KOMENDY WIERSZA POLECE

Ń

SYSTEMU LINUX

Strona startowa

>

Powrót

abort - Nienormalne zakończenie programu
abs - Oblicza bezwzględna zmiennej integer
ac - Wypisuje statystyki odnośnie czasu połączenia użytkowników
accept - Przyjmuj połączenie na gnieździe
access - Sprawdź prawa użytkownika do pliku
acheflush - Wypróżnij zawartość cache z instrukcjami i/lub z danymi
acos - Funkcja arcus cosinus
acosh - Odwrotność hiperbolicznej funkcji cosinus
adjtimex - Dopasuj zegar kernela
alarm - Ustaw zegar na dostarczenie sygnału alarm
aliases - Plik z aliasami dla sendmaila
alloca - Alokacja pamięci
apropos - Przeszukaj bazę danych whatis pod kątem łańcuchów
ar - Utwórz, modyfikuj i ekstraktuj z archiwów
arch - Wydrukuj architekturę maszyny
ascii - Zestaw zbioru znaków ASCII w postaci ósemkowej, dziesiętnej
ascii-xfr - Podeślij/pobierz pliki przy użyciu protokołu ASCII asctime, ctime, gmtime, localtime, mktime - Konwersja
binarnej daty i czasu
asin - Funkcja arcus sinus
asinh - Odwrotność hiperbolicznej funkcji sinus
assert - Przerwanie pracy programu jeśli wyrażenie jest fałszywe
atan - Funkcja arcus tangens
atan2 - Funkcja arcus tangens dwóch zmiennych
atanh - Odwrotność hiperbolicznej funkcji tangens
atexit - Rejestracja funkcji wywoływanej po normalnym zakończeniu programu
atof - Konwersja zmiennej napisowej na double
atoi - Konwersja zmiennej napisowej na integer
atol - Konwersja zmiennej strong na long integer
accept - zawiadomienie Podsystemu Zarzadzania Wydrukami (spoolera) otym, ze dla danych drukarek znów moze
przyjmowac polecenia drukowania
acct - zbiór programów do tworzenia i oceny informacji okreslajacych wykorzystanie systemu (Accounting)
ar - obsługa archiwów i bibliotek
apropos - [słowo kluczowe] podaje dane na temat obiektu określanego danym słowem
at - Wykonanie poleceń w późniejszym czasie. Polecenia at i batch wczytują ze standardowego wejścia (domyślnie z
klawiatury)jedno lub kilka poleceń przeznaczonych do wykonania w terminie późniejszym:
at - w terminie podanym przez argument Czas;
batch - w terminie dogodnym dla systemu.
Wprowadzanie poleceń z klawiatury należy zakończyć naciskając klawisze
Ctrl-D.
awk - język przetwarzania plików tekstowych Polecenie awk uruchamia interpreter języka awk, przeznaczonego do
przeszukiwania i manipulowania danymi tekstowymi. Umożliwia on między innymi wyszukiwanie w pliku: wierszy
spełniających określony warunek, dodawanie liczb z kilku kolumn itp. Interpreter awk przeznaczony jest do pisania
stosunkowo prostych programów, bez konieczności używania języków takich jak C lub Pascal.
badblocks - Szukaj na urządzeniu uszkodzonych bloków
basename - Oddziela katalog i przyrostek od nazw plików.
bc - Język kalkulatora dowolnej precyzji
bcmp - Porównanie łańcuchów bajtów
bcopy - Kopiowanie łańcucha bajtów
bdflush - Uruchom, oczyść, lub dostrój daemona bdflush (buffer-dirty-flush)
biff - "Zostań poinformowany, jeśli przyjdzie poczta i od kogo ona jest"
bind - Przywiąż nazwę do gniazda
bison - Generator parserów w wersji GNU (zastępuje program yacc)
bootparam - Wprowadzenie do parametrów bootujących kernela Linuxa.
brk, sbrk - Zmień wielkość segmentu danych
bsearch - Binarne przeszukiwanie posortowanej tablicy
basename - wycięcie bazowej nazwy pliku z pełnej nazwy ścieżkowej
Polecenie basename z podanego napisu (którym jest na ogół ścieżkowa nazwa pliku) wybiera jego bazową nazwę,
odrzuca z niej przedrostek kończący się ostatnim znakiem / i wyprowadza ją na standardowe wyjście. Jeżeli podano

KOMENDY WIERSZA POLECEŃ SYSTEMU LINUX

http://www.elektronikjk.republika.pl/c13.html

1 z 14

2013-10-03 14:29

przyrostek nazwy (np. rozszerzenie nazwy pliku), to zostanie on również usunięty z wyodrębnionej nazwy. Jeżeli podanym
napisem jest ścieżkowa nazwa pliku, to wyodrębniona zostanie z niej nazwa samego pliku, bez ścieżki dostępu i
opcjonalnie bez podanego rozszerzenia nazwy, określonego przez argument przyrostek.
Polecenie to jest używane głównie w skryptach shellowych.
batch - wykonanie poleceń w terminie późnieszym, dogodnym dla systemu
Wykonanie poleceń w późniejszym czasie.
Polecenia at i batch wczytują ze standardowego wejścia (domyślnie z klawiatury)jedno lub kilka poleceń przeznaczonych
do wykonania w terminie późniejszym:
at - w terminie podanym przez argument Czas;
batch - w terminie dogodnym dla systemu.
Wprowadzanie poleceń z klawiatury należy zakończyć naciskając klawisze
Ctrl-D.
bc - procesor języka arytmetyki dowolnej precyzji
Polecenie bc udostępnia prosty interakcyjny język o składni przypominającej język C, umożliwiający obliczanie wartości
wyrażeń, oraz realizację kilku własnych poleceń wewnętrznych. Opis wyrażeń jest pobierany z pliku o podanej nazwie, a
jeżeli pominięto jego nazwę - z klawiatury. W tym drugim przypadku wyrażenie jest obliczane bezpośrednio po naciśnięciu
klawisza Enter. Możliwe jest również pisanie prostych programów o składni zbliżonej do języka C. Polecenie to jest
preprocesorem kalkulatora dc, wywoływanego automatycznie, o ile nie podano opcji -c.
bzero - Wpisywanie zer do łańcucha bajtów
captoinfo - Konwersja opisu terminali w formacie termcap do formatu terminfo
cat - Połącz pliki i wypisz na standardowe wyjcie
catgets - Pobranie komunikatu z katalogu komunikatów
catopen, catclose - Otwarcie/zamknięcie katalogu komunikatów
cbrt - Pierwiastek sześcienny
ceil - Najmniejsza wartość całkowita nie mniejsza niż x
chat - Zautomatyzowany skrypt dialogu z modemem
chattr - Zmień atrybuty plików na systemie plików ext2fs
chdir, fchdir - Zmień katalog roboczy
checkalias - Sprawdź czy alias nie jest już zdefiniowany.
chfn - Zmień swoją informację fingerową
chgrp - Zmień grupę właścicieli plików
chkdupexe - Znajdź dublujące się pliki wykonywalne
chmod, fchmod - Zmień prawa pliku
chown, fchown - Zmień właściciela pliku
chroot - Zmień główny katalog
chsh - Zmień powłokę loginową
cjpeg - Konwersja plików graficznych do formatu JPEG
cksum - Oblicz sumę kontrolną i policz bajty w pliku
clear - Wyczyść ekran terminala
clock - Wyznaczanie czasu procesora
clone - Utwórz proces potomny
close - Zamknij deskryptor pliku
closedir - Zamknięcie strumienia katalogu
colrm - Usuń z pliku kolumny
comm - Porównaj dwa posortowane pliki linia po linii
compress uncompress - Skompresuj dane (wersja 4.1)
configure - Przygotuj kod źródłowy do kompilacji
confstr - Pobranie zmiennych łańcuchowych zależnych od konfiguracji
connect - Zainicjuj połączenie poprzez gniazdo
console - Terminal na konsoli i konsole wirtualne
console_codes - Kody konsolowe Linuxa, oraz sekwencje eskejpowe
copysign - Kopiowanie znaku liczby
cos - Funkcja cosinus
cosh - Hiperboliczna funkcja cosinus
cp - Kopiuj pliki i katalogi
create_module - Utwórz wpis ładowalnego modułu
cron - Daemon do wywoływania odłożonych komend
crontab - Zarządzanie plikami crontab należącymi do użytkowników (V3)
crontab - Opis cyklicznie wykonywanych poleceń.
Polecenie crontab może być stosowane do zarządzania listą poleceń, które powinny być wykonywane w regularnych
odstępach czasu, określonych w tej liście. Lista tych poleceń jest zapamiętywana w pliku /usr/spool/cron/crontabs
/nazwa_użytkownika nazywanym dalej plikiem crontab. Jeżeli polecenie crontab zostanie wywołane bez opcji, kopiuje
informacje z podanego pliku lub ze standardowego wejścia (gdy nie wskazano pliku), do pliku crontab o nazwie
użytkownika wywołującego to polecenie. Jeżeli użytkownik już posiadał tam swój plik crontab, jego zawartość jest
zastępowana.
Polecenia wskazane w pliku crontab są odczytywane przez proces cron podczas przechodzenia systemu w tryb pracy
wieloużytkownikowej lub po kolejnym wykonaniu polecenia crontab. Z tego powodu ręczne zmiany dokonane w tym pliku
nie są od razu widoczne dla procesu cron. Proces ten jest tzw. demonem zegarowym, aktywującym wykonanie

