Przyczyny klęski powstania listopadowego i jego konsekwencje dla trzech zaborów





Powstanie listopadowe było wielkim zrywem niepodległościowym. Jego wybuch był konsekwencją powstałej sytuacji międzynarodowej (powstanie w Belgii, wojna Rosyjsko- Turecka). Przyczyn klęski jest wiele. Chciałbym teraz omówić je, a potem przedstawić konsekwencje upadku powstania.



Pierwszym ważnym przejawem nadchodzącego niepowodzenia był brak jednolitego pomysłu na cel powstania. Konserwatyści i część liberałów proponowała rokowania z Rosją w celu uzyskania większej autonomii. Należało by dodać, że ich nadzieje wiązały się z przewidywanym sukcesem polskiej dyplomacji i poparciem międzynarodowym. Lewica, czyli Towarzystwo Patriotyczne, proponowała koncepcję Polski niepodległej w granicach sprzed pierwszego rozbioru. Ich walka polegałaby na ogłoszeniu pospolitego ruszenia. Jednak bezpośrednia przyczyna klęski leży po stronie militarnej. Z punktu widzenia matematyki i logiki, Królestwo Polskie (4 mln mieszkańców) musiało przegrać z Rosją (40 mln mieszkańców). Stosunki armii walczących na terenach powstanie nie były aż tak duże jednak Rosjanie wciąż mieli przewagę 2 do 1. Dowódcy polscy unikali starć, gdyż wierzyli w litość Moskwy i nie chcieli drażnić Cara (zdeterminować go). Już na samym początku powstanie utraciło szansę na szybkie zwycięstwo (pozwolono uciec Konstantemu). Potem po chwilowych sukcesach, nieudolność Skrzyneckiego doprowadziła do przegrania bitwy pod Ostrołęką. Nie wprowadzono w życie planu Prądzyńskiego ŕ uważany był za ofensywny. Potem poszło jak lawina: nieudana wyprawa łysobycka, brak decydującej bitwy w obronie Warszawy, przepuszczenie koło wielkiej twierdzy Modlin wojsk rosyjskich, nieudana akcja odwracająca uwagę (marsz Ramorino), opieszała i nieskuteczna obrona miasta. Podsumowując: czarnymi bohaterami powstania byli generałowie (konserwatyści). Nie możemy też zapomnieć o braku poparcia ze strony Anglii i Francji, a nawet pomocy dla Rosjan z Prus (żywność, amunicja).

Powstanie upadÅ‚o. Teraz pora zająć siÄ™ konsekwencjami: Zgodnie z traktatem w MÃźnchengratz’ie z 1833 roku Austria, Prusy i Rosja miaÅ‚y walczyć z polskim ruchem niepodlegÅ‚oÅ›ciowym. NajwiÄ™ksze zmiany zostaÅ‚y dokonane na terenie Królestwa Polskiego. Car MikoÅ‚aj I unieważniÅ‚ konstytucjÄ™ i wprowadziÅ‚ Statut Organiczny. Statut ten likwidowaÅ‚ autonomiÄ™ zostawiajÄ…c RadÄ™ Stanu, jako organ doradczy rosyjskiej rady paÅ„stwa. Królestwo nie miaÅ‚o już autonomii i miaÅ‚o być nierozdzielnÄ… częściÄ… Rosji. FeldmarszaÅ‚ek Paskiewicz za zdobycie Warszawy zostaÅ‚ namiestnikiem Królestwa. W 1834 przeprowadzono pobór do armii rosyjskiej. Skonfiskowano majÄ…tki emigrantów. ZamkniÄ™to polskie uczelnie. Walczono z koÅ›cioÅ‚em katolickim. Przeprowadzono unifikacjÄ™ systemu prawnego z rosyjskim. W Prusach sytuacja przedstawiaÅ‚a siÄ™ mniej drastycznie: germanizowano urzÄ™dy i szkoÅ‚y, kolonizowano Niemcami tereny Wielkopolski, represjonowano ludzi pomagajÄ…cych powstaÅ„com. W Rzeczpospolitej Krakowskiej stacjonowaÅ‚y wojska trzech zaborców. I ustalono, że jakiekolwiek ruchy niepodlegÅ‚oÅ›ciowe likwidujÄ… automatycznie R.K.

Podsumowanie: Powstanie nie miało szans powodzenie. Bez aprobaty i wsparcia międzynarodowego niemożliwe było zwycięstwo nad Rosją. Powstanie przyniosło prawie same szkody (poza ponownym rozpaleniem nadziei niepodległościowych). Jego szybki upadek nastąpił na skutek działań generałów unikających walki. Represje zastosowanie wobec Zaborów były chęcią odwetu na powstańcach i miały być przykładem. Upadek powstania spowodował Wielką Emigrację inteligencji. Germanizowano i rusyfikowano szkoły i urzędy. Chciano raz na zawsze zmazać pamięć i tożsamość narodową Polaków.