy jest zagadnienie istoty i sensu oceniania dziecka 6-cio

letniego w zakresie umiejętności językowych takich, jak: mówienie, słuchanie, przygotowanie do pisania i

przygotowanie do czytania.

Cel badaniaTo przewidywalny, pożądany stan rzeczy, jaki powinien zostać osiągnięty, po

przeprowadzeniu badań i opracowaniu ich wyników. Celem zadań mogą być spodziewane rezultaty

teoretyczne lub praktyczne. Cel badań powinien cechować się konkretnością, jasnością i realnością.

„Cel jest realny wówczas, gdy wytyczone zamierzenia leżą w granicach możliwości danego

badania (warunki działania czasowe, techniczne, organizacyjne oraz stopień przygotowania własnego do

prowadzenia pracy badawczej)” wg Brzezińskiego.

http://www.przedszkolanki.com -

Powered by Mambo

Generated: 8 December, 2008, 13:50

Celem badawczym będzie w tej pracy doskonalenie diagnozy oceniającej wysiłek edukacyjny dziecka 6-

cio letniego poprzez jego systematyczną realizację.

Problemy badawcze i hipotezy robocze

Poprzez badanie empiryczne postanowiono rozwiązać następujący problem główny oraz nasuwające się

problemy szczegółowe:

GŁÓWNY PROBLEM BADAWCZY:

Jak wartościowany jest wysiłek edukacyjny dzieci sześcioletnich w zakresie umiejętności językowych?

Problemy szczegółowe:

Jak wartościowany jest wysiłek edukacyjny dzieci 6-cio letnich w zakresie umiejętności mówienia?

Problem szczegółowy:

Jaka jest częstotliwość monitorowania rodziców i dzieci o ich postępach rozwojowych?

Problem szczegółowy:

Jak wartościowany jest wysiłek edukacyjny dzieci 6-cio letnich w zakresie przygotowania do czytania?

Problem szczegółowy:

Jak wartościowany jest wysiłek edukacyjny dzieci 6-cio letnich w zakresie przygotowania do pisania?

Problem szczegółowy:

Jak wartościowany jest wysiłek edukacyjny dzieci 6-cio letnich w zakresie umiejętności słuchania?

Próba ustalenia rezultatu w/w badań jest podstawą do wysunięcia hipotezy roboczej:

„Hipoteza” (przypuszczenie) nie sprawdzone twierdzenie, które ustala bądź wyjaśnia cechy

badanych zjawisk lub związki między nimi wg (Okonia, 1984, s.97)rn „Hipoteza wg J.

Brzezińskiego (1997) jest najprostszą odpowiedzią na problem i im ma prostszą postać, tym łatwiej jest

ją sprawdzić. Nie powinna przyjmować postaci szerszej generalizacji”.

Hipotezy robocze są oczekiwanymi przez badacza wynikami planowanych badań.

W odniesieniu do w/w problemów nasuwa się następująca hipoteza:

Celowo i systematycznie organizowane sytuacje wpływają korzystnie na wartościowanie wysiłku

edukacyjnego dzieci sześcioletnich w celu uzyskania oceny.

Zmienne i ich operacjonalizacja

http://www.przedszkolanki.com -

Powered by Mambo

Generated: 8 December, 2008, 13:50

Z postawionych problemów i pytań badawczych wynikają zmienne, a sporządzanie spisu zmiennych, to

kolejny etap w badaniach naukowych.

„Zmienne” to czynnik, właściwości, zjawiska podlegające zmianom i będące przedmiotem

badań. W. Okoń (1984,s.364) podaje: „Zmienna to czynnik przybierający różne wartości w

badanym zbiorze”.

Zmienna zależna

To taka zmienna, która w określonym badaniu traktowana jest jako podlegająca wpływom innych

zmiennych. „Zmienną”, którą czyni się przedmiotem badań określa się zmienną zależną.

(Okoń, 1984,s.365).rn W tejże pracy zmienną zależną jest wartościowanie oceny dziecka w

młodszym wieku szkolnym oraz poziom komunikacji dziecka w zakresie: mówienia, słuchania,

przygotowania do czytania i przygotowania do pisania

Zmienna niezależna

Zmienna ta jest to taka zmienna, którą w określonym badaniu uznajemy, że nie podlegała wpływom

innych zmiennych. (Okoń, 1984, s.364)rn

„Wskaźniki, to pewna cecha, zdarzenie lub zjawisko na podstawie którego wnioskujemy z

pewnością, bądź z określonym prawdopodobieństwem, bądź wreszcie z prawdopodobieństwem wyższym

od przeciętnego, iż zachodzi zjawisko jakie nas interesuje”.

Wskaźniki ustala się aby nadać sens empirycznym zmiennym, gdyż nie we wszystkich wypadkach

występowanie zmiennych da się je stwierdzić drogą obserwacji.

W ujęciu H. Radlińskiej: „Wskaźniki służą nie tylko do prognoz indywidualnych, lecz do ogólnego

charakteryzowania danej grupy społecznej.”