KOMENDY WIERSZA POLECEŃ SYSTEMU LINUX

http://www.elektronikjk.republika.pl/c13.html

2 z 14

2013-10-03 14:29

wskazanych poleceń w określonych okresach czasu.
cal - drukuje kalendarz na dowolny rok i miesiąc
Polecenie Cal wyprowadza na standardowe wyjście kalendarz dla podanego roku,
a jeżeli podano również miesiąc - kalendarz tylko dla danego miesiąca w danym roku. Podanie tylko nazwy miesiąca
powoduje wyprowadzenie kalendarza dla danego miesiąca bieżącego roku. Jeżeli pominięto argumenty, wyprowadzony
zostanie kalendarz tylko dla poprzedniego, obecnego i następnego miesiąca bieżącego roku.
cat - łączenie i wyświetlanie plików
wypisuje plik tekstowy o podanej nazwie
Przesyła kopię jednego lub kilku plików do standardowego strumienia wyjściowego
Polecenie Cat łączy (konkatenuje) zawartości wyspecyfikowanych plików i wyprowadza całość na standardowe wyjście
(ekran). Jeżeli podano tylko jednego pliku, wyprowadzana jest jego zawartość, natomiast gdy nie podano żadnej nazwy
(lub podano znak -), czytany jest standardowy strumień wejściowy.
chmod - zmiana praw dostępu do pliku
Polecenie Chmod (ang. change mode) określa nowe prawa dostępu do podanych
plików (lub katalogów). Prawa mogą być podane w postaci ósemkowej lub znakowo.
chown - zmiana nazwy właściciela pliku
Zmiana właściciela pliku
Polecenie chown (change owner) zmienia identyfikator właściciela podanych plików (lub katalogów) na identyfikator
nowy_właściciel. Nowy identyfikator musi być znany systemowi i może być nazwą lub numerem użytkownika. Polecenie to
może wykonać jedynie właściciel pliku lub użytkownik uprzywilejowny.
clear - czyszczenie zawartości ekranu
Polecenie Clear powoduje czyszczenie zawartości ekranu i ustawienie kursora w jego lewym górnym rogu. Jeżeli
pominięto typ terminala, zostanie przyjęty typ odpowiadający wartości zmiennej TERM. W obu przypadkach użyty typ
terminala powinien mieć wartość odpowiadającą typowi pracy terminala ustawionego w jego Setupie.
col - wycięcie wybranych kolumn tekstu
omcm - wyświetlenie wierszy wspólnych dla dwóch plików comm
Polecenie Comm czyta dwa posortowane pliki i wyprowadza na standardowe wyjście ich identyczne wiersze. Jeżeli w roli
nazwy pliku1 lub pliku2 podano znak minus, to identyfikuje on standardowe wejście.
Polecenie Compress dokonuje kompresji podanego pliku i umieszcza go w pliku
o mniejszej objętości. Plik wyjściowy otrzymuje nazwę pliku wejściowego, uzupełnioną o rozszerzenie .Z, a plik wejściowy
(o ile nie użyto opcji -c) jest usuwany. Polecenie uncompress odtwarza plik pierwotny i usuwa jego skompresowaną
wersję. Polecenie zcat wyprowadza zdekompresowaną zawartość pliku na standardowe wyjście.
cp - kopiowanie plików
cpio - kopiowanie plików do i z archiwum
Polecenie cpio jest używane do obsługi archiwów zawierających pewną liczbę innych plików. Archiwami mogą być zarówno
zwykłe pliki dyskowe, jak i urządzenia wskazane przez odpowiadające im pliki specjalne.
cpp - preprocesor języka C
crontab - obsługa listy cyklicznie wykonywanych poleceń
csplit - podział pliku na części
ctags - tworzenie pliku opisującego teksty programów w języku C
cu - nadzór komunikacji z innymi systemami unixowymi zadzwoń do Unix, cu numer telefoniczny komputera zdalnego
cut - wycięcie fragmentu wiersza
Polecenie cut wycina wskazane kolumny lub fragmenty z wszystkich wierszy podanych plików. Wyniki tej operacji
wyprowadza na standardowe wyjście. Wiersze plików nie mogą zawierać więcej niż 512 znaków.
Typowym zastosowaniem opisywanego polecenia jest wycinanie odpowiednich kolumn z informacji wyprowadzanych na
standardowe wyjście (na przykład poleceniem Is), wycinanie wskazanych pól z niektórych systemowych plików
konfiguracyjnych lub pól z prostych tekstowych baz danych.
date - Wyświetlenie oraz zmiana daty i czasu.
Polecenie date bez parametrów wyprowadza na standardowe wyjście (domyślnie - ekran terminala) bieżącą date i czas
systemowy. Ustawienie w zegarze systemowym podanej daty i czasu. Wymagane są uprawnienia użytkownika
uprzywilejowanego. Argumenty numeryczne są interpretowane z lewa na prawo jako:
mm - numer miesiąca;
dd - numer dnia w miesiącu;
hh - godzina;
mm - minuty;
yy - dwie ostatnie cyfry numeru roku.
dc - kalkulator dowolnej precyzji
dd - kopiowanie i przekształcanie plików, kopiowanie nośników danych
Polecenie dd kopiuje plik okreslony przez opcje it (input file) do pliku określonego przez opcje of (output file)
Wskazanymi plikami mogą być nazwy plików specjalnych, identyfikujących urządzenia uczestniczące w kopiowaniu.
Pominięcie nazw plików powoduje korzystanie ze standardowego wejścia/wyścia.
dc - Kalkulator dowolnej precyzji
dd - Kopiowanie zawartości nośników danych.
Polecenie dd kopiuje plik określony przez opcje if (ang. input file) do pliku określonego przez opcje of (ang. outputfile).
Wskazanymi plikami mogą. być nazwy plików specjalnych, identyfikujących urządzenia uczestniczące w kopiowaniu.
Pominiecie nazw plików powoduje korzystanie ze standardowego wejścia/wyjścia.
delete_module - Skasuj wpis ładowalnego modułu.
depmod, modprobe - Programy do "automatycznej" obsługi modułów

