Grzeczne dziewczynki nie awansuja 101 bledow popelnianych przez kobiety ktore nieswiadomie niszcza wlasna kariere Wydanie II grzew2 2

• Stop dokarmianiu, zwierzaniu się, ankietowaniu innych przed podjęciem decyzji
• Precz z grzeczną, małą dziewczynką — miłą, bojaźliwą i ciągle w tym samym

miejscu hierarchii zawodowej

Grzeczne dziewczynki zazwyczaj œwietnie czują się na ciepłej, bezpiecznej posadce.
Dobrze sprawdzają się na swoim stanowisku, są sumienne i poukładane, nie wadzą
nikomu. (…)
Niegrzeczna dziewczynka za często mówi to, co myœli, i za bardzo pyskuje. Czasem
obrywa za to po nosie, wplątuje się w konflikty albo dostaje wypowiedzenie.
Ale podnosi się i radzi sobie jeszcze lepiej niż poprzednio. Dostaje jeszcze lepsze
stanowisko, jeszcze bardziej wymagające i odpowiedzialne. Czasem zakłada własną
firmę. (…)
Może jest jej trudniej, ale częœciej dostaje awans od życia.

Beata Rzepka, coach kariery

Drugie wydanie książki zawiera dodatkowy rozdział
napisany przez polskie Czytelniczki!

Oby dzięki tej książce na wysokich piętrach firm było nie tylko bardziej profesjonalnie,
ale także o wiele piękniej.

Janusz L. Wiœniewski

Spis treci

O autorce

Przedmowa

Wstp

Rozdzia 1. Pocztki

Rozdzia 2. Jakim jeste graczem

1. Udawanie, e to nie jest gra ...........................................................34
2. Granie bezpieczne i bez przekraczania granic ...........................36
3.

Cika

praca

....................................................................................38

Wykonywanie

pracy

innych .................................................... 40

Praca

bez

przerwy .......................................................................... 42

Naiwno ........................................................................................ 44

Ciuanie

firmowych

grosików

......................................................46

8. Wyczekiwanie, a dostaniesz to, czego chcesz ........................... 48
9. Unikanie biurowej polityki ........................................................... 51
10. Bycie sumieniem .............................................................................53
11. Chronienie gupków ......................................................................56
12. Trzymanie jzyka za zbami .........................................................58
13. Nieumiejtno wykorzystania istniejcych relacji ...................60
14. Niezrozumienie potrzeb ...............................................................62

Rozdzia 3. Twoje zachowanie

15. Ankietowanie przed podjciem decyzji .......................................66
16. Potrzeba bycia lubian ...................................................................68
17. Brak potrzeby bycia lubian ........................................................ 70
18. Niezadawanie pyta z obawy przed miesznoci .................... 72
19. Naladowanie mczyzn .............................................................. 74
20. Mówienie caej prawdy i tylko prawdy

(tak Ci dopomó Bóg) ...................................................................76

21. Ujawnianie zbyt wielu informacji osobistych ........................... 78
22. Nadmierna obawa, e kogo obrazisz ......................................... 80
23. Zaprzeczanie, e pienidze s wane .......................................... 82
24. Flirtowanie ...................................................................................... 84
25. Uleganie tyranom ...........................................................................86

R Z E C Z N E D Z I E W C Z Y N K I N I E A W A N S U J

26. Urzdzanie biura jak salonu ........................................................ 88
27. Karmienie innych .......................................................................... 90
28. Saby ucisk doni .......................................................................... 92
29. Brak zabezpieczenia finansowego ............................................... 94
30. Pomaganie .......................................................................................96

Rozdzia 4. Twoje myli

31. Dokonywanie cudów ...................................................................100
32. Przyjmowanie penej odpowiedzialnoci ..................................102
33. Posuszne wykonywanie polece ................................................104
34. Postrzeganie mczyzn u wadzy jako figur ojca .....................106
35. Ograniczanie wasnych moliwoci ...........................................108
36. Ignorowanie zasady „co za co” .................................................111
37. Opuszczanie zebra ..................................................................... 113
38. Przedkadanie pracy nad ycie osobiste .................................... 114
39. Pozwalanie, by inni marnowali Twój czas ................................ 116
40. Przedwczesna rezygnacja z celów zawodowych ........................ 118
41. Ignorowanie znaczenia sieci relacji ............................................120
42. Rezygnowanie z przywilejów ......................................................123
43. Wymylanie negatywnych historii .............................................125
44. Denie do doskonaoci ............................................................127

Rozdzia 5. Budowanie wasnej marki

i sztuka autoprezentacji

129

45. Nieumiejtno zdefiniowania wasnej marki .........................130
46. Pomniejszanie znaczenia swojej pracy lub pozycji ..................132
47. Uywanie samego imienia lub przydomku ..............................134
48. Czekanie, a kto Ci zauway ................................................... 136
49. Odmowa przyjcia prestiowych zada ....................................138
50. Skromno .....................................................................................140
51. Pozostawanie we wasnej strefie bezpieczestwa ......................142
52. Oddawanie swoich pomysów ....................................................144
53. Praca na typowo kobiecym stanowisku

lub w typowo kobiecym dziale ...................................................146

54. Ignorowanie informacji zwrotnych ...........................................148
55. Bycie niewidoczn ........................................................................150

Rozdzia 6. Jak brzmi Twoje sowa

153

56. Formuowanie pyta zamiast stwierdze .................................154
57. Uywanie rozbudowanych wstpów .......................................... 156
58. Wyjanianie ...................................................................................158

P I S T R E C I

59. Pytanie o pozwolenie ...................................................................160
60. Przepraszanie ................................................................................162
61. Uywanie sów pomniejszajcych znaczenie osigni ..........164
62. Uywanie nieprecyzyjnych okrele .......................................... 166
63. Nieudzielanie odpowiedzi na pytanie .......................................168
64. Zbyt szybkie mówienie ................................................................170
65. Niestosowanie jzyka swojej brany ..........................................172
66. Uywanie wypeniaczy .................................................................174
67. Stosowanie zagodzonego jzyka ................................................176
68. Technika kanapki .........................................................................178
69. Mówienie przyciszonym gosem ................................................180
70. Mówienie gosem wyszym ni naturalny ................................182
71. Przeciganie wiadomoci zostawianych

w poczcie gosowej ........................................................................184