Metody badań oraz techniki i narzędzia badawcze

Po sformułowaniu problemów badawczych, kolejnym etapem ogólnie przyjętego toku postępowania

badawczego jest prawidłowy dobór określonych metod badawczych, wskazanie głównej metody oraz

opracowanie technik badawczych.

„Metody badawcze są to sposoby zaplanowania i realizowania procesu badawczego, w którym

techniki badawcze stanowią bardzo ważny, lecz nie jedyny składnik”. Metody badawcze to

„zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujących,

najogólniej, całość postępowania badacza zmierzającego do rozwiązania określonego problemu

naukowego”. (Kamiński, 1974, s.65)

„Trafny dobór metody głównej i metod dodatkowych wiąże się z potrzeba uświadomienia sobie

przez autora założeń teoretycznych wybranych do badania metod oraz ograniczeń związanych z ich

stosowaniem”. (Łobocki, 1982)rn Techniki badawcze są „ ... precyzyjnie

wypracowanymi czynnościami obserwowania, przeprowadzania wywiadów, ankietowania itp. Natomiast

narzędzia badawcze są przedmiotami, za pomocą, których realizuje się daną taktykę zbierania materiału

badawczego”. (Radlińska)rnrnrn W opracowaniu niniejszej pracy posłużono się jedną z

głównych metod badawczych: sondażem diagnostycznym i obserwacją.

Sondaż diagnostyczny

http://www.przedszkolanki.com -

Powered by Mambo

Generated: 8 December, 2008, 13:50

Rozumiem za Pilchem – sposób gromadzenia wiedzy o cechach „strukturalnych i

funkcjonalnych” oraz dynamice zjawisk społecznych, posiadających znaczenie wychowawcze. (T.

Pilch, 1955, s.51)

Do przeprowadzenia badań sondażowych służą: wywiad, ankieta, analiza dokumentów, techniki

statystyczne.

Obserwacja

„Jest to zamierzone, planowe, systematyczne spostrzeganie faktów, podjęte w jakimś celu

– spostrzeganie wzrokowe i zmysłowe. W obserwacji chodzi o planowe spostrzeganie żywych

procesów społecznych jak i przyrodniczych”. (Okoń, 1984, s.206)

W. Zaczyński mówi tak: „jest metodą naukowego badania określonego wycinka rzeczywistości

(wychowawczej), polegająca na wywołaniu lub zmienianiu przebiegu procesów przez wprowadzenie

jakiegoś nowego czynnika i obserwowaniu zmian powstałych pod jego wpływem".

Metodą badań w niniejszej pracy będzie: sondaż diagnostyczny oraz metoda indywidualnych przypadków

wywołanych u dzieci 6-cio letnich.

Narzędzia badawcze

Narzędzie badawcze jest to środek pomocniczy, wykorzystywany przy gromadzeniu materiałów

przydatnych przy rozwiązywaniu podjętego problemu badań. (S. Skorny 1984, s.94) Mając powyższe

na uwadze w mojej pracy badawczej podstawową metodą badań jest: sondaż diagnostyczny, który w

swoim zamierzeniu pozwoli dokonać analizy oceniającej i opisującej diagnozowany wysiłek edukacyjny

dzieci sześcioletnich kończących etap edukacji przedszkolne.

Analiza dokumentów

To dokument wg W. Zaczyńskiego (1976), który jest „docenionym źródłem informacji o

badaniach, zjawiskach, każda rzecz stanowiąca źródło informacji, na podstawie której można wydawać

sądy o przedmiotach, ludziach i procesach zachodzących”. Przez analizę dokumentów rozumie się

metodę i technikę badawczą, polegającą na opisie i interpretacji konkretnych dokonań w procesie uczenia

się, pracy produkcyjnej, zabawy lub innego rodzaju działalności, zakończonych bardziej lub mniej

gotowym produktem. Dokumenty przedstawiają fakty i zdarzenia na ogół w sposób jednostronny są

subiektywnym obrazem rozwoju własnej osobowości dziecka. Dokument i jego analiza – są

tylko jednym sposobemrnpoznawania badanego wycinka rzeczywistości, stanowią uzupełnienie innych

metod badań naukowych. Mogą być dodatkowym źródłem informacji. Szczegółowa analiza dokumentów

stanowi istotną część w opisie badań. Jeden i ten sam dokument może być przedmiotem różnych analiz.

Analiza może się odbywać z punktu widzenia filozoficznego, psychologicznego, dydaktycznego,

socjologicznego.

Za najbardziej przydatną w tym względzie uznałam metodę sondażu diagnostycznego. Dobór metod,

technik i narzędzi badawczych przedstawiłam wcześniej na schemacie.

Analizę dokumentów przeprowadziłam w oparciu o materiał badawczy specjalnie w tym celu stworzony.

Podsumowując powyższe rozważania opracowałam schemat zależności między omawianymi pojęciami:

METODA:- sondaż diagnostycznyrn

TECHNIKA:rn- analiza dokumentów- obserwacja

http://www.przedszkolanki.com -

Powered by Mambo

Generated: 8 December, 2008, 13:50

NARZĘDZIA:-sytuacje edukacyjne,karty pracy dziecka.

http://www.przedszkolanki.com -

Powered by Mambo

Generated: 8 December, 2008, 13:50