KOMENDY WIERSZA POLECEŃ SYSTEMU LINUX

http://www.elektronikjk.republika.pl/c13.html

3 z 14

2013-10-03 14:29

df - wyświetlanie informacji o zajętym i wolnym obszarze pamięci dyskowej
dirname - wydzielenie bazowej nazwy katalogu z nazwy ścieżkowej
dialog - Wyświetlaj dialogi ze skryptów powłoki
diff - Szukanie różnic pomiędzy dwoma plikami
difftime - Obliczanie różnicy czasu
dircolors - Konfiguracja kolorów dla `ls'
dirname - Wyodrębnienie nazwy katalogu.
Polecenie dirname z pełnej ścieżkowej nazwy pliku wyodrębnia nazwę katalogu (ścieżkę dostępu), w którym plik jest
umieszczony. Jest używane głównie w skryptach shellowych, zwykle ujęte w parę znaków: " (podstawienie wyników
wykonania polecenia). Jeżeli podano tylko bazową nazwę pliku, to wyprowadza kropkę (.) identyfikującą katalog bieżący.
div - Obliczanie ilorazu oraz reszty dzielenia liczb całkowitych
djpeg - Dekompresja pliku JPEG do pliku obrazkowego
dos, xdos, dosexec, dosdebug - Uruchamianie MS-DOS-u i programów
dos - obsługa plików w formacie dosa
dumpe2fs - Wyrzuć dane o systemie plików
dumpkeys - Wyrzuć tabele translacji klawiatury
dup, dup2 - Duplikuj deskryptor pliku
e2fsck - Sprawdź system plików ext2fs (second extended filesystem)
echo - Wyświetl linijkę tekstu
ecvt, fcvt - Konwersja liczby zmiennoprzecinkowej na łańcuch
ed, red - Edytor tekstu
edquota - Edytuj quoty użytkowników
eject - Wysuń wyciągalny nonik
env - Uruchom program w zmienionym środowisku
environ - Środowisko użytkownika
erf, erfc - Funkcja błędu i uzupełniająca funkcja błędu
errno - Numer ostatniego błędu
execl, execlp, execle, execv, execvp - Wykonanie pliku
execve - Uruchom program
exit - Normalne zakończenie programu
exp, log, log10, pow - Funkcja wykładnicza, logarytm oraz potęga
expand - Skonwertuj znaki tabulacji na spacje
expm1, log1p - Funkcja wykładnicza minus 1, logarytm z 1 plus argument
exports - Systemy plików eksportowane w systemie NFS
echo - wyświetlenie wartości argumentów
Polecenie echo powoduje wyprowadzenie na standardowe wyjście tekstu określonego przez podane argumenty i o ile nie
zakończono go znakiem \c- zakończenie go znakiem nowej linii. Wartością argumentu może być parametr pozycyjny,
zmienna lub słowo nie zawierające separatorów. Dla listy argumentów, oddzielające je ciągi sąsiednich separatorów są
wyprowadzone jako pojedynczy znak odstępu. Można temu zapobiec ujmując listę argumentów w cudzysłowy.
expr - Wykonaj wyrażenia
exit - zakonczenie sesji pracy w srodowisku shella
ed - standardowy edytor tekstowy (wierszowy)
grep - Szukanie napisów w plikach.
Polecenie grep (ang. global regular expression print) wyszukuje w podanych plikach wiersze tekstu, zawierające ciągi
znaków pasujące do podanego wzorca tekstu.
Jeżeli polecenie przeszukuje wiele plików, to na początku każdego wiersza wyprowadza nazwę pliku, w którym dany
wiersz został znaleziony (o ile nie podano opcji -h). Jeżeli pominięte zostaną nazwy plików, polecenie to pracuje jako filtr
czytający dane ze standardowego wejścia.
env - Wyświetlanie i ustawianie opisu środowiska.
Polecenie env przypisuje wartości podanym zmiennym i wykonuje podane polecenie w zmienionym środowisku. Jeżeli
pominięto argumenty, wyprowadza na standardowe wyjście wartości zmiennych zdefiniowanych w środowisku aktualnego
shella.
false - Zwracanie wartości prawda/fałsz. Wymienione polecenia nie wykonują żadnych działań poza zwracaniem
odpowiedniego statusu zakończenia swojej pracy:
0 - polecenie true;
różny od 0 - polecenie false.
fgrep - Szukanie napisów w plikach.
Polecenie grep (ang. global regular expression print) wyszukuje w podanych plikach wiersze tekstu, zawierające ciągi
znaków pasujące do podanego wzorca tekstu. Pozostałe dwa polecenia są jego wariantami.
W poleceniu wystarczy podać tylko jedną nazwę pliku, jeżeli jednak nazwa ta zawiera znaki dowolności (*, ?, [ ]), to
poszukiwanie obejmuje wiele plików, których nazwy są zgodne z wzorcem nazwy pliku. Wiersze pliku(ów) ze znalezionymi
tekstami są wyprowadzane na standardowe wyjście. Jeżeli są dłuższe od 255 znaków, to pozostałe znaki są ignorowane.
Jeżeli polecenie przeszukuje wiele plików, to na początku każdego wiersza wyprowadza nazwę pliku, w którym dany
wiersz został znaleziony (o ile nie podano opcji -h). Jeżeli pominięte zostaną nazwy plików, polecenie to pracuje jako filtr
czytający dane ze standardowego wejścia.
file - Pytanie o rodzaj pliku.
Polecenie file wykonuje serię testów dla każdego z podanych plików w celu określenia rodzaju pliku: czy jest to plik
tekstowy, wynikowy, czy jakiś inny.

KOMENDY WIERSZA POLECEŃ SYSTEMU LINUX

http://www.elektronikjk.republika.pl/c13.html

4 z 14

2013-10-03 14:29

find - Poszukiwanie plików według zadanych kryteriów.
Polecenie find powoduje przeszukanie podanego katalogu i jego podkatalogów w celu znalezienia plików odpowiadających
podanym kryteriom i ewentualne wykonanie dla każdego takiego pliku podanej akcji (o ile została podana). Do zapisu
kryterium przeszukiwania może być wykorzystane jedno z poniżej podanych wyrażeń, charakteryzujących wyszukiwane
pliki.
finger - Informacje o użytkowniku.
Polecenie finger bez opcji i argumentów wyprowadza informacje o wszystkich aktualnie pracujących użytkownikach. Jeżeli
w wywołaniu polecenia wymieniono nazwy użytkowników, to wyprowadzane informacje są ograniczone tylko do nich.
Źródłem wyprowadzanych informacji są głównie dane zapisane w pliku /etc/passwd.
fsync - Synchronizuj wewnątrzrdzeniową zawartość pliku z zawartością dysku
ftp - przesyłanie plików pomiędzy różnymi systemami komputerowymi ftp[adres hosta] łączy z hostem oferującym usługę
ftp
Zameldowania w rubryce login dokonuje się za pomocą napisu anonymous Jako hasło podaje się nazwę konta
użytkownika z jego własnej maszyny.
full - Urządzenie zawsze pełne
fuser - Podaj procesy, korzystające z plików
g77 - Kompilator Fortranu GNU (v0.5.24)
gawk - Język wyszukiwania i przetwarzania wzorców.
gdb - Debugger GNU
get_kernel_syms - Pobierz wyeksportowane symbole kernela i modułów
getdents - Pobierz wpisy katalogu
getdomainname, setdomainname - Pobierz/ustaw nazwę domeny
getdtablesize - Pobierz rozmiar tabeli deskryptorów
getfilename - Zapytaj użytkownika o nazwę pliku w określonym formacie
getgid, getegid - Pobierz identyfikator grupy
getgroups, setgroups - Pobierz/ustaw listę grup dostępu
gethostid, sethostid - get or set the unique identifier of the current host
gethostname, sethostname - Pobierz/ustaw nazwę hosta
getitimer, setitimer - Pobierz lub ustaw wartość wewnętrznego timera
getlist - Pobierz listę z serwera NNTP
getopt - Analizuj opcje linii komend
getpagesize - Pobierz rozmiar strony systemowej
getpeername - Pobierz nazwę podłączonego peera
getpid, getppid - Pobierz identyfikator procesu
getpriority, setpriority - Pobierz/ustaw priorytet przydzielania programu
getpw - Zrekonstruuj wpis z pliku passwd.
getpwent, setpwent, endpwent - Pobierz wpis z pliku z hasłem
getpwnam, getpwuid - Pobierz wpis z pliku z hasłem
getresuid, getresgid - Pobierz rzeczywisty, efektywny i zachowany ID
getrlimit, getrusage, setrlimit - Pobierz/ustaw limity zasobów i zużycie
getsid - Pobierz ID sesji
getsockname - Pobierz nazwę gniazda
getty - obsługa łączy terminalowych
glob, globfree - Znajdź ścieżki, odpowiadające wzorcowi, zwolnij pamięć z glob()
GNU as - Przenośny asembler GNU
gpm - Narzędzie do kopiowania i wklejania oraz serwer myszy
grep - Szukanie napisów w plikach.
Polecenie grep (ang. global regular expression print) wyszukuje w podanych plikach wiersze tekstu, zawierające ciągi
znaków pasujące do podanego wzorca tekstu. Pozostałe dwa polecenia są jego wariantami.
W poleceniu wystarczy podać tylko jedną nazwę pliku, jeżeli jednak nazwa ta zawiera znaki dowolności (*, ?, [ ]), to
poszukiwanie obejmuje wiele plików, których nazwy są zgodne z wzorcem nazwy pliku. Wiersze pliku(ów) ze znalezionymi
tekstami są wyprowadzane na standardowe wyjście. Jeżeli są dłuższe od 255 znaków, to pozostałe znaki są ignorowane.
Jeżeli polecenie przeszukuje wiele plików, to na początku każdego wiersza wyprowadza nazwę pliku, w którym dany
wiersz został znaleziony (o ile nie podano opcji -h). Jeżeli pominięte zostaną nazwy plików, polecenie to pracuje jako filtr
czytający dane ze standardowego wejścia.
groff - Frontend systemu formatowania dokumentów groff
groff_me - Makra troff dla formatowania dokumentów
group - Plik grup użytkowników
groupadd - Utwórz nową grupę
groupdel - Usuń grupę
groupmod - Zmień dane grupy
groups - Drukuj grupy, w których jest użytkownik
gs - Aladdin Ghostscript wersja 3.0 -- interpreter/przeglądarka
gunzip - służy do dekompresji plików
gzexe - Kompresuj pliki wykonywalne
gzip - Polecenie gzip służy do kompresji plików
halt - Zastopuj system
hd - Urządzenia twardych dysków MFM/IDE