72. Brak pauzy przed udzieleniem odpowiedzi .............................186

Rozdzia 7. Twój wygld

189

73. Niestosowny umiech ..................................................................190
74. Zajmowanie zbyt maej przestrzeni ...........................................192
75. Wykonywanie gestów niezgodnych

z przekazywanym komunikatem ...............................................194

76. Nadmierne lub niedostateczne oywienie ..................................196
77. Przekrzywianie gowy ...................................................................198
78. Nieodpowiedni makija ............................................................. 200
79. Nieodpowiednia fryzura ............................................................ 202
80. Nieodpowiedni ubiór ................................................................. 204
81. Siadanie na stopie ........................................................................ 206
82. Publiczne dbanie o urod ........................................................... 208
83. Trzymanie doni pod stoem w trakcie zebra .........................210
84. Noszenie okularów na acuszku ..............................................212
85. Nadmiar dodatków ......................................................................214
86. Brak kontaktu wzrokowego ........................................................216

Rozdzia 8. Twoje reakcje

219

87. Internalizowanie otrzymanych komunikatów ....................... 220
88. Przekonanie, e inni wiedz wicej ni Ty ............................... 222
89. Notowanie, parzenie kawy i robienie kopii ............................. 224
90. Tolerowanie niewaciwego zachowania .................................. 226
91. Nadmierna cierpliwo ............................................................... 228
92. Przyjmowanie stanowisk bez perspektyw ................................ 230

R Z E C Z N E D Z I E W C Z Y N K I N I E A W A N S U J

93. Przedkadanie potrzeb innych nad swoje ................................ 232
94. Zaprzeczanie wasnej sile ............................................................ 234
95. Przyjmowanie roli koza ofiarnego ........................................... 237
96. Akceptowanie polityki faktów dokonanych ........................... 239
97. Akceptowanie problemów wynikajcych

z cudzych bdów ..........................................................................241

98. Zabieranie gosu na kocu ......................................................... 243
99. Zgaszanie skarg dotyczcych dyskryminacji

ze wzgldu na pe ....................................................................... 244

100. Tolerowanie molestowania seksualnego .................................. 246
101. Pacz ............................................................................................... 248

Dodatek A Plan rozwoju osobistego

251

Trening .................................................................................................. 252

Dodatek B Polska Grzeczna Dziewczynka

255

Bdy Matki Polki ................................................................................ 257
Bdy i jak ich unika ........................................................................... 260
Za skromna, za mia, za grzeczna — bdy w wychowaniu .............263
Refleksje nad kaw ................................................................................265
Z mioci do bezpieczestwa ...............................................................271
Rozbi szklany sufit ............................................................................. 272

Budowanie

wasnej marki

i sztuka autoprezentacji

Kiedy masz wymieni najbardziej znane marki, które z nich przychodz
Ci do gowy? Jeli jeste taka, jak wikszo ludzi, od razu przypomnisz
sobie o Adidasie, Coca-Coli czy Xeroksie. Te marki s nie tylko po-
wszechnie znane — ich nazwy stay si równoznaczne z samym pro-
duktem. Kiedy idziemy do restauracji i prosimy o col moemy otrzy-
ma napój wyprodukowany przez firm Coca-Cola lub przez inn firm.
W punkcie powielania robimy kserokopie, niezalenie od tego jaka fir-
ma wyprodukowaa urzdzenie, z którego korzystamy. Kupujc adidasy,
nie zawsze wychodzimy ze sklepu z butami firmy Adidas. Marki zyskuj
dobr reputacj dziki utrzymaniu staej jakoci i marketingowi. Jedno
bez drugiego nie zapewnia cigej obecnoci na rynku i nie gwarantuje
sukcesu.

Bruce Heller, prezes Strategic Leadership Solutions w Encino w Kalifornii,
uczy profesjonalistów, by myleli o sobie jak o markach, które trzeba
wypromowa. „Na miejsce pracy — mówi Heller — musisz patrze jak
na rynek, na którym to Ty jeste produktem”. Budujc wasn mark, naj-
pierw okrelasz, co odrónia Ci od innych osób w miejscu pracy, a na-
stpnie promujesz te rónice jako mark.

Jedno z ulubionych powiedzonek Hellera — co z oczu, to z gowy i z pracy —
jest szczególnie warte przypomnienia. W modoci czsto dowiadujemy

130 G

R Z E C Z N E D Z I E W C Z Y N K I N I E A W A N S U J

si, e mamy by widoczne, lecz siedzie cicho. Przenoszc to w doroso,
wykonujemy prac cicho i skromnie. Nieraz sysz, jak kobiety mówi,
e nie dbaj o uznanie, s szczliwe, e mogy dooy swoj cegiek.
W efekcie jestemy pomijane przy awansach i projektach, na które zapra-
cowaymy i które nam si nale. Wskazówki zawarte w tym rozdziale
maj Ci pomóc okreli wasn mark, uzna jej warto i stworzy odpo-
wiedni strategi marketingow.

Bd 45.

Nieumiejtno zdefiniowania

wasnej marki

Nie tak dawno, gdy szukaam pracownika do zespou szkoleniowego,
przeprowadziam rozmow kwalifikacyjn z kobiet, która miaa dok-
torat z rozwoju organizacji. Jej yciorys by imponujcy. Wydawao si,
e posiada wyksztacenie i dowiadczenie, jakiego szukaam, lecz nie byam
pewna, jaka jest jej specjalizacja. Poniewa nasza firma jest znana z tego,
e zatrudnia ekspertów z rónych dziedzin, którzy wykorzystuj swoj
wyjtkow wiedz, aby pomóc klientom w rozwiniciu potrzebnych im
umiejtnoci, zapytaam j: „Z czego jest Pani najbardziej znana?”. Przez
nastpne 35 minut opowiedziaa o wszystkim, co do tej pory zrobia, o swo-
ich zainteresowaniach i o tym, w jaki sposób firma skorzystaaby, zatrud-
niajc j. Problem w tym, e nie odpowiedziaa na zadane pytanie. Pomimo
kolejnych 45 minut dociekania i zadawania pyta na kilka sposobów,
nigdy nie dowiedziaam si, co wyróniao j sporód wszystkich innych
psychologów zajmujcych si t tematyk.

