psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych
Irak/ Rozmowy w sprawie obecności wojsk USA w impasie
Autor: Maciej Nawrot
14.06.2008.
Rozmowy ze Stanami Zjednoczonymi dotyczące długoterminowego stacjonowania ich wojsk
na terytorium Iraku utknęły w martwym punkcie, ogłosił w piątek (13.06) premier tego kraju
Nuri al-Maliki. Według niego, realizacja amerykańskich postulatów naruszyłaby suwerenność
Iraku.
Al-Maliki stwierdził, że przedstawione na początku rozmów propozycje Waszyngtonu zostały
całkowicie odrzucone, gdyż ich przyjęcie oznaczałoby znaczne naruszenie suwerenności Iraku.
Według niego, przystępując do negocjacji iracki rząd nie zdawał sobie sprawy ze skali
amerykańskich żądań. Wykluczając możliwość porozumienia ograniczającego w takim stopniu
kompetencje władzy centralnej, premier zadeklarował jednocześnie, że kiedy pojawią się nowe
propozycje, możliwe do zaakceptowania przez obie strony, rozmowy zostaną wznowione.
Według jednego z wysokich rangą irackich urzędników, w przypadku niemożności osiągnięcia
porozumienia, rozważana jest możliwość całkowitego wycofania się Bagdadu z rozmów
dwustronnych i ustanowienie narodowych regulacji prawnych, które narzuciłyby Stanom
Zjednoczonym formułę ich obecności w Iraku. Według różnych doniesień, pierwotnie
Waszyngton chciał utrzymywać na terytorium Iraku kilkadziesiąt baz wojskowych, kontrolować
iracką przestrzeń powietrzną oraz zapewnić swoim żołnierzom i cywilnym pracownikom
wynajętych firm prywatnych immunitet od odpowiedzialności karnej. Ponadto dążył do
zagwarantowania sobie swobody przeprowadzania operacji wojskowych i uprawnień do
zatrzymywania podejrzanych osób. W obliczu twardego stanowiska Bagdadu, Amerykanie,
według przedstawicieli władz irackich, mieli zrezygnować z immunitetu dla pracowników
prywatnych firm, utrzymując w mocy postulat, by żołnierze nie podlegali jurysdykcji irackich
sądów. Ponadto, zgodzili się na informowanie Bagdadu o prowadzonych działaniach
wojskowych i przekazywanie zatrzymanych podejrzanych służbom irackim. Porozumienie z
USA budzi w Iraku dużo kontrowersji. Według szyickiego deputowanego Bahaa al-Aarajia,
przyjęte w obecnym kształcie porozumienie dawałoby Amerykanom w praktyce prawo do
oskarżenia każdego o działalność terrorystyczną i jego zatrzymania, co mogłoby zostać
wykorzystane jako narządzie do walki z niewygodnymi ugrupowaniami politycznymi. Przed
podpisaniem umowy, która w jakikolwiek sposób ograniczałaby suwerenność Iraku,
przestrzegali w piątek również szyiccy i sunniccy duchowni. W proteście przeciwko
ewentualnemu porozumieniu na ulice wyszły także setki zwolenników Muktady as-Sadra.
Zapewnienie odpowiedniego poparcia społecznego dla rozmów z Amerykanami staje się dla
rządu kwestią tym ważniejszą, że premier Iraku zadeklarował, że ostateczne zatwierdzenie
porozumienia leżeć będzie w gestii irackiego parlamentu. Według przedstawicieli Stanów
Zjednoczonych, proponowane przez nich rozwiązania są istotne z punktu widzenia
bezpieczeństwa Iraku i ustanowienia ,,długoterminowego partnerstwa strategicznego''
pomiędzy krajami. Rzeczniczka ambasady USA w Bagdadzie Mirembe Nantongo powiedziała,
że podobnie jak rząd iracki, Waszyngton żywi nadzieję na pomyślne zakończenie negocjacji,
które prowadzone są w duchu ,,uznania i respektowania suwerenności Iraku''. Amerykanie
chcą podpisać umowę z Irakiem do końca lipca br. Z końcem 2008 r. wygasa mandat ONZ,
stanowiący podstawę ich obecności w tym kraju. Na podstawie: bbc.co.uk, sfgate.com,
miamiherald.com, cnn.com
http://www.psz.pl/content/view/11498/ Utworzono 14 June, 2008, 10:53