KOMENDY WIERSZA POLECEŃ SYSTEMU LINUX

http://www.elektronikjk.republika.pl/c13.html

5 z 14

2013-10-03 14:29

hdparm - Pobierz/ustaw parametry dysku twardego
head - Wypisz pierwszą część plików
hexdump - Zrzut ascii, dziesiętny, szesnastkowy, ósemkowy
hier - Opis systemowej hierarchii plików
History - wyświetlanie historii wcześniejszych poleceń
hd - wyprowadzenie wierszy pliku tekstowego (anuluje inne specyfikatory formatu i uwzględnia podział tekstu na
wiersze).
head - Wyświetlenie początku/końca pliku.
Polecenie head wyprowadza podaną liczbę początkowych wierszy pliku (domyślnie: 10). Jeżeli pominięto nazwę pliku,
dane są pobierane ze standardowego wejścia.
host - Wyszukuje nazw hostów używając serwerów domen
htonl, htons, ntohl, ntohs - Konwersja wartości pomiędzy lokalnym a
httpd - Serwer http Apache
id - Wyświetlenie identyfikatorów użytkownika.
Polecenie id wyprowadza na standardowe wyjście numeryczne identyfikatory użytkownika i grupy, do której został
zaliczony przy otwieraniu jego konta. Jeżeli efektywny i rzeczywisty identyfikator użytkownika nie jest identyczny,
wyprowadzane są oba.
idle - Powoduje idlowanie (bezczynność) procesu 0
ifconfig - Konfiguruj interfejs sieciowy
index, rindex - Zlokalizuj znak w ciągu
info - System hipertekstu GNU
infocmp - porównanie modyfikacje lub wyświetlenie opisu terminala
init, telinit - sterowanie procesu inicjującego
inittab - format pliku inittab używanego przez proces init kompatybilny z sysv.
insmod - instaluje ładowalny moduł jądra
install - instalowanie oprogramowania, kopiuje pliki i ustawia ich atrybuty
intro - Wprowadzenie do formatów plików, wprowadzenie do funkcji bibliotecznych, wprowadzenie do poleceń
użytkownika, prowadzenie do sekcji różne, wprowadzenie do wywołań systemowych, wstęp do plików specjalnych
ioctl - kontroluj urządzenia
ioperm- ustaw prawa wejścia/wyjścia portu
iopl - zmień poziom uprawnień I/O
ip - Implementacja protokołu IPv4 dla systemu Linux ipc - mechanizmy komunikacji między procesami w Systemie V
ipchains - administracja zaporą ogniową IP (IP firewall)

ipchains-restore - przywróć łańcuchy zapory ogniowej IP wczytane ze stdin

ipchains-save - wypisz łańcuchy ścianki ogniowej IP na stdout

ipcs - udostępnij informacje o urządzeniach ipc
ipfw - zapora ogniowa (firewall) IP i zliczanie ruchu
iso_8859_1 - zestaw znaków ISO 8859-1
issue - plik identyfikujący system, wyświetlany przed zalogowaniem
issue.net - plik identyfikacji dla sesji telnetowych

joe - edytor tekstowy

join - scalanie wierszy dwóch plików, o podobnych polach w wierszach

kbd_mode - zgłoś, lub ustaw tryb klawiatury

kbdrate - zresetuj częstość samopowtarzania i opóźnienia klawiatury

kerneld - wykonuje działanie jądra w przestrzeni użytkownika (jak np. ładowanie modułów na życzenie)

keytables - opisy tabeli klawiaturowych dla loadkeys i dumpkeys

kill - Przerwanie wykonywania procesu.
Polecenie kill przerywa wykonanie procesu o numerycznym identyfikatorze pid. Jeżeli nie podano numeru sygnału
przerywającego, używany jest sygnał 15 (zakończenie programowe). Proces zostanie przerwany, jeżeli nie zawiera funkcji
przechwytujących lub ignorujących podany sygnał, jednakże nie dotyczy to sygnału o numerze 9 ("unicestwienie", czyli
przerwanie bezwarunkowe).
killall - zakończ procesy określone nazwą
killall5 - wyślij sygnał wszystkim procesom.
killpg - wyślij sygnał do grupy procesów
ksh - Publiczna implementacja powłoki Korn-a
latex - strukturalne formatowanie i składanie tekstu ld.so - dynamiczny konsolidator/ładowacz a.out ldconfig - określ
powiązania konsolidacyjne czasu uruchamiania
ldd - drukuj zależności od bibliotek dzielonych

KOMENDY WIERSZA POLECEŃ SYSTEMU LINUX

http://www.elektronikjk.republika.pl/c13.html

6 z 14

2013-10-03 14:29

less - przeciwieństwo more
licq - klient ICQ dla X11
lilo - instalacja boot loadera
lilo.conf - plik konfiguracyjny lilo
link - tworzy dla pliku nową nazwę
ln - utwórz dowiązania między plikami
loadkeys - ładuj tablice translacji klawiatury
locale - opis obsługi wielu języków
locale - opisuje pliki definicji locale
login - zalogowanie się w systemie
logname - wydrukuj nazwę loginową użytkownika longjmp - nielokalny skok do zachowanego kontekstu stosu
lock - Zablokowanie klawiatury terminala.
Polecenie lock pozwala zablokować klawiaturę terminala na standardowy lub podany czas. Jeżeli określono liczbę minut,
po podanym czasie nastąpi zakończenie sesji i terminal stanie się dostępny dla dowolnego użytkownika.
last - informacje o otwarciach sesji
Polecenie last na podstawie zawartości pliku /etc/wtmp wyprowadza informacje o ostatnich otwarciach i zamknięciach
sesji pracy przez poszczególnych użytkowników i/lub na poszczególnych terminalach.
ld - program łączący, linker

ln - Dowiązanie nowej nazwy do pliku.
Polecenie ln użyte w pierwszej postaci i dotyczące bazowych nazw plików (bez ścieżek dostępu) dowiązuje w bieżącym
katalogu nową_nazwe do istniejącego w tym katalogu pliku, określonego przez nazwę 1, poprzez utworzenie w tym
katalogu pozycji nowa_nazwa. Polecenie powoduje utworzenie tylko synonimu nazwy, a nie kopii pliku.
Polecenie In działa podobnie jak cp; jedyna różnica polega na tym, że cp powiela plik, a In tworzy jedynie nowe
dowiązanie do pliku (nową pozycję katalogu).
Nazwy plików użyte w roli argumentów polecenia mogą być również nazwami ścieżkowymi. W tym przypadku nowa nazwa
jest dowiązywana w katalogu wyznaczonym przez drugi argument. Wszelkie atrybuty pliku (właściciel, prawa dostępu,
itp.) są identyczne dla obu jego nazw; również każda zmiana tych atrybutów jak i zmiana jego zawartości jest widoczna
dla każdej nazwy pliku. Jeżeli w trakcie wykonywania polecenia istnieje plik o nowej_nazwie, to zostanie zniszczony
(zastąpiony podanym dowiązaniem), jednakże o ile zezwalają na to prawa dostępu do niego, polecenie In żąda
potwierdzenia tej operacji.
login - rozpoczęcie sesji pracy użytkownika
logname - Pobranie nazwy użytkownika.
Polecenie logname pobiera i wyprowadza na standardowe wyjście nazwe użytkownika, który na danym terminalu otworzył
sesję pracy.
lp - Drukowanie plików. Polecenie lp przekazuje Podsystemowi Zarządzania Wydrukami (PZW) nazwe pliku (ów)
przeznaczonego do wydruku, nie czekając na zrealizowanie wydruku (co umożliwia użytkownikowi nadal pracować na
terminalu). Jest to możliwe dzięki temu, że wydruk jest zapamiętywany w kolejce i dalej obsługiwany przez PZW.
Wydruki mogą być kierowane na jedną z ogólnodostępnych w systemie drukarek. Jedna z nich jest zwykle zainstalowana
jako drukarka domyślna, której nazwy w poleceniu Ip nie trzeba podawać.
ls, l, II - Wyprowadzenie zawartości katalogu.
Dla każdego podanego argumentu katalog, polecenie ls wyprowadza na standardowe wyjście listę nazw plików zawartych
w tym katalogu (listing katalogu), opcjonalnie z dodatkową informacją o ich parametrach. Jeżeli nie podano żadnego
katalogu, dotyczy katalogu bieżącego. Wyprowadzana lista standardowo jest sortowana alfabetycznie według nazw
plików.
W systemie Unix istnieje kilka dodatkowych mutacji polecenia Is, przy czym w różnych odmianach systemu mogą one
mieć różne nazwy.
lsattr - listuj atrybuty plików z systemu plików ext2fs.
lseek - repozycjonuj offset w pliku