Peter Montoya jest wydawc magazynu „Personal Branding”. W pierw-
szym numerze pisma napisa: „Osobista marka to obietnica, na pod-
stawie której ksztatuj si oczekiwania otoczenia. Dobrze zbudowana
marka jasno komunikuje wartoci, charakter i zdolnoci danej osoby”.
Tego brakowao w mojej rozmowie z kobiet, która chciaa zosta czon-
kiem naszego zespou trenerskiego — nie zostaa wybrana, poniewa
w kontakcie ze mn nie potrafia jasno zdefiniowa swojej marki.

U D O W A N I E W A S N E J M A R K I I S ZT U K A A U T O P R E Z E N T A C J I

131

Wskazówki

Sporzd list trzech dziaa, które przynosz Ci w pracy najwiksz
satysfakcj. Z reguy jestemy dobrzy w tym, co lubimy, wic jeli
skupisz si w pierwszej kolejnoci na tych punktach, atwiej
odnajdziesz waciwy kierunek. Moesz wypisa takie dziaania,
jak pomaganie innym, suchanie, rozwizywanie problemów, negocjowanie,
pisanie raportów technicznych, zarzdzanie projektami, zbieranie danych,
identyfikowanie przeszkód, wdraanie rozwiza i wiele innych.

Nastpnie opisz te zachowania, pokazujc, w jaki sposób
wykorzystujesz je w pracy, na przykad: „Zdolno efektywnego
suchania pozwala mi gromadzi dane od osób niechtnie
udzielajcych informacji. Dziki umiejtnoci pisania raportów
mog przedstawi te dane w obiektywny sposób. Po zebraniu
i przedstawieniu danych potrafi zidentyfikowa i wdroy
rozwizania”. Przewicz wypowiadanie tych sów na gos, tak
by w odpowiednim momencie moga je wyrecytowa pynnie
i bez wahania.

Przeczytaj poradnik Zbuduj wasn mark Eleri Sampson.

Zastanów si, w jaki sposób te zachowania wyróniaj Ci z grupy.
Przykadowo umiejtno gromadzenia i przedstawiania danych
moe by wyjtkowa w firmie znanej gównie z produkcji. Z kolei
umiejtno budowania relacji moe by unikatowa i cenna
w organizacji, w której produktem jest kapita intelektualny.

132 G

R Z E C Z N E D Z I E W C Z Y N K I N I E A W A N S U J

Bd 46.

Pomniejszanie znaczenia swojej pracy

lub pozycji

Nie pamitam ju, ile razy syszaam, jak kobiety na pytanie: „Gdzie
pracujesz?” odpowiaday w sposób pomniejszajcy wasne znaczenie:
„O, ja tylko kieruj kancelari prawn”, „Jestem tylko asystentk”, „Tak jakby
zarzdzam grup zajmujc si technologiami informatycznymi”. Podobne
wypowiedzi nie zachcaj do bliszego zapoznania si z tak opisywanymi
„markami”. Wyraaj natomiast zakopotanie lub brak dumy z wykony-
wanej pracy. Kada praca w kadej firmie jest niezbdna do jej funkcjono-
wania. By moe nie jeste prezesem IBM, ale nie zajmowaaby swojego
stanowiska, gdyby nie byo ono potrzebne do prowadzenia dziaalnoci.
Zdefiniowanie powodów, dla których jeste potrzebna firmie, jest klu-
czowe dla waciwej prezentacji marki.

Z tym wie si umiejtno przedstawienia, na czym polega Twoja praca,
w sposób zwizy i dla Ciebie najkorzystniejszy. Nie mówi, e masz kama,
ale e powinna wyrazi dum ze sposobu, w jaki pomagasz firmie reali-
zowa cele biznesowe. Jeli w trakcie jazdy wind (w niskim budynku) nie
potrafisz opowiedzie, czym si zajmujesz, to nie udao Ci si jeszcze
zdefiniowa wasnej marki.

U D O W A N I E W A S N E J M A R K I I S ZT U K A A U T O P R E Z E N T A C J I

133

Wskazówki

Przewicz swoj wypowied. Postaraj si, by bya zwiza, nie zawieraa
wyrae umniejszajcych Twoj pozycj i podkrelaa mocne punkty.
Oto przykady:

„Zajmuj si koordynowaniem projektów w firmie
architektonicznej. Moim zadaniem jest dbanie o sukces firmy
poprzez zapewnienie terminowej realizacji wysokiej jakoci usug”.

„Pracuj w firmie przewozowej i odpowiadam za prawidowe
oznaczenie paczek, które dziki temu docieraj do adresatów
moliwie najszybciej”.

„Jako kierowniczka zespou piciu sprzedawców odpowiadam
za motywowanie i szkolenie pracowników, tak by osigali wyniki
sprzeday wysze od planowanych”.

„W obecnej chwili szukam pracy, w której mogabym wykorzysta
swoje ponaddziesicioletnie dowiadczenie w pisaniu instrukcji
technicznych zapewniajcych bezpieczne i efektywne
wykorzystanie urzdze laboratoryjnych”.

Spróbuj sformuowa wypowied przedstawiajc Twoje osignicia,
uywajc modelu problem – dziaanie – rezultat, na przykad: „Identyfikuj
problemy zwizane z wydajnoci systemów i zalecam dziaania
naprawcze, których wynikiem jest redukcja kosztów firmy”.

