ESPERANTO

.

PL

Maria Niemirow - -

Esperanto dla wszystkich

-

Lekcja 9

Dotychczas musieliśmy zadowalać się jedynie teraźniejszością. Ale dziś rozruszamy się w czasie. Po prostu
nauczymy się koniugacji. To bardzo łatwe. Naprawdę! O, proszę spojrzeć!:

Czasownik bez względu na liczbę i osobę kończy się w trybie oznajmującym (orzekającym) na:

as - w czasie teraźniejszym
is - w czasie przeszłym
os - w czasie przyszłym

Czasownik bez względu na liczbę, osobę i czas kończy się na:

us - w trybie warunkowym
u - w trybie rozkazującym

I to wszystko. A teraz kilka przykładów dla łatwiejszego nauczenia się tych czasów i trybów:

Mi estis knabo, mi estas viro, mi estos avo. Byłem chłopcem, jestem meżczyzną, będę
dziadkiem.
Edzo estis fraŭlo. Mąż był kawalerem.
Studentino estos profesorino. Studentka będzie profesorką.
Agronomo ne havas edzinon. - Agronom nie ma żony.
Li havos edzinon kaj infanojn. - On będzie miał żonę i dzieci.
Mi amis Jan, sed nun mi ne amas lin. - Kochałem Jana, lecz teraz nie kocham go.
Ni veturos al la teatro. - Pojedziemy do teatru.

Przykłady na tryb warunkowy :

Se mi havus monon, mi aĉetus belajn librojn. - Gdybym miał(a) pieniądze, kupił(a)bym ładne
książki.
Se mi ne estus edzo, mi estus fraŭlo. - Gdybym nie był mężem, byłbym kawalerem.
Se vi ne amus min, mi ne estus feliĉa homo. - Gdybyś nie kochał(a) mnie, nie był(a)bym
sczęśliwym człowiekiem.

Przykłady na tryb rozkazujący:

Skribu al mi leteron! Napisz do mnie list!
Diru al mi "Bonan Tagon !". Powiedz mi "Dzień dobry!"
Ili kantu! Niech oni śpiewają.
Ni estu bonaj! - Bądźmy dobrzy!
Estu sana! - Bądź zdrów!
Iru al diablo! - Idź do diabła!

A teraz przeczytajmy głośno i przetłumaczmy tekst:

Ĉu vi scias, kiu estis doktoro Zamenhof? Ne, mi ne scias, do diru al mi. Doktoro Zamenhof
estis kreinto de la internacia lingvo Esperanto. Li vivis kaj laboris en Varsovio. Ĉu vi estis
jam en la kinejo "Esperanto"? Ne. Hieraŭ mi ne havis tempon. Hodiaŭ mi havas tempon kaj
mi irus al kinejo, sed mi ne estas sana. Morgaŭ mi havos tempon, mi estos sana kaj mi
iros al "Esperanto". Iru, kara amiko.

tłumaczenie

Nowe słówka:

aĉeti - kupić

kreinto - twórca

agronomo - agronom
amiko - przyjaciel
avo - dziadek
diablo - diabeł
do - więc
doktoro - doktor
infano - dziecko
hieraŭ - wczoraj
hodiaŭ - dzisiaj
jam - już
kinejo - kino

labori - pracować
letero - list
morgaŭ - jutro
nun - teraz
scii - widzieć
skribi - pisać
tago - dzień
teatro - teatr
veturi - jechać
vivi - żyć

Lekcja 10