lsmod - wyświetla załadowane moduły
lynx - przeglądarka WWW
mail - wysyłanie i odbieranie poczty
mailaddr - opis adresowania poczty
mailq - drukuj kolejkę poczty
makemap - utwórz bazy map dla sendmaila
man - formatuj i wyświetlaj dostępne strony podręcznika man

man - makra do formatowania stron man
man.config - dane konfiguracyjne systemu podręcznika man
mattrib - zmień atrybuty plików MSDOS
mbadblocks - testuje dyskietki, oznacza błędne bloki w FAT
mcat - zrzuć obraz dyskietki
mcd - zmień katalog MSDOS
mcedit - terminalowy edytor tekstowy dla systemów Unixowych
mcopy - kopiuj pliki pomiędzy DOSem a Unixem
md5sum - oblicz i sprawdź skrót [pliku] w formacie MD5
mdel - skasuj plik MSDOS

KOMENDY WIERSZA POLECEŃ SYSTEMU LINUX

http://www.elektronikjk.republika.pl/c13.html

7 z 14

2013-10-03 14:29

mdeltree - usuwanie katalogu MSDOS
mdir - wyświetl katalog DOSu
mdu - wyświetla ilość miejsca zajmowanego przez katalog DOS
mem, kmem, port - pamięć systemowa, pamięć jądra i porty systemowe
mesg - kontroluj dostęp zapisu do terminala
metamail - infrastruktura dla oprogramowania pocztowego bazującego na mailcap
mformat - dodaje system plików DOS do niskopoziomowo sformatowanej dyskietki
minfo - pokaż informację o systemie plików MS-DOS

mkdir - Tworzenie katalogu.
Polecenie mkdir tworzy w katalogu bieżącym nowe katalogi o podanych nazwach, pod warunkiem, że użytkownik ma
prawo pisania w katalogu bieżącym. Nazwy katalogów mogą być również nazwami ścieżkowymi, co umożliwia tworzenie
katalogów w miejscach wyznaczonych przez ich nazwy ścieżkowe. Jeżeli pominięto -m modę, to prawa dostępu do nowych
katalogów są przyznawane zgodnie z ogólnymi zasadami systemu Unix oraz zgodnie z żądaniami użytkownika,
określonymi we wcześniej wykonanym poleceniu umask. Właścicielem katalogu staje się użytkownik, który go utworzył.
mkdir - utwórz katalogi
mke2fs - utwórz linuxowy system plików second extended
mkfifo - utwórz FIFO (potoki nazwane)
mkmanifest - tworzy skrypt powłoki do odtworzenia nazw plików Unixa
mknod - utwórz specjalne pliki
mkswap - skonfiguruj obszar swap dla Linuxa
mmap, munmap - mapuj pliki lub urządzenia na pamięć
mmd - utwórz podkatalog MSDOS
mmount - zamontuj (dołącz) dysk MSDOS

mmove - przesuń lub zmień nazwę pliku/katalogu MSDOS
more - filtrowa przeglądarka plików dla CRT
motd - komunikat dnia
mount - Dołączenie systemu plików.
Polecenie mount utożsamia dołączany system plików (zlokalizowany na innym dysku lub w innej jego partycji) ze
wskazanym katalogiem. Nośnik, na którym znajduje się dołączany system plików, jest wskazywany przez nazwę
reprezentującego go pliku specjalnego. Katalog dołączenia powinien być pusty; jeżeli nie jest pusty, na czas dołączenia
jego poprzednia zawartość stanie się niewidoczna. W wyniku dołączenia, zawartość podanego systemu plików będzie
widoczna w podanym katalogu.
Jeżeli polecenie mount wywołano bez argumentów, wyświetla listę dołączonych systemów plików i odpowiadających im
katalogów dołączenia. Opis aktualnie dołączonych plików jest zapisany w pliku /etc/mnttab.
mail - Odczyt i wysyłanie poczty.
Polecenie mail służy do nadawania i odbierania komunikatów przekazywanych pomiędzy użytkownikami Komunikaty
wysyłane do danego użytkownika są zapamiętywane w jego standardowym pliku, nazywanym skrzynką pocztową (ang.
mailbox). Gdy polecenie mail zostanie wywołane do odczytu komunikatu, miejscem, z którego jest on czytany, jest
właśnie ta skrzynka. Skrzynkami są pliki o nazwach użytkowników przechowywane w katalogu, zależnym od odmiany
systemu.
Jeżeli pominięto argumenty, polecenie mail sprawdza skrzynkę pocztową. Jeżeli nie ma w niej korespondencji, wyświetla
odpowiedni komunikat i kończy prace; jeśli zaś jest korespondencja - przechodzi do trybu komend (wyświetlając znak
ampersand & jako symbol gotowości do pracy) i pozwala odczytywać nadesłane wiadomości i wysyłać odpowiedzi.
Jeżeli podano adresatów, opisywane polecenie czyta dane z klawiatury i wysyła je do ich skrzynek pocztowych.
Wprowadzanie wysyłanej informacji należy zakończyć przez naciśnięcie w nowej linii klawiszy Ctrl-D.
make - generowanie systemów oprogramowania
man - wyświetlenie informacji o danym poleceniu
mc - wywołuje program Midnight Commander
mdir-umożliwia wylistowanie plików na dyskietce sformatowanej systemem dos
mesg - udzielenie pozwolenia lub zakaz pisania na ekranie terminala innym użytkownikom, można zablokować dopływ
komunikatów
mkdir - tworzenie nowego katalogu Mkdir [nazwa katalogu]
mount - montowanie nośników
more - Przeglądanie pliku. Polecenie more wyświetla na ekranie zawartość podanego pliku, podobnie jak polecenie cat,
jednak po zapełnieniu ekranu wyświetlanie jest wstrzymywane, co pozwala na spokojne przeczytanie tekstu.
Wyświetlenie kolejnej części tekstu następuje po naciśnięciu klawisza Space lub Enter
mouse - interfejs myszy szeregowej

mpartition - partycjonowanie dysku twardego MSDOS
mrd - usuń katalog MSDOS

mren - zmień nazwę istniejącego pliku MSDOS

msgget - daj identyfikator kolejki komunikatów
mshowfat - pokazuje FAT dla danych plików
mt - obsługa taśm magnetycznych