134 G

R Z E C Z N E D Z I E W C Z Y N K I N I E A W A N S U J

Bd 47.

Uywanie samego imienia

lub przydomku

Czy syszaa ostatnio, aby mczyzn na wysokim stanowisku lub posia-
dajcego wadz nazwano zdrobniale? Lesiu Balcerowicz, Janek Kulczyk, Tomu
Lis? Nie sdz. Zdrobnienia odbieraj znaczenie. Wszystkie przydomki
i zdrobnienia s uywane jako czue okrelenia dzieci. W przypadku
dorosych cel jest ten sam — lecz wikszo mczyzn przestaje uywa
zdrobnie, kiedy staj si nastolatkami. Jolanta Kwaniewska moe mó-
wi do prezydenta Olek, ale jego doradcom podobne zachowanie nie uszo-
by na sucho.

Ze zdumieniem obserwuj, jak kobiety przedstawiaj si penym imieniem,
a ju po chwili rozmówca zwraca si do nich zdrobniale. Jedna z moich
klientek o imieniu Barbara powiedziaa mi, e ju w chwil po tym, jak
si przedstawi, zamienia si w Basi. „Nie syszaam nigdy, aby Edward
zamienia si w Edzia” — narzekaa.

Podobnie, kiedy sysz, gdy kobieta podaje przez telefon jedynie imi
lub nagrywa na automatyczn sekretark informacj: „Tu Ewa. Zostaw
wiadomo po sygnale…”, zastanawiam si, dlaczego pomina nazwisko.
To czste zjawisko wród personelu administracyjnego — zupenie nie-
potrzebnie. Rzadko kiedy usyszysz w suchawce mczyzn przedstawia-
jcego si samym imieniem. To maa, lecz znaczca rónica. Uywanie
samego imienia sprowadza Ci, raz jeszcze, do statusu dziecka. Zapytaj
dziecko, jak si nazywa, a najczciej poda tylko imi. Poczenie imienia
i nazwiska przenosi Ci w doroso.

U D O W A N I E W A S N E J M A R K I I S ZT U K A A U T O P R E Z E N T A C J I

135

Wskazówki

Nawet jeli cae ycie bya Kasi, Danusi, Gosi czy El, od dzi zacznij
si przedstawia penym imieniem. Z czasem otoczenie odbierze
Twój sygna. Zmie wizytówk, tabliczk na drzwiach czy nadruk
papieru firmowego, tak by wszdzie mona byo przeczyta Katarzyna,
Danuta, Magorzata czy Elbieta. Jeli zrezygnujesz z uywania zdrobnie
w relacjach zawodowych, bdziesz miaa duo wiksz szans,
e otoczenie potraktuje Ci powanie.

Zawsze uywaj penego imienia i nazwiska — nagrywajc wiadomo
w poczcie gosowej, rejestrujc konto e-mailowe, przedstawiajc si
i odbierajc telefon.

Jeli rozmówca zdrabnia Twoje imi, popraw go, powtarzajc pene
brzmienie imienia.

136 G

R Z E C Z N E D Z I E W C Z Y N K I N I E A W A N S U J

Bd 48.

Czekanie, a kto Ci zauway

Podczas ostatniej redukcji zatrudnienia Justyna desperacko chciaa po-
zosta na swoim lub na innym stanowisku. Wiedziaa, e za zamknitymi
drzwiami zapaday decyzje o tym, kto mia zosta, a kto musia odej.
Podczas gdy Justyna czekaa nerwowo na wyrok, zasugerowaam, e nie ma
nic do stracenia i powinna pój do szefa oraz do dziau HR i przedstawi
argumenty przemawiajce za pozostawieniem jej w firmie. Spojrzaa na
mnie, jak gdybym zaproponowaa, by nago przebiega przez gabinety
kierownictwa wyszego szczebla. Nie tylko nie potrafia znale argu-
mentów, które mogyby w jakikolwiek wpyn na zmian sytuacji, ale co
wicej, nie bya w stanie sobie wyobrazi, e mogaby pój do szefa i je
zaprezentowa.

Redukcje zatrudnienia i tendencja do wprowadzania paskiej struktury
organizacyjnej wymuszaj okrelone zachowania — trzeba zosta zauwa-
onym w pozytywny sposób, zanim zaczn si zwolnienia. Stawk jest
zachowanie pracy w sytuacji, gdy zapadaj kluczowe decyzje. Moe si
okaza, e wystarczy przekona decydentów, by dostrzegli Twoje unika-
towe umiejtnoci i uznali je za cenne w nowo tworzonej organizacji.

W przypadku firm o paskiej strukturze organizacyjnej niedostatek okazji
do awansu sprawia, e zadania i projekty, dziki którym moesz sta si
bardziej widoczna lub zdoby specjalistyczne umiejtnoci, s tym bardziej
cenne. Takie zadania dostaj do wykonania osoby, które subtelnie (a cza-
sami niezbyt subtelnie) zwracaj uwag na to, e s w stanie to zrobi.
Musisz zna swoj mark i sprzeda j, gdy nadarzy si okazja. Kobiety,
szczególnie te, które nie osigaj dobrych rezultatów w „sprzedawaniu”
wasnej marki, s czsto pomijane — nie z powodu braku umiejtnoci,
lecz na skutek bdnego przekonania, e ich osignicia zostan w ko-
cu zauwaone.

U D O W A N I E W A S N E J M A R K I I S ZT U K A A U T O P R E Z E N T A C J I

137

Wskazówki

Jeli firma przygotowuje si do nowego zadania, a Ty chciaaby je
wykona, popro, by rozwaono Twoj kandydatur.

Jeli jeste gotowa do zrobienia kolejnego kroku w karierze, mów
o tym na gos. Niech otoczenie dowie si, e masz ochot na kolejna
wyzwania. Im wicej ludzi bdzie o tym wiedziao, tym wiksza jest
szansa, e gdy pojawi si nowe moliwoci, usyszysz o nich.

Bezustannie w subtelny sposób prezentuj swoje osignicia. Moesz
przygotowa tygodniowy lub dwutygodniowy wykaz osigni
— Twoich lub Twojego dziau. Drugim sposobem moe by
przedstawienie sukcesów w formie „najlepszych praktyk”.
Przykadowo na zebraniu pracowników moesz opowiedzie,
jak rozwizaa okrelony problem lub pokonaa przeszkod,
która grozia niedotrzymaniem terminu.

Opracuj strategi marketingow. Wyobra sobie swoj przyszo
i zapisz poszczególne kroki, jakie podejmiesz, aby tak wanie wygldaa.

Powi czas na nauk, poznawanie opinii otoczenia na swój temat,
spotkania z trenerem lub robienie rzeczy innych ni te, w których
ju jeste dobra. Te cztery dziaania pomog Ci przygotowa si
na nieoczekiwane wyzwania i moliwoci.

138 G

R Z E C Z N E D Z I E W C Z Y N K I N I E A W A N S U J

Bd 49.

Odmowa przyjcia prestiowych zada

Dyrektor operacyjny maego oddziau firmy, której gówna siedziba mie-
cia si w Warszawie, zostaa poproszona o wejcie w skad komitetu wy-
konawczego firmy. Od dawna narzekaa, e nie doceniano jej osigni,
dziki którym deficytowa placówka zacza przynosi zyski. Proba o wej-
cie w skad komitetu bya wyranym sygnaem, e doceniono jej zasugi
oraz dostrzeono wkad, jaki wnosi w dziaalno firmy. A co ona zrobia?
Odrzucia propozycj, poniewa w przeszoci uczestniczya w kilku posie-
dzeniach komitetu i uznaa je za „wielk strat czasu”. Pierwsze sowa, jakie
ode mnie usyszaa, brzmiay: „Przesta by dziewczynk!”. Nie mogam
si opanowa. Nie zastanawiajc si nad szerszym obrazem sytuacji, po-
stpia w sposób zgodny z wartociami wpojonymi jej w dziecistwie —
nie chcc marnowa czasu i pienidzy firmy, wybraa cik prac.

Moliwo zaprezentowania umiejtnoci przy pracy nad prestiowym
projektem nie ogranicza si jedynie do okazji tak podniosych, jak wejcie
w skad komitetu wykonawczego firmy. Moderowanie wanego spotka-
nia, poprowadzenie bardzo wanej prezentacji dla klienta lub przygo-
towanie prezentacji dla wyszego kierownictwa — wszystko to s przykady
zada zapewniajcych du widoczno i nie moesz sobie pozwoli na
ich odrzucenie.

Zdaj sobie spraw, e wszyscy mamy mao czasu, e zebrania potrafi
cign si ca wieczno i e przygotowywanie prezentacji dla klientów
wie si z ogromem pracy i pewn doz ryzyka. No to co? Wykorzystaj
te okazje, by zwróci uwag na swoje wyjtkowe umiejtnoci i buduj re-
lacje z innymi osobami, które s postrzegane jako wpywowe. Pamitaj,
90% sukcesu jest wynikiem samej obecnoci!

U D O W A N I E W A S N E J M A R K I I S ZT U K A A U T O P R E Z E N T A C J I

139

Wskazówki

Jeli zostaniesz zaproszona do uczestnictwa w jakim gronie, przyjmij
zaproszenie. Jeli nie masz czasu, znajd go. To inwestycja w przyszo.

Kiedy otrzymujesz propozycj pracy na stanowisku lub przy zadaniu,
które jest dla Ciebie nowoci, zgód si. Skoro inni s dostatecznie
przekonani, e sobie poradzisz, Ty te powinna nabra takiego
przekonania.

Pro o przydzielenie potencjalnie ryzykownych, lecz wanych
projektów. Kto nie ryzykuje, ten nie wygrywa.

Zgo si na ochotnika do przygotowania prezentacji dla kierownictwa
wyszego szczebla. Korzyci zazwyczaj s wiksze ni ryzyko,
a nie mona nabra wprawy nie próbujc. Kontakt z wyszym
kierownictwem jest kluczowy, jeli chcesz zosta zauwaona.

Pamitaj, e w miejscu pracy czonkowie wyszego kierownictwa
s Twoimi klientami. Dlatego musisz uczestniczy w zdarzeniach,
które pozwol Ci identyfikowa i zaspokaja ich potrzeby.

140 G

R Z E C Z N E D Z I E W C Z Y N K I N I E A W A N S U J

Bd 50.

Skromno

Zarówno chopcy, jak i dziewczynki s w dziecistwie uczeni skromno-
ci — ale kobiety bior sobie t lekcj zdecydowanie zbyt mocno do serca.
Jeli bowiem przeniosa gór, pokonaa barier dwiku czy dokonaa
cudu, nie jest to ani czas, ani miejsce na skromno. Kiedy otoczenie nie
dostrzega Twoich znaczcych osigni, musisz je podkreli. Sprawianie
wraenia, jakby wszystko przyszo Ci atwo i bez wysiku — kiedy w rze-
czywistoci wymagao nadludzkiej pracy — nie jest najlepsz strategi
marketingow.

Ewelina to doskonay przykad przesadnie skromnej osoby. Jako dyrektor
dziau rozwoju umiejtnoci menederskich odpowiadaa wraz z zespoem
za przeprowadzanie ocen pracy kierownictwa, opracowanie indywidu-
alnych programów rozwoju dla kadego czonka wyszego kierownictwa
i prowadzenie szkole. Kiedy jej firma poczya si z inn, zakres obo-
wizków Eweliny niemale si podwoi, jednak liczebno zespou po-
zostaa bez zmian. Pomimo to, dziki kreatywnym sposobom dziaania,
udao jej si wraz z zespoem zrealizowa wszystkie powierzone zadania.