KOMENDY WIERSZA POLECEŃ SYSTEMU LINUX

http://www.elektronikjk.republika.pl/c13.html

8 z 14

2013-10-03 14:29

mv - Przeniesienie/przemianowanie pliku
Polecenie mv (ang. move - przenieść) w pierwszym formacie przemianowuje pliki na plik2. Jeśli plik2 już istniał, to
najpierw jest usuwany. Nazwy pliki i plik2 muszą być różne.
W drugim formacie polecenie mv umożliwia przeniesienie jednego lub kilku plików do podanego katalogu (z usunięciem
ich z katalogu, z którego zostały pobrane). Dozwolone jest stosowanie wzorca nazw dla przenoszonych plików.
W trzecim przypadku następuje przeniesienie podanych katalogów do katalogu docelowego. Jeżeli jednak wymieniono
dwa katalogi przez ich nazwy bazowe (bez ścieżek dostępu), to katalogi zostanie przemianowany na katalog2.
Format drugi i trzeci są szczególnymi przypadkami formatu pierwszego.
mtools.conf - pliki konfiguracyjne mtools
mtoolstest - sprawdza i wyświetla konfigurację mtools
mtype - wyświetla zawartość pliku MSDOS
mutt - agent pocztowy użytkownika (MUA)
mv - przemianuj nazwy plików
mzip - zmienia zabezpieczenie, wysuwa dysk napędu Zip/Jaz
nanosleep - zatrzymaj wykonywanie na podany czas
ncurses - pakiet obsługi CRT i jego optymalizacji
netstat - Wyświetl połączenia sieciowe, tablice routingu, statystyki
nice - Wykonanie poleceń z innym priorytetem.
Polecenie nice wykonuje podane polecenie z innym, zwykle obniżonym priorytetem. Priorytet jest wyrażany liczbą z
zakresu O - 39, przy czym wyższy numer oznacza niższy priorytet. Domyślną wartością priorytetu jest 20. Argument liczba
może przyjmować wartość z zakresu l - 19 i zwiększa domyślną liczbową (20) wartość priorytetu o podaną liczbę (w
rzeczywistości obniżając go). Jeżeli liczba nie zastanie podana, to zostanie zwiększony do 30, co oznacza dość niski
priorytet. Użytkownik uprzywilejowany może wykonywać polecenia z wyższym priorytetem (mniejszą wartością argumentu
liczba); z tego powodu powinien go wyrazić w postaci -liczba. Polecenie nice ma sens głównie dla poleceń uruchamianych
drugoplanowo (jako: polecenie&). Uwaga: dla shella csh obowiązują nieco inne reguły.
newgrp - Nadanie nowego identyfikatora grupy.
Polecenie newgrp zmienia na czas sesji (aż do odwołania) nazwę grupy wywołującego go użytkownika. Po wykonaniu
polecenia prawa dostępu do tworzonych plików i katalogów są ustalane w oparciu o nową nazwę grupy.
Wywołanie opisywanego polecenia bez argumentu zmienia tymczasową nazwę grupy na nazwę opisaną w pliku haseł
(/etc/passwd), co oznacza powrót do początkowej nazwy grupy.
nl - numerowanie wierszy pliku
nohup - wykonanie polecenia w trybie ignorowania przerwania
nohup - uruchom polecenie niewrażliwe na zawieszenia wykonywania, z wyjściem
nologin - zabrania zalogowania użytkownikowi innemu niż root
none - nieudokumentowane funkcje biblioteczne
nroff - formator tekstów
null, zero - czarna dziura
od - Wyświetlenie zawartości pliku.
Polecenie od (ang. octal dump) wyprowadza na standardowe wyjście zawartość podanego pliku lub, jeśli nie podano pliku,
standardowego strumienia wejściowego (domyślnie znaków z klawiatury). Format wyprowadzania jest określany przez
opcje, a jeżeli opcje zostały pominięte, to 16-bitowe słowa pliku są wyprowadzane ósemkowo.
Wyprowadzanie następuje od początku pliku lub od miejsca wskazanego przez argument przesuniecie. Argument ten jest
interpretowany ósemkowo lub - jeżeli występuje po nim znak kropki - dziesiętnie. Ponadto jeżeli występuje po nim litera
b, interpretowany jest w blokach. Wyprowadzane informacje mogą być przedstawione w postaci zależnej od podanych
opcji.
passwd - Zmiana hasła użytkownika.
Polecenie passwd jest używane do zmiany lub określenia hasła użytkownika. Opcje i argumenty są używane głównie przez
administratora systemu. Zwykli użytkownicy zwykle ich nie podają; w tym przypadku po wprowadzeniu polecenia
zadawane jest pytanie o obecne i nowe hasło użytkownika wydającego polecenie.
Polecenie passwd może być wykorzystywane przez każdego użytkownika w celu zmiany swojego hasła lub - przez
użytkownika uprzywilejowanego - do zmiany haseł dowolnych użytkowników. Jeżeli polecenie wydaje zwykły użytkownik,
to zbyt krótkie hasła (zwykle poniżej 6 znaków) są odrzucane.
paste - zlep linie plików
patch - dołącz plik różnicowy do oryginału
pathchk - sprawdź czy nazwy plików są prawidłowe lub przenośne
pause - czekaj na sygnał
pgp - system szyfrowania Pretty Good Privacy
pidof - znajdź pid działającego programu.
pine - program do czytania grup dyskusyjnych i poczty elektronicznej
pipe - utwórz potok
popen, pclose - I/O procesu

pppd - Demon protokołu Point to Point
pppstats - drukuj statystyki PPP
pr - Formatowanie i wyprowadzenie pliku.
Polecenie pr wyprowadza na standardowe wyjście (domyślnie ekran) zawartość podanych plików tekstowych. Każdy plik
wyprowadzany jest począwszy od nowej strony. Każda strona standardowo otrzymuje nagłówek, na który składa się
nazwa aktualnie wyprowadzanego pliku oraz bieżąca data. Nagłówek ten może być określony również jako argument

KOMENDY WIERSZA POLECEŃ SYSTEMU LINUX

http://www.elektronikjk.republika.pl/c13.html

9 z 14

2013-10-03 14:29

polecenia. Opcje należy podawać oddzielnie, poprzedzając każdą z nich znakiem plus lub minus. Jeżeli pominięto listę
plików, polecenie to pracuje jako filtr.

printenv - drukuj całość, lub część rodowiska
printf - formatuj i drukuj dane
procmail - autonomiczny procesor poczty
procmailex - przykłady plików rc procmaila
procmailrc - plik rc procmaila
protocols - plik definiujący protokoły
ps - Wyprowadzenie informacji o stanie procesów.
Polecenie ps wyprowadza informacje o aktywnych procesach.
putc, putchar, puts, fputc, fputs - wyświetlanie znaków i napisów
pwd - Wyświetlenie nazwy katalogu bieżącego.
Polecenie pwd (ang. print working directory) wyprowadza pełną nazwe katalogu bieżącego (tak zwaną nazwe ścieżkową).
Ponieważ system Unix przy symbolu gotowości (prompcie) standardowo nie wyświetla bieżącej ścieżki, użytkownicy
systemu często tracą orientację o tym, w jakim aktualnie katalogu się znajdują i co w danej chwili mogą zrobić. W takich
sytuacjach pomocne jest wprowadzenie polecenia pwd.
qsort - sortuje tablicę
raise - wylij sygnał do bieżącego procesu
ram - urządzenie dysku RAM
random, urandom - urządzenia źródłowe liczb losowych jądra
ranlib - generuj indeks dla archiwum.
re_comp, re_exec - funkcje regex w wersji BSD
read - odczyt z deskryptora pliku
readdir - odczytaj wpis katalogowy
readlink - odczytaj wartość dowiązania symbolicznego
reboot - Zamkniecie pracy systemu.
Wynik polecenia jest natychmiastowy, dlatego pracujący użytkownicy powinni być o planowanym zatrzymaniu systemu
powiadomieni odpowiednio wcześniej, aby mogli pozamykać swoje sesje pracy. Do normalnego zamykania systemu jest
przeznaczone polecenie Shutdown
renice - popraw priorytet działającego procesu
rm - usuń pliki
rmdir-Usuwanie katalogów.
Polecenie rmdir (ang. remove directory) usuwa (kasuje) katalogi o podanych nazwach, o ile są puste. Katalog pusty
zawiera tylko nazwy . i ... Nazwy katalogów mogą być nazwami bazowymi lub ścieżkowymi.
ranlib - przekształcenie archiwum w bibliotekę dostępną dla języków programowania
rcp - kopiowanie plików pomiędzy systemami
red - edytor ed korzystający z katalogu bieżącego
rm - Kasowanie plików.
Polecenie rm (ang. remove) powoduje usuniecie z katalogu bieżącego nazwy dowiązanej do pliku, a jeżeli jest to ostatnie
dowiązanie, to powoduje nieodwracalne usuniecie (skasowanie) pliku(ów) o podanej nazwie. Nazwy usuwanych plików
mogą być nazwami ścieżkowymi. Wymagana jest zgoda na zapis w katalogu
rmmod - usuń załadowany moduł
rpm - Menedżer pakietów Red Hat
rquota - implementuj kwoty na odległych maszynach
sched_get_priority_max, sched_get_priority_min - pobierz statyczny zakres priorytetu
sched_rr_get_interval - pobierz interwał SCHED_RR dla danego procesu
sched_setparam, sched_getparam - ustaw i pobierz parametry przydzielania
sched_yield - ustąp procesorowi
script - tworzy maszynopis sesji
sd - sterownik dysków twardych SCSI
securetty - plik zawierający listę bezpiecznych terminali (ttyx)
sed - edytor strumieniowy
select, FD_CLR, FD_ISSET, FD_SET, FD_ZERO - synchroniczne dzielenie I/O
sendmail - agent transportu poczty elektronicznej
services - lista usług sieci Internet
setfont - ładuj font konsolowy ekranu dla EGA/VGA
setjmp - zachowaj kontekst stosu dla nielokalnego goto
setserial - pobierz/ustaw informacje o porcie szeregowym
shadow - zakodowany plik z hasłami
sigaction, sigprocmask, sigpending, sigsuspend - POSIX-owe funkcje obsługi sygnałów.
sigblock, siggetmask, sigsetmask, sigmask - operacje na masce sygnałów
signal - lista dostępnych sygnałów
signal - obsługa ANSI C sygnałów
sleep - Wstrzymanie procesu na podany czas.
Polecenie sleep, nie wykonując żadnych konkretnych działań, wstrzymuje swoje zakończenie na podany (w sekundach)
czas, opóźniając tym samym wykonanie następnych poleceń
soelim - interpretuje żądania .so w wejściu groff