W trakcie dorocznej oceny szef Eweliny pochwali j za wykonanie dodat-
kowej pracy i wrczy hojn premi. Zadowolona, e doceniono jej dobr
prac, odpowiedziaa: „To nie byo nic takiego”. Posza na spotkanie
z zamiarem poproszenia o przydzielenie dodatkowych pracowników, ale
gdy szef j pochwali i da premi, zupenie zbio j to z tropu i nie po-
trafia wykorzysta jego uznania dla wasnych celów. Z powodu wasnej
skromnoci musiaa opracowa now strategi zabiegania o przyjcie do
jej dziau nowych pracowników, bo przecie sama przyznaa, e wykona-
nie zadania to nie byo „nic takiego”.

U D O W A N I E W A S N E J M A R K I I S ZT U K A A U T O P R E Z E N T A C J I

141

Wskazówki

Cakowicie, zupenie i nieodwoalnie usu ze swojego sownika
zwrot: „O, to nic takiego”.

Kiedy przekazujesz informacje na temat swoich osigni, nadaj
im nalene znaczenie. Ewelina powinna bya powiedzie co
takiego: „Wszyscy czonkowie zespou musieli pracowa do póna
i przychodzi do biura w weekendy, ale jestem dumna z wykonanej
przez nas pracy i cieszy mnie, e Pan j docenia”.

Kiedy kto Ci chwali, spójrz mu w oczy i odpowiedz z umiechem:
„Dzikuj”. Unikaj minimalizowania wysiku, który leg u podstaw
sukcesu.

Przekazuj przeoonemu listy wyraajce uznanie dla Twojej pracy.

Trzymaj nagrody i dyplomy w widocznym miejscu.

Zaó teczk z napisem: „Tak trzyma”, do której bdziesz wkada
dowody uznania — listy z podzikowaniami, wyjtkowo dobre oceny
pracownika itp. Przegldaj je w chwilach, gdy zaczynasz w siebie wtpi.

142 G

R Z E C Z N E D Z I E W C Z Y N K I N I E A W A N S U J

Bd 51.

Pozostawanie we wasnej

strefie bezpieczestwa

Zapytaam pewnego mczyzn, dlaczego ubiega si o stanowisko, skoro
wiedzia, e nie mia wymaganych kwalifikacji. Jego odpowied bya prosta:
„Jestem bystry. Naucz si”. Kobiety tkwi na stanowiskach z obawy, e
inaczej strac grunt pod nogami. Jeli kobieta nie ma stuprocentowej pew-
noci, e spenia wszystkie kryteria, nawet nie pomyli o ubieganiu si o sta-
nowisko. Mczyni w wikszym stopniu ni kobiety s gotowi podej-
mowa nowe wyzwania — takie, z którymi do tej pory si nie zetknli,
lecz dziki którym mog si sprawdzi i udowodni swoj kompetencj.

Na dzisiejszym rynku pracy patrzymy na osoby pozostajce na jakim
stanowisku zbyt dugo w ten sam sposób, w jaki traktowalimy kiedy
osoby nagminnie zmieniajce miejsca pracy — jak gdyby byo z nimi
co nie tak. Gdy pozostajemy zbyt dugo na zajmowanym stanowisku,
otoczenie moe odnie wraenie, e pawimy si w samozadowoleniu lub
e nie pozostajemy na bieco z osigniciami technicznymi w naszej
dziedzinie. Niektóre kobiety nawet odmawiaj przyjcia zada, do których
zostay wybrane, poniewa nie czuj si dostatecznie wykwalifikowane.
Duy bd. Nie ma lepszego sposobu, by wykrelono Ci z listy osób chtnie
korzystajcych z moliwoci rozwoju, ni odmowa przyjcia propozycji —
a nie ma wikszego wyzwania ni dobra okazja.

Jak na ironi, nawet osoby zamknite w swojej strefie bezpieczestwa
nie uwaaj, e taki model zachowania jest atrakcyjny. Wikszo ludzi
uwaa, e to wanie jednostki pene entuzjazmu, podejmujce ryzyko
i gotowe na wszystko maj charyzm i s godne naladowania.

U D O W A N I E W A S N E J M A R K I I S ZT U K A A U T O P R E Z E N T A C J I

143

Wskazówki

O ile obowizki zwizane z danym stanowiskiem nie ulegn znacznej
zmianie, co 3 – 5 lat szukaj nowego zajcia.

Nie pozwól, by lk przed porak powstrzyma Ci przed ubieganiem
si o prac, któr mogaby wykonywa po krótkim przeszkoleniu.

Na bieco led rozwój swojej brany — zapisz si na odpowiedni
kurs, czytaj ksiki. Jeli ostatnio niczego nowego si nie nauczya,
nie rozwijasz si.

Zgaszaj si na ochotnika do wykonania zada, które poszerz zakres
twoich umiejtnoci lub pozwol Ci zdoby now wiedz, zwikszajc
Twoj atrakcyjno na rynku pracy. Jeli jeste gotowa do podjcia
skalkulowanego ryzyka zwizanego z ewentualn porak,
poznawanie specyfiki pracy ju po objciu stanowiska nie jest
oznak egoizmu.

Zacznij szuka kolejnej pracy w dniu objcia nowego stanowiska.
By moe nie wykonasz adnego ruchu przez kilka kolejnych lat,
lecz pozostaniesz otwarta na ewentualne moliwoci.

144 G

R Z E C Z N E D Z I E W C Z Y N K I N I E A W A N S U J

Bd 52.

Oddawanie swoich pomysów

T histori wszyscy znamy a za dobrze. Kobieta ma pomys. Dzieli si nim
z otoczeniem. Pomys zostaje zignorowany. Mczyzna przedstawia ten
sam pomys. Dostaje awans. Kto jest winny? Kobieta. Pozwolia sobie
ukra pomys, zamiast zwróci uwag na jego autorstwo. Dlaczego? Po
pierwsze, nie jest pewna siebie, a po drugie, nie chce wyj na osob samo-
lubn, agresywnie bronic swojego terytorium, konfrontacyjn i niepotra-
fic gra zespoowo. Za kadym razem, gdy oddajesz pomys, oddajesz
czstk szacunku dla siebie samej. Rób to dostatecznie czsto, a Twoja
pewno siebie byskawicznie si skurczy.