KOMENDY WIERSZA POLECEŃ SYSTEMU LINUX

http://www.elektronikjk.republika.pl/c13.html

10 z 14

2013-10-03 14:29

sort - posortuj linie plików tekstowych
split - rozdziel plik na kawałki
st - tama magnetyczna SCSI
stat - drukuj zawartość iwęzła
stat, fstat, lstat - pobierz status pliku
stdarg - listy zmiennych argumentów
strace - śledź wywołania systemowe i sygnały
strchr, strrchr - zlokalizuj znak w ciągu

strfry - stochastyzuj ciąg
strings - drukuj łańcuchy drukowalnych znaków z plików
strip - Usuń symbole z plików obiektowych
strlen - oblicz długość napisu
strsignal - zwróć ciąg opisujący sygnał
strspn, strcspn - wyszukaj w ciągu znaki z zestawu
strstr - zlokalizuj podciąg
strtok - wydziel znamię z ciągu
stty - zmień i wydrukuj ustawienia linii terminala
su - uruchom powłokę z podmienieniem ID użytkownika/grupy.
suffixes - lista rozszerzeń plików
sum - sprawdź sumę kontrolną i policz bloki w pliku
swapon - wlaczenie dynamicznego obszaru wymiatania
symlink - utwórz nową nazwę dla pliku
sync - doprowadzenie do zgodnosci dyskowego systemu plików z jego fragmentami przechowywanymi w pamieci
operacyjnej
sed - edytor wsadowy
sh - standardowy shell
size - Pytanie o zajetość pamięci.
Polecenie size określa i wyprowadza na standardowe wyjście rozmiar pamięci operacyjnej potrzebnej do uruchomienia
programu o podanej nazwie. Podaje liczbę bajtów w każdym z trzech segmentów programu oraz rozmiar całkowity.
sleep - Wstrzymanie procesu na podany czas.
Polecenie sleep, nie wykonując żadnych konkretnych działań, wstrzymuje swoje zakończenie na podany (w sekundach)
czas, opóźniając tym samym wykonanie następnych poleceń. Umieszczenie tego polecenia w pętli pozwala cyklicznie
uaktywniać operacje, takie jak na przykład sprawdzanie co pewien czas skrytki pocztowej, sprawdzanie czy nie zaszło
jakieś zdarzenie itp.
sort - Sortowanie wierszy pliku.
Polecenie sort sortuje wiersze kolejno z każdego podanego pliku. Jeżeli nie podano ich nazw, to pracuje jako "filtr",
pobierając wiersze tekstu ze standardowego wejścia i wyprowadza wyniki na standardowe wyjście (domyślnie ekran).
Jeżeli w linii polecenia wymieniono więcej niż jeden plik, to ich zawartość jest łączona podczas sortowania. Domyślnie
sortowanie jest realizowane zgodnie z kolejnością kodów znaków ASCII, a jeżeli zmienna LANG określa środowisko
narodowe, z kolejnością znaków zdefiniowanych w tym środowisku. Jeżeli nie zostaną podane żadne opcje ani nie zostaną
określone pola (klucze) sortowania, realizowane jest naturalne sortowanie leksykograficzne, według zawartości całych
wierszy tekstu.
split - podział pliku na części równej wielkości
stty - zmiana lub wyświetlenie atrybutów pracy terminala
su - Chwilowa zmiana identyfikatora użytkownika na identyfikator użytkownika uprzywilejowanego
Polecenie SU zmienia identyfikator bieżącego użytkownika na identyfikator użytkownika określonego przez argument
-nazwa, bez potrzeby kończenia bieżącej i rozpoczynania nowej sesji pracy. Umożliwia wiec chwilową zmianę nazwy
użytkownika na podaną nazwe innego użytkownika
sync - przekaż cache buforowe na dysk
sysctl - czytaj/zapisuj parametry systemu
sysfs - pobierz informację o rodzaju systemu plików
sysinfo - zwraca informacje statystyczne systemu
tac - połącz i wypisz pliki odwrócone
tail - wypisz końcową część pliku
talk - wymiana pisanej na bieżąco informacji z innym użytkownikiem
tar - Wersja GNU Programu archiwizującego tar
Tcl - Podsumowanie składni języka Tcl

tcpd - urządzenie kontroli dostępu do usług internetowych
tee - czyta ze standardowego wejścia i przesyła kopię na standardowe
term - zasady nazywania typów terminali
test - sprawdzanie typów plików i porównywanie wartości
time - polecenie określajace czas wykonania programu
tail- Wyświetlenie początku/końca pliku.
Polecenie tail wyprowadza na standardowe wyjście końcową cześć pliku, począwszy od miejsca o numerze podanym przez
parametr liczba, liczonym względem:
• początku pliku, jeżeli numer jest poprzedzony znakiem +;

KOMENDY WIERSZA POLECEŃ SYSTEMU LINUX

http://www.elektronikjk.republika.pl/c13.html

11 z 14

2013-10-03 14:29

• końca pliku, jeżeli numer jest poprzedzony znakiem -.
Pozycja w pliku (domyślnie 10 ostatnich wierszy) jest wyznaczana w wierszach, blokach lub znakach, odpowiednio do
użytej opcji: -l, -b, -c.
tar - Obsługa archiwów. Polecenie tar jest popularnym poleceniem, spotykanym we wszystkich odmianach systemu Unix.
Umożliwia ono zapis wskazanych plików w archiwum - na nośniku zewnętrznym (taśmy, dyskietki) lub w pliku dyskowym
oraz ich późniejsze
- archiwizowanie i odtwarzanie plików
tbl - formatowanie tabel

tee - Rozwidlenie standardowego wyjścia.
Polecenie tee użyte jako drugi składnik potoku, przesyła zawartość swojego strumienia wejściowego do strumienia
wyjściowego, tworząc jednocześnie dodatkową kopię swojego strumienia wyjściowego w pliku o podanej w poleceniu
nazwie. Polecenie to jest przydatne szczególnie wtedy, kiedy użytkownik chce jednocześnie oglądać wyniki poleceń na
ekranie i zachować je w pliku.
test - Sprawdzenie podanych warunków.
Polecenie test traktuje podane mu argumenty jako wyrażenie logiczne i wylicza jego wartość. Jeżeli wyliczoną wartością
jest prawda, to zwraca kod zakończenia O (true); w przeciwnym przypadku oraz wtedy gdy nie podano wyrażenia - zwraca
wartość różną od zera (false).
Jeżeli użyta zostanie druga postać polecenia z nawiasami [ ], to pomiędzy nawiasami a wyrażeniem musi wystąpić co
najmniej jedna spacja.
tic - kompilowanie tekstowego opisu funkcji terminala do postaci binarnej
touch - zmiana przypisanej plikowi daty ostatniej modyfikacji
Polecenie touch tworzy nowy plik.
tput - wuświetlenie wartości zmiennej opisującej cechę terminala
tr - Translacja znaków.
Polecenie tr przepisuje zawartość standardowego wejścia do standardowego wyjścia i wykonuje zamianę lub kasowanie
wskazanych znaków. Znaki ze strumienia wejściowego wymienione w argumencie napis 1są zamieniane na znaki
wskazane na tych samych pozycjach w argumencie napis 2.
traceroute - drukuj trasę, którą przebiegają pakiety do hosta sieciowego