Nie przyjmuj bdnego zaoenia, e Twoje pomysy s pomijane, ponie-
wa jeste kobiet. Braam udzia w zebraniach, na których propozycje
kobiet zostay zignorowane z najprostszych przyczyn: bo kobiety nie
mówiy do gono i nikt ich nie usysza, bo wyszeptay pomys na ucho
koledze siedzcemu obok, który zgosi go jako swój, bo wybray niewa-
ciw chwil na jego przedstawienie. Wszystkie te bdy mona w miar
atwo i dyskretnie wyeliminowa.

Wane jest nie tylko to, by nie oddawa wasnych pomysów, lecz rów-
nie — by umiejtnie je sprzeda. Twoje pomysy maj warto na rynku,
jakim jest miejsce pracy. Za kadym razem, gdy Twoja sugestia zostaje
przyjta, dokonaa udanej sprzeday. Jeli uda Ci si zrealizowa dosta-
tecznie duo takich sprzeday, zbierzesz duo niewidzialnych etonów,
które bdziesz moga wymieni na przysugi, wymarzone projekty lub
dodatkowe przywileje.

U D O W A N I E W A S N E J M A R K I I S ZT U K A A U T O P R E Z E N T A C J I

145

Wskazówki

Wyrób w sobie nawyk, by za kadym razem, gdy przedstawisz
pomys, zada pytanie, na przykad: „Moim zdaniem powinnimy
uszeregowa rozwizania wedug wanoci i wybra dwa
najistotniejsze do natychmiastowego wdroenia. Czy kto uwaa,
e nie moemy od razy przystpi do pracy?”. W ten sposób zwikszysz
prawdopodobiestwo, e propozycja zostanie poddana pod dyskusj,
i zyskasz pewno, e zostaa wysuchana.

Kiedy kto zgasza tak sam propozycj, jak Ty wczeniej
przedstawia (cho w nieco innej formie), zwró na to uwag,
mówic: „Wyglda na to, e opierasz si na mojej pocztkowej
sugestii, wic byabym za”.

Mów gono, tak by wszyscy Ci syszeli.

Zamiast szuka potwierdzenia dla swojego pomysu, szepczc go
na ucho osobie siedzcej obok, zaryzykuj i przedstaw go publicznie.

Kiedy tylko jest to moliwe lub waciwe, przedstawiaj pomysy
w formie pisemnej. Nadaje im to pewn wiarygodno, której nie
posiadaj sowa, i przypomina, kto by ich autork. Sowo pisane
jest nadal jedn z najistotniejszych form komunikacji i niektórzy
ludzie reaguj przychylniej, kiedy mog „zobaczy”, co masz
do powiedzenia.

146 G

R Z E C Z N E D Z I E W C Z Y N K I N I E A W A N S U J

Bd 53.

Praca na typowo kobiecym stanowisku

lub w typowo kobiecym dziale

Przez ponad 20 lat obserwowaam, jak kobiety zajmujce stereotypowo
kobiece stanowiska — asystentki, sekretarki, urzdniczki — co weekend
jedziy na uczelnie i zdobyway dyplomy w nadziei, e uda im si wspi
na wyszy szczebel drabiny korporacyjnej. Widziaam równie kobiety
z dyplomem wyszej uczelni podejmujce prac na typowo kobiecych
stanowiskach w nadziei, e zostan dostrzeone i otrzymaj awans. Nie-
stety, w obu tych grupach nie widziaam zbyt wielu kobiet, którym si
udao. Spdzanie czasu w „kobiecym getcie” sprawia, e atwiej moesz
zosta uznana za niegodn wyszego stanowiska. Czy wedug mnie jest
to w porzdku? Oczywicie nie.

Rozejrzyj si po swojej firmie. Czy s w niej takie dziay? Do tej kategorii
czsto zalicza si dziay personalne i HR. Fakt, e wród pielgniarek
i nauczycielek w szkoach podstawowych przewaaj kobiety, spowodowa,
e pace w tych obszarach s nisze ni warto wykonywanej pracy.

Czy znajdujesz si w takiej sytuacji? Jeli tak, nie bdziesz miaa takiego
samego statusu, co osoby pracujce w dziaach, w których obie pcie s re-
prezentowane w równych proporcjach. Dobrym przykadem jest tu sektor
bankowy. Kiedy kasjerami byli gównie mczyni, z tym stanowiskiem
czy si pewien presti. W miar jak coraz wicej kobiet zajmowao to
stanowisko, pace zmalay, a stanowisko kasjera utracio dawny blask. Zbyt
dugie pozostawanie w takiej roli lub w takim dziale ograniczy Twoj
atrakcyjno na rynku pracy.

U D O W A N I E W A S N E J M A R K I I S ZT U K A A U T O P R E Z E N T A C J I

147

Wskazówki

Staraj si o przydzia zada w dziaach, w których pracuje
porównywalna liczba kobiet i mczyzn.

Gdy zostaniesz poproszona o objcie typowo kobiecego stanowiska,
zastanów si, czy korzyci dugofalowe s wiksze od krótkofalowych.

Nigdy nie oferuj si, e zrobisz kserokopie lub zaparzysz kaw na
zebraniu. Jeli zostaniesz o to poproszona, zaproponuj, by zastosowa
zasad rotacji lub by kierowa si dugoci stau (zobacz równie
bd 89).

Jeli wyjcie poza stereotypow rol wymaga dodatkowego szkolenia
lub wiedzy, zdobd j. To opacalna inwestycja w przyszo.

Jeli zdobya kwalifikacje potrzebne do wyjcia poza stereotypow
rol, lecz mimo to nic si nie zmienia, zastanów si, czy nie zostaa
„zaszufladkowana” i czy nie czas poszuka pracy w innej firmie.

148 G

R Z E C Z N E D Z I E W C Z Y N K I N I E A W A N S U J

Bd 54.