troff - formatowanie tekstów
true - Zwracanie wartości prawda/fałsz.
Wymienione polecenia nie wykonują żadnych działań poza zwracaniem odpowiedniego statusu zakończenia swojej pracy:
0 - polecenie true;
różny od 0 - polecenie false.
Obydwa polecenia znajdują zastosowanie praktycznie jedynie w tekstach skryptów shellowych
tset - ustawienie parametrów terminala
tty - wyświetlenie nazwy terminala
ttys - linie szeregowe terminali
ttytype - nazwy terminali i lista urządzeń
tune2fs - dostrój dostrajalne parametry systemu plików ext2
tunelp - ustaw różne parametry urządzenia lp
umask - wyswietlenie lub okreslenie domuslnych praw dla nowo tworzonych plików
umount - Dołączenie systemu plików.
Polecenie mount utożsamia dołączany system plików (zlokalizowany na innym dysku lub w innej jego partycji) ze
wskazanym katalogiem. Nośnik, na którym znajduje się dołączany system plików, jest wskazywany przez nazwę
reprezentującego go pliku specjalnego. Katalog dołączenia powinien być pusty; jeżeli nie jest pusty, na czas dołączenia
jego poprzednia zawartość stanie się niewidoczna. W wyniku dołączenia, zawartość podanego systemu plików będzie
widoczna w podanym katalogu.Jeżeli polecenie mount wywołano bez argumentów, wyświetla listę dołączonych systemów
plików i odpowiadających im katalogów dołączenia. Opis aktualnie dołączonych plików jest zapisany w pliku /etc/mnttab.
ul - dokonaj podkreślenia
umount - odmontuj systemy plików

uname - wyświetlenie nazwy i wersji systemu operacyjnego

uncompress - dekompresja pliku skompresowanego poleceniem compress
uncompress [nazwa pliku]
unexpand - zamień znaki spacji na tabulacje
unicode - zunifikowany 16-bitowy zestaw znaków
uniq - znajdowanie duplikatów wierszy w pliku
uptime - wyświetlenie dotychczasowego czasu pracy systemu
useradd - twórz nowego użytkownika lub zmień domyślną informację o nowym
userdel - usuń konto użytkownika i powiązane pliki
usermod - zmiana danych konta użytkownika
users - drukuj nazwy użytkowników obecnie zalogowanych na hoście
UTF-8 - kompatybilne z ASCII wielobajtowe kodowanie Unikodowe
utmp, wtmp - rekordy logina
uucico - Demon transferów plików UUCP

KOMENDY WIERSZA POLECEŃ SYSTEMU LINUX

http://www.elektronikjk.republika.pl/c13.html

12 z 14

2013-10-03 14:29

uucp - kopiowanie plików pomiędzy systemami
uuencode - format zakodowanego pliku uuencode
uustat - wyświetlenie informacji o stanie komunikacji z innymi systemami
uux - wykonanie polecenia w innym systemie unixowy
uuxqt - demon wywołania UUCP
vcs, vcsa - pamięć konsoli wirtualnej
vm86 - wejdź w tryb wirtualny 8086
vi - Edycja plików tekstowych.
Edytor vi jest standardowym pełnoekranowym edytorem tekstowym, występującym we wszystkich wersjach Linuxa
wait - oczekiwanie na zakonczenie procesów drugoplanowych
wall - Wysłanie komunikatu do wszystkich użytkowników.
Polecenie wall wysyła do wszystkich użytkowników komunikat wprowadzony w kolejnych wierszach ekranu po wywołaniu
tego polecenia. Kolejne wiersze wprowadzone przez nadawcę z klawiatury są natychmiast przesyłane i wyświetlane na
ekranach wszystkich włączonych i aktywnych (zalogowanych) terminali, niezależnie od tego, co ich użytkownicy w danej
chwili wykonują. Wprowadzanie komunikatu należy zakończyć przez naciśnięcie klawiszy Ctrl-D (w niektórych odmianach
systemu dodatkowo: Ctrl-C).
wc - Zliczanie wierszy, słów, znaków w pliku.
Polecenie wc powoduje zliczanie odpowiednich elementów tekstu zawartych w pliku tekstowym.
whatis-[nazwa programu] polecenie służy do wyszukiwania skróconej charekterystyki programu
whereis - poszukiwanie plików
which - pokaż pełną ścieżkę komendy
who - Pytanie o pracujących użytkowników i stan systemu.
Polecenie who podane bez opcji wyprowadza listę nazw aktualnie pracujących w systemie użytkowników wraz z nazwami
plików specjalnych, identyfikujących terminale, na których pracują, oraz czasy otwarcia sesji pracy. Polecenie to warto
stosować przed wysłaniem komunikatu innemu odbiorcy, w celu sprawdzenia czy jest on dostępny. Polecenie to ma
zastosowanie również w skryptach shellowych do sprawdzania, czy właściwy użytkownik dokonał uruchomienia skryptu.
Wywołane z opcjami am i (lub am I) identyfikuje użytkownika, który na danym terminalu otworzył sesję pracy. Gdy system
pracuje w trybie jednoużytkownikowym, polecenie to nie wyprowadza żadnych informacji.
whoami - pytanie o to, kto pracuje na danym terminalu
wypisuje nazwę użytkownika danego terminala
write - Wysłanie komunikatu do podanego użytkownika.
Polecenie write wysyła do użytkownika o podanej nazwie komunikat wprowadzony bezpośrednio po wywołaniu polecenia.
Kolejne wiersze tekstu wprowadzone przez nadawcę z klawiatury są natychmiast przesyłane i wyświetlane na ekranie
adresata, niezależnie od tego co on w danej chwili wykonuje. Podanie nazwy terminala jest przydatne w sytuacji, gdy
adresat w danej chwili ma otwarte sesje na kilku terminalach, co można sprawdzić poleceniem who. Wprowadzanie
komunikatu należy zakończyć przez naciśnięcie klawiszy Ctrl-D.
xargs - wykonaj polecenie z argumentami pobranymi ze standardowego wejścia

xbmtopbm - utwórz przenośną bitmapę (.pbm) z bitmapy typu X10 lub X11
xcopy - rekurencyjne kopiowanie katalogów MSDOS
ximtoppm - utwórz przenośną pixmapę (.ppm) z pliku Xim
xvminitoppm - utwórz przenośną pixmapę (.ppm) z miniatury (thumbnail) XV
xvpictoppm - utwórz przenośną pixmapę (.ppm) z miniatury (thumbnail) XV
xwdtopnm - utwórz przenośną mapę (.p?m) z pliku .xwd w wersji X10 lub X11
ybmtopbm - utwórz przenośną bitmapę (pbm) z pliku typu "face"
yes - wypisuj bez końca dowolny ciąg znaków
ypcat - drukuje wartości wszystkich klawiszy z bazy danych NIS
yuvsplittoppm - przekształć pliki typu Y, U i V do postaci przenośnej pixmapy
yuvtoppm - konwersja danych Abekas YUV do formatu .ppm
zcmp, zdiff - porównaj skompresowane pliki
zeisstopnm - dokonaj konwersji pliku zbieżnoogniskowego Zeissa do postaci
zforce - przywróć rozszerzenie '.gz' plikom skompresowanym przez gzip
zgrep - znajdź wyrażenie regularne również w skompresowanych plikach
zipgrep - znajdź wyrażenie regularne w plikach .zip
zmore - pełnoekranowe przeglądanie skompresowanych plików tekstowych
znew - dokonaj konwersji pliku .Z do pliku .gz
zsh - Powłoka Z
zsoelim - wypełnij żądania .so w wejściu roff

(c) 2008 Jerzy Kazojć wszelkie prawa zastrzeżone

KOMENDY WIERSZA POLECEŃ SYSTEMU LINUX

http://www.elektronikjk.republika.pl/c13.html

13 z 14

2013-10-03 14:29

Online Degrees

Openuniversity.edu/Study

World Leading Distance Learning University. Highly Valued Degrees

KOMENDY WIERSZA POLECEŃ SYSTEMU LINUX

http://www.elektronikjk.republika.pl/c13.html

14 z 14

2013-10-03 14:29