Ignorowanie informacji zwrotnych

O kadym z nas kr ploteczki. To wszystkie informacje na nasz temat,
jakie inni ludzie wymieniaj midzy sob za naszymi plecami. Musisz
wiedzie, co sdzi o Tobie otoczenie, aby skutecznie ksztatowa swój wi-
zerunek. Zbyt czsto ludzie bagatelizuj znaczenie informacji zwrotnych
(ywic nadziej, e wszystko zostanie zapomniane) lub kwituj je uwag:
„To tylko opinia jednej osoby”. To, jak nas postrzegaj, staje si rzeczywi-
stoci. Ludzie nie znaj Twoich intencji, widz, jak si zachowujesz. Mo-
esz wyjani lub usprawiedliwi swoje postpowanie, ale to nie rozwizuje
problemu polegajcego na tym, e Twoja marka nie spenia oczekiwa
klientów. Prdzej czy póniej ludzie przestan j kupowa. Naszym klien-
tom powtarzamy: „Kiedy trzy osoby mówi, e jeste pijana — poó si”.

U D O W A N I E W A S N E J M A R K I I S ZT U K A A U T O P R E Z E N T A C J I

149

Wskazówki

Popro, by dzia HR przeprowadzi ocen Twojej osoby wród
wspópracowników, i zapoznaj si z wynikami. Zobaczysz siebie
oczami innych i bdziesz moga skupi si na obszarach, które
w dalszym cigu wymagaj pracy.

Uatw swojemu szefowi przekazywanie informacji zwrotnych,
regularnie o nie proszc.

Kiedy otrzymujesz informacje zwrotne, nie przybieraj postawy
obronnej i zapytaj: „Czy mogaby mi powiedzie nieco wicej
na temat tego, kiedy i w jaki sposób to robi?”. Unikaj udzielania
wyjanie dotyczcych tego, jak i po co to robisz.

Kiedy otrzymane informacje nie s przyjemne, spokojnie je przemyl.
Jeli potrzebujesz wyjanienia, zwró si do tej samej osoby i popro
o nie bez emocji.

Wikszo ludzi niechtnie udziela informacji zwrotnych, wic
gdy je otrzymasz, potraktuj to jak dar.

Jeli prosisz o informacje zwrotne, tym samym sugerujesz, e masz
zamiar do czego je wykorzysta. Daj otoczeniu zna, co robisz,
by zmieni swoje postpowanie w obszarach, które tego wymagaj.

150 G

R Z E C Z N E D Z I E W C Z Y N K I N I E A W A N S U J

Bd 55.

Bycie niewidoczn

Z pewn mod kobiet skontaktowa si kolega, który poinformowa j,
e znalaza si wród najlepszych studentek V roku. W trakcie rozmowy
wspomnia, e by moe poprosz j o wygoszenie mowy na zakoczenie
studiów, na co ta odpowiedziaa: „Mam nadziej, e nie”. Cho czua
dum z wyrónienia, jak wiele innych kobiet chciaa pozosta niewi-
doczna. Tak samo zachowuj si kobiety w miejscu pracy. Kiedy potrzebna
jest osoba do przygotowania prezentacji dla kierownictwa wyszego szcze-
bla, kobiety duo rzadziej zgaszaj si na ochotnika, a kiedy zostan wy-
brane bez zgaszania si, czsto przekazuj to zadanie jednemu z kolegów.

Prowadz program rozwijajcy zdolnoci przywódcze (dla mczyzn
i kobiet), w trakcie którego uczestnicy pochodzcy z tej samej firmy pra-
cuj w maych grupach nad rozwizaniem autentycznego problemu stoj-
cego przed ich organizacj. Ich zadaniem jest wypracowanie rozwizania,
które bdzie obejmowao identyfikacj problemu, jego przyczyny, propo-
zycje wyeliminowania go oraz prezentacj przeznaczon dla kierownictwa
wyszego szczebla. W ostatnim dniu programu wysze kierownictwo
firmy zostaje zaproszone do wysuchania prezentacji i wypowiada si na
temat proponowanych rozwiza. Wielokrotnie efekt przerós najmiel-
sze oczekiwania, a proponowane dziaania zostay wczone do planu
biznesowego firmy.

Jak to zwykle w takich przypadkach bywa, kobiety wykonujce to zadanie
pracuj jak pszczoy robotnice. Dbaj, by mczyni byli skoncentro-
wani, przygotowuj materiay i slajdy, upewniaj si, e opinie wszystkich
osób zostay wysuchane i wzite pod uwag. Natomiast kiedy przychodzi
do wyboru osoby, która ma poprowadzi prezentacj, sprawy wygldaj
zupenie inaczej. Od prawie 20 lat obserwuj grupy wykonujce to wicze-
nie i nie mog sobie przypomnie ani jednego przypadku, gdy to kobieta
podja si prezentacji. Zwykle natomiast proponoway, by to zadanie
przypado w udziale najbardziej „wygadanemu” mczynie w zespole.

Kobiety s dostatecznie niewidoczne bez podejmowania dodatkowych
kroków, które sprawi, e na pewno nie zostan zauwaone. Sytuacje
podobne do opisanej powyej to idealne okazje do zaprezentowania
swojej marki. Nie odstpuj ich konkurentom — nawet jeli jest to przy-
jazna konkurencja.

U D O W A N I E W A S N E J M A R K I I S ZT U K A A U T O P R E Z E N T A C J I

151

Wskazówki

Zgo si na ochotnika do prowadzenia regularnych zebra dziau.

Zgo propozycj przygotowania prezentacji na spotkanie
stowarzyszenia zawodowego Twojej brany.

Pisz artykuy do lokalnej gazety, pism branowych lub biuletynu
firmowego.

Kiedy potrzebni s ochotnicy do kontaktów z wyszym
kierownictwem, wykorzystaj okazj.

Upewnij si, e w trakcie zebra nie jeste niewidoczna. Publiczna
prezentacja pomysów to wietny sposób na pokazanie swojej marki.